Laniel ontsprong de dans op het nippertje Ges© Europees leger is feitelijk reeds dood Bidault toch nog naar Den Haag Nieuwe nota van Molotof stelt teleur Kard. Wyszinski te Moskou West Berlijn wil ook meedoen Als het brandt Poesan in Aanhoudend zacht MAREIS Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. HOOZEN. ZATERDAG 28 NOVEMBER 1953 45ste JAARGANG No. 13055 KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijr f 0.47 p. w., f 2.p. tnnd., f 6,p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 GOED GEMIKT J^LS EEN „DONDERSLAG by hel- dere hemel" is Donderdagavond plotseling een nota van de Sovjet regering uit de lucht komen vallen, waarin mededeling werd gedaan van haar bereidheid om de uitnodiging voor een viermogendheden-confe- rentie te aanvaarden. Zoals men weet, hadden de Wes telijke mogendheden uit de vorige Russische nota de conclusie getrok ken, dat Moskou niets voor een vier- mogendheden-conferentie voelde, omdat het onmogelijke eisen stelde, o.a. de deelneming van rood China. Men nam toen het besluit, om op de Bermuda-eilanden de koppen bij elkaar te steken en op het hoog' ste niveau de verdere gedragslijn van de Westerse democratieën uit te stippelen. Blijkbaar geschrokken van 0 deze reactie, ging Molotof over tot een (voor Moskou althans) ongewone daad; hij hield een pei'sconferentie en deelde daar mede, dat men in Washington, Lon den en Parijs de strekking van de nota volkomen verkeerd had begre pen. Dat moet dan aan de duistere bewoordingen van de nota hebben gelegen, zal men opmerken. Maar zó duister was de nota toch niet in el kaar gedraaid, of één, dine was toch zonneklaar nl. dat Moskou geen vier- maar een vijfmogendheden- conferentie wilde. En thans laat Moskou deze eis varen: het stelt al leen voor: dat de vier op deze con ferentie zullen praten over de mo gelijkheid om de vijfde erbij te ha len. Voor degenen, die de Russische hardnekkigheid op het gebied van vasthouden aan eenmaal gestelde eisen kennen, is dat een hele con cessie. De vraag is nu: heeft het Kremlin zich bekeerd of had het bepaalde oogmerken met dit plotselinge ver toon van meegaandheid? Daar wij het eerste niet geloven, zoeken wij de oplossing in het eigenaardige tijdstip, waarop de nota is versche nen. Zij verscheen vlak vóór de be slissende stemming in de Franse Nationale Vergadering, op het mo ment dat de ministers van buiten landse zaken van „Klein Europa" (in wording) in Den Haag bijeen zijn en een week vóór de bijeen komst der Grote Drie op de Ber muda-eilanden. Vooral de invloed van de nota op de stemming in het Franse parle ment moest van grote betekenis zijn, gezien het feit, dat de al of niet aanvaarding van de buitenlandse po litiek een dubbeltje op z'n kant was en het lot van het Franse kabinet aan een zijden draadje hing. IVAT HET KREMLIN zijn .donder- slag" goed gemikt had, bleek gistermiddag al direct. Toen Laniel de regeringsmotie, waarover ge stemd moest worden en waaraan het Franse kabinet de vertrouwens kwestie had verbonden, nader toe lichtte, deelde hij mede, dat de Sov jet-Unie had ingestemd met het hou den van een conferentie van minis ters van buitenlandse zaken van de V. S., Engeland, Frankrijk en de Sovjet-Unie. De eerste minister was van mening, dat het Russische be sluit „het begin van een verbetering in het internationale klimaat kan be tekenen, die door Frankrijk als eer ste zal worden toegejuicht". De premier deed vervolgens een beroep op de afgevaardigden om een regeringscrisis te vermijden. De tegenstanders van het Europe se leger-plan roken onmiddellijk de mogelijkheid van nieuw uitstel en toonden zich verheugd. De voorstan- ders van de E.D.G. en speciaal mi nister Bidault waren daarentegen verbolgen. Bidault smeet met zijn lessenaar en wilde direct aftreden. Hij werd daarvan weerhouden door zijn vrienden, doch demonstreerde met dit gebaar nog eens extra dui delijk, hoe groot de onenigheid is in de ploeg, die Frankrijk moet rege ren. Een droever teken van de stuur loosheid, waaraan Frankrijk ten prooi is, was nauwelijks denkbaar. De einduitslag van de gehouden stemming demonstreerde dat op nieuw Want weliswaar heeft het parlement Laniel niet onmiddellijk het bos in gestuurd, maar de stem verhouding wees uit, dat de tegen standers van het Europese leger in de meerderheid zijn. Alleen het feit, dat deze keer slechts over de buiten landse politiek van de Franse rege ring in 't algemeen en niet over het Europese leger-plan op zich werd gestemd, was oorzaak, dat de rege ring nog even mag blijven zitten. Laniel kan nu naar de Bermuda- conferentie gaan, doch naar gemeld wordt heeft hij de Gaullisten moe ten beloven, dat hij aan president Eisenhower en sir Winston Chur chill zou uitleggen, dat Frankrijk zijn politiek van vereniging van Europs wel zou voortzetten, maar dat het zou moeten zijn zonder het tegenwoordige Europese legerplan, of in ieder geval met een sterk ge wijzigde versie er van. Na de stemming constateerde een communistische afgevaardigde met voldoening: „Het Europese leger is dood". Het is maar al te waarschijnlijk, dat hij gelijk heeft. De Franse Nationale Vergadering heeft gisteravond met 275 tegen 244 stemmen bij 100 onthoudingen de zwak gestelde motie in zake de Europese politiek van de regering aangenomen, waaraan premier Laniel het lot van zijn kabinet had verbonden. Laniel kan dus naar Bermuda om te con fereren met Eisenhower en Churchill. Maar hij zal geen klinkende bood schap mee kunnen nemen. De Gaullisten gunden hem zijn benauwde meerderheid uitsluitend, omdat zij thans geen regeringscrisis wilden riskeren. GEWIJZIGDE VERSIE. Later werd gemeld, dat Laniel de Gaullisten had beloofd, dat hij Eisen hower en Churchill zou uitleggen, dat Frankrijk zijn politiek van ver eniging van Europa zou voortzetten, maar dat het zou moeten zijn zonder het tegenwoordige Europese Leger plan, of in ieder geval met een sterk gewijzigde versie er van. Het was een dag van grote verwar ring, waarin de Russische nota tot het houden van een vier-ministers- conferentie in Berlijn haar effect niet miste, al kan men nog nauwelijks Pauselijk comité steunt stakers Zeventienhonderd deelnemers aan een sitdown staking in de Pignone- fabrieken in Florence worden in hun dagelijks onderhoud voorzien door het Pauselijke Hulpcomité, dat hun voedsel, bedden, dekens en andere middelen verstrekt. Gistermorgen werd in een werkplaats van de fa briek een H. Mis opgedragen voor de stakers. De christen-democratische burgemeester van Florence, La Pira, was hierbij aanwezig. De pro-staatssecretaris van het Vaticaan, mgr Montini, heeft dé bur gemeester een brief gestuurd, waar in hij zegt de actie te steunen. Het Pauselijke Hulpcomité verleent ook steun aan de gezinnen van de sta kers. Zij zijn hun actie begonnen, omdat de directie de fabrieken wil sluiten. Omtrent de toedracht van de zaak meldt de Romeinse correspondent van het K.N.P. dat de fabriek in een economische crisis verkeert; de eige naars die beweren, dat het werk reeds sedert lange tijd met verlies gaande is gehouden, hebben nu beslo ten de fabriek voor de tijd van enige maanden te sluiten. De arbeiders van Florence hebben tegen deze beslis sing ernstig geprotesteerd. Bij dit protest hebben zij tot ergernis van de eigenaars, grote steun gevonden bij de burgemeester van hun stad, Prof. La Pira, door geheel Italië be kend als de „heilige burgemeester". Deze naam heeft hij zich verdiend door zijn arme en strenge levenswij ze en zijn grote ijver voor de armen. Daar het beleid van de burgemeester ernstige kritiek bij velen heeft uit gelokt en zelfs de beschuldiging heeft ontlokt, dat hij een economi sche, onverstandige leiding en voor de communisten welkome gelegen heid tot bescherming van de met ont slag bedreigde arbeiders geeft, heeft La Pira een brief aan de Paus de ware toestand van dit arbeiderscon flict uiteengezet, daarbij de grote droefheid en de zorgen van honder den families vermeldend. De H. Vader zelf heeft daarop de Pauselijke Hulpactie opdracht gege ven onder de arbeidende bevolking dekens, kleding en voedsel te verde len. zeggen, in welke richting dat effect eigenlijk gewerkt heeft. Deze verwarring werd gedemon streerd in een aantal tegenstrijdige besluiten van Bidault, de minister van Buitenlandse Zaken: 1. Toen premier Laniel in een plei dooi voor zijn motie deze nog verder trachtte te verwateren door zich enigszins te distanciëren van het geen Bidault over de Europese De fensie Genieenschap had gezegd, klapte Bidault geërgerd zijn lesse naar dicht en schreef zijn ontslag brief. Hjj trok zijn ontslag weer in was, beklom Bidault het spreekge stoelte toch. Hij zeide de strijd voor een verenigd Europa voorlopig te willen laten rusten en merkte op onder applaus dat de Russische nota zeer belangrijke elementen be vatte, die zorgvuldig moesten wor- len bestudeerd. De volharding had volgens hem vrucht gedragen. 3. Gisteravond deelde Bidault aan de pers mede, dat hij de slotzitting van de ministersconferentie van Klein Europa in Den Haag heden niet zou bijwonen. Een uur later werd bekendgemaakt, dat hij om tien uur in de trein naar Nederland zou stap pen. De onderhandelingen te Panmoendjon DeAmerikaanse afgevaardigde te Panmoendjon Arthur Dean heeft zich vandaag bereid verklaard in te stem men met de deelneming van neutrale landen aan de komende vredescon ferentie, als waarnemers zonder stemrecht. De twee subcommissies één na een gesprek onder vier ogen met voor de bepaling van de tijd en de de premier. 2. Op verzoek van Laniel besloot Bidault om tijdens de middagzitting van het parlement niet meer het woord te voeren, daar dit de uitslag van de stemming ongunstig zou kun nen beïnvloeden. Toen het zover De snelste postduif van Europa ■PK1 gf fJi O K 1 Kk v ml SBWM MBH In 12 uur vloog deze postduif van Ostende naar Wenen, dat betekent, dat zij een snelheid had van 90 km. per uur. Door deze prestatie werd zij de snelste postduif van Europa, en bezorgde Oostenrijk de Blauwe Band. De Europese recordhoudster. Al te suggestief De directie van een filmthea ter te Casablanca heeft vijf ver pleegsters in dienst moeten ne men en in vijf dagen tijds 37 flessen alcohol moeten kopen om de mensen bij te brengen, die bij de vertoning van de film „Do dende Liefde" flauw vielen. andere voor het vaststellen van plaats en samenstelling van de gestelde conferentie zijn vandaag weer bijeen geweest. Gisteren konden zij geen vorde ringen maken Zij liepen blijkbaar vast op de deelneming van neutrale landen. Dean heeft voorgesteld de confe rentie te Genève te houden. Dat was de enige plaats, die op korte termijn een zo grote conferentie kon huis vesten. De communisten, hebben steeds vastgehouden aan Panmoendjon als plaats van de conferentie. Dean herhaalde zijn voorstel dat de bijeenkomst zou worden gehou den 28 tot 42 dagen na het slot van de voorbereidende besprekingen te Panmoendjon. De communisten stel den gisteren 26 December voor. De bedoeling wordt begrepen Een nieuwe nota van de Sovjet-Unie, waarin onvoorwaardelijk wordt toegestemd in het houden van een vier-ministers-conferentie over Duits land en die Berlijn voorstelt als plaats van samenkomst, heeft in de Wes telijke wereld wel grote verrassingen gewekt, maar weinig voldoening? gegeven. Noemde de Franse premier Laniel de Russische nota gisteren in de Kamer mogelijk het b^in van een verbetering van klimaat die Frankrijk als eerste zou toejuichen, het departement van de Amerikaanse minister Dulles achtte de nota teleurstellend in zoverre zij aantoont, dat Moskou zijn eigenlijk standpunt in zake de wereldkw-sties in geen enkel opzicht veranderd heeft. BEDOELING IS: REMMEN. Het Amerikaanse communiqué zegt dat de nota een duidelijke po ging is, om de voortgang in de ont wikkeling naar een grotere Europese eenheid en kracht te remmen. Rus land trekt zich tactisch terug, ten einde de aard van zijn politiek, die van geen compromis weet, te ver bloemen. Een van de meest betekende as pecten van de Russische nota. aldus het departement van Dulles, is, dat zij samenviel met het Franse Kamer debat over de Europese Defensie Ge meenschap. Een woordvoerder van het Britse Foreign Office heeft gezegd dat En geland zal trachten de conferentie, indien zij gehouden wordt, tot een succes te maken. Diplomatieke krin gen voorspellen, dat de Westelijke mogendheden het Russische voor stel zullen accepteren en een datum zullen suggeren. In Parijs gelooft men, dat men met Molotow zal pra ten in het begin van het volgende jaar, dus na Bermuda en waarschijn lijk ook na de ambtsaanvaarding van de nieuwe Franse president op 17 Januari. In een te Bonn uitgegeven verkla ring van de Duitse bondskanselier Adenauer wordt aangedrongen op onverstoorbare arbeid aan de Euro pese integratie, ongeacht de Russische verklaringen. Adeauer noemde het door de Russen gekozen tijdstip in teressant, in verband met de huidige politieke situatie. Waar in Berlijn? Een fijn puntje is het Russische voorstel, om de conferentie in Ber lijn te houden. Waar in Berlijn? Het Westen zal Oost-Berlijn niet wensen en de Sowjet-Unie West-Berlijn niet. Het naburige Postdam is psycholo gisch zwaar belast wegens 'de con ferentie van 1945. Het is bekend, dat de Sowjet-Unie in vorige nota's een conferentie over vermindering der internationale spanning verlangde, waaraan ook rood China zou. deelnemen, en daar naast, secundair, een conferentie over het Duitse vraagstuk. De nieuwe no ta betoogt uitvoerig, dat de Sow jet regering geenszins negatief heeft ge reageerd op de Westelijke voorstel len. Zij gaat diep in op de noodzaak ener Chinese deelneming en weidt vervolgens langdurig uit over de on aanvaardbaarheid van een Euro pees leger met Westduitse troepen. Zij ontkent stellig, dat de Sowjet- regering een onverdedigd Europa wenst. Daar de nota-wisselingen geen vruoht hebben gedragen, acht de Sowjet-regering het noodzakelijk dit probleem te bespreken op een minis ters-conferentie van Frankrijk, de Verenigde Staten, Engeland en de Sowjet-Unie en zij deelt mede. dat zy daar. de kwestie van een vijf-mo- gendhedenbijeenkomst (met China) over de internationale spanning in het algemeen te berde zal brengen. Mosje Sjaret Eerste minister van Israël Prins Bernhard in Arnhem Prins Bernhard heeft Vrijdag een bezoek gebracht aan de KEMA, de N.V. tot keuring van electrotechnische materialen te Arnhem. Alvorens de Prins een rondgang maakte door de verschillende afdelingen gaf Prof. Dr. Ir. J. C. van Staveren een uiteenzetting van de instellingen, die hier zijn en het werk, dat hier wordt verricht. Tijdens de rondgang, de Prins in de commandoruimte van de beproevingshallen. Volgens een uit Wenen afkomstig bericht in het blad der Katholieke Kerk te Berlijn, „Petrusiblatt", wordt de Poolse kardinaal Wyszynski in de Loebjanka-gevangenis te Moskou ge vangen gehouden. De kardinaal zou zich slechts met „deskundigen voor godsdienstige aangelegenheden" van de Russische geheime politie mogen onderhouden, aldus verluidt in. krin gen van de Poolse militaire missie in de Russische sector van de Oosten rijkse hoofdstad. Welingelichte kringen, zo schrijft het „Petrusblatt", zien in dit bericht een bevestiging, dat de communisten willen proberen, de kardinaal een „heropvoeding" te geven, eindigend in een proces, waarin de beklaagde „een volledige bekentenis" aflegt. DE REIS VAN HET BRITSE KONINGSPAAR Koningin Elizabeth en prins Philip hebben zich Vrijdag in Kingston (Ja maica) ingescheept op de „Gothic", het schip, waarmee zij hun wereldreis zullen vervolgen. Zij zullen via het Panamakanaal naar Nieuw-Zeeland en Australië varen. EUGENE O'NEILL OVERLEDEN De Amerikaanse toneelschrijver Eugène O'Neill is Vrijdag te Boston overleden. O'Neill, die in 1936 de Nobelprijs voor letterkunde verwierf, stierf aan longontsteking. Hij was 65 jaar. Hij was reeds verscheidene jaren ziek. Door een soort verlamming was het hem vrijwel onmogelijk geworden te schrijven. Hij kreeg driemaal de Pulitzer-prijs voor dramatische kunst, onder meer voor zijn stuk „Beyond the horizon". Zijn dochter Oona is gehuwd met Charles Chaplin. Het gemeentebestuur van West- Berlijn heeft de regering van West- Duitsland verzocht na te gaan, op welke wijze West-Berlijn kan toe treden tot de Europese Kolen- en Staalgemeenschap. Het is echter niet waarschijnlijk, dat de geallieerden de toetreding zul len toestaan, daar dit voor de Sovjet- Unie aanleiding zou kunnen zijn te beweren, dat West-Berlijn is opge nomen in het Westelijke verdedi gingsstelsel, en op grond hiervan Berlijn nog verder van het Westen af te sluiten. De geallieerden hebben het recht de toetreding van Berlijn tot de Kolen- en Staalgemeenschap te ver bieden. Dc Israëlische partij, de partij met de grootste fractie in liet parlement, heeft Mosje Sharet, tot nu toe Mi nister van Buitenlandse Zaken, aan gewezen als opvolger van Ben Goe- rion. Bij een grote brand, die in Poesan Zuid Kerea, woedde, zijn waarschijn lijk verscheidene personen omgeko men. Ongeveer vijf duizend woningen zijn door de vlammen verwoest en de schade wordt op drie millioen dollar geschat. Driehonderdduizend Koreanen en Amerikanen zijn voor het vuur ge vlucht. Vijf duizend gezinnen zijn dakloos. De brand is te wijten aan de achte loosheid van een jonge Koreaanse huisvrouw, in wier huis tijdens haar afwezigheid een pot met gloeiende kolen is omgevallen. HOE wordt het weer? (Geldig van Zaterdagavond tot Zondagavond. Opgemaakt te 10 uur). TOENEMENDE WIND. Veranderlijke bewolking en droog weer, maar morgenmiddag in het Noorden van het land kans op wat lichte regen. Matige tot krachtige langs de Wadden- kust later harde Zuidelijke tot Zuid Westelijke wind. Over het algemeen iets lagere tempera turen. 29 Nov.: zon op 8.22 en onder 16.34; maan op 0.05 en onder 13.24 uur. 30 Nov.: zon op 8.24 en onder 16.33; maan op 1.58 en onder 13.36 uur. Het weer in Europa De weerrapporten van hedenmor gen 7 uur luiden: HELSINKI OSLO STOCKHOLM KOPENHAGEI LONDEN AMSTERDAM BRUSSEL PARIJS BORDEAUX GRENOBLE WARSCHAU BERLIJN FRANKFORT MüNCHEN ZURICH GENEVE LOCARNO WENEN INNSBRUCK ROME weer temp. geheel bew. 5 C. zwaar bew. 9 geheel bew. 5 I zwaar bew. 7 geheel bew. 11 vrijw. onbew. 5 onbewolkt 8 onbewolkt 5 half bew. 10 zwaar bew. 7 licht bew. 5 nevel 1 nevel 3 nevel 4 mist 1 mist 1 geheel bew. 2 nevel 7 licht bew. 3 vrijwel onbew. 6 Het K.N.M.I deelt mede: In de afgelopen dagen is een ge deelte van een Oceaandepressie naar Portugal afgezwenkt. Aangezien de luchtdruk boven Zuid Oost-Europa daarbij hoog bleef, waaiden over Frankrijk en onze om geving Zuidelijke winden, waarmee zachte lucht werd aangevoerd. De temperaturen stegen dan ook weer tot boven de normale waarde voor de tijd voor het jaar. In Zuid-Frank rijk kwamen zelfs temperaturen van 15—19 graden voor. Intussen trok een nieuwe actieve depressie vanmorgen over IJsland en deze storing doet de barometers in Schotland alweer dalen. Hierdoor zal de wind morgen weer toenemen uit Zuidwestelijke richting. Het blijft daarbij zacht weer en aangezien de neerslagzóne van de IJsland-depressie ons land nog niet kan bereiken, blijven de neerslag kansen gering Autobedrijf N.V. WASSENAAR TELEFOON 2545 (Advertentie) Korreltje De oorlog schijnt slechts plezierig voor wie er geen ervaring van heeft.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 1