sta op
srmmt
Er zijn al te veel, veel te kleine
woningen gebouwd
'I beste van 91 beste voor Sterling
Hogere lonen in
de bouwvakken?
De mist belette tien toestellen naar
hun basis „Volkert" terug te keren
Mata Hari zal nogmaals voor
de rechter gevoerd worden
Timmerman treft geen blaam
Slagerspatroons zien hun
omzet krimpen
DONDERDAG 19 NOVEMBER 1953
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
TWEEDE KAMER
In de Tweede Kamer waren aan
de orde de voorstellen van de vaste
commissie voor Justitie tot het on
derwerpen aan een uitspraak der
Staten-Generaal als bedoeld in art.
61 der grondwet, van het Statuut
van de Haagse Conferentie voor in
ternationaal Privaatrecht, en van de
heer Burger tot het verklaren, dat
geen uitspraak der Tweede Kamer,
als bedoeld in art. 61 der grondwet,
wordt verlangd over de nota's op 10
October 1953 te 's-Gravenhage tus
sen de Nederlandse regering en de
Duitse bondsregering gewisseld, in
zake de afschaffing van visa voor de
wederzijdse onderdanen voor een
verblijf van niet langer dan drie
maanden.
Het eerste voorstel van de vaste
commissie voor Justitie wordt zon
der hoofdelijke stemming aanvaard.
Over het voorstel van de heer Bur
ger zegt de heer MAENEN (KVP)
van mening te zijn dat de gang van
zaken weinig bevredigend is ge
weest. Deze is te traag geweest.
Nochtans gaat zijn fractie accoord
met het voorstel.
De heer GORTZAK (CPN) heeft
er bezwaar tegen, dat dit voorstel
niet in openbare discussie komt. Dit
voorstel dient niet te worden aan
genomen en men dient tijd te krij
gen om 20 handtekeningen bijeen te
zamelen teneinde te bewerkstelligen,
dat de zaak wel in openbare discus
sie zal komen.
De heer OUD VVD) vraagt zich
af of de zaak wel zoveel haast heeft.
Bovendien heeft deze haast slechts
zin, als de Eerste Kamer dezelfde
gedragslijn volgt. Als er dus bezwa
ren zijn tegen deze haast, laten we
dan wat minder haast maken.
De heer SCHMAL (CH) is het wel
eens met de heer Oud en vraagt ook
het gevoelen van de bewindsman te
mogen vernemen.
De heer BURGER (PvdA) zegt dat
hier geen sprake is van een bedoe
ling, om de rechten van enige Ka
merleden te verkorten. Ook is de
haast niet nijpend. Het is meer be
doeld als een vriendelijk gebaar voor
het werk, dat in Straatsburg wordt
verricht.
Niet zo urgent
De minister van Buitenlandse Za
ken, de heer LUNS, sluit zich aan bij
de heer Burger. Het is niet de be
doeling om de rechten van de Ka
merleden te beknotten. Bovendien
is de zaak niet zo urgent.
Het voorstel-Burger wordt met 35
tegen .21 stemmen aangenomen. (Voor
stemmen de KVP, PvdA en van de
CH de heer Kikkert).
Aan de orde is de begroting van
Wederopbouw en Volkshuisvesting
(voortzetting algemene beraadsla
gingen).
De minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting, de heer WITTE,
betoogt, dat in verschillende secto
ren het bouwprogramma een prog
nose is of men het wil of niet.
Het weer heeft belangrijke gevol
gen voor de werkloosheidscijfers in
de bouwnijverheid. Als er spannin
gen blijven optreden, dan zal vol
gens spreker inderdaad de bouwnij
verheid wat moeten worden afge
remd. De besparing zal in de eerste
plaats gevonden moeten worden in
de overheids-bouw. Voorts is nog
enige temporisering mogelijk in de
bouw voor de sectoren van handel
en nijverheid enktenslotte is het mo
gelijk de scholenbouw iets te beper
ken.
De woningbouw dient en hoeft dus
niet te worden beperkt.
Er dient geen excessief aantal
nieuwe bouwvakarbeiders te worden
aangenomen, al zal wel enige pro
paganda moeten worden gemaakt.
Spreker zal met zijn ambtgenoot voor
Sociale Zaken spreken over maat
regelen om de lonen der bouwvak
arbeiders te verbeteren.
Of de woningnood eerder gelenigd
zou zijn als de particuliere bouw
meer kansen kreeg, betwijfelde de
heer Witte. Het totale bouwapparaat
is op het ogenblik vol bezet. „Het
komt er niet op aan, wie er bouwt,
als er maar behoorlijke arbeiderswo
ningen gebouwd worden. Doen de
particuliere bouwers dit niet, dan
treedt de overheid subsidiair op.
Deze zaak moet zichzelf uitbalance
ren, niet alleen door het spel van de
vrije economische krachten, maar
ook met inschakeling van de eigen
verantwoordelijkheid van de gemeen
tebesturen", aldus de minister.
Kleine woningen
Minister Witte was bepaald niet te
spreken over het grote aantal kleine
woningen, dat in de grote steden
wordt gebouwd. Hij gaf een over
zicht van het jaar 1952. In Amster
dam had 12,6 pet. van de woning
bouw betrekking op woningen met
1 slaapkamer, 37 pet. met 2 slaapka
mers, 39 pet. met 3 slaapkamers en
9.1 pet. met 4 slaapkamers. In Rot
terdam was dit resp. 6,9 pet., 67,4
pet., 20 pet. en 5,7 pet. en in Den
Haag 34,4 pet., 43,4 pet., 20,4 pet. en
1,6 pet.
rijkste kwesties bij deze begroting.
Hij besprak de ontwikkeling, die zich
in de loop der jaren bij de rechter
lijke macht heeft voorgedaan en
waarschuwde, dat met de specialisa-
tio niet te ver gegaan moet worden.
Boven allerlei gespecialiseerde rech
ters gaf hij altijd nog de voorkeur
aan een algemene rechter, geadvi
seerd door deskundigen.
De heer VAN DER FELTZ (CH)
bracht o.m. onder de aandacht van
de minister, dat het echtscheidings
recht in Nederland niet in overeen
stemming is met het rechtsbewust
zijn van ons volk.
„De bouw van
kleine woningen bevordert een ge
zond huwelijksleven allerminst. Men
is uitgegaan van de fictie, dat de
meeste gezinnen wel zullen gaan
wonen in een juist passende woning,
maar de enige reële basis, die men
kan aannemen, is de subjectieve be
hoefte van de mensen", zo meende
de minister. Hij was intussen ver
heugd, dat het landelijke gemiddel
de van het aantal woningen met drie
slaapkamers nog vrij gunstig ligt.
Voor een werkelijk goede diffe
rentiatie in de woningbouw zijn, vol
gens minister Witte, de volgende
maatregelen nodig: de contingenten
moeten niet uitgedrukt worden in
het aantal kubieke meters, maar in
het aantal woningen, dat gebouwd
kan worden, een verder gaande
huurverhoging, een bepaalde subsi
diepolitiek en een zeker toezicht op
de gemeenten. Dit laatste zou kunnen
geschieden door algemene richtlij
nen vast te stellen of door indivi
dueel toezicht op elke gemeente,
maar dat lokte de minister niet erg
aan.
Tenslotte sprak de heer Witte nog
even over de wederopbouw van het
Bezuidenhout in Den Haag. Het in
stellen van een commissie voor dit
vraagstuk moet vooral niet gezien
worden als een blijk van wantrou
wen jegens het Haagse gemeentebe
stuur. De wederopbouw van dit
stadsdeel heeft zoveel aspecten (rijks
kantoren, rijkswegen, spoorwegen,
enz.), dat het van groot nut zal zijn
indien de betrokkenen de plannen
bij elkaar brengen en gezamenlijk
trachten een realiseerbare oplossing
te vinden.
De Kamer aanvaardde de begro
ting van Wederopbouw en Volks
huisvesting z. h. st. De heer Gort
zak (CPN) kreeg aantekening, dat
hij geacht wilde worden tegenge
stemd te hebben.
Justitie
Daarna begon men aan de begro
ting van Justitie.
De heer OUD (VVD) vond het
vraagstuk van de opleiding en de
recrutering van leden van de rech
terlijke macht een van de belang-
Hij hekelde vervolgens het feit,
dat emigranten, die in de bezettings
jaren door het verrichten van vader
landslievende daden met de Justitie
in aanraking zijn gekomen, daar
van thans de dupe worden. Derge
lijke veroordelingen worden doorge
geven aan de emigratie-autoriteiten
grote aantallen I van het land waarheen men wil emi-
Niemeijer haalde het allerbeste uit de nieuwe Virginia
oogst.
Duizenden vaten zijn al uit Amerika aangevoerd.
Die heerlijke tabak wordt nu in de Sterling shag verwerkt.
Kóóp daarom zo'n pakje Sterling;
het is nu méér dan ooit verreweg
de lekkerste shag van Nederland!
Niemeijer's Tabak
greren en dat is voor de emigrant
bepaald niet prettig. De heer Van
der Feltz vroeg de minister aan deze
dwaasheid een einde te maken.
Verder besprak hij het grote aan
tal vacatures by de politie, dat, naar
zijn mening, te wijten is aan de te
lage salariëring van de lagere poli-
tie-ambtenaren.
De Kamer gaat vandaag met deze
begroting verder.
Een hogere honorering voor de ar
beiders in de bouwvakken zal minis
ter ir. H. B. J. Witte, in verband
met de veel voorkomende zwarte lo
nen in de bouwnijverheid gaan be
spreken met zijn ambtgenoot voor
Soc. Zaken en Volksgezondheid, de
heer J. G. Suurhof.
Dit deelde hij gistermiddag in de
Tweede'Kamer mede bij de behande
ling van zijn begroting van Weder
opbouw en Volkshuisvesting.
ORANJE VERTREKT MET
SINTERKLAAS NAAR INDONESIë
vrijdag, 20 November as., zai hetj en zes moesten andere vliegvelden opzoeken
ms „Oranje" van de N.V. Stoomvaart
Maatschappij „Nederland" van Am- PjlotCll OIlQCClcCrQ [boven het plaatsje Erp rond in de
sterdam naar Djakarta vertrekken. o hoop een mogelijkheid tot landing te
De inscheping van de passagiers mmi,h kunnen vinden. Hij slaagde hierin
zal tussen 10 en 13 uur geschieden. vliegen met straaljag s yi t n-et gn tQen zjjn toestel niet lan.
Het schip wordt 11 December in ger in de lucht kon houden, liet hü
Tandjong Priok verwacht.
Te Amsterdam schepen zich 640
passagiers in, en te Southampton
nog 152, hoofdzakelijk voor Colom-
tabak
°P
z'n best!
TWAALF STRAALJAGERS STEGEN OP
Twee stortten neer, twee werden beschadigd
bo en Singapore. Ook zullen aldaar
7940 zakken post worden ingeladen,
hetgeen verband houdt met de
Kerstdagen.
Van Sint Nicolaas is bericht ont
vangen, dat hij, vergezeld van 2
zwarte pieten, op 5 December, als
het schip zich in de Indische Oceaan 1 letsel opgelopen heeft,
bevindt, een bezoek aan de „Oranje"
zal komen brengen.
riscante bezigheid te z«n en dit moest °ch d m v de schietstoel uit zijn
lu vlieg asis j toes£ei werpen waarna de straal ja-
Eindhoven ondervinden, d'e om jï terecht kwam in een bouwland
uur 12 straaljagers de lucht instuur- «yen buiten de bebouwde kom van
de en hiervan slechts twee thuis Mg E H b()ord d
r.ÜJgen;^^ra^fJ,en„fhe?„kërriC„" g-nd, -aar vloog wonderlijk genoeg
met in brand; een klem brandje in
met noodlandingen of anderzins
moeten redden en twee hunner zijn
neergestort. Bij deze respectabele en
gelukken-serie mag het een buiten
gewoon verheugend feit genoemd
worden, dat geen van de piloten enig
A.R.-vrouwen mogen
in de politiek
De A.R. Partij kan iu het vervolg
vrouwen plaatsen op de candidaten-
lijsten bij de verkiezingen. De A.R.
kiesverenigingen, die Woensdag in
een buitengewone deputatenverga-
dering te Utrecht bijeenkwamen,
hebben n.l. besloten het in 1921 ge
nomen besluit der deputatenvergade-
ring, waarbij de vrouwen van het
passieve kiesrecht werden uitgeslo
ten, in te trekken.
Het besluit werd met een zeer
grote meerderheid van stemmen ge
nomen: 1675 tegen 125.
De geringe oppositie kwam voor
namelijk uit enkele kleine plaatsen.
Een afgevaardigde uit Waardhuizen
b v. sprak de vrees uit, dat bij aan
vaarding van het voorstel de A.R.
aanhangers zal verliezen; dat zelfs
een scheuring zal kunnen dreigen.
Een snreker uit Berlikum merkte op,
dat slechts in geval van nood een
vrouw mag heersen over de man.
Tegen degenen, die zich tegen het
passief vrouwenkiesrecht verklaar
den, zeide dr. J Schouten, de voor
zitter, dat hij het zou toejuichen als
de mannen de vrouw eindelijk eens
zouden wilier zien als een verrij
king in ie politiek.
ÏVT Kr**»lrx7xvrm I De w€t staat toe ^at oolc *n straf"
I>iu in DoeKvorm zaken een kleine schadevergoeding
1 wordt geëist en wel van ten hoogste
De officier van justitie te Utrecht 150.De familie beschouwt de ge-
zal op last van het Amsterdamse ge- leden schade voor een groot deel als
rechtshof een vervolging wegens van ideële aard. Zij heeft een tijd
smaadschrift instellen tegen de lang over het bewuste onderwerp zo-
Baarnse uitgever van Kurt Singers veel als honderd brieven per week
„Vrouwen en Spionnage" („van Ma- ontvangen. Een van haar bedoelin-
ta Hari tot Odette") in de Neder- gen schijnt te zijn te voorkomen dat
landse vertalling. Aanvankelijk had de gelijknamige film zal worden ver-
de Utrechtse officier de klacht van toond, en dat de .jaarlijkse herden-
de familie Mac Leod over voor haar kingen met nonsens over Mc Leod"
als nabestaanden van de KNIL-ma- steeds opnieuw gepubliceerd zullen
joor Mac Leod (Mata Hari's echtge- worden. De familie stelt zich op het
noot) beledigende passages in het standpunt dat het gewraakte boek
boek niet ontvankelijk verklaard, niet als ernstig werk kan worden
maar het Hof te Amsterdam bij wie beschouwd, in tegenstelling met me
de raadsman der familie in beroep nig ander boek over Mata Hari. De
ging blijkt een andere mening toe- heer Singer zou zelf hebben ver-
gedaan te zijn.
Vrouwe Justitia op
bezoek bij Bacchus
Een 54-jarige grondwerker K. te
Leeuwarden had in een café op een
zodanige wijze getracht een mes in
zijn halfbroers buik te verstoppen,
dat diens leven geruime tijd aan een
zijden draadje hing. Voor deze steek
partij stond K nu terecht. Over
de manier waarop men rond de tafel
gezeten had konden zijn vrienden
het echter niet eens worden. Wel
heeft men gezien, dat de halfbroer
ineens in elkaar kromp en naar zijn
bruik greep. De verdachte verklaar
de dat hij, door de afstand die te
oversteken viel, zijn broer nooit heeft
kunnen beschadigen.
klaard te hebben geweten dat de
vrouw die hy beschreef niet de doch
ter was van Mc Leod.
de cockpit werd door een landbou
wer, die in de buurt aan het werk
was, met zand geblust.
De tweede straaljager, die geen
vliegveld meer kon bereiken ging
geheel verloren. Nauwelijks had de
piloot eveneens met behulp van
zijn schietstoel zijn toestel verla
ten of het sprong in de lucht uit el
kaar; dit geschiedde boven 't plaatsje
Wanroy.
Er is nergens schade aangericht
aan eigendommen van derden.
De mist, die gistermiddag in de tijd
van een half uur geheel Zuid Neder
land inkapselde, moet aansprakelijk
voor de tegenslag worden gesteld.
Nadat de vliegtuigen om drie uur
opgestegen waren, kwam de mist in
de aanval en dit offensief eindigde
met een volledige afsluiting van het
luchtruim binnen het half uur.
De piloten in de straaljagers kre
gen radiografisch opdracht onmid
dellijk naar hun basis terug te ke
ren, maar voor het merendeel was
dit toen reeds onmogelijk. lx*7» i_ x lx J
Twee hunner wisten Volkert nogi W IC OClclcllt QC
te bereiken en maakten een vrij ge-1 i j 7
slaagde landing, al raakte een van SCllBUC
de toestellen tijdens de uitloop van'
de baan af, waardoor het beschadigd
werd.
Zes andere vlogen naar vliegvel
den, waar de mist nog niet zijn mis
leidende sluier gedrapeerd had en
kwamen terecht op vliegvelden in
Duitsland.
Van de overige vier konden er
twee met een buiklanding aan de
grond komen, waardoor de toestellen
lichte schade opliepen, het ene toe
stel landde in Duitsland en het twee
de in de Peel, maar de twee andere
piloten hebben hun toestel in de
lucht moeten verlaten.
Een van hen cirkelde geruime tijd
PATER VAN DER STEEN O.F.M.
IN BRAZILlë OVERLEDEN.
Op 15 November is te Taquari in
Brazilië overleden pater Antonio
(Wunibald) van der Steen OFM.
Pater Van der Steen werd geboren
te Rosmalen in 1894, trad in de Orde
der Minderbroeders in 1917, ontving
de priesterwijding te Weert in 1924
en vertrok naar Brazilië in 1927. Vier
jaar was hij als missionaris werk
zaam in de uitgestrekte parochies in
het Noorden van Minas Gerais en
daarna tot aan zijn dood in de staat
R10 Grande do Sul. Gedurende vele
jaren was hij pastoor van de parochie
Fao.
ASSESSOR VAN GEESTELIJKE
ADVISEUR DER K.A.B.
Z.H.Exc. Mgr. dr. B. J. Alfrink,
Aartsbisschop-Coadjutor van Utrecht,
heeft namens het Hoogwaardig Epis
copaat benoemd tot assessor van de
Geestelijk Adviseur van de Ned. Ka
tholieke Arbeidersbeweging de zeer-
eerw. heer M. J. Doesburg te
Utreoht.
De federatie van slagerspatroons
bonden, gevormd door de algemene
Nederlandse, de katholieke en de
christelijke slagershond, heeft te
Utrecht een oriënteringsvergadering
gehouden, waarin tot uiting kwam,
dat de slagerspatroons in Neder
land ongerust zijn over de toekomst.
Dr. Scheltema, één van de direc
teuren van het economisch instituut
Bovendien bleek er nog een ge- voor de middenstand, zette uiteen
tuige te zijn, die per brief -had aan
gekondigd niet op de zitting te zul
len verschijnen. Hij schreef verder,
dat men hem bedreigd had voor het
geval hij bezwarende verklaringen
zou afleggen. Om de hele zaak ter
plaatse op hun gemak eens te kun
nen bekijken heeft de rechtbank be
sloten het roerige kroegje met een
bezoek te vereren.
hoe in Amerika de ontwikkeling
van het grootwinkelbedrijf heeft ge
leid tot uitschakeling van het klein
en middelgroot winkelbedrijf. Het is
daarom noodzakelijk, dat de slagers-
bedrijven in Nederland zich deze
gang van zaken voor ogen stellen
en zidh tijdig aanpassen.
De voorzitter van de federatie, de
taurants, grotere inrichtingen, zelf
bedieningszaken, warenhuizen en de
scheepvaart tegenwoordig worden
bediend door de groothandel en
grossiers, waardoor het debiet van
de slagersbedrijven kleiner wordt.
Door de hoge lasten werken nu al
vierduizend slagers in ons land zon
der personeel en wanneer de juiste
maatregelen niet worden genomen
zulen veel slagers in moeilijkheden
komen.
De federatie zal een commissie sa
menstellen die de verschillende
vraagstukken zal bestuderen. Ook
het aantrekken va*- academici om de
grote vraagstukken in studie te ne
men is een middel om de moeilijk
heden op te vangen. De heer Burger
pleitte ook nog voor de instelling
van een leerstoel voor de midden
heer C. Burger, wees er op dat res- standsproblematlek.
De timmerman uit Naarden heeft
het niet gedaan, vertelde gisteren
de Utrechtse politierechter en daar
mede is deze houtbewerker van alle
blaam en verdenking gezuiverd, die
gedurende enkele maanden op zijn
onschudig persoontje gedrukt heb
ben.
Zoals men zich zal herinneren,
verwachtte de timmerman tijdens de
zomermaanden enkele postwissels,
die te zamen ruim ƒ23,moesten
opbrengen. Daar de waardebrieven
maar niet kwamen en hij van zijn re
laties hoorde, dat ze wel verstuurd
waren, stapte de timmerman naar de
P.T.T., waar men hem vertelde, dat
de postwissels allang geïnd waren en
'waar men tenslotte boos werd en
de timmerman aanklaagde wegens
valse aangifte.
Zo kwam deze gedupeerde nog
met de rechter in aanraking ook en
zuiver het toeval, dat hij kon aanto
nen, dat hij gedu.ende de dagen, dat
de postwissels geïnd waren, niet thuis
was geweest, redde hem van een
veroordeling.
Nee, zei de politierechter gisteren,
Tante Pos is te voorbarig geweest;
op de postwissels staat uw handte
kening niet. De een of andere
snoodaard heeft uw schrift nage
bootst en u staat volkomen in uw
recht.
Dit is natuurlijk erg prettig om te
horen, wanneer je een paar maanden
lang door de gemeenschap als op
lichter beschouwd ben, maar de tim
merman was toch niet zo dronken
van vreugde of hij informeerde bij
de rechter, wie nu feitelijk de schade
moet betalen, die hij door de voor
barige tante Pos geleden heeft, want
ongeacht de postwisels, die hij
langs zijn neus voorbij zag gaan,
heeft hij verscheidene dagen zijn
timmerwinkel moeten sluiten om
hetzij als verdachte, hetzij als ge
tuige naar Utrecht te tygen en daar
voor Vrouwe Justitia te verschijnen.
De rechter is echter wel in staat
om iemand zijn goede naam terug te
geven, maar meer materiële schade
stuit daarop technische moeilijkhe
den; de rechter wist het echt niet.
Mét goede naam, maar zonder
schadevergoeding keerde gister
avond een toch erg gelukkige tim
merman in Naarden terug.
KATH. AANNEMERSBOND.
De algemene ledenvergadering van
de Nederlandse Katholieke Aanne
mers- en Patroonsbond heeft zich
Dinsdag accoord verklaard met de
arbitrage-overeenkomst tussen de
bonden van werkgevers in het bouw
bedrijf enerzijds en de arbeidersbon
den aan de andere kant. In prin
cipe nam de vergadering voorts de
voorgestelde erecode voor aanne
mers aan. Met behulp van deze code
zal men wederom willen komen tot
het beoordelen en berechten van
oncollegiale handelingen. De proce
dure hiertoe is evenwel nog niet
vastgesteld.
Opnieuw werd gepleit voor meer
particuliere woningbouw, zoals ook
reeds in het adres van de vijf werk
geversbonden in een adres aan de re
gering is medegedeeld. Met veel ge
noegen is kennis genomen van de
rede, die de heer Van Vliet verle
den week in de Tweede Kamer heeft
gehouden. De aannemers zien daar
in begrip voor hun wensen.
De vorstverletregeling is thans be
kend: ook nu zullen de werkgevers
worden ingeschakeld bij de uitkering
van vorstgelden, volgens risicofonds
of Werkloosheidswet. Over de be
drijfsorganisatie zijn de besprekin
gen begonnen. De bonden zijn het er
over eens, dat de „Drie Zuilen" moe
ten worden betrokken bij het komen
de overleg over de bevoegdheid die
het bedrijfschap zal moeten hebben.
