Aite vCiClÓCvOU/ÏCl/lli Ons televisie- Eden en Dulles over een bijeenkomst der Vier Geen principes prijsgeven Weer een koning in ballingschap De Soedan- verkiezingen Wreedheden in Koreaanse oorlog Het aanbod van Ho Tsji Minh Mossadeq verdedigt zichzelf Opheffing Uniestatuut Paulus staatssecretaris Faroeks neef voor gerecht De langdurige droogte M DINSDAG 1 DECEMBER 1953 A 0 'm 45ste JAARGANG V No. 13057 Directeur: c M v. HAMERsvELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN I VOOrilitzicht Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. S Papengracht 32, Tel. 2001*5. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs t 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 P.B.O. Voordat de Memorie van Ant woord op de begroting van minister de Bruyn dezer dagen verscheen, heeft men zich dit na een jaar van ministerieel bewind reeds herhaalde malen afgevraagd. Men hoorde zo weinig van de vorderingen, die de P.B.O. in de practijk zou moeten ma ken. Men fluisterde alleen maar van tegenstand in werkgeverskringen, waardoor de verwezenlijking van de P.B.O. belangrijk zou worden opge houden. Nu is de feitelijke situatie aldus, dat de minister voor de P.B.O. eigen lijk maar heel weinig kan doen. Zijn bevoegdheden zijn slechts gering. Hij kan zelfs niet veel méér doen de ondernemingen P.B.O.-minded te maken, omdat hij eenvoudig heeft af te wachten, tot het bedrijfsleven met de S.E.R. tot overeenstemming is gekomen over een instellingsbe sluit, waarna de S.E.R. advies aan de ministerraad kan uitbrengen. Maar dit houdt tevens in, dat de eer ste stap door het bedrijfsleven moet worden gezet en de Hollandse aard kennende is het niet zo verwonder lijk, dat men eerst de kat eens uit de boom wilde kijken en dat men niet zo hard liep. Minister De Bruyn schijnt al zijn tijd te hebben besteed aan het P.B.O.-minded maken van de verschillende takken van het be drijfsleven en meer kon hij waarlijk met de weinige bevoegdheden, die hij bezit, ook al niet doen. Hij kon de ondernemers alleen vertellen, dat de publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie niet ingrijpt ir individuele onderneming en wij kunnen daar nog aan toevoegen dat het in West-Duitsland nog wel an ders is, waar de arbeiders zelfs recht hebben op een plaats in de directie en in de Raad van commissarissen der ondernemingen. Arrestatie van spionnen in Noorwegen De Britse minister van Buiten landse Zaken, Eden, heeft Maandag in het Britse Lagerhuis verklaard, dat de Britse regering, na de jong ste Russische nota, hoopt, dat het mo gelijk zal zijn te komen tot een spoedige bijeenkomst van de minis ters van Buitenlandse Zaken van de Grote Vier. Hij zeide dat het overleg met Frank rijk en de Verenigde Staten met be trekking tot de nota snelle en bevre digende voortgang maakt. De Amerikaanse minister van Bui tenlandse Zaken, Dulles, heeft Maan dag van een subcommisise van het Huis van Afgevaardigden de moge lijkheid van een conferentie met Molotof besproken. Hij zeide: „Ik verzeker u, dat wij de gelegenheid om bepaalde hangende geschillen te regelen, een einde te maken aan de bewapeningswed loop in het bijzonder voor wat betreft atoomwapens en de kansen op oorlog te verminderen, verwel komen. Maar laat ik u ook verzekeren, dat wij de conferentietafel niet zien als een plaats, waar wij afstand doen van onze principers, maar veeleer als een plaats, waar wij onze prin cipes doen gelden." Dulles legde deze verklaringen af, toen hij als getuige werd gehoord door de subcommissies ,die een onder zoek instelt naar het inlijven van de Baltische Staten Estland, Letland en Litauen in 1940. „Wij zijn van mening"', aldus Dul les. „dat een despotisme van het huidige Sow jet-type niet voor altijd j kan blijven heersen over millioenen mensen, die God liefhebben, die hun i land liefhebben en die begrip hebben voor menselijke waardigheid. Deze j onderworpen volkeren moeten weten, j dat zij niet vergeten zijn, dat wij ons niet met hun lot verzoend heb- ben en, vóór alles, dat wij niet be reid zijn voor onszelf een denkbeel dige veiligheid na te streven door een overeenkomst met hun meesters, die hun gevangenschap zou bevesti gen." F%E ZAAK LIGT DUS ZO, dat de geheele totstandkoming van een product- of bedrijfsschap via de S. E.R. moet geschieden. In overleg met de S.E.R. moet eerst worden vastge steld, wat er zal moeten staan in het instellingsbesluit en wat niet en zo wordt dan na langdurige onderhan delingen een concept instellingsbe sluit opgesteld. Tot hoeveel moei lijkheden dit. kan leiden hebben de onderhandelingen tussen de S.E.R. met de Middenstand aangetoond toen het ging om een instellingsbesluit voor de hoofdbedrijfschappen De tailhandel en Ambacht. Men was er aan beide zijden van overtuigd, dat die er moeten komen, maar men eis te van middenstandszijde eerst de oprichting van een toporgaan, dat de algemene middenstandszaken zou behandelen. Zo dat er niet eerst kwam, wenste men niet de beide be drijf sschappen in te stellen. De S.E. R. daarentegen staat op het stand punt, dat men geen toporgaan kan maken, als niet eerst de organen, die daaronder liggen, tot stand zijn ge komen, daar immers anders dat top orgaan volkomen in de lucht zou ko men te hangen. Dit lijkt zo op het eerste oog een academische of zo men wil een prestigekwestie, maar intus sen is men met dit dilemma muur vast komen te zitten. Er is in de Tweede Kajner bij de behandeling van de begroting van Economische Zaken ook over dit probleem gesproken zonder dat er iemand was, die een middel aan de hand kon doen om de Middenstand en de S.E.R., uit de impasse te hel pen. Churchills werkverjaardag Churchill, die gisteren 79 jaar werd, heeft een zeer drukke verjaardag ge had. Hij werkte harder dan ooit, voornamelijk omdat hij vandaag naar Bermuda vertrekt voor zijn conferen tie met Eisenhower en Laniel. Duizenden telegrammen werden gisteren in Downing Street 10 afge leverd. Ondanks de aaneenschakeling van kabinetszittingen, parlementsver- klaringen, gesprekken, staatszaken en familieplechtigheden was het een mooie dag voor Churchill. Hij was trouwens in topvorm. Toen hij gistermiddag het Lager huis binnenglipte, hieven zijn aan hangers een hoera aan, dat een alge mene ovatie ontketende. Deze ovatie verspreidde zich in strijd met alle De Britse regering heeft Maandag haar erkenning ingetrokken van ka- baka Moetesa, de koning van Boegan- da, de centrale provincie van Oegan da, en in de provincie de noodtoe stand afgekondigd. De kabaka is ver bannen en Maandag, per vliegtuig naar Engeland vertrokken. De gouverneur van Oeganda, Sir Andrew Cohen, zeide dat men tot deze stap is overgegaan, omdat de koning verklaard heeft, dat hij vast besloten is zich tegen de besluiten van het bestuur van het protectoraat te verzetten, en de overeenkomst van 1900. krachtens welke Boeganda wordt bestuurd, te verbreken. Het conflict tussen de kabaka en de re gering berust op eisen tot zelfbestuur voor de provincie Boeganda. In de verklaring van de gouver neur werd medegedeeld, dat het ver zoek om afscheiding van Boeganda van de rest van Oeganda gedaan is, vijf maanden nadat de koning zich in het openbaar aan een tegenover - i gesteld beleid gebonden had. Luitenant Pavlov, een lid van de Russische inlichtingendienst, die dezer dagen naar Noorwegen vluchtte, heeft de Noorse autoriteiten belangrijke inlichtingen gegeven betreffende de spionnage aan de Noordgrens van Noorwegen. Naar aanleiding van deze inlichtingen heeft men tot nu toe acht personen kunnen arresteren, vissers, arbeiders en kleine zelfstandi gen, in het plaatsje Kirkeness en omgeving, in het grensgebied die werk ten als spionnen of als koeriers voor Rusland. Enige verdachten waren leden van de Noorse Communistische Partij. Drie van de verdachten, die bij de eerste waren, die werden ingerekend: Links, Ingvald Eriksen (66); midden, Theodor Eide (49) een arbeider, en rechts Jakob Zakarias Jakob sen (46). De eerste en laatste persoon zijn beiden kleine zelfstandigen. Hoewel het nog wel even duren zal alvorens de totaaluitslag van de verkiezingen in de Soedan bekend is, staat het toch reeds vast, dat de pro- Egyptische Uniepartij de overwin ning behaald heeft. In Egypte is men daarover natuurlijk zeer voldaan. President Naguib was uitermate tevreden over de loop van de ver kiezingen. Het eerst dat thans dient te geschieden was volgens hem, van de Soedan een vrij land te ma ken. De Oemma-partij heeft echter reeds verklaard, dat zij de verkie zingen niet zal erkennen. Het par tijbestuur meent, dat Egypte zich zich niet aan de toezegging, geen enkele partij te bevoordelen, heeft gehouden. De verkiezingsuitslagen weerspiegelen in geen enkel opzicht de wil van het Soedanese volk. De Soedanese verkiezingsuitslag werd door de Britse pers algemeen als een „slag in het gelaat" van Groot-Brittannië en een overwinning voor Egypte beschouwd. 38.000 UNO-soldaten vermoord De leider van de Amerikaanse dele gatie in de UNO, Henry Cabot Lodge, heeft in de Algemene Vergadering de beschuldiging uitgesproken dat Sov- parlementaire regels tot de publiekejet-officieren aan het hoofd stonden tribune. Suppoosten snelden toe om de toeschouwers het zwijgen op te leggen. Churchill was door de de monstratie kennelijk ontroerd. Hij boog hoffelijk naar Attlee, die hem feliciteerde namens de oppositie en hij grinnikte, toen de zeer linkse socialist Hughes verlof vroeg, zijn „grootste vijand" nog vele jaren toe te wensen. van de gevangenis-commandant Noord-Korea die verantwoordelijk waren voor duizenden wreedheden en moorden. „Het aantal gruweldaden begaan tegen militairen der verbon denen en Zuidkoreaanse burgers komt de 38.000 nabij", aldus Lodge. Lodge sprak zijn beschuldiging uit in het kader van het debat over com- INTUSSEN TOONT DIT probleem allerduidelijkst aan, dat de lang zame gang van zaken bij de P.B.O. niet zo verwonderlijk behoeft te worden genoemd. De ministerraad en ook de minister dus voor de P.B.O. heeft maar te wachten op de advie zen, die de S.E.R. voor de instelling van product en bedrijf sschappen zal uitbrengen. Het initiatief moet van het bedrijfsleven zelf uitgaan en de overheid kan al niet veel meer doen dan stimuleren. Het gaat er eigenlijk om, dat het bedrijfsleven over de eerste moeilij ke stap heen komt, er zijn nu, zou men zo zeggen, katten genoeg uit de boom gekeken. Men heeft dit trou wens reeds acht jaar kunnen doen bij de M.I.R., de Mijnindustrieraad, die acht jaar prachtig heeft gpwerkt en tot goede resultaten heeft geleid en nu heeft verzocht deze instelling om te zetten in een Publiekrechte lijk Orgaan voor de Mijnindustrie. De laatste publicaties tonen intussen aan, dat men over het dode punt heen komt en dat is verheugend. Voor alle ondernemingen in de sec tor van de voedselvoorziening is nog dit jaar de indiening van de instel lingswetten bij de Tweede Kamer te verwachten. Rekent men de M.I.R. daarbij, dan zal ongeveer 25% der werknemers economische medezeg genschap in een bedrijfsschap heb ben gekregen. Met de metaal-, tex tiel- en bouwbedrijven zijn de onder handelingen met de S.E.R. nog gaan de. Als ook voor deze ondernemin gen het instellingsbesluit voor een bedrijfsschap tot stand komt, zal dit percentage zelfs ongeveer 45% be dragen. Eén suggestie zouden we nog wil len geven. De practijk heeft nu uit gewezen hoeveel moeizame onder handelingen er aan vast zitten om te komen tot een instellingsbesluit. Een productschap moet echter bij de wet Niet enthousiast ontvangen Het indirecte aanbod van Ho Tsji Hinh om wapenstilstandsonderhande lingen in Indo-China te openen, blijkt inderdaad echt te zijn. Men is er echter niet algemeen mee ingeno men. In Franse diplomatieke kringen wordt de verklaring van Ho Tsji Minh interessant, hoewel nauwelijks aanvaardbaar genoemd. Men is te Pa rijs van mening, dat de leider der op standelingen Frankrijk nog niet eens halverwege tegemoet is gekomen. Volgens Ho moeten de Fransen het initiatief nemen voor vredesonder handelingen. De Fransen willen ech ter dat de andere partij de eerste stap doet. Te Washington is het aanbod koel ontvangen. Het Amerikaanse ministe- van buitenlandse zaken wilde weliswaar geen commentaar geven, maar ambtenaren beschouwen het aanbod als een poging van het Krem lin of van Peking om de Franse vast beslotenheid, de strijd in Indo-China voor te zetten, te verzwakken. Functionarissen, die verwachten dat de toestand in Indo-China een der voornaamste punten van bespre king op de Bermuda-conferentie zal zijn, verklaarden dat het aanbod juist op het geschikte tijdstip is gedaan om de steeds meer toenemende neiging in Frankrijk de Indo-Chinese oorlog door onderhandelingen te beëindigen te versterken. „Indien de leiders der Vietminh inderdaad vrede wensen, kunnen zij de wens hiertoe op een andere, dan een dergelijke niet-offi- ciële weg kenbaar maken", meen den zij. munistische misdaden in Korea. Het kan volgens Lodge niet worden ont kend: dat de leiders van het Noordko- reaanse regiem en het Noordkoreaan- se leger voor het grootste deel Sov jet-burgers waren; dat de Noordkoreaanse politieke veiligheidspolitie vele van de massa moorden heeft uitgevoerd; dat Sovjet-officieren de opperste leiding hadden van het stelsel der commando's over gevangenkampen in Noord-Korea; dat deze feiten wijzen op een soort gemeenschappelijke overgave aan beestachtigheid op grote schaal, die men slechts met de uiterste weerzin kan beschouwen. „Het is hierom dat de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk, Australië en Turkije een resolutie hebben ingediend, waarin uiting wordt gegeven aan ernstige bezorgd heid over de berichten, dat de Noord koreaanse en Chinees-communistische strijdkrachten in de Koreaanse oorlog onmenselijke daden hebben bedre ven", besloot Lodge. Het parlement in Israël heeft een wet goedgekeurd waarbij wordt be paald dat in Israël geen burgerlijk huwelijk meer zal worden afgesloten. Voor de echtverbintenis evenals voor een scheiding wordt tuans alle be voegdheid overgedragen op de opper rabbijn. Door deze wet wordt, met te rugwerkende kracht elk burgerlijk afgesloten huwelijk ongeldig ver klaard, zodat de huwelijken thans opnieuw volgens de kerkelijke ritus moeten worden ingezegend. Voor de Katholieken gelden de voorschriften van het kerkelijk wet boek, zodat de pastoor als ambtenaar van de burgerlijke stand fungeert. Maandag is dr. Mossadeq met zijn verdediging begonnen. Hij ontkende nadrukkelijk ooit het plan gehad te hebben het Perzische vorstenhuis af te zetten en zelf president te worden. ..Ik heb nooit in het paleis willen wonen. Wat heb je er eigenlijk aan president te worden? In democrati sche landen doen de premiers het grootste gedeelte van het werk en niet de presidenten", aldus Mossadeq. Hij voegde hieraan toe, dat het on- practisch en nutteloos zou zijn ge weest presidentsverkiezingen in Per- zië te houden. „Er is niemand in de wereld te vinden, die er vóór is nieu we vorstenhuizen aan de macht te brengen", zeide hij. De voormalige premier verklaarde voorts, dat het besluit van de Sjah, waarbij hij als minister-president werd afgezet en generaal Zahedi als zodanig benoemd, onwettig was. „De Sjah heeft het recht ministers-presi denten aan te stellen, doch hij kan ze niet ontslaan", meende hij. Hierop interrumpeerde de openba re aanklager, generaal Moghbeli: „Dan gelooft u niet in de grondwet". HOE wordt het weer? (Geldig van Dinsdagavond tot Woensdagavond. Opgemaakt te 10 uur). MEER WIND Veel bewolking, maar overwe- j gend droog weer. Matige tot krachtige Zuid-westelijke wind. Vannacht iets zachter dan de af gelopen nacht. worden ingesteld en het zóu moge lijk zijn, dat al die moeizame arbeid weer ongedaan wordt gemaakt, in dien de Kamer bij de behandeling van zulk een wetsontwerp weer wij zigingen in het besluit zou aanbren gen. Wij vragen ons daarom af of het geen aanbeveling zou verdienen een wetsontwerp tot instelling van een productschap in de Kamer te behan delen als tractaat, dat" niet meer ge wijzigd, maar alleen aangenomen of verworpen kan worden. De overeenstemming is immers reeds bereikt tussen de S.E.R. en het bedrijfsleven zelf, waarbij de belan gen van het bedrijfsleven van alle kanten zijn bezien. De Indonesische minister van bui tenlandse zaken, de heer Soenarjo, heeft aan P.I. Aneta verklaard, dat het kabinet de kwestie van de ophef fing van het Uniestatuut en invoe ging van het gebied van Nieuw-Gui- nea bij de republiek Indonesia, heeft bestudeerd. De regering treft thans voorbereidingen voor het spoedig op heffen van het Uniestatuut en voor het spoedig invoegen van het gebied van Nieuw-Guinea bij de republiek Indonesië. Op de vraag of krantenberichten, dat de Indonesische regering het voornemen heeft het Uniestatuut eenzijdig op te heffen, op waarheid berusten, antwoordde de minister, dat de regering deze stap nog niet heeft overwogen. De regering kan nog niets zeggen over de wijze, waarop de kwesties zullen worden opgelost, al dus minister Soenarjo. Het Nederlandse ministerie van Buienlandse Zaken heeft geen com mentaar, zo verneemt onze Haagse redactie. Het ministerie heeft de ver klaring van de Indonesische minister van buitenlandse zaken nog niet be studeerd. De Nederlandse regering wacht slechts af wat er in feite zal gaan gebeuren. Op uitdrukkelijk verzoek van de Russische regering is Duitslands voormalige veldmaarschalk Friedrich Paulus benoemd tot staatssecretaris in het Oostduitse ministerie van Bin nenlandse Zaken, aldus meldt het re geringsgezinde Westduitse dagblad „General Anzeiger". In deze functie heeft Paulus die tijdens de slag om Stalingrad krijgs gevangen werd gemaakt en enkele weken geleden uit de Sovjet-Unie te rugkeerde alle gelegenheid om de Oostduitse politie te reorganiseren, zo vervolgt het blad. Deze politie wordt in het Westen beschouwd als de kern van het toekomstige Oost duitse leger. De „General Anzeiger" meldt nog, dat de opperbevelhebbers van Oost- Duitslands vloot- en luchtstrijdkrach ten vorige maand ontheven zijn uit hun functies van vice-minister van Binnenlandse Zaken. Ex-prins Abbas Halim, neef van de voormalige koning Faroek, moet Dinsdag voor Egypte's revolutionnai- re tribunaal verschijnen, beschuldigd van samenzwering met het buiten land ten koste van de binnenlandse veiligheid. Dit komt neer op hoogver raad. De doodstraf kan dus worden geëist. Krantenauto te water Chauffeur verdronken Voor de vijfde maal dit jaar is in een gevaarlijke bocht in de weg Den BoschHelmond, nabij Aarle-Rixtel, een auto in het Wilhelmina-kanaal gereden, doch gisteren kostte dit het eerste slachtoffer van dit jaar op dat punt. De weg maakt hier een zeer ge vaarlijke bocht en mede door de gladheid verloor de chauffeur van 'n krantenauto van „De Volkskrant" hier gistermorgen de macht over zijn stuur. De wagen schoot het Wilhelmina- kanaal in en alhoewel de chauffeur kans zag om zich uit de cabine te be vrijden en boven op de auto te ko men, kantelde het voertuig onder water, waardoor de chauffeur jam merlijk verdronk. Het slachtoffer, de 26-jarige Amsterdammer A. Ubink, was kortgeleden in het huwelijk ge treden. Dochtertje voor ogen van haar moeder doodgereden Een 13-jarig meisje, dat gisteren per fiets rijdende op de weg Vol- lenhoveMarknesse, daar haar moeder zag lopen, stak geheel on verwacht de weg over, werd door een achter haar rijdende auto ge grepen en voor de ogen van haar moeder gedood De chauffeur deed nog zijn uiter ste best het meisje te ontwijken, maar haar koerswijziging kwam zo volkomen onverwacht, dat een aanrijding niet meer te voorkomen was. VOORJAAR. Er is geen voorjaar zonder nieuw geluid, dat dan veroor zaakt wordt door sneeuwklokjes e.d. Wat echter te zeggen van de talloze bloemen en planten, die dit jaar nu al aan hun tweede en zelfs derde jeugd beginnen. De rozen dragen hun doornen nog met ere, aan de slootkanten vindt men de dovenetel, boterbloemen en al die andere soorten, die zo met 'slandsmans leven verweven .ijn in een ongekende bloei. Wij zouden lyrisch kunnen worden over dit vernieuwende leven, als ons tenminste niet een verschrik kelijke voorjaarsmoeheid over vallen had, die ons noodzaakte de pen neer te leggen 2 Dec.: zon op 8.27 en onder 16.32; maan op 4.16 en onder 14.04 uur'. Het weer in Europa weer temp. HELSINKI regenbui 5 C. OSLO licht bew. 5 STOCKHOLM licht bew. 6 KOPENHAGEN zwaar bew. 8 LONDEN mist 2 AMSTERDAM zwaar bew. 6 BRUSSEL geheel bew. 9 PARIJS nevel 8 BORDEAUX licht bew. 11 GRENOBLE mist 0 NICE zwaar bew. 10 WARSCHAU regen 9 BERLIJN zwaar bew. 8 FRANKFORT nevel 11 MüNCHEN licht bew. 10 zürich licht bew. 2 GENEVE nevel 1 LOCARNO onbewolkt o WENEN zwaar bew. 11 INNSBRUCK licht bew. o ROME zwaar bew. 2 Het K.N.M.I. deelt mede: Nu November voorbij is, zijn er tal van bijzonderheden mede te de len over de droogte, die eigenlijk reeds in September is begonnen. Toen viel reeds te weinig regen maar in October en in November deed de droogte zich nog belangrijk sterker gevoelen. Wanneer wij deze twee maanden tezamen beschouwen, blijkt dat gemiddeld over het gehele land, alleen in 1920 deze maanden nog wat droger zijn geweest. Dit geldt dan voor de laatste honderd jaar,' waarin op vele plaatsen de hoeveel heid neerslag regelmatig is geme ten. De plaats, die over de langste reeks metingen van de neerslag be schikt, is Hoofddorp; deze reeks da teert van 1735 en is dus meer dan twee eeuwen oud. De droogste maan den October en November leverden ook daar 1920 op, toen 26 mm regen werd gemeten; in de afgelopen maan den was het 34 mm, dus slechts wei nig meer Andere jaren, waarin het in de beide genoemde maanden zo weinig regende zijn, in deze reeks niet te vinden; wel een bewijs, dat de droogte van thans als iets zeer uit zonderlijks moet worden beschouwd. De droogte is niet met veel zonne schijn gepaard gegaan; in De Bilt was de afgelopen maand op 2 na de somberste November van deze eeuw. Ook October had al zeer weinig zon gebracht. De temperatuur is ook in Novem ber weer boven normaal geweest. In De Bilt was de gemiddelde tempera tuur van de drie herfstmaanden September, October en November 1 graad Celsius boven normaal en niet minder dan drie graden hoger dan het vorige jaar, toen de herfst on gekend koud was. Korreltje Een gekroond hoofd ligt niet ge makkelijk. Shakespeare.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 1