Bekendmaking Strijdbare pioniers legden de basis voor betere levensomstandigheden De nieuwe OPEL KAPITEIN 1954 is te zien in onze Showroom CASINO „St. Deusdedit" in het goud Landarbeiders ontwaakten Het Warmondse hek is per 1 Januari van de dam GEBR* VAN ULDEN - Hoge Rijndijk 90 Gaat U zich verloven? HET RINGENHUIS J. HOOGERVORST Wat Westgeest II biedt doet een ander niet Leidse Vleeshouwerij Nuts Ambachts lekenschool BALLETSCHOOL SWINKELS-HENDRICHS Net meisje Flinke Slagersbediende Fa. S. P. MEIVOGEL Co. LOONSTATEN Op 3 Januari a.s. viert de R.K. Landarbeidersbond St. Deusdedit zijn gouden bestaansfeest. Vijftig jaren zijn heengegaan sinds die tijd van hevige strijd rond de eeuwwisse ling, toen moedige pioniers aan het werk togen, om de vaak erbarmelijke omstandigheden van het landarbei dersgezin te verbeteren. Dat was een bijna bovenmenselijke arbeid in die dagen. Overal stootte men het hoofd en nergens vond men begrip. Maar de pioniers hebben de moed nooit laten zakken. Zij "hebben gevochten voor hun recht en uit die strijd zijn zij als overwinnaars te voorschijn gekomen, getuige de levensomstan digheden van de landarbeiders in deze dagen. Rond 1900 was de toestand voor de landarbeiders verre van rooskleu rig. A. J. Loerakker, een van de grote mannen van St. Deusdedit schreef hierover eens „Dat de arbei ders óók een mens was, begreep men over het algemeen nog wel, maar dat die mens ook rechten had en onder meer mocht vorderen, dat hem in ruil voor zijn nuttige, veelurige en vaak zeer zware arbeid, minstens een redelijk levensoncterhoud gewaar borgd werd, dat de productie niet uitsluitend ten bate van onderne mers en bezitters van kapitaalgoede ren en zelfs voor hen, die slechts hun geld voor de productie beschik baar stelden, mocht plaatsvinden, maar ten goede moest komen aan alle werkers in het bedrijf en tevens gericht moest zijn op het algemeen welzijn, was iets wat geheel buiten hun gezichtskring lag. Strijdbare leden. In de eerste jaren was de behoef te aan strijdbare leden groot. De landarbeidersbond kon de sympathie van de werkgevers uiteraard niet verwerven en het gebeurde vaak, dat een knecht, die lid van de bond was geworden, door zijn baas ontslagen werd. De ouderen onder de leden weten kostelijk achteraf bezien althans te verhalen over boeren, die htm knechten uit de vergadering van de landarbeidersbond kwamen halen, omdat ze niet mochten aanpappen met die „oproerkraaiers". Heftige tonelen speelden zich af en de houding van de patroons werd vaak beantwoord met stakingen. Wat kan er veel veranderen in een halve eeuw! De oude getrouwen kunnen zich de tijd nog herinneren, dat zij 1 cent contributie betaalden in (Je week. Ook het voeren van loonacties was toen nog heel anders. Naar iedere werkgevers ging een briefje met de verlangens. De leden moesten zelf met hun baas over de verwerkelij king daarvan praten, hetgeen niet bepaald tot de gemakkelijkste kar weitjes behoorde. Er vielen dikwijls harde woorden. Bij een staking Is het eens voorgekomen, dat de werkge ver zelf op de mestvlet ging. Toen hij een brug passeerde viel hem een koude douche ten deel. Zijn perso neel had hem opgewacht met emr mertjes water. Lange dag. In de tijd, waarover wij het hier hebben, was een arbeidsdag van 14 uren niets bijzonders. Vrije Zater dagmiddagen en vacantie bestonden nog niet. Als men van school kwam, werd er meteen een baas opgezocht. Een loon bedroeg voor een beginne ling zo ongeveer 7.50 in de drie maanden. Dat waren dus dertien weken en gedurende die periode kreeg men drie vrije Zondagen. Vele knechten drufden in de na bijheid van hun baas geen sigaar op te steken, omdat zij bang waren, dat een dergelijk „weelde-vertoon" na delige gevolgen voor hun portemon- naie zou hebben. Als er toen iemand voorspeld zou hebben, dat de landarbeiders binnen vijftig jaar vacantie met toeslag, vrije Zaterdagmiddagen en een bedrijfspensioenfonds de gewoonste zaak van de wereld zouden vinden, hadden ze de profeet vermoedelijk direct naar een inrichting laten brengen. Maar toch is het ervan gekomen! En ook wat de woongelegenheid betreft is er heel wat veranderd. Van het begin af heeft de bond geijverd voor betere woningen en wie de woontoestanden vijftig jaar geleden op het platteland gekend heeft en thans de vele frisse woningen ziet, begrijpt dat ook deze strijd resul taat heeft opgeleverd. De woning bouwverenigingen hebben hiertoe haar bijdrage geleverd en hoewel de sanering nog niet voltooid is, zijn er ontelbare krotten tegen de grond ge gaan. Onbaatzuchtigheid. Van de vier oud-geestelijke advi seurs, rector v. d. Berg, deken Bors- boom, deken Kok en pastoor Cleo- phas, is alleen laatstgenoemde nog in leven. In het jubileumnummer van de „Katholieke Landarbeider", dat een dezer dagen verschijnt, schreef hij o.a. het volgende: A. J. Loerakker schrijft in zijn gedenkboek van de bond, dat de G.A. vooral zijn belangstelling moet tonen en verder heeft toe te zien, dat de bestuursleden blijven binnen de perken van de zedenwet. Die taak was nog al te doen, vooral, wanneer men weet van welke gekruide ge sprekken men getuige mocht zijn, wanneer die belangstelling getoond werd bij bestuurs- en bondsraadsver gaderingen. Het was al een lust voor het oog, wanneer men aan het einde van de vergadering de voorzitter met groot welbehagen zag grijpen naar zijn bekende tabaksdoos en een zekere hoeveelheid van dit kostbare goed in zijn mond zag verdwijnen. Toen de „eigen teelt" kwam was dit afgelopen. En wanneer men van de diensten van de GA gebruik wilde maken, werd dit met zoveel excuses om kleed, alsof een ware gunst ge vraagd werd. Bijgevolg moest hij wel het gevoel krijgen, dat zijn diensten nu toch dringend nodig waren. Ook in de oude tijd begon men reeds af te geven op de „bonzen". Maar de G.A. kon dergelijke uitla tingen nooit begrijpen. Nu en dan kreeg hij wel even inzage in de fi nanciële toestand van de bond en als niet-deskundige kreeg hij de in druk, dat deze nog niet zo slecht was, maar de levenswijze van onze bestuurders gaf geen enkele voet aan de bekende aanklachten. Wanneer men aan het geld van de leden wil de komen, was de voorzitter er bij, En de mannen, die de harde tijd ge kend hadden van fietstochten door weer en wind, mochten in de tijd van verbeterde financiële situatie zich verheugen in een 3e klas abonne ment, dat was voldoende. In dit bestuur duldde men geen nastreven van eigen belangen, wie zich niet ten volle voor de leden wil de geven, wie bij alle goede kwali teiten het vermogen miste, om zich aan de leden te geven in datgene, wat de leden nodig hadden, die kon het in het bestuur niet houden. Bij dit gouden jubilé mag er nog wel eens aan herinnerd worden, dat de bond groot geworden is door de grote onbaatzuchtigheid van de be stuurders, zowel bondsbestuurders als de vele bestuurders van plaatselijke afdelingen." Grote mannen. Bij dit gouden jubileum gaan de gedachten vanzelfsprekend uit naai de twee L.'s zoals de gebroeders A. J. en B. N. Loerakker worden aangeduid. Zij waren de jonge ke rels, die omstreeks 1904 hun gehele persoon inzetten om het verpauperde landvolk, dat dof berustte in zijn lot, zijn waardigheid als mens te doen bewust worden. Van hen kwam de wekroep in die tijd van het libera lisme, dat de arbeiders gevangen hield. Hun woord heeft weerklank gevonden. Niet direct en massaal. Zij hebben er voor moeten vechten. Hoon, laster en verdachtmaking hebben zij getrotseerd. Zelf kinderen van een groot gezin hebben zij de ar moede aan den lijve ondervonden en uit hun eigen ervaringen hebben zij de grote zedelijke moed en begin selvastheid geput om alle tegenwer king ten spijt de grondslag te leg gen voor een prachtige katholieke landarbeidersorganisatie. De oorlog heeft hun werk niet ka pot gemaakt. Tijdens de bezetting en na de oor log heeft een andere man op bekwa me wijze het werk van zijn voorgan gers weten uit te bouwen. Dat is de heer C. J. v. d. Ploeg, de huidige voorzitter van St. Deusdedit. De grote verantwoordelijkheid van het bondsvoorzitterschap heeft men met vertrouwen op zijn schouders ge legd. Als een bekwaam stuurman heeft hij zijn schip door de woelige na-oorlogse jaren geloodst en veel weten te bereiken voor de landarbei ders. Van de hand van de heer v. d. Ploeg verschijnt binnenkort een ge denkboek onder de titel „Oogst". In dit boek wordt de geschiedenis van de bond in de laatste tien jaren ver teld. De brug wordt op korte termijn verbeterd Het Warmondse tolhek is van de dam. In de vergaderzaal van het Zuid-Hollandse provinciehuis teken den de waarnemend commissaris der koningin, mr. J. J. R. Schmal en me vrouw C. LeenenOvergouw de ac te van overdracht van het Warmond se tolhek en aanklevende rechten ten overstaan van notaris R. Remmelts uit Den Haag, twee getuigen en de advocaten van beide partijen, mr. A. F. Visser van IJzendoorn uit Den Haag en mr. dr. W. Hugenholtz uit Leiden. De verkoopsom bedraagt ƒ275.000 plus 19.381.90 aan belastingen. Het eigendomsrecht gaat op 31 De cember te middernacht aan de pro vincie Zuid-Holland over, waarna geen tol meer zal worden geheven. Dit werd uitdrukkelijk verklaard door het lid van Gedeputeerde Sta ten de heer A. C. A. Deerenbèrg, die namens dit college de onderhande lingen, die tot de overdracht leidden, heeft gevoerd. De heer Deerenberg vertelde, dat het in het voornemen van het pro vinciaal bestuur ligt om brug en op ritten bij de Warmondse tol aanzien lijk te verbreden. Het ontwerp voor deze verbetering (vooral verbreding van rijbaan en trottoirs) zal in be- stekvorm over enige maanden ge reed zijn. Na aanbesteding zal er on der provinciale regie naar gestreefd \frorden de verbeterde brug voor het midden van de zomer, doch zo mo gelijk reeds voor het watersportsei zoen, gereed te hebben. Uit verkeers technisch oogpunt is deze verbete ring dringend nodig omdat, nu de tolgaarder niet meer voor verkeers agent kan spelen, de Warmondse brug met het hek een gevaarlijke „flessenhals" is. Het ligt in de be doeling, dat de gemeente Leiden, die met Haarlem het „eeuwigduren de onderhoud" van de brug had, tweederde van deze verbetering zal betalen en de gemeente Warmond een derde deel. Nadat het bouwwerk zal zijn op geleverd, zullen brug en weggedeel ten waarschijnlijk in eigendom aan de gemeente Warmond worden over gedragen, waarna zij op het tertiaire wegenplan zullen worden gebracht Dit betekent, dat de provincie onder bepaalde voorwaarden aan de ge meente jaarlijkse vergoedingen per kilometer voor het onderhoud zal betalen. Zo is dan tenslotte het in de laat ste jaren fel omstreden octrooi van de Staten van Holland en West- Friesland van 5 Mei 1639 om veer- of tolgelden bij Warmond op te hef fen, teniet gedaan. Dat is niet alleen het werk van de provincie, zo zeide de heer Deerenberg. De minister van verkeer en waterstaat en de direc teur-generaal van de rijkswaterstaat hebben krachtige steun verleend om de liquidatie van dit obstakel te be werkstelligen. Gedeputeerden van Zuid-Holland zijn bijzonder dank baar voor deze medewerking. NIEUWE KALENDERS Als steeds ontvingen we bij de jaarwisseling weer kalenders toege zonden van verschillende firma's en instellingen. Een prachtige maandkalender in vierkleurendruk werd uitgegeven door het Intern. Wol Secretariaat, waarbij een beeld wordt gegeven van de wereld in wol. Jammer, dat het jaar niet meer dan twaalf maanden heeft, anders zouden de landenbeel- den niet tot twaalf beperkt zijn ge bleven. Nu zien we elke maand een klederdracht uitgebeeld en de uit verkoren landen zijn: Duitsland, Zwitserland. Denemarken, Noorwe gen, Zweden, Nederland, Italië, Por tugal, België, Spanje, Frankrijk en Oostenrijk, 'n Kalender om te stelen! Douwe Egberts kwam weer uit met zijn bekende maandkalender, die tal van wetenswaardigheden bevat als posttarieven, feestdagen, zonsopgang en -ondergang, verkeerstekens, af standstabel, jaaroverzichten 1953 en 1955, enz. De DAF-automobielenfabriek te Eindhoven laat op haar maandka lender op duidelijke wijze het auto bedrijf zien. Van Doorne's Automo bielfabrieken zijn genoegzaam be kend, doch deze kalender brengt de toeschouwer toch wat dichter bij het intense bedrijfsleven, dat hier heerst. De Ned. Spoorwegen bieden een tweemaandskalender aan met platen van de spoorwegen in Frankrijk, Italië, Engeland, Parijs en Aarles. Coca Cola kwam eveneens met een tweemaandelijkse kalender uit, ter wijl we verder maandkalenders ont vingen van de E.R.K. Levensverze keringsmaatschappij te Nijmegen, Kantoorboekhandel, enz L. Demme- nie en Zoon te Leiden, van de Esso Nederland uit Den Haag, van v. Ree- kum's Papierhandel Amsterdam, van' de Stichtsche Glasverzekerings Mij te Utrecht, en van Amstleven, Am sterdamse maatschappij van Levens verzekering, terwijl de Kon. Druk kerijen Lankhout-Immig N.V. te Den Haag een jaarkalender het licht deed zien. Wilt U iets weten? Vraag.: Wanneer en door wie is de Christelijke jaartelling ingesteld. Antwoord: De Christelijke jaartel ling, welke dus de tijdrekening laat beginnen bij het vermoedelijke jaar van Christus' geboorte, is ontworpen door de te Rome wonende abt Diony- sius Exiguus in het jaar 526. Zij werd het eerst in Engeland in practijk ge bracht en vond verdere verspreiding in.de 8e eeuw. Geleidelijk nam de gehele wereld dit gebruik over. Vraag; ik betaal f 7.80 huishuur; het water is in de huur berekend. Hoe wordt de verhoogde huur bere kend? Antwoord: De 20 percent verho ging worden berekend over de z.g. „kale" huur, d.w.z nadat eerst de waarde van het watergeld is afge trokken. Koopt dan Uw RINGEN in en U verzekert zich van de beste kwaliteit goud. MORS STRAAT 9 TELEFOON 24920. ALLEEN DONDERDAG EN ZATERDAG: Biefstuk 2.per 500 gram Rosbief 1.80 per 500 gram WEEKRECLAME 1 ons leverkaas 1 ons Ham 1 ons procureurspek 1 ons Boterhamworst 70 cent 70 cent Boerenmetworst 1.25 per 500 gram Knakworst 0.25 per 100 gram Rundernier 0:90 per 500 gram Varkensgehakt 1.30 per 500 gram Mare 90 ALPHEN AAN DEN RUN. Aan bovengenoemde school is een betrekking vacant voor de CURSUS MACHINE BANKWERKERS en AUTOTECHNIEK (3 avonden per week). Sollicitaties te richten aan de Directeur: R. VIS, Ten Harmsenstraat 7, Alphen aan den Rijn. 4269 Reeds vanaf Donderdag dagelijks (behalve Zondag) te 2 en 4 UUR Vacantie-Malinée's E«t tint V00I J0R6 EN OUD KINDEREN neemt deze keer Uw Ouders eens mee. Ook zij zullen genieten! DE GEZAMENLIJKE KAPPERS ORGANISATIES berichten, dat de tarieven met ingang van 1 Januari worden VERHOOGD DE BESTUREN. op Donderdag 7 Januari 1954 in de grote zaal van „DEN BURCHT". Aanvang 8 uur precies. Kaarten ad 1bel. inbegr. verkrijgbaar aan de school HoogL Kerkgracht 42 en indien voorradig des avonds aan de zaal. Plaatsbespreken op Maandag 4 en Dinsdag 5 Januari van 1012 uur Hoogl. Kerkgracht 42. 1034 Gevraagd te Voorschoten voor de huishouding. Fris en eerlijk, goed kunnende koken en naaien, v. d. en n., leeftijd niet beneden 18 jaar, v. g. g. v. Crocusstraat 4, Voorschoten. 4280 Abonneert U op „Sursum Corda" Gevraagd wegens 'huwelijk der tegenwoordige Flinke hulp in de huishouding I boven de 20 jaar. Werktijd van 8.30 tot 5.30. Zaterdag middag vrij. MevT. v. Leeu wen, Herenstraat 83, Lei den. 1040 gevraagd. Moet in het bezit zijn van autorijbewijs. En een nette SLAGERSLEERLING. A. H. VISSER De Genestetstraat 4, Leiden. Telefoon 23393 CENTRALE VERWARMING ISOLATIE PRIMULASTRAAT 56 AALSMEER Nieuwste model, van heden af verkrijgbaar Prijs 8 cent per stuk. N.V. DE LEIDSCHE COURANT PAPENGRACHT 32-34 - LBI D RUIM 65 JAAR VUURWERK Door deze lange ervaring alleen bij ons de grootste sortering, de beste kwaliteit Kat's vuurwerk tegen de laagste prijs. Grote kwantums extra korting wederverkopers fabrieksprijzen. LET OP HET JUISTE ADRES: FEESTARTIKELENHAND EL G. v. BRUSSEL - Haarlemmerstr. 267 g Nette Werkster gevr. voor 3 ochtenden per week Aanmelden Franchimont- I laan 1, Leiden. 4260 g Biedt zich aan net R.K. dagmeisje voor de hele week, Zondags vrij. W. P. van Ruiten, Witte Singel 24a, Roelofarendsveen. 1041 g Gevraagd een net meis je, niet beneden 17 jaar, van 8 tot 2 uur. Aanmelden Mevr. C, Fles, Marelaan 21, Oegstgeest.. 1044 g Flinke Jongens gevr. voor de fabriek Chem. fa briek „Eureka", Leimui- den. 4079 g Er biedt zich aan een werkster voor enige dagen per week, liefst Warmond of omgeving. Br. agent L. Crt. Dorpsstraat 8, War mond. 4171 g Voor speelkaarten naar Paddenburg! Whist 54 kaarten, slechts 65 cent, Piquet 50 cent, Canasta 1, Plastic 2, Patience per spel 60 cent. Papierhan del Paddenburg, Nieuwe Rijn elf. 1036 g Nieuwjaarskaarten, gouddruk 4 cent, zes stuks 20 cent, acht Nieuwjaars kaarten in mapje slechts 20 cent, Nieuwjaarskaart jes met envelop 4 cent, 6 stuks 20 cent. Zie onze étalage! Papierhandel Pad denburg, Nieuwe Rijn 11. 1036 g Opruimings-raambil- jetten. Opruimings-prijs- kaarten, Aandruketiketten, Naaldetiketten, Naald-be- schermetiketten, Hang- etiketten, Plaketiketten, Naaietikietten, Splinten. Etalagecarton, Labels, Spel den, Punaises, Plakkaat verf, Penselen, Speciale raamlijn enz. Papierhandel Paddenburg,1 Nieuwe Rijn no. elf. 1036 Onze bekende vuur werkpakketten, elk met alle soorten gesorteerd, inhoud 30 stuks, middel 2.50, zwaar 4.ex tra zwaar f 5.Re clame pakketten 1. Bij aankoop van iedere gulden 5 rotjes cadeau of een waarde van 0.25 Feestartikelenhandel G. VAN BRUSSEL Haarlemmerstraat 267. g Te koop pracht accor deon, pianoklavier, 80 bas sen koffer, stroomlijn- model, z. g. a. n. Spotprijs. Haast U want dit is werke lijk een koopje. Korevaar- straat 5, Leiden, Telefoon no. 24358.4285 g Te koop: Verzwaarde fiets het JLO hulpmotor, motor ook zeer geschikt voor plaatsing op bak fiets. Te bevragen bij Van Wieringen, v. Fenemalaan 30, Hoogmade. 1035 g „Neptunus" heeft voor U alles voor Oudejaars avond. Volop gepelde gar nalen. losse uitjes en augurken, potjes en tubes mayonaise* potjes mosse len, zure haring van 4 of 8 stuks, dus naar Neptu nus, Haarlemmerstraat 252, Telefoon 24329. 1031 g Fongersrijwiel. Te koop een Fongers damesrijwiel in prima staat met garan tie voor 55.L. Erades, Hogerwoerd 158, Tel. 23494 g Vuurwerk. Rotjes, bom men, Kanonslagen, Lucht huiiers, Vuurpijlen. R. Paauw, Roelofarendsveen. 3? Aangeboden eiken dres soir, Steenstraat 16, Leiden g Ja Volle Neef in de City van de city, daar zit-ie: vuurwerkspecialist, Spier, Diefsteeg 19, de Klok heit 12 en dan schieten we het oude jaar weg. 1042 g Rijwielen. Prima d?mes en een herensportrijwiel, tevens dames, heren en jongensrifwiel, alle in staat van nieuw. Levendaai 47, hoek Oranjeboomstraat, Tel. 23609, Leiden. 1043 g Net kosthuis gevraagd door R. K. Jongeman. Br. aan S. Ouwerslöot, Rem- brandtstraat 19, Leiden. 1032 g Kanonslagen 3 stuks 20 cent, rotjes 3 stuks 10 cent, gillende keukenmeiden 3 stuks 40 cent, zevenklap pers 3 stuks 16 cent enz. enz. Bij ons kopen betekent geld besparen. Victorie en Hogewoed Bazar, Hqge- woerd 31 en 73. 1038 g Vuurpijlen 3 stuks 35 cent, voetzoekers 3 stuks 10 cent, gouden regen drie stuks 15 cent, enz. enz. Alles Kat's vuurwerk. Zo uit de fabriek, dus kurk droog. Succes gegarandeerd Victorie en Hogewoerd Ba zar, Hogewoerd 31 en 73. 1038 g Nog is het niet te laat om in 1953 een wijs besluit te nemen. Koopt daarom een prima uurwerk: Pöls- horloges, klokken, wek kers, enz. in alle prijzen. W. van Kampen, Mare 102. 985 g Te huur onze gezellige zaal voor bruiloften en an dere feesten, met gebruik van vrije keuken en ser viezen. Alle consumptie kan worden medegebracht, billijke zaalhuur. A. de Groot, Plantage 2, Tel. 26320. bespreek vroegtijdig 955 g Kousen reparaties, nog dezelfde dag gereed! Bij aankoop van kousen ont vangt U een bewijs voor gratis reparatie! Novelty, Haarlemmerstraat 16. g Gevraagd: alle Sier teeltvergunningen Jam- Dec., ook periodieke. Aan geboden Tuinbouw teelt— vergunnin m, c.v. N. Bak ker Hzn., Roelofarends veen K 1713 no. 487. g Twee R. K. Meisjes, resp. 17 en 18 jaar willen een bandje oprichten. Wie sluit zich bij hen aan? Br. onder no. 1033 bureau van dit blad.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 8