bicm® Kern-reactor kost f 28 millioen f j iiiimnïïïEgit: Terugkerende onderwijzers Geschenk dankbare hospita aan het kroonprinselijk paar Naar de Mijlpaal te Arnhem met broodjes en koffie mee Zuid Nederland torst weer verheugd de dolle knoet van Koning Carnaval Burgemeesters uit hun ambt ontzet Whiskey VRIJDAG 19 FEBRUARI 1954 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BI.AD PAGINA I Atoom-energie in de nijverheid Plannen voor Nederland De regering bestudeert thans een rapport over de bouw van een kern reactor in Nederland en de econo mische toepassing der daarin op te wekken atoomenergie. Dit rapport is ingediend door de commissie kernphysisch onderzoek, die onder voorzitterschap van prof. dr. ir. A. J. Kluyver uit Delft de mi nisters Cals, Zijlstra en Van de Kieft adviseert over alles, wat van over heidswege gedaan moet worden in verband met de kernphysica. Uiteraard wordt de conclusie, waartoe de commissie-Kluyver ge komen is, vooralsnog niet bekend gemaakt, maar er zijn overduidelijke indicaties, in welke richting zij de regering adviseert, meldt de Tel. De commissie is unaniem van oor deel dat Nederland de bouw van een kernreator ter hand moet nemen en zij vindt het belangrijk, dat onze in dustrie de gelegenheid krijgt deel te nemen aan de ontwikkeling op dit geheel nieuwe terrein en daar erva ring op te doen. Gebleken is reeds, dat allerlei tak ken van industrie hun voordeel kun nen doen met de op het gebied van atoomonderzoek behaalde weten schappelijke resultaten. De commis sie-Kluyver acht voor het kernrea- tor-project samenwerking tussen we tenschap en industrie dan ook nood zakelijk. Millioenen Dit standpunt der adviescommis sie heeft minister Cals als argument aangevoerd om zijn voorstel tot fi nanciering van de bouw van een kernreactor te motiveren. De be windsman deelde daarbij mede, dat de kosten daarvoor op 28 millioen worden geschat en dat de regering de helft daarvan voor haar reke ning zou willen nemen; de rest zou door de Nederlandse industrie wor den gefinancierd. Het bedrijfsleven heeft reeds we tenschappelijke krachten voor het kernenergetisch onderzoek beschik baar gesteld en de KEMA verleent daaraan financiële medewerking. Ook andere industrieën blijken be reid te zijn, in de kosten van het fundamenteel onderzoek bij te dra gen. Een conceptcontract ligt al ge reed. Noors plan. Een andere aanwijzing over het Nederlandse kernreactorproject dezer dagen uit Noorse bron geko men. In het jongste verslag van de Noors-Nederlandse stichting voor atoomonderzoek is nl. medegedeeld, dat men van plan is gemeenschappe lijk een atoomzuil van 25.000 kw en met tien ton uranium te bouwen. Het door de Noren te leveren „zwa re water" zal in de nieuwe reactor als „regelaar" worden gebruikt. Het wordt op een temperatuur van 200 graden Celsius en onder een druk van 35 atmosfeer gehouden. De Zwit serse machinefabriek Brown, Bovery derzeeboot, omdat zij daarvoor te omvangrijk is, maar wel zou deze reactor zeer goed bruikbaar zijn op een gewoon schip. Deze mededeling van deskundige zijde opent perspectieven voor de Nederlandse scheepvaart, nadat reeds voorgesteld is de eerste reactor in ons land in dienst te stellen van de electrische energievoorziening. Het nieuwe rapport van de com missie-Kluyver betekent in dit licht bezien een nieuwe phase in de ont wikkeling der Nederlandse atoom plannen. De volgende stap zal zijn, wanneer minister Cals straks met een concreet reactorplan voor de Kamer kómt. nieuwe. Viaag uw maag-cachat» MAAG.CACn-- Weinig zekerheid Het Katholieke Schoolblad van 20 Februari richt een ernstige waar schuwing aan ex-onderwijzers, die op de oproep van de Minister van Onderwijs om naar het onderwijs te rug te keren hebben gereageerd of voornemens zijn dat te doen. „Wij willen niemand weerhouden terug te komen bij het onderwijs, aldus het blad. Hoe meer goede en geschikte onderwijskrachten terugkomen, hoe liever. Wij zullen hen met gejuich begroeten". „Maar weten de vrouwen en man nen, die zich opgegeven hebben wel, wat zij gaan aanvaarden? Zij weten niet welk salaris zij zullen gaan ge nieten. Verwacht mag wel worden, dat hun aanvangssalaris hoger zal zijn dein dat van de pas geslaagde onderwijzer. Hoeveel? Dat weet nog niemand. Zij, die geen hoofdakte hebben, moeten bedenken dat hun salaris in maximum zeker 900. achter zal blijven, bij dat van de hoofdakte-bezitters". Het Katholiek Schoolblad waar schuwt verder, degenen, die naar het onderwijs willen terugkeren, dat hun fictieve diensttijd niet meetelt als pensioengerechtigde diensttijd. De regering dient verder alle ge heimzinnigheid te laten varen en Kardinaal De Jong bediend Gistermiddag is de aartsbischdp van Utrecht, dr. Johannes kardinaal De Jong, vrij onverwacht dusdanig ziek geworden, dat zijn geneesheren een bediening uit voorzorg wenselij^ achtten. In de middaguren is de 68-jarige kardinaal, die aan longontsteking lijdt, door de proost van het metro» politaan kapittel, mgr. J. G. van Schaik, de H. Sacramenten toege* diend. Hierbij waren aanwezig de broer van de kardinaal, pastoor W. de Jong uit Heerenveen, de aartsibis- schop coadjutor, mgr. B. J. Alfrink» de vioaris-generaal mgr. D. Huurde- man, de officiaal van het aartsbis dom, mgr. dr. J. Geerdink, de deken van Amersfoort G. Smit en de rector van het moederhuis van de zusters van Onze Lieve Vrouw te Amers*- foort, waar de kardinaal al sinds ge ruime tijd verblijf houdt, dr. A. Hoe gen. De kardinaal had een rustige nacht en hedenmorgen is door de genees heren het volgende communiqué uit gegeven: „De kardinaal heeft een zeer rustige nacht gehad en men kan buitengewoon tevreden zijn over dé toegepaste behandeling. Alhoewel de patiënt nog zeer zwak is, kan een" duidelijke verbetering in zijn licha melijke conditie Worden geconsta teerd". ROTTERDAMSE VEEMARKT De Rotterdamse veemarkt, die in het verleden van het toenmalige stadscentrum, het Hofplein' met de stemmen van alle belanghebbenden tegen werd verplaatst naar de toen malige buitenkant, aan de Goudse Rijweg tussen Hugo de Grootstraat en Boezemsingel, zal thans andermaal naar de buitenkant van de stad ge plaatst worden wederom met de stemmen van alle belanghebbenden- tegen. De gemeenteraad van Rotterdam heeft Donderdag een middagzitting en een zeer lange avondzitting gewijd aan de behandeling van een voor stel van B en W om de veemarkt op haar tegenwoordige plaats te laten, zulks in afwijking op het in Mei 1946 vastgestelde basisplan tot herbouw van de verwoeste binnenstad. Pas tegen het middernachtelijk uur kwamen twee moties in stemmign. Een motie-Van der PloegBoersma om de veemarkt de verplaatsen naar een terrein aan de Xerxesweg werd met 24 tegen 19 stemmen verworpen en de doorslaggevende motie-Wil schutWilleipse om de veemarkt te verplaatsen naar het terrein van de Stadskwekerij ten Oosten van de Boezem werd met 26 tegen 17 stem men aangenomen. Daarmede kregen B en W van de raad oipdracht om de verplaatsing naar dit Oostelijk stads deel voor te bereiden en de raad daarover nader in te lichten. Tegenover een grootst mogelijke meerderheid in het college van B en W, die voor handhaving van de vee markt op haar huidige plaats was, stelden zich tal van raadsleden, die meenden, dat het basisplan 1946 niet mocht worden aangetast en dat een Prinses Marijke mocht tracteren Voor het eerste klasje van de Baarnse schoolvereniging, was het gisteren feest. Eén van de klasge nootjes, prinses Marijke, werd 7 jaar en vol trots ging zij 's morgens de rijen langs om te tracteren. Onder tussen stroomden op het paleis Soest- óijk de verjaardagswensen (5 a 6000) uit binnen- en buitenland binnen en uit Nederland zelf waren er vele ca deautjes. Daarbij waren o.a. de jaar lijkse taart van een banketbakker uit Maastricht met zeven kaarsjes en de woorden „Proficiat Marijke", een aantal door de bewoners van Bron beek zelf gesneden houten vogeltjes en zelfs een prachtige met bloemen versierde houten vogelkooi, en daar in een blauwgroene parkiet van een andere goede gever. In Nederland: Regiment Verbindingsdienst 80 jaar en Co. heeft reeds een ontwerp in-1 corps merkt het Katholiek School- duidelijk bekend te maken wat de te-1 veemarkt met alles wat daadbij be- rugkomers kunnen verwachten. Over - - - - de „late roepingen" in het onderwijs gediend voor een stoomturbine, die aan de atoomzuil kan worden ge koppeld en een nuttig vermogen van 25 heeft. Volgens het Noors-Nederlandse verslag zal deze atoomreactor waar schijnlijk in Nederland worden ge bouwd. Zoals bekend heeft de Tweede Ka mer de desbetreffende begrotings post vin minister Cals in eerste in stantie van de agenda afgevoerd en de bewindsman verzocht deze be langwekkende materie afzonderlijk aan de orde te stellen. De directeur van het atoominsti tuut te Kjeller, prof. Gunnaar Ran- ders, heeft verklaard, dat een atoom zuil met uranium en zwaar water niet gebruikt kan worden In een on- Melksanering in 22 gemeenten De melksanering., welke in een aan tal gemeenten wordt toegepast, vindt meestal haar grondslag in een onder nemers overeenkomst. Voor 22 gemeenten is thans de sa nering, op verzoek van de initiatief nemers, geregeld bij besluit van het Bedrijfschap voor Zuivel. Dit bedrijfschap gaat hiertoe slechts over, indien ten minste 90 pet. (gere kend zowel naar aantal als naar om zet) van de betrokken melkhandela ren voorstanders zijn van de sector- indeling en bovendien aan bepaalde voorwaarden is voldaan, welke waar borgen inhouden voor de belangen van de consumenten en de melkhan delaren. Ten slotte moet het college van Burgemeester en Wethouders van de betrokken gemeente tegen een en an der geen bezwaar hebben. De melksa- neringsregelingen vormen thans een onderwerp van studie, waarbij zo wel het ministerie van Landbouw en het bedrijfschap voor zuivel als het ministerie van Economische Zaken zijn betrokken, aldus wordt medege deeld in de Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer in zake de ver- ïogingswet bedreven. In verband met de opmerking van rscheidene leden, dat door sane- ngsmaatregelen in bepaalde bran ds het behoefte-element langs een ehterdeur zou kunnen worden bin nengehaald, wordt er op gewezen, dat dit, voor zover de werkingssfeer van het onderhavige ontwerp van wet betreft, in de toekomst niet mogelijk zal zijn. blad tenslotte op, dat het bij deze groep niet "juist is de salarisverho gingen uitsluitend aan de diensttijd te binden. PALING OP TEXEL VOOR HET OPSCHEPPEN. Op Texel worden thans uit de be vroren Moknloot, die dwars door de vrij toegankelijke duinen loopt, em mers vol paling gehaald. De paling is meestal bewusteloos wegens gebrek aan zuurstof. Er zijn exemplaren bij van ruim een pond hoort, niet in een moderne stadskern kan worden geduld. LAATSTE OUDEN VAN DAGEN VERLATEN HET LOO. Vandaag om half acht zullen de laatste twaalf ouden van dagen, die nog in het paleis Het Loo gehuis vest waren sinds de watersnoodramp, naar hun haardsteden terugkeren. De eerste groep van 14 arriveerde het vorige jaar op 10 Februari op Het Loo en sindsdient. zijn er nog enige groepen bijgekomen, die te za- men een belangrijk déél van het paleis hebben bewoond. Slechts 8500 televisie-ontvangers In een rede voor de personeelsraad van de N.V. Philips Gloeilampenfa brieken heeft de heer O. Loupart medegedeeld, dat in Nederland pas 8500 televisie-ontvangers in de huis kamers staan, terwijl Nederland vele andere landen zendapperatuur le verde. Hij noemde dit in verhouding tot de twee millioen radio-ontvangtoe stellen nog bitter weinig. Hij meen de. dat de televisie de radio niet zal verdringen. Radio en televisie dek ken twee verschillende menselijke behoeften. Dit bewijst ook de ont wikkeling in Amerika en Engeland, waar de vraag naar radio-apparaten ondanks de televisie nog groter is geworden. De N.V. Philips zal dus ook nimmer in de ontwikkeling van het televisiebestel een reden zien om de productie van radio-ontvangtoestellen te stoppen of te verkleinen. Uitvoerig ging de heer Loupart in op de stand van de televisie over de gehele wereld. De Verenigde Sta ten met 352 zenders met linkverbin ding hebben een grote voorsprong. Sinds 1947 waarin de grote opbloei komt, zijn 28 mililoen apparaten ver kocht: In Engeland kwam de televi sie-productie pas enkele jaren na de capitulatie van Duitsland op gang. Sindsdien zijn er 3 millioen ontvan gers in omloop. In Canada waar ze ven zenders goede programma's op een half millioen ontvangers, bren gen, gaat de televisie met sprongen vooruit. Ook in Duitsland, Italië, Bel gië, Brazlië en Mexico gaat de ont wikkeling, vrij snel. „De N.V. Philips", zo besloot de heer Lopart, „staat met het vervaar- Tachtig jaar geleden werd in Nederland het eerste regiment verbindings- dingstroepen opgericht. Om deze dag te herdenken werd er gisteren, zowel te Ede als in Utrecht, in welke laatste stad de school van de verbindings dienst is gevestigd, bijzondere feestelijkheden voor de manschappen en de officieren georganiseerd. In Utrecht werd o.m. op het binnenplein van de Hojelkazerne een buitengewone vlaggenparade gehouden, tijdens welke luitenant-kolonel G. F. C. D. de Jonge de manschappen toesprak. Later werd ojn. voor het Utrechtse stadhuis een défilé gehouden. Een overzicht van dit défilé. Ter gelegenheid van de geboorte van prinses Marie Astrid, dochter van het kroonprinselijk paar van het groot-hertogdom Luxemburg, heeft me juffrouw Jane Kentgens uit Geleen aan het gelukkige ouderpaar op het kasteel Betzdorf, eén aquarel als geschenk aangeboden. Het aquarel is een werk van de Geleense schilder Pie S-climitz. Mej. Kentgens is, zoals men zich herinneren zal, vorig jaar, op uitnodi ging van kroonprins Jan van Luxemburg, gast geweest op de vorstelijke bruiloft in de Luxemburgse hoofdstad. Zij had deze uitnodiging tc danken aan het feit, dat ze in de periode onmiddellijk na de oorlog enkele dagen ---- I gastvrouw was voor een officier der geallieerde troepen in de streek van digen van televisie-apparatuur in de Sittard, welke officier kroonprins Jan van Luxemburg was, die aan deze vrije wereld (buiten de Verenigde J gcede zorgen zulke dankbare herinneringen bewaarde, dat hij zijn Ge- Staten van Amerika) aan de spits, leense „kostdame" op zijn bruiloft uitnodigde. Teleurgestelde pachter Vier jaar geleden werd Nederland tijdens de zomermaanden over spoeld met alle soorten tentoonstel lingen en één daarvan, „De Mijl paal" te Arnhem, werd daar min of meer het slachtoffer van, want de belangstelling bleef ver beneden de verwachting en de groots opgezette tentoonstelling sloot na afloop met een paar ton verlies bedroefd haar poorten. Maar niet alleen de organisatoren waren bedroefd, ook de pachter van het restaurant, hetgeen gisteren voor de Arnhemse rechter bleek. De man vertelde, dat hem de meest mooie toekomstbeelden waren Dat Zuid Nederland het vorig jaar toen de ramp iedere feestelijkheid minder gepast maakte zijn Carnaval maar node gemist heeft, blijkt over' duidelijk uit de uitbundige wijze, waarop thans dit deel van Nederland zich heeft opgemaakt voor een grandioze viering van dit jaarlijks terugkerende volksfeest. Uit alle plaatsen en plaatsjes komen berichten over wettelijke burge meesters, die gedurende drie dagen ambteloos worden en hun gezag over dragen aan vorsten uit het rijk van louter leut en lol. Zoals andere jaren zijn Den Bosch en Maastricht weer centra van de vreugde, maar andere plaatsen, zoals Breda, Roermond en Venlo laten zich ook niet onbetuigd. In het Bossche Oeteldonk heeft men onlangs met grote krokedillen- tranen afscheid genomen van zijn vorst, die tientallen jaren zijn leut geleid had, en een dezer dagen is de nieuwe Prins, Amadeiro Ricosto di Carnavallo, met groot enthousiasme op zijn troon begroet. Er komt weer een grootse optocht en „Knillis" zal weer op de markt staan, waar trou we onderdanen van de vorst een dol programma, „Waor haole ze ut van- daon", zullen brengen. Maastricht zal dit jaar zijn „Moos- wief" tot officieel Carnavalssymbool verheffen en deze voor-historische marktdame zal rnet nog groter genoe gen dan anders in het centrum van de markt opgehangen worden om* na dr/ie dagen smadelijk verjaagd te worden. Dooh dit jaar zal men een beetje voorzichtig met het Moos- wief zijn, want het is nu een heuse lijk standbeeld geworden en men wil haar ook andere jaren bij de feestviering inschakelen. Een treffende eigenschap van het Maastrichtse Carnaval is, dat men tijdens het feest ook aan andere denkt. Met het devies: „Plezeer meh ouch sjariteit (Plezier maar ook wel dadigheid) worden drie dagen lang de collectebussen bij alle oorden van vermaak gerammeld en de opbrengst is voor de armen. Een speciaal karakter draagt het Weertse feest. Daar viert Vorst Zjang dit jaar zijn zilveren rege ringsjubileum en de „Rogstaekers" zijn van plan dit niet ongemerkt voorbij te laten gaan. De geruchten over de voorbereidingen die al 11 November j.l. begonnen zijn zo sprekend, dat duizenden belangstel lenden uit het Westen en Noorden van Nederland van plan zijn de vas tenavond in Weert te vieren. In Nijmegen, waar het Carnavals feest nooit zo innig met de bevolking verweven was als in de meer zuide lijk gelegen plaatsen, gaat men het dit jaar een beetje kalm aan doan. „De blauwe schuyt" heeft geen geld en daarom houdt men heffeest meer in besloten kring. Maar de stad aan de Waal vormt voorgespiegeld, toen hij het Restau rant pachtte; het eind van het lied je was, dat het bezoek ver onder de maat bleef en dat de meeste belang stellenden nog broodjes en koffie zelf meenamen, zodat er voor hem helemaal niets te verdienen viej. Met dure attracties had hij ten slotte nog een omzet van 200.000, weten te behalen, maar hij vond het ongehoord, dat de organisatoren nu nog een deel van dit bedrag wilden hebben. Hij ging zelfs nog verder en eiste een half ton schadevergoeding, omdat hij valselijk zou zijn voorge licht, toen hij tot de pacht besloot. Het valt niet te verwonderen, dat de organisatoren zich hiermede niet verenigen konden. Zij beweerden, dat het heus hun schuld niet was ge weest, dat de mensen niet naar de tentoonsteling wilden komen kijken en dat de pachter toch nog een zacht winstje weggesleept had, al was hij dan niet rijk geworden. Contractueel had hij zich gebonden een zeker percentage van de omzet aan de organisatoren uit te betalen en dat moest dan nu maar gebeuren. De pachter verschilde echter met hen van mening over de uitleg van enkele kardinale punten van het contract en de rechter besloot alles nog eens in beraad te houden. Spijkerig Carnaval Schooljeugd ingeschakeld De kinderen van 3300 katholieke scholen in Nederland staan klaar om aan de „Operatie Draadnagel" van Katholiek Thuisfront een propagan distische steun te geven. Honderd duizenden kinderen zullen een een voudig, propagandistisch foldertje over het gehele land verspreiden om de mensen aan te bevelen, aan de „Operatie Draadnagel" deel te ne men. Dit foldertje zal de mensen aan sporen de kans te nemen om het werk voor onze soldaten te steunen en voor zidhzelf daarmee de kans te scheppen op een sensatievolle dag. De schooljeugd werkt op deze wijze mee aan de zo gewenst gods een uitzondering ln het feestende Zuiden; overal bakt men in Limburg al angstwekkende stapels „vlaaien", overal worden de laatste steken ge legd aan de meest uitbundige cos tumes; het vlees staat te sudderen, de boerenbruiloften startklaar en overal haalt men voor de laatste maal diep adem om zich dan met een diepe duik juichend in een bad van louter plezier en humor te kunnen werpen. Een neef van de laatste tsaar van Rusland, prins Dimitri Romanof, heeft gistermiddag een bezoek ge bracht aan de plaats waar een ander vorstelijk persoon zich met een nede rig beroep in het leven hield, het Tsaar Peterhuisje te Zaandam. Nu zijn de tijden wel enigszins veran derd, want terwijl Peter de Grote nog altijd ettelijke millioenen Rus sische zielen achter zich had, om voor hem eventueel de kolen uit het vuur te slepen, doet deze prins in whiskey. De drank der vergetelheid zullen sommigen dromerig mompelen, juist wat een prins nodig heeft. Dimitri is echter met een stevig doel naar ons land gekomen, met nog enige andere lieden moet hij hier na melijk vóór zijn firma een schilde rijen-tentoonstelling van Canadese kunstenaars organiseren. De Hawoma zaak Naar De Tel. verneemt ligt het in de 'bedoeling van B en W van Den Haag, om aan dg gemeenteraad voor te stellen prof. mr. P. J. Oud, lid van de Tweede Kamer en oud-burgemees ter van Rotterdam, te benoemen tot voorzitter van de commissie die een onderzoek zal instellen naar de gang van zaken bij de Hawoma. In overleg met prof. Oud zullen daarna de andere leden van de com missie, die in totaal uit drie perso nen zal bestaan, benoemd worden. Het zou in het voornemen liggeji van de wethouder van Wederopbouw ir. L. J. M. Feber, die tevens presi dent-commissaris van de Hawoma is, om met'ingang van 1 Maart a.s. met ziekteverlof te gaan. STELENDE VERTEGENWOORDIGER. Voor de Haagse rechtbank ver scheen een 26-jarige vertegenwoor diger uit Noordwijk, aan wie een zestal diefstallen ten laste was ge legd, waarvan de meeste in Noord- wijk waren gepleegd in November en December 1953. De verdachte was reeds vijfmaal veroordeeld wegens' diefstal en ver duistering. Voor de Haagse rechtbank las hij zijn eigen pleidooi voor, vertellend dat hij had gewerkt in het Palace ho- dienstige accomodatie voor de mi- 1 tel te Noordwijk en daarna vertegen litairen. Ook de hoofden van scho- woordiger was geworden bij een Am- len en het Katholiek Centraal Bu-1 sterdamse garage. Hij zou zich in de reau voor Onderwijs en Opvoeding schulden hebben gewerkt door zijn hebben spontaan hun médewerking verloofde. Uit nood zou hij gestolen toegezegd. In twee dagen tijd kwa-hebben en hij bepleitte uiterste cle- men op het secretariaat van Katho- mentie. liek Thuisfront meer dan 5000 brie ven. Als de voortekenen niet bedrie gen wordt mede door steun van de katholieke jeugd een groots werk voor onze militairen verricht. Zondag Carnaval wordt „spijkerdag". De officier van justitie hechtte wei nig waarde aan de theatrale rede van verdachte en noemde hem een onver beterlijke figuur. De eis luidde: een jaar en zes maanden gevangenisstraf. Uitspraak 4 Maart.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1954 | | pagina 7