Laniel ontsprong de dans
op het nippertje
Ges©
Europees leger is feitelijk
reeds dood
Bidault toch nog naar Den Haag
Nieuwe nota van Molotof
stelt teleur
Kard. Wyszinski
te Moskou
West Berlijn wil
ook meedoen
Als het brandt
Poesan
in
Aanhoudend
zacht
MAREIS
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. HOOZEN.
ZATERDAG 28 NOVEMBER 1953
45ste JAARGANG No. 13055
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijr f 0.47 p. w., f 2.p. tnnd., f 6,p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
GOED GEMIKT
J^LS EEN „DONDERSLAG by hel-
dere hemel" is Donderdagavond
plotseling een nota van de Sovjet
regering uit de lucht komen vallen,
waarin mededeling werd gedaan van
haar bereidheid om de uitnodiging
voor een viermogendheden-confe-
rentie te aanvaarden.
Zoals men weet, hadden de Wes
telijke mogendheden uit de vorige
Russische nota de conclusie getrok
ken, dat Moskou niets voor een vier-
mogendheden-conferentie voelde,
omdat het onmogelijke eisen stelde,
o.a. de deelneming van rood China.
Men nam toen het besluit, om op
de Bermuda-eilanden de koppen
bij elkaar te steken en op het hoog'
ste niveau de verdere gedragslijn
van de Westerse democratieën uit te
stippelen.
Blijkbaar geschrokken van
0 deze reactie, ging Molotof
over tot een (voor Moskou
althans) ongewone daad; hij hield
een pei'sconferentie en deelde daar
mede, dat men in Washington, Lon
den en Parijs de strekking van de
nota volkomen verkeerd had begre
pen. Dat moet dan aan de duistere
bewoordingen van de nota hebben
gelegen, zal men opmerken. Maar zó
duister was de nota toch niet in el
kaar gedraaid, of één, dine was toch
zonneklaar nl. dat Moskou geen
vier- maar een vijfmogendheden-
conferentie wilde. En thans laat
Moskou deze eis varen: het stelt al
leen voor: dat de vier op deze con
ferentie zullen praten over de mo
gelijkheid om de vijfde erbij te ha
len. Voor degenen, die de Russische
hardnekkigheid op het gebied van
vasthouden aan eenmaal gestelde
eisen kennen, is dat een hele con
cessie.
De vraag is nu: heeft het Kremlin
zich bekeerd of had het bepaalde
oogmerken met dit plotselinge ver
toon van meegaandheid? Daar wij
het eerste niet geloven, zoeken wij
de oplossing in het eigenaardige
tijdstip, waarop de nota is versche
nen. Zij verscheen vlak vóór de be
slissende stemming in de Franse
Nationale Vergadering, op het mo
ment dat de ministers van buiten
landse zaken van „Klein Europa"
(in wording) in Den Haag bijeen
zijn en een week vóór de bijeen
komst der Grote Drie op de Ber
muda-eilanden.
Vooral de invloed van de nota op
de stemming in het Franse parle
ment moest van grote betekenis
zijn, gezien het feit, dat de al of niet
aanvaarding van de buitenlandse po
litiek een dubbeltje op z'n kant was
en het lot van het Franse kabinet
aan een zijden draadje hing.
IVAT HET KREMLIN zijn .donder-
slag" goed gemikt had, bleek
gistermiddag al direct. Toen Laniel
de regeringsmotie, waarover ge
stemd moest worden en waaraan
het Franse kabinet de vertrouwens
kwestie had verbonden, nader toe
lichtte, deelde hij mede, dat de Sov
jet-Unie had ingestemd met het hou
den van een conferentie van minis
ters van buitenlandse zaken van de
V. S., Engeland, Frankrijk en de
Sovjet-Unie. De eerste minister was
van mening, dat het Russische be
sluit „het begin van een verbetering
in het internationale klimaat kan be
tekenen, die door Frankrijk als eer
ste zal worden toegejuicht".
De premier deed vervolgens een
beroep op de afgevaardigden om een
regeringscrisis te vermijden.
De tegenstanders van het Europe
se leger-plan roken onmiddellijk de
mogelijkheid van nieuw uitstel en
toonden zich verheugd. De voorstan-
ders van de E.D.G. en speciaal mi
nister Bidault waren daarentegen
verbolgen. Bidault smeet met zijn
lessenaar en wilde direct aftreden.
Hij werd daarvan weerhouden door
zijn vrienden, doch demonstreerde
met dit gebaar nog eens extra dui
delijk, hoe groot de onenigheid is in
de ploeg, die Frankrijk moet rege
ren. Een droever teken van de stuur
loosheid, waaraan Frankrijk ten
prooi is, was nauwelijks denkbaar.
De einduitslag van de gehouden
stemming demonstreerde dat op
nieuw Want weliswaar heeft het
parlement Laniel niet onmiddellijk
het bos in gestuurd, maar de stem
verhouding wees uit, dat de tegen
standers van het Europese leger in
de meerderheid zijn. Alleen het feit,
dat deze keer slechts over de buiten
landse politiek van de Franse rege
ring in 't algemeen en niet over het
Europese leger-plan op zich werd
gestemd, was oorzaak, dat de rege
ring nog even mag blijven zitten.
Laniel kan nu naar de Bermuda-
conferentie gaan, doch naar gemeld
wordt heeft hij de Gaullisten moe
ten beloven, dat hij aan president
Eisenhower en sir Winston Chur
chill zou uitleggen, dat Frankrijk
zijn politiek van vereniging van
Europs wel zou voortzetten, maar
dat het zou moeten zijn zonder het
tegenwoordige Europese legerplan,
of in ieder geval met een sterk ge
wijzigde versie er van.
Na de stemming constateerde een
communistische afgevaardigde met
voldoening: „Het Europese leger is
dood".
Het is maar al te waarschijnlijk,
dat hij gelijk heeft.
De Franse Nationale Vergadering heeft gisteravond met 275 tegen 244
stemmen bij 100 onthoudingen de zwak gestelde motie in zake de Europese
politiek van de regering aangenomen, waaraan premier Laniel het lot van
zijn kabinet had verbonden. Laniel kan dus naar Bermuda om te con
fereren met Eisenhower en Churchill. Maar hij zal geen klinkende bood
schap mee kunnen nemen. De Gaullisten gunden hem zijn benauwde
meerderheid uitsluitend, omdat zij thans geen regeringscrisis wilden
riskeren.
GEWIJZIGDE VERSIE.
Later werd gemeld, dat Laniel de
Gaullisten had beloofd, dat hij Eisen
hower en Churchill zou uitleggen,
dat Frankrijk zijn politiek van ver
eniging van Europa zou voortzetten,
maar dat het zou moeten zijn zonder
het tegenwoordige Europese Leger
plan, of in ieder geval met een sterk
gewijzigde versie er van.
Het was een dag van grote verwar
ring, waarin de Russische nota tot
het houden van een vier-ministers-
conferentie in Berlijn haar effect niet
miste, al kan men nog nauwelijks
Pauselijk comité
steunt stakers
Zeventienhonderd deelnemers aan
een sitdown staking in de Pignone-
fabrieken in Florence worden in hun
dagelijks onderhoud voorzien door
het Pauselijke Hulpcomité, dat hun
voedsel, bedden, dekens en andere
middelen verstrekt. Gistermorgen
werd in een werkplaats van de fa
briek een H. Mis opgedragen voor de
stakers. De christen-democratische
burgemeester van Florence, La Pira,
was hierbij aanwezig.
De pro-staatssecretaris van het
Vaticaan, mgr Montini, heeft dé bur
gemeester een brief gestuurd, waar
in hij zegt de actie te steunen. Het
Pauselijke Hulpcomité verleent ook
steun aan de gezinnen van de sta
kers. Zij zijn hun actie begonnen,
omdat de directie de fabrieken wil
sluiten.
Omtrent de toedracht van de zaak
meldt de Romeinse correspondent
van het K.N.P. dat de fabriek in een
economische crisis verkeert; de eige
naars die beweren, dat het werk
reeds sedert lange tijd met verlies
gaande is gehouden, hebben nu beslo
ten de fabriek voor de tijd van enige
maanden te sluiten. De arbeiders van
Florence hebben tegen deze beslis
sing ernstig geprotesteerd. Bij dit
protest hebben zij tot ergernis van
de eigenaars, grote steun gevonden
bij de burgemeester van hun stad,
Prof. La Pira, door geheel Italië be
kend als de „heilige burgemeester".
Deze naam heeft hij zich verdiend
door zijn arme en strenge levenswij
ze en zijn grote ijver voor de armen.
Daar het beleid van de burgemeester
ernstige kritiek bij velen heeft uit
gelokt en zelfs de beschuldiging
heeft ontlokt, dat hij een economi
sche, onverstandige leiding en voor
de communisten welkome gelegen
heid tot bescherming van de met ont
slag bedreigde arbeiders geeft, heeft
La Pira een brief aan de Paus de
ware toestand van dit arbeiderscon
flict uiteengezet, daarbij de grote
droefheid en de zorgen van honder
den families vermeldend.
De H. Vader zelf heeft daarop de
Pauselijke Hulpactie opdracht gege
ven onder de arbeidende bevolking
dekens, kleding en voedsel te verde
len.
zeggen, in welke richting dat effect
eigenlijk gewerkt heeft.
Deze verwarring werd gedemon
streerd in een aantal tegenstrijdige
besluiten van Bidault, de minister
van Buitenlandse Zaken:
1. Toen premier Laniel in een plei
dooi voor zijn motie deze nog verder
trachtte te verwateren door zich
enigszins te distanciëren van het
geen Bidault over de Europese De
fensie Genieenschap had gezegd,
klapte Bidault geërgerd zijn lesse
naar dicht en schreef zijn ontslag
brief. Hjj trok zijn ontslag weer in
was, beklom Bidault het spreekge
stoelte toch. Hij zeide de strijd voor
een verenigd Europa voorlopig te
willen laten rusten en merkte op
onder applaus dat de Russische
nota zeer belangrijke elementen be
vatte, die zorgvuldig moesten wor-
len bestudeerd. De volharding had
volgens hem vrucht gedragen.
3. Gisteravond deelde Bidault aan
de pers mede, dat hij de slotzitting
van de ministersconferentie van
Klein Europa in Den Haag heden niet
zou bijwonen. Een uur later werd
bekendgemaakt, dat hij om tien uur
in de trein naar Nederland zou stap
pen.
De onderhandelingen
te Panmoendjon
DeAmerikaanse afgevaardigde te
Panmoendjon Arthur Dean heeft zich
vandaag bereid verklaard in te stem
men met de deelneming van neutrale
landen aan de komende vredescon
ferentie, als waarnemers zonder
stemrecht.
De twee subcommissies één
na een gesprek onder vier ogen met voor de bepaling van de tijd en de
de premier.
2. Op verzoek van Laniel besloot
Bidault om tijdens de middagzitting
van het parlement niet meer het
woord te voeren, daar dit de uitslag
van de stemming ongunstig zou kun
nen beïnvloeden. Toen het zover
De snelste postduif
van Europa
■PK1
gf fJi
O
K 1
Kk v ml
SBWM MBH
In 12 uur vloog deze postduif van
Ostende naar Wenen, dat betekent,
dat zij een snelheid had van 90 km.
per uur. Door deze prestatie werd
zij de snelste postduif van Europa,
en bezorgde Oostenrijk de Blauwe
Band. De Europese recordhoudster.
Al te suggestief
De directie van een filmthea
ter te Casablanca heeft vijf ver
pleegsters in dienst moeten ne
men en in vijf dagen tijds 37
flessen alcohol moeten kopen
om de mensen bij te brengen, die
bij de vertoning van de film „Do
dende Liefde" flauw vielen.
andere voor het vaststellen van
plaats en samenstelling van de
gestelde conferentie zijn vandaag
weer bijeen geweest.
Gisteren konden zij geen vorde
ringen maken Zij liepen blijkbaar
vast op de deelneming van neutrale
landen.
Dean heeft voorgesteld de confe
rentie te Genève te houden. Dat was
de enige plaats, die op korte termijn
een zo grote conferentie kon huis
vesten.
De communisten, hebben steeds
vastgehouden aan Panmoendjon als
plaats van de conferentie.
Dean herhaalde zijn voorstel dat
de bijeenkomst zou worden gehou
den 28 tot 42 dagen na het slot van
de voorbereidende besprekingen te
Panmoendjon. De communisten stel
den gisteren 26 December voor.
De bedoeling wordt begrepen
Een nieuwe nota van de Sovjet-Unie, waarin onvoorwaardelijk wordt
toegestemd in het houden van een vier-ministers-conferentie over Duits
land en die Berlijn voorstelt als plaats van samenkomst, heeft in de Wes
telijke wereld wel grote verrassingen gewekt, maar weinig voldoening?
gegeven. Noemde de Franse premier Laniel de Russische nota gisteren in
de Kamer mogelijk het b^in van een verbetering van klimaat die
Frankrijk als eerste zou toejuichen, het departement van de Amerikaanse
minister Dulles achtte de nota teleurstellend in zoverre zij aantoont, dat
Moskou zijn eigenlijk standpunt in zake de wereldkw-sties in geen enkel
opzicht veranderd heeft.
BEDOELING IS: REMMEN.
Het Amerikaanse communiqué
zegt dat de nota een duidelijke po
ging is, om de voortgang in de ont
wikkeling naar een grotere Europese
eenheid en kracht te remmen. Rus
land trekt zich tactisch terug, ten
einde de aard van zijn politiek, die
van geen compromis weet, te ver
bloemen.
Een van de meest betekende as
pecten van de Russische nota. aldus
het departement van Dulles, is, dat
zij samenviel met het Franse Kamer
debat over de Europese Defensie Ge
meenschap.
Een woordvoerder van het Britse
Foreign Office heeft gezegd dat En
geland zal trachten de conferentie,
indien zij gehouden wordt, tot een
succes te maken. Diplomatieke krin
gen voorspellen, dat de Westelijke
mogendheden het Russische voor
stel zullen accepteren en een datum
zullen suggeren. In Parijs gelooft
men, dat men met Molotow zal pra
ten in het begin van het volgende
jaar, dus na Bermuda en waarschijn
lijk ook na de ambtsaanvaarding van
de nieuwe Franse president op 17
Januari.
In een te Bonn uitgegeven verkla
ring van de Duitse bondskanselier
Adenauer wordt aangedrongen op
onverstoorbare arbeid aan de Euro
pese integratie, ongeacht de Russische
verklaringen. Adeauer noemde het
door de Russen gekozen tijdstip in
teressant, in verband met de huidige
politieke situatie.
Waar in Berlijn?
Een fijn puntje is het Russische
voorstel, om de conferentie in Ber
lijn te houden. Waar in Berlijn? Het
Westen zal Oost-Berlijn niet wensen
en de Sowjet-Unie West-Berlijn niet.
Het naburige Postdam is psycholo
gisch zwaar belast wegens 'de con
ferentie van 1945.
Het is bekend, dat de Sowjet-Unie
in vorige nota's een conferentie over
vermindering der internationale
spanning verlangde, waaraan ook
rood China zou. deelnemen, en daar
naast, secundair, een conferentie over
het Duitse vraagstuk. De nieuwe no
ta betoogt uitvoerig, dat de Sow jet
regering geenszins negatief heeft ge
reageerd op de Westelijke voorstel
len. Zij gaat diep in op de noodzaak
ener Chinese deelneming en weidt
vervolgens langdurig uit over de on
aanvaardbaarheid van een Euro
pees leger met Westduitse troepen.
Zij ontkent stellig, dat de Sowjet-
regering een onverdedigd Europa
wenst.
Daar de nota-wisselingen geen
vruoht hebben gedragen, acht de
Sowjet-regering het noodzakelijk dit
probleem te bespreken op een minis
ters-conferentie van Frankrijk, de
Verenigde Staten, Engeland en de
Sowjet-Unie en zij deelt mede. dat
zy daar. de kwestie van een vijf-mo-
gendhedenbijeenkomst (met China)
over de internationale spanning in
het algemeen te berde zal brengen.
Mosje Sjaret
Eerste minister van Israël
Prins Bernhard in Arnhem
Prins Bernhard heeft Vrijdag een bezoek gebracht aan de KEMA, de N.V.
tot keuring van electrotechnische materialen te Arnhem. Alvorens de
Prins een rondgang maakte door de verschillende afdelingen gaf Prof.
Dr. Ir. J. C. van Staveren een uiteenzetting van de instellingen, die hier
zijn en het werk, dat hier wordt verricht. Tijdens de rondgang, de Prins
in de commandoruimte van de beproevingshallen.
Volgens een uit Wenen afkomstig
bericht in het blad der Katholieke
Kerk te Berlijn, „Petrusiblatt", wordt
de Poolse kardinaal Wyszynski in de
Loebjanka-gevangenis te Moskou ge
vangen gehouden. De kardinaal zou
zich slechts met „deskundigen voor
godsdienstige aangelegenheden" van
de Russische geheime politie mogen
onderhouden, aldus verluidt in. krin
gen van de Poolse militaire missie in
de Russische sector van de Oosten
rijkse hoofdstad.
Welingelichte kringen, zo schrijft
het „Petrusblatt", zien in dit bericht
een bevestiging, dat de communisten
willen proberen, de kardinaal een
„heropvoeding" te geven, eindigend
in een proces, waarin de beklaagde
„een volledige bekentenis" aflegt.
DE REIS VAN HET BRITSE
KONINGSPAAR
Koningin Elizabeth en prins Philip
hebben zich Vrijdag in Kingston (Ja
maica) ingescheept op de „Gothic",
het schip, waarmee zij hun wereldreis
zullen vervolgen. Zij zullen via het
Panamakanaal naar Nieuw-Zeeland
en Australië varen.
EUGENE O'NEILL OVERLEDEN
De Amerikaanse toneelschrijver
Eugène O'Neill is Vrijdag te Boston
overleden.
O'Neill, die in 1936 de Nobelprijs
voor letterkunde verwierf, stierf aan
longontsteking. Hij was 65 jaar. Hij
was reeds verscheidene jaren ziek.
Door een soort verlamming was het
hem vrijwel onmogelijk geworden te
schrijven.
Hij kreeg driemaal de Pulitzer-prijs
voor dramatische kunst, onder meer
voor zijn stuk „Beyond the horizon".
Zijn dochter Oona is gehuwd met
Charles Chaplin.
Het gemeentebestuur van West-
Berlijn heeft de regering van West-
Duitsland verzocht na te gaan, op
welke wijze West-Berlijn kan toe
treden tot de Europese Kolen- en
Staalgemeenschap.
Het is echter niet waarschijnlijk,
dat de geallieerden de toetreding zul
len toestaan, daar dit voor de Sovjet-
Unie aanleiding zou kunnen zijn te
beweren, dat West-Berlijn is opge
nomen in het Westelijke verdedi
gingsstelsel, en op grond hiervan
Berlijn nog verder van het Westen
af te sluiten.
De geallieerden hebben het recht
de toetreding van Berlijn tot de
Kolen- en Staalgemeenschap te ver
bieden.
Dc Israëlische partij, de partij met
de grootste fractie in liet parlement,
heeft Mosje Sharet, tot nu toe Mi
nister van Buitenlandse Zaken, aan
gewezen als opvolger van Ben Goe-
rion.
Bij een grote brand, die in Poesan
Zuid Kerea, woedde, zijn waarschijn
lijk verscheidene personen omgeko
men. Ongeveer vijf duizend woningen
zijn door de vlammen verwoest en de
schade wordt op drie millioen dollar
geschat.
Driehonderdduizend Koreanen en
Amerikanen zijn voor het vuur ge
vlucht. Vijf duizend gezinnen zijn
dakloos.
De brand is te wijten aan de achte
loosheid van een jonge Koreaanse
huisvrouw, in wier huis tijdens haar
afwezigheid een pot met gloeiende
kolen is omgevallen.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Zaterdagavond tot
Zondagavond. Opgemaakt te 10
uur).
TOENEMENDE WIND.
Veranderlijke bewolking en
droog weer, maar morgenmiddag
in het Noorden van het land
kans op wat lichte regen. Matige
tot krachtige langs de Wadden-
kust later harde Zuidelijke tot
Zuid Westelijke wind. Over het
algemeen iets lagere tempera
turen.
29 Nov.: zon op 8.22 en onder 16.34;
maan op 0.05 en onder 13.24 uur.
30 Nov.: zon op 8.24 en onder 16.33;
maan op 1.58 en onder 13.36 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
HELSINKI
OSLO
STOCKHOLM
KOPENHAGEI
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
WARSCHAU
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
weer
temp.
geheel bew.
5 C.
zwaar bew.
9
geheel bew.
5
I zwaar bew.
7
geheel bew.
11
vrijw. onbew.
5
onbewolkt
8
onbewolkt
5
half bew.
10
zwaar bew.
7
licht bew. 5
nevel 1
nevel 3
nevel 4
mist 1
mist 1
geheel bew. 2
nevel 7
licht bew. 3
vrijwel onbew. 6
Het K.N.M.I deelt mede:
In de afgelopen dagen is een ge
deelte van een Oceaandepressie naar
Portugal afgezwenkt.
Aangezien de luchtdruk boven
Zuid Oost-Europa daarbij hoog bleef,
waaiden over Frankrijk en onze om
geving Zuidelijke winden, waarmee
zachte lucht werd aangevoerd. De
temperaturen stegen dan ook weer
tot boven de normale waarde voor
de tijd voor het jaar. In Zuid-Frank
rijk kwamen zelfs temperaturen van
15—19 graden voor.
Intussen trok een nieuwe actieve
depressie vanmorgen over IJsland
en deze storing doet de barometers
in Schotland alweer dalen. Hierdoor
zal de wind morgen weer toenemen
uit Zuidwestelijke richting.
Het blijft daarbij zacht weer en
aangezien de neerslagzóne van de
IJsland-depressie ons land nog niet
kan bereiken, blijven de neerslag
kansen gering
Autobedrijf N.V.
WASSENAAR
TELEFOON 2545
(Advertentie)
Korreltje
De oorlog schijnt slechts plezierig
voor wie er geen ervaring van heeft.