1953 schreef voor Nederland historie
Met een uiterst zu/aar menu verdiende
de regering haar verhoogd salaris
Het leger u/as zijn geld waard
De u/ereld schiep 'n dijk van liefde
waar verdediging wan zand faalde
Ma inentaal
DONDERDAG 31 DECEMBER 1953
DE LÊIDSE COURANT
DE BLAD PAGINA
NEDERLAND SLUIT HEDENAVOND EEN HISTORISCH JAAR
MET DORRE HAND SCHREEF 1953 ZIJN JAARTAI IN HET ft
SCHIEDENISBOEK EN VOOR VELE GESLACHTEN 7AI SET HE
WAARD BLIJVEN. DAT OP 1 FEBRUARI DES NACHTS OM 2 mm
EEN BULDERENDE ORKAAN DE HOGE ZEE DOOR DE NEDERI ANTV
SE DIJKEN JOEG OM IN ENKELE UREN HET ZICH VEILIG WANENDE
NEDERLAND TE MAKEN TOT EEN BEVEND KIND
NEDERLAND WERD DOOR DE GOLVEN OVERVALLEN TOEN HPT
ZICH BEVEILIGDE NAAR ALLE KANTEN, TOEN HET AAN AI TE
MOGELIJKE GEVAREN DACHT. BEHALVE AAN ZIJN ERFVIJAND
DE ZEE.
DEZE ONBEREKENBARE TYRAN OVERROMPELDE NEDER! AND
ALS EEN DIEF IN DE NACHT EN TOEN DE EERSTE MORGENSCHE
MERING DAAGDE WAS HET ARME LAND AL BIJNA DODELIJK GE
TROFFEN. OP 60 PUNTEN WAREN DE GROTE ZEEDIJKEN DOOR
BROKEN, DORPEN WEGGEVAAGD, HONDERDEN MENSEN VER
ZWOLGEN DOOR HET GULZIGE WATER EN DE AANVAL WON NOG
STEEDS AAN KRACHT. ZEELAND, ZUID HOLLAND EN WEST
BRABANT VERKEERDEN IN UITERSTE NOOD.
Het niet getroffen vaderland, dat op deie bange Zondagmorgen de ramn
nog slechts gedeeltelijk kon bevroeden, voelde zich ln de eerste ogenblik
ken machteloos, maar de sterksten talmden niet lang en zij die eerst aar
zelden, baanden zich ook spoedig een weg naar het bedreigde en getroffen
gebied.
Arbeiders en meisjes-studenten; kantoorbedienden en huismoeders- fabri
kanten en polderwerkers, lij allen trokken als een groots leger naar het
barre waterfront.
Nederland werd onvoorbereid overvallen, maar de wijze, waarop onge
organiseerd de eerste gevechten gevoerd zijn, is groots.
Prof. Thijssen, Neerlands grote dijkdeskundige, vertrok dezelfde dag nit
Amerika, waar hij een invitatiebezoek bracht en arriveerde weinig uren
later op Schiphol om in Delft leiding aan het herstelplan te knnnen geven-
het Rampenfonds onder voorzitterschap van de eveneens nit Amerika over
gekomen Prins Bernhard, begon Zondagavond zijn taak- duizenden mili
tairen werden georganiseerd ingezet en schreven een gouden bladzijde over
heldenmoed in vredestijd. I
En niet slechts Nederland verbrak met een moedige slag al zyn schotjes
en schaarde zich aaneen; de gehele wereld werd door de Nederlandse Ook DnllffPlc foPZlPH WCï^ hpf nfflPlOFlPH ICinMendatde bedrÜfs-, inkomsten
ramp bewogen tot een eensgezindheid, waarnaar vergaderingen en des- üttlKMWltó f 1C.L UI yClUfJCM JUUI loonbelastingen aanmerkelijk zo
Toen wij het jaaroverzicht van
1952 beëindigden, schreven we,
dat het blanke 1953 hoogstwaar
schijnlijk met kalme golfslag
zijn weg door de historie zou
maken en dat alleen een totaal
overzicht aan het begin van dit
nieuwe jaar ons de indruk zou
geven, dat het een bewogen jaar
3 zou worden.
De geschiedenis heeft deze
overpeinzing als voorbarig ge
brandmerkt, want nu we aan het
eind van 1953 gekomen zijn
moeten wij de balans opmaken
van een fel bewogen jaar, dat
niet als een gelijkmatige golf
slag de weg naar zijn einde ge
vonden heeft, maar dat als een
bruisende en soms brullende zee
dikwijls in zijn loop de overtui
ging schonk, dat het geschiede-
nis maakte. Aan het einde van j
dit jaaroverzicht vindt U geen
speculatie meer over het komen-
de jaar, dit heeft 1953 ons af ge-
leerd, maar ons vertrouwen in
de toekomst heeft het niet kun
nen schokken, daarvoor bracht j
ook 1953 nog te veel mooie ge- f
beurtenissen.
kundigen al jaren tevergeefs zoeken.
Militairen uit vele legers stroomden met materiaal naar het rampgebied-
gigantische hulpacties brachten in seconden millioenen bijeen; de gehele
wereld werd tot een groot gebaar bewogen.
Na twee dagen had Nederland de toestand reeds in handen; 50.000 men
sen waren geevacueerd een getal, dat tot 100.000 zou worden opge
voerd Amerikaanse piloten hadden met hun beroemde helicopteres
1672 mensen van een wisse dood gered, Goeree dichtte op 6 Februari al
weer zijn eerste dijk en het Rampenfonds, dat ƒ40.— per seconde ontving
rekende al spoedig nog slechts met millioenen.
Zondag 8 Februari, toen eed' wit doodskleed van sneeuw geheel Neder
land bedekte, keerde het getroffen land in zichzelf en zonder felle demon
straties smeekte het God om erbarmen.
„Goed doet thans een beroep op onze geestlijke veerkracht", sprak ko
ningin Juliana, die zich tijdens de ramp een ware moeder des vaderlands
betoond had, des avonds voor de radio. „Dit lijden voert slechts naar een
uitkomst en dat is: Naar de barmhartigheid van God".
En God was Nederland genadig.
Wel waren 1783 slachtoffers gevallen, wel hadden plaatsen als Oude
Tonge, Stavenisse en Zierikzee een onmenselijk zware tol betaald, en be
droeg de materiële schade zoals de regering op 27 Augustus 'bekend
maakte 860 millioen gulden, maar God gaf het verminkte land de moed
en de middelen om een zware strijd met succes te strijden.
Op 24 Februari dichtten militairen de dijk bij Rilland Bath, met Pasen
was de zee uit Brabant verdreven en terwijl grootse hulpacties onder de
motto's „Beurzen open; dijken dicht" en „Mouwen omhoog; het land moet
droog" een wedstrijd hielden met het buitenland in liefdadigheid werkte
een leger van duizenden een stugge stryd op de dijken van Zeeland en hun PartÜ ontbonden werd.
zouden
dalen.
„Ik vind het redelijk, dat de huren
omhoog zei 51 pet. van Nc-
De minister van justitie trof het niet bijster, toen hij op 6 Januari met derland, toen hun mening tijdens
rijn begroting in de Eerste Kamer verscheen, want zonder op de mooie j een opinie-onderzoek gevraagd
veel omvattend, belangrijk en overladenj
cijfertjes te letten, stonden alle partijen zich voor het spreekgestoelte te
verdringen om de arme minister te vragen hoe het nu in hemelsnaam
mogelijk was geweest, dat op Tweede Kerstdag daarvoor 7 politieke mis
dadigers uit Breda hadden kunnen ontsnappen.
Wel verklaarde de Duitse regering na enig aarzelen, dat zij de misdadi-
digers zou opsporen en uitleveren, maar inmiddels is zij nog niet verder
gekomen, dan het arresteren van 5 hunner en wacht Nederland nog steeds
op de uitlevering.
De minister, hevig geschrokken, lietbesluiten over de groene tafel. De
in de nacht van 21 Januari alle poli- minister-president kon met recht tij-
tieke gevangenen uit Norgerhaven j dens de eerste fitting na de ramp ge
en Eygeishoven naar de Krententuin j tuigen: Geheel Nederland vormde
in Hoorn overbrengen en maakte van I een hechte eenheid en vroeg slechts
Breda een klein vestinkje, dat zelfs wéar het kon geven. Een jammerlijke
op de zenuwen van de bewakers ginig j uitzondering vormden de communis-
werken. ten, die gemeend hadden het leed van
Een gevolg van deze drang naar duizenden voor hun politieke karre-
vrijheid was de belangstelling, die tje te kunnen spannen. De afstraf-
men kreeg voor de N.E.S.B.; op 22 fing, die zij hiervoor van dr. Drees
Holland.
Polders vielen droog, plaatsen raakten weer bevolkt; begin October zaai
de de nooit versagende Zeeuwse boer al weer zijn wintertarwe en in de
nacht van 6 op 7 November te 3 minuten voor twaalf verkondigde een
massale jubelkreet van tientallen bootsirenes en stoomfluiten, dat Neder
land zyn laatste zeedijk gedicht had.
„Met Gods hulp en de wilskracht van ons volk", zo sprak de landsvrouwe
de volgende dag, „is deze victorie bevochten".
Augustus werden de leiders van deze
Nazi-organisatie gearresteerd en op
13 October veroordeeld tot 2 maan
den gevangenisstraf, terwijl tevens
Was de start van ons parlementai
re leven dus niet zo bijster gelukkig,
wanneer men het programma ziet,
dat in 1953 afgewerkt is, dan begint
men milder te denken over de ver
hoging, die de volksvertegenwoordi
gers zichzelf geschonken hebben.
Met on-Nederlandse voortvarend
heid rolde na de ramp de regerings-
Daar de dappere belastingbetaler,
die zijn geld voor een groot deel naar
het Nederlandse; leger ziet verdwij
nen, toch zo nu en dan wel eens
graag wil weten, wat er nu allemaal
met zijn centjes gebeurt, laten we
hier een kort overzicht van de hoog
tepunten van Neerlands strijdmacht
volgen.
Na de heldhaftige daden, die de
Nederlandse militair tijdens de
rampdagen stelde, verdween hij in
zijn barakken en kazernes om er tij
dens de zomermaanden voor de gro
te manoeuvres weer getraind uit te
komen. In Juli werden de vry goed
geslaagde oefeningen „Coronet" en
„Drietand" gehouden en op 19 Sep
tember kwam het Nederlandse leger
pas recht goed voor den dag tijdens
de grote manoeuvres „Grand Repul
se" in Duitsland, waar zij vele pluim-
jes van hoge heren in ontvangst
mochten nemen.
Ondertussen had Nederland in de
eerste week van Augustus zijn proef-
mobilisatie beleefd, waarvan de bur-
enkele Nederlanders uit de commu
nistische concentratiekampen.
Ten slotte werd half November te
Den Haag het grote Wereld Vetera
nen Congres gehouden, waarbij de
Amerikaanse invalide, Harold Rus
sell die in de afgelopen oorlog bei
de handen verloor en naam maakte
door de film „De beste jaren van ons
leven" ook vertegenwoordigd was.
Op dit congres stelde mr. C. J. Lar»-
schot, die tijdens de oorlogsjaren on-
gerij ook nog mocht profiteren, om- noemelijk veel van de Duitsers te lij
dat verschillende vervoersmiddelen den heeft gehad, voor, om ook de
Duitse veteraan tot het congres toe
te laten: „Het is niet moeilijk", zo
gevorderd werden.
De Nederlandse militairen op Ko
rea bevestigden ook het afgelopen
jaar weer de faam, die Nederland
daar gebouwd heeft en bij de wapen
stilstandsbesprekingen kwamen ook
ZOMERSE PROEFMOB1LISATIE.
sprak mr. Lanschot, „om vrede te
sluiten met je vrienden, maar het is
de moeite waard vrienden te worden
met je vijanden".
VORSTELIJK JAAR
Volkomen in de lijn van het his
torische jaar, dat achter ons ligt, be
sloot Koningin Juliana een onde tra
ditie in ere te herstellen en bracht
van 9 tot 14 September een galabc-
zoek aan Amsterdam, waar zij on
danks het zoekraken van de sleutel
van het Concertgebouw en het ver
dwijnen van het Guldenboek, dat aan
het bejaardenhuis toebehoorde met
buitengewoon veel enthousiasme ont
vangen werd.
De Prins, die zyn zakenbezoek aan
Amerika wegens de ramp onderbre
ken moest, vertrok nog als vorstelijk
handelsreiziger naar Ethiopië, waar
hij op 15 November aankwam, nadat
hij eerst begin October voor een
jachtpartij naar Afrika was vertrok
ken om tot grote teleurstelling van
de koningin zonder leeuw thuis te
komen.
Als gevolg van de ramp bracht het
Drinselijk paar op 28 Februari een
kort dankbezoek aan Engeland, van
8 tot 11 Mei aan Noorwegen en van
19 tot 23 Mei aan Denemarken.
De twee oudste prinsessen vertrok
ken 16 Juli voor hun zomervacantie
i naar Canada en keerden op 30 Augus
tus in Nederland terug.
ontvingen, joeg zelfs hen het schaam
rood op de kaken. De rode volgelin
gen van het Russische slavensysteem
hebben het hier in Nederland trou-
wens 't gehele jaar niet gemakkelijk
gehad. De Jodenvervolging in Rus
land kostte hun tientallen getrouwen,
na de dood van Stalin moesten ze
weer eens helemaal omzwaaien en
het enige resultaat, dat geboekt werd,
was een nog sterkere ..kernbouw";
dat kerntje van de c.p.n. in Neder
land schijnt wel verbluffend goed te
zijn, alleen het wordt zo merkwaar
dig klein!
Waar de kern meer neiging tot ex
pansie vertoont, is de K.V.P., die met
de gemeenteraadsverkiezing op 27
Mei wederom de grootste Nederland
se partij werd en dat nogwel terwijl
de P.v.d.A. door een dubbele lijsten-
systeem in sommige plaatsen zeer ge
flatteerd uit de bus kwam.
TANTE POS BELAAGD.
midden van al deze kernvor
mingen en verzandende doorbraken,
streed het parlement zoal geen
stille, dan toch in ieder geval impo
sante strijd. Beel diende op 18
Maart de Zondagswet in ds. Zandt
vond hem niet toereikend en de pro
gressieve linkerhelft te ver gaand
maar 7 dagen later zei de Tweede
Kamer accoord en op 13 October
bleken Neerlands Nestoren ook geen
overwegende bezwaren te hebben.
Waar de Eerste Kamer wel be
zwaar tegen had, was tegen het luxe
leventje van de P.T.T., hetgeen op 1
April tot uiting kwam. Tante Pos
antwoordde waardig door op 17 Sep
tember Nederland met een 21-delig
telefoongids te verrassen!
Beel bracht nog een ander belang
rijk voorstel in de Kamers; op 15
April stelde hij voor om aan 70.000
statenlozen de kans op het terugkrij
gen van hun Nederlandsschap te ge
ven. Nadat de Tweede Kamer op 21
April het voorstel aanvaardde, gaf
op 28 Juli de Eerste Kamer ook ver
lof om het voorstel in de staatscou
rant te publiceren.
werd, maar de vakbonden vonden het
helemaal niet redelijk, dat zij van te
voren niet met de plannen op de
hoogte gébracht waren. In ijltempo
vloog men naar de conferentietafels
om de gevolgen in onderling overleg
te bezien en spoedig waren zowel
werkgevers als werknemers het er
over eens, dat er compensatie moest
komen.
MOEILIJK!
Bij het berekenen van deze com
pensatie zaten de partijen echter met
verschillende getallen te v/erken en
dat maakte de oplossing nu niet di
rect eenvoudiger. De Koningin sprak
in haar Troonrede nog do hoop uit,
dat de partijen elkaar zouden vin
den, maar op 29 September greep de
regering in en bepaalde de compen
satie op 5 pet., hetgeen 't midden
vormde tussen vraag en aanbod.
Iedereen ging zich toen verdiepen in
PRAATTE
Dit was de hoofdschotel van Neder
lands bewogen politiek in 1953, doch
,bij zo'n stevig maal behoort ook een
passend nagerecht.
Om met iets prettigs te beginnen:
Op 27 Januari deelde de regering
mede, dat zjj verder zonder Marshall
hulp kon rondkomen; dit is door de
ramp wel weer gedeeltelijk te niet
gedaan, maar het geeft toch een ver
heugend beeld van Neerlands herstel,
hetgeen niet behoedt te verbazen,
wanneer men weet, dat het produc
tiecijfer van ons land in het laatste
kwartaal van 1952 105 pet. van het
vooroorlogse peil was.
Na de indiening der begroting
die een tekort vertoonde van bijna
een milliard kreeg het parlement
weer geen rust. Op 4 Nov. werd de
huurverhoging en 'belastingverlaging
tot wet verheven en tijdens de be-
igrotingsdebatten werden er door
diverse leden lansen gebroken voor
verhoging burgemeesterssalarissen
Beel was zeer bewogen en zou zijn
Doch dit waren slechts bijkomstige
schoteltjes, die dienst deden als voor
gerechten om de eetlust van de re
geerders eens goed op te wekken;
Nederland had grootsere plannen
voor 1953 en versterkte zich voor de
ze strijd met een bewindsvrouwe, die
gevonden werd in het K.V.P.-Kamer-
lid, mej. A. de Waal, die op 29 Jan.
de minister van Onderwijs Kunsten
en Wetenschappen als staatssecreta-
resse ging assisteren.
Daarna durfde de regering het aan!
Op 20 Maart verscheen een voor
stel tot verhoging der huren en ver
laging van een hele serie belastingen
in de Kamer. Het grootste deel van Juli;
Nederland n.l. het deel, dat niet in
Kamercommissies zitting heeft
kon tot 12 Juni niet veel meer doen,
dan gissen, maar op die datum wer
den de voorstellen publiek en ver
nam Nederland, dat de huur tot 141
pet. van 1940 zou worden opgevoerd
de vraag, hoe het kwam, dat in het
pijnlijk geordende Nederland ver
schillende cijfers verstrekt konden
worden en op 28 October bekende de
regering met een blosje op de kaken,
dat het Centraal Bureau voor Sta
tistiek een foutje gemaakt had.
Maar niet alleen de vakbonden
vonden de nieuwe regeling verre van
volmaakt, oo>k de middenstand kon
maar niet tot jubelkreten komen*.
Wel was op 4 Mei de superweeldebe
lasting afgeschaft, maar voor de ge
hate vereveningsbelasting bleef een
aanslagbiljetje bewaard en voorlopig
moet de middenstand het nog met
schone beloften voor de toekomst
doen.
INTERNATIONAAL FORMAAT.
Is dit complex van besluiten on
getwijfeld de belangrijkste politieke
gebeurtenis op binnenlands terrein
geweest, een voorstel van internatio
naal formaat deed de Tweede Kamer
zelfs besluiten haar zomervacantie
een beetje op te schorten. Het ont
werp voor de grondwetswijziging,
benodigd voor de aanvaarding van
de E.D.G. verscheen 28 April in de
Kamers. Na veel wikken en wegen
aanvaardde de 2e Kamer het op 24
le Kamer besloot er nog
eventjes over te denken en ging
eerst op vacantie. Nederland heeft
in zijn nieuwe parlementaire jaar
zonder stakingen, kabinetscrises en
wat dies meer zij! besloten zich
aan te sluiten bij de Europese Defen
sie Gemeenschap en wacht nu kalm
uiterste best doen.... zei hy
de achterstallige salarissen van In
dische ambtenaren op de begroting
werd een postje van 185 millioen
voor hen vrijgemaakt
de Indische Nederlanders na ver
werping motie-Lemaire en aanvaar
ding motie-De Graaf besloot de rege
ring over hen te blijven waken en
zo nodig in te grijpen
vrijere loonvorming misschien
het volgend jaar
en voor een verdere doorvoering
van het onderwijsplan, dat Cals van
zijn voorganger Rutten overgenomen
heeft er kwamen inderdaad en
kele zeer sprekende resultaten uit de
bus.
KORTE GOLFJES.
Rest ons nog te vermelden, dat
de bevrijdingsdag zonder vrije
dag en ondanks een communistische
hetze-poging in Amsterdam stijl
vol gevierd is, maar dat velen deze
nationale feestdag toch weer tot vrije
dag verheven willen zien;
de K.V P.-voorzitter Andriessen,
die 7 jaar het roer in handen gehou
den heeft, op 24 September wegens
gezondheidsredenen zijn ontslag
aanvroeg;
mr. M. W. v. Doorn hij de verkie
zing in Januari als candidaat voor
het voetlicht za' treden;
en dat er momenteel drukke be
sprekingen gaande zijn tussen de
K.V.P., K.N.P. en de katholieke groep
in de P. v. d. A. om wederom te ge
raken tot een hechte katholieke par
tij in Nederland.
