3)e£eid<se(5ot4/fca/itt
Een veelzijdige belangstelling
voor het hoofdstedelijk leven
Mossadeq in
hongerstaking
Het wemelt van de mensen
Die PRONONCE wensen
Nieuw initiatief voor een
verenigd Europa
Aardbeving verwoestte
dorpen op Cyprus
Rivaliteit tussen Egyptische
officieren
OPEN DE DEURU!
De cel is toch
veiliger
k
VRIJDAG 11 SEPTEMBER 1953
44ste JAARGANG No. 12989
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2— p. mnd., f 6p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes t 1.50
in het onderhoud met me
vrouw E. van der Sluis-Fintelman
(P. v. d. A.). De Koningin liet zich
uitgebreid inlichten over dit deel van
Amsterdam benoorden het IJ.
Toen kwam ook de woningbouw
r sprake. De burgemeester vond
het noodzakelijk, dat „meer en ook
mannelijke leden" aan dit gesprek
deel namen. Prins Bernhard gaf nog
te kennen het nodig te achten, in een
onderhoud met de Minister van Fi
nanciën te verdoeken meer geld voor
de investering in de Amsterdamse
woningbouw beschikbaar te stellen,
nu de hoofdstad nog altijd 30.000 wo
ningzoekenden telt, waarvan meer
dan duizend urgentiegevallen.
Hij vroeg de heer Th. F. de Groot
(K.V.P of er inderdaad meer wo
ningen zouden kunnen verrijzen als
er meer geld beschikbaar zou komen.
Deze wees de Prins daarbij nog wel
op het nopende gebrek aan geschool
de arbeiders, onder meer aan metse
laars. Gelukkig, zo zei de Prins heb
ik vanochtend in de rijkswerkplaats
twee mensen gezien die voor dit be
roep werden opgeleid.
Het volgens de mening van vele
leden „zeer prettige onderhoud" ein
digde met het poseren van koninklijk
paar temidden van alle aanwezigen.
Het Volksconcert.
Een vorstelijk applaus heeft Eduard
van Beinum en het Concertgebouw-
orkst gisteravond beloond voor de
uitvoering var het Volksconcert, be
halve door Koningin Juliana en Prins
Bernhard bijgewoond door het volle
dige college van ministers en een
aantal staatssecretarissen met hun
Toen H.M. bij haar bezoek aan de
Beatrixschool te Amsterdam, een
„heus" winkeltje, waar twee lieve
meisjes achter de toonbank stonden,
passeerde kon zij de verleiding niet
weerstaan, „winkeltje" te spelen.
Het koninklijk bezoek aan Amsterdam
De derde dag van het Koninklijk
bezoek aan Amsterdam is er een ge
worden van sociale en culturele be
langstelling.
Zo brachten H. M. de Koningin en
Z. K. H. Prins Bernhard een bezoek
aan een school voor gebrekkige kin
deren, ontvingen zij kunstenaars en
gemeenteraadsleden en luisterden zij
het Volksconcert in het Concertge
bouw, met hun aanwezigheid op.
Koningin als klant
In de morgen bracht H. M. de Ko
ningin een bezoek aan dt Beatrix
school voor gebrekkige kinderen. In
de vijfde klas op de eerste verdieping
vertelde de onderwijzeres, mevrouw
Smit, aan de Koningin over de voor
delen van de plaatsing der banken
en de grote ruiten, die het licht en
luchtig karakter aan het lokaal ge
ven.
„Het tocht hier enorm", merkte de
Vorstin op, „is dit niet hinderlijk
voor de kinderen? Wellicht is het be
ter als u de deur en het raam sluit".
De koningin hoorde met belang
stelling toe, toen haar verteld werd,
dat de elfjarige Elsje Monas, ondanks
haar 40 graden koorts, niet van school
wilde wegblijven, .„zo heerlijk vond
zij het daar".
„Dan is het gewenst voor tocht op
te passen", vond de Koningin en ze
keek met voldoening naar de inmid
dels gesloten ramen.
Aan het winkeltje, waarin „achter
de toonbank, twee alleraardigste
meisjes troonden, kooht de Koningin
een ons drups, die op de toonbank
met een schriftelijke aanmoediging te
koop lagen. De koninklijke „klant"
betaalde natuurlijk met het gebruike
lijke „schoolgeld", waarmee de kin
deren heel goed raad wisten en zij
leten goed op, dat het juiste bedrag
voor de geleverde waar in de kassa
kwam. Toen de Koningin evenwel
een toffee uit het papiertje wikkelde
bleken er twee knikkertjes in te zit
ten.
„Het is ook maar om te Ieren", zei
een der verkoopstertjes ad rem, toen
zij het teleurgestelde gezicht van de
Koningin zag.
Een album kunstwerken.
In de burgemeesterskamer van het
koninklijk paleis heeft Koningin Ju
liana gistermiddag te vier uur het
dagelijks bestuur van de jurycom
missie van de Koninklijke Subsidie
in audiëntie ontvangen.
De schilders Matthieu Wiegman,
Mark Kolthoff en Gerard van Vliet
(resp. voorzitter, secretaris en pen
ningmeester der genoemde commis
sie) hebben Koningip Juliana offi
cieel de album met 25 kunstwerken
aangeboden, vervaardSgd door de jon
gere schilderessen en schilders, die
gedurende het eerste regeringslus
trum onzer Vorstin de koninklijke
subsidie verwierven.
Gedurende drie kwartier heeft H.
M. zich met de kunstenaars Onder
houden, elk der geschonken werken
bekeken en besproken, en tenslotte
de commissie haar dank bgtuigd voor
deze geste, die zij hogelijk op prfjs
heeft gesteld.
Gemeenteraadsleden ontvangen.
H. M. de Koningin en Z. K. H.
Prins Bernhard hebben gistermiddag
de leden van de Amsterdamse ge
meenteraad ontvangen ten paleize,
waar het Koninklijk Paar zich op on
gedwongen wijze met hgn heeft on
derhouden over verscheidene hoofd
stedelijke problemen
De zes wethouders werden als eer-
sten aan het Koninklijk Paar voorge
steld, waarna de Koningin zich ver
stond met de aanwezige vrouwelijke
leden. Met mevrouw M. Westendorp
(C.P.N.) sprak zij over de drankbe
strijding.
Het noordelijk deel van de stad,
dat Zondag a.s. door de koninklijke
gasten zal worden bezocht, kwam ter
dames die tevoren als gasten van de
Koningin ten paleize hadden gedi
neerd.
Honderden belang, tellenden, op
het trottoir gehouden door bereden
politie, stonden bij de koninklijke in
gang van het Concertgebouw aan de
Jan Willem Brouwersstraat te wach
ten toen de hoge bezoekers daar te
omstreeks half negen aankwamen.
Zij werd welkom geheten door de
burgemeester mr. Arn. J. d'Ailly, in
ambtsuniform.
Met het Wilhelmus werd het con
cert ingeleid. De Koningin droeg een
zwart avondtoilet, een corsage bezet
met briljanten en diamanten oorhan
gers. Op de balustrade voor haar
plaats in het midden van het balcon
waren gele anjers neergelegd. De
Prins was in rok en had in zijn
knoopsgat de gebruikelijke witte
anjer.
TOESPRAAK VOOR DE JEUGD.
Op verzoek van de Nederlandse
Jeugdgemeenschap zal H.M. de Ko
ningin op Zaterdag 12 Sept. een rede
houden voor de Nederlandse jeugd
in de Koopmansbeurs te Amsterdam.
Deze rede zal uitgezonden worden
door de radio en wel via Hilversum
I, golflengte 402 meter. De uitzen
ding vangt aan om 20.15 uur en zal
duren tot 21 uur.
Volgens de correspondent te Tehe
ran van de „New York Times" is
Mohammed Mossadeq in hongersta
king gegaan uit protest tegen zijn
overbrenging naaf een cel in hei le
gerkamp van Soeltanabad bij Tehe
ran. Hij zou gevraagd hebben om
een onderhoud met een advocaat
voor het opmaken van zijn testa
ment.
Sinds Woensdagmiddag zijn in Te
heran 72 communisten gearresteerd,
aldus heeft de politie meegedeeld.
Onder deze gearresteerden bevindt
zich de directeur van het Pahlevi-
ziekenhuis, dr. Ghazizadeh, en 15 le
den van het personeel, onder wie
zes vrouwen.
Een der avondbladen te Teheran
meldde Donderdag, dat het onder
zoek inzake Mossadeq thans door
een militair hof is overgenomen, na
dat functionarissen van de militaire
gouverneur hun ondervraging van
de ex-premier hebben beëindigd.
Enige democraat
ging heen
Amerika's minister van Arbeid,
Martin Durkin, is afgetreden. Hij
was het enige lid van de Democra
tische Partij in Eisenhower's rege
ring.
Op een persconferentie zette Dur
kin later uiteen, dat hij zijn ontslag
had ingediend, omdat de regering
van Eisenhower haar beloften, de
Taft-Hartley-wet te wijzigen, niet
was nagekomen.
(Advertentie.)
Volgens tot nog toe niet officieel
bevestigde berichten uit Bologna is
Aminto Fanfani, de Italiaanse mi
nister van binnenlandse zaken bij
een ernstig auto-ongeluk om het le
ven gekomen.
Adenauers plannen voor de toekomst
Vanuit Bonn kan na dè grote verkiezingszege van dr. Adenauer binnen
afzienbare tijd een nieuw initiatief verwacht worden, om de Europese po
litieke integratie weer op gang te helpen, zo verluidt in ingewijde kring
aldaar. Dr. Adenauer zelf heeft zijn overwinning een beslissend moment
in de strijd voor een Verenigd Europa genoemd en hij zal de paar weken
rust, die hij zich thans gaat gunnen, zeker wel gebruiken om zich erover
te beraden, hoe de Europese discussie weer nieuw leven kan worden
ingeblazen.
SAARKWESTIE GEEN BELETSEL.
Vermoedelijk zal de Haagse minis
terconferentie, die op 22 October
moet beginnen, de kanselier de eerste
gelegenheid bieden om concrete
plannen voor het tempo van de bouw
van het Verenigde Europa in te
dienen.
In Den Haag zullen ook de minis
ters van buitenlandse zaken der zes
landen van de continentale gemeen
schap bijeen komen om het Europese
statuut te behandelen, dat door de
Straatsburgse grondwetsvergadering
is uitgewerkt.
De leidende politici te Bonn achten
bet in de eerste plaats noodzakelijk
het contact met Parijs te hervatten.
Uiteraard staat bij de pogingen om
de verhoudingen tussen Parijs en
Bonn weer wat op te frissen het oude
Saardispuut op de voorgrond. Van
bevoegde zijde is echter verklaard,
dat inzake de Saar vooreerst geen
initiatieven van Duitse Kant zijn te
verwachten. Men acht het daar nog
wat te vroeg, maar in elk geval heeft
dr. Adenauer zijn bereidheid tot pra
ten te kennen gegeven. Opnieuw
werd namelijk verklaard, dat men
van Duitse kant de overtuiging blijft
houden, dat de Europese eenheid niet
op de Saarkwestie zal mogen af
stuiten.
COALITIE HERLEEFT.
De partij van Adenauer heeft gis
teren besloten de coalitie, welke ge
durende de laatste vier jaar West-
Duitsland heeft geregeerd, te doen
herleven bij de vorming van het
nieuwe kabinet.
Zo zullen dus naast de christen-
Voor milloenen schade
Naguib gafhuisarres
Volgens betrouwbare inlichtingen
bestaan ernstige veten tussen oude
officieren van het Egyptische leger
en de leden van Naguib's miltaire
regering. De oude generaals hebben
zelfs plannen opgesteld om de rege
ring af te zetten of in ieder geval
te wijzigen. Naguib op zijn beurt
heeft de leiders van de beweging
afgezet en minstens een van hen
heeft huisarrest gekregen.
Een van de belangrijkste figuren
is generaal majoor Farag, die de
vorige week bevorderd werd en on
middellijk met pensioen werd ge
stuurd. Hij heeft zich vanaf het be
gin tegen Naguib verzet. Onlangs
werd hem het bevel over de troe
pen in Noord-Egypte ontnomen en
hij kreeg een ondergeschikte functie
Met een verhit gezicht rukte de heer Guiilaume Landré, directeur
van het Amsterdams Concertgebouw Orkest gisteravond aan een
deur van het gebouw, waar het Koninklijk Paar verwacht werd, maar
de deur had geen gevoel voor een precaire toestand en bleef potdicht.
Op enige afstand stbnd burgemeester d'Ailly, wiens gezicht opval
lend veel overeenkomst vertoonde met een tafellaken, dat juist van
de bleker thuisgekomen is en even later was ook hij tegen de deur
aan het duwen overigens met evenveel succes als de directeur.
In de verte kondigden ronkende escorte-motors aan, dat de Vorste
lijke gasten op komst waren en nog steeds was de deur, waardoor
heen zij het Concertgebouw moesten betreden, niet geweken.
„De Sleutel, de sleutel!" riep jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland
angstig en dit was nu niet direct de juiste manier om de over z'n
zenuwen heen geraakte portier, die erook niets aan doen kon, tot rust
te brengen.
De man rende heen en weer en het motorgeronk werd sterker.
Toen scheen hij zich plotseling iets te herinneren. Hij rende weg,
stoof even later de hal weer binnen en juist op het moment, dat de
hofauto voor het gebouw stopte zwaaide de deur open en rolde de
loper over het trottoir.
De bezadigde Jan Willem Brouwersgracht bracht een spontane
ovatie en de Koningin onwetend welke angst haar komst vooraf
gegaan was stapte binnen.
m het binnenland. Farag is generaal
der artillerie die zich het meest te
gen de regering verzet. Verschillen
de artikene-ofticieren waren betiok-
Ken bij een mislukte staatsgreep te
gen Naguib in het begin van dit
jaar.
De vroegere bevelhebber van het
garnizoen van Cairo, kolonel Ach-
med Shawky -heeft ook deelgenomen
aan de nieuwe beweging. Hij zit op
het ogenblik vast in zijn villa te W°5S*-
De gisteren in het kort reeds ge
melde aarbeving op Cyprus blijkt
de ergste aardbeving sinds mensen
heugenis te zijn geweest. Volgens de
eerste berichten zijn minstens 40
mensen omgekomen en twéé dorpen
volkomen verwoest, waardoor 1500
mensen dakloos zijn geworden.
In acht seconden werden in 135
dorpen in het Westen van het eiland
de woningen vernield. Volgens een
officiële bekendmaking wordt het
aantal ernstig gewonden op 100 ge
schat; het aantal lichtgewonden op
een veelvoud er van.
Het Engelse vliegdekschip „The
seus", de torpedoboot jager „Saintes"
en een landingsschip voor tanks zijn
uit Piraeus naar Paphos vertrokken
om hulp te bieden. In Paphos is bij
na geen huis onbeschadigd. De hoofd
weg tussen Nicosia, de hoofdstad van
Cyprus, en Paphos is door grote
rotsblokken versperd. Vrachtwagens
met brood zijn naar het rampgebied
gezonden.
Drie dorpen in het district Paphos
Stroumbi, Kidassi en Ayis Niko-
laos werden nagenoeg geheel ver-
Cairo en wordt beschuldigd van
communistische neigingen.
De opstandelingen hadden de sym
pathie van de chef van de staf van
het Egyptische leger, generaal-ma-
jooi Ibrahim. Waarschijnlijk zal hij
worden opgevolgd door de 35-jarige
luitenant-kolonel Iiusein Shafei, be
velhebber der cavalerie. De regering
aarzelt omdat het Egyptische leger
dan geleid zal worden door twee
mannen met weinig militaire erva
ring. De opperbevelhebber, gene-
raal-majoor Amer, is 34 jaar en werd
onlangs van majoor tot generaal
bevorderd.
Onrust in Nyassaland
neemt toe
Volgens het Zuid-Afrikaanse ra
diostation is de toestand te Tsjikwa-
na, in Zuid-Nyassaland, Woensdag
avond plotseling erger geworden. De
gehele dag waren hier reeds door
een dreigende menigte demonstra
ties gehouden. Aanvankelijk wist de
politie de betogers met traangas: in
bedwang te houden, doch tegen de
avond kon zij r e orde niet handha
ven en moest zij van de vuurwape
nen gebruik maken. Twee demon
stranten kwamen hierbij om het le
ven en verscheidene hunner :-wer-
den gewond.
Observatievliegtuigen meldden* dat
de wegen naar Tjikwana met TOts-
blokken zijn versperd, en dat-er in
het gehele gebied grote onrust
heerst. Nieuwe ongeregeldheden
worden verwacht.
Ook Limassol en dorpen in de om
trek, in het Zuiden van Cyprus, wer
den zwaar beschadigd.
De aardbevingen volgden op een
plotselinge daling van de tempera
tuur en een zware regenstorm na de
warmste zomer in 25 jaar.
De schade wordt officieel geraamd
op enige millioenen guldens. De in
woners in het getroffen gebied heb
ben hun huizen verlaten en kampe
ren in parken en tuinen, uit angst
voor nieuwe schokken en vernielin
gen.
Handelscorrespondentie
van de Pharao
Deskundigen zijn bezig met het
ontcijferen van de tekst op een in
Augustus te Enkomi bij Famagoe-
sta op Cyprus gevonden kleitafel.
Men gelooft, dat het een brief is van
een Egyptische Pharao aan een vorst
van Alasia op Cyprus.
Oudheidkundigen noemden de
vondst van de tafel „zeer sensatio
neel".
Het is bekend, dat de Pharao's en
de koningen van Alasia een gere
gelde briefwisseling onderhielden
over de handel in wijn en koper.
Verscheidene boodschappen,
worden toegeschreven aan de vors
ten van Alasia, zijn in Egypte ge
vonden.
Vorig jaar werd ook een kleitafel
ontdekt, die echter, anders dan de
bovenbedoelde, in zeer slechte staat
verkeerde.
Het lezen van de Cyprisch-Myceen-
se tekst is geen hopeloze taak. Des
kundigen zijn er onlangs in geslaagd
dergelijk schrift te ontcijferen.
democraten de FDP (de liberale vrije
democratische partij) en de DP (de
conservatieve Duitse partij) weder
om in het nieuwe kabinet zitting
hebben. Er zal echter nog wel veel
onderhandelen nodig zijn, voordat
men tot een verdeling van de porte
feuilles kan komen. Bovendien is 't
nog altijd niet uitgesloten, dat de
nieuwe Vluchtelingenpartij, die in de
verkiezingen 27 zetels in de Bonds
dag heeft veroverd, bij de regering
zal worden betrokken.
Kanselier Adenauer heeft ver
klaard voorstander te zijn van een
„democratische regering op zo breed
mogelijke basis", maar met nadruk
de gedachte van een „grote coalitie"
met de socialisten van de hand ge
wezen. Dezen zullen dus met hun
honderd vijf tig zetels in de Bondsdag
de oppositie vormen.
De Mexicaanse politie is een com
plot op het spoor, dat tot doel heeft
de moordenaar van Trotzky wiens
ware naam Mercader is wanneer
hij uit de gevangenis zal worden ont
slagen, van het leven te beroven.
Mercader ook wel genaamd
Mornard pleegde op Trotzky, de
doodsvijand van wijlen Stalin, op de
20ste Augustus 1940 een moordaan
slag en aan de gevolgen hiervan
kwam Trotzky te overlijden. Hij
werd door de politie gearresteerd en
door de justitie tot 20 jaar gevange
nisstraf veroordeeld. De straf van
deze G.P.U.-agent zou pas in 1960
aflopen, doch de Mexicaanse over
heid heeft hem de rest kwijtgeschol
den, ten gevolge waarvan Mornard
dezer dagen in vrijheid zal worden
gesteld. De politie kreeg echter bij
tijds een tip van de weduwe van
Trotzky, dat men het op het leven
van de G.P.U.-man voorzien had.
Door de aanwijzingen van de weduwe
kon de recherche enkele arrestaties
errichten.
De gevangenis, waarin Mornard
vertoeft, wordt thans extra zwaar
bewaakt. Mexicaanse autoriteiten
verklaard, dat het Mornard niet zal
worden toegestaan het land te ver
laten.
Mornard zou aan de Mexicaanse
regering hebben verzocht het recht
van gratie op hem niet toe te passen,
daar hij bij een eventuele invrijheid
stelling voor zijn leven vreest.
REDDINGSLIJN BRACHT UITKOMST
Bij Provincetown in Massachusetts (V. S.) liep de Panamese vrachtboot
„Evgenia" aan de grond. De kustwacht kwam direct in actie, en gooide
een lijn uit, waarlangs de bemanning van het schip, naar de veilige kust
kon komen. Het reddingswerk in volle gang.
weer
(Geldig van Vrijdagavond tot
Zaterdagvond. Opgemaakt te
10 uur).
ENKELE BUIEN.
Veel bewolking met vooral
aanvankelijk enkele buien. Wei- s
nig verandering in temperatuur.
Matige tot krachtige Zuid-Weste- 5
lijke wind, later draaiend naar
West tot Noord-West.
I
12 Sept.: 'zon oj 6.09 en onder 19.03;
maan op 10.52 en onder 19.45 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
STOCKHOLM
licht bew.
OSLO
zwaar bew.
KOPENHAGEN
half bew.
AMSTERDAM
regenbui
16
EDINBURGH
zwaar bew.
16
LONDEN
licht bew.
17
LUXEMBURG
licht bew.
14
PARIJS
zwaar bew.
18
BORDEAUX
onbew.
21
GRENOBLE
zwaar bew.
23
NICE
zwaar bew.
GENEVE
licht bew.
ZURICH
nevel
LOCARNO
zwaar bew.
BERLIJN
half bew.
17
FRANKFORT
zwaar bew.
13
WENEN
nevel
MUNCHEN
zwaar bew.
18
INNSBRUCK
regen
18
HELSINKI niet ontvangen.
Korreltje
Het enige, dat men met liegen be
reikt, is niet geloofd te worden,
wanneer men de waarheid spreekt.
