S)e Êdcbe6oii^cmt
Weldra praten
over Triëst
Kaarten voor conferentie verzonden De wedstrijd Engeland-Fifa-elftal
Uitstel van de bespreking Triest is gevaarlijk
Zuid-Slavië werft vrijwilligers
Hoe Ma'an het
bekijkt
WIL VIETNAM DE UNIE
HANDHAVEN OF NIET?
Niet „bekeerden"
komen vrij
Straaljager vloog
de ruiten stuk
Balans van de
Mau-Mau
Overleg te Cairo is vastgelopen
Br* Guyana in
Lagerhuis
Franse boeren dreigen te staken
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 22 OCTOBER 1953
45ste JAARGANG No. 13023
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
VRIJERE LONEN
r\E Partij van de Arbeid heeft, bij
monde van de heer Hofstra, reeds
geantwoord op de motie-Romme in
zake ue vrijere let wel „vrijere",
niet „vrije" loonvorming. Dit ant
woord is opmerkelijk zacht, in ver
gelijking met. het barse veto, dat het
N.V.V.-corgres kortelings heeft laten
horen. Het antwoord is afwijzend,
de motie-Romme zou „onuitvoer
baar" en „verwerpelijk" zijn, maar
niettemin noemde de Partij van de
Arbeid-spreekbuis de kijk van de
Katholieke Volkspartij (want ook
prof. Romme sprak namens hen)
„niet zo onaantrekkelijk". Hij sloeg
geenszins de deur toe voor nader
overleg en men krijgt de indruk,
dat de P. v. d. A. zich niet zal ver
zetten indien over deze kwestie
(waarvan reeds' in de Troonrede
vagelijk werd gewaagd) het advies
zou worden gevraagd van de So
ciaal-Economische Raad. Dit zou
uitstel betekenen, maar ook de mo
tie sprak van een „zo mogelijk" met
ingang van 1954, want {laarin wordt
overleg gevraagd vanzelfspre
kend met het bedrijfsleven en
voor dit brede en veelzijdige overleg
zijn de twee maanden, welke ons
nog slechts van Nieuwjaar schei
den, zeer krap te achten. Daarbij
kan men de zakelijke critiek van de
heer Hofstra voldoende recht doen
wedervaren. Er zijn aan vrijere
loonvorming voordelen, maar ook
bezwaren verbonden, maar deze be
zwaren werden in de formulering
van de motie reeds onderkend en
zullen door practijk-regelingen die
nen te worden opgevangen. De motie
stelt als beperkingen een voldoende
mate van onderlinge samenhang der
lonen in de verschillende bedrijfs
takken, een passende bestaansmo
gelijkheid voor hen, die aan het be
drijfsleven deelnemen, en in het al
gemeen de veiligstelling van de doel
einden der regeringspolitiek. De mo
tie wenst bovendien volledig de be
voegdheid van de regering te hand
haven om loonregelingen, welke
het algemeen welzijn in gevaar
brengen, te verbieden. De vrijere
loonregeling betekent namelijk al
lerminst een vrije loonregeling vol
gens het oud-liberale systeem, dat
systeemloos was. Dat zou inderdaad
een stap terug zijn in de sociale ont
wikkeling en in de groei der organi
sche maatschappij-gedachte: „Want
dat er 'en zeker toezicht van de
overheid op verschillende terreinen
van het sociaal-economische leven
moet zijn staat buiten kijf"
schreef prof. dr. G. W Groeneveld in
het voorlaatste nummer van het
Katholiek Staatkundig Maandschrift
(welk nummer geheel aan „De.Weg
naar de Vrijheid" was gewijd). De
vrije loonvorming wordt niet terug
verlangd, maar wel is bij de jongste
onderhandelingen over de loons
verhoging gebleken, dat de loonstop
en de straffe binding zijn tijd heeft
overleefd.
Zij klinkt de arbeiders vast aan
een minimum-loon, zonder de moge
lijkheid open te laten, dat bedrijfs
takken en ondernemingen, welke
meer zouden kunnen en willen beta
len, daartoe ook de gelegenheid krij
gen. Thans moeten deze dikwijls hun
toevlucht nemen tot „zwarte" lonen.
Een vloer blijft gelegd van minimum
lonen, maar daarboven moet het be
drijfsleven ruimere armslag hebben,
met de voorbehouden in de motie ge
noemd, waarbij o.a. ook te denken is
aan de internationale verhoudingen,
waarin Nederland een kwetsbare
plaats inneemt. Want de' lonen kun
nen de prijzen beïnvloeden en daar
mede de uitvoer-mogelijkheid, zon
der welke ons land niet leven kan.
Daartoe, en om al te grote verschil
len in de bedrijfstakken te remmen,
blijve een vaderlijk, en dus soms
streng, toezicht van de staat, via de
S.E.R., gehandhaafd. Maar toch wordt
door een vrijere loonvorming op
nieuw een halt toegeroepen aan wat
is genoemd „een onduldbare machts
ophoping van de staat" (Dr. P. A. J.
M. Steenkamp in: het Kath.
Maandschr.), aan de politie-inmen-
ging, in het organisatieleven der
volksgemeenschap door de overheid-,
„de overheid d.w.z. een aantal amb
tenaren", „een groep top-ambtena-
ren" (t.a.p.) De economische noodtoe.
stand waarin ons land na de oorlog
verkeerde maakte direct staatsingrij-
pen noodzakelijk en onontkoombaar.
De socialisten zouden deze toestand
willen voortzetten, ook nu het nor
male leven zijn rechten en vrijheden
enigermate kan hernemen, dank zij
het ingetreden economisch herstel.
Het. socialisme gelooft blindelings in
de 'Staat, in de „Overheid", als in
een soort wereldlijke almacht, welke
zich bijna overal mee mag en moet
bemoeien en al bedoelt het daarmede
het beste, volvoering van hun plan
matigheid zou funest blijken voor het
leven ener gemeen shap van vrije
mensen. Het leven is sterker dan de
leer. Dat is reeds bij de zwenking
van de P. v. d. A. ten opzichte van
de middengroepen, de kinderbijslag
en de belastingvoorstellen gebleken.
Dat blijkt ook nu weer uit de rede
van de heer Hofstra. Een vrijere
loonvorming is niet alleen voor de
werkgelegenheids-politiek van be
lang, maar moet ook grote aantrek
kingskracht uitoefenen op het zelfbe
wustzijn van de arbeiders en op hun
als mens zich ingeschakeld weten in
het bedrijfsleven en daarin mede
verantwoordelijk. Als zodanig is
vrijere loonvorming onder toezicht
van de staat een stap in de goede
richting naar een volledige emanci
patie van de aTbeiders.
Amerika, Engeland en Frankrijk hebben Italië en Zuid-Slavië uitgeno
digd vertegenwoordigers aan te wijzen voor een vijfmpgendhedenconfe-
rentie over Triëst. Deze mededeling is afkomstig van de Zuid-Slavisch©
ambassadeur te Washington, Popovitsj, die er aan toevoegde, dat er nog
besprekingen worden gevoera over de agenda van deze conferentie. Popo
vitsj verzekerde verscheidene malen, dat hij op deze voorgenomen confe
rentie goede hoop had Elk uitstel zou volgens hem „niet alleen schadelijk
maar uiterst gevaarlijk zijn."
De Zuid-Slavische ambassadeur
maakte echter duidelijk, dat de con
ferentie alleen zou kunnen door
gaan indien Engeland en Amerika
hun besluit om de stad Triëst aan
Italië over te dragen niet eerst zou
den uitvoeren. Geeft men aan dat
besluit wèl uitvoering, dan heeft een
conferentie geen zin meer, aldus Po
povitsj.
Hij zei, dat Zuid-Slavië er eventueel
toe bere'd was om als tijdelijke op
lossing de stad Triëst tot een afzon
derlijke autonome eenheid te maken
onder Italiaanse souvereniteit en de
rest van het vrije gebied tot een auto
nome eenheid onder Zuid-Slavische
souvereiniteit De beste oplossing
zou zijn, aldus Popovitsj, dat de stad
Triëst geïnternationaliseerd zou wor
den en de omgeving van Zuid-Slavië
zou worden toegewezen, maar „he
laas wenst Italië dat niet".
MILITAIRE VOORBEREIDINGEN
IN ZUID-SLA Vlë?
Westerse militaire waarnemers in
Belgrado die gaarne zouden willen
weten of maarschalk Tito ernstige
voorbereidingen treft om de zóne A
van Triëst binnen te trekken, indien
Italiaanse militairen dit doen, staan
verbijsterd over de zwijgzaamheid
en geheimhouding inzake de voorbe
reidingen van de Zuid Slavische
troepen in het gebied van Triëst.
Hoevfrel Zuia-Slavische regerings-
functionnarissen hebben bevestigd,
dat in Kroatië en Slovenië een aantal
reservisten is opgeroepen, weigeren
zij te zeggen hoe groot dit aantal is.
Westeiijke militaire waarnemers zijn
van mening, .lat hun aantal ver be
neden de 100 000 ligt.
Het is bekend dat in het Noord-
„De Verenigde Naties zijn een mis
lukking geworden en een kanker die
aan de vrede en rust in de wereld
knaagt", zo heeft de Zuidafrikaanse
minister-president Malan gisteren
gezegd. Hij sprak zich op een congres
van zijn eigen partij, de nationalis
tische partij van Oranje-Vrijstaat uit
voor een motie dat Zuid-Afrika zich j
de Verenigde Naties zou terugtrek- j
ken.
Westelijke gebied van Zuid-Slavië een
grote voorraad wapenen en uitrusting
aanwezig is. Men meent te weten,
dat het militaire opperbevel van
Zagreb, waaronder ook het gebied
van Triëst valt, ongeveer 10 divisies
ter beschikking heeft, voorzien van
Amerikaanse uitrusting, zoals tanks,
zware artillerie en vliegtuigen.
Het grootste deel van het leger
bevindt zich echter nog steeds aan de
grens bij het „IJzeren Gordijn" en
het zou moeilijk zijn verplaatsing
van deze troepen geheim te houden.
Het onder Zuid-Slavische controle
staande radiostation van Capodistria
in de door Zuid-Slavië bezette zóne
van Triëst, heeft Woensdagavond be
kend gemaakt, dat de eerste vier
oataljons vrijwilligers uit het ach
terland van de zóne Woensdag zijn
beëdigd.
In de door de geallieerden bezette
zóne meldden zich Woensdagavond
drie Italianen bij de autoriteiten voor
de vluchtelingen Zij zeiden uit de
Zuid-Slavische zóne te zijn verban-
omdat zij hadden geweigerd
Waarom anders
vechten?
Naar uit Parijs wordt vernomen,
werkt de Franse regering aan de op
stelling van een nota aan het staats
hoofd vau Vietnam, Bao Dai, waarin
hem gevraagd zal worden, of zijn
regering al dan niet bereid is binnen
de Franse Unie te blijven.
Zoals bekend, verklaarden de door
Eao Dai aangewezen leden van het
Vietnamese Natinale Congres vorige
week, dat zij algehele onafhankelijk
heid voor hun land wensen en dat
deze onverenigbaar is met het lid
maatschap van de Franse Unie in
haar huidige vorm. Deze verklaring
Het Amerikaanse departement van
defensie heeft gisteravond een ver
klaring uitgegeven naar aanleiding
van de weigering van anti-commu
nistische krijgsgevangenen om zich
te laten .bekeren", waarin wordt
zegd, dat alle Chinese en Noord-
Koreaanse gevanenen die weigeren
terug te keren naar hun land op 27
Jan. in vrijheid zullen worden ge
steld. Krachtens de overéénkomst
van de wapenstilstand is dat de
laatste dag waarop de neutrale re
patriëringscommissie hen kan vast
houden.
Hij vond, dat de Verenigde Naties, j
tenzij zij radicaal werden hervormd, ,„De Amerikaanse luchtmacht heeft
beter geheel konden verdwijnen. I "lans de eerste openbare demonstra-
Zuid-Afrika was in het geheel niet tle geecIe" ,'"1 de "!eu^e straal"
tegen de idee van een wereldorga- la«er »F-10ü Sr.persabre», sneller
nisatie, maar de Verenigde Naties
hadden gefaald in hun allereerste en
belangrijkste taak: zij hadden de we
reld in geen enkel opzicht vrediger
gemaakt. Zijn grootste bezwaar te
gen de organisatie was waarschijn
lijk wel, dat zij tegenover alle op
standige volken in Afrika dezelfde
huoding heeft aangenomen als Indië,
dat van mening is, dat alle koloniale
volken recht hebben op zelfbestuur.
jager „F-100 Snpersabre".
dan het geluid.
Testpiloot (in vlieger) George
Welch voerde het toestel, dat pijl
vormige vleugels heeft, op naar een
snelheid van 1158 km. per uur.
Toen het in volle vaart boven het
vliegveld raasde ontstonden er zulke
zware schokgolven, dat de ruiten
van het stationsgebouw sprongen.
Even heerste er een paniek er
werd echter niemand gewond.
Ondervragingstentenkamp in Korea
heeft in Franse kringen grote op
schudding gewekt; vooral onder hen
die de oorlog in Indo-China zo spoe
dig mogelijk beëindigd willen zien.
Socialisten, Gaullisten, maar ook aan
hangers van de midden-partijen vra
gen zich af, waarom Franse militai
ren in Indo-China hun leven moe
ten geven, wanneer de republiek
Vietnam, ongeacht de uitslag van de
strijd toch alle banden met Frank
rijk wil verbreken.
Naar men verwacht zullen in het
debat over Indo-China, dat tegen
de zin van de regering Vrijdag
begint stemmer opgaan om de Fran
se troepen zo spoedig mogelijk te
rug te trekken. De regering hoopt
echter nog deze storm door de
noemde nota aan Bao Dai te kunnen
bezweren.
De Britse opnerbevelhebber in Ke
nia, generaal sir George Erskine,
heeft Woensdag verklaard, dat de
onrust in Kenia van zuiver politieke
aard is, die niet met behulp van mi
litairen kan worden opgelost.
De toestand was volgens hem „veel
beter", maar de noodtoestand zou nog
lange tijd voortduren. Tot 17 October
jl. waren er als gevolg van de veer
tien dagen durende „zuiveringsope-
tie" in Nairobi ruim 1600 inheemsen
veroordeeld. In drie weken tijds
hadden de veiligheidsstrijdkrachten
287 leden van de Mau-Mau gedood.
Aangenomen wordt, dat de boycott
van de autobussen, waartoe de Mau-
Mau de inheemsen had aangezet, is
geëindigd.
In Londen beschreef het Britse
parlementslid Leslie Hale Dinsdag de
cijfers, volgens welke er 4.105 slacht
offers zijn, terwijl 138.235 arrestaties
werden verricht in de strijd tegen de
Mau-Mau „schrikbarend" Dezp cij
fers werden in het Britse Lager
huis gegeven door de minister van
koloniën, Oliver Lttelton.
Chauffeursstaking
bedreigt Londen
Het ganse autoverkeer en daar
om ook de voedselaanvoer) in dt
Britse hoofdstad wordt tegen het
weekeinde met verlamming
dreigd, wanneer tegen die tijd de
Dinsdag begonnen staking van on
geveer 3000 chauffeurs bij de ben
zineraaatschappijen niet is afgelo
pen.
Voor de 8000 autobussen, die het
j verkeer in Londen onderhouden, is
nog slechts dieselolie in voorraad
tot Vrijdagnacht, en een woordvoer-
der van de busmaatschappijen voor-
spelde dan ook, dat de diensten
j uiterlijk Maandag alle moeten wor-
I den stopgezet als er voor die tijd
geen nieuwe aanvoer komt.
Terwijl dus het autovervoer met
totale ontwrichting wordt bedreigd
en daardoor ook de levensmiddelen
voorziening onherroepelijk in ge
vaar zal komen, hebben de stakers
beloofd, dat zij de „vitale diensten"
zoals de politie, de ziekenhuizen en
de brandweer, van benzine zullen
blijven voorzien.
Indiase militairen, behorend bij de bewakingstroepen in Korea, marfehe-
ron langs het tentenkamp, opgericht door de Verenigde Naties, waar
krijgsgevangenen, die niet willen terugkeren worden ondervraagd. Van
een groep van 500 Chinese krijgsgevangenen besloten er slechts tien, na
de ondervraging, terug te keren onder het Rode regiem. De rest j:uwde de
Rode ondervragers uit, gooide met stoelen en trachtte hen dfe deur uit te
werken. Ondertussen zijn Gealliëerde ondervragers gereed gekomen met
de voorbereidingen tot het ondervragen van krijgsgevangenen van de
Communisten, die weigeren naar hun land terug te keren.
De voetbalwedstrijd tussen Engeland en het Fifa-Elftal, welke Woensdag
in het Wembleystadion te Londen werd gespeeld, is in gelijk spel (44)
geëindigd. Voor het uitvoerige verslag zie men 2e blad, pag 3. Een moment
uit de strijd: Merrick, de doelverdediger van de Engelsen, tracht tever
geefs de bal te stoppen, welke uit een strafschop door de Spanjaard wordt
ingeschoten. TELEFOTO.
Oneens over
„noodtoestand"
De nieuwe Brits-Egptische bespre
kingen te Cairo zijn, volgens een me
dedeling van de Britse ambassade,
weer vastgelopen, na een bijeen
komst van beide delegaties die gis
teren vier uur duurde en die voor
zij begon door een Egyptische
woordvoerder was bestempeld als
..beslissend voor de regeling van het
Suez-geschil".
Een nieuwe bijeenkomst zal pas
plaats hebben wanneer beide rege
ringen de situaties onder ogen hebben
gezien.
Het geschil loopt over de aard van
de .noodtoestand" die moet zijn op
getreden, wanneer Egypte Engeland
zal toestaan opnieuw troepen naar de
Kanaalzone te zenden.
Egypte meent dat een noodtoestand
J zich alleen voordoet, wanneer een
staat van de Arabische Liga wordt
aangevallen. Maar Engeland wil dat
ook bij een aanval op een of meer
andere landen in het Midden-Oosten,
de noodtoestand zal intreden.
Na een langdurige bijeenkomst
achter gesloten deuren met dr. Jagan
heeft de Labour-oppositie gister
avond verklaard, niet geheel over
tuigd te zijn van het goed recht der
regering, de Grondwet van Brits
Guyana buiten werking te stellen.
De socialisten hebben dit stand
punt vastgesteld in een amende
ment op de motie, waarin de rege-
ring-Churchill een vertrouwensvo
tum voor haar beleid in Guyana
vraagt. De socialisten veroordelen in
het amendement wel „alle methoden,
die de bedoeling hebben een totali
tair regiem in een Britse kolonie te
vestigen" en betreuren in dit verband
de daden en woorden van enkele lei
ders van Jagans progressieve volks
partij.
Vandaag komt de kwestie-Guyana
in het Britse Lagerhuis ter sprake.
Nieuwe burgemeester
van West Berlijn
Christen-Democraat
dr. Walter Schreiber
Dr. Walter Schreiber Christen-De
mocraat is vandaag door het West-
Berlijnse sladsparlement met 62 te
gen 57 stemmen gekozen tot opvol
ger van de onlangs overleden burge
meester, dr. Ernst Reuter.
Hij versloeg de sociaal-democrati
sche candidaat, dr. Otto Suhr.
Schreiber was vice-voorzitter on
der Reuter, Suhr is voorzitter van het
parlement.
Vluchtelingenzorg
De Sociale raad van de Verenigde
Naties heeft gisteren besloten onze
landgenoot mr. G. J. Van Heuven
Goedhart met ingang van 1 Januari
1954 weer voor vijf jaar te benoemen
tot hoge commissaris voor de vluch
telingenzorg.
Do raad nam deze beslissing aan
met 43 tegen 5 stemmen en vier ont
houdingen. Het Russische blok stem
de tegen. Ethiopië. Indië, Guatemala
en Indonesië onthielden zich van
stemming.
Met 54 tegen vijf stemmen drie
onthoudingen werd daarna een reso
lutie aangenomen, waarin de rege
ringen van de leden-staten van de
Verenigde Naties werden verzocht
om hun samenwerking met de hoge
commissaris voor de vluchtelingen
zorg te intensiveren. Hier waren het
weer Rusland en de satellietstaten,
die tegenstemden, terwijl Ethiopië,
Indië en Indonesië zich wederom van
stemming onthielden.
Tegen de
tussenhandel
De Franse Nationale Boerenbond
heeft de regering te Parijs Woens
dagavond medegedeeld, dat, indien de
kortgeleden door de regering opge
stelde besluiten voor hulpverlening
aan de boeren, met ingang van vijf
November a.s. nog niet van kracht
zijn verklaard, de volgende maatre
gelen zullen worden genomen:
2. Er zal geen slachtvee meer
worden afgeleverd.
3. Ook de leveringen van andere
producten der boerenpartijen zullen
worden beëindigd.
4. De boeren zullen al hun bij
niet-particuliere banken gedeponeer
de gelden opnemen.
5 De boeren zullen niets meer
aan- of verkopen.
De bond zeide nog, dat in dat ge
val het stopzetten der leveringen
is bedoeld als zet tegen de tussenhan
del. De boeren zullen dan hun best
doen te bereiken, dat de eigenlijke
verbruikers hun producten recht
streeks van hen ontvangen.
weerr
Geldig van Donderdagavond tot
Vrijdagavond. Opgemaakt te 10
uur.
AANHOUDEND RUSTIG V/EER I
I Droog weer met plaatselijk*
opklaringen, maar in de nacht t
en ochtend hier en daar mist of
laaghangende bewolking. Zwak-
ke tot matige Oostelijke tot Zuid
Oostelijke wind. In het algemeen
iets lagere temperaturen des j
nacht met in het Noordoosten
van het land een kleine kans op j
lichte nachtvorst. Morgen over-
dag ongeveer dezelfde tempera-
I turen als vandaag.
23 Oer.: zon op 7.18 en onder 17.30;
maan op 17.24 en onder 8.50 uur.
Het weer in Europa
Dc weerrapporten van hedenmor-
gen 7 uur luiden:
HELSINKI
.motregen.
8 c
OSLO
nevel.
10
KOPENHAGEN
geheel bew.
7
STOCKHOLM
geheel bew.
9
LONDEN
regen.
11
AMSTERDAM
geheel bew.
12
BRUSSEL
mist.
13
PARIJS
nevel.
13
BORDEAU
geheel bew.
13
NICE
licht bew.
14
WARSCHAU
nevel.
1
BERLIJN
nevel.
5
FRANKFORT
nevel.
9
MUNCHEN
motregen.
9
ZURICH
nevel.
10
WENEN
zwaar bew.
10
ROME
zwaar bew.
17
Korreltje
Een hongerige maag versmaadt
niet licht gewone kost.
