Rijks-tekort over 1954 ongeveer 700 millioen? Op 1 Januari coördinatie van sociale verzekeringswetten Eén van de drie gearresteerde N.E.S.B.-ers in vrijheid gesteld Op overwegen wel of geen maximum snelheden Ondernemende bouwers ondervonden zuinigheid Min. van Wederopbouw Nederlandse gevangene van Hongarije kwam gisteren in het vaderland terug DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1953 ©E LEÏDSE COURANT TWEEDE BLAD PAGINA 1 UITGELEKTE BEGROTINGSCIJFERS Eer hoger dan hoge lagei In „Het Vrije Volk" kwam gister avond in grote opmaak een beschou wing voor over de nieuwe Rijksbe groting voor 1954, waarbij werd me degedeeld, dat het begrotingstekort over 1954 tussen ƒ600 en ƒ800 mil lioen zal liggen. Het uitgavencijfer in de Rijksbe groting wordt geraamd op meer dan 6 milliard. Het hoogste cijfer dat ooit in de financiële geschiedenis van ons land is voorgekomen. Daartegen over zou een hogere raming van de middelen (inkomsten) staan. Op grond van de thans bekende cij fers kan worden gezegd, dat het to tale beeld vani de begroting voor 1954 ongunstiger is dan de raming, welke vorig jaar voor 1953 werd opgesteld. Vooral het uitgavenpeil is aanzienlijk gestegen volgens het blad. Nog tal van uitgaven. Dat het tekort niet nog groter is, aldus het genoemde blad, komt door dat de raming voor de belastingop brengst gunstiger is dan in vorige ja ren het geval was. Toen achtte men het veiliger met deze raming aani de pessimistische kant te blijven. Het spreekt vanzelf, dat de uitga ven in verband met de watersnood voor een belangrijk deel verantwoor delijk zijn voor het thans geraamde tekort. In hoeverre de feitelijke toestand in 1954 zal afwijken van de thans op gestelde ramingen moet uiteraard nog blijken. In elk geval, aldus het ge noemde blad, kan nauwelijks reke ning worden gehouden met een gun stiger beeld. Immers, de regering krijgt nog tal van uitgaven te doen waarmee in de opgestelde begroting nog geen re kening kon worden gehouden. Enkele van deze uitgaven zijn: a. Uitkering achterstallige betaling aan hen, die in Japanse kampen heb ben gezeten. b. Verhoogde sociale uitkeringen (noodwet-Drees, kinderbijslag, inva- liditeitsrente en dergelijke), in ver band met de komen loonronde; c. Herziening salarissen ambtena ren, onderwijzers en leraren, even eens in verband met deze loonronde. d. Herziening pensioenen. Voorts is er een aantal kleinere posten zoals bijdrage aan de te levisie die met elkaar het totaal- Regering antwoordt Kamer ook van de hand. Een verdere coör dinatie van de regelingen in zake kinderaftrek en kinderbijslag zal in studie worden genomen. Indien het voorstel om de kinder aftrek uit te breiden tot studerende kinderen van 25 en 26 jaar wordt aanvaard, ligt het in de bedoeling, een voorstel van gelijke strekking met betrekking tot de kinderbijslag in te dienen. Ook in de kindertoe- lagewet voor gepensionneerden zal de leeftijdsgrens voor studerende kinde ren worden verhoogd. Het ligt in de bedoeling de coördi natie-wetten op 1 Januari 1954 in werking te doen treden. De coördina tie zal vooral voor de loonadministra tie van de kleinere werkgevers een belangrijke vereenvoudiging beteke nen. In de Memorie van Antwoord wordt nog medegedeeld, dat de rege ring over het advies van de Stich ting van de Arbeid en de Sociale Verzekeringsraad om de loongrens voor invaliditeitswet, ziektewet en verplichte ziekenfondsverzekering tot 6000 te verhogen, nog besprekingen voert met andere by dit vraagstuk betrokken partijen. In haar Memorie van Antwoord met betrekking tot de wetsontwer pen tot het coördineren van de uit voering der sociale verzekeringswet ten is de regering uitvoerig ingegaan op de bezwaren van vele leden der Tweede Kamer tegen het voorstel om de leeftijdsgrens voor de kinder aftrek bij de loonbelasting terug te brengen van 17 op 16 jaar. Deze wij ziging vormt een onderdeel van de voorgenomen coördinatie, maar vele leden verklaarden zich in het voor lopig verslag tegenstanders van dit voorstel, omdat het een belangrijke vermindering van bestaande rechten zou betekenen, die niet opweegt te gen het voordeel van de vereenvou diging. De staatssecretarissen van Sociale Zaken en van Financiën zijn echter van oordeel, dat de wijziging slechts voor een betrekkelijk kleine groep van kleine gezinnen een offer mee brengt. Op 31 Mei 1947 waren er blij kens de volkstelling 167.000 kinderen van 16 jaar, waarvan meer dan de helft reeds zelf verdiende. De ver diensten van deze kinderen worden zodanig geacht, dat het geen overwe gend bezwaar ontmoet voor hen de kinderaftrek te laten vervallen. Voorts genoten vele kinderen dagon derwijs en uit dien hoofde blijft de aftrek bestaan. Ten aanzien van de overblijvende betrekkelijk kleine groep betekent het voorstel van de regering slechts een verzwaring indien de vader be lastingplichtig is. De bezwaren zouden ondervangen kunnen worden door een andere weg te volgen om de gewenste coördinatie te berekenen, n.l. de leeftijdsgrens voor de kinderbijslag te verhogen van 16 tot 17 jaar, doch van deze wij ziging, die slechts voor een kleine groep op haar plaats is, zou een gro te groep profiteren, terwijl de kosten voor het bedrijfsleven jaarlijks circa 20 millioen gulden zouden bedragen. De regering wijst deze oplossing dan Hoge beeld niet onaanzienlijk zullen be- invloeden. En ten slotte moet worden afgewacht wat er bij de parlemen taire behandeling van de belasting voorstellen uit de bus zal komen. Weliswaar staat hiertegenover, dat ook met bepaalde te verwachten in komsten nog geen rekening is ge houden. Door de loonronde bijvoor beeld zal het bedrag van loon- en inkomstenbelasting stijgen. Maar men verwacht niet, dat deze stijging in de inkomsten de stijging ini de uitgaven ten volle zal opvangen. Tegenslag bij O uwer kerk De directie van de dienst Dijkher stel Zeeland, afdeling Schouwen-Dui- veland, heeft medegedeeld, dat door grote stroomsnelhcden ten gevolge van het slechte weer van de laatste dagen in het grote gat bij Ouwer- kerk vernieling van de bezinking is opgetreden. Voorts stroomt nog steeds water onder de geplaatste caissons door. De sluiting, die de eerstkomende dagen kon worden verwacht, zal ten gevolge hiervan moeten worden uit gesteld. De aanvankelijke tegenslag in het kleine gat bij Ouwerkerk is vermoedelijk overwonnen. Protesten uit het buitenland Na vier dagen voorarrest is de werkgroepleider van de Nationale Europese Sociale Beweging (N.E.S. B.), de 29-jarige A. M, Kruit, gister middag in afwachting van het proces in voorlopige vrijheid gesteld. De twee andere functionarissen de zer partij, de algemeen leider Paul van Tienen uit Amsterdam en de lan delijk leider mr. J. Wolthuis uit Gro ningen, bevinden zich nog in arrest. Kruis is tijdens zijn voorlopige hechtenis gehoord door de officier van justitie, mr. F. Hollander, en door de rechter-commissaris, mr. B. van der Waerden. Intussen zijn van diverse zuster partijen van de N.E.S.B. uit andere Europese landen protesten naar ons land gestuurd over de arrestatie. Naar reeds gemeld kwam het eerste protest uit Duitsland. Thans heeft het ministerie van buitenlandse zaken te Den Haag een protesttelegram ont vangen van dr. Per Engdahl, de leider der Zweedse afdeling van de Euro pese Sociale Beweging, terwijl het ministerie van justitie een protest brief heeft ontvangen van de Zwit ser Amandruz, leider van de Zwit serse zusterorganisatie „Parti Popu laire Suisse". De rechter-commissaris die giste ren de algemeen leider van de N.E.S. B., de 31-jarige Paul van Tienen, een verhoor heeft afgenomen, heeft be slist, dat hij in- bewaring zal blijven. In de loop van deze dag zal mr. Van der Waerden de landelijke leider de zer beweging, mr. J. Wolthuis uit Groningen, verhoren en beslissen of hij diens inbewaringstelling zal ge lasten of hem als Kruit in voorlopige vrijheid stellen. De drie N.E.S.B.-functionarissen Ernstig auto-ongeluk bij Sittard eiste 6 gewonden Een Belgische auto, bestuurd door een inwoner van Sint Truiden in Bel gië, is gistermiddag in volle vaart op de Bergerweg bij Sittard tegen een vrachtauto gereden, komende uit de richting Einighausen en afkomstig uit Schinnen. Zes personen werden gewond naar het ziekenhuis te Sittard over gebracht, onder wie een wielrijder uit Born, die bij het ongeluk werd be trokken. De wielrijder kon na verbonden te zijn naar huis terugkeren. De vijf inzittenden van de Belgische auto welke onder het rechterachterge- deelte van de lange vrachtauto schoof en totaal vernield werd, werden al len gewond. Een echtpaar uit Mechelen kon, nadat het verbonden was in het ziekenhuis te Sittard, per ziekenauto naar huis worden vervoerd. De drie andere inzittenden uit Sint Truiden, werden ernstig gewond. Een van hen liep een zware hersenschudding op; hij verkeert in levensgevaar; de beide anderen werden eveneens zeer ernstig aan het hoofd gewond. waren Zaterdagmiddag j.l. gearres teerd. Hun inverzekeringstelling was gelast door de officier van justitie, mr. F. Hollander en na de eerste twee dagen verlengd. Het thans tegen Van Tienen uitge vaardigde bevel tot bewaring is vol gens de wet slechts 6 dagen van kracht en kan eenmaal met 6,dagen worden verlengd. Mocht men het daarna nog nodig achten hem vast te houden, dan zal een voltallige zijn. Bovendien verstrekt de gemeen- rechtbank in raadkamer moeten be- te Nijmegen aan de N.V. Philips een slissen of zij een bevel tot voorlopige I geldlening van drie millioen gulden inhechtenisneming wil uitvaardigen. 1 tegen 2,76 pet. DE VESTIGING VAN PHILIPS TE NIJMEGEN. Na een langdurige besloten zitting heeft de gemeenteraad van Nijmegen gisteravond met 52 tegen 4 stemmen het voorstel van B. en W. aangeno men, om aan de N.V. Philips te Eind hoven negen H.A. bouwterrein te ver kopen aan de Mollenhutseweg in het Zuid-Oosten van Nijmegen, nabij het dorp Hatert en inet ver gelegen van het Maas en Waalkanaal. De grond wordt verkocht tegen 1.50 per c.a. Bovendien zal de gemeente Nijmegen aan de N.V. Philips gele genheid moeten geven, indien hiertoe de noodzaak blijkt, voor rekening van Philips een spoorlijn aan te leggen, die aansluiting geeft op de grote spoorlijn. Op 1 September 1955 zal de fabriek daar naar men hoopt klaar KNAC: „Neen" N.S.„Ja" Voor het kantongerecht te Mep- pel diende gisteren de voortgezette zaak van de K.N.A.C., contra de Ne derlandse Spoorwegen. Het gaat hier bij om de vraag, of de bepaling van de Spoorwegen, dat op overwegen een maximum-snelheid van 20 kilo meter per uur in acht moet worden genomen, nog wel rechtsgeldigheid bezit sinds de nieuwe Wegenverkeers wet in werking is getreden. Als deskundige werd gehoord mr. W. I. E. M. Reuser uit Utrecht, chef van de afdeling rechtszaken van de Nederlandse Spoorwegen. Zich base rend op de Spoorwegwet, zei deze, van oordeel te zijn, dat de betrokken bepaling nog steels van kracht is. Eveneens als deskundige werd ge hoord ir. D. N. U. van Hoitema uit Den Haag, hoofd van de dienst we gen en verkeer van de K.N.A.C. Deze noemde de maximum-snelheidsbepa ling op de overwegen een belemme ring voor het verkeer. De bepaling wordt in de practijk steeds overtre den. De raadsman van de K.N.A.C., mr. C. D. van Boegschoten uit Amster dam, zei, van oordeel te zijn, dat de nieuwe verkeerswet niet mis te ver staan is en dat de maximum-snelhe den geschrapt zijn. De kantonrechter, mr. A. Bakker, zal op 8 September uitspraak doen. Hogere vergoeding voor Kamerleden Het ligt in de bedoeling van de re gering om het onlangs aangekondig de wetsontwerp van de leden der Tweede Kamer binnenkort in te die nen, zo verneemt het „Algemeen Handelsblad". De in 1950 vastgestelde regeling houdt in, dat de leden, die in of binnen een straal van 25 kilo meter van Den Haag wonen, een schadevergoeding van 7200 krijgen, dat zij, die binnen een straal van 75 kilometer van Den Haag wonen een vergoeding van 7800 krijgen en zij, die verder vam Den Haag wonen 8400. De regering wil nu voorstel len, deze bedragen te brengen op resp. ƒ10.000, 10.600 en ƒ11.200. De extra-vergoeding aan de voorzitter, die thans ƒ7200 bedraagt, zou op 10.000 komen. Het ligt in de bedoeling, ook de vergoeding voor reis- en verblijfkos ten voor de leden der Eerste Kamer te verhogen. Daarbij zou dan dezelfde afstandindeling gelden als voor de leden van de Eerste Kamer. Ten slot te is de regering van plan een voor stel in te dienen tot verhoging van de salarissen van de ministers. Prinsessen Maandag terug De prinsessen Beatrix en Irene worden Maandagochtend 31 Augustus met het lijntoestel van de K.L.M. van haarvacantieverblijf in Amerika op Schiphol verwacht. Na aankomst zul len zij zich terstond naar het paleis Het Loo begeven. Gaat gemeente betalen, wat Rijk uitspaarde In 1947 wilden twee inwoners van Venray een paar huizen gaan bou wen en daar op het gemeentehuis de benodigde formulieren tot het krij gen van een rijksbijdrage niet voor radig waren en de bouwplannen al Raadselachtige reden bewoog hem 2 jaren geleden illegaal Hongaarse grens te passeren re lonen in het bouwvak De lonen der bouwvakarbeiders (de groepen I en H) zullen met drie cent per uur worden verhoogd in de eer ste en tweede gemeenteklassen en met vier cent in de volgende klassen. De werkgevers en werknemers in het bouwbedrijf zijn hierover tot over eenstemming gekomen tijdens een ge zamenlijke bespreking met de loon- commissie van de Stichting van de Arbeid. De pensioenpremie voor de bouw vakarbeiders is vastgesteld op 3 gul den per week. Voor de uitvoerders zal een sociale regeling worden ge troffen. Ook voor de chauffeurs wor den de arbeidsvoorwaarden geregeld. Het resultaat van de besprekingen zal aan het College van Rijksbemid delaars ter goedkeuring worden voor gelegd. De werkgevers- en werknemensor- ganisaties in het bouwbedrijf zetten hun besprekingen binnenkort op de overeengekomen voet voort om de nieuwe loonregeling zo spoedig mo gelijk ten uitvoer te kunnen leggen. Dit overleg beoogt overigens een snelle totstandkoming van een volle dige C.A.O. voor het bouwbedrijf. Wat mager en geheel kaalgeknipt is gisteravond met het KLM-toestel uit Wenen de 24-jarige Leonard J. van Aerde op Schiphol aangekomen, nadat hij dezer dagen was vrijgela ten door de Hongaarse regering en uit dat land was uitgewezen. Van Aerde, die chauffeur was van de onlangs uitgewezen Nederlandse gezant in Boedapest, de heer W. C. Posthumus Meyjes, vertelde dat hij bijna twee jaar in Hongarije gevan gen heeft gezeten. Eenmaal is hij naar een andere gevangenis overge bracht. De meeste tijd heeft hij in de gevangenis arbeid verricht, zoals het invlechten van wijnflessen en het vlechten van touw. Spaarzame spreker. Van Aerde werd als politieke ge vangene beschouwd en zijn medege vangenen waren ook allen wegens politieke delicten veroordeeld. Van Aerde was zeer spaarzaam met zijn mededelingen, toen het legertje ver slaggevers hem vroeg naar zijn be levenissen achter het ijzeren gor dijn. „Zegt u maar", zei hij enkele ma len, „dat ik erg blij ben weer in Hol land te zijn". Vrijwel alle andere vragen coupeerde hij met een: „Och wat zal ik daar over vertellen". Zijn vrijlating en uitwijzing kwamen vrij onverwachts, nadat hij bijna twee jaar in twee gevangenissen had door gebracht. Hij werd in December 1951 tot twee en een half jaar gevange- nistraf veroordeeld, wegens het over schrijden van de grens, zonder het vereiste visum. STICHTING „ORANJEHOTEL". J Romantische redenen? Ook dit jaar zal de stichting „Oran- jehotel" de nabestaanden vani in de oorlog omgekomenen die hun laat ste dagen in de Scheveningse doden cellen hebben doorgebracht, en de oud-gevangenen uit het „Oranjeho tel" verenigen ter herdenking van de gevallenen en wel Zaterdag 12 Sep tember. 's Middags zullen in een samen komst ini het Kurhaus als sprekers optreden pater Appeldoorn („Vic tor") en de heer Boellaard. Voor mu zikale omlijsting zorgt het Röntgen- kwartet. „Waarom keerde u terug naar Hon garije, toen uw dienstverband als chauffeur van de toenmalige Ne derlandse gezant in Hongarije was geëindigd, en u veilig en wel in Oos tenrijk was belang?" werd hem ge vraagd. Een schouderophalen was het ant woord. Over de „romantische rede nen" waarom hij zonder visum zou zijn teruggekeerd en waarnaar hem werd gevraagd, wilde de jongeman zich niet uitlaten. Over de behan deling in de beide gevangenissen, I vertelde hij slechts, dat het „erg naar" was geweest. Toen zijn ouders en zijn beide zusters hem onder tranen omarm den, was het onderhoud met de ver slaggevers ten einde. Geen Romantiek. Zijn vader, die als bode werkzaam is op het Haagse gementehuis, ver telde nog, dat hij aanvankelijk de Nederlandse gezant en later de Hon gaarse zaakgelastigde in 's-Graven- hage in de arm had genomen om gratie voor zyn zoon te verzoeken. Viermaal heeft hij een poging in die richting gewaagd. De Hongaarse ge zant zou, volgens de heer Van Aer de, bij zijn regering de gratie be werkstelligd hebben. Over de onrechtmatige grensover schrijding door zijn zoon, gaf hij als reden op, dat hij zijn koffers had ver geten en deze wilde ophalen. „Van romantische neigingen, zoals in de pers is geschreven, was geen sprake". Koorts en arrestatie. In zijn ouderlijke woning in Den Haag heeft de 25-jarige Van Aerde ons nog iets over zijn wederwaar digheden verteld. In de laatste dagen van Augustus 1951 wa? hij er in geslaagd zonder papieren de Hongaarse grens over te steken. Eenmaal op Hongaarse grond gebied hield hij zich overdag schuil om 's nachts zijn reis te vervolgen. Over het doel daarvan wilde hij zich niet uitlaten. Hij vermeed angstval lig de hoofdwegen in het grensge bied, waar door de politie strenge controle wordt uitgeoefend. De tweede dag eohter kreeg hij een he vige koortsaanval als gevolg van tientallen muggenbeten. Bij een po ging een spoorbrug bij de zestig ki lometer van de grens liggende stad Komaron over te steken liep hij in de armen van eer politiepost. Hij werd overgeleverd aan de staatspolitie en na ruim twee maan- en in de gevangenis te Göyr te heb ben doorgebracht, werd hij veroor deeld tot vier jaar gevangenisstraf. Tijdens het proces werd hij niet door een verdediger terzijde gestaan en ook was geen tolk aanwezig, zodat Van Aerde zoals hij vertelde geen woord van het gesprokene heeft verstaan. Eerst nadat de rechtbank het vonnis had geveld, werd hem door een tolk medegedeeld wat zijn straf was. Concentratiekamp-behandeling. De behandeling in de gevangenis te Mariamonstra noemde Van Aerde slecht, evenals het eten. Het dagelijks menu bestond uit 2% ons brood, drie deciliter surrogaatkoffie, vier decili ter waterige soep en een halve liter groente. Op Zondagen werd een half ons marmelade en een halve liter in de schil gekookte aardappe len verstrekt. Naar Van Aerde zeide waren lijfstraffen in de gevangenis geen zeldzaamheid; ook hijzelf heeft dit ondervonden. Onverwachte invrijheidstelling. Maandag j.l. om vijf uur 's mid dags werd hem na een genees kundig onderzoek door beambten van de staatspoliite medegedeeld, dat hij in vrijheid zou worden ge steld. Dezelfde avond om half twaalf werd hij gewekt en onder bewa king van de staatspolitie per auto naar Kiesars gebracht, vanwaar hij met een Belgische vrouw, die vier jaar in een interneringskamp had doorgebracht, naar Boedapest werd gebracht. Zoals bekend is Van Aerde Dins dag door de Hongaarse politie naar de grensplaats Nickelsdorf gebracht, waar een auto van het Nederlandse gezantschap te Wenen op hem wackt-- te Over het lot van de Belgische vrouw, van wie hij ook de naam niet wist, was Van Aerde niets bekend. Leo van Aerde wordt door zijn moeder op Schiphol begroet. in een vergevorderd stadium vér keerden, begonnen de twee onder nemende lieden vast te bouwen en stuurden de aanvrage om rijkssteun later in. Nu staat er in de betreffende be paling van het Ministerie van We deropbouw een klein regeltje, het geen vertelt, dat verzoeken om rijks- steun voor bouwwerken, die reeds begonnen zijn, afgewezen kunnen worden. Dit is echter heel iets an ders, dan de bepaling, dat dergelijke verlate verzoeken afgewezen moe ten worden Daar het hier een spe ciaal geval betrof, meenden de beide bouwers, dat het rijk de steun wel zou verlenen en eenzelfde mening was het gemeentebestuur toegedaan. Met prijzenswaardige zuinighed meende de minister echter in de gang van zaken een mogelijkheid te zien, Om de bedragen 10.000 aan iede re bouwer niet uit te betalen en de beide gedupeerden hebben zich thans tot de gemeenteraad gewend met het verzoek uit de gemeente kas de bijdragen te verstrekken. Tijdens een raadsvergadering, waarbij dit probleem ter tafel kwam, verklaarde de burgemeester zich niet meer heel precies te kunnen her inneren, of de betreffende formulie ren op het tydstip van aanvrage werkelijk niet aanwezig waren ge weest en daarom meende B. en W. afwijzend te moeten adviseren. Dit was echter in het geheel niet naar de zin van de gemeenteraad, die. hevige critiek uitoefende op het rijk en verklaarde, dat de gemeente nu maar betalen moest, waaraan het rijk zich op min of meer handige wij ze had weten te ontrekken. Er werden woorden genoemd als ver-doorgevoerde formaliteiten, er- gelijke bureaucratie en meer van dergelijke minder prettige zaken, die alle in ruime mate in en om-het mi nisteriële bureau te vinden zouden •ijn. Tenslotte nam de raad een kloek nesluit; en benoemde een commissie en deze zaal de zaak nu verder in itudie nemen. Duitse federalist stuit op grenzen Dr. R. Lenz, staatssecretaris van de Bondskanselarij te Bonn, die zou spreken op de bijeenkomst van Euro pese federalisten, welke in Hilver sum gehouden wordt, heeft bij Eiten aan de Duits-Nederlandse grens moei lijkheden ondervonden, waardoor zijn komt naar Hilversum werd belem merd. Dr. Lenz, die vergezeld was van zijn twee dochters, beschikte over een diplomatiek pas, maar de papie ren van zijn familieleden waren, vol gens de marechaussee niet in orde. Aan de staatssecretaris werd mede gedeeld, dat hij de grens kon passe ren, maar zijn dochters niet. Dr. Lenz die uitvoerig betoogde, lat hij in Nederland een rede kwam litspreken, doch daarop van de mare chaussee de mededeling kreeg, dat en hem niet kon doorlaten, is daar- p boos geworden en naar Bonn te ruggekeerd. Op het aanbod van de marechaus see om Den Haag op te bellen ging dr. Lenz niet in.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 6