J/gu^i/CIÓCCOW/ÏC^ i ™™sn
DE LONEN
VIJF PROCENT HOGER
2Sr
DE MINISTERRAAD BESLIST
Minder verschil
tussen gemeenteklassen r.A.J. vraagt:
Werkgevers accoord met 5 procent
Cijfer consumptie-beperking
was niet juist berekend
Vernielingen bij de relletjes in Durban
Laatste loonberekeningen
Regering kiest de kant
van pessimisten
m DINSDAG 29 SEPTEMBER 1953
1 M ^k I "1 fl| 44ste JAARGANG No. 13004
Directeur: c M. v. HAMERsvELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN I OP DE VLAKTE j
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. j S
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.— p. kwart. Franco p. p. 6.80. - Advert: 15 ct p. mm. Telefoontjes £1.50
KNOOP IS
DOORGEHAKT
^ADAT nog enige pogingen waren
gedaan door overleg de Gordiaan
se knoop van de loonsverhoging te
slaken, heeft de regering haar op
alexandrijnse wijze doorgehakt met
een zwaard, dat zij fluks van het
Centraal Bureau van de Statistiek
in handen kreeg gespeeld.
Dag en nacht heeft het C.B.S. de
laatste etmalen aan het smeden van
dit zwaard gewerkt en nog net Op tijd
kwam het met een andere bereke
ning van de prijs-index-cijfers en de
verbruiksbeperking, dan bij het moei
zaam overleg tussen werkgevers en
werknemers grondslag van onder
handelen was geweest.
Een geijkt gezegde luidt: er zijn
leugens en statistieken, en opnieuw
is gebleken, dat er veel van afhangt,
hoe statistieken worden gehanteerd.
Reeds de werkgevers- en werkne
mers-organisaties kwamen bij hun
berekeningen tot andere slotsom
men. Te elfder ure herzag ook het
C.B.S. zijn becijferingen en kwam
tot een conclusie, waarop de rege
ring de aanbevolen loonsverhoging
van 5 percent heeft berekend.
Evenmin als men de cijfercombi
naties, door werkgevers en werkne
mers ter tafel gebracht als foutief
kan beschouwen, evenmin is er aan
leiding de objectiviteit van het C.B.S.
in twijfel te trekken. Men startte
van verschillende uitgangspunten en
kwam zo met wiskundige zekerheid
tot andere gevolgtrekkingen.
Leken op het gebied van statistiek
hebben zich altijd afgevraagd, hoe
het mogelijk was zo nauwkeurig pro
centueel de consumptie-beperking af
te wegen, maar steeds hebben wij
cnze ondeskundigheid verweten niet
voldoende vertrouwen te hebben in
de deskundigheid der statistici. Wij
hebben in de statistiek geloofd, maar
dit geloof is enigszins beschaamd. De
berekeningen, dat nemen wij gaarne
aan, zijn zeer ingewikkeld. Het
C.B.S. had echter toch ruime erva
ring op dit terrein. Autoriteiten op
het statistisch gebied hebben te ken
nen gegeven, dat zulke berekenin
gen niet uitsluitend geschieden op
vaststaande gegevens, doch ook op
veronderstellingen en nevenver
schijnselen, en dat bij het toepassen
van de nodige wiskundige fórmules
uitgegaan kan worden van verschil
lende theorieën over samengestelde
indexcijfers. Het is dus niet te ver
wonderen, dat de werknemers-orga
nisaties bij monde van hun woord
voerders, weinig vertrouwen schen
ken aan deze eensklaps herziene be
rekeningen en nieuwe berekeningen
wensen. Maar van de andere kant
behoeft men niet als vaststaand aan
te nemen, dat de cijfers, door de Raad
van Vakcentralen naar voren ge
schoven, de juiste is! Ook de cijfers
van de werkgevers-organisaties klop
pen niet! Met stelligheid kan op geen
van de becijferingen worden ge
bouwd en de regering in tijdnood
heeft in deze verwarring de knoop
doorgehakt en daarmede de twee on
derhandelende partijen beide ongelijk
gegeven en geen van beide partijen
bevrediging geschonken. Zij heeft
hierbij de wijste weg gekozen.
Men kan betreuren, dat het overleg
in de Stichting van de Arbeid niet
tot een eensgezind advies inzake de
loonsverhoging heeft geleid en de
regering toch nog moest ingrijpen.
Bij deze teleurstelling moet echter
niet verdoezeld worden, dat de on
derhandelende partijen op vele even
eens belangrijke punten tot overeen
stemming waren gekomen en het de
uiteenlopende becijferingen zijn ge
weest, welke het overleg deden
struikelen. Over die becijferingen
kan men kort of lang blijven rede
twisten zonder dat men eikaars
goede trouw in twijfel behoeft te
trekken en zonder dat men de rege-
EXTRA-VERHOGING GESCHOOLDEN
TWEE CENT PER UUR
„Na kennisneming van het rapport der drie deskundigen en van de stand
punten der centrale werkgevers- en werknemersorganisaties heeft de
ministerraad besloten het college van Rijksbemiddelaars aanwijzing te geven
bij beschikking met ingang van de eerste loonweek in Januari a.s. een alge
mene loonsverhoging van vijf procent voor werknemers van 23 jaar en
ouder bindend vast te stellen, uiteraard onder voorbehoud, dat de thans
aanhangige wetsvoorstellen in zake huurverhoging e.d. zonder belangrijke
wijzigingen door de Staten-Generaal worden aanvaard", aldus werd van
officiële zijde medegedeeld.
Voorts zal geen bezwaar worden gemaakt tegen een wijziging van de
richtlijnen voor de loonpolitiek in dier voege, dat de lonen voor geschool
den in het bedrijfstakgewij ze overleg met twee cent per uur mogen worden
verhoogd en de afstand tussen de lonen in de hoogste en in de laagste
gemeenteklasse met twee cent per uur zal mogen worden verminderd.
Over de verdere bijzonderheden (dispensaties, jeugdlonen enz.) zal nog
nader overleg tussen het college van Rijksbemiddelaars en de stichting van
den arbeid plaats hebben.
De regering vertrouwt, dat de werkgevers voor werknemers, wier lonen
niet bij C.A.O. of bindende loonregeling zijn vastgesteld, overeenkomstig
het advies van de centrale werkgeversorganisaties vrijwillig een gelijke
loonsverhoging zullen toepassen.
In een communiqué, dat de geza
menlijke werkgeversorganisaties ge
publiceerd hebben voor de beslissing
van de Ministerraad bekend was,
wordt het verloop der onderhande
lingen nog eens uitvoerig gememo
reerd. De werkgeversorganisaties
hebben ten slotte het volgende stand
punt ingenomen:
1. Rekening houdende met de con
clusie van de Commissie van Des
kundigen en geleid door de wens om
tot overeenstemming te geraken, ver
klaarden de centrale werkgeversor
ganisaties zonder het rapport van
de Commissie in alle onderdelen te
kunnen onderschrijven zich bereid
om per 1 Januari a.s. een verplichte
loonsverhoging, naar boven op 5 pet.
afgerond, voor werknemers van 23
jaar en ouder aan de regering aan te
bevelen. Hierbij dienen op de gebrui
kelijke wijze dispensaties mogelijk te
zijn.
In dit verband werd in het bijzon
der gewezen op de situatie in het
middenstandsbedrijf, op grond waar
van de centrale middenstandsbonden
op het standpunt staan, dat in deze
ring behoeft te gaan verwijten dat
zij te ener of anderer zijde een bui
ging heeft gemaakt. Er blijven aan
beide zijden onvervulde wensen
over, .en in het bijzonder de mid
denstand, welke als buffer tussen de
twee partijen geklemd zit, heeft zich
bij deze gang van zaken te beklagen.
De volksvertegenwoordiging, welke
medio October over de huurverho
ging en derzelver aankleve gaat be
raadslagen en besluiten, zal het be
lang van de middenstand niet uit het
oog mogen verliezen Misschien komt
het C.B.S., na zijn berekeningen in
storm-tempo. intussen weer tot an
dere becijferingen. Misschien komen
intussen de werkgevers en werkne
mers tot de conclusie, dat het 't bes
te is, nu niemand zijn zin heeft ge
kregen, elkaar de hand te reiken en
het gestaag overleg voort te zetten.
sector van het bedrijfsleven de loons
verhoging door een evenredige lasten
verlaging volledig dient te worden
gecompenseerd.
2. De gezamenlijke centrale werk
geversorganisaties wensen de beslis
sing over een herziening van de lo
nen voor mannelijke en vrouwelijke
werknemers beneden de leeftijd van
23 jaar over te laten aar het bedrijfs
taksgewijze overleg, met dien ver
stande, dat hierbij geen grotere loons
verhoging zal mogen worden vastge
steld dan 5 pet.
3. Voor personeel van 23 jaar en
ouder in dienstbetrekkingen, waar
voor geen C.A.O. of bindend vastge
stelde loonregeling geldt, bevelen de
centrale werkgeversorganisaties aan
dezelfde procentuele verhoging als
bovengenoemd op de lonen of salaris
sen toe te passen.
4. De centrale werkgeversorgani
saties achten daarnaast, voor een ver
groting van de spreiding tussen de
functiegroepen, een herziening van de
richtlijnen voor de loonvorming per
1 Januari a.s. gewenst, in dien zin,
dat de richtlijn-uurlonen voor de ge
schoolde arbeiders met twee cent
worden verhoogd. De uitwerking en
de toepassing van deze richtlijnen
dienen aan het bedrijfstaksgewijze
overleg te worden overgelaten.
5. De centrale werkgeversorgani
saties spreken zich voorts uit voor
een wijziging van de richtlijnen voor
de gemeenteclassificatie voor hand
arbeidslonen, in dien zin, dat het
aantal klassen op 5 blijft gehand
haafd, doch dat het uurloonverschil
tussen de le en 5e gemeenteklasse
wordt verminderd van 12 op 10 cent
De toepassing van deze gewijzigde
richtlijnen dient overeenkomstig de
op dit punt bestaande practijk, even
eens aan het bedrijfstaksgewijze over
leg te worden overgelaten.
Naar aanleiding van de regerings
beslissing inzake de loonsverhoging
heeft het verbondsbestuur van de
Katholieke Arbeiders Jeugd het vol
gende telegram verzonden aan het
verbondsbestuur van de Katholieke
Arbeiders Beweging:
„Het verbondsbestuur van de Ne
derlandse K.A.J. in vergadering bij
een is ernstig bezorgd over de be
richten, volgens welke voor de jon
ge arbeiders onder de 23 jaar geen
bindende regeling zal worden voor
geschreven.
Overwegende, dat de arbeidende
jeugd ook getroffen wordt door ho
gere levenskosten, evenzeer getrof
fen door het gebrachte concumptie-
offer, in het bijzonder degenen, die
zich voorbereiden op het stichten van
een gezin.
Dringt er bij u op aan te bewerk
stelligen, dat ook voor de jonge ar
beiders een bindende loonsverhö-
Minister Luns voor de V.JV.
4P'
f
v
V
Ma»
V
Minister Dr. J. M. A. H. Luns, voor
zitter van de Nederlandse delegatie
in de V.N. richt zich tot de Algemene
vergadering van de Verenigde Naties
ging landelijk wordt voorgeschre
ven".
Het telegram is ondertekend door
de voorzitter van de KAJ, de heer
Pennings.
Op het laatste moment
Namens de Raad van Vakcentralen
heeft gisteravond de heer A. Vermeu
len, secretaris van het N.V.V., voor
de radio enige merkwaardige dingen
gezegd omtrent de slotfaze van het
overleg en de beslissing van de Re
gering.
De beslissing, aldus de heer Ver
meulen, was eigenlijk al in handen
van de Regering gelegd door de on
derhandelende partijen, toen van
werkgeverszijde de instelling werd
gevraagd van een commissie. De mi
nisterraad benoemde zulk een com
missie onder voorzitterschap van
prof. De Vries. Deze achtte het uit
gangspunt van de werknemers rede
lijk en feitelijk juist. Wij verwacht
ten dus, aldus de heer Vermeulen, dat
de Regering zou besluiten tot een
loonsverhoging van 6 procent.
Maar wat is er nu gebeurd? Op het
laatste ogenblik, aldus de heer Ver
meulen, heeft het Centraal Bureau
voor de Statistiek aan de commissie-
De Vries medegedeeld, dat het cijfer
betreffende de resterende consumptie
beperking niet juist was berekend.
Dat was één der belangrijkste cijfers,
waarop de onderhandelingen waren
gebaseerd. Deze mededeling is het
geweest, aldus de he Vermeulen,
die er toe heeft geleid, dat er vijf en
niet zes procent uit de bus is geko
men.
De heer Vermeulen noemde dit een
De foto toont de grootste van de 18 winkels, die werden vernield en in brand gestoken tijdens relletjes tussen
Afrikaanse negers en Indiërs in Durband. Aanleiding tot deze relletjes was een busongeluk, een neger trachtte
op een rijdende bus voor Indiërs te springen; het lukte hem echter niet, hij viel er af en werd doodgereden.
Woedende negers vielen toen de Indiërs aan.
hoogst merkwaardige ontwikkeling.
Vijf minuten voordat de onderhan
delingen met de werkgevers opnieuw
begonnen, kreeg de Raad van Vak
centralen keni.is van dit nieuwe cij
fer. Bij die onderhandelingen deden
de werkgevers toen voor het eerst het
voorstel om het eens te worden over
een loonsverhoging van 5 procent. De
werknemersvakcentrale echter achtte
zich niet gerechtigd dit voorstel te
accepteren, omdat hun uitgangspun
ten als juist waren erkend en over
de oorspronkelijke cijfers tussen hen
en de werkgevers en de regerings
commissie en het Centraal Bureau
voor de Statistiek zelf overeenstem
ming bestond. Onder die omstandig
heden kon in de Stichting van den
Arbeid dus geen overeenstemming
worden bereikt. Toen werd besloten,
dat beide partijen opnieuw hun van
elkaar verschillende standpunten aan
de Regering kenbaar zouden maken,
teneinde de Regering te laten be
slissen.
Naar het oordeel van de werkne
mers hebben de werkgevers zowel
met betrekking tot de ontwikkeling
der onderhandelingen als ten aan-
aanzien van hun uitgangspunten
Op welke punten verschilden de berekeningen van werkgevers
en werknemers met elkaar?
Volgens de voorzitter van het CNV, de heer M. Ruppert, had
den beide partijen de volgende percentages berekend:
Werk- Werk
gevers nemers
Huurverhoging 1,95 pet. 2,7 pet.
Consumptiebeperking 2,62 pet. 3,9 pet.
Tezamen
Hierop in mindering de voordelen van de
belastingverlaging
4,57 pet. 6,6 pet.
0,96 pet. 0,85 pet.
Resteert voor loonsverhoging 3,61 pet. 5,75 pet.
of afgerond 4 pet. 6 pet.
De regeringsbeslissing is ech
ter genomen op grond van de
volgende berekening, die geba
seerd was op de plotseling ge
wijzigde indexcijfers van het
C.B.S.
Huurverhoging 2,1 pet.
Consumptiebeperking 3,5 pet.
Samen
Belastingverlaging
5,6 pet.
0,8 pet.
4,8 pet.
of afgerond 5 pet.
een irreële houding aangenomen.
De Raad van Vakcentralen heeft
nu in de eerste plaats aan de Re
gering gevraagd een nader onder
zoek te laten instellen naar het
thans verstrekte nieuwe cijfer van
de consumptiebeperking. Daarnaast
heeft de Raad aan de Regering
zijn mening kenbaar gemaakt, dat,
jnede in verband met de sociaal-
economische positie, waarin ons
land verkeerde, aan zijn van meet
af aan gestelde eis van 6 procent
loonsverhoging tegemoet zou kun
nen worden gekomen.
Op dit ogenblik, aldus besloot de
heer Vermeulen heeft de Raad van
Vakcentralen op het besluit van de
Regering om 5 procent toe te kennen,
geen nader commentaar.
K.A.B.-voorzitter Middelhuis
De verbondsvoorzitter van de
Katholieke Arbeiders Beweging, de
heer J. A. Middelhuis, heeft gister
avond in Utrecht een verklaring af
gelegd over de beslissing van de re
gering inzake de 5 procents loonsver
hoging. Deze verklaring luidt als
volgt:
„Omtrent de werkelijke sociale ge
zindheid bij de werkgevers koester
den wij al geruime tijd geen grote
illusies meer. Nu ook de regering in
zake het loon vraagstuk blijkbaar de
kant van de pessimisten kiest, is ons
lijstje van teleurstellingen compleet.
Wij weten nu waar wij aan toe zijn.
De gang van zaken is zo bijzonder
teleurstellend omdat éen nieuw (la
ger) indexcijfer van het centraal
bureau voor de statistiek in het ge
ding is gekomen waarover intern in
genoemd bureau nog zwaar wordt ge-
discusseerd. Ware dit cijfer niet te
elfder ure ter tafel gekomen, dan zou
de commissie van deskundigen waar
schijnlijk tot 6 procent gekomen zijn.
Hieruit moge blijken dat de cijfers
van de Raad van Vakcentralen reëel
waren. Het meest opmerkelijke in
deze loonaffaire is, dat ons reeds
maanden geleden van verschillende
zijden in het oor werd gefluisterd,
dat het wel op 5 procent zou uit
draaien. De aanvankelijk zeer aan
de krappe kant gehouden berekingen haar beslissing en wel gevolg te ge
ven aan het verzoek van de Raad van
Vakcentralen om een onderhoud met
de Raad voor Economische Aange
legenheden van de ministerraad. Wij
zijn door deze houding van de rege
ring in ernstige mate teleurgesteld.
Het lijkt verdacht veel op een zware
speculatie op het fatsoen van de bo
nafide vakbeweging. Wij kunnen ons
moeilijk ontdoen van de vrees dat dit
in de toekomst wel eens schadelijke
gevolgen zou kunnen hebben. De
K.A.B. zal zich nader op een en ander
moeten bezinnen.
Zij zal ter zijner tijd op gepaste
wijze van haar gevoelens blijk ge
ven".
van de werkgevers leidden tot 3 en
een half procent. Met een royaal ge
baar brachten zij dit op 4 procent. De
berekeningen van de loon- en prijs
commissie van de regering bleken
iets ruimer te zjjn en wezen toen
reeds naar de 5 procent. De Raad van
Vakcentralen kwam met zijn bere
keningen enigszins boven 6 procent
uit.
Al was het even reëel om met de
prijs-verhogende factoren rekening
te houden als met de prijsverlagende,
toch heeft de vakbeweging er van af
gezien om de eerstgenoemde in haar
berekeningen te verwerken.
De vakbeweging heeft de nieuwe
(plotseling ter tafel gebrachte) CBS-
cijfers nog niet op deugdelijkheid
kunnen toetsen.
Te elfder ure
Daarvoor heeft zij te elfder ure
geen tijd kunnen vinden. Het is voor
ons zelfs de vraag, of de regering
daartoe kans heeft gezien. Blijkbaar
was zij er zo verheugd over, dat zij
nader onderzoek niet nodig achtte.
Daar blijkbaar in de hoogste kringen
van het CBS op het ogenblik nog
geen absolute klaarheid is over de
nieuwe cijfers, ware er des te meer
aanleiding geweest voor de regering,
deze nog niet te nemen als basis voor
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Dinsdagavond
tot Woensdagavond. Opgemaakt
te 10 uur).
MINDER KOUDE NACHT.
Aanvankelijk veel bewolking
met voornamelijk in het Noor
den en Westen van het land
enige regen. Later opklaringen
en droog weer. Matige en langs
de kust tijdelijk krachtige wind
tussen Zuid-west en West. Min
der koude nacht, overdag onge
veer dezelfde temperatuur als
vandaag.
30 Sept.: zon op 6.39 en onder 18.21;
maan op 23,17 en onder 15.29 uur.
Het weer in Europa
weer
temp.
HELSINKI
onbewolkt
15 C.
STOCKHOLM
regen
15
OSLO
zwaar bew.
12
KOPENHAGEN
licht bew.
16
AMSTERDAM
onbewolkt
17
EDINBURGH
regen
15
LONDEN
mist
16
LUXEMBURG
zwaar bew.
15
PARIJS
licht bew.
17
BORDEAUX
licht bew.
22
GRENOBLE
geheel bew.
NICE
regen
17
GENèVE
regen
17
ZURICH
regen
21
LOCARNO
regen
20
BERLIJN
geheel bew.
25
FRANKFORT
nevel
21
MüNCHEN
motregen
21
WENEN
zwaar bew.
25
INNSBRUCK
licht bew.
25
ROME
licht bew.
27
Korreltje
Demagogen zijn de
massa.
