Financiële beschouwingen, de woningbouw,
verkeer en industrialisatie in avondzitting
Propaganda-boekje gevraagd
De heer Kortmann wenste drie
centra voor ouden van dagen
Twee laatste fractie-leiders
VANWELZEN
WEER T LEIDS MERENPLAN
Het peil der Australische
kranten is niet hoog
"«"•"AKKERTJE
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1953
DE LEIDSE COURANT
VIERDE BLAD PAGINA 2
Leidse gemeente-begroting 1954 (vervolg)
D
|E AVONDZITTING werd gevuld i bleem zullen er ambtenaren nodig
met een aantal beschouwingen I zijn, die hun taak verstaan en niet
door andere raadsleden.
De heer Zunderman (P.v.d.A.)
hield een financiële beschouwing,
waarin hij het principieel onjuist
noemde de gekweekte reserves te be
steden om het tekort van 1953 te dek
ken, zoals Ged. Staten voorstelden.
Toch wilde spr. ook niet, dat de ge
meente op de reserve ging „zitten".
Hij stelde daarom voor dit geld ge
deeltelijk te gebruiken voor het te
kort en de rest voor de nodige pro
jecten, zoals nieuwe Schouwburg,
veemarkt, enz. In dit verband drong
de heer Zunderman aan op het sa
menstellen van een meer-jaren-plan.
De heer Stolp (Prot. Chr.) hield
eveneens een financiële beschouwing.
De gemeente is zó aan handen en
voeten aan het rijk gebonden, dat het
eigen belastinggebied practisch ver
dwenen is. Nog steeds tasten de ge
meenten in het duister. Moet de raad
ondertussen het tekort maar zo laten
of moet er uit de saldi-reserves ge
put worden? In het eerste geval
wordt de gemeente onbestuurbaar, in
het tweede geval blijft er niets over
voor eventuele slechte tijden. Er is
maar één oplossing: met klem bij
Ged. Staten aandringen op een ver
hoogde uitkering van het Gemeente
fonds.
Ondertussen gaat het niet aan de
gemeentebemoeiïngen alsmaar uit te
breiden. We moeten mét beide benen
op de grond blijven staan. Spr. was
het niet eens met de heer Zunder
man, die ten aanzien van de reserves
van twee walletjes wilde eten.
Met betrekking tot de plannen voor
een nieuwe veemarkt vroeg spr. eni
ge vergelijkende cijfers om de urgen
tie van een nieuwe markt te kunnen
beoordelen.
Voorts vroeg de heer Stolp nadere
inlichtingen over de Volkscrediet-
bank, wat betreft de aard der aan
vragen, de afkomst der aanvragers
en de reorganisatie van de bank.
Tenslotte sprak spr. de beste wen
sen uit voor het herstel van de heer
Knol en eindigde met het stellen van
de toekomst in het licht van Chris
tus' wederkomst, niet in het licht van
„Vormende Kracht" of van Marx, Le-
ndn of Stalin,
Mevr. Braggaar-De Does (P.v.d.A.)
hield een beschouwing over maat
schappelijke steun en voorzorg. Zij
pleitte voor geschikte arbeid, om
geestelijk en lichamelijk invaliden
weer in het arbeidsproces in te scha
kelen, en voor maatschappelijke aan
passing van a-sociale gezinnen. Voor
het gehele maatschappelijke pro
menen zoals sommigen helaas nog
doen dat de steunbehoevenden er
voor hen zijn in plaats van omge
keerd.
De heer Sommeling (P.v.dA.) ver
zocht om een overzicht van de ge
meentelijke personeelssterkte, omdat
er zoveel mutaties zijn, en hoopte,
dat de 1 pet. ziektewetpremie, die
thans op arbeidscontractanten wordt
verhaald, spoedig ongedaan zal wor
den gemaakt.
Spr. zette zijn voorstel nader uit
een betreffende het aanstellen van
een sociale werkster en een bedrijfs
arts voor het gemeentepersoneel, be
nevens de instelling van een sociaal
voorzieningsfonds. Vooral een be
drijfsarts zou veel praeventief werk
kunnen doen. Het voorzieningsfonds
zou naast de Volkscredietbank kun
nen staan voor kleine voorzieningen.
De heer Van der Horst (P.v.d.A.)
was zeer tevreden over de Leidse
Brandweer en wees er op, dat de
getalsterkte van het Leidse politie
corps te gering is. Hij vroeg maat
regelen tegen de walmende Eltaxbus-
sen en drong aan op spoedige tot
standkoming van de spoorwegover
gang Lammenschansweg. Hij ver
zocht voorts verbetering van de
Breestraat-verlichting ter hoogte van
het Stadhuis.
Mevr. Goudswaard-Knipscheer (V.
V.D.) drong aan op controle door de
G.G. en G.D. op de verzorging in par
ticuliere rusthuizen. Voorts bepleitte
zij de bouw van flats voor vrijgezel
len, die over het algemeen de meeste
inkomstenbelasting betalen en dus
wel enige bijzondere aandacht waard
zijn.
Spr. was tegen de suggestie van
de P.v.d.A. om de rondvraag af te
schaffen; er is weinig tijd mee ge-
möeid en er kunnen verrassingen uit
de bus komen.
De heer Aalders (K.V.P.) verheug
de zich over de toenemende indus
trialisatie van Leiden. Het voornaam
ste voor de industrievestiging is de
medewerking van B. en W. Gebleken
is, dat het college bereid zijn de no
dige medewerking te verlenen.
Ten aanzien van het reeds lang in
vooruitzicht gestelde propaganda
boekje om de aandacht op Leiden
te vestigen als industrie-stad, wilde
spr. ndet wachten op volledige ont
sluiting van de industrie-terreinen,
want dit betekent, dat niet alleen
gewacht moet worden op de Trek-
vlietweg, maar ook op de spoorweg
overgang Lammenschansweg. Laat
Leiden gerust spoedig iets van zich
laten horen. De heer Aalders ver
zocht ook de raad beter in te lichten
over de industrie-problemen.
Spr. wees op de drie reeds 10
maanden leegstaande panden aan de
Mare en het lege pand aan het Kort
Rapenburg. Laten B. en W. de pan
den een bestemming geven of in
dien nodig afbreken. Maar leeg la
ten staan is niet verantwoord. Tijde
lijk zouden er gezinnen mee gehol
pen kunnen worden.
De heer Aalders vroeg tenslotte
betegeling van de autobus-halten, zo
dat de wachtenden niet langer op de
weg of in het gras behoeven te staan,
en hiermee niet te wachten op een
verzoek van de autobus-ondernemers.
Intussen had het half elf geslagen,
zodat de voorzitter de vergadering
schorste tot Vrijdagmiddag 2 uur.
NIEUWE UITGAVEN
Elisabeth door Jan Mens.
N.V. Uitgeversmij „Kosmos",
Amsterdam.
Van alle prominente geesten is het
leven reeds in romanvorm beschre
ven, maar aan Betje Wolff schijnt
niemand gedacht te hebben. Wel was
men deze bekende schrijfster uit de
18e eeuw nog beter bekend in
combinatie met Aagje Deken
geenszins vergeten, want men is
reeds bezig met voorbereidingen te
treffen ter herdenking van haar
overlijden, volgend jaar November
150 jaar geleden. Maar dat haar le
ven zich zo bijzonder goed leende
voor een roman, daaraan dacht men
blijkbaar niet.
Jan Mens, die ons reeds menige
levendige beschrijving heeft gegeven
van historische persoonlijkheden,
vond in Betj es leven een overvloed
van stof, om er een roman van op te
bouwen.
Betje zelf maakte het hem gemak
kelijk, want in haar nagelaten ge
schriften tekent zij zichzelf ten voe
ten uit. Jan Mens kon danook in
vele gevallen volstaan met stukken
uit haar brieven te verwerken, om
de levendige, geestige Elisabeth voor
ons te doen verrijzen, zoals zij wer
kelijk moet zijn geweest. En wanneer
de auteur deze 18e eeuwse schrijfster,
EFFECTIEVE BEZUINIGINGEN NODIG
(Vervolg Hagens)
denstandswoningen in de eerste
plaats 'n kwestie is van particuliere
bouwers. Gelukkig hebben B. en W.
thans een regeling tot financiële steun
in voorbereiding.
Spr. vond de 13 pet., die de Volks
credietbank in rekening brengt voor
rente en onkosten, aan de hoge kant.
Hij bepleitte daarom het instellen
van een efficiëncy-onderzoek.
Wat de P.v.d.A.-voorstellen betreft,
sloot spr. zich aan bij hetgeen de
heer Woudstra had opgemerkt. Hij
had geen behoefte aan deze voorstel
len, gezien de bevredigende antwoor
den van B. en W. in de memorie van
antwoord.
C.P.N.
■"TENSLOTTE sprak de heer Van
Weizen (C.P.N.) als laatste der
fractieleiders. Ook hij bepleitte hand
having van de gemeentelijke auto
nomie. Een hogere uitkering uit het
Gemeentefonds, zoals B. en W. in de
geleidebrief bepleitte, achtte spr. vol
komen op haar plaats.
Jammer vond de heer Van Weizen
het, dat B. en W. nog niets konden
zeggen over het bouwvolume 1954.
Spr. was niet hoopvol gestemd ten
aanzien van het vast te stellen per
centage voor woningwetbouw, gezien
de uitlating van de Minister over
verhoging van het percentage voor
particuliere bouw.
Ten aanzien van de wensen van
de heer Meester merkte spr. op, dat
het wfel aardig is dit alles op papier
te zetten, maar vroeg zich af of de
ntbgelijkheden tot uitvoering wel be
staan, en, zo ja, hoe lang een en an
der op zich zal laten wachten. De
heer Meester is in gebreke geble
ven hiervoor een tijd aan te geven.
Evenals de heer W dstra had spr.
een beter inzicht gewenst wat betreft
de plannen voor scholenbouw. Ook
over het tekort aan leerkrachten bij
het openbaar onderwijs wilde spr. ge
tallen horen.
Spr. verheugde zich over de vesti
ging van nieuwe industrieën in Lei
den, al meende hij, dat de moeilijk
heden bij investeringen zich nog lan
ger zullen laten voelen en al was hij
geen voorstander van de vestiging
van buitenlandse bedrijven.
De Communistische Partij is geen
politieke partij, heeft de heer Mees
ter gezegd, aldus de heer Van Wei
zen, die terugging tot de theorie van
Marx en Lenin om deze bewering te
ontzenuwen. Uiteindelijk stoelt ook
de P.v.tLA. op de al dan niet gewij
zigde theorieën van Marx en Engels.
Het was inmiddels bijna zes uur ge
worden en de voorzitter schorste de
vergadering tot 8 uur.
De heer Kortmann (K.V.P.) hield
een korte financiële beschduwing en
wilde niet rekenen op een verhoog
de uitkering uit het Gemeentefonds,
evenmin op een spoedige definitieve
financiële regeling tussen rijk en ge
meenten. Het aanspreken van de sal
di-reserves achtte spr. onjuist, omdat
het een inwendige uitholling van de
gemeentelijke autonomie zou bete
kenen. Met alle effectieve bezuinigin
gen, zonder de sociaal-economische
verhoudingen der gemeente in ge
vaar te brengen, moet getracht wor
den de gemeentelijke autonomie te
handhaven. Daarom zo snel mogelijk
crediet-bewaking en efficiency-on-
derzoek in alle takken van dienst. Bij
urgente zaken moet niet naar het
wenselijke, maar naar het mogelijke
gekeken worden.
Spr. maakte de wethouder van fi
nanciën een compliment, maar bond
hem op het hart de lawine van dure
verlangens uit de raad te behandelen
een verstandig huisvader en
„neen" te zeggen als tegen overvra
gende kinderen.
Ten aanzien van de ouden van da
gen merkte spr. op, dat er naast de
plicht der kinderen ook een taak voor
de gemeente ligt, zowel geneeskun
dig als wat betreft de huisvesting.
Voor de geneeskundige verzorging
zullen er consultatie-bureaux moeten
komen met een praeventieve taak, die
reeds vóór de 65-jarige leeftijd be
gint. Wat de huisvesting betreft, be
pleitte spr. de stichting van drie cen
tra voor humanisten, protestanten en
katholieken.
De behartiging der geestelijke ge
wondheid van het schoolgaande kind
wilde de heer Kortmann in de toe
komst in handen van de Kruisvereni
gingen zien.
De gestichten Endegeest en Voor-
geest maken een verandering ten
goede door. Toch zijn er nog moei
lijkheden; de aanvulling van de me
dische staf is onvoldoeende. Mogelijk
is deze signalering aanleiding voor
jonge medici zich in deze richting te
specaliseren.
De opening in 1954 van de nieuwe
vleugel van het St. Siisabeth-zieken-
huis zal het nijpend tekort aan bed
den gedeeltelijk opheffen. Hopelijk
zal dan ook aan de nieuwbouw van
bet Diaconessenhuis begonnen wor
den. Gelukkig zijn B. en W. niet van
plan de stichting van een Stadsaca-
demisch ziekenhuis te bevorderen.
De verkeersproblemen besprekend,
pleitte de heer Kortmann voor ver-
De heer Van Iterson (Prot. Chr.) uitgevoerde werken aan de commis-
wees op enige verheugende verschijn
selen bij openbare werken, o.a. meer
hoogbouw en plannen voor particu
liere bouw. Spr. stelde voor het
bouwvolume 1954 voor de helft be
schikbaar te stellen voor particulie
re bouw, waardoor het stadsbeeld
verfraaid zal worden, terwijl mensen
die niet in woningwetwoningen thuis
horen, gelegenheid krijgen een voor
hen meer passende woning te be
trekken.
Spr. vroeg naar de mogelijkheid
van een extra bouwvolume van 200 a
300 woningen om de achterstand in
te lopen. Het is weliswaar mooi, dat
Leiden onlangs de 2.000ste woning in
gebruik nam, maar tegelijk geschied
de dit in Almelo, dat slechts 45.000
inwoners heeft
Over de woningbouw aan de Ka-
naalweg was spr. enthousiast. Echter
niet over de bouw in het Haagweg-
kwartier, waarvan de gereedgeko
men woningen nog meer tegenvallen
dan de tekeningen deden vermoe
den.
De heer Van Iterson drong aan op
spoed met het uitbreidingsplan Zuid-
West. Nog steeds tast de ra.ad in het
duister. En waarom is nog niet be
gonnen aan de bouw van 99 wo
ningen in het Morskwartier, terwijl
er zo'n haast was met het plan? Nu
blijkt er nog geen bouwvolume voor
te zijn.
Spr. drong ook aan op voorleg
ging van alle rekeningen van alle
sie van openbare werken. Ook wilde
hij in het vervolg eerst een schets-
plan met kostenberekening in de
commissie zien alvorens het defini
tieve plan ter tafel komt. Bij even
tuele wijzigingen wordt aldus voor
komen, dat veel kostbare arbeid te
vergeefs verricht werd.
De heer Van Iterson bracht het
Leidse Merenplan weer ter sprake.
Nu de spoorwegwerken, het plan
Noord e.d. nagenoeg ten einde zijn,
was voor spr. de aantrekkelijkheid er
af. Waarom zoveel geheimzinnig
heid? Uit de pers blijkt, dat andere
instanties niet langer achter het Me
renplan staan, omdat nieuwe borin
gen minder goede resultaten gehad
zouden hebben. Spr. had zojuist ver
nomen, dat er weer boringen verricht
waren, nu echter op andere gronden
dan die van het Merenplan, en vroeg
volledige opening van zaken.
Voorts bepleitte spr. het opzetten
van een plan voor stadsontwikkeling
in grote lijnen, rekening houdend met
sanering, verkeersbelangen, winkel
centrum, utiliteitsgebouwen, grach
breding van de Stille Rijn en op
ruiming van de hoek Stille Ryn
gedempte Mare. Het verkeer op het
eerste deel van de Haarlemmerstraat
zou er zeer mee gebaat zijn.
Ten aanzien van het stadsschoon
wees spr. op de vieze schuttingen
bij het Gravensteen, op de fietsen-
tent op het Waaghoofd, terwijl er in
de Mandenmakerssteeg een fietsen
stalling is, en op nodige restauratie
van de houtzaagmolen aan de Haag-
weg. De architectonische schoonheid
van de Verlengde Lammenschansweg
is hopeloos verknoeid door het wo
ningblokje op de hoek Kersenstraat
het nieuwe station wordt nog
steeds ontsierd door afschuwelijke
brievenbussen.
Gelukkig hebben B. en W. reeds
een terrein op het oog als helicopter-
veld. Moge Leiden met dezelfde snel
le activiteit in voorjaar en zomer aan
trekkelijk gemaakt worden voor
die haar tijd verre vooruit was, al
dus naar waarheid schetst, verkrijgt
hij een beeld, dat niet alleen natuur
getrouw is, maar bovendien char
mant en belangwekkend, want Betjes
leven is op zichzelf reeds een pittige
moderne roman.
De jonge Elisabeth verloor op nog
jeugdige leeftijd haar moeder en het
gebrek aan toezicht, dat daaruit ont
stond, alsmede haar levendig tem
perament leidden er toe, dat zij zich
als jong meisje compromitteerde met
een knappe vaandrig. In die tijd gaf
dat in het Zeeuwse provinciestadje
Vlissingen een hele opschudding en
de vader van Betje was dan ook maar
wat blij, dat hij van de narigheid af
was, toen de 40-jarige dominee Wolff
uit de Midden Beemster haar ten
huwelijk vroeg. Achttien jaar heeft
de levenslustige jonge vrouw daar in
de pastorie gewoond als de echtge
note van een veel oudere man, een
tijdperk van allerlei innerlijke span
ning. Voor de kunst een vruchtbare
tijd, want zy zocht troost in de boe
ken en in de schrijverij en toen
Aagje Deken haar leven kwam de
len werd deze vriendschap de grond
slag voor de eerste nog altijd graag
felezen Nederlandse roman „Sara
urgerhart". De roman van Jan
Mens eindigt met de dood van domi
nee Wolff en met een aankondiging
van de komst van Aagje Deken.
Met de dood van haar echtgenoot
is het leven van Elisabeth nog lang
niet ten einde, zodat de veronderstel
ling voor de hand ligt, dat hier het
uitgangspunt gevonden moest wor-
voor een vervolg roman.
Gezien het succes, dat Jan Mens
ongetwijfeld zal hebben met zijn
knap geschreven boek over Betje
Wolff, zal het er wel van komen. Wij
zien er met belangstelling naar uit.
Kerstvertellingen van Char
les Dickens. Uitgeverij Het
Spectrum, Utrecht.
Het jaar loopt langzamerhand ten
einde en ook de complete serie van
de Werken van Charles Dickens, de
bekende Prisma-uitgave van het
Spectrum, loopt ten einde. Het is
meer dan een toevallige coïnciden
tie, want de laatste twee deeltjes van
de verhalen door Dickens zelf ge
schreven bestaan uit Kerstvertellin
gen en welk tijdstip kon beter ge
schikt zijn voor Kerstvertellingen
dan de donkere tijd, welke nu aan
de Kerstdagen voorafgaat. De in de
ze twee deeltjes gebundelde verhalen
zijn niet de meest geliefde Kerstver
tellingen; zij halen niet bij „A Christ
mas Carol" byvoorbeeld. Maar toch
zijn ze de moeite waard, omdat zij
door Dickens geschreven zijn, die
van elk verhaal iets byzonders weet
te maken.
De meeste van deze vertellingen
verschenen tussen 1850 en 1860 in de
weekbladen „Household Words" en
vreemdelingen, b.v. door het organi- „All the Year Round" en zij maak-
seren van goede schilderijen-tentoon- ten deze bladen tot de meest gele
stellingen. 1 zene van hun tijd.
Persvrijheid werd
ongebondenheid
(Van onze correspondent in
Australië).
,,Het is met onze kranten zó erg
gesteld, dat wij die lectuur voor de
kinderen weg moeten stoppen",
schreef kort geleden een huismoe
der in één van de grote dagbladen.
Indien van Australische zijde iets
dergelijks wordt verklaard, dan moet
het wel erg zijn.
Wij zijn n.l. nog te veel gewend
aan onze Nederlandse bladen!
De krant in Australië is niet direct
een verheffend verschijnsel.
Met een variant op een bekend
Frans gezegde, kan worden gecon
stateerd dat elk land z'n krant heeft
welke het verdient.
Het spijt me dat dit in het onder-
haviga geval geen compliment je
gens Australië en de Australiërs in
houdt
In het kort en algemeen gezegd:
de krant in Australië is noch in cul
tureel, noch in opvoedkundig op
zicht van veel waarde; eerder zelfs
het tegendeel.
De journalistieke arbeid aan een
Australische krant is gerekend
naar Nederlandse standing wei
nig aantrekkelijk en men zal eerst
tot de Australische standaard moeten
afdalen, wil men waardering krijgen
voor hetgeen de pers in dit land
presteert.
Om de persvrijheid
De strijd om de vrijheid voor de
pers, welke in Nederland niet onbe
kend is geweest, heeft eveneens in
Australië .gewoed.
Gouverneur George Arthur heeft
in 1836 in genoemde stryd het on
derspit moeten delven, hetgeen bena
drukt werd door diens terugroepen
naar Engeland. Ruim dertig jaar
had de pers onder censuur der re
gering gestaan.
De vrijheid welke toen aan de
pers werd gegeven, is ontaard in
ongebondenheid.
Ongebondenheid aan de wetten
van fatsoen en menselijkheid.
Wanneer een vader in het belang
van zijn kinderen een rechter smeekt
maatregelen te nemen tegen het in
finesses publiceren van zijn echt
scheidingsprocedure en men leest de
volgende dag in de kranten niet
tendemping, enz. Hij stelde' voor de diLv«»ek
Oostdwarsgracht te dempen, waar
door nieuwbouw van de Wolbrug
overbodig wordt, terwijl de thans pri
ma bestrate en verlichte Oude Sin
gel een ruime verkeersweg zonder
flessenhals wordt. Tevens ontstaat
dan een plein, geschikt als parkeer
ruimte en als groen in de binnenstad.
bedoelde finesses, dan walgt men
van dit genre journalistiek.
Hetgeen helaas niet tot de uitzon
deringen behoort.
„Eenrichting-verkeer"
In Australië beweegt de pers zich
in één richting, waarmee ik bedoel
dat er geen bladen zijn van diverse
politieke schakeringen. Althans niet
wat betreft de grote pers.
Men heeft een aantal politieke
weekbladen, doch een gevarieerde
pers zoals we die in Nederland ken
nen, heeft men hier niet.
Van de in 1908 opgerichte Labour -
krant „The Worker", later de „Bar
rier Daily Truth" is weinig overge
bleven.
Er mogen dan kranten zijn die
wat meer Labour- dan wel Liberaal
getint zijn, maar de regering vindt
in dit opzicht in de pers onbereken
bare paladijnen!
Zonder te willen beweren, dat uit
sluitend de politiek of een godsdien
stig beginsel aan een krant waarde
en gezag geeft, moet toch worden
geconstateerd, dat de Australische
pers die beide jnist.
Dat wil zeggen, haar invloed en
gezag by het publiek is niet groot.
Mogelijk dat haar eigen „standaard"
zulks bewerkstelligt, want in het al
gemeen kan men de waarde van de
krant in Australië niet veel hoger
aanslaan dan van de ordinaire „Co
mics" of een ,.Love Story", slechts
met die aanvulling, dat de krant het
nieuws brengt.
Nieuws over gebeurtenissen in
eigen land, een weinig uit andere
landen, veel over sport-evenemen-
ten enz.
Toen onlangs Stalin overleed las
ik in één van de grootste bladen
zulk een profaan „verslag" omtrent
de aankomst van Stalins ziel in de
hemel, dat iemand met enig chris
telijk gevoel het epistel, dat n.b. op
de voorpagina was afgedrukt, slechts
met de grootste afschuw zou kunnen
lezen.
States-kranten
Vanwege de enorme afstanden
heeft men „States-kranten", welke
dus over een hele ,>provincie" van
Australië verschijnen, aangevuld
met enkele plaatselijke, periodiek
verschijnende bladen.
Tot de oudste en grootste kranten
mogen gerekend worden de „Sydney
Morning Herald" die een oplage
heeft van plm. 350.000 en de „Ar
gus" in Melbourne, welke beide bla
den haar eeuwfeest achter de rug
hebben. Hetgeen in dit jonge land
heel „oud' 'is
Overigens is het gezag der Mei-
„Zenuwen'
Nare dagen"?
Moe en mat?
Het zyn stuk voor stuk „sterke
verhalen", welke maar één nadeel
hebben, dat zij meestal slechts in een
zeer ver verwijderd verband staan
tot het Kerstfeest. In dit opzicht ge
lijken zy op de Kerstnummers van
sommige geïllustreerde bladen, waar
in h^t Kerstgebeuren vrijwel niet
vertegenwoordigd is; zij komen al
leen ter gelegenheid van het Kerst
feest uit.
Zo is het met Dickens' Kerstver
tellingen ook vaak, maar dat neemt
niet weg, dat het goede, echt gezel
lige vertellingen zijn, welke passen
in de sfeer van de Kersttijd en ge
heel doortrokken zijn van die aparte
geest, welke die van Dickens is.
Kinderboeken, door Godfried
Bomans. Uitg. N.V. Drukke
rij en Uitg. J. F. Duwaer en
Zonen, Amsterdam.
In onze kinderjaren waren we al
tijd heel blij, wanneer moeder ons
een sprookje vertelde. En de tegen
woordige jeugd is niet anders, zelfs
de moderne jeugd. En hoewel we
kunnen begrijpen, dat de oude
sprookjes nog steeds opgeld doen,
geloven we. dat meerdere variatie
zeer welkom is.
Welnu, Godfried Bomans heeft 'n
zestal moderne sprookjes in elkaar
getimmerd en in boekvprm uitgege
ven, welke bij de jeugd ongetwijfeld
een welkom onthaal zullen vinden.
En dat zyn dan in de eerste plaats
sprookjes, welke moeders aan hun
kinderen kunnen vertellen, waarop
ze later als ze eenmaal kunnen
lezen zelf nog met veel genoegen
ongetwyfeld de verhaaltjes zullen
herlezen.
We ontvingen er van de Drukkerij
en Uitgeverij J. F. Duwaert en Zo
nen uit Amsterdam zen tegelijk. Het
zijn: Dfe ijdele engel, Het luie jon
gentje, De ontevreden vis, Jan de
Zebra, De verliefde Zebra en Het
locomotiefje, 't Zijn alle aardig ge-
illustreerde boekjes, die vooral in
deze tijd een welkom geschenk zul
len zijn. Bij drie ervan zijn de illu
straties van Jan Emmink, bij de an
dere drie van Jaap Pander. Wij
wensen schrijver en uitgever veel
succes.
bourne-pers wel iets groter dan die
van Sydney, hetgeen stamt uit de
tijd toen de regering nog in Melbour
ne en niet. zoals thans, in Canberra
zetelde.
De omstandigheid, dat de bladen
over een zeer groot district ver
schijnen, is oorzaak, dat wat betreft
het nieuws, zij zich hebben te bepa
len tot de voornaamste gebeurtenis
sen, waarbij uiteraard Sydney en
Melbourne de meeste aandacht vra
gen.
De inhoud van de krant
De grote bladen zijn eigendom van
concerns; juist kort geleden is in
Sydney ,The Sun" met talrijke ne
ven-uitgaven in handen overgegaan
naar het concern van de „Herald".
Laatstgenoemd blad heeft dé ad
vertentie-reputatie; op sommige da
gen zijn dertig, veertig pagina's 'door
advertenties ingenomen! Er is een
afzonderlijke verdeling in de uitgif
te van ochtend- en avondbladen.
Iets vertellen omtrent de inhoud
dier kranten is niet zo eenvoudig,
omdat er een zeer sterke mixed
up" is.
Enkele rubrieken noemde ik reeds;
men vindt voorts diverse „strips",
puzzles, pagina's gevuld met „socie-
ty-news" enz.
De verslagen der Porlementszit
tingen zijn uiterst summier, soms is
er slechts een opsomming van het
geen werd behandeld. Tenzij er iets
sensationeels gebeurt....
Sommige bladen geven op Maan
dag een kort resumé van bepaalde
bijzondere kerkdiensten mot als aan
kondiging: „The Pulpit" (De Preek
stoel).
Aanvankelijk zich gericht hebbend
op do Engelse krantenstijl, gaat men
thans meer in de richting van die
in Amerika, hoewel de techniek: der
Amerikaanse pers ontbreekt.
Dat de Australische bladen op mo
derne leest geschoeid zijn en uitste
kend geoutilleerd, mag worden ge
constateerd.
Publiek op de redactie-stoel
Australië neemt de tweede plaats
in wat betreft het hoogste percenta
ge van krantenlezend publiek; voor
iedere duizend Australiërs worden
per dag gemiddeld 440 kranten ver
kocht; met 598 exemplaren staat
Amerika bovenaan.
Nu worden de kranten hier sterk
op z'n Amerikaans gelezen, n.l. op
straat en in openbare middelen van
vervoer.
Men ljjest zijn krant, of juister,
hetgeen ieder persoonlijk interes
seert, in bus, tram of trein en gooit
de krant dan weg.
Dit doet men des morgens; dit
doet men des avonds.
Het zijn vooral de verslagen in
zake echtscheidings-procedurcs, wel
ke hier in het openbaar worden be
handeld, die „interessante" copy ver
schaffen. Er wordt hierbij afgedaald
tot in de bijzonderheden, welke meer
dan ,,cru" zijn.
Bovendien worden naam en adres
van de betrokkenen volledig ver
meld, hetgeen trquwens ook bij di
verse criminele' delicten geschiedt.
Men neemt absoluut geen egards in
acht jegens kinderen, familie enz.
van betrokkenen.
Welke verwoestingen door dat al
les wordt aangericht, laat zich slechts
gissen!
Uit alles krijgt men de indruk, dat
het publiek op de redactic-stoel zit
van dp Australische krant; in de eer
ste plaats geldt: „Hoe trekken we
lezers".
Waar een krant dan terecht komt,
demonstreert de pers in Australië.
Inderdaad, er is vaak reden om de
krant uit een gezin met opgroeiende
kinderen te weren!
Als geheel is het dus geen verhef
fend beeld dat ik over de Australi
sche krant moest geven; er is reden
om later ook nog iets anders en
mogelijk beters! daaromtrent te
vertellen.
