S)e £aidóe0ou/ta/nt
Mager resultaat van grote conferentie
TOT
WEERZIENS I
IN GENÈVE
Een Aziatische conferentie in April te Genève
DEMONSTRATIES IN WEST
EN OOST - BERLIJN
Overval op katholiek
dorp in Indo-China
PRINSES MARIJKE ONTVING CADEAUTJES
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VRIJDAG 19, FEBRUARI 1954
45ste JAARGANG
No. 13123
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103 003, Abonnementsprijs vanaf 1 Jan. 1954 f 0.50 p. w.» f 2.15 p. mnd., f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Adv.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.5*
DE PRIESTER-
ARBEIDERS
OET IS NIET OVERDREVEN te
beweren, dat Frankrijk in beroe
ring is gebracht door het probleem
van de priester-arbeiders. Toen deze
kwestie enige maanden geleden aan
de orde gesteld werd wij schreven
hierover reeds eerder was wel te
verwachten, dat zij stof zou doen
opwaaien. Maar dat het de gemoede
ren zódanig zou beroeren als thans
het geval blijkt te zijn, had men nau
welijks kunnen vermoeden. Bijna
iedere dag staan de Franse kranten
er vol van; het nieuws van de
prêtres-ouvriers priester-arbeiders)
heeft dat van de Berlijnse conferentie
naar de achtergrond verschoven. Al
leen Abbé Pierre met zijn bevroren
daklozen heeft het nieuws van de
priester-arbeiders even kunnen ver
dringen, maar nu de kou verminderd
is en zich nieuwe verwikkelingen
hebben voorgedaan, zijn de priester-
arbeiders weer vooraan in het nieuws
gekomen.
Een stroom van meestal verwar
rende berichten heeft ons in de af
gelopen weken bereikt; we hebben
er ons van onthouden hiervan veel
melding te maken vóórdat er enige
klaarheid begon te komen. De laatste
ontwikkeling echter noopt ons niet
langer te wachten.
f AAT ONS EERST nog eens in het
kort releveren wat er gaande is
geweest. In 1943 heeft wijlen kardi
naal Suhard het instituut van de
priester-arbeiders opgericht met het
doel speciaal hiervoor opgeleide
priesters in de fabrieken te laten
werken en daardoor de ontkerstende
arbeiders weer in aanraking met de
Kerk te brengen. Met ware helden
moed hebben deze priesters zich van
hun taak gekweten. Een taak echter,
die nog zwaarder was dan men zich
bij de aanvang had kunnen "horstel
len.
Het gevolg was, dat enige pries
ters te ver gingen, door zich te men
gen in kwesties van de vakbeweging
en aldus een prooi werden van het
sterk verbreide communisme.
Voor Rome is dit laatste aanleiding
geweest de opleiding van nieuwe
priester-arbeiders voorlopig scop te
zetten in afwachting van ^en nader
onderzoek. Hiertoe vertrokken de
drie Franse kardinalen naar Rome,
waar zij advies uitbrachten.
Naar aanleiding hiervan heeft het
hoogste kerkelijk gezag besloten, dal
de priester-arbeiders in het vervolg
niet langer dan drie uur pe^ dag in
loondienst mogen zijn, dat zij zich
moeten terugtrekken uit de vakbe
weging en dat zij niet meer zelf
standig, maar in pastorie-verband
moeten wonen. In de practijk komen
deze besluiten neer op het einde van
dit werk, want geen enkele patroon
zal bereid zijn werknemers voor
drie uur per dag aan te stellen. Bo
vendien worden de priester-arbeiders
aldus in een uitzonderingspositie ge
plaatst, zodat zij niet langer geheel
één kunnen zijn met de arbeiders.
Juist dit laatste was voor hen het
belangrijkste; de arbeiders vertrouw
den hen omdat deze priester-arbei
ders hun levenswijze deelden.
|"^E REACTIE op dit besluit was
hevig. In een der Franse bladen
verscheen een manifest, waaruit zou
moeten blijken, dat 79 priester-arbei
ders niet van plan waren.zich bij het
besluit van Rome neer te leggen,
omdat zij dit beschouwden als een
verraad aan de arbeiders. Inmiddels
echter werd dit bericht achterhaald
en bleek, dat practisch alle priester
arbeiders zich niet tegen het opper
gezag zouden verzetten, hoe zwaar
hun dit besluit ook viel. Terechtwees
de bekende Nobelprijs-winnaar Fran-
gois Mauriac, een vooraanstaand ka
tholiek letterkundige en lid van de
Academie Frangaise, pr in een hoofd
artikel in de „Figaro" op, dat onge
hoorzaamheid aan het gezag het beste
bewijs zou zijn van de juistheid der
maatregelen. Rome vreesde immers,
dat de priester-arbeiders op den duur
meer arbeider dan priester zouden
zijn, het proletariaat boven de Kerk
zouden verkiezen, hetgeen van een
priester noait juist kan zijn, omdat
zijn primaire taak op geestelijk ter
rein ligt. Met bloedend hart, aldus
Mauriac, zouden de priester-arbeiders
het hoofd buigen voor Rome.
WANNEER deze kwestie nu maar
beperkt was gebleven tot Rome
en de priester-arbeiders, zou er ver
moedelijk niet zo'n dramatische wen
ding aan gegeven rijn. De Franse
boulevard-pers mengde zich er ech
ter in. Niet uit medelijden met deze
priester-arbeiders, noch uit bewogen
heid ten opzichte van de arbeiders,
maar alleen om hun anti-clericalis-
me weer eens de vrije teugel te la
ten en veel sensatie te maken rond
een zeer pijnlijke kwestie, die met zo
weinig mogelijk ruchtbaarheid het
best gediend zou zijn geweest. Ten
slotte ging practisch iedereen er zich
mee bemoeien. Mauriac schreef dezer
dagen zelfs, dat de politici van een
halve eeuw geleden zich er over ver
baasd zouden hebben, dat een derge
lijke kwestie zódanig de Franse opi
nie zou bezighouden.
ER WAS TOEN inmiddels weer iets
anders gebeurd. Op bevel van de
generaal der Dominicanen in Rome
hadden drie provinciale oversten van
deze orde in Frankrijk hun functie
moeten neerleggen, evenals vier
Franse Dominicanen, die in de katho-
Oostenrijk voelt zich wel bitter gestemd
De Berlijnse conferentie is ten einde. De ministers van Buitenlandse Za
ken van Amerika, Engeland, Frankrijk en de Sowjet-Unie hebben gister
avond in een communiqué bekendgemaakt, dat zij geen overeenstemming
hebben kunnen bereiken over het Duitse noch over het Oostenrijkse
vraagstuk. Wel konden zij aankondigen, dat tegen 26 April in Genève een
Koreaanse vredesconferentie zal worden bijeengeroepen op welke confe-
lentie tevens het herstel van de vrede in Indo-China ter sprake zal komen.
Diepe teleurstelling heerst er in Oostenrijk, waar men tot het laatste mo
ment op een vredesverdrag en op de vrijheid hoopte. Wat de weerslag In
Duitsland zal zijn, valt nog niet tè voorzien.
Het meest voldaan gaan de Franse gedelegeerden naar huis. Want er is
uitzicht op onderhandelingen ter beëindiging van de Indo-Chinese oorlog.
DOEKJES VOOR HET BLOEDEN.
De Westelijke ministers hebben ge
tracht de pil voor de Duitsers en de
Oostenrijkers te vergulden. Op een
receptie in' het Westberlijnse stad
huis zeide Bidault gistermiddag: „Wat
niet rijfc is in Februari, kan wel rijp
zijn een poosje later". En in de laat-
zitting van gistermiddag ver
klaarde Dulles, dat de volken van
Duitsland en Oostenrijk hun hoop
niet behoeven te begraven. Hereni
ging van Duitsland en ontruiming
van Oostenrijk zullen mogelijk ziin,
zodra de Sowjet-Unie inziet, dat vrij
heid niet zo erg gevreesd moet wor
den. De Grote Vier hadden op deze
conferentie veel geleerd, aldus Dul
les, -het was veel minder waarschijn
lijk geworden, dat iemand door on
achtzaamheid of misrekening iets zou
doen, dat het gevaar voor een nieu
we oorlog inhield.
Minister Dulles vertrok gister
avond per vliegtuig uit Berlijn. Hij
bleef een uurtje op het vliegveld
Wahn bij Keulen om te praten met
kanselier Adenauer. Bidault vertrekt
telde poging gedaan, om van Molotof
een vredesverdrag los te krijgen.
Eerst stelde hij voor om de evacua
tie der Russische troepen, na het slui
ten van het verdrag, te bepalen op 30
Juni 1955. Molotof zeide: neen. Toen
stelde Figl in plaats van een legering
van buitenlandse troepen in Oosten
rijk voor aan de diplomatieke missies
der Grote Vier te Wenen voor onbe
paalde tijd controle-bevoegdheden te
geven. Weer zeide Molotof: neen.
Alvorens te vertrekken uitte dr.
Figl zijn teleurstelling over het ne
gatieve resultaat.
„Er zal vanavond diepe teleurstel
ling in Oostenrijk heersen en zij zal
met bitterheid vermengd zijn",
sprak hij.
„STILLE OPTOCHT" IN
WEST-BERLIJN.
In West-Berlijn is Donderdagavond
door duizenden personen een „stille
optocht" gehouden uit protest tegen
Molotofs houding. De betogers droe
gen fakkels en spandoeken met zich
mede.
Ook hadden zij Duitse vlaggen en
vandaag tegen de middag per trein.-
Eden vliegt in de namiddag recht
streeks naar Londen, waar Churchill
gisteren in het Lagerhuis verklaarde:
„Ik moet zeggen, dat ik van gevoe
len ben, dat wij voordelen bereikt
hebben". Molotof blijft nog tot mor
gen in Berlijn.
Honderden Berlijners zongen gis
termiddag het liedje „Auf Wieder-
sehen", toen Dulles, Eden en Bidault
arriveerden in het' raadhuis van
Schöneberg, waar burgemeester
Schreiber zeide, dat Berlijn afscheid
nam met gevoelens van dank en ver
trouwen, hoop en verwachting. Bi
dault antwoordde namens de minis
ters. Toen het drietal het gebouw
verliet, beierde de daar opgehangen
Vrijheidsklok. De ministers reden
naar het gebouw van de Geallieerde
Bestuursraad, waar de conferentie op
25 Januari begonnen was, voor de I ren hebben op 12 dezer in Than
vlaggen van de Europese eenheid bij
zich.
Aan het hoofd van de stoet ging
een oude man zonder benen in een
invalidenwagentje. Toen de optocht
bij het stadhuis was aangekomen lie
pen naar schatting 20.000 personen
mee.
Communisten lanceerden door
vuurpijlen voortbewogen „progadan-
dabommen" met duizenden pamflet
ten boven de stoet.
Een groep Westberlijners heeft
Donderdag, toen Molotof en zijn me
dewerkers het conferentie gebouw in
West-Berlijn verlieten en in hun
auto's naar Oost-Berlijn reden, de
Russische minister van buitenlandse
zaken uitgejouwd. De politie slaagde
er in deze betoging in de hand te
houden.
De Westberlijnse politie moest ook
optreden tegen groepen communis
ten, die West-Berlijn waren binnen
getrokken om te ageren. De politie,
die van gummiknuppels gebruik
maakte om de groepen uit elkaar
te slaan, arresteerde 21 communisten.
In Oost-Berlijn.
Natuurlijk werd ook in Oost-Ber
lijn gedemonstreerd en wel op de
„Unter den Linden".
Een uur lang stonden de betogers
laatste vergadering,
Neen, neen en nog eens neen".
De Oostenrijkse minister Figl heeft
in deze slotzitting nog een vertwfl-
t
Bloedbad onder
vreedzame bevolking
Enige honderden Vietminh-militai-
I Thoeong, een dorp met een overwe
gende R.K. bevolking 130 kilometer
ten Zuid-Westen van Hanoi, een
bloeöbad aangericht. Vermomd als
boeren hadden de opstandelingen
zich onder de marktgangers ge-
lieke Franse pers een grote rol speel
den. Ongetwijfeld staat dit in ver
band "met de priester-arbeiders; niet
alleen omdat de Dominicanen in de
Franse zielzorg een vooraanstaande
rol spelen met hun moderne vormen
van apostolaat, maar ook omdat zij
zelf priester-arbeiders in de fabrie
ken hebben, die eveneens door de
maatregelen van het hoogste gezag
gedwongen zullen zijn met ingang
van 1 Maart d.s. hun fabrieken te ver
laten.
Mauriac heeft zich nu tot spreek
buis gemaakt weer in de „Figa-
van priesters, intellectuele le-
waaryan zulke grote groepen van de Nederland in een ietwat andere vorm
Kerk vervreemd geraakt zijn, br:
kent dit alles niets minder dan-een
grote ramp. De tegenstanders laten
niet na deze kwestie in de politieke
en sociale sfeer te trekken door te
beweren, dat de Kerk met de ge
nomen maatregelen blijk geeft inder
daad de Kerk van de kapitalisten te
zijn en niet van het proletariaat. Der
gelijke beschamende verdachtmakin
gen doen het uiteraard wel in bepaal
de kringen, temeer omdat men nog
geen oplossing weet.
Want het instituut van de priester-
arbeiders is nu wel practisch ver
ken en studenten, door de Kerk te dwenen, maar de oorzaken, die kar-
OD"n,non dinaal Suhard tot de oprichting leid
den, nog niet. Het kan niet ontkend
worden, dat de priester-arbeiders
zeer veel goed werk hebben gedaan
en veel afgedwaalde arbeiders weer
in contact met de Kerk hebben ge
bracht. Onder invloed van de vijan
den der Kerk voelen deze arbeiders
zich nu bedrogen en verraden door
de priesters, die zij als hun medestrij
ders beschouwden.
Het is nog te vroeg om te bepalen
wijzen op de zeer ernstige gevolgen,
die dè maatregelen ten aanzien van
de Dominicanen kunnen hebben. Hij
schrijft zelfs, dat de orde der Do
minicanen hierdoor in haar wortels
getroffen is, hetgeen hij even erg acht
als het opblazen van een kathedraal.
Dat deze woorden uit de pen van
een te goeder naam en faam bekend
staande katholieke schrijver, die zeer
veel invloed heeft, koren op de mo
len van de anti-kerkelijke groepen
zijn, laat zich begrijpen. Vooral in
het buitenland, maar ook in Frank
rijk zelf, wordt dit artikel van Mau
riac dan ook betreurd en zeer onge
lukkig genoemd.
Temeer omdat Mauriac er de sug
gestie inlaste om het concordaat tus
sen Frankrijk en de Heilige Stoel,
dat door de Derde Republiek ver
broken was, weer te herstellen en
aldus te voorkomen, dat de Parijse
Nuntius meer zou zijn dan een di
plomatieke agent. „Zijn macht in
Frankrijk is groter dan dié van enig
lid der regering", aldus Mauriac, die
dé oorzaak van deze situatie overi-
gèns niet in- Rome wil zoeken, maar
in Frankrijk zelf, dat 50 jaar geleden
onder Emile Combes de scheiding
tussen Kerk en Staat doorvoerde.
AFGEZIEN van de vraag of de
Franse regering door het slui
ten van een concordaat enige invloed
zou kunnen uitoefenen op fundamen
tele uitspraken van Rome over uiter
mate belangrijke kwesties als de al
of niet verenigbaarheid van het
priesterschap met de arbeidersstaat,
is het van Mauriac onverstandig ge
weest deze suggestie in dit stadium
te doen. Want de gevolgen zijn niet
uitgebleven. Reeds zijn er in de-.As
semblee Nationale (Tweede Kamer)
vragen gesteld aan de Minister van
Buitenlandse Zaken, Georges Bidault,
die a.s. Zaterdag uit Berlijn terug
verwacht wordt, of de regering het
niet nodig oordeelt gezien de
ontroering in de Franse publieke opi
nie contact op te nemen met de
Nuntius en of de laatste in zijn acti
viteit niet verder gaat dan van een
ambassadeur verwacht mag worden.
Er is zelfs al een uiterst links blad,
dat een enquête onder zijn lezers
heeft aangekondigd om te weten hoe
de Franse katholieken over deze
kwesties denken, welke vraag, aldus
dit blad, door Rome niet gesteld zou
zijn.
HET IS NIET overdreven te bewe
ren, dat door al dit rufnoer de
gehele zielzorg in Frankrijk in een
uiterst moeilijke positie is geraakt.
Onder een volk, dat zulke felle
hartstochten kent als het Franse en
ook voor Frankrijk ge-
QNDANKS ALLES mag men de
priester-arbeiders niet hard val
len om hun houding, die aanvanke
lijk misschien de schijn van onge
hoorzaamheid aan Rome wekte. Het
was een „Cri de douleur, non de ré
volte" een kreet van smart, niet
van opstandigheid schreef Mau
riac terecht. Deze priesters hebben
hun leven ingezet voor het heil van
de arbeiders en hun laten zien, dat
de Kerk er niet alleen voor de „bour
geoisie" is.
Maar het uitstekend bedoelde ini
tiatief van kardinaal Suhard inge
geven door de hoge nood is ge
bleken niet helemaal juist te zijn.
Daarom moest de Kerk spreken. Het
was beter dit nu te doen dan later,
wanneer de nadelen, die ongetwijfeld
aan het priester-arbeiderschap ver
bonden zijn, verder zouden hebben
doorgewerkt, misschien tot onherstel
bare schade van de Kerk in Frank
rijk. De reactie van thans spreekt in
wat er nu wel gebeuren moet en of dit opzicht een niet mis te verstane
het systeem van aalmoezeniers van taal
de arbeid, zoals Italië die kent en
mengd en plotseling met machinege
weren op de bevolking geschoten,
gebruik makend van het feit, dat de
mannen uit het dorp op het land aan
het werk waren.
Tot dusverre zijn tenminste 20 lij
ken uit massagraven opgedolven. Van
de tweeduizend inwoners worden er
500 nog vermist. Men vreest, dat ve
len om het leven zijn gebracht.
Te Hanoi is men van mening, dat
het bloedbad gezien moet worden
als een poging om de invloed van de
R.K. Kerk teniet te doen, die de be
woners van de delta van de Rode
Rivier aanmoedigt, geen hulp aan de
opstandelingen te verlenen. De pro-
vicaris en plaatsvervangende bis
schop van de provincie Thaibing, die
zich tijdens de overval in het dorp
bevond, werd ontvoerd.
De Vietminh-troepen plunderden
na het bloedbad de kerk en zij sta
ken twee door kloosterzusters gelei
de scholen en ongeveer een derde
van het aantal huizen van het dorp
in brand.
Kerende krijgskans.
De Franse troepen hebben de stad
Nhomarath in centraal Laos her
overd. Deze stad werd door de Viet-
minh bezet bij het Kerstoffensief.
Verder naar het Noorden zouden de
opstandelingen zich uit de onmiddel
lijke omgeving van Moeong Sai, de
Franse „egelstelling" ten Noord-Wes
ten van Loeang Prabang, terugge
trokken hebben.
In het Noorden van Laos schijnt de
strijd hoe langer hoe meer te ver
slappen. Franse mobiele colonnes
slaagden er niet in contact met de
Vietminh te maken.
in de ijzige kou toespraken van de
voorzitter van het Oostduitse verbond
van vakbonden, Warnke, de plaats
vervangende eerste-minister Nuschke
en andere communistische leiders aan
te horen.
Na de toespraken verspreidde de
menigte zich rustig. Duizenden men
sen waren reeds kort na het begin
van de redevoeringen weggegaan,
daar de luidsprekerinstallatie niet
voldoende was, waardoor zij geen
woord konden verstaan.
De betogers hadden grote hoevlel-
heden vlaggen, rode spandoeken met
leuzen tegen het Europese leger en
vóór Molotofs voorstellen inzake
Duitsland. Vele staatsbedrijven had
den hun personeel 's middags vrij
gegeven voor het bijwonen van de
betoging.
Faroeks postzegels
De postzegclverzameling van cx-
koning Faroek is thans in haar ge
heel onder de hamer geweest. Bij el
kaar heeft zij ongeveer 1,4 millioen
gulden opgebracht. Dat is meer dan
aanvankel-k werd verwacht. Men had
de verzameling namelijk getaxeerd
op ruim een millioen gulden.
Bijzonder voordelig voor de Egyp
tische regering is dat bijna een
millioen van de opbrengst werd be
taald in harde valuta, te weten in
Amerikaanse dollars, Canadese dol
lars, ponden, Zwitserse francs.
HOE
wordt
het
weer?
Do jarige Prinses Marijke kreeg gistermiddag in het Paleis Soestdijk vele geschenken ln ontvangst te ne
men. Namens de Stichting *Het Vierde Prinsenkind" werden door twee meisjes bloemen aangeboden en van
het Regiment Verbindingstroepen was er een tafeltje, er was werkelijk te veel om op te noemen.
Prinses Marijke met een van haar nieuwe aanwinst en, waarmee ze blijkbaar erg in haar schik is. Op de
achtergrond Roza en Toosje de Kuyper, die de bloemen aanboden.
(Geldig van Vrijdagavond tot
J Zaterdagavond. Opgemaakt te
i 10 uur).
WEINIG VERANDERING.
Veel bewolking met tijdelijk
enige regen of sneeuw. Over-
wegend matige wind in hoofd-
zaak tussen Zuid en Oost. In
het Zuidwesten van het land
lichte dooi tot temperatuur om
het vriespunt. In het Noord-
oosten over het algemeen lichte
5 vorst.
20 Febr.: zon op 7.47 en onder 18.02:
maan op 21.28 en onder 8.10 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
weer temp.
HELSINKI onbewolkt —19 C.
OSLO geheel bew. 8
STOCKHOLM sneeuw 10
KOPENHAGEN zw. bew. 5
LONDEN regen 6
AMSTERDAM sneeuw 0
BRUSSEL geheel bew. 1
PARIJS geheel bew. 1
BORDEAUX regen 3
GRENOBLE onbewolkt 3
NICE zwaar bew. 6
BEJRLIJN half bewolkt —11
FRANKFORT nevel 3
WARSCHAU licht bew. —19
MUNCHEN nevel 5
ZURICH nevel 2
GENEVE nevel 3
LOCARNO geheel bew. 4
WENEN nevel 8
INNSBRUCK geheel bew. 3
ROME zwaar bew. 2
Op de grens van
dooi en vorst
Het K.N.M.I. deelt mede:
De strijd tussen de koude lucht
boven Noord- en Oost-Europa en de
zachtere lucht van de Oceaan wordt
wederom boven onze omgeving uit
gevochten. Daarmede samenhangend
zijn de vooruitzichten omtrent het
temperatuurverloop in ons land on
zeker.
Wel wint de zachtere Oceaanlucht
enig terrein, maar de kans is groot,
dat later de koudere lucht weer in
Westelijke richting terugvloeit.
Vanmorgen kwamen opnieuw gro
te tegenstellingen in het weer voor.
In het Noorden en midden van ons
land lag een dik pak sneeuw maar
in het uiterste Zuidwesten viel 4mm
regen. Gelijktijdig' meldde vanmor
gen Groningen 3 graden vorst en
Vlissingen 2 graden dooi. De hoogste
temperaturen in West-Europa komen
in West-Frankrijk voor, waar de
thermometer 8 tot 10 graden boven
nul staat. In Duitsland vriest het ech
ter omstreeks 10 graden. Uit Scandi
navië en Polen wordt 20 tot 25 gra
den vorst gemeld.
Op de Oceaan is de depressieacti
viteit tijdelijk afgenomen. Tussen
IJsland en Groenland ligt een oude
depressiekern, die langzaam opvult.
Halverwege Ierland en New-Found-
land ontwikkelt zich een nieuwe de
pressie, die in Oostelijke richting
koerst. Boven Scandinavië blijft de
luchtdruk hoog.
Korreltje
Het is vaak hard, maar door ge
duld draagt men lichter, wat men
toch niet veranderen kan.