De roemruchte Elfstedentocht
Geslaagde Molentochten door
het Hollandse polderlandschap
Reeds 200 jaar oud, doch 40 jaar officieel
Herboren „Sportief' gat
uitstekende uitvoering
De tocht van
a.s* Woensdag
MAANDAG 1 FEBRUARI 1954
DF. LEIDSE COURANT
TWEEDE BI.AD PAGINA 2
Enige duizenden liefhebbers toerden
langs de negen molens
Konden we Zaterdag reeds schrij-1 zjen binnenkomen om zich aan te
ven, dat de Molentochten van net melden of kt te melden en het in-
Zuid-Hollands Meren district reeds I signe, ten bewijze, dat de tocht goed
onmiddellijk na de opening veel be-1 volbracht was, in ontvangst te ne-
langstelling tronken, later op de dag men,... Dat geschiedde, wanneer
en vooral gisteren is gebleken, dat een deelnemer (ster) alle stempels «iv Slv .v.
de belangstelling overweldigend is van controleposten op de stempel-1 schil aan de Koning uit Purmerend
geworden, zo groot zells, dat de i j;aart had staan. Natuurlijk waren ten doel viel in 4 uur 44 min 2.
schaatsliefhebbers gistermorgen in er <jie deze kaart kwijt geraakt wa- j Hoogschagen, Alkmaar, 4 uur 44
een lange «Ie po het trot-ren jjoe het komt, weten we niet, min. 1/10 sec.; 3. Hollebroek, Hil-
toir van de Steenstraat stonden i maar het waren meêst vrouwen! I versum, 4 uur 44 min. 2/10 sec.; 4.
om zich van een startkaart te voor-1 Toch was dit voor een der deelneem- I Jonkman, Uithoorn, 4 uur 45 min.;
zien in hotel „Bellevuc ^waar^het be- gters geen bezwaar, want.zij j 5. Van der Vinden, Amsterdam, 4
had zich de stempels maar op hetuur 45 min.
voorhoofd laten drukken. Snelste dame was rnej. Pool uit
Vermelden we ten slotte nog, datAmsterdam, die 6 uur 33 min. over
de jongste deelnemer aan de Molen- j de wedstrijd deed.
tocht was de 8-jarige P. Eouwmees-1 Uit diverse plaatsen in Noord
ter, uit Nieuwe Wetering, die met Holland werden bovendien toertoch-
het volbrengen van deze tocht zeker
een goede prestatie leverde.
DE KONING WINT DE DORPEN-
TOCHT VAN N.-HOLLAND
EN UTRECHT
Onder gunstige weersonstandighe-
den en op goed ijs is Zondag de 15e
dorpentoclit van het gewest Noord-
Holland en Utrecht van de KNSB
gehouden.
Voor de wedstrijd over 100 sm,
waarvan de start en de finish in
Purmerend waren gelegen, kwamen
38 heren en 3 dames op het :js Deze
wedstrijd voerde de deelnemers naar
Alkmaar en Hoorn. Drie heren be
vochten elkaar op de laatste maters
de zegepalm, die met miniem ver-
Of men nu bang was, dat het zou
gaan dooien, weten we niet, doch
het schijnt nu eenmaal zo, dat men
een taak, welke volbracht moet wor
den, liefst zo spoedig mogelijk vol
brengt.
Overigens, het viel niet eens altijd
mee op deze Merentocht. De koude
Oostenwind, gisteren tot Noord-oost
krimpend, stond hier en daar lelijk
over de af te leggen baan, het ijs was
bovendien niet overal even fraai....
en het was dus geen wonder, dat er
rijders en rijdsters waren, die er geen
gat in zagen en ontijdig de tocht be
ëindigden. Maar het aantal uitvallers
viel toch bijzonder mee, gezien de
massa-deelname.
Zaterdag waren er vanuit Leiden
rond 1300 gestart, gisteren waren er
goed 3000, terwijl in Oudewetering,
waar men in Paviljoen de Brasem
kon inschrijven, ook nog 'n goede
duizend zich aanmeldden. Hier was
ook 'n E.H.B.O.-post ingericht,
PRESTATIETOCHTEN
TE UITHOORN
Zaterdag en Zondag zijn in de om
geving van Uithoorn prestatietochten
over circa 500 km gehouden. Op bei
de dagen werkten het weer en de
conditie van het ijs mee om de vele
ten gehouden, waaraan ruim 7100
schaatsenrijriers(sters) hebben deel
genomen. Bij hen was ook de minis
ter van landbouw, visserij en voed
selvoorziening, de heer S. L. Mans-
holt.
LEIDSE SCHOOLWEDSTRIJDEN
DOOR CHR. LYCEUM GEWONNEN
Zonder ijsvreugde geen winter-
Gem. H.B.S. voor de Gem. H.B.S.
was.
In de finale won de Ambachts
school Haagweg ook nu de wissel
beker van de Leidse IJsclub.
Bij de Senioren was de strijd
eveneens uiterst fel. De Gem. H.B.S.
won van de ULO Pietersk. str., ter
wijl het Chr. Lyceum over Don Bos-
co zegevierde.
In de finale verloor een van de
Gem. H.B.S.'ers zijn schaats, maar
ondanks dit nadeel won het Chr.
Lyceum o.i. toch verdiend.
Van de Gem. H.B.S. ging de L. D.-
wisselbeker nu naar het Chr. Ly
ceum.
Onder hartelijke bewoordingen
reikte voorzitter de Koster de prij
zen uit.
A.s. Zaterdag 6 Februari zullen
Nationale schaatswedstrijden worden
gehouden voor amateurs op het
Eraassemermeer te Oude Wetering,
onder auspiciën van de K.N.S.B. De
prijzen zullen bestaan uit souvenirs.
De wedstrijden zullen worden ge
houden als volgt:
2 uur Koppelwedstrijd voor heren
over 10.000 meter;
2.45 uur Hardrijden voor dames
over 1000 meter;
3 uur Hardrijden, voor heren over
10.000 meter;
3.30 uur Kortebaanwedstrijd voor
paren.
Liefhebbers en liefhebsters kunnen
zich schriftelijk opgeven aan de heer
Op het Zwet in de gemeente Wor-
mer zijn ijszeilwedstrijden op de
KORTEBAANKAMPIOENSCHAP
NOORD-HOLLAND VROUWEN.
Zaterdagmiddag is te Purmerend
het kortebaan kampioenschap vrou
wen van het gewest Noord-Holland
verreden. Er verschenen 18 deelneem
sters aan de start. De uitslag luidt:
1. kampioenen mej. Meyer (Wormer);
2. mej Kooy (Wie ring en)3. mej.
Lont (Wieringen); 4. mevr. Kramer
Wymia (Enkhuizen).
DIJKSTRA KAMPIOEN VAN
FRIESLAND KORTE BAAN.
Het provinciaal kampioenschap van
Friesland, korte baan voor mannen,
is na felle strijd tussen Dijkstra en
Van der Ploeg te Oudkerk gewon
nen door eerstgenoemde. Beiden
moesten een beslissingsrit rijden en
hierbij ging Dijkstra als eerste door
de finish. De uitslag luidde: 1. Dijk
stra (Nijbeets) totaal over 3 ritten
48.75 sec.; 2. Van der Ploeg (Meer)
49 sec.; 3. Pomper (Ju-bbega) 49.50
sec.; 4. Heidstra (Zwaagwesteinde)
49.85 sec.
SCHOONTIJDEN
Prov. kampioenschap
schoonrijden Z.H,
De uitslagen van de schoonrijwed-
strijden om de provinciale kam
pioenschappen van Zuid-Holland,
welke te Zuid Beyerland werden ge
houden luiden:
Heren: 1. er kampioen van Zuid-
Holland, Hazelbag (Gouda) 352 pnt.;
2. Klootwijk (Rotterdam) 322 pnt.;
3. De Ruyter (Zaandam) 319 pnt.
Dames: 1. en kampioene van Zuid-
Holland mej. Molenaar (Nieuw Ven
nep) 350 pnt; 2. mej. Schipper
(Zaandam) 34'. pnt.; 3. mej. Waiboer
(Bergen N.-H.) 342 pnt.
Paren: 1. en kampioenen van
Zuid-Holland mej. 'Mo^naar (Nieuw
Vennes) en Wasselo (Bussum) 700
pnt.; 2. mej Schipper en De Ruyter
(Zaandam) 696 pnt:; 3. mej. Wai
boer (Bergen N.-H.) en Valk (Rot
terdam) 683 punten.
Pim
MuÜer legde in
deelnemers een prettige tocht te be- sport en zo was het Zaterdagmiddag
zorgen. Totaal volbrachten circa j weer gezellig druk op het terrein
1400 schaatsenrijders(sters) de toch- van de Leidse IJsclub,
ten. I De traditionele schoolschaatswed-
Zondag dreigde de tocht een on- strijden hadden spoedig aller aan-
prettig slot te krijgen, omdat een 8- I dacht en onder een heerlijk enthou-
jarig deelnemertje uit Doetinchem siasme volgden eerst de Junioren,
het contact met zijn vader en twee Chr. LyceumULO Pieterskerk-
andere kinderen had verloren en straatULO Plesmanlaan. ULO
zoek was geraakt. Plesmanlaan werd hier winnaar.
I Een paar uur nadat de eindcon GymnasiumAmbachtsschool Haag-
voor de gaande en de komende man|trole gesloten was, kwam echter hetl weg bracht een overwinning voor schaats gehouden. De toestand^van
wel zo nu en dan in actie moest ko- verheugende bericht binnen, dat het. laatstgenoemde, terwijl de striid tus- I het ijs was goed en mede door de
men. De tocht vanuit Oudewetering kind terecht was. I sen Ambachtsschool Don Boscokrachtige wind werden snelheden
was zwaarder dan die uit Leiden,
want degenen die uit Oudewtering
startten, hadden eerst grotendeels de
wind mee en op de terugweg tegen.
De uit Leiden vertrekkenden hadden
de wind op de terugweg grotendeels
mee, hetgeen hun niet weinig hielp
om de laatste loodjes te overwin
nen.
De drukte bij de aanmeldingen was
op 'n gegeven-ogenblik in Leiden zo
groot, dat men niet genoeg deelne
merskaartjes en route-kaartjes had.
Maar het ging ook zonder deez. De
route was overal goed aangegeven en
de een volgde de ander. Dat er toch
nog wel enkelen een verkeerde weg
insloegen, behoeft niet te verwonde
ren. Men kan moeilijk om de 10 me
ter aanwijzingen plaatsen.
Ook de zwakke plaatsen en de wak
ken waren afgezet. Toch waren er
Zaterdagmiddag nog vijf rijders, die
met het natte element kennis maak
ten, wat in een uitgestrekte polder
nu altijd geen lolletje genoemd kan
worden.
De deelnemers kwamen uit geheel
het land, in Leiden meer degenen,
die ten Zuiden woonden, waarbij
Wassenaar en Den Haag een be
hoorlijk contingent leverden; terwijl
Oudewetering de Noordelingen meer'
aantrok. Hier was zelfs een deelne
mer uit Harderwijk, maar ook ver
schillende in Holland vertoevende
Engelsen namen aan de tocht deel. In
ongeveer drie uiu hebben de meeste
toeristen de 50 km. lange toch af
gelegd, al waren er natuurlijk ook
wel weer, die er een wedstrijd van
hebben gemaakt, hetgeen allerminst
de opzet van dit schaatsevenement
is. Wedstrijden toch kunnen elders
volop gereden worden.
Het was een heerlijk gezicht al die
mannen en vrouwen, jongens en
meisjes met glunderende gezichten te
Goede gymnastiek-
avond in de
Stadsgehoorzaal
Ingewijden weten, dat de Leidse
R. K. Dames- en Meisjesgymnastiek
vereniging „Sportief" het de laatste
jaren lang niet gemakkelijk heeft ge
had en daarom was het voor mej.
Jo Broerse zeker een grote voldoe
ning om bij de Zaterdagavond in de
Stadsgehoorzaal gehouden uitvoering
te kunnen zeggen, dat een herboren
Sportief" zich deze avond wilde
voorstellen aan de ouders der leden
en verdere belangstellenden. Onder
deze merkten we behalve de geeste
lijk adviseur, pater Hogenelsl, oan.
op de zeereerw. rector Bernefeld en
afgevaardigden van de R. K. Leidse
Sportcentrale. Voorts wees mej.
Broerse erop, dat verandering van
technische leiding en tal van schom
melingen onder de leden als 't ware
voor een geheel verjongd „Sportief"
hebben gezorgd, terwijl de rhythmi-
sche afdeling der dames nog slechts
een paar maanden in oefening is.
Rekening houdend met deze geheel
nieuwe opzet der vereniging, mogen
we evenwel na het gebodene consta
teren, dat „Sportief" nog leeft en
elke prijs vasthoudende bestuur
enerzijds en in de technische leiding
anderzijds. De algemene leiding be
rust thans bij de heer T. Bemelman,
die als leider van G.I.O.S. uit J4oord-
wijkerhout zijn sporen reeds verdiend
heeft, terwijl de heer A. Kallenberg,
geen onbekende in gymnastiekkrin-
gen in Leiden en omgeving, de rhyth-
mische afdeling verzorgt, terwijl mej.
R. Zandvliet zich vooral de jongste
groep van „Sportief" aantrekt.
De uitvoering zelf heeft bewezen,
dat de leiding in alle groepen wat
aandurft want het getoonde op deze
avond stemt hoopvol in alle afdelin-
W. van Staveren, Kerkstraat 31 te j dat net alle kentekenen in zich be-
Oude Wetering, Telefoon K 1713j vat, die wijzen op een spoedig alge-
201; uiterlijk vóór Vrijdagavond. De heel herstel Een bijna zekere waar-
inschrijving sluit een half uur vóór borg daarvoor vinden we in het tot
de aanvang der wedstrijden.
IJSZEILEN OP DE SCHAATS
de grondslag
HET valt niet met zekerheid te zeg- j »Het was vinnig koud en ik kon
gen, wanneer de idee van een 1 mij, daar ik onmogelijk harder durf-
schaatstocht langs de elf Friese ste- i de «aan,. niat warm r«den. Halverwe
den als prestatierit op éér dag ont- ge Dokkum buigt de Ee rechts af,
stond in het brein van een liefhebber maar toen hield ook tevens de baan
van ijstochten. De geboekstaafde: °P en moest ik circa 500 meter door
herinneringen gaan niet verder terug; de sneeuw, die zowat een hand hoog
dan het jaar 1763 met de volgende tag- Daarna zag ik het tweede le-
aantekening in de „Tegenwoordige Ven^e wezen, een baanveger. Dit gaf
Staat van Friesland"
„Het i£~ ook meer als eens ge
beurt, dat goede schaatsryders op
ene winterse dag alle de XI ste
den van». Friesland doorgereden en
gezien hebben* dog dan moeten ze
nergens lang vertoeven en 't Ys
moet goed en, sterk wezen".
moed en ik zette nu zo hard mogelijk
door naar Dokkum. Het was intus
sen licht geworden, doch nog zeer
koud. „Het staat te luisteren", zeg
gen de Zuid-Hollanders. Ja, zo was
het: stralend kwam de zon boven
de nevel uit en toen ik te Dokkum
kwam, was het over half negen.
Fluks een ophaalbrug onderdoor en
op schaatsen een. herberg binnen,
waar een oude moeke een jongetje,
j dat op een stoel stond, aankleedde.
Uit de 18e eeuw zijn (ons) geen 1 ••Here' ,da's aa,rdig, dat flew we in
verdere vermeldingen van een zo- i *an& kad"> zei ze en krabbelde
danige schaatstocht bekend; maar in i °P mÜn papiertje haar naam en de
de negentiende eeuw zijn de beric'n- tljd' dl,e ze vanuit haar venster op de
ten daaromtrent veelvuldiger. Ge- j t°ren kon z*en
woonlyk trekken kieine groepjes Gezellig en joviaal vertelt Muiier
„stoere Friezen er op uit om de le- van 2jjn verdere tocht over Leeu-
gendansche tocht te volbrengen; na- j warden, Franeker en Harlingen naar
derhand komt dan in de krant te Bolsward, waar hij een gids had be
staan dat zij m hun voornemen zijn steld, op wiens komst hij 40 smarte
lijke minuten moest blijven wachten.
„Met volle stoom" liep Muiier Hin
delopen binnen, tekende af bij de
bejaarde weduwe Boer in de Wijn
berg, „wier gracieuse handtekening
nog steeds in mijn bezit is", viel met
een hongerige maag te Staveren op
een kop bouillon en een paar eieren
met broodjes aan, waarna zijn trouwe
gids Tuininga hem over de meren en
ondergelopen velden bracht via Balk
op weg naar Sloten.
De zon ging bloedrood onder en
statig bescheen de maan het onaf
zienbare ijsveld. Midden in het meer
waren een paar enorme scheuren,
soms niet zonder extra
moeilijkheden omdat zij (het speelde
in 1885 en het betrof hier twee in
woners van Wijnaldum) op de dag
van hun elfstedentocht voor de
tweede keer naar Franeker waren
gereden „dewijl zij des morgens te
vroeg waren om daar hun bewijs van
aanwezigheid, dat zij op elke plaats
hebben laten teekenen, aan te bie
den". Hun dagtocht had geduurd van
's morgens zes tot 's avonds tien uur.
Vrolijk en welgemoed keerden de
Wijnaldumers in hun dorp terug.
„Wie doet dit Friezen na?" Met die
slotzin eindigde het krantenbericht.
In de vroege winter van 1890
kwam op het Friese ijs een man naar
voren, wiens naam sedertdien in de
ijssport klank heeft gekregen en die
terzake van de organisatie van de
elfstedentocht baanbrekend werk
heeft verricht. Het was de heer W.
J. H. Muiier, die op 20 December van
dat jaar naar Leeuwarden kwam en
de volgende dag helemaal alleen zijn
eerste rondje op de schaats langs de
elf Friese steden reed.
Wij doen hier enkele grepen uit
zijn logboek van die schaatstocht.
„De lust om deze tocht te onder
nemen en vooral om de tijd te ver
beteren, had mij reeds lang ge
plaagd en op 20 December vroegtij
dig te kooi gegaan, werd ik de vol-
De winter in Nederland komt
bijna nimmer overijld. Het ge
beurt maar zelden, dat de vorst
onmiddellijk na de inzet vol
houdt'en daarom komt een Elf
stedentocht eerst dan pas, wan
neer de winter gaat afnemen.
Mogelijk maakt deze Elfste-
stedentocht 1954 hierop een uit
zondering, want zoals het er op
het ogenblik uitziet, is de vorst
nog niet aan het afnemen.
De Elfstedentocht kan daar
om ook als het hoogtepunt van
het wintersportseizoen in Ne
derland beschouwd worden en
telkens weer als het wintert en
vooral als de kans op de Roem
ruchte Tocht een kans van sla
gen krijgt, doen de verhalen
over vroegere tochten weer op
geld.
Over de geschiedenis van de
Elfstedentocht laten we hier
een en ander volgen.
vereniging in de heer Muiier de gees
telijke vader ziet van de in de ioop
der jaren vermaard geworden Friese
elfstedentocht?
DE EERSTE OFFICIëLE TOCHT.
Het was een lijvig programma dat
afgewerkt moest worden, zo lijvig
zelfs, dat de brugoefeningen dei-
dames keurgroep na de pauze moes
ten vervallen. De grote deelname
op zichzelf een verheugend verschijn
sel had ook tot gevolg, dat bijv. het
klassikaal brugnummer aan vijf toe
stellen tegelijk gewerkt moest wor
den. Brengt dit al aanstonds enige
ongelijkheid van beweging tussen
de deelneemsters teweeg, duidelijker
kwam dit nog uit doordat de leider
hierbij telde.
De rhythmische oefeningen dei-
dames verdienen alle lof. Voor de
pauze ging een knotsoeXening op de
„Bloemenwals" van Tchaikowsky, in
het tweede gedeelte op de Mazurka
uit het Coppelio-ballet van Delibes.
De uitvoerenden vonden hierbij grote
steun in de voortreffelijke muzikale
begeleiding van Han Zirkzee, die door
zijn jarenlange ervaring de uitvoe-
stelligden sterke Friese knuisten .wel. i renden niet aileen begeleidt, maar
van circa 90 km per uur genoteerd.
De uitslag luidt: 1. de Waal
(Landsmeer) 80 pnt.; 2. Kroon (Wor
mer) 72 pnt.; 3. Keijzer (Wormer)
57 pnt.; 4. Lemstra (Zaandam) 43
pnt.; 5. Ofman (Wormer) 42 pnt.
In zijn verslag maakt de heer Hoek
stra gewag van een sportieve geste.
Hij wachtte op zeker moment, toen
hij gemakkelijk kon winnen, op zijn
tegenstanders die een ongelukje had
den, om tenslotte in een eerlijke
open strijd uit te maken, wie van
hen de sterkste was. Waar wordt
zoveel sportiviteit thans nog gevon
den?
Tal van tochten zijn nog gevolgd,
na die wij hier hebben aangehaald.
Wij zeiden het reeds, er waren be
ruchte tochten bij, minstens even erg
als die van de heer Hoekstra, toen
in dichte mist het gehele traject
moest worden volbracht over koekijs.
Er zijn ook wel ernstige ongelukken
gebeurd, b.v. op het traject Dokkum-
Leeuwarden, waar rijders elkander
in het duister tegemoet moesten
rijden en soms met volle snelheid
zo'n kilometer of 30 per uur te
gen elkander botsten, waarbij som
migen vingers werden afgesneden
door de scherpe ijzers van andermans
schaatsen. Bosman uit Breukelen, ook
ook leidt. „Sportief" heeft zich
hiermede van een uitstekende kracht
verzekerd*.
Vermelding verdient voorts ook
het nummerringzwaaien der dames
en de vrij gecompliceerde en daar
door lang niet gemakkelijke vrije
oefeningen der keurgroep. De heer
Bemelman bewees door deze uitvoe
ring, dat hij voor zijn taak berekend
is.
Niet minder geslaagd was natuur
lijk het optreden der kleuters o. 1. v.
mej. Zandvliet, die natuurlijk veler
harten wisten te winnen.
Aan het slot sprak pater Hogenelst
woorden van dank voor hetgeen
door allen gepresteerd was, dank in
het bijzonder aan de heer Bemelman
voor zijn leiding, aan de heer Duin
dam, die de grondslag had gelegd
voor het gymnastisch peil van Spor
tief, aan de heer Kallenberg met
zijn rhythmische groep, aan Han Zirk
zee en aian G.I.O.S., waarvan enkele
leden tot slot van het eerste gedeelte,
achter ons liggende jaren heeft eens
de baan moeten verlaten met een be
vroren teen. Anderen kwamen soms
aan met bevroren ogen.
Wij zeggen dit alles niet om af
schrikwekkende voorbeelden te stel
len, want er zijn zeker tochten ge
weest, die zonder een wanklank ver
liepen. Wij haalden deze voorbeelden
slechts aan om eventuele adspirant-
t„ ifano j j x rijders er op te wijzen, dat het vol-
l. vm1 voor ketbrengen van een elfstedentocht niet
A officieel gehouden.»M. alleen afhangt van de schaatskunst.
Hoekstra Azn. uit Warga kwam als Er komen vele bijkomstige omstan-
pprsrp wppr in T tiu
een bekende elfstedenrijder uit de enige goede nummers grondgymnas-
Bphfoi- n—tiek ten beste hadden gegeven, om
ten slotte mej. Broerse te danken
voor haar onvolprezen leiding als
mede de dames R. Zandvliet, Wil
Bergers en Jeanne Zwetsloot.
digheden, die zelfs voor zeer ervaren
rijders soms maar nauwelijks te over
winnen zijn en menig geroutineerd
elfstedenrijder is bij zulke omstan
digheden gesneuveld in figuurlijke
eerste weer in Leeuwarden aan. Uit
zijn reisbeschrijving willen wij en
kele phrasen aanhalen.
„Zonder veel gerucht gl*dt de
donkere stoet (22 man) over het
groezelig, gebarsten ijs. Rondom 1 z~jn°
hangt de dikke mist en slaapt dei n i -i
stille stad. De laatste gaslantaarn is I Daarom> wie serieus zijn kans wil
gepasseerd. Egyptische duisternis al- I waf™ X e e]fs'eden,tocht.,hlJ
om. Er is geen oever, meer te zien; I v- 9
alles is grijs, donkergrijs. Natuurlijk een bekend gezegde, dat hier buiten dingen (5—0) en Rotterdam (2—1)
zeilt er af en toe een ongelukkige! <*e figuurlyke betekenis ook in let- i alsnog in de demi-finale te plaatsen.
Ho nioccAn JaaUa ji terlïike zin van belang kan ziin. het Tri Ho Homi-finaio rtn+mcAiA., 11
JUDO.
LEIDEN IN DE FINALE VAN HET
ZESSTEDEN JUDOTOURNOOI.
Te Gorkum vonden Zaterdag j.l.
Judowedstrijden plaats tussen Gor
kum, Dordrecht, Rotterdam, Vlaar-
dingen, Den Haag en Leiden. Via
een overwinning op Rotterdam (3—
2), wist Leiden zich te plaatsen in de
demi-finale. Gorkum de finalist van
de laatste ontmoetingen, liet een
steek vallen door zijn eerste wed
strijd te verliezen van Den Haag met
3—1, maar wist zich uit de herkan
sing door overwinningen op Vlaai* -
circa een hafve meter breed, en zo' door de plassen (het dooide deze I terliike. zin van belang kan zijn: het
lang als men kon zien. Men noemt' toch* 2 graden). Dezelve krabbelt kan VTiezen en het kan dooien.
het daar „kistwerk". Het was een
prachtig gezicht. Er waren echter
bruggemannen bij, die met de lan
taren de plaatsen aanduidden, waar
de scheuren zich bevonden. In de
verte zagen wij flauw twee kolossale
ophaalbrugpen. Dêr mutte wi op
oan, maar Jou mutte net sa duvelse
hud riede", zei Tuininga. Eindelijk
deze dan weer overeind, klaagt niet,
zucht heel eventjes, zoekt verloren
eigendommen bij elkaar en vervolgt
zijn weg naar het onzichtbare doel.
Plotseling zien de voorsten een
donkere massa onrustbarend groeien
en roepen: „Land". Maar enkelen
voelen reeds onder zich de keihard
bevroren Friese klei. Voor hen kwam
landen over en kwamen we te vier
uur 45 min. te Sloten, waar mijn ge
achte neef 'Haersma de With m'in
paspoort aftekende, met de in de ge
geven omstandigheden lastige vraag:
„Blijf je eten?" Doch voort gingen
gende morgén Ie 6 uur door de keil- we weer' nu 00 I,lst aan, waar we
ner gewekt; liet mij rug en benen*e aankwamen,
stevig met arnica inwrijven, stak mij Hier zei ik mijn trpuwe gids vaar-
in tricot en bijbehoren, en deed. om wel,, en na hem betaald en een flin-
niet te veel opzien te verwekken, ke handdruk gegeven te hebben, was
over mijn trui een vest aan. Met een ik te 6 uur precies aan de stadsher-
dikke wolle mufs op, kreeg ik ietsberg te IJlst en te 6.15 uur te Sneek.
van het gesoigneerde, dat de Friese j Ik bad een prachtige baan voor me
schipper eigen is. Een stuk chocola-en reed zo hard ik kon; van tijd tot
de, een horloge, een paar zakdoeken, j tijd een beetje uitgejouwd door de
enige guldens, een mes, touwt*'e, rie- j boeren, die ik voorbij reed, doch dat
men en één schaats op de ru% voor) maakt de mens kwaadaardig en des
het breken, en precies 7 uur stond te harder gaat het. Te 8 uur kwam
;1' op het smalle grachtje voor het ik te Leeuwarden in hotel Weidema
hotel. Een bakkersjongen hielp mij
weer terecht en ik reed de Ee op. In
't eerst was 't ijs verlicht door stads-
lantaarns, doch daarna werd het
zeer donker, het ijs was ellendig. Het
was een oud, tot hobbels en kuilen
gereden baantje, waar men geen
streek op kon doen. Ik had. om het
welslagen van de tocht niet van een
val te kunnen doen afhangen, een
paar handschoenen aan. Daardoor tocht op touw te zetten, hetgeen hem
liepen de twee tuimelingen, die ik schitterend is gelukt. Is het te ver
deed, goed af. I wonderen, dat de Friese Elfsteden-
waren we de meren en ondergelopenket geroep te laat. De verwarring is
nu algemeen. Stemmen roepen:
„Waar is de baan?" „Hierzo", bulkt
er eentje, die met al zijn hebben en
houden over het ijs is getuimeld".
Verder schrijft Hoekstra in zijn
verslag op de weg tussen Dokkum en
Leeuwarden: „Een nieuwe verrassing
doet zich voor: een mals regenbuitje.
O, 't is ideaal dooiweer. Van der Ley
verwenst in bloemrijke taal dit on
gewenst natuurverschijnsel en al
struikelende, lopende, slierende,
schokkende, ervaren wij, dat de in de
gure mist eindeloos schijnende goor-
vuile, ijsachtige glibbermassa al on
bruikbaarder wordt. In Sloten wer
den de rijders ontvangen door de
burgemeester. Jhr. Feith, die al ge
ruime tijd heeft gezocht naar een
prettige rusthouding, strekt zich ten
slotte in zijn volle lengte over de
houten vloer uit en onderhoudt zich
zo met de aanwezigen."
Het einde van het verslag van
Hoekstra luidt als volgt: „Links
golft de grote menigte van wachten
den, haar luid gejuich en geschreeuw
maken me enigszins van streek. Waar
is de controleoaal met de brandende
lantaarn? Hier moet 't wezen. Ik
stuur er op afde mensen wijken
uiteenik voel iets hardsen
stort neer." Opstaan behoefde de
heer Hoekstra niet meer, dat bewerk-
aan, waar mijn (vies geworden) pa
piertje door de ober-kellner gevi
seerd werd. Ik had de gehele rit vol
bracht in 12 uur 55 minuten. Zelden
heb ik zo'n prettige dag gehad", al
dus besloot Muiier ziin relaas, dat
samengevat werd door het „Alg.
Hbld".
Nadien heeft Muiier alles gedaan
om een organisatie van de elfsteden-
In de demi-finale ontmoeten elkaar
nu de beide rivalen Leiden en Gor
kum. Deze ontmoeting was zeer span
nend en tevens een zeer sportieve
krachtmeting. Na vijf wedstrijden
was de stand nog 0—0, een verlen
ging was dus noodzakelijk. Evenals
in de wedstrijd tegen Botterdam
kreeg Borel weer de zware en ver
antwoordelijke taak op zijn schou
ders de beslissende partij voor Lei
dende maken. Zoals gewoonlijk stel-
won deze
Het bestuur van de Friese elf-ste-
denvereniging heeft bepaald, dat de
start zal plaats vinden op het van
Harinxmakanaal aan de Overijssel- de"hij niet*teleur' lli
sestraatweg ten zuiden van Leeu-J - teleU1, -hlJ
warden en wel des morgens om 6.00
uur. De wedstrijdrijders dienen zich
te verzamelen bij de fabriek van de
firma Posthuma vlak bij de start
plaats gelegen. De deelnemers aan
de toertocht komen bijeen aan de
Lange Marktstraat en wel om 6.30
uur en worden vandaar met bussen
naar de startplaats vervoerd. De ge
meentewerken van Leeuwarden zul
len zorg dragen voor voldoende ban
ken om het onderbinden van de
schaatsen te vergemakkelijken on
ook een goede verlichting zal wor
den aangebracht. Intussen heeft d.e
toestand van het ijs zich verbeterd
maar niettemin wordt er nog eens de
nadruk op gelegd, dat men streng de i kreeg nu de zeer zware taak een
hand dient te houden aan de banen,punt te scoren, om daardoor, via een
aangezien vele wakken slechts licht onbesliste einduitslag, Leiden in de
zijn dichtgevroren. I verlenging alsnog de kans te geven
op de eerste plaats. Raar viel meteen
De situatie bij Harlingen is ook i aan en probeerde al het mogelijke om
veel verbeterd, zodat de deelnemersbij zijn tegenstander te komen, het
niet zo ver behoeven te lopen als mocht hem niet lukken. De Dorteraaar
eerst gevreesd werd. De route gaatnam geen enkele risico en verdedig-
ook deze keer weer om de zuid, dus de uit alle macht, hij moest verde-
via Sneek naar IJlst en verder over digen en zoals gezegd hij deed het
Dokkum naar Leeuwarden. De finish goed, Dordrecht werd dus winnaar
is echter nog niet vastgesteld. Het I van dit tournooi, met Leiden als goc-
bestuur verzoekt de deelnemers I de tweede. De verdere uitslagen wa-
dringend zich persoonlijk aan te I ren: 3. Gorkum, 4. Den Haag, 5. Rot
meiden. terdam, 6. Vlaardingen.
De tweede partij in de demi-finale
Den HaagDordrecht bracht een
duidelijke overwinning voor Dor
drecht 20. In de finale dus Leiden
Dordrecht. Evenals in de partij
LeidenGorkum was de spanning
voelbaar, ook hier een uiterst spor
tieve strijd. In deze partij wist Key-
zer zijn partij onbeslist te houden
tegen een gradueel sterkere tegen
stander, Labrujère en van der Pool
verloren hun partij, terwijl Borel de
stand weer op 21 wist te brengen
via zyn befaamde 5e heupworp. De
captain van het Leidse team H. Raar