S)e £eid6e(2ou^cmt
Telefoonkabel over de
Atlantische Oceaan
De Russen mogen met
buitenlanders trouwen
'n Atoombommenfabriek
bij het Baikalmeer
Op het spoor van
de „sneeuwman"
Moderne herhaling van
Robinson Crusoë
Geen vrede langs
omwegen
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 3 DECEMBER 1953
45ste JAARGANG No. 13059
Londen en Teheran
hervinden elkaar
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.— p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Lezen gaat
vóór spreken
P*r is een zegswijze, welke luidt,
*-i dat .catholica non leguntur
katholieke geschriften worden niet
gelezen". Met deze zegswijze wordt
een verwijt gemaakt van niet-katho-
lieken, dat zij een oordeel vellen
over godsdienstige en politieke toe
standen en omstandigheden zonder
kennis te nemen van hetgeen de
best-ingelichten, namelijk katholieke
deskundigen zelf, over die toestan
den en omstandigheden hebben ge
publiceerd. Geen wonder dus, dat
men, de bronnen van de kennis
voorbijlopend, tot troebele oordeel
vellingen komt. Nu zouden we niet
zonder blozen durven beweren, dat
katholieke oordeelvellingen over an
dere geestesstromingen altijd ge
grond waren op de meningen van in
siders in die geestesstromingen!
Vooral sinds de oorlog is daarin van
weerszijden een kentering ten goede
gekomen. De bronnen zelf van de
verschillende geestestromingen raad
plegen is niet alleen de wetenschap-
pelijk-gewaarborgde methode om tot
een juist oordeel te komen, het voor
komt tegelijkertijd, dat men zich in
de uiterste hoeken van scheef-ge-
trokken stellingen opsluit en van
daar uit elkaar met misverstanden te
lijk gaat Het „catholica non legun
tur" heeft in de meer verantwoorde
lijke kringen van onze gemengde sa
menleving iets van zij ra toepasselijk
heid verloren. Helaas is het thans
meer van toepassing op de katholie
ken zelf. De „catholica" worden door
de katholieken niet veel meer gele
zen. Dit geldt op godsdienstig, maar
veel sterker nog op sociaal en poli
tiek gebied. Het aantal katholieken,
dat zich een oordeel aanmatigt over
de sociale ontwikkeling der maat
schappij en de encyclieken, in 't bij
zonder Rerum Novarum en Quadra-
gesimo Anno, slechts van horen zeg
gen kent, is, vermoeden we, ontstel
lend groot. Misschien nog groter dan
de ontstellende grootte, welke we'
vermoeden. De richtlijnen en aan
sporingen, welke de tegenwoordige
Paus in tal van toespraken heeft ge
geven om nu eindelijk eens te ko
men tot een radicale hervorming der
maatschappij in christelijke zin,
worden of voor dovemans oren ge
houden óf gaan het ene oor in en
het andere uit. De organische orde
ning der samenleving, de bezitssprei-
ding, de winstdeling zijn voor velen
altemaal begrippen, waar zij onwen
nig tegenover staan en waar zij me
ningen over verkondigen, welke vol
strekt niet stroken met de gezonde,
evangelisch-sociale maatschappij-ge
dachte. Zij komen tot dergelijke
eigenzinnigheden, omdat zij maar
klakkeloos beweren, zonder zich 'de
moeite te nemen de heldere bronnen
der evangelische leer te raadplegen.
Dan kunnen zij een voorbeeld ne
men aan vele niet-katholieke poli
tici, die de pauselijke encyclieken
raadplegen en de pauselijke toespra
ken lezen, waarvan vorige week de
V.V.D.'er, de heer Ankersmit, weer
eens getuigde, toen hij met instem
ming een rede van Pius XII aan
haalde, dat meer mensen in staat
moesten zijn die onafhankelijkheid
en zekerheid te bereiken, die gege
ven wordt door eigen bezit. Dezelf
de liberale afgevaardigde verklaar
de er beslist vóór te zijn, de winst
deling op een of andere wijze te sti
muleren en in 't algemeen tot stand
te brengen.
JUIaar het is ongelukkig zo, dat „ca-
tholica" niet door katholieken
gelezen worden, nóch op godsdien
stig, nóch op sociaal-ethisch en even
min op politiek gebied. Wij verwach
ten, dat velen het „vacantie-boek"
van prof. Romme zullen lezen en
bestuderen, maar wij maken ons
sterk, dat degenen, die gedreven
door een anti-P.v.d.A.-complex
het meeste kabaal gemaakt hebben
en nog maken tegen de „brede ba-
sis"-politiek, door blijven foeteren
zonder van Romme's betoog kennis
te nemen. Zij hebben genoeg aan hun
goedkope uitroep „compromissen-po
litiek" een goedkope uitroep, om
dat in da politieke partij-verhouding
van Nederland alle partijen minder
heden zijn en geen enkele het alleen
voor het zeggen heeft. Prof. Romme
stelt de vraag, welke politieke sa
menwerking het beste is als volgt:
„bij welke samenwerking kom ik op
het politieke terrein tot het meeste
en verste christelijke doen". Samen
werking met de socialisten alleen,
acht hij „een wat te eenzijdig ver
langen". Hij meent, „dat het voeren
van een radicale christelijke politiek
echt niet afhankelijk is van socialis
tische medewerking", ook al valt
volgens „Quadragesimo Anno (ge
schreven in 1931 en intussen is er in
het Nederlands socialisme weer veel
veranderd) niet te ontkennen, ,.dat
de wensen der socialisten de recht
matige eisen der Christelijke maat
schappij-hervormers somtijds sterk
nabijkomen" aldus Pius XI. Op
merkenswaard is in dit verband,
wat prof. Romme schrijft over het
meesterschap der socialistische poli
tici in het ombuigen van hun poli
tiek: „Men kan het ook wat dieper -
gaand zeggen: zij zijn gevoelig, door
allerlei doctrinaire vooropstellingen
heen, voor natuurlijke waarheden,
en zij zijn ook gevoelig voor de in
vloed, die propagering van natuur
lijke waarheden op hun volgelingen
heeft Hier ligt de mogelijkheid om
in politieke samenwerking met hen
de afstand tussen hun politiek en de
postulaten van onze opvattingen te
verkleinen".
In de gegeven omstandigheden,
„hic et nunc" blijft prof. Romme
een „fervent" voorstander van de
brede-basis-politiek, dus een politie
ke samenwerking niet alléén met de
socialisten, maar óók met andere
constructieve partij--groeperingen.
Daartoe voert hij vijf zwaarwichtige
beweegredenen aan, welke zich niet
in enkele woorden laten samenvat
ten, doch welke wij nader hopen te
ontvouwen. Degenen echter, die fer
vent tegenstander zijn van de feite
lijk gevoerde brede-basis-politiek,
wegens de compromissen, kunnen
alvast nota nemen van deze opmer
king van de wijze en grijze staats
man: Iedereen, die aan politieke
samenwerking doet, weet, dat dit al
leen kan met compromissen. In de
katholieke kring werpt men zich
liefst op de kanten van een compro
mis, waarin men de wederpartij
speurt ik critiseer dit niet, ik
roem het allqen als een feit, om,
wat de socialist liever doet, zo goed
mogelijk te doen uitkomen. De so
cialist schijnt zich namelijk veeleer
bezig te houden met de vraag, of hij
het compromis niet kan etaléren als
deel van zijn socialistische politiek".
In stede van elkaar, ten aanschou
wen van het gehele land, in de haren
te vliegen over kleine politieke me
ningsverschillen. welke beter in dan
buiten - de eenheidspartij kunnen
worden opgelost, betaamde het ons,
wanneer we in enigerlei functie ge
roepen zijn of ons geroepen achten
aan de weg te timmeren, de katho
lieke politiek met man en macht te
steunen, al zou het alleen al zijn om
dat al dat gecritiseer en somwijlen
gecriticaster op de buitenstaander
zulk een onzalige, on-katholieke in
druk maakt. Er wordt van ons, ook
in de politiek, zoveel verwacht. Aan
die verwachting kunnen we alleen
beantwoorden door politiek -zelfbe
wustzijn, geaard op politiek zelfbe
dwang Daarin kunnen wij van de
andere partijen meer leren, dan zij
van ons.
Verbod opgeheven
De Russische regering heeft het in
1947 ingestelde verbod van huwelij
ken tussen Russische burgers en
buitenlanders ingetrokken.
De oude wet op het Russische
staatsburgerschap is nu weer van
kracht. Volgens die wet kan een Rus
sische staatsburger door een huwe
lijk met een buitenlander zijn of haar
nationaliteit niet verliezen. Toen het
verbod werd afgekondigd, werd er
geen enkele reden voor opgegeven.
•Dat is nu evenmin gebeurd.
Sinds enige maanden is de Russi
sche regering veel soepeler jegens
Russische vrouwen die met buitenlan
ders zijn getrouwd. Tot voor kort
mochten die vrouwen de Sovjet-
Unie niet verlaten om zich bij haar
mannen te voegen. De meeste van die
huwelijke zijn in de oorlogsjaren ge
sloten, toen vrij veel buitenlanders
in de Sovjet-Unie werkten.
Zes vrouwen die in de oorlog met
Amerikaanse burgers waren getrouwd
hebben in de afgelopen maanden toe
stemming gekregen om zich bij haar
mannen in het buitenland te voegen.
Verscheidene van die vrouwen had
den een of meer kinderen.
Ook mogen Russische mannen nu
weer met buitenlandse vrouwen in
het huwelijk treden. Sinds Februari
1947 was het een overtreding van
de Russissche wet wanneer zij dat
deden.
DE CONFERÊNtlE OP BERMUDA
Slaven zwoegen
in Siberië
Een Japanse vrouw, die dezer da
gen uit Siberië in haar land terugge
komen is, heeft medegedeeld, dat
Rusland een atoomarsenaal heeft .ge
bouwd met slavenarbeiders in Zuid-
Centraal-Siberië.
Deze vrouw bevond zich onder de
811 voormalige Japanse soldaten en
burgers, die tijdens de tweede we
reldoorlog door de Russen gevangen
genomen werden. Hun vrijlating was
tot stand gekomen door het Japan
se Rode Kruis.
De vrouw vertelde, dat zij met een
Russische arbeider gesproken had,
die meehielp aan het bouwen van een
fabriek voor atoombommen in het
riviergebied ten Westen van het Bai
kalmeer in Zuid-Centraal-Siberië.
Zij was de enige van de gerepa-
Perzisch-Britse
betrekkingen hervat
Radio Teheran heeft bekend ge
maakt, dat Perzie heeft besloten, de
diplomatieke betrekkingen met Enge
land te hervatten.
Volgens radio Teheran was een
desbetreffend voorstel van de rege
ring met algemene stemmen door het
parlement aangenomen.
BLIJDE GEBEURTENIS IN
LUXEMBURG
Te Luxemburg is Woensdagavond
officieel medegedeeld, dat prinses
Josephine Charlotte een blijde ge
beurtenis verwacht. De bisschop van
Luxemburg heeft opdracht gegeven,
dat in alle kerken van het groother
togdom openbare gebeden zullen
worden gehouden.
trieerden, die vertelden over een
atoomfabriek in dat gebied, hoewel
er vaak berichten geweest zijn, dat
diep in Siberië atoominstallaties ge
bouwd worden.
Verscheidene andere Japanners zei
den te weten van 'n groot industrieel
complex, dat in dat gebied gebouwd
wordt.
Krijgsgevangenen, die nooit als zo-:
danig opgegeven werden door de
Russen, waren gebruikt als slaven
arbeiders in uraniummijnen in de
Poolcirkel van Noord-Centraal-Sibe-
rië.
De vrouw zei, dat uraniumerts uit
mijnen aan de oevers van de Jenes-
sierivier, die uitmondt in de Poolzee,
per schip stroomopwaarts gebracht
wordt naar een fabriek ten Westen
van het Baikalmeer. Acht jaar lang
moesten de meeste gerepatrieerden
werken aan de ontwikkeling van Si
berië in honderden kampen voor sla
venarbeiders, die over geheel Sibe
rië verspreid zijn.
Een civiel deskundige in zake Rus
sische aangelegenheden, die tijdens
de oorlog gevangen genomen werd,
heeft verklaard, dat de economische
en" militaire opbouw in Siberië
„schrikwekkend is".
BENDEN OP WEST-JAVA.
Een bende van 300 man heeft vo
rige week Vrjjdag het dorp Tjibedug
in het district L^les (West-Java)
aangevallen, aldus is heden bekend
gemaakt. De bende, die in uniformen
gekleed was, en bewapend was met
brenguns, sloeg onmiddellijk aan het
plunderen en stak huizen in brand.
Drie personen werden gewond en
60 huizen werden in de as gelegd.
Toen eenheden van het leger arri
veerden. trok de bende zich terug.
De bende wordt thans achtervolgd.
De „Daily Mail" meldde Donder
dag een expeditie naar de Mount
Everest te zullen zenden met het
doel te pogen zoveel mogelijk te
weten te komen over de zgn. „ver
schrikkelijke sneeuwman". Aan de
expeditie zal worden deelgenomen
door vooraanstaande onderzoekers,
geleerden en technici. De expeditie
zal tussen begin 1954 en de aanvang
van het regenseizoen, d.i. eind Juni,
haar onderzoekingen verrichten.
Er wordt reeds dertig jaar over
gestreden of de „verschrikkelijke
sneeuwman" een werkelijk bestaand
schepsel, of een vrucht der verbeel
ding is.
Een duur lijntje
Dezer dagen hebben het „General
Post Office" (Groot-Brittanië), de
„American Telephone and Telegraph
Co", de „Canadian Overseas Tele
communication Corporation" en de
„Eastern Telephone and Telegraph
Co of Canada" een overeenkomst ge
sloten inzake het leggen van de eer-
Jaar op onbewoond eiland
Twee Birmezen hebben een jaar
lang als Robinson Crusoë geleefd op
het onbewoonde eiland Preparis in de
Golf van Bengalen. Drie weken ge
leden zijn zij ontdekt.
Het waren de twee schipbreuke
lingen Maoeng Po Tha en zijn vijf
tigjarige zuster Ma Sjwe Ain.
De man, die 44 jaar is, vertelde,
dat een jaar geleden, toen hij langs
de Zuidpunt van Birma voer, zijn
zeilbootje door de storm de open zee
was ingedreven. Tenslotte had hij
•het eiland Preparis kunnen bereiken,
waar hij met zijn zuster en drie man
nelijke passagiers van schildpadden
en schildpadeieren leefde. Om beur
ten hielden zij de wacht om naar red
ding uit te kijken. Door iedere dag
een kerf in een boomstam te maken,
behielden zij een idee van de tijd.
Na drie maanden stierf een van de
mannen. De twee anderen wilden
toen proberen met de boot, Bassein
aan de Zuidbirmese kust te bereiken.
•Zij namen zoveel schildpadden en
eieren mee als zij maar konden, en
vulden de schilden met drinkwater.
•Zo zijn zij vertrokken, maar wat er
van hen is geworden wist Maoeng
niet.
Maoeng en zijn zuster zijn gered
dank zij een herhaling van hun eigen
•ongeluk. Een vissersboot zocht op het
eiland beschutting voor een storm,
die hem de open zee op had gedre
ven. Toen de boot het eiland naderde,
zag de schipper een vrouw die met
een sarong stond te zwaaien. Zij zag
er uit als een levend skelet, evenals
haar 'broer. De redders zijn tien da
gen op het eiland gebleven en toen
zijn zij in tien dagen naar Singapore
gevaren. In die tijd zijn de twee Ro
binson Crusoë's gevoed en verzorgd,
zodat zij er al heel wat beter aan
toe waren, toen zij daar in een zie
kenhuis werden opgenomen. Gister
avond zijn zij per schip naar Birma
teruggekeerd.
ste trans-Atlantische telefoonkabel.
De kabel zal lopen van Oban, aan
de Schotse Westkust, naar New
Foundland. In 1955 zal het eerste stuk
kabel worden gelegd en men ver
wacht dat het volgend jaar het werk
zal zijn voltooid.
De kosten, die op ruim 130 mil-
lioen gulden worden geschat, zullen
worden gedeeld door de Verenigde
Staten en het Britse Gemenebest.
Van laatstgenoemde helft zal Groot-
Brittannië 41 en Canada negen pro
cent bijdragen.
De nieuwe kabel zal de telecom-
municaties tussen Groot Brittannië en
het Noord-Amerikaanse vasteland
aanmerkelijk verbeteren, terwijl ook
het verkeer tussen Londen en Au
stralië en Nieuw-Zeeland via Van
couver ervan zal kunnen mee pro
fiteren.
Het huidige radio-telefonische sys
teem heeft vaak te lijden van at
mosferische storingen naar schat
ting is het twee vijfden van het jaar
onmogelijk een goede verbinding te
krijgen en bovendien zijn de ge
sprekken niet zó privé als volgens
het nieuwe stelsel mogelijk zal zijn.
Het onderhoud van de kabel zal
naar schatting bijna een millioen gul
den per jaar kosten.
De „Times" tekent hierbij aan, dat
het in het midden van de vorige
eeuw voor het eerst gelukte om een
kabel over de Atlantische Oceaan te
leggen. Pas na jaren gelukte het ech
ter om telegrammen langs deze ka
bel over te brengen. Toen dan ook
de radio haar intrede deed, was men
algemeen van mening, dat lange-af-
standsverkeer via kabels zou heb
ben afgedaan. Als een gevolg van
het tekort aan golflengten en door
herhaaldelijk optredende atmosferi
sche storingen is men evenwel van
dit denkbeeld teruggekomen.
Prinses Margaret
bezoekt tentoonstelling
Glimlachend stapt Prinses Margaret
uit de auto, die baar naar de tentoon
stelling van de Koninklijke Vereni
ging van Portretschilders, die wordt
gehouden in de Royal Institute Gal
leries te Londen, heeft gebracht.
Aan de vooravond van het vertrek
van premier Laniel naar Bermuda
heeft het Franse kabinet nog het be
sluit genomen dat het alle voorstel
len voor een wapenstilstand in In
dochina die het via officiële kanalen
bereiken in overweging zal nemen.
Dit besluit is het officiële antwoord
op het door de rebellenleider Ho
Tsji minh gedane voorstel dat Frank
rijk het initiatief zou nemen tot be
ëindiging van de strijd in Indochina.
Ho Tsji minh, leider van de commu
nistische Vietminh-beweging, heeft
dat voorstel Zondag gedaan in een
telegram aan het Zweedse blad Ex
pressen. De Franse regering heeft er
gisteren nogmaals op gewezen, dat
zij reeds twee maal heeft verklaard
dat zij bereid is om beëindiging van
de strijd te overwegen. De Vietminh,
aldus de Franse regering, kan na
tuurlijk haar eigen zienswijze be
kend maken via officiële kanalen.
In overleg met de geassocieerde sta
ten van de Franse unie zal de Fran
se regering elk voorstel van de Viet
minh nauwgezet bestuderen, bezield
door de wens om alles te doen om
een duurzame vrede te vestigen, de
onafhankelijkheid van de geasso
cieerde staten te verzekeren en de
vrijheid en veiligheid van haar on
derdanen te handhaven.
Statig stappen de zachtrose geveerde flamingo's, vogels, die zich eigenlijk pas thuis voelen in het subtropische
Noord-Afrika, rond op hun grasveld in Artis. De bomen hebben hun bladeren reeds lang verloren, doch wan
neer zij er niet waren, om ons eraan te herinneren, dat het winter wordt, zou men kunnen geloven, dat het
volop voorjaar is. October en November, maanden die vooral in Holland om hun stormachtige aard bekend
staan zijn ditmaal uitzonderlijk zacht voorbij gegaan. En ook December heeft voorjaarsachtig ingezet. De fla
mingo's voelen zich bij deze temperatuur nog best thuis in de buitenlucht.
(Geldig van Donderdagavond
tot Vrijdagavond. Opgemaakt te
10 uur).
AANHOUDEND ZACHT.
Veranderlijke bewolking en
overwegend droog weer. Matige,
nu en dan vrij krachtige wind
tussen Zuid en Zuid-West. Wei
nig verandering in temperatuur.
4 Dec.: zon op 8.29 en onder 16.31;
maan op 6.40 en onder 14.27 uur.
Het weer in Europa
De wéerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
weer temp.
HELSINKI zwaar bew. 5 C.
OSLO nevel 10
STOCKHOLM geheel bew. 11
KOPENHAGEN nevel 8
LONDEN half bew. 11
AMSTERDAM licht bew. 8
BRUSSEL zwaar bew. 10
PARIJS zwaar bew. 9
BORDEAUX half bew. 12
GRENOBLE half bew. 6
NICE zwaar bew. 14
WARSCHAU nevel 0
BERLIJN nevel 6
FRANKFORT mist 4
MUNCHEN licht bew. 2
ZURICH mist 2
GENEVE mist 1
LOCARNO zwaar bew. 2
WENEN mist 2
INNSBRUCK onbewolkt 4
ROME onbewolkt 6
Korreltje
Tevredenheid is een kostbaar bezit.
