Pres. Eisenhower treedt op
tegen de havenstakers
MORGEN
GEEN KRANT
Taft-Harteywet wordt toegepast
Incident in
„Indisch dorp"
Niet-aanvalspact
met Sovjet-Unie? leJ
Oostenrijkse invlieger
door Russen vrijgelaten
INGESCHAKELD
Christchurch-race zakt als
zwakke pudding in elkaar
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VK1JUAU Z OCTOBER 1953
45ste JAARGANG No. 13007
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs 1 0.47 p. w., f 2.p. mnd„ f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert: 15 et. p. mm. Telefoontjes f 1.50
l^ilORGEN breekt de dag weer aan,
dat Leiden in rep en roer ver
keert tèr feestelijke herdenking van
de bevrijding der stad op de derde
October van het jaar 1574.
Het onprettige gevolg van deze
prettige viering is, dat er morgen
geen krant in de bus valt. Bizonder
op Zaterdagavond zal dat wegblij
ven van de krant als een gemis wor
den gevoeld. De Leidenaars zeiven
zullen het niet in de gaten hebben,
aangezien zij, na zich met hutspot
te hebben verkwikt, hun vreugde
over het ontzet de teugel zullen vie
ren. Maar wij kunnen ons indenken,
dat in andere gemeenten en hoe
verder van de feeststad verwijderd,
les te sterker men over 't uitblijven
van de Zaterdagse krant allesbehalve
te spreken is. Er is gepoogd door gis
teren en vandaag de krant een groter
omvang dan gebruikelijk te geven,
enigszins het gemis te vergoeden, al
thans te verzachten. Er is overwogen
een beperkte krant op Zaterdag uit te
geven, doch de technische mogelijk
heid daartoe ontbrak. De derde Octo
ber is voor Leiden een stedelijk hoog
feest, dat, zonder dat de kerkelijke
autoriteiten daartoe aanwijzing heb
ben gegeven, zeer nauwgezet „ge
vierd wordt als Zondag". Het enig
ingrijpen van kerkelijke autoriteiten
in het 3 Octoberfeest is van negatie
ve aard. Ondanks de Zaterdagavond
is er nergens biechthoren, en on
danks de Octobermaand nergens Lof!
Dit is wel kentekenend voor de alge-
iele feeststemming, waarin Leiden
morgen verkeert. Het moge en
daarom vertellen we 't ook ons
ter verontschuldiging dienen. Wie
nog niet overtuigd mocht zijn, dat
het uitblijven van de Zaterdagse
krant een noodzaak is, welke met de
beste wil niet ondervangen kon wor
den, menge zich morgen in het feest
gewoel. Hij zal in het ontzettende ge
roezemoes van de ontzette veste het
gemis spoedig vergeten en begrijpen,
dat in zulk een jubelende vrijheids
stad elke normale arbeid als verraad
aan de Spanjaarden wordt be
schouwd!
Tegen een der grootste havenstakingen
Het geallieerde commando te Seoel
heeft meegedeeld dat Indische bewa
kingtroepen tijdens een demonstratie
van anti-communistische krijgsgevan
genen tegen Poolse en Tsjechische lé
den van de Koreaanse repatriërings
commissie één persoon hebben gedood
en zes gewond, van wie er één zeer
ernstige verwondingen heeft opge
lopen.
Het incident gebeurde in het zoge
naamde „Indische dorp" op Korea.
Gezegd wordt dat de krijgsgevange
nen zich reeds enige dagen verzetten
tegen het bezoek van dokters uit de
neutrale landen die in de commissie
zitting hebben. Toen enkele Polen en
Tsjechen gisteren vastbesloten wa
ren toch een ziekenbarak te betreden
sloeg het vijandig vertoon om in ge
welddaden. De Noordkoreaanse ge
vangenen van een andere barak na
men ook een dreigende houding aan.
Aanvankelijk konden de Indische be
wakingstroepen de 500 gevangenen
nog zonder gebruik van vuurwapens
in bedwang houden. Toen enkele
krijgsgevangenen over de afraste
ring begonnen te klimmen om zich bij
hun makkers te voegen in de barak
waar de Polen en de Tsjechen een
inspectie wilden houden, brak het
tumult los. Met geweren en gummi
stokken werden de demonstranten
tenslotte uiteengedreven. Zeven
krijgsgevangenen bleven op de grond
liggen. Een van hen was reeds over
leden.
Het incident kwam als een verras
sing voor de diplomaten op het
hoofdkwartier van de Verenigde Na
ties in New York, die niet beter wis
ten of de Indische troepen waren ont
wapend.
President Eisenhower heeft gisteren de bepalingen van de beroemde anti-
stakingswet van Taft en Hartley van toepassing verklaard op een van de
grootste havenstakingen die ooit in de Verenigde Staten uitgebroken is en
hij stelde een commissie van onderzoek van drie leden in, die hem vóór
Maandag te middernacht verslag moet uitbrengen. Eisenhower kan op
grond van hun rapport het departement van Justitie opdracht geven de
slaking bij gerechtelijk bevel 80 dagen te doen opschorten. In deze periode
van „afkoeling" kunnen pogingen gedaan worden cm tot een vergelijk te
komen over de looneisen van de 60.000 havenarbeiders, die Woensdag te
middernacht het werk hebben neergelegd.
haven, maar gistereren was er een
ware uittocht van 68 schepen, die de
wijk namen voor de stakingsoproep
Van de staat Maine tot de staat' van kracht werd. De spoorwegen
Virginia liggen 12 havens aan de hebben het vervoer naar de haven-
Oostkust met inbegrip van de1 steden gestaakt om opeenhopingen
New Yorkse stil en er dreigt een van goederen op de kaden te voor
verlies van millioenen en millioenen komen. De stakers posten om werk-
dollars. De ingewikkelde bepalingen j willigen te verhinderen aan de slag
van de anti-stakingswet maken hette gaan, maar er kwamen geen rel-
nnn>..«ni.i;niMir flat jjgj departe-1 letjes voor. De staking was algemeen,
1 ji— j~ naijver die tussen de
onwaarschijnlijk
ment van Justitie vóór het begin van
de volgende week kan ingrijpen. De
vakbond van de havenarbeiders, die
vorige week uit het vakverbond AFL
gestoten is, heeft bekend gemaakt
dat hij gehoor zal geven aan een ge
rechtelijke uitspraak.
Twee grote passagiersschepen
de Franse „Liberté" en de Ameri
kaanse „Constitution" zijn gisteren
in de New Yorkse haven gemeerd
met behulp van motorboten, omdat
het sleepbootpersoneel met de haven
arbeiders meestaakt. Gewoonlijk ver
laten dagelijks 25 a 30 schepen de
De ban voor
kardinaals-vervolgers
De Vaticaanse congregatie van het
consistorie heeft bij decreet de ex
communicatie afgekondigd van allen,
die de hand gehad hebben in de
schorsing van kardinaal Wyszynski,
de Poolse primaat, aartsbisschop van
Gneisen én Warschau. Het decreet
noéhit de tegen de kardinaal geno
men maatregel van de Poolse rege
ring heiligschennis.
ondanks
bonden heerst.
Léon Jouhaux, de president van
het socialistische Franse vakverbond
„Force Ouvrière", droeg evenals de
andere passagiers van de „Liberté"
zijn eigen bagage van boord. ,,A1 ken
ik het motief van de staking niet,
toch beschouw ik dit als een daad
van solidariteit van de ene arbeider
tegenover de andere", zo merkte hy
op.
In Baltimore «liggen 67 schepen in
de haven, waarvan er 22 in het dok
liggen en dus niet door de staking
worden getroffen. In Boston wordt
niet geladen of gelost en in Portland,
waar geen schepen in de haven lig
gen, wordt slechts een schip ver
wacht.
STAKINGSOPROEP ZONDER
SUCCES
Aan een oproep van de ^Franse-
communistische vakvereniging der
spoorwegarbeiders tot een staking
van 24 uur in het Zuidelijke deel van
Frankrijk is Vrijdag vrijwel geen ge
volg gegeven.
Vrijdagmorgen vertrokken alle
treinen op de belangrijke lijnen op
tijd uit het „Gare de Lyon", het Pa-
rijse eindpunt van het betrokken
gebied. De treinen op de trajecten
Nice, Marseilles, Lyon kwamen met
een vertraging van twee a drie uur
te Parijs aan.
De vakvereniging had de spoor
wegarbeiders tot staking opgeroe
pen uit protest tegen het feit, dat
vandaag vier spoorwegarbeiders voor
een discipinair gerechtshof moesten
verschijnen voor hun aandeel in de
Augustus-staking.
Wegens het 3 Octoberfeest zal de
Leidse Courant morgen niet verschijnen
„Moordend werk"
De „Salzburger Nachtrichten" heeft
een gesprek gehad met Otto Dermat,
een Oostenrijker, die in Oostenrijk is
teruggekeerd na als invlieger voor de
Russen dienst te hebben gedaan. Der-
mat, die als kolonel bij de Duitse
luchtmacht diende, was na de oorlog
bouwvakarbeider te Linz, zijn woon
plaats in Opper-Oostenrijk, toen hij
in 1946 in de Sowjet-zone door enkele
Russen werd aangehouden en per
auto naar Wenen gevoerd. Daar liet
men hem de keuze tussen 25 jaar
gevangenisstraf als oorlogsmisdadiger
een contract voor 12 jaar dienst als
Volgens de leider der Amerikaan-taTlieger in Siberië-
se democratische partij, Stevenson,!
Emigratie naar
Australië
De aanmeldingen voor emigratie
naar Australië bewegen zich thans
weer in stijgende lijn. Iri de maand
Augustus waren er in totaal 1227
aanmeldingen tegen 585 in Augustus
van het vorige jaar. Medio Septem
ber werd het hoogste aantal aanmel
dingen van dit jaar bereikt.
Ook ten aanzien van Canada valt
een stijging te constateren, de aan
tallen bedragen hier resp. 1715 en
1833.
Voor Brazilië, waarvoor zich een
jaar geleden nog niemand aanmeldde
waren er in Augustus 1953 112 ge
gadigden. Een cijfer, dat zich goed
aanpast bij de mogelijkheden in het
experimentele stadium waarin de
emigratie naar dit land zich thans
bevindt.
De belangstelling voor Nieuw Zee
land en Zuid Afrika tenslotte laat
een daling zien, n.l. resp. van 669 tot
193 en van 442 tot 254.
Het totaalcijfer toont ten opzichte
van de overeenkomstige maand van
het vorig jaar een stijging van 3411
tot 3619 aanmeldingen.
heeft president Eisenhower een voor
stel in overweging genomen tot het
sluiten van een niet-aanvalsverdrag
met de Sovjet-Unie.
Stevenson zei, dat dit niet-aanvals
verdrag kan worden gesloten tussen
de Sovjet-Unie en de Europese de
fensie-gemeenschap, zoals voorgesteld
door kanselier Adenauer, of tussen
het gehele Sovjetrussische blok en de
NATO-landen. Stevenson legde zijn
verklaringen af na een onderhoud
met president Eisenhower naar aan
leiding van zijn geruchtmakende rede
tijdens het Democraten-congres in
Chicago.
De acht leden van de Arabische
Liga hebben een plan in overwe
ging genomen tot het aanleggen van
een grote verkeersweg, die de Per
zische Golf met de Middellandse Zee
zal verbinden. De weg zou slechts een
derde van de lengte der huidige zee
route door het Suez-kanaal zijn. Er
zijn belangr-ke commerciële en stra
tegische voordelen aan verbonden.
Het gehele project zou binnen vijf
jaar kunnen worden voltooid.
Het staatshoofd van Saoedi-Ara-
bië, koning Ibn Saoed, zou zeer wel
willend tegenover het plan staan en
bereid zijn een groot deel der on
kosten te dragen.
Veertien personen zijn om het le
ven gekomen en acht gewond, toen
Donderdag een volle autobus tenge
volge van een defect aan de remmen
in Asuncion, de hoofdstad van Para
guay een ongefuk kreeg.
Singapore vaart niet
meer op Atjeh
De reders van Singapore hebben
besloten, hun schepen niet meer die
havens van Atjeh te laten aandoen,
die door de revolte worden getroffen.
Zij vrezen, dat de Indonesische re
gering beslag op hun schepen zal leg
gen voor het vervoer van troepen.
Intussen zijn volgens een commu.
niqué van het leger tijdens gevech
ten te Kampong Delima, die drie uren
hebben geduurd, tw'ntig bendeleden
gedood. Vijf karabijnen zijn in be
slag genomen. De treinverbinding
tussen Idi en Pangkalan Soesoe is se
dert 28 September weer hersteld.
Dermat koos het laatste. Hij kreeg
een hele serie „Migs" in te vliegen
op de basis Novo-Sibirsk en vele
straalbommenwerpers. Soms moest
hij wel een tiental proefvluchten op
één dag maken. Herhaaldelijk vloog
hij door de geluidsmuur en hij be
reikte hoogten van 18 kilometer.
Reeds in 1944 had hij de eerste Duit
se straaljager beproefd.
e Russen namen de strengste
voorzorgsmaatregelen om te voorko
men, dat de invhegers met hun ma
chines uitweken. Zij kregen slechts
brandstof voor een afstand van 500
km. mee en stonden steeds onder be
waking van luchtmachtescadrilles,
die order hadden een proefvliegtuig
terstond- omlaag te schieten als het
verdachte bewegingen maakte.
Dermat zeide, dat het „moordend
werk" was. Na een dag vliegen
strompelde hij halfdood van het
vliegveld af en na drie maanden
kreeg de hoogteziekte hem steeds
weer zo te pakken, dat hi> enkele we
ken rust moest nemen. Dermat had
68 invliegers zien verongelukken. Of
zo'n ongeluk te wijten was aan een
constructiefout van het vliegtuig of
aan uitputting van de piloot zelf, was
nooit na te gaan. Dermat vertelde,
dat de eerste Duitse straaljagers
slechts weinig bij de „Mig 15" ten
achter waren. De Russen hadden hem
laten gaan, omdat hij niet meer in
staat was tot vliegen.
SPA/V/F
FNIGE DAGEN GELEDEN is er
een overeenkomst gesloten tus
sen de Ver. Staten van Amerika ener
zijds en Spanje anderzijds, waarbij
Amerika de beschikking kreeg over
marine, en luchtbases in het Iberi
sche schiereiland, in ruil voor econo
mische hulp.
Met dit verdrag is Spanje einde
lijk ingeschakeld in het Europese
verdedigingssysteem, zij het langs een
omweg, welke omweg noodzakelijk
is geworden, dank zij de afwijzende
houding welke de Westerse wereld
aanneemt tegeilbver het regiem van
Franco. Ook nu heeft men nauwe
lijks een goed woord over voor deze
overeenkomst, welke toch in de toe
komst wel eens een zeer belangrijke
zou kunnen blijken.
De Westeuropese defensie is
0 weliswaar uitgegaan van de
gedachte, dat in elk geval
een eventuele aanval uit het Oosten
moet worden opgevangen en zo dicht
mogelijk bij 't IJzeren Gordijn, maar
men moet toch ook rekening houden
met de mogelijkheid, dat die aanval
niet wordt opgevangen. Dan zal de
Westerse verdediging zich moeten
kunnen terugtrekken op een z.g.
bruggenhoofd, dat zy als spring
plank zal dienen te gebruiken voor
een bevrijdingsoffensief. Men neme
Korea maar eens als voorbeeld. Ook
daar trachtten de troepen van de
Verenigde Naties de opmars te-
Noordkoreanen te stuiten, maar te
vergeefs. Zij werden teruggedrongen
op een klein gebied rondom de ha
ven van Poesan. Maar toen begon
men Poesan vol te proppen met sol
daten en voorraden en weldra kon
van Poesan uit de victorie beginnen.
Het is niet te hopen, maar het zou
wel eens kunnen gebeuren, dat Span
je ook zo'n rol zou moeten spelen.
Het is er in elk geval voor geknipt,
want het ligt buitengewoon gunstig
achter de ontoegankelijke wal van de
Pyreneeën en verder aan alle kanten
omgeven door het water van de zee.
Bovendien is de bevolking sterk ge
kant tegen het communisme, zodat
men zich moeilijk een beter bond
Ook R.A.F. trekt zich bescheiden terug
De met zoveel ophef aangekondigde en voorbereide „Christchurch Race",
waarvan de organisatoren hoopten, dat zij de wereld weer terug zou voeren
naar de spannende dagen van de de beroemde „Melbourne Race" in 1934,
vertoont angstvallig veel overeenkomst met een schone pudding, die naar
n.ate zij uit de vorm komt, meer nijgingen tot ineenstorting gaat vertonen.
Toen de race bekend werd, zouden er een respectabel aantal deelnemers
zijn en Nederland vond het maar gelukkig, dat de K. L. M. ook vlug in
schreef, anders zouden wij er misschien wel naast gegrepen hebben!
Nu de vooravond van de race aangebroken is, blijkt echter, dat er geen
sprake van „naast grijpen" is geweest en dat de organisatoren met iedere
deelnemer gelukkig zijn, al zou hij ook op het laatste nippertje intekenen
want steeds meer brokkelt het bouwwerk af.
Reeds kort, nadat de voorbereidingen begonnen waren, trokken enkele
deelnemers zich terug, enkele dagen geleden moesten we berichten, dat er
nug maar drie deelnemers aan de startlijn van de handicap-race en 8 voor
de snelheidsrace zouden verschijnen en in de afgelopen 24 uur is de trotse
pudding weer verder ineengestort, doordat de R. A. F. zijn straalbommen-
werper uit de race teruggetrokken heeft, wegens „technische redenen".
Er blijven nu dus nog drie deelnemers aan de handicap-race een par
ticulier, de K. L. M. en Nieuw Zeeland en 7 aan de snelheidsrace over.
Het is voor de organisatoren te hopen, dat het vlug 8 October wordt en
dat in die tussentijd het laatste stukje pudding onbeschadigd" uit de vorm
te voorschijn komt!
Overdracht Commando op Soesterberg
genoot kan denken dan de Span
jaard.
Toch heeft men hier in het Wes
ten zich altijd verzet tegen het denk
beeld, Spanje te moeten opnemen in
onze defensiegemeenschap. En
waarom? Alleen ofdat Franco's re
giem een dictatoriaal regiem is en
afwijkt van de democratische staats
vorm, waaraan men hier z'n hart
heeft verpand. Franco herinnert te
veel aan Hitler en Mussolini, twee
manmen die stelsels vertegenwoor
digden, welke men in de tweede we
reldoorlog juist heeft willen neer
slaan. Daarom kijkt men Franco met
de nek aan en neemt een standpunt
in, dat volkomen vreemd is aan elk
gevoel van realiteit.
JLIET WESTEN heeft intussen wel
zoveel begrip voor de werkelijke
situatie, dat het met voldoening de
versterking van de defensie incas
seert en blij is, dat Amerika een
zaakje heeft opgeknapt, waarmee het
Westen zelf z'n handen niet vuil
wilde maken. Een tikje schijnheilig
heid is hier wel te bespeuren.
Wanneer het nu óm Tito zou gaan
of om Malenkof, zou men dan ook
eenzelfde standpunt innemen? Chur
chill doet alle mogelijke moeite om
tezamen met Eisenhower en de
Fransman Laniel in contact te ko
men met Malenkof en als Tito in En
geland komt, wordt hij officieel ont
vangen en verwelkomd. Zijn zij geen
vertegenwoordigers van een totali-
taS systeem?
Wij moeten tóegeven, dat wij zelf
niet graag onder dictatoriaal bewind
zouden leven, een regeringsvorm,
welke wij voor het Noordwesten van
Europa noch voor Noord-Amerika
geschikt achten. Er zijn echter vol
ken welke nog niet aan de demo
cratie toe zijn; waarom zouden wij
hen een systeem moeten opdringen
waar ze geen raad mee weten?
De geschiedenis heeft bewezen, dat
dictators gevaarlijk kunnen worden,
dat is ongetwijfeld juist. Maar zo
lang zij zich behoorlijk gedragen is
er geen bezwaar tegen dictatoren,
die regeren volgens de aard van hun
onderhorigen.
Wij zouden ons even goed kunnen
verzetten tegen een meedoen van
Spanje omdat ons de gedachte on
verdraaglijk is, dat wij ooit nog eens
bevrijd zouden moeten worden. In
derdaad, ook dat is een onaangena
me herinnering. Wij zouden ons ook
verzetten tegen elk plan, om van te
voren reeds als vaststaand aan te ne
men dat Europa toch niet te verde
digen is. Maar dat is iets anders dan
met een dergelijke mogelijkheid re
kening te houden.
Gelukkig dat in Amerika het koele
verstand de overhand heeft behou
den op allerlei vooroordelen en
wensdromen. „De militairen hebben
de politici omver gelopen", zegt men.
HOE
wordt
het
weer?
Donderdag heeft Lt.-Gen. I. A. Aler het commando overgedragen als chef-luchtmachtstaf aan zijn opvolger,
Gen.-Majoor A. Baretta. De plechtigheid geschiedde op vliegbasis Soesterberg. De inspectie van de erewacht.
Van links naar rechts: Minister van Oorlog en Marine Ir. C. Staf, Lt.-Gen. I. A. Aler; de commandant van het
eskader en Gen.-Majoor A. Baretta.
(Geldig van Vrijdagavond tot j
Zaterdagavond. Opgemaakt
10 uiur).
AANHOUDEND ZACHT.
Droog weer met in de nacht
en ochtend plaatselijk mist en j
overdag enkele opklaringen.
Zwakke tot matige wind tussen
Zuidwest en Zuid. Aanhoudend
zacht weer.
3 Oct. zon op 6.44 en onder 18.14;
maan op 1.44 en onder 16.33 uur.
4 Oct.: zon op 6.45 en onder 18.11;
maan op 2.05 en onder 16.46 uur.
5 Oct.: zon op 6.47 en onder 18.09;
maan op 4.04 en onder 16.58 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor-
gen 7 uur luiden:
weer
temp.
HELSINKI
onbewolkt
12 C.
OSLO
onbewolkt
8
STOCKHOLM
onbewolkt
13
KOPENHAGEN
zwaar bew.
15
LONDEN
zwaar bew.
11
AMSTERDAM
nevel
14
BRUSSEL
nevel
13
PARIJS
geheel bew.
12
BORDEAUX
mist
7
NICE
onbewolkt
17
WARSCHAU
geheel bew.
15
BERLIJN
nevel
16
FRANKFORT
nevel
6
MüNCHEN
nevel
9
ZURICH
nevel
11
WENEN
nevel
11
ROME
onbewolkt
16
Korreltje
De ware vrijheid
wetten.
luistert naar
