S)e CcidóeÖouAcmt
4
Dr. Plesman op Oudejaarsavond
overleden
STEEDS
DICHTERBIJ
Vlaggen half stok op Schiphol
"7
q
'-W
r-
I
r.W*
4sk y
*C(
mi
i
BK" TfttT
n—a-,
Grote fantasie
.raast
zakelijk-inzicht
Sociale onrust in
Engeland
Italiaans dorp
ingesneeuwd
■BB®**
Plesman verwerkelijkte de legende
van de Vliegende Hollander
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZATERDAG 2 JANUARI 1954
45ste JAARGANG
No. 13082
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103 003, Abonnementsprijs vanaf 1 Jan. 1954 f 0.50 p. w., f 2.15 p. mnd., f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80. Adv.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 130
^^NDER alle oude rekeningen, ver
effend of niet vereffend, is weer
een streep gezet, en nadat we giste
ren in de toonaarden van zaligheid
en geluk elkander voorspoed, heil en
zegen hebben toegewenst, begint
vandaag het nieuwe jaar in ernst,
met een korte aanloop tot de dage
lijkse arbeid.
Reeds op de Nieuwjaarsmorgen
werd het iedereen aan den lijve dui
delijk gemaakt, hoe moeilijk het
soms is op 's levens gladde baan
staande te blijven en in alle omstan
digheden zijn evenwicht te bewa
ren. Volgens een Germaans bijge
loof is deze glijpartij een voorproef
en profetie, hoe het gehele jaar zal
uitvallen. Nolens volens glijden we
het jaar in. Straks zullen de Paas-
klokken luiden, daarna storten lente
en zomer hun hoornen van overvloed
uit en voor we 't weten zal het Aller
zielen zijn, St. Nicolaas en Kerstmis.
De kringloop is weer voltooid en we
glijden 1955 in.
Het zal, naar de mening onzer
Germaanse voorouders, een glad jaar
zijn, dat veel levenskunst zal ver
gen om staande te blijven, waarbij
we de stut van anderen nodig heb
ben en waarbij we anderen tot stut
moeten zijn. Wat de krant aangaat,
hebben we 't een nodig en willen
we het andere geven.
De stut, welke van de lezers wordt
gevraagd betreft op de eerste plaats
de verhoging van de abonnements
prijs met 3 ets. per week. Deze ver
hoging geldt voor alle dagbladen en
dekt slechts gedeeltelijk de stijging
Over het verloop van de plotse
ling opgekomen ernstige ziekte van
dr. Plesman wordt medegedeeld, dat
dr. Plesman zich in de nacht van
Woensdag op Donderdag niet goed
gevoelde. Donderdagmorgen heelt hij
zich in verbinding gesteld met zijn
kantoor en medegedeeld, dat, wan
neer de andere directieleden het plan
hadden, de voor die morgen vastge
stelde directievergadering doorgang
te laten vinden, hij zon proberen
aanwezig te zijn. Kort nadien is zijn
van lasten, welke op een zo arbeids- j toestand verergerd. De ontboden ge-
In het Bronovo-ziekenhuis te Den Haag, waar hij in de morgen van
Oudejaarsdag ter behandeling werd opgenomen, is Donderdag omstreeks
kwart voor tien in de leeftijd van 64 jaar overleden dr. Albert Plesman,
president-directeur van de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij. Dit plot
selinge verscheiden heeft in binnen- en buitenland diepe indruk gemaakt.
Nog maar nauwelijks was het bericht van het overlijden van deze lucht
vaartpionier aan alle K. L. M.-kantoren gemeld, of uit alle delen van de
wereld kwamen betuigingen van deelneming binnen, zowel op het hoofd
kantoor van de K. L. M. in Den Haag als in de woning van de familie
Plesman.
Namens de Nederlandse regering
heeft de minister-president, dr. W.
Drees, de president-directeur van de
K.L.M. gisteren in een radiotoespraak
herdacht Dinsdag a.s. wordt in de
Willemskerk te Den Haag een her
denkingssamenkomst gehouden, waar
in de minister van Verkeer en Wa
terstaat, mr. J. Algera, een rede zal
uitspreken. Na afloop van deze sa
menkomst zal het stoffelijk over
schot van dr. Plesman op de Alg.
Begraafplaats te Den Haag worden
ter aarde besteld.
DR. DREES HERDACHT OVER
LEDEN PRESIDENT-DIRECTEUR
neesheer achtte onmiddellijke opne
ming ill een ziekenhuis noodzakelijk.
Om vijf minuten over halftien over
leed dr. Plesman.
„Het bericht, op de Oudejaars
avond omtrent het plotseling overlij
den van dr. Plesman, zal heel het
Nederlandse volk diep hebben ge
troffen", zo begon dr. Drees gisteren
zijn kort herdenkingswoord voor de
radio. Zijn bijzondere persoonlijk
heid en zijn werk waren aan allen
bekend. Hij was één van de grote
nationale figuren, die tot mannen
van internationale betekenis uit
groeien en de naam van Nederland
ever de wereld dragen.
De K.L.M., die Nederland verbindt
met bijna alle delen der wereld, heeft
overal een uitnemende naam en de
man, die haar groot heeft gemaakt,
die een pionier van de Nederlandse
luchtvaart is geweest, door wiens
onblusbare geestdrift, energie, ini
tiatief, ons land in de luchtvaart mee
„vooraan is komen te staan", was
Plesman.
Thans is hij plotseling weggerukt
uit zijn werk. Namens de regering
moge ik getuigen van de bewonde
ring, die wij hadden voor zijn werk-
kraoht, zijn inzicht, zijn onbegrens
de toewijding en van onze erkente
lijkheid voor wat hij voor ons land
en voor de positie van Nederland in
de wereld heeft gedaan. Heel ons
volk zal hem met eerbied en dank
baarheid blijven gedenken", zo zei-
de dr. Drees.
Na dr Drees sprak ir. ir. M. H.
Damme, oud-directeur-generaal van
de P.T.T.
Dinsdagavond j.l. waren op ver
zoek van dr. Plesman vrijwel alle le
den van het vliegend personeel van
de K.L.M. met hun echtgenoten op
Schiphol samengekomen om daar
_T. .voor het eerst in de geschiedenis
dag een: zalig Nieuwjaar toewensen van de KLM., gezamenlijk een kerst
en toedenken, is het niet een zalig- diner te nuttigen. Het is de laatste
doenerijtje, maar een hartewens, datgrote K.L.M.-samenkomst geworden,
de krant en de lezers wederkerig die dr pieSman heeft biigewoond.
elkander tot stut en steun zullen zijn I jn een toespraak heeft dr. Ples-
in dit glad-begonnen jaar, elkaar man er het vliegend personeel op
staande en in stand zullen houden, attent gemaakt, dat het zeer goed zou
in het vóóruit-weten, dat als het i zijn, dergelijke samenkomsten meer
baantje uit zal zijn gegleden wij dich- te houden, ten einde de in vier en
ter bij de eeuwigheid zullen zijn, dan dertig jaar gegroeide familieband
nu het begint. *Uan het K.L.M.pèrsoneel te verste-
intensief bedrijf, als de uitgave van
een krant, door de loonsverhogin
gen komen te drukken. Terdege
wordt beseft, dat deze extra-uitgave
bijzonder weinig welkom is in die
kringen, welke bij de algemene loons
verhoging niet gebaat zijn en slechts
verzwaring van lasten te slikken
krijgen. Op hen, en op iedereen,
wordt een beroep gedaan, het eigen
gewestelijk dagblad trouw te blijven.
En dat niet alleen door „gedwee" te
betalen, maar veel meer nog door
persoonlijke belangstelling en activi
teit, door ons op de hoogte te stellen
van nieuws hoe vlugger hoe beter
en door het geven van tips en aan
wijzingen, welke de voorlichting kun
nen bevorderen.
De stut, welke de krant in het
gladde jaar wil geven, zal zowel
voorbehoedend als richtinggevend
zijn. Zij acht zich daar zeer wel toe
in staat, omdat de tot in de kern van
de pit gezonde levensleer van het
Christendom haar raadgeefster is. Die
voorbehoedende en richtende voor
lichting kan niet wankelen, zo lang
de rots van Petrus niet wankelt, en
voor dit laatste behoeven we niet be
vreesd te zijn. In enkele regels is
boven reeds als in een flits getoond,
hoe het nieuwe jaar voortglijden zal,
en snel voortglijden zal. Hoe onbe
tekenend is het in zijn duur, hoe
vreemd hangt het zonder hou-vast in
de eeuwigheid Het glijdt er in weg
en wij allen glijden mee „nearer
to Thee" gelijk de schipbreukelin
gen op de „Titanic" zongen „nader
tot U".
Het is goed bedoeld, maar loos een
gelukkig nieuwjaar toe te wensen.
Het is dikwijls loos elkaar een za
lig nieuwjaar toe te wensen, als er.
nets mee bedoeld wordt. Wanneer
wy u allen hier op deze eerste werk-
vigen. Een dergelijke band is van
zeer grote betekenis.
Er was niets, dat ook maar enige
aanwijzing zou hebben gegeven van
het, naar thans is gebleken, zo na
bije einde van dr. Plesman.
Bij het aantal bewyzen van deel
neming, dat is ontvangen, zijn vele
namen van vooraanstaande mannen
in de burgerluchtvaart. Sir William
P. Hildred, directeur-generaal van
de Ï.A.T.A., heeft een telegram van
rouwbeklag gezonden naar de K.L.M.
en in een zeer uitgebreid telegram
aan alle directeurerj van bij de I.A.
T.A. aangesloten zeventig lucht
vaartmaatschappijen o.a. medege
deeld welk een slag de wereld-bur-
gerluchtvaart op de laatste dag vatj
het oude jaar heeft getroffen door
het heengaan van deze pionier.
Donald W. Douglas, president van
de Douglas vliegtuigenfabriek in
Santa Monica, deelde in zijn tele
gram o.a. mee dat men altijd dr.
Plesman zal blijven gedenken als één
van de pioniers van de luchtvaart en
bovendien als een groot en goed
vriend.
De minister van Binnenlandse Za
ken, dr. L. J. M. Beel, heeft in zijn
telegram deelneming betuigd met
het overlijden van de president-di
recteur.
Voorts kwamen telegrammen bin
nen van Sir Miles Thomas, de pre
sident van de „British Overseas Air
ways Corporation", de directie van
de „Scandinavian Airlines System1',
de .Royal Aero Club" te Londen en
vele anderen uit de burgerlucht
vaart.
Kon. rouwbeklag
De Koningin en de Prins der Ne
derlanden hebben uit Grindewald
een in bijzonder hartelijke bewoor
dingen gesteld telegram aan mevr.
Plesman gezonden, waarin innige
deelneming wordt betuigd met het
grote leed.
Het telegram werd gisteravond in
Den Haag ontvangen.
De prins:
„Het heengaan van dr. Plesman is
voor de K.L.M. een onherstelbaar
verlies", zei prins Bernhard, toen
verslaggevers hem gistermiddag in
Grindelwald spraken. De Prins zelf
heeft met dit heengaan een goed
vriend verloren. „Voor velen was hij
zc op het oog een koelbloedige en
energieke zakenman, maar hij was
ook een zeer gevoelig man, die tot
tranen toe bewogen kon zijn, dat
heb ik zelf meegemaakt", aldus de
Prins.
,,Ik herinner me nog", zo zeide de
Prins, ,dat toen hij in Amerika was,
hij president Truman wilde spreken
over iets dat hem na aan het hart
lag. Truman wilde hem toen een on
derhoud van een kwartier toestaan,
maar het antwoord van dr. Plesman
aan de man, die hem deze medede
ling overbracht, was: „Zeg maar aan
de president, dat me dat te weinig
is en dat ik niet kan". En het resul
taat was, dat Truman, die hierdoor
kennelijk toch wel geïmponeerd
was, hem later toch veel langer heeft
ontvangen. Dat was typisch Plesman.
Hij was een heel, heel groot man",
aldus de Prins.
De hoop, dat een dreigende lang-
zaam-aan-staking van drie millioen
Britse scheepsbouwers en teohnici
zou kunnen worden afgewend, is
vervlogen, nu Donderdag de werk
gevers hebben bekend gemaakt, een
stemmig te hebben besloten geen
loonsverhoging toe te staan. Daar
door zijn de onderhandelingen tus
sen de 5.000 werkgevers en de ar
beiders in het slop geraakt.
De 39 vakverenigingen van arbei
ders in deze bedrijven hadden be
kend gemaakt, dat, indien geen over
eenstemming werd bereikt, met in-
t J I gang van 18 Januari'overwerk en
In verband met het overlyden van dr. Plesman hingen de vlaggen op prestatieionen zouden worden ge-
Nederland's grootste luchthaven, Schiphol, op Nieuwjaarsdag, halfstok. Iweigerd.
De toestand in het Italiaanse dorp
Castelluccio di Norcia, nabij Peru
gia, dat reeds vijf dagen door sneeuw
van de buitenwereld is afgesloten,
wordt ernstiger.
Reeds uren zitten de 400 dorpe
lingen, die omringd zijn door een
sneeuwmuur van twee meter hoog
te, zonder licht. Verscheidene zieken
in het dorp behoeven geneeskundige
hulp, doch zij kunnen niet door de
dokter worden bereikt.
Reddingsploegen pogen de inwo
ners uit hun benarde positie te ver
lossen
ÏÏET 'jjjr
„Het luchtruim verbindt alle volkeren" was de mening van de op Oude
jaarsavond overleden president-directeur van de K. L. M., dr. A. Plesman.
Jlet staat gegrift in de muur boven het in de hal van het hoofdkantoor der
K. L. M. te Den Haag geplaatste borstbeeld van wijlen de heer Plesmanj
Aan de voet daarvan werd ter ere van zijn nagedachtenis op Nieuwjaars
dag een krans gelegd.
GRONDLEGGER VAN DE BURGERLUCHTVAART
Nederlander én
wereldburger
Dr Albert Plesman, in leven pre
sident-directeur van de K.L.M. werd
op 7 September 1889 te 's-Graven-
hage geboren als zevende kind van
een eenvoudig zakenman. Na beëin-
mans' levenswerk voor een groot
deel vernietigd.
Gedurende de oorlog was dr Ples
man van Mei 1941 tot April 1942 te
Scheveningen gevangene der bezet
ters, waarna hij naar Twenthe werd
verbannen. Hier werkte hij de plan
nen uit voor de wederopbouw van
zyn bedrijf en toen op 2 April dit
gebied door de geallieerden werd be-
diging van de H.B.S.-oplciding was j vrijd, vertrok hij terstond via Zuid
het zijn bedoeling beroepsmilitair te
worden, waartoe hij de cadetten
school te Alkmaar en de Koninklijke
Militaire Academie te Breda bezocht.
In Augustus 1911 werd hij beëdigd
als 2de luitenant, waarna hij werd
ingedeeld bij het 5e regiment infan
terie te Amersfoort.
In datzelfde jaar maakte hij ken
nis met het vliegtuig en sindsdien
heeft de gedachte aan de luchtvaart
hem niet meer los gelaten.
In October 1915 kreeg hij de ge
legenheid zijn hartewens te vervullen
en werd hij officier waarnemer bij
de luchtvaartafdeling te Soesterberg.
Van hel tot hemel.
In deze Soesterbergtijd werd zijn
idee geboren het vliegtuig, dat tot
dan toe alleen voor oorlogsdoeleinden
was gebruikt, te gaan aanwenden
voor het vervoer van passagiers,
vracht en post. Uit deze tijd stam
men ook zijn woorden „dit vliegen
dat een hel was, kan een hemel wor
den".
Ondanks tegenstand en onbegrip,
wist hij enkele collega's en later ook
belangrijke personen voor zijn idee
te winnen en werd met de organisatie
van de eerste luchtvaart tentoonstel
ling Amsterlam (Elta) begonnen. De
ze expositie opende in Augustus
1919 haar poorten en trok twee
maanden lang de belangstelling van
heel Nederland. Nederland was
daardoor voor de luchtvaart gewon
nen en het succes van de Elta heeft
de oprichting van de K.L.M. op 7
October 1919 ten zeerste bespoedigd.
Pionierswerk.
Lt vlieger Plesman, die bij de tot
stand koming van deze Nederlandse
Luchtvaartmaatschappij een bijzon
der aandeel had gehad, werd tot ad
ministrateur benoemd en enige tijd
later tot directeur. Reeds terstond
wist de jonge directeur door zijn in-
zicth, organisatievermogen en werk
kracht de aandacht van de wereld-
luchtvaart op zich te vestigen, waar
in zijn maatschappij zich reeds spoe
dig een leidende positie wist te ver
werven.
De jaren tussen de beide wereld
oorlogen werden gekaraktiseerd door
een aantal opmerkelijke initiatieven,
waarin Plesmans leiderscapaciteiten
zich ten volle konden ontplooien, zo
als de pioniersvluchten van Neder
land naar Indonesië in de twintiger
jaren en de prestatievluchten van
de Fokker-vliegtuigen, „Pelikaan" en
„Snip" resp. naar Indonesië en West
Indië en de DC-2 „Uiver" in de Lon-
den-Melbourne race in de jaren
1933—'34.
Nog voor het einde.
Toen de oorlog in Mei 1940 ook
over Nederland kwam, werd Ples-
Nederland en Engeland naar de V.S.
van Amerika, waar hij tot ieders ver
bazing de oorlog was toen nog
niet beëindigd veertien „Skymas-
ters" wist te kopen voor zijn bedrijf.
Een jaar later vlogen zijn vlieg
tuigen reeds naar vele delen der we
reld.
Godvruchtig en eerlijk man.
In de acht jaren, die sinds de be
vrijding van Nederland zijn verstre
ken, heeft dr Plesman, sinds 1946
president-directeur van de K.L.M.,
zijn schepping gemaakt tot een der
grootste internationale luchtvaarton
dernemingen met vertakkingen over
de gehele wereld. De K.L.M., die in
1919 begon met een staf van 12 man
is onder zijn bezielende leiding uit
gegroeid tot een concern, dat 13.545
employe's telt, dat een luchtnet ex
ploiteert van 212.156 km, waarin 102
steden in 67 landen zijn opgenomen.
Haar luchtvloot is bijna 90 moderne
vliegtuigen groot.
Met dr. Albert Plesman ls een
groot Nederlander en een groot we
reldburger heengegaan. Zijn gezag in
de internationale wereld van de
luchtvaart was aanzienlijk. Zijn
krachtige persoonlijkheid wist op al
les wat hij ondernam een geheel
eigen stempel te drukken. Hij was
een godvruchtig en eerlijk man, rijk
aan ervaring en inzicht, wiens kort
maar kernachtig woord altijd veel
belangstelling en gehoor ondervond.
Hij heeft gedurende meer dan 34 jaar
van het begin af 's werelds oudste
luchtvaartmaatschappij geleid met
een onverzettelijke energie, ongeloof
lijke werkkracht en een onverflauwd
vertrouwen in de zaak van de bur
gerluchtvaart.
Vannacht minder vorst
Het K.N.M.I. deelt mede:
Het weer in een groot deel van
Europa staat onder invloed van een
uitgestrekt hogedrukgebied. Een cen
trum hiervan bevindt zich bij Ier
land en trekt zich langzaam iets in
Zuidwestelijke richting terug. Een
tweede kern wordt boven Duitsland
aangetroffen. Deze laatste heeft in
deze afgelopen 48 uur een grote in
vloed op het weer hier te lande uit
geoefend. Hij veroorzaakte over het
algemeen weinig wind en deed van
nacht in een groot deel van het land
de bewolking oplossen, waardoor een
sterke nachtelijke afkoeling in de
hand werd gewerkt.
Vooral in het Noorden van het
land zijn dan ook lage minimum
temperaturen voorgekomen. Van
morgen om 7 uur was de tempera
tuur op het vliegveld Eelde bij Gro
ningen tot 8 graden onder nul ge
daald. Vanuit het Noordwesten na
dert nu een storingsfront de Britse
eilanden. Dit front wordt gevolgd
door krachtige stijgingen van de
luchtdruk, zodat het in staat is een
gevaarlijke aanval te doen op het ho
gedrukgebied boven onze omgeving.
In verband met de nadering van
dit front gaat de wind uit Westelijke
richtingen toenemen, waardoor voch
tige lucht van de Noordzee over ons
land gebracht wordt.
Hierdoor nemen de mistkansen
toe, maar tevens kan gezegd worden,
dat de vorst in de komende nacht
over het algemeen minder te beteke
nen zal hebben dan in de afgelopen
nacht.
De verdere vooruitzichten hangen
in sterke mate af van de verdere
ontwikkeling van een hogedrukge
bied, dat vanmorgen in de omgevmg
van LJsland in opbouw was.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Zaterdagavond tot?
t Zondagavond. Opgemaakt te 10 f
uur).
DOOI
Overdrijvende wolkenvelden I
en plaatselijk mist. Overwegend 1
l droog weer. Aanvankelijk weinig i
t wind, later overwegend matige!
wind tussen Noord en West. Van I
het Noordwesten uit intredende 2
dooi, maar vannacht en mor- 2
l genochtend in het Zuiden van 3
1 'het land plaatselijk nog matige 3
vorst.
3 Jan.: zon op 8.48 en onder 16.41;
maan op 7.43 en onder 14.48 uur.
4 Jan.: zon op 8.48 en onder 16.42;
maan op 8.33 en onder 15.55 uur.
Het weer in Europa
1 C
HELSINKI
OSLO
STOCKHOLM
KOPENHAGEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
WARSCHAU
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
regen
nevel 4
geheel bew. 3
ijzei 1
regen 3
nevel 3
onbewolkt 4
half bew. 3
licht bew. 2
licht bew. 6
licht bew. 2
sneeuw 10
zwaar bew. 3
onbewolkt 9
geheel bew. 7
onbewolkt 3
zwaar bew. 8
geheel bew. 10
Korreltje
Menigeen schittert op de tweede
rang, die op de eerste niet zou op
vallen.
