Rijksbegroting „sluit"
bij
met een
milliard
tekort
van
ina een
MILLIOENENNOTA - MILLIARDENNOTA 1954
Niettemin belangrijke belastingverlaging
Uitgangspunten
Begrotingen 1953 en 1954
vergeleken
Overzicht der belastingmiddelen
Heeft Belgische arts medicijn
tegen „konijnenpest" gevonden?
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1953
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Dc ontwerp-begroting voor het jaar 1954 wijst aan een tekort op de lopende
dienst waaronder de watersnooduitgaven van f. 401 millioen
en een tekort op de kapitaaldienst van f. 594
derhalve een tekort op de gehele dienst van .f. 995
De uitgaven van de gehele dienst zijn geraamd op f. 6.512 millioen en de mid
delen op f. 5.517 millioen.
Dit deelt de minister van financiën mede in zijn millioenennota, die hedenmiddag
aan de Staten-Generaal is aangeboden.
Alvorens over te gaan tot een beschouwing van de ontwerpbegroting voor 1954
geeft de minister een schets van de budgetaire ontwikkeling, welke in 1953 heeft
plaats gevonden.
Bij de indiening van de ontwerp
begroting 1953 werd ervan uitgegaan,
dat het begrotingsbeleid, ondapks de
druk der militaire uitgaven en on
danks de gestegen uitgaven tei be
vordering van de werkgelegenheid,
gericht moest blijven op handhaving
van het monetaire evenwicht en
daarmede op een blijvend evexiwicht
in de betalingsbalans. Wat de urgen
tie der economische problemen be
treft, had, vergeleken bij vorige ja
ren, reeds een zekere accentverschui
ving plaats gevonden van de beta
lingsbalans naar de werkgelegenheid.
Een en ander leidde tot een on.werp-
begroting, welke uiteindelijk voor
de gehele dienst in een nadelig saldo
van 492 millioen resulteerde.
Aangezien de betalingsbalanc ge
durende 1952 een gunstig beeld bleef
vertonen, doch de werkloosheia in
de laatste helft van dat jaar nog
geen verbetering te zien gaf achtte
de regering er verdere maatregelen
tot verruiming van de werkgelegen
heid op korte termijn noodzakelijk.
De watersnood heeft de voor 1953
verwachte ontwikkeling grondig ge
wijzigd. De kosten van de herstel
werkzaamheden en de andere uit de
ramp voortvloeiende uitgaven bete
kenen een zware belasting van de
rijksbegroting, waarmede naar schat
ting in totaal tenminste 800 millioen
gulden zal zijn gemoeid, van welk
bedrag de helft inmiddels ten laste
van 1953 is gebracht.
De inhoud van de ontwerp-begro
ting 1954 wordt, evenals dat in vo
rige jaren reeds het geval was. in
belangrijke mate bepaald door de
verplichtingen, waartoe ons land
zich heeft verbonden in het kader
van de Noord-Atlantische defensie
inspanning. Ook in 1954 zal het Ne
derlandse volk zich zware offers
moeten getroosten ten behoeve van
zijn militaire bijdrage aan het ge
meenschappelijk verdedigingssysteem
Voor defensiedoeleinden wordt op
nieuw een bedrag van 1500 millioen
aangevraagd.
Voorts wordt het uitgavenbeeld
ongunstig beïnvloed door de gevol
gen van de watersnood. Evenals in
1953 is ook in de begroting 1954 ten
behoeve van het herstel van de
rampschade een bedrag van 400 mil
lioen uitgetrokken.
Van de hoge uitgaven, welke met
het herstel van de getroffen gebieden
zullen zijn gemoeid, mag evenals in
1953 een gunstig effect op de werk-
gelegenheid worden verwacht. Ook
zal de werkgelegenheid worden be
vorderd door het onlangs bij de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
ingediende wetsontwerp, houdende
fiscale voorzieningen in het belang
van de werkgelegenheid op langere
termijn.
Nu de financiële en monetaire si
tuatie van de Nederlandse volks
huishouding zich sedert enige tijd
kenmerkt door een zekere ontspan
ning en stabilisatie, kan, aldu* merkt
de Minister van Financiën op, wor
den gezegd dat zij de samenstelling
van de ontwerpbegroting .954 als
richtsnoer heeft gegolden het streven
om door vergroting van de beste-der het verkregen monetaire even-
dir.jsmogelijkheden in de bcdrijis- wicht in gevaar te brengen via de
en gezisnhuishoudingen de .evens- rijksbegroting een zo groot mogelij-
standaard van het Nederlandse volk ke bijdrage te leveren aan een ver
te verhogen en op deze wijze, zon-1 hoging van de nationale welvaart.
De beschouwingen in de millioenennota worden door een aantal tabellen
verduidelijkt. In het onderstaand overzicht worden de begrotingscijfers
voor 1954 vergeleken met de oorspronkelijk vastgestelde begroting 1953
en met de herziene begroting 1953.
omschrijving
Gewone dienst
Uitgaven
Middelen
oorspron
kelijk vast
gestelde be
groting 195
herzien
begrotings
beeld
t 1953
ontwerp
begroting
1954
Voordelig saldo
Buitengewone dienst 1 (uitgaven en
ontvangsten van aflopend karakter)
Uitgaven
Middelen
Landbouw-Egalisatiefonds
Nadelig saldo
Gewone dienst, buitengewone dienst 1
en Lancbouw-Egalisatiefonds
Voordelig/nadelig saldo
Buitengewone dienst 2 (kapitaalsuit
gaven en ontvangsten)
Uitgaven
Middelen
Nadelig saldo
Gehele dienst
Uitgaven (inclusief nadelig
saldo Landbouw-Egalisatiefonds)
Middelen
Nadelig saldo
Een uitvoerige specificatie van de uitgaven voor de verschillende onder
werpen van staatszorg is samengevat in het als bijlage opgenomen overzicht
De opbrengst van de voornaamste belastingen, voorzover die ten bate
komen van het Rijk, is in onderstaande tabej vermeld De totale opbrengst
der belastingen is in feite hoger. De gemeenten en de provincies ontvan
gen namelijk een gedeelte van de opbrengst der rijksbelastingen Dit ge
deelte, voor 1954 geraamd op 665 millioen gulden, is in de tabel reeds
afgetrokken.
oorspr. herziene 1954 percentage
BEGROTINGSVERGEL'JKING 1953-1954
ssa
r-i
Oorspronkel.
vastgestelde
begroting
1953
begrotmgs-
beeld
1953
begroting
T954
-| Uitgaven |£gï
Middelen
Egalisatiefonds) feB
TekorV
Omzetbelasting
Invoerrechten
Accijnzen
Vereveningsheffing
Motorrijtuigenbelasting
Overige
Totaal kostprijsverhogende bel.
Inkomstenbelasting
Loonbelasting
Vennootschapsbelasting
Vermogensbelasting
Rechten van successie, overgang
en schenking
Overige
Inhaal van belastingachterstand
Totaal belastingen op winst,
inkomen en vermogen
Totaal der ten behoeve van het rijk
geheven belastingen
De nationale schuld
Blijkens het in de Millioenennota
opgenomen overzicht van de natio
nale schuld heeft de daling van de
totale staatsschuld, die in de 12
maanden, eindigende 30 Juni 1952,
1.795 min gld had belopen, zich in
de periode 1 Juli 1952 tot 30 Juni
1953 verder voortgezet, ditmaal met
een bedrag van 818 millioen waar
van 598 millioen betrekking heeft op
de binnenlandse schuld en 220 mil
lioen op de buitenlandse schuld De
totale schuld per 30 Juni 1953 be
draagt 22.800 millioen gulden.
Slotbeschouwing
Teneinde de beschouwingen in de
Millioenennota over de toestand van
's Rijks financiën te plaatsen in het
ruimer verband van de ontwikkeling
der Nederlandse economie besluit
de minister van Financiën de nota
met enige opmerkingen over die ont
wikkeling, waarbij hij in het kort
vastgee-
raming
van totaal
steld
1953
1954
1953
1.068
984
984
21,9
356
345
345
7,7
409
465
448
10,0
240
235
250
5,6
80
80
85
1,9
76
70
73
1,6
2.229
2.179
2.185
48,7
779
885
811
18,1
579
587
544
12,1
690
733
712
16,0
76
76
78
1,7
80
73
73
1,6
66
79
79
1,8
65
2.270
2.498
2.297
51,3
4.499
4.677
4.482
100,0
den ter sprake brengt, die momen
teel bij het bepalen van het rege
ringsbeleid de bijzondere aandacht
vragen.
Aan het financiële beleid moet
men, aldus wordt betoogd, vooreerst
de eis stellen, dat het gericht is op
het bevorderen en handhaven van
een zo evenwichtig mogelijke con
juncturele ontwikkeling.
Een tweede belangrijk richtsnoer
voor dit beleid 'is, dat het zoveel mo
gelijk dient bij te dragen tot de op
lossing van bestaande structurele
problemen. Met name onder de hui
dige omstandigheden treedt dit laat
ste aspect, zoals in het vervolg zal
worden toegelicht, op de voorgrond.
Niet altijd zal één budgetair be
leid de verwezenlijking van beide
genoemde doelstellingen optimaal
kunnen dienen. Het toekennen van
een zekere prioriteit aan een van
beide wordt dan noodzakelijk.
In overeenstemming met deze al
gemene gezichtspunten heeft ir de
afgelopen jaren het budgetaire be
leid bepaalde veranderingen in ver-
enkele vraagstukken en moeilijkhe- band met de zich wijzigende econo
mische omstandigheden ondergaan.
Reeds in de vorige millioenenno
ta kon worden vastgesteld, dat het
bekende -regeringsprogramma van
Maart 1951, ondersteund door crediet-
beperkende maatregelen van de
centrale bank, zijn uitwerking niet
had gemist. Mede als gevolg van een
reactie op de voorafgegane versterk
te aankopen kwam niet alleen aan de
bestaande betalingsbalanstekorten
een einde doch werden sedert het
derde kwartaal van 1951 aanzienlij
ke overschotten gerealiseerd. In te-
gestelling tot hetgeen een jaar gele
den werd verwacht, zijn deze over
schotten tijdens de tweede helft van
1952 en de eerste helft van 1953 niet
verminderd.
Aan een gunstige externe positie
in de zin van een toestand van be
talingsbalansoverschotten op lopende
rekening groter dan de verplichte af
lossingen op de buitenlandst schuld
kunnen ondertussen ook nadelen
verbonden zijn. Met name is dit het
geval, indien zij zich voordoet ten
koste van een contractieproces van
de binnenlandse bedrijvigheid. Dit
proces heeft zich, zoals bekend, in
1951 en 1952 inderdaad tot op zeke-
HET BLAD.
WAAR UW
GROOTOUDERS
GROOT MEE
WERDEN.IS EVEN
JONG ALS U
DANS MET DE INKTVISSEN
„Een tijger kan je slechts
verslinden, maar de inktvis
slurpt je op."
NEERLANDS GROOTSTE
BOUWPROJECT
Veertigduizend woningen voor
honderd en zestigduizend
mensen te Amsterdam!
VIJFTIG JAAR LUCHTVAART
De bekende vliegtuigtekenaar
RUDOLF DAS tekent en schrijft
RUBBER
Een wereld vol verrassingen
UITGAVEN V.D. VERSCHILLENDE ONDERWERPEN V. STAATSZORG
1952-1954 (IN MILL. GULDENS)
re hoogte voorgedaan.
Inmiddels heeft, met name in de
eerste helft van dit jaar, de binnen
landse bedrijvigheid zich duidelijk
hersteld. De industriële productie
bereikte haar tot dusverre hoogste
stand, waarbij het peil van de eerste
helft van 1951 en 1952 met resp. 7
en 11 pet. werd overschreden. Ook de
werkloosheid vertoonde in de loop
van dit jaar een opmerkelijke daling.
Op grond van het voorgaande
meent de Minister van Financiën
met voldoening te mogen constate
ren, dat de huidige economische toe
stand in verschillende opzichten als
gunstig is aan te merken. Daartegen
over mag echter niet uit het oeg wor
den verloren, dat op langere termijn
ons land zich nog steeds voor de
zware taak ziet gesteld, werkgele
genheid te scheppen voor dc gesta
dig groeiende beroepsbevolking. Het
is in verband daarmede een ongun
stig verschijnsel, dat de investerings
activiteit thans een zekere terugslag
blijkt te vertonen. Het vraagstuk
van de werkgelegenheid op lange
termijn eist hierdoor meer nog dan
tevoren de voortdurende aandacht
op. Ook in dit geval heeft dc wen
selijkheid tot aanpassing van de eco
nomische politiek zijn weerslag ge
vonden in het financiële beleid. Te
zamen met de noodzaak van budge
taire compensatie van een deel der
komende huurverhoging en de wen
selijkheid van verlichting van be
lastingdruk voor verschillende in
komensgroepen is het verlangen, de
werkgelegenheid op lange termijn te
bevorderen door middel van het
scheppen van versterkte prikkels tot
investering, de drijfveer geweest tot
het indienen van het complex van
voorstellen tot belastingverlaging,
dat thans bij de Staten-Generaal aan
hangig is. Deze maatregelen zullen,
gezien de terugwerkende kracht van
sommige daarvan, het budgetaire
beeld voor 1953 reeds enigszins be
ïnvloeden. Hun effect zal zich echter
in hoofdzaak eerst ten aanzien van
de begroting 1954 doen gelden.
De belastingverlagingen zijn er
mede de oorzaak van, dat in 1954 in
samenhang met de financiering van
de Rijksbegroting naar alle waar
schijnlijkheid een belangrijk kaste
kort zal optreden.
Het zou overigens onjuist zijn, de
Proeven zonder
mislukkingen
Tientallen door myxomatose aan
getaste konijnen zijn genezen nadat
zij een tweetal injecties hadden ge
kregen met het door mij bereide ge
neesmiddel „myxine" en aan de doel
treffendheid hiervan kan nauwelijks
nog getwijfeld worden", aldus heeft
de Brusselse arts, dr. Decorte op een
persconferentie verklaard.
Dokter Decorte vertelde, dat zijn
opzienbarend geneesmiddel bestaat
uit het gekristalleerde extract van
„odium lactis", een soort schimmel.
Reeds een dag na de eerste inspuiting
is een verbetering waar te nemen in
de toestand van het door myxomatose
aangetaste konijn en na verloop van
een week is de genezing volkomen.
Geen mislukkingen.
Opmerkelijk is ook, aldus dr. De
corte, dat in de drie weken welke de
proefnemingen nu reeds duren, nog
geen enkele proef is mislukt.
Het is waarschijnlijk, dat het nieu
we geneesmiddel niet alleen een ge
nezende doch ook een voorbehouden
de uitwerking heeft, zo verklaarde de
Brusselse arts verder. Het onderzoek
naar deze immuniserende werking
van het geneesmiddel wordt door dr.
Decorte thans voortgezet.
Expert in serums.
De uitvinder van de myxine houdt
zich sedert 1945 bezig met de micro
therapie en in het bijzonder met de
bestudering der schimmels. Hij heeft
reeds de uitvinding van oidiumcyne
op zijn naam staan, dat grote infec
tiehaarden geneest en tegelijkertijd
de functie der klierafscheiding re
gelt. Met dit geneesmiddel, dat veel
in de Belgische Cingo wordt gebruikt,
heeft dr. Decorte in sommige geval
len zelfs uitbreiding van kankerge
zwellen voorkomen.
Fabricage wordt voorbereid.
Dr. Decorte heeft zijn eerste proef
nemingen met myxine verricht in de
omgeving van Chartres in Frankrijk.
Hij is thans bezig met zijn afsluitende
proeven te Kapelle, waar zich de
laatste dagen vele gevallen van my
xomatose he' ben voorgedaan en
waar de langoren bij honderden aan
de gevreesde ziekte sterven. Hierna
zal hij een rapport over zijn bevin
dingen met het nieuwe geneesmiddel
indienen bij de veeartsenijkundige
dienst. Over de industriële bereiding
van het nieuwe geneesmiddel worden
reeds besprekingen gevoerd.
mogelijkheden tot belastingverla
ging uitsluitend te toetsen aan het
beeld van de begroting 1954 en het
daaruit voortvloeiende monetaire
perspectief. De belastingverlagingen
immers beogen onder meer de pro
ductieve kracht van de Nederlandse
volkshuishouding op lange termijn te
versterken en zij zullen ook gedu
rende latere jaren de budgetaire en
monetaire toestand beïnvloeden.
In het voorgaande zijn enkele al
gemene gezichtspunten genoemd, die
bij het beoordelen van de begroting
1954 van betekenis zijn. Kenmerkend
voor deze begroting is enerzijds het
bij voortduring hoge niveau der uit
gaven (niet slechts in absolute zin,
doch ook in relatie tot het nationale
inkomen). Het is het nog steeds hoge
peil der militaire uitgaven, de voort
gaande uitkeringen van oorlogsscha
de, de nog altijd omvangrijke lasten
van de nationale schuld, de uitga
ven als gevolg van de watersnood,
zomede de bedragen gemoeid met
een groot aantal verdere noodzake
lijke voorzieningen, verklaren dit
beeld. Anderzijds staat de nieuwe
begroting in het teken der belasting
verlagingen. Zoals in hetgeen eerder
opgemerkt ligt besloten, zyn het
vooral structurele overwegingen ge
weest, te weten de belangen van de
werkgelegenheid op lange termijn,
die tot deze verlagingen de aanlei
ding hebben gevormd. Daarnaast
heeft de wenselijkheid van een ver*
lichting van belastingdruk voor ver
schillende inkomensgroepen een rol
gespeeld.
De begroting 1954 vormt, gezien de
omvang van het te verwachten kas
tekort en de daarvoor aanwezige
dekkingsmogelijkheden, een aanwij
zing, dat mede als gevolg van de
voorgestelde belastingverlagingen
de grenzen van het in het komende
jaar financieel mogelijke kunnen ge
acht worden te zijn bereikt.
's Gravenhage, 15 September 1953.
KONINKLIJKE REDE IN ENGELS
EN FRANS
Met het doel de toespraak, welke
zij Zaterdagavond heeft gehouden en
die ook door de radio is uitgezonden,
eveneens uit te spreken in de Engelse
en Franse taal, heeft H. M. de Konin
gin vanmorgen een bezoek gebracht
aan de studio's van de Wereldomroep
te Hilversum.
H.M. sprak de rede in de Engelse
taal in extenso uit. Deze zal door de
Wereldomroep worden uitgezonden
in de programma's welke gericht zijn
op de Engels sprekende landen.
In de Franse taal werd een ver
korte versie opgenomen, welke per
telefoonlijn wordt doorgezonden naar
de Franse omroep in Parijs en Radio
Luxemburg, die in hun programma's
eveneens aandacht zullen besteden
aan de rede van onze Koningin.
Om half één waren de toespraken
op de plaat vastgelegd en verliet
Hare Majesteit de studio.
Koningin sprak voor de wereldomroep
Na Haar vertrek uit Amsterdam begaf H.M. de Koningin zich Maandag
naar de studio van de Wereldomroep in Hilversum, alwaar H.M. voor de
microfoon in het Engels en in het Frans Haar rede uitsprak, welke zij
Zaterdagavond in de Koopmansbeurs te Amsterdam hield voor de jonge
ren van Nederland. De rede in de Engelse taal wordt door de Wereld
omroep zelf uitgezonden in de Engelse programma's De rede in de Franse
taal wordt door de Franse nationale radio-omroep en door de Luxem
burgse radio-omroep verspreid. H. M. de Koningin spreekt voor de micro
foon van de Wereldomroep haar rede uit.
