3)e CcidóeSoti^ont
MAARSCHALK
GEWELD TE
TITO DREIGT
GEBRUIKEN
Churchill blijit vóór
conlerenlie van de Vier
In brommend Nederland
bromt Limburg ft meest
Ernstige ontwikkeling inzake Triest
Nederlands episcopaat vraagt
gebed voor Polen
Hertog op jacht
verongelukt
Dr. Jagan zet tot boycot aan
Jongens hielden
trein aan
Voorstel van
rood China
Europese
beweging
Bijna 300.000
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
MAANDAG 12 OCTOBER 1953
45ste JAARGANG No. 13014
Papengracht 32. Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w„ f 2— p. mnd„ t 6p. kwart. Franco p. p. I 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes t 1.50
Militaire verloven ingetrokken
De ontwikkeling inzake Triëst dreigt een dramatische wending te zul
len nemen. In een nieuwe rede te Skoplje, waarin hij nog een nieuw voor
stel ter oplossing van deze kwestie aan de hand deed, heeft maarschalk
Tito gezegd, dat „Joegoslavische soldaten de zóne-A van Triëst zullen bin
nenrukken op het ogenblik dat een Italiaanse soldaat daar een voet zal
zetten."
Joegoslavische grenswachten hebben alle verbindingen tussen de zones
A en B. van Triëst verbroken. In Joegoslavië zijn alle militaire verloven
ingetrokken. De Joegoslavische troepen in zóne B aan de Italiaans-Joego
slavische grens worden versterkt. Volgens Italiaanse bronnen rukten drie
Joegoslavische divisies met 200 gevechtswagens op naar d% 9 km. lange
grens tussen zóne A en zóne B. Ook zouden Joegoslavische oorlogsschepen
ter hoogte van de kust van zóne B worden samengetrokken.
In het grensgebied ten Noorden van Triëst zijn Italiaanse artillerie-een
heden waargenomen, die posities innamen tegenover de stellingen der
Joegoslaven.
OORLOGSSCHEPEN IN DE HAVENisolement er niet toe zou laten bren
gen om de politiek der Westerse lan-
In de haven van Triëst zijn drie l den te aanvaarden, en dat hij er niet
GEALLIEERDEN WAARSCHUWEN
In Londense diplomatieke kringen
gelooft men, dat Groot-Brittannië en
de Ver. Staten president Tito ernstig
zullen waarschuwen, dat elke mili
taire actie tegen de zone A ernstige
gevolgen zou hebben.
In dit verband herinnert Reuter er
aan, dat Joegoslavië in het komende
belastingjaar waarschijnlijk ruim 200
millioen dollar aan Amerikaanse en
59 millioen aan steun uit andere Wes
telijke landen zou ontvangen.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken verklaarde gisteren, dat de
Ver. St. zich houden aan de Brits-
Amerikaanse verklaring van 8 Oc
tober, maar dat de ontwikkeling
nauwlettend wordt gadegeslagen,
verder commentaar wilde hij niet
leveren.
Van gezaghebbende Italiaanse zij
de werd n.a.v. Tito's verklaring ge
zegd: „De bedreigingen van de maar
schalk zijn slechts bluf. Zij zullen er
niet toe bijdragen zijn gezag in het
buitenland te vergroten."
Amerikaanse torpedoboot jagers aan
gekomen, de „Neu", Brain" en „Is-
herwood"; in de eerstvolgende da
gen worden twee Britse o'orlogssche-
pea verwacht. Woordvoerders der
Amerikaanse en Britse marine heb
ben zich echter gehaast mede te de
len, dat deze bewegingen „gewoon"
zijn en geen verband houden met de
huidige situatie in zake Triëst. De
Italianen zien deze daarentegen als
een „tegenzet".
De opperbevelhebber der gealli
eerde strijdkrachten in het gebied
van Triëst, generaal Sir John Win-
terton, heeft gisteren in een com
muniqué „om misverstanden uit de
weg te ruimen" gezegd, dat nog geen
datum is vastgesteld voor de over
dracht van de zone A aan de Italia
nen en dat de voorbereidingen nood
zakelijkerwijze enige tijd zullen ver
gen.
Inmiddels meldt AFP uit Rome,
dat de Italiaanse minister zonder
portefeuille, Salvatore Scoca, belast
is met de voorbereiding van het over
nemen van het bestuur in de zone A
door de Italiaanse autoriteiten.
De burgemeester van Triëst, Gian
ni Bartoli, heeft in een radiobood
schap aan de Italianen gezegd: „De
tegenwoordigheid van de Atlantische
geallieerden en vooral de nabijheid
van het gehele Italiaanse volk geven
ons zekerheid en kalmte".
VERRASSEND FELLE REACTIE.
De felle reactie van maarschalk
Tito heeft vele Westerse waarnemers
te Belgrado verrast, meldt Reuter.
De aanvankelijk uitgesproken ver
wachting, dat de maarschalk eerst
krachtig zou reageren, maar op het
eind het Brits-Amerikaanse besluit
aanvaarden, schijnt niet gerechtvaar
digd, aldus deze waarnemers. Na de
dreigende woorden, door hem ge
sproken zal het voor Tito moeilijk
zijn, zonder prestigeverlies terug te
krabbelen.
In zijn rede te Skoplje, en daar
voor te Leskovac, maakte Tito het
duidelijk, dat hij zich vanwege zijn
aan dacht Triëst te verkopen voor
dollarhulp.
Als voorstel zijnerzijds wilde hij
nog het idee aan de hand doen, dat
men voorlopig de huidige toestand
zou laten voortbestaan, maar zou
streven naar het vestigen van twee
autonome zones, waarvan de ene zou
worden bestuurd door Italianen, de
andere door Joegoslaven, maar als
gebieden, buiten de nationale gren
zen liggende. Te Leskovac zeide hij
de intocht van Italiaanse troepen in
Triëst als „een daad van agressie" te
beschouwen.
WERVERSTORM TEISTERDE
KOREAANSE WESTKUST.
In de nacht van Vrijdag op Zater
dag is de Koreaanse Westkust geteis
terd door een wervelwind. Een hon
derdtal personen kwam om het leven
of wordt nog vermist. Zes vaartuigen
zijn niet op tijd op hun plaats van
bestemming aangekomen.
De haven van Seoel, Intsjon, heeft
vooral van de storm te lijden gehad.
Hier zijn 44 doden en gewonden ge
teld.
Feest in China
Mao Tse Toeng, voorzitter van de
Centrale Volksregering in China,
groet de deelnemers aan een demon
stratie ter „elegenheid van de vie
ring van de viert-, verjaardag van
de stichting van do Chinese Volks
republiek.
De Joegoslavische autoriteient zijn
begonnen met de uitvoering van een
reeds lang voorbereid plan tot uit
wijzing van Italiaanse priesters uit
de Joegoslavische zone van Triëst en
uit Istria.
Plaatselijke gezagsdragers hebben
instructies ontvangen het leven der
Italiaanse priesters zo te bemoeilij
ken, dat zij eigener beweging het
gebied verlaten. Indien zij toch aan
blijven, dan moeten er voorwend
sels gezocht worden, waarop zij over
eenkomstig het plan kunnen worden
uitgewezen.
Paul Henri Spaak
op Soestdijk
De voorzitter van het Europese
Congres, dat in Den Haag is gehou
den, Paul Henri Spaak is Zaterdag
door H. M. de Koningin en Z. K. H.
Prins Bernhard op het paleis te
Soestdijk ontvangen: We zien hier
het Koninklijk Paar in gesprek met
de Belgische staatsman.
Hij gaat toch niet
alleen
Op het partijcongres der Britse
conservatieve partij te Margate heeft
Sir Winston Churchill Zaterdag een
rede gehouden, welke een nieuwe
oproep inhield tot het houden van
een informele conferentie met de
Sowjet-leiders, waarbij hij als grond
slag een algemene niet-aanvalsover-
eenkomst noemde.
In Parijs is men van oordeel, dat
de toon, waarin Churchlü rede ge
steld was, minder krachtig was dan
toen hij voor de eerste maal opwekte
tot een viermogendhedenbijeen-
komst. terwijl het voorstel zelt thans
minder formeel was.
Te Washington hebben Sir Win
ston's woorden geen geestdriftige re
actie verwekt; minister Dulles heeft
reeds onlangs te kennen gegeven,
dat z.i. het Handvest der V.N. reeds
genoegzame waarborgen tegen agres
sie biedt en dat besprekingen over
een universeel niet-aanvalsverdrag
zullen leiden tot een verslapping
t.a.v. veiligheidsstelsels als de EDG
en de NAVO.
In de rede van Churchill wac geen
sprake van een suggestie in zake een
bezoek aan Moskou.
Churchill zeide voorts, dat, indien de
Fransen niet zouden kunnen instem
men met de voorgestelde Europese
verdedigingsgemeenschap, geen an
dere keus zal zijn dan het sluiten van
de een of andere nieuwe overeen
komst, waardoor de Westduitse
kracht via de Noordatlantische ver
dragsorganisatie aan de Westerse
verbondenen zou worden toegevoegd.
Hij verzekerde, dat de Britse en
Amerikaanse troepen in Europa zul
len blijven, waardoor er een even
wichtstoestand tussen Frankrijk en
West-Duitsland zal bestaan.
De Britse regering harerzijds zou
er haar uiterste best voor doen, dat
er een Europees leger tot stand komt,
met inbegrip van een sterk Duits
contingent.
Wat de algemene toestand in de
wereld betreft, zeide Churchill van
oordeel te zijn dat het gevaar nu
niet meer zo dreigend is als op het
tijdstip, waarop de Westerse herbe
wapening begon, en zeer zeker min
der gespannen, dan twee jaar gele
den.
Churchill voegde hieraan de op
merking toe, dat hij de „zekere hoop"
Na twee dagen zoeken heeft men
in het Engelse graafschap Devon
shire het stoffelijk overschot van de
64-jarige hertog van Bedford, een
van de rijkste Britse edellieden, ge
vonden.
De hertog had Vrijdag zijn woning
te Endsleigh in genoemd graafschap
verlaten om te gaan jagen qp havi
ken en aalscholvers. Het stoffelijk
overschot ontdekte men in het
struikgewas van het 7500 ha. grote
landgoed.
De hertog was aan het hoofd ge
wond, waarschijnlijk door een schot
hagel.
De hertog is wijd en zijd bekend
cm zijn zoölogische belangstelling.
Op een van zijn landgoederen heeft
hij een visvijver en drie klokken.
Luidde hij de grootste zo luidt
het verhaal dan kwam de groot
ste vis om voedsel, bij de op een na
grootste bel de middelgrote vis, enz.
In 1940, toen zijn vader overleed,
erfde de hertog diens titel en een
vermogen van bijna 45 millioen gul
den. Hij had zich toen reeds een re
putatie verworven als „propagan
dist voor onpopulaire kwesties", als
geldhervorming en pacifisme. In 1941
trad de hertog uit de kerk van En
geland, omdat hij, zoals hü toen ver
klaarde, „niets te maken wilde heb
ber. met een kerk, die als lichaam
massamoord steunt". In het begin
van de tweede wereldoorlog heeft
hij via Ierland nog getracht „goede
diensten" te verlenen tot herstel van
de vrede,
De erfgename van de hertog is de
36-jarige markiezin van Tavistock
zij verblijft thans in Zuid-Afrika.
De hertog heeft nog een zoon, lord
DE KARDINAAL EN DE
BISSCHOPPEN VAN NEDERLAND
Aan de Him toevertrouwde Geeste
lijkheid en Gelovigen,
ZALIGHEID IN DEN HEER.
BEMINDE GELOVIGEN.
In de afgelopen week is geheel de
katholieke wereld opgeschrikt door
de gebeurtenissen in Polen.
De onwaardige en onrechtvaardige
bejegening van een Kardinaal der
Kerk heeft allerwegen protesten doen
opgaan tegen een dergelijke brute,
belegigende handelwijze. Men wil de
herder scheiden van de kudde «n het
hem onmogelijk maken om zijn kerk
te leiden. Zo blijven de gelovigen
achter zonder leidsman, die hun
rechten verdedigde, ten prooi aan de
vijanden van de Kerk, die hen afval
lig willen maken van ons heilig ge
loof. Men zet Kardinaal eh Bisschop
pen gevangen als misdadigers, en
hun enig misdrijf is, dat zij trouw
zijn aan de Kerk en trouw aan Z.H.
de Paus.
Wij die in 'n vrij land leven, wij, mo
gen onze lijdende broeders in het
Oosten van Europa niet vergeten.
Wij moeten God dankbaar zijn, dat
wij ons heilig geloof in vrijheid, on
gestoord kunnen beleven. En het
besef van dat kostbare bezit zal ons
er nog meer toe brengen om voor
onze vervolgde broeders achter het
ijzeren gordijn veel te bidden. Wij
willen -voor hen vragen trouw aan
de H. Kerk. Wij willen voor hen
vragen moed en standvastigheid in
het belijden van het geloof. Wij wil-
had dat het „met de machtige hulp wc,t £Uuu, iuru
der Ver. St. mogelijk zou zijn een Hugh Russell, en een dochter, lady
derde wereldoorlog te vermijden. i Daphne.
Labour verontrust
Vijf Deense jongens van 10 tot 12
jaar hebben Zaterdag gepoogd, in de
omgeving van Kopenhagen een trein
te overvallen. Hiertoe hadden zij de
spoorbaan geblokkeerd met grote
stenen, waartussen zij scherpe pa
tronen hadden gelegd. Zelf hadden
zij, gewapend met buksen, stellingen
naast de spoorbaan betrokken. De
machinist van een electrische trein
kon, dank zij krachtig remmen, de
trein vlak vóór de barricade tot
stilstand brengen. Toen hij van de
locomotief sprong en de achtervol
ging inzette, zetten de jongens het,
zonder een schot te lossen, op een
lopen. Bij het oversteken van de
spoorweg werden twee van hen bij
na gegrepen door een exprestrein.
Slechts één van de jongens kon ten
slotte worden aangehouden. De na
men en adressen van de anderen
zijn bekend.
BENDELEDEN GAVEN ZICH OVER
Honderd leden van een bende heb
ben zich vrijwillig aan de Indonesi
sche strijdkrachten overgegeven. Zij
deelden mede, bereid te zijn het le
ger bij zijn veiligheidsacties tégen
verstoorders van de orde behulp
zaam te zijn.
In Tegalsari is een bandiet ge
dood en zijn twee bendeleden door
militairen van het Indonesische le
ger gevangen genomen.
len voor hen vragen verlossing uit
hun lijden en vrijheid om hun geloof
te beleven naar Gods wil.
Nu in deze maand in alle kerken
weer de Octoberoefeningen worden
gehouden voor de vrijheid en de
verheffing van onze Moeder de H.
Kerk, nu sporen Wij U dit jaar bij
zonder aan, aan dit gezamenlijke ge
bed deel te nemen en het te bidden
voor onze vervolgde broeders in Po
len en de andere landen achter het
ijzeren gordijn.
Moge de Moedermaagd, die in
Polen en de andere landen van het
Oosten, zo vurig en godvruchtig
wordt vereerd, door haar machtige
voorspraak van haar goddelijke Zoon
verkrijgen de vrijheid voor de Kerk
en voor onze zo hevig lijdende broe
ders in Christus.
Tevens staan Wij toe, dat op Zon
dag 11 October a.s enkele uren het
Allerheiligste ter aanbidding zal
worden uitgesteld en wekken Wij de
gelovigen op te komen bidden voor
de vervolgden. Tegelijkertijd zullen
onze gelovigen niet vergeten veel te
bidden voor onze H. Vader de Paus,
die zo smartelijk wordt getroffen
door het lijden van zijn kinderen.
t JOHANNES KARDINAAL
DE JONG,
Aartsbisschop van Utrecht,
t Dr. B. J. ALFRINK.
Aartsbisschop-Coadj utor
van Utrecht,
t Dr. J. H. G. LEMMENS,
Bisschop van Roermond,
t J. P. HUIBERS,
Bisschop van Haarlem,
t W. P. A. M. MUTSAERTS,
Bisschop van 's Hertogen
bosch.
f J. W. M. BAETEN,
Bisschop van Breda,
t Dr. J. M. J. A. HANS9EN,
Bisschop-Coadjutor van
Roermond,
In een nota heeft de Chinese pre
mier en minister van Buitenlandse
Zaken, Tsjoe en Lai, voorgesteld, dat
de geallieerden en de communisten
delegaties naar Panmoenjon zullen
zenden om te bespreken, wanneer en
waar de Koreaanse politieke confren-
tie gehouden zal worden en welke
landen er aan zullen deelnemen.
Tsjoe en-Lai verklaarde op dit
voorstel een antwoord van de Ver.
Staten en van de Ver. Naties te ver
langen.
Radio-Peking deelde mee, dat dit
het antwoord van Tsjoe en-Lai is op
de geallieerde nota's in zake de Ko
reaanse conferentie.
De Ver. Staten hadden de commu
nisten eerder voorgesteld een verte
genwoordiger naar Honoloeloe, San
Francisco of Genève te zenden om de
conferentie voor te bereiden.
De Ver. Staten stellen zich op het
standpunt, dat de Ver. Naties bij re
solutie bepaald hebben, dat de deel
nemers de landen moeten zijn, die
aan de Koreaanse oorlog hebben*
deelgenomen, of dat de conferentie
zelf besluit het aantal deelnemende
landen uit te breiden.
Van gezaghebbende zijde is te
Washington vernomen, dat de Ver.
Staten het aanbod der Chinese com
munisten om te Panmoenjon bespre
kingen te voeren, waarschijnlijk zul
len aanvaarden.
De progressie volkspartij van dr.
Jagan, de dezer dagen afgezette pre
mier van Brits-Guyana, heeft een
pamflet uitgegeven, waarin de be
volking wordt opgeroepen het werk
naar te leggen. Ook wordt aan de
inheemsen verzocht zich niet in te
laten met de Britten en alle goede
ren uit het Verenigd Koninkrijk te
boycotten. Zij had voordien reeds de
onmiddellijke terugtrekking der ge
lande Britse troepen geëist.
De afgezette premier heeft tele
grammen van protest gezonden naar
de V.N. en de leiding der Engelse
Labourpartij. Hij wil zich naar Lon
den begeven om daar met de regering
te spreken. Hij is van mening, dat
de tijd voor hem zal werken.
Zijn beroep op Labour hééft reeds
een weerslag gevonden. Labourafge-
vaardigde Fenner Brockway zal de
minister van Koloniën Oliver Lyltel-
ton, vragen over de toestand in Brits-
Guyana stellen, wanneer het Lager
huis deze maand bijeenkomt.
Brockway wil weten, waarom er
Britse oorlogsschepen en troepen naar
Twee zoons van
Mossadeq in arrest
Zaterdagavond is te Teheran een
zoon van oud-premier Mossadeq, in
genieur Ahmad Mossadeq,gearre
steerd. Hij was indertijd onder-mi
nister van de verbindingen.
Ook een andere zoon van de vtror-
malige eerste minister, dr. Ghaiam
Hossein Massadeq, die onlangs werd
aangehouden, doch "spoedig daarop
tegen een borgstelling werd vrijge
laten, is weer gearresteerd.
de kolonie worden gezonden, hoewel
zich daar geen wanordelijkheden
hebben voorgedaan. Voorts zal hij
vragen naar bewijzen^dat er wanor
delijkheden werden voorbereid, waar
door de aanwezigheid van troepen
zou worden gerechtvaardigd en infor
meren, waarom de grondwet is ge
schorst en de gekozen ministers zijn
afgezet voordat de voorgestelde com
missie van onderzoek was ingesteld.1 Duitse en Nederlandse staatsburgers
Nadat de Westduitse Bondsrege
ring voor de onderdanen van de sta
ten-leden van de Raad van Europa
en daarmede ook voor Nederlandse
staatsburgers, de visumplicht per
1 Juli 1953 reeds had afgeschaft,
heeft nu ook de Nederlandse rege
ring besloten, Duitse staatsburgers
zonder visum in Nederland toe te la
ten. Hierover is tussen beide rege
ringen een accoord gesloten.
Dit accoord voorziet erin, dat
Een delegatie van de Europese Be
weging, waarin Paul Henri Spaak en
andere voorvechters van deze bewe
gingen, zullen de komende weken de
regeringen van de zes landen van
„Klein-Europa" bezoeken. Het doel
van dit bezoek zal zijn bij deze rege
ringen er op aan te dringen haast te
maken bij de tot standkoming van
de supra-nationale Europese gemeen
schap. De delegatie zal trachten de
bezoeken te hebben afgelegd voordat
de ministers van buitenlandse zaken
van deze landen in het midden van
November bijeen zullen komen om
de plannen in zake de Europese po
litieke eenheid te bespreken.
De delegatie zal een verklaring
geven bij de op het Haagse Congres
genomen besluiten aan de zes rege
ringen en om snelle verwezenlijking
van de eisen van het Congres ver
zoeken.
HOE
wordt
het
weer?
Zijn laatste vraag zal zijn in hoe
verre „de suikerbaronnen" druk op
de regering hebben uitgeoefend en in
welke mate de Ver. St. de hand in
het gebeurde hebben gehad.
Brockway heeft in een toespraak
verklaard, dat het optreden van de
Britse regering in Guyana daar meer
communisten zal maken dan welke
propaganda ook.
Attlee heeft voor heden een verga
dering van partijleiders bijeengeroe
pen ter bespreking van de houding
van Labour tegenover de noodmaat
regelen van de regering te Guyana.
die in het bezit zijn van een geldig
paspoort (ook collectief paspoort en
zeemansboekje) zonder visum naar
het andere land kunnen reizen. De
duur van het verblijf in het desbe
treffende land is voor elke reis tot
3 maanden beperkt.
Post voor Hr. Ms. fregat Dubois,
uit te reiken te Singapore, Honkong
en Josaka dient respectievelijk uiter
lijk 16, 23 en 29 October om 8 uur
aanwezig te zijn op het Marinepost
kantoor te Amsterdam.
(Geldig van Maandagavond tot
Dinsdagavond. Opgemaakt te tien
uur).
BEWOLKT MAAR ZACHT.
Veel bewolking met plaatse
lijk, in hoofdzaak vanavond en
vannacht, enige regen, hier en
daar gevolgd door mist. Zwakke
tot matige Zuidelijke wind. Be
langrijk minder koude nacht.
Morgen overdag ongeveer dezelf
de tempearturen als vandaag.
13 Oct.: zon op 7.01 en onder 17.51.
maan op 13.12 en onder 20.13 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van het KNMI
op Maandagochtend 7 uur luiden:
Volgens de telling van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek wa
ren op 1 Augustus j.l. 283.023 brom
fietsen in ons land in gebruik. In
vergelijking met de stand op 1 Aug.
1952 (217.658) betekent dit een toe
neming met ruim 65.000 of 30%. In
de jaarperiode voor afgaande aan 1
Augustus 1952 nam het aantal brom
fietsen met bijna 70.000 toe.
Sedert 1 Augustus 1952 is het aan
tal bromfietsen het sterkst gestegen
in de provincie Limburg (toeneming
ruim 43%). Het geringst was de toe
neming in de provincie Zeeland
(21%).
Het aantal bromfietsen bedraagt
thans in Amsterdam 24.119 (toene
ming 33%), in Rotterdam 20.381
(33%), in 's-Gravenhage 15.397 (28
en in Utrecht 5.364 (29%).
HELSINKI
OSLO
STOCKHOLM
KOPENHAGEN
LONDEN
AMSTERDAM
I BRUSSEL
i PARIJS
i BORDEAUX
NICE
WARSCHAU
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
ZURICH
WENEN
ROME
weer
motregen 10 i
zwaar bew. 8
zwaar bew. 9
onbewolkt 9
mist 8
onbewolkt 4
onbewolkt 8
motregen 9
nevel 15
zwaar bew. 12
onbewolkt 2
onbewoklt 5
nevel —3
mist 2
mist 5
nevel 4
onbewolkt 10
Korreltje
Sterren begeert men niet; men
verheugt zich alleen in hun pracht.