S)e ÊeidóeSoti/fco/rit Zelfs Benelux-conferenties kunnen vruchtbaar zijn Moskou's reactie op Eisenhowers voorstel is teleurstellend WISJINSKI WIL EERST DE ATOOMBOM VERBIEDEN Vruchtbare Benelux-conferentie Een weerspannige rechter Wisjinski onderscheiden NATO bezint zich op atoomstrategie Triëst zit weer vast Record-productie in October Directeur: C. M. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROÜZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DONDERDAG 10 DECEMBER 1953 45ste JAARGANG No. 13065 Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv, 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijf f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 ONZE DEFENSIE RIVEN moet zich na het debat over de legeropbouw, welke aan de orde is geweest van de begroting van Oorlog, wel afvragen of het wel ge heel juist was van de Kamer zó uit voerig bij de minister van Oorlog aan te dringen op inlichtingen over de opbouw van het leger. De Kamer is daarbij uitgegaan van twee bezwa ren. Het eerste bezwaar betrof de vijf divisies, die minister Staf in Mei van dit jaar in zijn nieuwe plan had aangekondigd en het tweede of dit plan personeel, materieel en finan cieel wel te verwezenlijken zou vallen. De ontwikkeling van het leger- opbouwplan is zo geweest, dat er oor spronkelijk vijf divisies waren ge pland, welke later terug gebracht werden tot drie en wel één parate en twee mobilisabele divisies. Dit plan loopt tot eind 1954. Nu is minister Staf in Mei van dit jaar met een nieuw plan gekomen. Het laatste jaar van het legeropbouwplan is immers in zicht en waar regeren vooruitzien is, moest de minister toch met plan nen komen die op dit drie-divisieplan zouden aansluiten. En zo kwam hij met zijn vijf-divisieplan en met een begroting daarvoor van 4400 millioen. En hier schuilden juist de moeilijk heden. Want het drie-divisieplan is nog nauwelijks voltooid. Er is gebrek aan materieel en er is gebrek aan kader voor de opleiding en nu heeft de Kamer er bezwaar tegen, dat ter wijl de opbouw van deze drie divisies nog niet eens is voltooid, al begon nen wordt aan twee nieuwe divisies, waarvoor dan zeker personeel en materieel niet aanwezig zullen zijn. Minister Staf heeft verklaard, dat de vaardigheidsgraad van deze drie divisies volgens het huidige plan op 76 was te stellen, maar dat dit stellig nog vóór de voltooiing zal worden verhoogd. Maar daarmee is men er niet. Liever drie volwaardige dan vijf halve divisies heeft de Ka mer gezegd en zij heeft vooral gei. vraagd hoe de minister dat denkt te verwezenlijken, zolang hij nog met het vraagstuk zit, hoe de moeilijk heden inzake materieel en personeel voor deze drie divisies op te lossen. |7N toch herhalen wij de vraag of het wel juist was de minister van Oorlog inzake zijn plannen het vuur zó na aan de schenen te leggen. Met name de vraag of 't de N.A.V.O. was geweest, die deze spanning van de Nederlandse defensie had ge vraagd. Het is toch duidelijk, dat een minister van Oorlog niet alles in het openbaar vertellen kan wat hij weet en waarmee hij zijn vragenstellers volkomen zou kunnen bevredigen. Natuurlijk kon de minister de vraag, welke door verschillende af gevaardigden was gesteld namelijk of de N.A.V.O. hier achter zat, niet rechtstreeks beantwoorden. Er was ook gevraagd of de inspanning van andere landen nu ook zou worden verhoogd. Minister Staf heeft hierop geant woord, dat in vergelijking tot de bij dragen, welke andere landen zullen leveren, een aandeel van drie Neder landse divisies in de N.A.V.O.-strijd- krachten te gering moet worden ge acht. Zulks, zo zeide hij, is ook naar voren gekomen in het internationaal overleg en de opbouw van vijf divi sies is steeds het advies van de S.H.A.P.E. geweest. En dan: wij heb ben dit advies ook menen te moeten volgen. Hiermede was het voldoende duidelijk gemaakt, dat minister Staf zijn plannen niet op eigen houtje had opgesteld. Dat kan ook niet in inter nationaal verband, vooral als men is aangewezen op hulp van het buiten land. Dan zit men aan een interna tionale conferentietafel en heeft men daar zijn aandeel in het algemene plan te leveren. Als de minister van Buitenlandse Zaken een tractaat aan de Kamer voorlegt, is dat reeds bij onderlinge internationale besprekin gen tot stand gekomen en dan kan de Kamer aan het opgestelde tractaat niets meer veranderen. De regering legt het dan aan de Kamer voor en de Kamer kan niet anders doen dan het aannemen of verwerpen, maar wijzigen kan zij het niet. Zo is hier de situatie ook. Hier is zij zelfs nog moeilijker, omdat aan deze afspraken bovendien militaire geheimen zijn verbonden, welke voor de vijand van het grootste belang zijn. Ook hier gelden afspraken, welke men niet van te voren aan het parlement kan voorleggen. Dat wil niet zeggen, dat men de parlementaire controle dan maar in zulke gevallen zou moeten uitschakelen. Maar men zou in zulke gevallen deze wel op een andere wijze moeten toepassen. En dit zou kunnen indien men een soort van parlementaire controle mogelijk maakte binnen de E.D.G., die toch de eerste stap is geweest naar de in tegratie van Europa. Wij hebben nu eenmaal gekozen en van deze keuze hebben wij de consequenties te dra gen. Dat de Kamer hierop toezicht wil houden, soit. Maar zij mag niet de minister van Oorlog een stok tus sen de benen gooien en dat doet men als men de parlementaire democratie zover drijft, dat men deze zaken in het openbaar op tafel wil zien ge legd. Dit zal dan ook wel niet de be doeling zijn van de defensienota, die de Kamer op dit stuk heeft verlangd. TREINBOTSING IN BERLIJN. In de Britse sector van Berlijn zijn Woensdag twee treinen bij dichte mist Dp elkaar gelopen. Volgens de eerste berichten zijn ten mirste 60 personen gewond, van wie enige ernstig. Westerse wereld juicht dit voorstel toe Het voorstel van president Eisenhower om een internationaal bureau voor atoomenergie te stichten, staat of valt met de deelneming van Rus land. De eerste reactie van de Sovjet-Unie is reeds teleurstellend. Radio Moskou verklaarde nl. gisteravond, dat Eisenhower over het geheel geno men de dreiging met een atoomoorlog en de huldiging van een politiek van geweld op de voorgrond had gesteld. De radio-commentator zei, dat de Amerikaanse president probeerde een nieuwe lezing door te drijven van het oude plan-Baruch, dat voorbijziet aan de noodzaak van een verbod op atoomwapens en van een strikte controle op de naleving van dit verbod. Iïet feit, dat de Verenigde Staten geen vermindering van de internationale spanning wensen, kwam duidelijk uit in de strijdlustige rede van de pre sident en de houding van de Amerikaanse delegatie in de Verenigde Naties. WISJINSKI GELOOFT ER NIET AAN. Ook Wisjinski heeft gisteravond in de vergadering der Ver. Naties opnieuw aangedrongen op het door de Russen voorgestelde verbod van de atoombom. Zonder zo'n verbod en zonder strikte internationale controle op de naleving van dit verbod, kan geen zekerheid worden verkregen, dat de atoomenergie slechts voor vreedza me doeleinden zal worden gebruikt. Overigens heeft de grote rede van president Eisenhower grote weer klank in de wereld gevonden. In kringen van het Amerikaanse Con gres zijn gisteren echter enkele stem men opgegaan tegen het voorgestel de mternationaüe tatoom-energiebu- reau, waaraan ook de Sovjet-Unie zou kunnen deelnemen. Zowel van republikeinse als de mocratische zijde werd in Washing ton opgemerkt, dat het Congres zich ernstig zou moeten bezinnen alvorens het er toe over zou gaan om de Sov jet-Unie te vertrouwen. „Een goede rede", zei oud-president Truman. Hij voegde hieraan toe: „Ik HIJ HAD ZO'N VOORGEVOEL. De personeelschef van een mijn in Nababeep in Namaqualand (deel van de Kaapkolonie) had Woensdag een voorgevoel van een ramp en verbood daarom honderden blanke en Afri kaanse mijnwerkers in de mijn af te dalen. Een paar uur later stortte de mijn in. Gem eenschappelijke handelspolitiek Na afloop van de gisteren te Luxemburg gehouden conferentie van het comité der ministers van de Be- nelux-landen, verklaarde de heer Jas- par, dat in geen jaren een Benelux- conferentie zo vruchtbaar is geweest en zulke goede resultaten heeft afge worpen als die welke Woensdag werd gehouden. Wij hebben een beslissen de stap gedaan op de weg naar de vrijmaking van de transfer van kapi talen. De ministers zijn tot een accoord gekomen en hebben de commissie voor monetaire problemen opgedra gen voor de volgende conferentie, die op 28 Januari te Brussel zal worden gehouden, een rapport op te stellen, waari practische voorstellen worden gedaan om tot een gemeenschappe lijke vrijmaking te geraken. De hoogste rechter van het Ame rikaanse Hof in Duitsland, William Clark, is rebels; hij weigert op be vel van het Amerikaanse departement van buitenlandse zaken heen te gaan. Zijn weigering grondt hij op twee argumenten, n.I. dat de rechterlijke macht onafhankelijk moet zijn van de regering en dat hij als rechter zeker geen bevelen heeft af te wachten van het ministerie van buitenlandse za ken, daar hij onder het ministerie van justitie thuis hoort. Inmiddels heeft het departement van Buitenlandse Zaken in Washin- ton hem uit zijn functie geschorst, maar Clark heeft verklaard, dat hij zich niet zal storen aan deze bevelen. De Amerikaanse Hoge Commissie in Bonn maakt bekend, dat een nieuwe opperste rechter is benoemd. Carl W. Fuïghum, een mederechter, zal on middellijk het werk van Clark over nemen. De benoeming van Fulghum opent de mogelijkheid, dat twee Amerika nen de rechterszetel zullen willen be zetten als het Amerikaanse Hof van Beroep zijn volgende zitting op 14 De cember houdt. „Ik ben er van overtuigd, zegt Clark, dat zij proberen van mij af te komen, omdat ik weiger orders in ontvangst te nemen. Zij proberen de onafhankelijkheid van de gerechtsho ven te vernietigen. Hij wees er op dat er 142 beroepszaken hangende zijn en dat het ontslag om „economi sche" redenen „belachelijk" is. Clark heeft herhaalde malen kri tiek geleverd op de Amerikaanse Ho ge Commissie in Bonn. DE VERKEERDE DEUR. Een Franse slaapwandelaar, Hervé Roger, heeft in de afgelopen nacht een ongelukkige val gemaakt, toen hij de deur uitstapte. Hij bevond zich namelijk in een trein, die met grote snelheid door het Franse landschap raasde. Daar het gebeurde in de nabijheid van Haze- brouck in Noord-Frankrijk, is de man naar een ziekenhuis aldaar overge bracht. Het tweede resultaat is, dat de mi nisters het Protocol hebben onderte kend, dat een gemeenschappelijke politiek in het domein Van de buiten landse handel en buitenlandse beta lingen, alsmede een gemeenschappe lijke vertegenwoordiging op interna tionale conferenties voorzien. Met deze gemeenschappelijke han delspolitiek zal een begin gemaakt moeten worden uiterlijk twee jaar na de bekrachtiging van de desbetreffen de conventie door de parlementen. De ministers hebben voorts Van gedachten gewisseld over de integra tie van Europa en over de rol, die de Benelux hierbij kan spelen. De ministers waren het er unaniem over eens, aldus de heer Jaspar, dat nu de integratie van Europa moeilijkheden ondervindt, Benelux ials voorbeeld kan dienen en goede diensten kan be wijzen. De heer Jaspar deelde nog mede, dat de maandelijke conferenties van het ministercomité van Benelux voortaan steeds te Brussel zullen wor den gehouden in het gebouw van het secretariaat-generaal der douane unie, omdat de ministers van oordeel zijn dat Brussel centraler gelegen is. Andrei Wisjinski, het hoofd van de Sowjet-delegatie bij de V.N., is ter gelegenheid van zijn 70ste verjaardag onderscheiden met de Orde van Le nin, de hoogste Sowjet-onderschei- ding. Een door president Worosjilow en de secretaris van het presidium van de Opperste Sowjet, Pegow, getekend decreet vermeldt „zijn uitstekende diensten aan de Sow jet-staat". Het was de vijfde maal dat de Sow- j et-regering een hoge onderscheiding heeft toegekend aan de grijze politi cus, die grote bekendheid verwierf bij de zuiveringen in de dertiger ja ren, waarbij hij als staatsaanklager optrad. hoop oprecht, dat datgene, wat pre sident Eisenhower bepleit, tot een goed einde gebracht zal worden en de wereld vrede zal brengen. Het is een voortzetting van de buitenlandse politiek der twee partijen (democra ten en republikeinen) zoals die door wijlen president Roosevelt begonnen en door mij voortgezet is." De Westelijke delegaties juichten de rede over het algemeen toe, als het goede woord te juister tijd, aan gezien de achtste Assemblé, geen en kele oplossing van de huidige we reldproblemen heeft gebracht. Eisenhowers voorstel betreffende beschikbaarstelling van uranium en ander materiaal voor atoomsplitsing aan alle atoomgeleerden der wereld voor ontv/ikkeling van atoomenergie voor vredesdoeleinden moet be schouwd worden als een nieuwe po ging, om de impasse met de Sovjets over deie kwesties te overwinnen. HALLO, meneer de Paus Toen de H. Vader Dinsdag middag op de Piazza di Spagna uit zijn wagen stapte voor de bloemenhulde bij het beeld van Maria Onbevlekt Ontvangen, moest Hij een hele menigte van persfotografen passeren, die er als de kippen bij waren om zelf eens de Paus te kunnen fotogra feren. Immers in het Vaticaan mag slechts één fotograaf ko men. De Paus liep snel de foto grafen voorbij, toen een met een onvervalst Amerikaans accent riep: „Hallo, Signor Papa" (Hal lo. mijnheer de Paus). Even ver bluft over die begroeting, bleef de Paus stilstaan en keerde hij zich om. Op hetzelfde ogenblik flitste! het blitzlicht en een gro te blonde Amerikaan riep de H. Vader vreugde-stralend toe: „Grazie Signor" (Dank U, mijn heer). De H Vader kon een glimlach niet onderdrukken en gaf de fotograaf Zijn zegen. De opening van het Maria-jaar te Rome Aan onze abonne's Een per 1 Januari a.s. ingaande zeer belangrijke stijging van vrijwel alle bedrijfsonkosten heeft de alge mene vergadering van de vereni ging „De Nederlandsche Dagbladpers 1945" genoopt tot het nemen van het besluit de abonnementsprijzen van de dagbladen met ingang van die datum te verhogen. Van. deze vereniging zijn de uit gevers van alle Nederlandse dagbla den lid en het genomen besluit bindt hen allen. Het gevolg is dat ook de abonne mentsprijs van ons blad na 1 Januari a.s. een kleine verhoging moet onder gaan. De prijs zal dan zijn: per kwartaal 6,40 per maand „2,15 per week 0,50 Bij deze prijsverhoging, waartoe het dagbladbedrijf slechts noodge dwongen overgaat, wordt de kosten stijging slechts ten dele ten laste van de abonné's gebracht. Wij vertrouwen dat onze lezers deze geringe verhoging zullen billijken. DE DIRECTIE. Dinsdagavond heeft Z. H. de Paus zich als eerste pelgrim van het Maria- r»ajaar, dat deze dag werd geopend, naar de Basiliek van Maria de Meer dere de voornaamste van alle aan Maria toegewijde kerken op de gehele wereld te Rome begeven. Tijdens de loop van de plechtigheden in deze Kerk heeft Z. H. het gebed, door hemzelf samengesteld speciaal voor het Maria-jaar voorgebeden. Z. H. de Paus knielt in gebed neer, in de Basi liek van Maria de Meerdere. De Heilige Vader bidt het door hem samen gestelde gebed voor. Kerstgeschenk voor de Paus uit Amerika Twee speciaal ontworpen stoelen zijn gisteravond met een K.L.M. „Liftmaster" uit New York vertrok ken, met bestemming Rome, waar deze door de Amerikaanse ambassa deur in Italië, mevrouw Clara Booth Luce aan de Paus zullen worden aan geboden. Deze stoelen, vervaardigd uit het kostbaarste materiaal zijn een Kerst geschenk van de 725 employé's van j de „Barcalo Manufacturing Compa- ny" in Buffalo (New York), die deze stoelen ook hebben gemaakt. De be kleding van de stoelen is geweven volgens een speciaal ontworpen des sin, dat niet meer zal worden ge bruikt. Een stoel is bestemd voor de studeerkamer van de Paus in het Va ticaan; de andere, een soort ligstoel, is bestemd voor de pauselijke zomer residentie te Castel Gandolfo. Alle employé's van de Barcalofa- briek, wensen in een begeleidende brief de Paus succes toe bij zijn voortdurend pogen vrede te brengen op aarde aan de mensen van goede wil. LANIEL VANDAAG NAAR HUIS. De Franse premier Laniel, die op Bermuda ziek geworden is, heeft van de dokter toestemming gekregen vandaag (Donderdag) per vliegtuig naar Parijs te vertrekken.. Hij zal met hetzelfde vliegtuig reizen als Churchill. Het spionnage-probleem in I in Amerika De „General Electric" heeft Woens dag bekend gemaakt, dat onmiddel lijk ontslagen zullen worden alle per soneelsleden, die bekennen commu nist, spionnen en saboteurs te zijn en dat personeel, dat weigert onder ede te getuigen „voor een bevoegde rege ringsautoriteit", geschorst zal wor den. De maatschappij verzocht de rege ring een onafhankelijke veiligheids organisatie in te stellen, teneinde ge schorste personeelsleden de kans te geven van verdenking gezuiverd en in functie hersteld te worden. De „General Electric" heeft 131 fabrieken met in totaal 230.000 afbei- ders. Veertien fabrieken met onge veer 69.000 arbeiders voeren defensie- opdrachten uit. Maandag te Parijs Volgende week Maandag komt in Parijs het gehele vraagstuk der Europese defensie op de helling. Dan beginnen daar de ministers van Bui tenlandse Zaken, Defensie en Finan ciën der 14 NATO-landen een be langrijke driedaagse bijeenkomst, die geheel in het teken van de ontwik keling der atoomwapens zal staan. Europa zal verdedigbaar moeten worden gemaakt tegen een aanvaj met atoomwapens. Dit betekent een radicale ommekeer in de tegenwoor dige strategie en de stafchefs vair de NATO-staten stellen dan ook thans (eveneens te Parijs) een rapport voor de ministers op, waarin de nieu we „atoomstrategie" wordt gefor muleerd. De landstrijdkrachten moeten grondig worden gereorganiseerd en de luchtmacht van de NATO nog altijd het zwakke punt in de Weste lijke defensie zal grondig moeten worden uitgebreid. De opperbevelhebber van de NATO in Europa, genraal Alfred M. Gruen- ther, zal om 1200 extra vliegtuigen vragen, waardoor de totale sterkte van de luchtmachten in Europa van 4400 op 5600 toestellen wordt ge bracht. Daarnaast zal de generaal verzoe ken nog 10 divisies te vormen, waar door (met inbegrip van de Griekse en Turkse legers) de NATO over 108 parate en reserve-divisies zal be schikken. Verwacht wordt, dat de ministers Gruenther's verzoeken zullen inwil ligen. Naar het semi-officiële Zuid-Sla vische persbureau „Yoega press" Woensdagavond verklaarde, schijnt het zoeken naar een oplossing voor het conflict betreffende Triëst op nieuw in een impasse geraakt te zijn. Zuid-Slavië heeft een aantal con crete voorstellen gedaan, waaruit zijn goede wil en verlangen naar overeenstemming blijkt. „Dat kan niet gezegd worden van de Westelijke mogendheden en Ita lië, omdat hun suggesties en voor stellen altijd de oude lijn volgden, alleen in nieuwe vorm voorgesteld". Wat daarmee bedoeld wordt blijkt uit het volgende: Het persbureau klaagde er n.I. over, dat de Westelijke mogendhe den geen enkel pro-Zuid-Slavisch ge baar hadden gemaakt, zoals het nie tig verklaren van fascistische wetten tegen de Zuid-Slavische minderheid in de Brits-Amerikaanse zóne van Triëst. In October steeg de productie van de Nederlandse industrie scherp en bereikte zowel wat betreft de maand- als de gemiddelde dag-productie een nieuwe recordhoogte. Het indexcijfer van het Centraal Bureau voor Statistiek kwam voor de maand October op 181, terwijl het cijfer voor September vorige re cordstand 171 beliep. Het vorig jaar was het cijfer 166. Ook de ge middelde dagproductie kwam met ruime marge boven de vorige re- cordstand van 168 in Mei j.l. uit en bedroeg 174. HOE wordt het weer? (Geldig van Donderdagavond tot Vrijdagavond. Opgemaakt te 10 uur). MISTIG Zwaar bewolkt met verspreide opklaringen en op vele plaatsen mist. Overwegend droog. Wei nig verandering in temperatuur. Aanvankelijk zwakke verander lijke wind, later zwakke tot ma tige wind uit Zuidelijke richtin gen. 11 Dec.: zon op 8.38 en onder 16.29. maan op 11.56 en onder 22.16 uur. Het weer in Europa De weerrapporten van hedenmor gen 7 uur luiden: weer temp. OSLO geheel bew. 1 C. STOCKHOLM motregen 2 KOPENHAGEN regen 5 LONDEN mist 6 AMSTERDAM mist 7 BRUSSEL nevel 8 PARIJS geheel bew. 10 BORDEAUX zwaar bew. 8 GRENOBLE geheel bew. 1 NICE geheel bew. 10 WARSCHAU regen 2 BERLIJN nevel 1 FRANKFORT regen 2 MüNCHEN nevel —5 ZüRICH mist 0 GENEVE nevel 4 LOCARNO zwaar bew. 5 WENEN motregen 4 INNSBRUCK mist —2 ROME zwaar bew. 12

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 1