S)e ftzidóeSoti/toa/rit
De geallieerden hakken de knoop
van Triest door
BRITSE TROEPEN IN
GUYANA GELAND
Demonstraties in de straten
van Belgrado
De post bleef
weer liggen
Sluiting gat bij Ouwerkerk wordt een titanenstrijd
Hoe de Uiver
het deed
Eisenhower over
atoomwapens
Mayerling blijft
onopgehelderd
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VRIJDAG 9 OCTOBER 1953
45ste JAARGANG No. 13012
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w„ f 2.— p. mnd„ f 6p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 et. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Krot-opruiming en
woningbouw
MEN KAN NIET ontkennen, dat
er voortgang zit in de woning
bouw. Voor dit jaar vijf en zestig
duizend woningen al zijn we daar
mee nog lang niet uit de narigheid
het kan er toch mee door. Maar
hoe hoger de kwantiteit stijgt, hoe
sterker de speciale problemen, die
in de woningbouw de aandacht ver-
dienén, de aandacht ook vragen. Als
minister Witte tot een aantal van
vijf en zestig duizend woningen is
kunnen komen, dan dankt hij dat
mede aan de gunstige economische
omstandigheden. Maar hoe meer er
wordt gebouwd, hoe duidelijker
springen de fouten om van pro
blemen niet te spreken in het
oog. In de tijd van zijn voorgangers
ging de strijd vooral om het aantal
en is er buiten het boekje van mr.
In 't Veld over „Krotopruiming" te
weinig aandacht geschonken aan wat
de gevolgen van het zoveel mogelijk
maar bouwen zouden zijn. Nu zien
we in de grote steden de zware,
rechthoekige blokken naast elkaar
staan, tien, twintig, dertig met de
wetenschappelijk vereiste tussen
ruimten, mensenpakhuizen, smaak-
en vreugdeloos, gedoemd om leeg te
staan en te vervallen, indien in de
toekomst en laat ons hopen, dat
deze niet meer ver zal zijn de
huizennood zal zijn opgelost en deze
toestand gelijke tred zal hebben ge
houden met het voortschrijden van
de sociale voorzieningen op dit ge
bied.
NAAR DIT LAATSTE ziet het er
intussen nog niet geheel uit, zo
lang naast deze woningpakhuizen
de misère der krotwoningen blijft
bestaan. Men versta ons wel: nie
mand kan ijzer met handen breken.
En men kan zich dan ook afvragen
of men vooral in de grote steden,
waar dit probleem wel heel erg dui
delijk is, niet beter zou doen de krot
woningen op te ruimen en op de
plaats daarvan nieuwe wijken te
bouwen, niet voor een bepaalde
groep van de bevolking, die alsdan
van de rest der bevolking gescheiden
blijft leven, maar gedifferentieerd.
In de binnenstad is Jiet niet zo ge
makkelijk groepsgewijze opgeborgen
te worden in huizenblokken, als aan
de rand van de stad. Het ligt voor
de hand, dat men voor de grote ste
den wel eens deze redenering maakt.
Men heeft hier in het centrum wij
ken van krotwoningen. Deze worden
door de betere mensen verlaten, die
naar de nieuwbouw aan de rand der
steden trekken, daar achterlatend
een steeds meer verpauperend ge
slacht, dat weggroeit van de rest der
bevolking en tenslotte een gevaar
gaat opleveren voor de maatschappij.
Intussen groeien er aan de rand der
steden nieuwe groeperingen, óók van
eigen milieu's, die eveneens intellec
tueel verpauperen, omdat zij in hun
woonwijk geen èamaking meer heb
ben met andere groepen van de be
volking, voor wie men weer ergens
anders.... mensenpakhuizen heeft
gebouwd.
Zou men nu .niet beteren goed
koper deze krotwoning wij ken in
de binnenstad kunnen opruimen en
daar nieuwbouw toepassen?
Men heeft daar zegt men dan
kerken, scholen, riolering, water
leiding kant en klaar, die overal an
ders voor heel veel geld moeten wor
den gebouwd en aangelegd en men
krijgt er een gediferentieerde ge
meenschap, een aanraking van de
verschillende bevolkingsgroepen, wat
men o zo hard nodig heeft.
UET KLINKT SCHOON maar men
kan de historie niet tegenhou
den. In zover het de grote steden be
treft is het centurm van de stad er
gedoemd om city te worden, bu
reau's en kantoren.
De krotopruiming zal er vanzelf
geschieden, als na jaren de mensen,
die daar nu nog wonen, zelf mens
waardiger woningen zullen gaan op
zoeken, omdat hun kinderen een an
dere wooncultuur hebben leren
kennen, en niet meer als hun ouders
in die oude huisjes willen blijven.
Dat wil niet zeggen, dat men de
krotopruiming aan de toekomst zou
moeten overlaten. De minister van
Wederopbouw wil in zijn nieuwe
program twaalfduizend krotten op
bouwen in de tijd van drie jaar. Het
probleem is meer het bouwen van
meer gedifferentieerde wijken, aan
de buitenkant van de steden, waar
de mensen niet vereenzelvigen in
hur. eigen milieu, waar zij geen
maatschappijmens meer zijn, maar
een mens, die alleen contact kan
onderhouden met zijn eigen stand.
De nieuwe woonwijken moeten an
ders worden en hiervoor kunnen de
grote steden een voorbeeld nemen
aan de kleinere, waar differentiatie
gemakkelijker en automacischer
wordt doorgevoerd. Daar komt men
er niet toe alsmaar hoge, rechthoe
kige blokken te bouwen. Daar komt
men van nature tot 'n zinvolle men
ging in een nieuwe woonwiilr, een
menging van hoog- en laagbouw,
welke tegelijkertijd een vervloeiing
van woningtypen in een en dezelfde
wijk in de hand werkt. Eerst dan
krijgt men een waarlijke levensge
meenschap van ,de mensen, die el
kaar aanvullen en verrijken. In de
grote steden daarentegen groeit de
nieuwe woningbouw tot een ver
scherping van de klassenstrijd. Als
Tot vreugde van Rome en woede van Tito
De Britse en de Amerikaanse regering hebben gisteren meegedeeld, dat
zij hun troepen zullen terugtrekken uit de A-zóne in Triëst en dat zij het
bestuur over deze zone zullen ovérdragen aan Italië. Zij stellen voor, dat
Italië en Zuid-Slavië, dat de B-zóne van Triëst bezet, het omstreden gebied
zullen verdelen volgens de huidige demarcatielijn. Italië heeft deze oplos
sing in beginsel aanvaard. Maar maarschalk Tito heeft vierkant geweigerd.
Gisteravond trokken duizenden Zuid-Slaviërs door de straten van Belgrado,
schreeuwend: „Wij willen onze levens geven, maar niet Triëst!"
ITALIë AANVAARDT DE
BESLISSING.
De geallieerden namen bovenge
noemd besluit, nadat de langdurige
onderhandelingen tussen Italië en
Zuid-Slavië geen succes bleken op
te leveren.
De geallieerde stap sluit een wij
ziging van de zönegrens na onder
handelingen tussen Italië en Zuid-
Slavië niet uit. Deze grens is een mi
litaire en geen ethnische.
De Italiaanse regering heeft het
Westerse voorstel voor een oplossing
van het vraagstuk-Triëst aanvaard.
In een verklaring van het Italiaan
se ministerie van buitenlandse Za
ken wordt gezegd, dat het overdra
gen van Triëst en de zone A, zonder
voorwaarde of beperking, de verwe
zenlijking betekent van de voor
waarden, die nodig zijn om tot rege
ling van de kwestie te komen.
Het verluidt, dat de Italiaanse re
gering gaarne zou zien dat Italiaan
se troepen de Brits-Amerikaanse zó-
i ne van Triëst binnen enkele dagen
binnenrukken. De Italiaanse gene
rale staf en de bevelhebbers der Brit
se en Amerikaanse troepen te Triëst
zouden reeds begonnen zijn met dit
te regelen.
TITO ZEGT „NEEN"
Maarschalk Tito heeft de Britse
en Amerikaanse ambassadeurs, die
hem de genomen beslissing in zake
Triëst mededeelden, onmiddellijk ge
antwoord, „dat zijn regering onmo
gelijk kan instemmen met dit een
zijdig optreden".
Atoomkanon in
Duitsland aangekomen
Het eerste atoomkanon voor de
Amerikaanse strijdkrachten in Euro
pa is Donderdagavond per schip in
Bremerhaven aangekomen. De kade
werd door Duitse en Amerikaanse
politie afgezet. De onderdelen van
het kanon zijn in de loop van de
nacht gelost en per spoor naar Zuid-
Duitsland vervoerd. De plaats waar
het kanon wordt opgesteld, wordt
geheim gehouden.
deze bouwplannen in de grote ste
den niet spoedig worden herzien,
zal men er spoedig de wrange vruch
ten van plukken. In dit opzicht zui
len de intellectueel verpauperde ste
den van de kleinere provinciesteden
veel kunnen leren. Het gaat immers
om de wijkgedachte, de wijk als 'n
afgesloten geheel, waar de inwoners
een meer menselijk en persoonlijk
contact met elkaar zullen kunnen
krijgen. Het gevoel van saamhorig
heid en verantwoordelijkheid voor
elkaar zal in een goed gedifferen
tieerde wijk kunnen groeien, zodat
cok de stadsmens minder vereen
zaamd en ontworteld zal kunnen le
ven dan nu veelal het geval is.
in Belgrado demonstraties van vele
duizenden, die optrokken naar de
Amerikaanse, Britse en Italiaanse
ambassades. De orde werd niet ern
stig verstoord. Er werden enkele rui
ten vernield. De betogingen ver
spreidden zich in de loop van de
avond door het gehele land.
De officiële commentator voor bui
tenlandse aangelegenheden van ra
dio-Belgrado noemde de beslissing
„een belangrijk precedent, dat on
voorziene ontwikkelingen kan uit
lokken".
De vice.-premier Kardelj heeft in
een verklaring het afwijzend stand
punt der regering bekend gemaakt.
Belgrado zou deze zaak aan de V.N.
voorleggen.
Om de Mau-Mau
eronder te krijgen
De regering van Kenia heeft order
gegeven zeven inheemse wijken van
de hoofdstad met prikkeldraad af te
zetten. De bedoeling is, op deze wij
ze controle uit te oefenen op de
60.000 inheemsen in Nairobi.
In het gebied van Fort Hall heb
ben veiligheidstroepen Woensdag
slag geleverd tegen een groep van
ongeveer 100 leden van de Mau Mau.
45 Inheemsen werden gedood en 20
gevangen genomen.
De politie heeft voorts Donderdag
avond in het hartje van Nairobi een
overval gedaan tijdens een plechtig
heid, waarbij nieuwe leden van de
Mau-Mau werden ingezworen. 21
Aanhangers van de Mau-Mau werden
gearresteerd.
Blanken geëvacueerd
Voor het aanbreken van de dag
zijn gisteren twee Britse fregatten
de haven van Georgetown, de hoofd
stad van Brits-Guyana, binnengelo
pen, waar zij troepen aan land heb
ben gezet. Kleine groepjes mensen
sloegen de landing gade, maar de
toestand bleef kalm. De troepen heb
ben de wacht betrokken bij het gou
vernementshuis en bij suikerplanta
ges buiten Georgetown.
Later op de dag is de kruiser Su
perb aangekomen met vijfhonderd
man aan boord en per vliegtuig ar
riveerden er nog honderdtwintig uit
Jamaica.
De premier van Brits-Guyana, dr
Jagan, die tevens leider is van de
tamelijk linkse Progressieve Volks
partij, heeft de gouverneur van de
kolonie er van beschuldigd, dat deze
Engeland had verzocht bij, wijze van
machtsvertoon oorlogsschepen met
troepen te zenden zonder zijn minis
ters te raadplegen Nu berust de ver
antwoordelijkheid voor wat er ook
gebeuren gaat, dus geheel en al bij
.de gouverneur, meende dr Jagan.
Donderdagavond heeft hij in de
volksvertegenwoordiging medege
deeld, dat zijn regering zich voor
stelt een delegatie naar Londen te
zenden, om hahr zaak met de Britse
autoriteiten te bespreken.
Deze delegatie zou mogelijk ook
naar New York reizen, om de zaak
van Brits-Guyana onder de aandacht
der Verenigde Naties te brengen.
Een der redenen, waarom de Brit
se regering zo'n sterke troepenmacht
naar Georgetown stuurt is, dat de
stad vrijwel geheel uit houten hui
zen en hutten bestaat en dat één
kwaadwillige brandstichtershand vol
doende is om hier een ramp te ver
oorzaken.
Alle blanken gezinnen die op de
suikerplantages wonen, is aangezegd
zich gereed te maken om naar Geor
getown te worden geëvacueerd.
In het Gare de Lyon te Parijs la
gen gisteren vijf duizend postzakken
opgehoopt zonder dat er iets mee ge
beurde, aangezien ongeveer tachtig
man van de sorteerafdeling weiger
den overwerk te verrichten. Een
groot aantal sorteerders had eergis
teren het werk neergelegd op het ge
rucht, dat de regering nieuwe maat
regelen overwoog tegen personeel,
dat meedeed aan algemene stakingen.
-C;:.
H.M. de Koningin op Tweede Congres
Het tweede Europese Congres van Den Haag werd Donderdagochtend in
de Ridderzaal onder voorzitterschap van de voormalige Belgische premier
Paul Henri Spaak geopend. H. M. de Koningin en Prins Bernhard woon
den de openingsplechtigheid bij. H. M. begroet de gewezen Franse Minis
ter van Buitenlandse Zaken Robert Schuman, bij baar binnenkomst in de
Ridderzaal.
Een vergelijking tussen de Mel
bourne-race en de vlucht naar
Christchurch levert 't volgende beeld
op:
De „Uiver" vloog in 1934 van Lon
den naar Bagdad in een tijd van 16
uur en 33 minuten.
De ,,Dr. ir. M. H. Damme", heeft
dezelfde afstand afgelegd in 9 uur en
55 minuten.
De „Uiver vertrok in 1934 uit Lon
den om 06.35 en kwam te Bagdad
om 23.08 uur.
De „Dr. Damme" 1953 vertrok uit
Londen om 17.30 en arriveerde om
03.25 uur.
Dank zij de gezameiilijkc krachtsinspanning van ingenie urs, aannemers en arbeiders zijn thans alle gaten, die
in of na de rampnacht van I Februari 1953 in onze dijken zijn geslagen gedicht op één na, het stroomgat bij
Ouwerkerk. Dit stroomgat, dat meer dan 200 meter breed en ruim 20 meter diep is, vergt thans alle aandacht.
Wil men het oude eiland Duiveiand en in het bijzonder de Vierbannepolder behouden, dan zal het nodig zijn,
dat het gat bij Ouwerkerk voor de. winter wordt gesloten. In verband met de najaarsstormen moet worden gesteld:
hoe eerder hoe beter. Het dijkgat bij Ouwerkerk. Op de achtergrond wordt aan de Westelijke verbiudingsdam
tussen de Ringdijk en de oorspronkelijke zeedijk hard gewerkt. Op .de voorgrond middtn een gedeelte van de
ringdijk. Links zijn nog de betonnen caissons te onderscheiden, die bij de opbouw hebben gediend en rechts wordt
reeds een begin gemaakt met de verdediging van de ringdijk. Op de achtergrond een steiger voor een pers
leiding. LUCHTOPNAME ANPFOTO.
President Eisenhower heeft Don
derdag te Washington op zijn pers
conferentie verklaard, dat de Sow-
jet-Unie nu in staat is een aanval
met atoomwapens uit te voeren op
de Ver. Staten en dat dit vermogen
in de toekomst zal toenemen. Deze
ontwikkeling was volgens hem geen
verrassing.
De president voegde hieraan toe,
dat „de Sowjets nu een voorraad
atoomwapens van conventioneel ty
pe bezitten".
De gemelde krachtige ontploffing
in de Sowjet-Unie op 12 Augustus
j.l. „werd teweeg gebracht door een
wapen of een voorloper van een wa
pen, dat veel krachtiger is dan het
conventionele type" zo zei hij op
deze conferentie, waarop hij „de fei
ten" gaf na een serie verwarrende
en met elkaar in tegenspraak zijnde
verklaringen van leden van de Ame
rikaanse regering over de dreiging
van een Russische waterstofbom.
Over de Amerikaanse atoomwa
pens wilde Eisenhower slechts zeg
gen, dat de voorraad „groot en ge
stadig groeiend" is en verschillende
types voor speciale doeleinden om
vat.
Naar van gezaghebbende zijde te
Wenen wordt vernomen, hebben de
Tsjechoslowaakse autoriteiten aan
Oostenrijk de verzegelde doos terug
geven, die volgens de wens van kei
zerin Elizabeth, echtgenote van kei
zer Franz Josef I van Oostenrijk
Hongarije niet vóór 1950 mocht wor
den geopend. De verwachting dat
zich in de doos mogelijk papieren be
vinden, welke licht zouden kunnen
brengen in de geschiedenis van
Mayerling, het keizerlijke landgoed,
waar men op 30 Januari 1889 kroon
prins Rudolf van Oostenrijk en ba
ronesse Vetsera dood aantrof, zal
echter niet worden bevestigd, als de
doos binnen .enkele dagen door de
Oostenrijkse academie van weten
schappen te Wenen zal worden
opend.
De secretaris-generaal van deze
instelling, prof. Keil heeft n.l. mee
gedeeld, dat de doos reeds tien maan
den geleden te Praag in het bijzijn
van een vertegenwoordiger der Oos
tenrijkse regering is geopend, waar
bij men alleen twee brieven van de
hand van een functionaris van het
toenmalige keizerlijke hof aantrof,
die gericht waren aan „de federale
president van Zwitserland". Volgens
prof. Keil hebben deze brieven niets
te maken met de zaak-Mayerling.
„De kwestie is voor ons verder van
geen belang, maar wij zullen de doos,
overeenkomstig de wil van de kei
zerin officieel in de academie ope-
i nen", aldus de Weense hoogleraar.
Dr. ir. Damme wenst
bemanning goede reis
Dr Ir M. H. Damme was Donderdag
op de luchthaven van Londen aan
wezig om de bemanning van het naar
hem genoemde KLM-vliegtuig bij
hun vertrek naar Christchurch een
goede reis te wensen. Hier zien we
dr ir Damme de hand drukken van
de heer H. A. Kooper gezagvoerder
van het toestel.
VLIEGTUIG IN ZEE.
Op 15 mijl ten Zuiden van Bourne
mouth, aan de Engelse zuidkust, is
Donderdagmiddag een vliegtuig
brandend in zee gestort. Twee heli
copters en een vliegtuig nemen aan
het reddingswerk deel.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Vrijdagavond tot
Zaterdagavond. Opgemaakt te
10 uur).
MEER WIND.
Droog weer met enkele over
drijvende wolkenbanken en in
het Zuid-Oosten van het land in
de nacht en ochtend hier en daar
mist. Over het algemeen weinig 1
verandering in temperatuur. In
het binnenland aanvankelijk nog
zwakke, overigens matige tot
vrij krachtige wind tussen Zuid
en West.
10 Oct.: zon oj 6.56 en onder 17.58;
maan op 9.54 en onder 18.14 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur. luiden:
weer temp.
HELSINKI zwaar bewolkt 1 C.
OSLO mist 3
STOCKHOLM zwaar bewolkt 4
KOPENHAGEN geheel bew. 9
LONDEN mist 3
AMSTERDAM geheel bewolkt 11
BRUSSEL
PARIJS
BORDEAUX
NICE
WARSCHAU
BERLIJN
FRANKFORT
MUENCHEN
ZUERICH
WENEN
ROME
onbewolkt
onbewolkt
mist 4
onbewolkt 12
nevel 2
zwaar bewolkt 8
nevel 1
mist 0
nevel 2
zwaar bewolkt 6
onbewolkt 8
Korreltje
