Uiös€^hutspot
De Amerikaanse benzinepomptabriek
hedenmorgen in Leiden geopend
unstleven in
Leiöen
Barnabas von Géczy met solisten
P. Cornelissen 25 jaar
huisknecht op Minerva
De loonsverhoging van 5 voor de
Leidse K*A*B* behandeld
Herleeft het Credo Pugno-iverk?
Burgemeester van Kinschot kreeg
eerste Leidse Royal-typemachine
DONDERDAG 15 OCTOBER 1953
Dh LEIDSE CU Li KANT
EERSTE BLAD PAGINA 1
TOKHEIM N.V.
Am. ambassadeur spoort Nederland aan
om industrialisatie verder voort te zetten
Hedenmorgen is door de Ameri
kaanse ambassadeur in Nederland,
Selden Chapin, de nieuwe benzine-
pompfabriek van de Tokheim N.V.
aan de Trekvlietweg te Leiden offi
cieel geopend, in aanwezigheid van
talrijke autoriteiten en verdere ge
nodigden. De gemeente Leiden heeft
deze nieuwe fabriek laten bouwen
voor de eerste vestiging in Europa
van deze Amerikaanse N.V., die het
gebouw voor vijf jaar gehuurd heeft
en daarna wellicht tut koop zal
overgaan Bij de bouw is rekening
gehouden met eventuele uitbreiding,
waarvoor reeds grond gereserveerd is.
De productie van bezinepompen,
hoofdzakelijk bestemd voor export
naar andere Europese landen, is
vandaag begonnen met een perso
neelsbezetting van 20 man. Wanneer
over enige maanden het bedrijf vol
ledig in werking zal zijn, zullen 80
man er werk vinden Thans worden
alle onderdelen de fabriek in Lei
den doet niet anders dan monteren
aan de lopende band nog uit Ame
rika geïmporteerd, maar het ligt in
de bedoeling over enige jaren alle
onderdelen van Nederlandse indus-
gunstige ligging van Leiden tussen
Amsterdam, Rotterdam en Den Haag,
aan groot vaarwater en een belang
rijke spoorlijn met een gloednieuw
station! sprak de burgemeester
zijn vreugde uit over de vestiging van
de Tokheim in Leiden, waartoe het
gemeentebestuur gaarna alle moge
lijke medewerking verleend heeft,
evenals zij dat gedaan heeft en nog
zal doen voor andere industrieën,
omdat de verdere ontwikkeling van ceerd practische wijze plaats.
Foto: „De Leidse Courant")
Leiden hiermede bijzonder gebaat
is. Spr. bracht tenslotte dank aan de
firma's, die de nieuwe fabriek voor
treffelijk gebouwd hebben.
Nog vele andere sprekers voerden
het woord, echt op z'n Amerikaans,
dus niet langer dan een a twee mi
nuten. Daarna bezichtigden de aan
wezigen de nieuwe fabriek, die een
zeer goede indruk maakt: ruimte,
licht en lucht Het geheel is buiten
gewoon overzichtelijk en door middel
van lopende banden vindt de montage
der benzinepompen op uitgebalan-
Vlees met fruitsmaak
Van bevoegde zijde deelt men
ons mede, dat een deel van het
vorige week te Leiden verkochte
vlees een lichte fruitsmaak had.
Er wordt op gewezen, dat dit
zijn oorzaak vond in een storing
in de koelinstallatie van het
openbaar slachthuis te Leiden,
zodat dit niet aan de slager ge
weten mag worden. Alle maat
regelen zijn direct genomen om
de storing, en de gevolgen hier
van, op te heffen.
Bioscopen
De films voor de komende week
zijn door de Kath. Film-Centrale als
volgt gekeurd:
Casino: „De zoon van niemand",
14 jaar.
Lido. „De man met de wassen
beeldefl" 18 jaar.
Luxor: „Rechter Thomas", 14 jaar.
Trianon: „Moulin rouge", 18 jaar.
Rex: „Burcht der haat", 14 jaar.
In de Stadsgehoorzaal
Nauwelijks had Barnabas von
Géczy met zijn orkest van elf musici
gisteravond in de Gehoorzaal de Hon
gaarse Fox (van zijn hand) ingezet
of men wist, dat men te doen had
met een mooi spelend, geweldig ge
disciplineerd ensemble, dat op be
schaafde manier musiceert, zonder
óóit in overdrijving verzeild te raken.
Naast de pianist Willy Hohner, die
z'n mannetje staat, horen wij vier
violisten met Von Géczy aan 't hoofd,
vier saxofonisten, die tevens klarinet
spelen, een cellist, die ook het slag
werk speelt, en een ras-muzikale
contra-bas. 't Zijn allen jonge lui, vief
en levendig. Zij maken grappen over
ditjes en datjes, dansen eens rond
met de contra-bas, gedragen zich af
en toe als een bengel van een school
jongen. Zij maken de toehoorders in
de zaal vrolijk, en men zou haast zeg
gen, zij spelen met zo'n zwier alsof
zij blijde zijn te kunnen spelen, en
al dat vrolijke en prettige, met in
zicht geregisseerd, gaat hun best af.
Al die Spielerei nauwkeurig voor
bereid en gestudeerd gaat gepaard
met smaakvol geacheveerd'musice
ren, want elke noot van ieder instru
ment is van uitvoering en klank af.
De leider Von Géczy hoorden wij in
verschillende concertstukken soliëren,
vaardig en muzikaal. Tevens is hij 'n
geboren kapelmeester.
Gisteren vierde de heer P. Cornelissen, huisknecht op de sociëteit
Minerva aan de Breestraat, zijn zilveren jubileum. De jubilaris is in
de sociëteit weliswaar een minder opvallende figuur dan b.v. de
zaalbediende, met wie de studenten dagelijks te maken hebben, maar
als „factotum" is hij toch een onmisbare figuur op Minerva, zowel
onder de grond in de stookruimte als voor het. verrichten van talrijke
noodzakelijke herstelwerkzaamheden.
Samen met zijn echtgenote werd de heer Cornelissen gistermiddag
in de commissiekamer ontvangen en toegesproken door de voorzitter
van het sociëteitsbestuur, de heer Ter Haar, die hem een kist sigaren
en een geschenk onder couvert aanbood. Vervolgens werd nog gespro
ken namens de commissie van orde en vertegenwoordiging en door de
heer A. Schuylenberg, oudst aanwezend commissaris.
Nadien recipieerde de jubilaris en kwamen velen hun geluk
wensen aanbieden, o.a. de collegium van het Leidsch Studenten Corps
en talrijke subverenigingen. Ook tijdens de receptie werden enige
geschenken aangeboden.
RUSTIG BETOOG VAN BONDSVOORZITTER
Dc flinke opkomst van de leden, J pensatie der huurvérhoging en de
die de voorzitter, de heer D. Haver- j opheffing der consumptiebeperking
„uciucicu van iicutuaKuot uxuua-k°rn' gisteravond in de foyer van - betreft. Dit wil niet zeggen, dat zij
trieënTe"betrekken"^Wanneer"het i het St. Antonius Clubhuis mocht con- in hun gezinnen niet tekort komen,
i -i~ide I
bedrijf op volle toeren werkt, zullen
er 300 benzinepompen per maand
afgeleverd kunnen- worden.
Grote belangstelling.
Een deel van de grote fabriekshal
was ontvangstzaal afgescheiden,
die geheel gevuld was met genodig
den, o.a. de burgemeester en wethou
ders van Leiden, vertegenwoordigers
van de Kamer van Koophandel, de
Ned. Mij. van Nijverheid en Handel,
de Leidse Ver. van Industriëlen en
het ministerie van Economische Za
ken. Eovendien waren vele zakenre
laties van de Tokheim en Leidse
industriëlen aanwezig.
Allen werden verwelkomd door de
directeur, de heer J L. Thomson, die
vervolgens een groot aantal sprekers
inleidde.
De eerste was de Amerikaanse
ambassadeur die in deze plechtig
heid een goede gelegenheid zag Ne
derland nog eens aan te moedigen
voort te gaan met de industrialisatie.
Deze nieuwe fabriek noemde spr.
een prachtig voorbeeld hoe er reeds
aan gewerkt wordt.
stateren op de bijeenkomst van
Gelukkig zijn er ook nog andere
K.A.B., afd. Leiden, schreef hij toe
aan de spanning, die er de laatste; maatregelen m voorbereiding
tijd heerst rondom de veelbespro-i jen, kyzondere progressie m de kin-
ken loonsverhoging. Dat de voorzit- derbijslag ten behoeve van de grote
ter het bij het rlehte eind had, bleek j 3
wel uit het interessante debat datSev°erd zal worden,
volgde op de causerie, die de heerDe gehele situatie overziende. spreekt wel over P.B.O. en de ar-
Joh. Kortink, bondsvoorzitter van dekwam de heer Kortink tot de con- j beiders verlangen wel eerlijkheid
Komend aan zijn eigenlijke onder
werp, de K.A.B. als standsorganisa
tie en centrale van vakverenigingen,
wees de heer Kortink er op, dat de
K.A.B'. ook in deze tijd nog noodza
kelijk is om te bereiken wat de Kath.
arbeiders bereiken willen. Dit temeer
nu men in bepaalde kringen steeds
minder begrip toont voor de arbei
ders, hetgeen wijst op een terug wil
len naar vóór-oorlogse toestanden.
De K.A.B. heeft zich als ideaal ge-
I steld een nieuwe gemeenschap op te
bouwen. De eerste voorwaarde daar
toe is verbetering van kwaliteit en
kwantiteit der leden. De Kath. arbei
ders moeten meer een persoonlijk
heid zijn, een gaver karakter tonen,
meer ontwikkeling hebben. Men
K.A.B. in het bisdom Haarlem, hield.' elusio-, dat de K.A.B. weliswaar te-
j leurgesteld is, maar de hele gang
Zoals ook op het K.A.B.-congres,«ken toch niet onbevredigend
Dinsdag in Utrecht, geschied was,noemen-
wilde de heer Kortink de kwestie-
vooral nuchter bezien. De K.A.B. isdodOEN'S cruydeboeck
het weliswaar met eens met bepaal- verscheen 400 JAAR geleden
de groepen in het maatschappelijk j
bestel, die meenden de loonsverho- j Zaterdagmiddag 17 October a.s.
ging te moeten millimeteren, maarom 5 uur zal prof. dr. T. H van den
kan anderzijds niet ontkennen, datHonert namens de Koninklijke Ne-
de bezwaren van de middenstand re- j derlandse Akademie van Weten-
delijk zijn, omdat de middenstanders schappen een krans leggen bij het
deze loonsverhoging zonder compen-monument van Dodoens in de Pie-
satie niet kunnen betalen. j terskerk te Leiden. Deze korte plech-
I tigheid vindt plaats in het kader van
De vakcentrales blijven van me- j de 0p hetzelfde tijdstip in Brussel te
ning, dat de loonsverhoging 6 moet J houden herdenking van het feit, dat
bedragen, maar zij hebben het niet j 400 jaar geleden Dodoen's vermaarde
alleen voor het zeggen. Toen de Cruydeboeck verscheen. Bedoelde
werkgevers niet verder wilden gaan herdenking wordt georganiseerd door
dan 4 is de kwestie aan de rege-1 de Koninklijke Vlaamse Academie
voor Wetenschappen, Letteren
ring voorgelegd, die deskundigen
De heer Selden Chapin verheugde hoorde en toen het percentage op 5
zich over de vestiging van deze Ame
rikaanse fabriek in Nederland en
sprak de wens uit, dat Amerikanen
en Nederlanders in vriendschap zou
den v/erken en met elkaar omgaan.
Met het wegtrekken van een groot
doek, dat het uitzicht op de montage
hal belemmerd had, opende de am
bassadeur het nieuwe bedrijf.
Leidse metaalindustrie.
Vervolgens werd het woord ge
voerd door de burgemeester vah Lei
den, jhr. mr. F. H. van Kinschot,
die iets vertelde over de geschiede
nis van Leiden, zowel wat haar in
dustriële ontwikkeling seder de mid
deleeuwen betrof, als de beroemde
Leidse schilders en de even beroemde
universiteit. De burgemeester wees
erop, dat Leiden vroeger hoofdzake
lijk textiel-industrie had, maar dat
in de loop dei jaren het zwaartepunt
verlegd is naar de metaalindustrie.
Na nog gewezen te hebben op de
leidse gemeenteraad.
Aan de agenda van de a.s. Maan
dagmiddag te houden vergadering
van de Leidse gemeenteraad is een
punt benoeming van onderwijzend
personeel toegevoegd. Voor twee va
catures zijn door B. en W. twee drie
tallen opgesteld, luidend:
A. Opleidingsschool voor Gymna
sium en H.B.S. aan de Lorentzkade:
le. Mej. G. M. Berends te Oostvoorne;
2e. Mej. H. A. de Wit te Brummen;
3e. Mej. M. A. Zijlstra te Meppel.
B. Opleidingsschool voor U.L.O.
aan de Langebrug B: le. Mej. H. A.
de Wit te Brummen; 2e. Mej. M. A.
Zijlstra te Meppel; 3e. Mej. J. E.
Busch te Lemmer.
stelde.
Deze uitslag is voor de arbeiders
wel teleurstellend, maar zij kunnen
niet zeggen, dat zij aan de 5% te
kort komen, althans niet wat de com-
Schone Kunsten van België, de Ko
ninklijke Vlaams Academie voor
Taal- en Letterkunde en de Konink
lijke Vlaamse Academie voor Ge
neeskunde van België in samenwer
king met de Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen.
Hutspot-nieuws kan tot 1.30 uur
telefonisch of schriftelijk doorge
geven worden. Zaterdags tot 12
uur. Tel. 20015.
Donderdag 15 October.
Toen vannacht een nachtwaker
van de Leidse Nachtveiligheids
dienst om half een zijn ronde
deed langs de conservenfabriek van
Tieleman en Dros ontdekte hij een
begin van brand. De man waar
schuwde onmiddellijk de nachtpor
tier en de brandweer. De laatste
was spoedig aanwezig en bestreed
het vuur met een straal op de wa
terleiding. De brand was ontstaan in
een hoop afval en het vuur had
zich reeds meester gemaakt van een
houten schutting en enige houten
wagentjes. Door oplettendheid van de
nachtwaker is ongetwijfeld een ern
stige brand voorkomen.
De amateur-fruitteeltclub Prof. ir.
Sprenger opende gisteravond een ka
dercursus fruitteelt. Voorzitter v. d.
Zwart verwelkomde de heer K. J. de
Lange van de Voorlichtingsdienst,
die de cursus zal leiden, en de heer A.
Zaalberg, voorzitter van de Leidse
Bond van Volkstuindersverenigingen.
De laatste voerde eveneens het
woord en sprak de wens uit, dat deze
cursus vruchten zal afwerpen voor
het Leidse volkstuinwezen. De heer
De Lange wees er vervolgens op, dat
de liefhebbers van^ fruittelen hun
uiterste best moeten doen het kader
diploma te behalen in de cursus, die
ongeveer een jaar zal duren. Iedere
Woensdagavond zal er theorie en/of
practijlc gegeven worden in het club
gebouw van de volkstuinvereniging
.,Ons Genoegen" aan de Sumatra-
straat.
De visclub „Zaalberg" organi
seerde voor haar leden een hengel-
wedstrijd in de Heijmanswetering bij
Woubrugge. De vangst was zeer
goed. Het totale gewicht aan gevan
gen vis bedroeg 16 pond. De prijzen
werden als volgt gewonnen: 1. Jac.
Schouten, 2. Flippo, extra prijs
grote voorn, 3. C. v. d. Plas, 4. J.
Philippo, 5. K. Schouten, 6. C. Schou
ten Jr., 7. H. Schouten, 8. W. Leppers,
9. W. Harteveld, 10. H. Tegelaar, 11.
W. H. Philippo. 12 P. v. Gelderen, 13.
R Kops, 14. J. Flippo, 15. H. Duizend,
16. v. Zandvoort.
STADSKOK.
van de werkgevers, maar dan moe
ten zij zelf ook eerlijk zijn. Daar
mankeert nog veel aan! Er zijn er
nog teveel, die blijkbaar het onder
scheid tussen mijn en dijn missen,
die luieren achter de rug van hun
baas, enz. Wat de ontwikkeling be
treft, de P.B.O. heeft geen zin wan
neer de arbeiders geen mensen heb
ben, die mee kunnen praten in de
bedrijfsraden, enz. Zelfs met de bes
te hoofdbestuursleden bereikt de K.
A.B. niets als er onderaan geen nuch
tere verstandige kerels staan, die
leiding kunnen geven.
Behalve op sociaal-economisch ter
rein heeft de K.A.B. ook een belang
rijke taak in de godsdienstige en
culturele ontwikkeling van haar le
den. De K.A.B. is een standsorgani
satie, dus een apostolaatsbeweging,
die de wereld geteisterd door li
beralisme, socialisme en communis
me wil herkerstenen. Op dat ter
rein heeft ieder lid in eigen omge
ving een belangrijke taak.
In dit verband wees de heer Kor
tink tenslotte op het grote nut van
Credo Pugno-clubs die de leden op
deze apostolische taak voorbereiden.
Staking is onmogelijk.
Bij de gedachtewisseling kwam
het al of niet staken als protest te
gen de 5 ter sprake. De heer Kor
tink meende, dat een staking onmo
gelijk is, omdat zij een protest in zou
houden tegen de regering, terwijl de
vakcentrales zelf de kwestie ter be-
slissing aan de regering hebben voor
gelegd. Spr. vond dat de consumptie
beperking door de 5 wel was op
geheven, al vroeg hij zich af of deze
loonsverhoging geen prijsstijgingen
'tot gevolg zal hebben, die een nieu
we actie van de vakcentrales nodig
maakt.
Er werd voorts opgemerkt, dat de
Leidse K.A.B. geen Credo Pugno-
club meer heeft. De geestelijk advi
seur, rector F. A. M. Bernefeld, was
gaarne bereid deze kwestie nogmaals
in het bestuur te behandelen, maar
waarschuwde tegen al te groot opti
misme, omdat de na de oorlog op
gerichte en voortreffelijk geleide
Credo Pugno-club wegens gebrek
aan belangstelling moest worden op
geheven. Mogelijk valt er met paro
chiële clubs meer te bereiken dan
met één stedelijke Credo Pugno-club.
De bijeenkomst, die o.m. werd bij
gewoond door de heer J. A. M. van
Oyen, oud-voorzitter van de Leidse
KAB., werd besloten met het instu
deren van een K.A.B.-canon. Rest
ons fiog te vermelden, dat de K.A.B.-
symphonie de bijeenkomst met pitti
ge muziek opluisterde.
Leidse Universiteit
Gepromoveerd tot doctor in de ge
neeskunde of proefschrift getiteld:
Onderzoekingen over de neutralisa
tie- en haemagglutinatieremmings-
reactie bij enige virus-infecties" me
vrouw P. WallerFetter, geboren
te Rotterdam en thans wonende te
Leiden.
Gepromoveerd tot doctor in de ge
neeskunde op proefschrift getiteld:
„Over de brephoplastiek van schild
klierweefsel bij konijnen", de heer
H, J. Waller, geboren te El Fortin
(Argentinië) en thans wonende te
Leiden.
Gepromoveerd tot doctor in de ge
neeskunde op proefschrift getiteld:
„Onderzoek naar de beinvloeding van
de schildklier door steroide oestroge-
ne stoffen" de heer E. L. Noach, ge
boren te Leiden en thans wonende
aldaar.
Geslaagd voor het doctoraal exa
men Nederlandse recht de heren
A. van Houte Den Haag, F. Hof
straat Leiden, voor het doctoraal
examen Semietische taal- en letter
kunde de heer A. J. Drewes Leiden
(cum laude); voor het doctoraal In
disch recht de heer H. D. van Beek
Leiden.
De vier saxofoons hoorden wij in
een paar quartetten onnavolgbaar
van klank. De pianist droeg het
Warsdhau-concert van Uddinsell voor,
een stuk, dat wij nu niet zo bijster
vinden, maar dat virtuose allure en
overrompelende effecten heeft, die
ook inderdaad naar de eis werden
verklankt.
Speelt 't orkest een wals, vooral die
van Heynen, dan gebeurt dit in een
onnavolgbaar lenige stijl. Losjesweg
spelen de gesecundeerde violisten
Göttlingers „Famfloudas". De diri
gent geeft een Hongaarse tango met
zo'n charme ten beste, dat wij 't haast
betreuren niet meer muziek met Hon
gaarse invloeden te hebben gehoord;
waarvoor Amerikaanse muziek in de
plaats is gekomen, die evenwel niet
minder enthousiast, rhythmisch over
weldigend en mooi van coloriet werd
Extra's werden met ruime hand
toebedeeld, en altijd weer en in elk
genre frappeert de toon; in elke
sterkte geperfectionneerd; en de bij
zonder begaafde contra-bassist; v ook
het slagwerk zuiver en sonoor afge
stemd. Zelfs 't grappige, gebrekkig
gesproken Hollands, dat enkele van
de heren spreken, stemde tot jolijt.
Nauwelijks was een laatste accoord
voorbij of het tot geestdrift gebrachte
publiek, brak in onbedaarlijk applaus
uit, dan maar weer de duim van de
dirigent omhoog gestoken (wat een
extra betekende) en opnieuw vir
tuose, muzikale mogelijkheden wer
den aangeboden.
De Gehoorzaal was maar matig be
zet, maar er is genoten van het ge
civiliseerde genre, dat Von Géczy en
zijn orkest ten beste geeft met kwis
tige hand.
J. KORTMANN.
Productie dezer
dagen begonnen
Hoewel de officiële opening van de
fabriek nog even op zich laat wach
ten, is de Royal Typewriters (Hol
land) N.V. dezer dagen reeds begon
nen met de productie van typema
chines in het fabrieksgebouw, dat
verleden jaar korte tijd door de Col
gate-Palmolive Handelmij. betrokken
is geweest. De eerste in Leiden ver
vaardigde typemachine werd gister
morgen door de directie plechtig
overgedragen aan burgemeester jhr.
mr. F. H. van Kinschot, die daartoe
de Amerikaanse gasten in zijn kamer
op het stadhuis ontving.
De directeur, de heer M. C. Huil,
hield een korte toespraak bij het aan
bieden van de typemachine en wilde
dit geschenk zien als een blijk van
waardering voor de medewerking,
die de N.V. bij haar vestiging in Lei
den ondervonden heeft.
„Ik heb het vroeger wel een beet
je gekend", zei burgemeester Van
Kinschot, toen hij z'n nieuwe type
machine probeerde, „maar ik ben het
bijna helemaal vergeten".
(Foto: „De Leidse Courant").
Burgemeester Van Kinschot aan
vaardde de typemachine met groot
genoegen en sprak de wens uit, dat
de Royal Typewriter Cy. zich in Lei
den tot een grote onderneming zal
ontwikkelen.
Vervolgens gebruikten de Ameri
kaanse gasten met de burgemeester,
wethouder A. J. Jongeleen en de ge
meentesecretaris, mr. J. Bool, enige
verversingen.
Op de typemachine is een zilveren
plaatje geklonken met de volgende
inscriptie: Aangeboden aan de edel
achtbare jhr. mr. F. H. van Kinschot,
burgemeester van Leiden. De eerste
Royal typemachine, vervaardigd door
de Royal Typewriters (Holland) N.V.
Leiden, 14 October 1953.
