S)e £aidóe0ou/ta/nt Mager resultaat van grote conferentie TOT WEERZIENS I IN GENÈVE Een Aziatische conferentie in April te Genève DEMONSTRATIES IN WEST EN OOST - BERLIJN Overval op katholiek dorp in Indo-China PRINSES MARIJKE ONTVING CADEAUTJES Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN VRIJDAG 19, FEBRUARI 1954 45ste JAARGANG No. 13123 Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103 003, Abonnementsprijs vanaf 1 Jan. 1954 f 0.50 p. w.» f 2.15 p. mnd., f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Adv.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.5* DE PRIESTER- ARBEIDERS OET IS NIET OVERDREVEN te beweren, dat Frankrijk in beroe ring is gebracht door het probleem van de priester-arbeiders. Toen deze kwestie enige maanden geleden aan de orde gesteld werd wij schreven hierover reeds eerder was wel te verwachten, dat zij stof zou doen opwaaien. Maar dat het de gemoede ren zódanig zou beroeren als thans het geval blijkt te zijn, had men nau welijks kunnen vermoeden. Bijna iedere dag staan de Franse kranten er vol van; het nieuws van de prêtres-ouvriers priester-arbeiders) heeft dat van de Berlijnse conferentie naar de achtergrond verschoven. Al leen Abbé Pierre met zijn bevroren daklozen heeft het nieuws van de priester-arbeiders even kunnen ver dringen, maar nu de kou verminderd is en zich nieuwe verwikkelingen hebben voorgedaan, zijn de priester- arbeiders weer vooraan in het nieuws gekomen. Een stroom van meestal verwar rende berichten heeft ons in de af gelopen weken bereikt; we hebben er ons van onthouden hiervan veel melding te maken vóórdat er enige klaarheid begon te komen. De laatste ontwikkeling echter noopt ons niet langer te wachten. f AAT ONS EERST nog eens in het kort releveren wat er gaande is geweest. In 1943 heeft wijlen kardi naal Suhard het instituut van de priester-arbeiders opgericht met het doel speciaal hiervoor opgeleide priesters in de fabrieken te laten werken en daardoor de ontkerstende arbeiders weer in aanraking met de Kerk te brengen. Met ware helden moed hebben deze priesters zich van hun taak gekweten. Een taak echter, die nog zwaarder was dan men zich bij de aanvang had kunnen "horstel len. Het gevolg was, dat enige pries ters te ver gingen, door zich te men gen in kwesties van de vakbeweging en aldus een prooi werden van het sterk verbreide communisme. Voor Rome is dit laatste aanleiding geweest de opleiding van nieuwe priester-arbeiders voorlopig scop te zetten in afwachting van ^en nader onderzoek. Hiertoe vertrokken de drie Franse kardinalen naar Rome, waar zij advies uitbrachten. Naar aanleiding hiervan heeft het hoogste kerkelijk gezag besloten, dal de priester-arbeiders in het vervolg niet langer dan drie uur pe^ dag in loondienst mogen zijn, dat zij zich moeten terugtrekken uit de vakbe weging en dat zij niet meer zelf standig, maar in pastorie-verband moeten wonen. In de practijk komen deze besluiten neer op het einde van dit werk, want geen enkele patroon zal bereid zijn werknemers voor drie uur per dag aan te stellen. Bo vendien worden de priester-arbeiders aldus in een uitzonderingspositie ge plaatst, zodat zij niet langer geheel één kunnen zijn met de arbeiders. Juist dit laatste was voor hen het belangrijkste; de arbeiders vertrouw den hen omdat deze priester-arbei ders hun levenswijze deelden. |"^E REACTIE op dit besluit was hevig. In een der Franse bladen verscheen een manifest, waaruit zou moeten blijken, dat 79 priester-arbei ders niet van plan waren.zich bij het besluit van Rome neer te leggen, omdat zij dit beschouwden als een verraad aan de arbeiders. Inmiddels echter werd dit bericht achterhaald en bleek, dat practisch alle priester arbeiders zich niet tegen het opper gezag zouden verzetten, hoe zwaar hun dit besluit ook viel. Terechtwees de bekende Nobelprijs-winnaar Fran- gois Mauriac, een vooraanstaand ka tholiek letterkundige en lid van de Academie Frangaise, pr in een hoofd artikel in de „Figaro" op, dat onge hoorzaamheid aan het gezag het beste bewijs zou zijn van de juistheid der maatregelen. Rome vreesde immers, dat de priester-arbeiders op den duur meer arbeider dan priester zouden zijn, het proletariaat boven de Kerk zouden verkiezen, hetgeen van een priester noait juist kan zijn, omdat zijn primaire taak op geestelijk ter rein ligt. Met bloedend hart, aldus Mauriac, zouden de priester-arbeiders het hoofd buigen voor Rome. WANNEER deze kwestie nu maar beperkt was gebleven tot Rome en de priester-arbeiders, zou er ver moedelijk niet zo'n dramatische wen ding aan gegeven rijn. De Franse boulevard-pers mengde zich er ech ter in. Niet uit medelijden met deze priester-arbeiders, noch uit bewogen heid ten opzichte van de arbeiders, maar alleen om hun anti-clericalis- me weer eens de vrije teugel te la ten en veel sensatie te maken rond een zeer pijnlijke kwestie, die met zo weinig mogelijk ruchtbaarheid het best gediend zou zijn geweest. Ten slotte ging practisch iedereen er zich mee bemoeien. Mauriac schreef dezer dagen zelfs, dat de politici van een halve eeuw geleden zich er over ver baasd zouden hebben, dat een derge lijke kwestie zódanig de Franse opi nie zou bezighouden. ER WAS TOEN inmiddels weer iets anders gebeurd. Op bevel van de generaal der Dominicanen in Rome hadden drie provinciale oversten van deze orde in Frankrijk hun functie moeten neerleggen, evenals vier Franse Dominicanen, die in de katho- Oostenrijk voelt zich wel bitter gestemd De Berlijnse conferentie is ten einde. De ministers van Buitenlandse Za ken van Amerika, Engeland, Frankrijk en de Sowjet-Unie hebben gister avond in een communiqué bekendgemaakt, dat zij geen overeenstemming hebben kunnen bereiken over het Duitse noch over het Oostenrijkse vraagstuk. Wel konden zij aankondigen, dat tegen 26 April in Genève een Koreaanse vredesconferentie zal worden bijeengeroepen op welke confe- lentie tevens het herstel van de vrede in Indo-China ter sprake zal komen. Diepe teleurstelling heerst er in Oostenrijk, waar men tot het laatste mo ment op een vredesverdrag en op de vrijheid hoopte. Wat de weerslag In Duitsland zal zijn, valt nog niet tè voorzien. Het meest voldaan gaan de Franse gedelegeerden naar huis. Want er is uitzicht op onderhandelingen ter beëindiging van de Indo-Chinese oorlog. DOEKJES VOOR HET BLOEDEN. De Westelijke ministers hebben ge tracht de pil voor de Duitsers en de Oostenrijkers te vergulden. Op een receptie in' het Westberlijnse stad huis zeide Bidault gistermiddag: „Wat niet rijfc is in Februari, kan wel rijp zijn een poosje later". En in de laat- zitting van gistermiddag ver klaarde Dulles, dat de volken van Duitsland en Oostenrijk hun hoop niet behoeven te begraven. Hereni ging van Duitsland en ontruiming van Oostenrijk zullen mogelijk ziin, zodra de Sowjet-Unie inziet, dat vrij heid niet zo erg gevreesd moet wor den. De Grote Vier hadden op deze conferentie veel geleerd, aldus Dul les, -het was veel minder waarschijn lijk geworden, dat iemand door on achtzaamheid of misrekening iets zou doen, dat het gevaar voor een nieu we oorlog inhield. Minister Dulles vertrok gister avond per vliegtuig uit Berlijn. Hij bleef een uurtje op het vliegveld Wahn bij Keulen om te praten met kanselier Adenauer. Bidault vertrekt telde poging gedaan, om van Molotof een vredesverdrag los te krijgen. Eerst stelde hij voor om de evacua tie der Russische troepen, na het slui ten van het verdrag, te bepalen op 30 Juni 1955. Molotof zeide: neen. Toen stelde Figl in plaats van een legering van buitenlandse troepen in Oosten rijk voor aan de diplomatieke missies der Grote Vier te Wenen voor onbe paalde tijd controle-bevoegdheden te geven. Weer zeide Molotof: neen. Alvorens te vertrekken uitte dr. Figl zijn teleurstelling over het ne gatieve resultaat. „Er zal vanavond diepe teleurstel ling in Oostenrijk heersen en zij zal met bitterheid vermengd zijn", sprak hij. „STILLE OPTOCHT" IN WEST-BERLIJN. In West-Berlijn is Donderdagavond door duizenden personen een „stille optocht" gehouden uit protest tegen Molotofs houding. De betogers droe gen fakkels en spandoeken met zich mede. Ook hadden zij Duitse vlaggen en vandaag tegen de middag per trein.- Eden vliegt in de namiddag recht streeks naar Londen, waar Churchill gisteren in het Lagerhuis verklaarde: „Ik moet zeggen, dat ik van gevoe len ben, dat wij voordelen bereikt hebben". Molotof blijft nog tot mor gen in Berlijn. Honderden Berlijners zongen gis termiddag het liedje „Auf Wieder- sehen", toen Dulles, Eden en Bidault arriveerden in het' raadhuis van Schöneberg, waar burgemeester Schreiber zeide, dat Berlijn afscheid nam met gevoelens van dank en ver trouwen, hoop en verwachting. Bi dault antwoordde namens de minis ters. Toen het drietal het gebouw verliet, beierde de daar opgehangen Vrijheidsklok. De ministers reden naar het gebouw van de Geallieerde Bestuursraad, waar de conferentie op 25 Januari begonnen was, voor de I ren hebben op 12 dezer in Than vlaggen van de Europese eenheid bij zich. Aan het hoofd van de stoet ging een oude man zonder benen in een invalidenwagentje. Toen de optocht bij het stadhuis was aangekomen lie pen naar schatting 20.000 personen mee. Communisten lanceerden door vuurpijlen voortbewogen „progadan- dabommen" met duizenden pamflet ten boven de stoet. Een groep Westberlijners heeft Donderdag, toen Molotof en zijn me dewerkers het conferentie gebouw in West-Berlijn verlieten en in hun auto's naar Oost-Berlijn reden, de Russische minister van buitenlandse zaken uitgejouwd. De politie slaagde er in deze betoging in de hand te houden. De Westberlijnse politie moest ook optreden tegen groepen communis ten, die West-Berlijn waren binnen getrokken om te ageren. De politie, die van gummiknuppels gebruik maakte om de groepen uit elkaar te slaan, arresteerde 21 communisten. In Oost-Berlijn. Natuurlijk werd ook in Oost-Ber lijn gedemonstreerd en wel op de „Unter den Linden". Een uur lang stonden de betogers laatste vergadering, Neen, neen en nog eens neen". De Oostenrijkse minister Figl heeft in deze slotzitting nog een vertwfl- t Bloedbad onder vreedzame bevolking Enige honderden Vietminh-militai- I Thoeong, een dorp met een overwe gende R.K. bevolking 130 kilometer ten Zuid-Westen van Hanoi, een bloeöbad aangericht. Vermomd als boeren hadden de opstandelingen zich onder de marktgangers ge- lieke Franse pers een grote rol speel den. Ongetwijfeld staat dit in ver band "met de priester-arbeiders; niet alleen omdat de Dominicanen in de Franse zielzorg een vooraanstaande rol spelen met hun moderne vormen van apostolaat, maar ook omdat zij zelf priester-arbeiders in de fabrie ken hebben, die eveneens door de maatregelen van het hoogste gezag gedwongen zullen zijn met ingang van 1 Maart d.s. hun fabrieken te ver laten. Mauriac heeft zich nu tot spreek buis gemaakt weer in de „Figa- van priesters, intellectuele le- waaryan zulke grote groepen van de Nederland in een ietwat andere vorm Kerk vervreemd geraakt zijn, br: kent dit alles niets minder dan-een grote ramp. De tegenstanders laten niet na deze kwestie in de politieke en sociale sfeer te trekken door te beweren, dat de Kerk met de ge nomen maatregelen blijk geeft inder daad de Kerk van de kapitalisten te zijn en niet van het proletariaat. Der gelijke beschamende verdachtmakin gen doen het uiteraard wel in bepaal de kringen, temeer omdat men nog geen oplossing weet. Want het instituut van de priester- arbeiders is nu wel practisch ver ken en studenten, door de Kerk te dwenen, maar de oorzaken, die kar- OD"n,non dinaal Suhard tot de oprichting leid den, nog niet. Het kan niet ontkend worden, dat de priester-arbeiders zeer veel goed werk hebben gedaan en veel afgedwaalde arbeiders weer in contact met de Kerk hebben ge bracht. Onder invloed van de vijan den der Kerk voelen deze arbeiders zich nu bedrogen en verraden door de priesters, die zij als hun medestrij ders beschouwden. Het is nog te vroeg om te bepalen wijzen op de zeer ernstige gevolgen, die dè maatregelen ten aanzien van de Dominicanen kunnen hebben. Hij schrijft zelfs, dat de orde der Do minicanen hierdoor in haar wortels getroffen is, hetgeen hij even erg acht als het opblazen van een kathedraal. Dat deze woorden uit de pen van een te goeder naam en faam bekend staande katholieke schrijver, die zeer veel invloed heeft, koren op de mo len van de anti-kerkelijke groepen zijn, laat zich begrijpen. Vooral in het buitenland, maar ook in Frank rijk zelf, wordt dit artikel van Mau riac dan ook betreurd en zeer onge lukkig genoemd. Temeer omdat Mauriac er de sug gestie inlaste om het concordaat tus sen Frankrijk en de Heilige Stoel, dat door de Derde Republiek ver broken was, weer te herstellen en aldus te voorkomen, dat de Parijse Nuntius meer zou zijn dan een di plomatieke agent. „Zijn macht in Frankrijk is groter dan dié van enig lid der regering", aldus Mauriac, die dé oorzaak van deze situatie overi- gèns niet in- Rome wil zoeken, maar in Frankrijk zelf, dat 50 jaar geleden onder Emile Combes de scheiding tussen Kerk en Staat doorvoerde. AFGEZIEN van de vraag of de Franse regering door het slui ten van een concordaat enige invloed zou kunnen uitoefenen op fundamen tele uitspraken van Rome over uiter mate belangrijke kwesties als de al of niet verenigbaarheid van het priesterschap met de arbeidersstaat, is het van Mauriac onverstandig ge weest deze suggestie in dit stadium te doen. Want de gevolgen zijn niet uitgebleven. Reeds zijn er in de-.As semblee Nationale (Tweede Kamer) vragen gesteld aan de Minister van Buitenlandse Zaken, Georges Bidault, die a.s. Zaterdag uit Berlijn terug verwacht wordt, of de regering het niet nodig oordeelt gezien de ontroering in de Franse publieke opi nie contact op te nemen met de Nuntius en of de laatste in zijn acti viteit niet verder gaat dan van een ambassadeur verwacht mag worden. Er is zelfs al een uiterst links blad, dat een enquête onder zijn lezers heeft aangekondigd om te weten hoe de Franse katholieken over deze kwesties denken, welke vraag, aldus dit blad, door Rome niet gesteld zou zijn. HET IS NIET overdreven te bewe ren, dat door al dit rufnoer de gehele zielzorg in Frankrijk in een uiterst moeilijke positie is geraakt. Onder een volk, dat zulke felle hartstochten kent als het Franse en ook voor Frankrijk ge- QNDANKS ALLES mag men de priester-arbeiders niet hard val len om hun houding, die aanvanke lijk misschien de schijn van onge hoorzaamheid aan Rome wekte. Het was een „Cri de douleur, non de ré volte" een kreet van smart, niet van opstandigheid schreef Mau riac terecht. Deze priesters hebben hun leven ingezet voor het heil van de arbeiders en hun laten zien, dat de Kerk er niet alleen voor de „bour geoisie" is. Maar het uitstekend bedoelde ini tiatief van kardinaal Suhard inge geven door de hoge nood is ge bleken niet helemaal juist te zijn. Daarom moest de Kerk spreken. Het was beter dit nu te doen dan later, wanneer de nadelen, die ongetwijfeld aan het priester-arbeiderschap ver bonden zijn, verder zouden hebben doorgewerkt, misschien tot onherstel bare schade van de Kerk in Frank rijk. De reactie van thans spreekt in wat er nu wel gebeuren moet en of dit opzicht een niet mis te verstane het systeem van aalmoezeniers van taal de arbeid, zoals Italië die kent en mengd en plotseling met machinege weren op de bevolking geschoten, gebruik makend van het feit, dat de mannen uit het dorp op het land aan het werk waren. Tot dusverre zijn tenminste 20 lij ken uit massagraven opgedolven. Van de tweeduizend inwoners worden er 500 nog vermist. Men vreest, dat ve len om het leven zijn gebracht. Te Hanoi is men van mening, dat het bloedbad gezien moet worden als een poging om de invloed van de R.K. Kerk teniet te doen, die de be woners van de delta van de Rode Rivier aanmoedigt, geen hulp aan de opstandelingen te verlenen. De pro- vicaris en plaatsvervangende bis schop van de provincie Thaibing, die zich tijdens de overval in het dorp bevond, werd ontvoerd. De Vietminh-troepen plunderden na het bloedbad de kerk en zij sta ken twee door kloosterzusters gelei de scholen en ongeveer een derde van het aantal huizen van het dorp in brand. Kerende krijgskans. De Franse troepen hebben de stad Nhomarath in centraal Laos her overd. Deze stad werd door de Viet- minh bezet bij het Kerstoffensief. Verder naar het Noorden zouden de opstandelingen zich uit de onmiddel lijke omgeving van Moeong Sai, de Franse „egelstelling" ten Noord-Wes ten van Loeang Prabang, terugge trokken hebben. In het Noorden van Laos schijnt de strijd hoe langer hoe meer te ver slappen. Franse mobiele colonnes slaagden er niet in contact met de Vietminh te maken. in de ijzige kou toespraken van de voorzitter van het Oostduitse verbond van vakbonden, Warnke, de plaats vervangende eerste-minister Nuschke en andere communistische leiders aan te horen. Na de toespraken verspreidde de menigte zich rustig. Duizenden men sen waren reeds kort na het begin van de redevoeringen weggegaan, daar de luidsprekerinstallatie niet voldoende was, waardoor zij geen woord konden verstaan. De betogers hadden grote hoevlel- heden vlaggen, rode spandoeken met leuzen tegen het Europese leger en vóór Molotofs voorstellen inzake Duitsland. Vele staatsbedrijven had den hun personeel 's middags vrij gegeven voor het bijwonen van de betoging. Faroeks postzegels De postzegclverzameling van cx- koning Faroek is thans in haar ge heel onder de hamer geweest. Bij el kaar heeft zij ongeveer 1,4 millioen gulden opgebracht. Dat is meer dan aanvankel-k werd verwacht. Men had de verzameling namelijk getaxeerd op ruim een millioen gulden. Bijzonder voordelig voor de Egyp tische regering is dat bijna een millioen van de opbrengst werd be taald in harde valuta, te weten in Amerikaanse dollars, Canadese dol lars, ponden, Zwitserse francs. HOE wordt het weer? Do jarige Prinses Marijke kreeg gistermiddag in het Paleis Soestdijk vele geschenken ln ontvangst te ne men. Namens de Stichting *Het Vierde Prinsenkind" werden door twee meisjes bloemen aangeboden en van het Regiment Verbindingstroepen was er een tafeltje, er was werkelijk te veel om op te noemen. Prinses Marijke met een van haar nieuwe aanwinst en, waarmee ze blijkbaar erg in haar schik is. Op de achtergrond Roza en Toosje de Kuyper, die de bloemen aanboden. (Geldig van Vrijdagavond tot J Zaterdagavond. Opgemaakt te i 10 uur). WEINIG VERANDERING. Veel bewolking met tijdelijk enige regen of sneeuw. Over- wegend matige wind in hoofd- zaak tussen Zuid en Oost. In het Zuidwesten van het land lichte dooi tot temperatuur om het vriespunt. In het Noord- oosten over het algemeen lichte 5 vorst. 20 Febr.: zon op 7.47 en onder 18.02: maan op 21.28 en onder 8.10 uur. Het weer in Europa De weerrapporten van hedenmor gen 7 uur luiden: weer temp. HELSINKI onbewolkt —19 C. OSLO geheel bew. 8 STOCKHOLM sneeuw 10 KOPENHAGEN zw. bew. 5 LONDEN regen 6 AMSTERDAM sneeuw 0 BRUSSEL geheel bew. 1 PARIJS geheel bew. 1 BORDEAUX regen 3 GRENOBLE onbewolkt 3 NICE zwaar bew. 6 BEJRLIJN half bewolkt —11 FRANKFORT nevel 3 WARSCHAU licht bew. —19 MUNCHEN nevel 5 ZURICH nevel 2 GENEVE nevel 3 LOCARNO geheel bew. 4 WENEN nevel 8 INNSBRUCK geheel bew. 3 ROME zwaar bew. 2 Op de grens van dooi en vorst Het K.N.M.I. deelt mede: De strijd tussen de koude lucht boven Noord- en Oost-Europa en de zachtere lucht van de Oceaan wordt wederom boven onze omgeving uit gevochten. Daarmede samenhangend zijn de vooruitzichten omtrent het temperatuurverloop in ons land on zeker. Wel wint de zachtere Oceaanlucht enig terrein, maar de kans is groot, dat later de koudere lucht weer in Westelijke richting terugvloeit. Vanmorgen kwamen opnieuw gro te tegenstellingen in het weer voor. In het Noorden en midden van ons land lag een dik pak sneeuw maar in het uiterste Zuidwesten viel 4mm regen. Gelijktijdig' meldde vanmor gen Groningen 3 graden vorst en Vlissingen 2 graden dooi. De hoogste temperaturen in West-Europa komen in West-Frankrijk voor, waar de thermometer 8 tot 10 graden boven nul staat. In Duitsland vriest het ech ter omstreeks 10 graden. Uit Scandi navië en Polen wordt 20 tot 25 gra den vorst gemeld. Op de Oceaan is de depressieacti viteit tijdelijk afgenomen. Tussen IJsland en Groenland ligt een oude depressiekern, die langzaam opvult. Halverwege Ierland en New-Found- land ontwikkelt zich een nieuwe de pressie, die in Oostelijke richting koerst. Boven Scandinavië blijft de luchtdruk hoog. Korreltje Het is vaak hard, maar door ge duld draagt men lichter, wat men toch niet veranderen kan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1954 | | pagina 1