Vuurbollen aan de hemel
HET ZINGENDE NIJLPAARD
VRIJDAG 7 AUGUSTUS 1953
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 2
Plan tegen vervuiling van de zee
De bezem weer
in de mast
Schepen lossen hun afgewerkte
stookolie in zee. Deze enorme hoe
veelheden hebben echter steeds meer
het probleem met zich gebracht, dat
wij kennen als de vervuiling van de
zee. De afgewerkte en geloste stook
olie blijft n.l. op het water drijven
en waar deze vuile massa dan aan
spoelt brengt ze een onherstelbare
schade toe aan de vogelwereld.
Vogels die in aanraking met deze
afgewerkte stookolie komen kun*-
nen niet meer vliegen en ster
ven veelal bij honderden. De
vacantieganger die in zee met de olie
in- aanraking komt, krijgt vuile zwar,
te vegen op zijn lichaam die niet zo
gemakkelijk zijn te verwijderen.
Waar het op de kleding komt veroor
zaakt het erge vlekken. Een ieder
uit onze badplaatsen is uit aanschou
wing wel bekend met de funeste in
vloed die de geloste olie kan hebben,
of heeft er althans van gehoord. Ne
derland kent dus uit ervaring het
kwaad van de vervuiling vani de zee.
Ook in het buitenland zijn de
klachten vele en zo mogelijk nog
groter dan in ons land. Vooral in
Engeland schijnt de vervuiling van
de kusten door de zee bijzonder erg
te worden. In het bijzonder schijnt de
gehele Zuidoostkust van Engeland
veel nadeel van deze afgewerkte
stookolie te ondervinden. Ook uit
Frankrijk en België kan men ernsti
ge klachten vernemen.
Het ergste van de geloste olie is
wol, dat deze maanden en soms zelfs
wel jarenlang kan blijven drijven,
voordat ze eindelijk verzinkt.
Het Nationaal Instituut voor de
Oceanografie in Engeland heeft aan-
Generaal Clark
gaat heen
Generaal Mark Clark, de opper
bevelhebber van de V.N. in het
Verre Oosten heeft Donderdag in
Washington verklaard, dat hij zijn
ontslag uit het leger heeft ingediend
met het verzoek dit op 31 October
te laten ingaan.
Generaal Clark deelde op een
persconferentie mede, van mening te
zijn, dat nu de vijandelijkheden op
Korea beëindigd waren, dit een ge
schikt ogenblik voor hem was om de
militaire dienst te verlaten. Clark is
57 jaar. In de tweede wereldoorlog
was hij bevelhebber van het vijfde
Amerikaanse leger.
De generaal verklaarde zich voor
stander van het gebruik van „ieder
wapen" dat de V.N. ter beschikking
staat, mochten de communisten de
wapenstilstand schenden. Hij zeide
dit naar aanleiding van een vraag,
of hij geloofde, dat de V.N. zich van
atoomwapens zouden moeten bedie
nen voor het geval de communisten
de wapenstilstand zouden breken.
Het militaire opperbevel had re
den om aan te nemen, dat de com
munisten veel meer gevangenen in
handen hebben dan zij beloofd had
den terug te zullen zenden. Daarbij
zouden zich twee tot drie duizend
Amerikanen en duizend Zuid-Korea-
nen kunnen bevinden.
Aetherklanken
ZATERDAG.
HILVERSUM I, 402 m.
7.00—24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.15
Gym. 7.30 Gewijde muz. 7.45 Mor
gengebed en lit. k. 8.00 Nws. en weer-
ber. 8.15 Gram. 9.00 V. d. vrouw.
9.35 Pianorecital. 10.00 V. d. kleuters.
10.15 Gram. 11.00 V. d. zieken. 11.45
Kamerkoor. 12.00 Angelus. 12.03
Gram. 12.30 Land- en tuinb.meded.
12.33 Gevar. muz. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nws. en kath. nws. 13.20 Amus.
muz. 13.50 Gram. 14.00 Boekbespre
king. 14.10 Harmonie-ork. 14.40 Kro
niek v. letteren en kunsten. 15.20
Gram. 15.45 Amateursprogr. 16.20 „De
Vliegende Hollander", caus. 16.30 De
schoonheid v. "i. Gregoriaans. 17.00 V.
d. jeugd. 18.00 Gevar. liedjes. 18.15
Journalistiek weekoverz. 18.25 Ge
var. muz. 18.40 Gram. 18.57 Zomer
zotheid. 19.00 Nws. 19.10 Gram. 19.30
Idem. 20.25 De gewone man. 20.30
„Lichtbaken", caus. 20.50 Gram. 21.00
Amus muz. 21.35 Act. 21.45 Gram.
22.40 Wij luiden de Zondag in! 23.00
Nws. 23.15 Nws. in Esperanto. 21.22
24.00 Radio Philh. ork. en solist.
HILVERSUM H, 298 m.
7.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.20 VARA
19.30 VPRO. 20.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nws. 7.13 Gram. 8.00
Nws. 8.18 Gram. 8.55 V. d. vrouw.
9.00 Gym. 9.10 Gramofoonmuziek.
(PLm. 9.45 Waterstanden). VPRO:
„Tijdelijk uitgeschakeld", caus. 10.05
Morgenwijding. VARA: 10.20 V. d.
arb. in de continubedrijven. Ï0.50
Gram. 11.25 Buitenl. weekoverz. 11.40
Kamermuz. 12.00 Gram. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.33 Gram. 13.00
Nws. 13.15 Lichte muz. 13.50 Radio-
weekjournaal. 14.20 Filmprogr. 14.45
Huismuz. 15.10 Amateursprogr. 15.35
Boekbespr. 15.50 Holland-Festival:
Concertgebouwork. en solist. 16.45
Sportpraatje. 17.00 Lichtemuz. 17.30
V. d. jeugd. 18.00 Nws. en comm.
18.20 Gram. 19.00 Artistieke Staal
kaart. VPRO: 19.30 „Passepartout",
caus.' 19.40 „Het Oude Testament in
deze tijd", caus. 19.55 „Deze week",
caus. VARA: 20.00 Nws. 20.05 „De
sterken voor de zwakken", caus. 20.15
Gevar. muz. 20.45 Gram. 20.55 Franse
chansons. 21.15 SociaMstisch comm.
21.30 Holland-Festival: Concertge
bouwork. 22.00 „Mijn zwager.... in
zaken", hoorsp. 22.20 Harmonie-ork.
22.50 Gram. 23.00 Nws. 23.15—24.00
Gram.
getoond dat de olie die door schepen
midden op de Atlantische Oceaan
wordt gelost na 140 tot 150 dagen de
Engelse kust bereikt, waarna de vuile
stroom dan ook waargenomen kan
worden in de Noordzee. Hier kan het
dan weer de kusten van Nederland,
België en Scandinavië bedreigen.
De internationale overeenkomst om
deze vervuiling tegen te gaan, bestaat
nog steeds niet, hoewel er wel con
tacten gaande zijn.
De „Committee on the Prevention
of Pollution of the Sea by Oil" heeft
nu als eerste maatregel om de ver
vuiling van de zee tegen te gaan, een
zóne voorgesteld waar het Britse
schepen verboden zou zijn om olie in
zee te lossen De kaart geeft een
idee van de uitgestrektheid van de
voorgestelde zóne. Door deze uitge
strektheid die buiten iedere territo
riale bevoegdheid valt, is het wel dui
delijk dat slechts een internationale
actie tot een volslagen succes kan
leiden.
Het is echter wel verheugend te
noemen, dat men thans in ieder geval
de eerste plannen tegen de vervuiling
van de zee heeft gemaakt. Alle lan
den die aan de Noordzee liggen zijn
hierbij ten nauwste verbonden.
De Prins op
Curacao
Prins Bernard is Donderdagmor
gen om 08.15 uur Curagaose tijd op
het vliegveld Hato bij Willemstad
geland.
De Prins legde een korte verkla
ring af voor de microfoon van de
Curagaose radio-omroep. Hij zeide:
„Ik heb een prachtige vliegtocht ge
maakt en vind het heerlijk weer op
Curagao te zijn. Er is bij u altijd zo'n
prachtige zon en zulk prachtig weer
Het spijt mij dat mijn bezoek zo kort
moet zijn en dat riiet alle eilander,
bezocht kunnen worden. Ik wil T1
graag de hartelijke groeten van
Koningin overbrengen en van de
kinderen, waar ik juist ben geweest."
Der traditie getrouw werd de eer
ste dag van het bezoek van de Prins
aan de Nederlandse Antillen beslo
ten met een receptie in het fort Am
sterdam, waar naar schatting dui
zend gasten hun opwachting bij de
Prins kwamen maken.
Mossadeq's
plannen
Premier Mossadeq van Perzië zal
binnenkort een nieuw decreet uit
vaardigen, waarin de Sjah van zijn
resterende bevoegdheden wordt ont
heven, aldus is Donderdag in goed-
ingelichte diplomatieke kringen in
Bagdad verklaard. Dit zou één van
dc stappen zijn, die Mossadeq zou
hebben besloten te ondernemen om
te geraken tot een bestuur geheel
volgens eigen inzicht.
In genoemde kringen verklaarde
men, dat Mossadeq algemene ver
kiezingen zou uitschrijven, nu Maan
dag de bevolking van Teheran zich
in overweldigende meerderheid voor
ontbinding van de Madjlis (de Per
zische Tweede Kamer) heeft uitge
sproken.
In kringen in Teheran is verno
men, dat de premier zijn kabinet zal
wijzigen en daarin waarschijnlijk
enige leden van de communistische
Toedeh-partij zal opnemen. Deze
kringen verwachten voorts een zui
vering van de politie en de strijd
krachten.
Eisenhower over
het bestand
President Eisenhower heeft Donder
dagavond in een radio-toespraak ver
klaard, dat de Koreaanse wapenstil
stand aantoont, dat de vastberaden
heid van de vrije wereld het hoofd
zal en kan bieden aan agressie in
Azië of waar ook ter wereld.
De president, die een overzicht gaf
van de verrichtingen van het 83e Con
gres en van de eerste zes maanden
van zijn bestuur, zei, dat de Verenig
de Staten de wapenstilstand niet met
„wilde vreugde" toejuichten.
Het is bekend, hoeveel de Kore
aanse oorlog aan bloed en goed heeft
gekost, aldus de president. Ook zijn
er nog grotere problemen te over
winnen vóór het Koreaanse volk wer
kelijk in het bezit is van eenheid en
veiligheid.
Door de wapenstilstand hebben de
Verenigde Staten de gelegenheid ge
kregen om te tonen, dat vrije mensen
in vredestijd even hard kunnen bou
wen als zij in oorlogstijd strijden.
De Verenigde Staten streven, al
dus Eisenhower, een politiek van
kracht en veiligheid na. Dit zou wor
den verwezenlijkt door militaire en
economische hulp aan West-Europa.
Tussen Berlijn en Korea bestond
overeenstemming, aldus Eisenhower.
Beide plaatsen hadden de commu
nisten uitgekozen voor „schadelijke
daden van agressie" na de tweede
wereldoorlog. Op deze zelfde plaatsen
tonen thans vrije mensen hun wil
om vrij te blijven.
LOODS MET KATOENAFVAL
UITGEBRAND
(Advertentie)
Enorme schade
Gistermiddag heeft een gnorme
brand gewoed in een loods van de
poetskatoenfabriek N.V. S. Franken-
huis en Zonen te Haaksbergen, waar
katoenafval lag opgeslagen. De loods
is totaal uitgebrand. Ook 'n tweede
loods, die men aanvankelijk dacht te
kunnen behouden, werd een prooi
der vlammen. Aldus gingen duizen
den balen katoenafval verloren. De
Utrecht-knooppunt
Verdwenen
West - Berlijners
Vijf en vijftig West-Berlijners wor
den nog steeds vermist. Zij werden
door de communistische volkspolitie
in Oost-Berlijn gearresteerd tijdens
de opstand van 17 Juni. Onmiddel
lijk na de relletjes werden 400 West-
Berlijners vermist, maar de meesten
van hen keerden kort daarop terug
en van anderen weet men wat er
van hen geworden is. Van de 55 ver
misten heeft men echter sinds 17
Juni taal noch teken vernomen. Ver
zoeken om inlichtingen zijn door de
Oost-Duitse politie onbeantwoord ge
bleven*
Een en vijftig volkspolitiemannen
hebben, vandaag de wijk naar West- j
Berlijn genomen. Het is het grootste
aantal deserteurs van dit communis
tische korps, dat ooit op één dag over
de grens kwam. Sinds 17 Juni zijn
in totaal 825 volkspolitiemannen ge
deserteerd.
De burgemeester van Kreuzberg
(West-Berlijn) Kresmann, die het
initiatief heeft genomen van de voed
selverdeling aan de Oost-Duitsers
heeft het voorstel gedaan de voed-
selactie uit te breiden tot alle Euro
pese landen achter het „ijzeren gor
dijn". Zijn bedoeling is voedselposten
in te richten langs de grens met
Tsjechoslowakije en Zuid-Slavië. Hij
heeft de vorming voorgesteld van een
internationale con missie, waarin par
ticuliere en officiële persoonlijkhe-op suggestieve wijze een kabel
den zitting zouden nemen. Deze com- knoop, met in het knooppunt
missie zou giften voor de actie moe- symbool van de Utrechtse Jaarbeurs,
ten inzamelen. de magneet met de Mercuriushoed.
schade bedraagt naar schatting twee
millioen.
Omstreeks half drie gistermiddag
was men in een loods van de fabriek
aan 't lossen van een vrachtauto met
balen katoenafval bezig, toen plotse
ling een grote steekvlam uit een der
balen schoot. In het zeer brandbare
katoenafval grepen de vlammen snel
om zich heen, zodat in een minimum
van tijd de gehele loods in lichter
laaie stond.
De arbeiders, din aan het lossen
waren, konden zich nog net uit de
Utrecht, knooppunt van verkeerswe
gen, cloch ook knooppunt van in
dustrie en handel! Dit vormde d*
leidende gedachte van de ontwerper
van het Jaarbe r^affiche, dat strrlcs
ieder attent zal maken op de ko
mende Najaarsbeurs, die van 1 tot en
met 10 September te Utrecht zal wor
den gehouden. De bekende ontwer
per H. Bolleman uit Velzen tekende
on een oaars-blauwe achtergrond
met
het
voeten maken. Onmiddellijk werd de
brandweer van Haaksbergen ge
waarschuwd, die snel ter plaatse was
en het vuur met tien stralen be
streed. Aan blussen was echter geen
denken. Het enige dat men kon doen
was te trachten de tweede loods, die
een oppervlakte heeft van ongeveer
1000 vierkante meter, te behouden.
Dit is echter niet gelukt. Deze ach
terste loods heeft een oppervlakte
van 1500 vierkante meter en een
hoogte van 10 meter.
Gevreesd wordt, dat de nablus
sing, evenals indertijd bij de grote
katoenbrand in Enschede, nog wel
enkele dagen in beslag zal nemen.
In Augustus
te verwachten
IN DE EERSTE HELFT van
Augustus kunnen wij altijd de vuur
bollen verwachten. Men kent die
berichten wel: „Vuurbol gezien boven
de Achterhoek" en dergelijke. Ze
klinken altijd ietwat paniekerig, hoe
wel het een heel onschuldig ver
verschijnsel betreft waarvan de sen
satie meestal niet langer duurt dan
een seconde.
Het zijn namelijk vallende sterren.
Een grote zwerm meteorieten pas
seert. in de eerste weken van Augus
tus de aarde en hoewel het meren
deel ervan niet boven het zandkorrel-
formaat uitkomt dit zijn dan de
z.g. „gewone" vallende sterren zijn
er nu en dan grotere steentjes tus
sen,, wier entree in de dampkring
van de aarde met zo'n felle lichtschijn
gepaard gaat dat men hiervoor de
naam „vuurbol" hanteert.
Het lijkt misschien vreemd dat de
komst van een aantal vallende ster
ren, om deze populaire naam nu maar
te gebruiken, te voorspellen is. Ze
verschijnen immers volkomen wille
keurig? Dat laatsté is niet waar. Men
kan inderdaad niet zeggen: zo en zo
laat zullen wij daar en daar een val
lende ster zien verschijnen, men kan
echter wel zeggen': een groep een
zwerm meteorieten nadert de aarde en
15 Jaar geëist tegen vrouw, die
haar man rattenkrtaid toediende
dat ze de straf te hoog vond.
Over de gevolgen van haar daad,
die ze toegaf, zei verdachte niet te
hebben nagedacht. Mr. Rinkel zei niet
te begrijpen, hoe iemand tot een der
gelijke daad kan komen, ook al is het
De advocaat-generaal bij het ge-, Mr. Hoekstra noemde in zijn re-huwelijk niet goed. Naar het motief
rechtshof te Arnhem heeft Donder- quisitoir deze daad afschuwelijk. I werd verdachte verschillende keren
dagmiddag bevestiging geëist van het Niet de minste reden had verdachte, j gevraagd. Zij bleef echter ontkennen
vonnis der rechtbank te Almelo te- zei hij, om deze man te haten, die al- haar man uit de weg te hebben ge-
gen de 45-jarige B. I. de G. te Hengelo tijd vertrouwen in haar heeft gesteld, ruimd, terwille van een buurman, met
(O), die veroordeeld werd tot vijftien Enige tijd reeds liep verdachte rond wie zij een verhouding had. Zij zou
jaar gevangenisstraf met aftrek en met het plan om haar man uit de weg j do daad terwille van haar kinderen
ter beschikking stelling wegens het te ruimen en welbewust en kalrr. hebben gedaan.
in November verleden jaar om het heeft ze hem de dood ingestuurd. Hij Als getuige werd in deze zaak ge
leven brengen van haar echtgenote, I schetste verdachte verder als een hoord dr. S. Heringa, psychiater te
D. Koldewijn, door middel van ratten- egocentrische vrouw, die de ernst
kruid (rodent). Dit phosor-houdend van het feit ontgaan is. De opgelegde
vergift, dat zij reeds eerder in huis straf (door de officier van justitie bij
had en in een flesje op zolder be- 1 de rechtbank te Almelo was twintig
waarde, deed zij in het eten van dejaar geëist) vond hij zeker niet te
man, op een tijdstip dat deze zijn hoog.
tanden had laten trekken en er dus j Op een vraag van de president, mr.
geen smaak van had. Hij werd ziek M. R.. Rnkel, waarom verdachte in
en overleed een week later. 1 hoger beroep was gekomen, zei ze,
Hengelo, die ook een rappor over ver
dachte had uitgebracht. Hij kwam tot
de slotsom, dat verdachte gedreven
is in de richting om haar man uit de
weg te ruimen, niet echter om met
de buurman te kunnen trouwen. Ver
dachte laat zich naar zijn mening
drijven op haar gevoelens. Zij is wel
enigszins verminderd toerekenings
vatbaar, maar niet ontoerekenings-
baar. Hoewel gifmengster volgens ge
tuige zeiden recidiveren, achtte dr.
Heringa op een vraag van de presi
dent ter beschikking stelling wel no
dig, opdat verdachte zich niet op
nieuw aan de maatschappelijke orde
zal kunnen vergrgijpen.
Een geringe gevangenisstraf vond
hij echter wel gewenst.
De raadsman van verdachte, mr. P.
J, Jebbink uit Hengelo, trok in twij
fel om hier wel van moord met voor
bedachte rade mag worden gesproken.
Wilt U iets weten?
Vraag: De kortste weg van Al
phen aan den Rijn over Brussel en
Dinant naar Luxemburg en langs een
andere weg- terug.
Antwoord: Alphen, Benthuizen,
Bleisiwijk, Rotterdam, Dordrecht,
Moerdijk, Antwerpen, Brussel, Wa-
vre, Namen, Marche, Bastogne, Ar-
lon, Luxemburg, (363 km.), Mersch,
Ettelbruck, Clervaux, St. Vith, Mal-
médy, Luik, Maastricht, Roermond,
Helmond, s-Hertogenbosch, Utrecht,
.Alphen, 424 km
Vraag: De kortste weg van Nes
aan de Amstel naar De:i Haag.
Antwoord: Nes, Ouderkerk, Uit
hoorn, Vrouwenakker, Nieuwveen,
Ter Aar, Woubrugge, Leiden, Voor
schoten, Leidschendam, Den Haag.
op een bepaalde avond zullen wij dus
veel vallende sterren zien.
Ze komen weer!
DAT IS nu het geval. De Perseïden
zijn namelijk in aantocht. Dit is de
naam van een zwerm meteorieten, die
zich volgens een vaste baan door ons
zonnestelsel beweegt en hun baan
kruist de aardbaan op de plaats waar
de aarde zich in de eerste weken van
Aqgustus ophoudt. Vandaar dat men
hun jaarlijkse terugkeer geregeld kam
aankondigen.
Nu is de Perseïden-baan miet over
al even dicht bezaaid: er komen dun
en dicht bevolkte gebieden in voor.
Zo'n dicht bevolkt gebied passeert
ons iii de nacht van 11 op 12 Augus
tus en wie die nacht een beetje ge
duld opbrengt zal zeker enkele „Per
seïden" zien. Er komen er dan ge
middeld enkele per minuut.
Hoe herkent men nu een Perseïde
van een andere, willekeurige val
lende ster? Door de baan die hij aan
de hemel beschrijft, achterwaarts te
verlengen. Komt men daarbij op een
gegeven moment uit in het sterren
beeld Perseus dan is de betrokken
meteoriet een Perseïde. Wetenschap
pelijk gezegd: de „radiant" van de
Perseïden ligt in Perseus, vandaar dat
men ze zo noemt. Dit „uit Perseus ko
men" is trouwens gezichtsbedrog. In
feite lopen namelijk al die meteorie-
tenbanen evenwijdig, net zo evenwij
dig als twee rails, die echter ook uit
één punt aan de horizon schijnen te
komen.
Als een atoombom.
METEOORSTEENTJES als de Per
seïden hebben enorme snelheid. Met
een vaart van 60 kilometer per se
conde razen zij de aardatmosfeer bin
nen.
Bij het eerste contact met de lucht-
schil, die onze planeet omgeeft, be
gint al dat lichtverschijnsel dat ons
zo opvalt. Want zo snel beweegt zich
het steentje voort, dat het een splij
ting teweegbrengt in de luchtmolecu-
len. Bij die splijting komt (let op de
analogie met atoomsplitsing!) ener
gie vrij en daardoor ontstaat het soms
felle lichtschijnsel.
Niet de wrijving met de lucht (die
natuurlijk ook wel optreedt) veroor
zaakt dit gloeien dus, maar dat splij
tingsproces.
Dr. S. TELLA.
HAAGSE ECON. POLITIE-
Kopslagverbod. Voor de Haag
se Economische Politierechter was
een slagersfirma uit Bodegraven ge
dagvaard. Bij deze onderneming had
men nuchtere kalveren gedood door
ze een slag met een hamer voor
zien van een metalen pen op de
kop te geven. Een dierenarts legde
uit, dat wanneer met grote kracht
op de juiste plaats wordt geslagen,
het dier bedwelmd is, waard
de voorwaarde van bedwelmen is
voldaan. Hij achtte de kans echter
groot dat men niet de juiste plaats
zou treffen. Daarom is de kopslag
ook bij de wet verboden. Deze ge-
tuige-deskundige achtte het aan geen
twijfel onderhevig dat hier de ver
boden kopslag in het geding was.
Verd. voerde aan dat zijn knecht
het al 30 jaar deed. Zijn mening was
dat met de hamer de trefkans niet
minder was dan met een schietmas-
ker. Het kwam slechts sporadisch
voor dat er bij de nuchtere kalveren
misgeslagen werd en hij was ervan
overtuigd dat men met een schiet-
masker hetzelfde risico liep.
De officier van Justitie, van oor
deel zijnde dat hier een slag in het
wilde weg op de kop van het dier
werd gegeven, requireerde 300.
boete, waarvan 250.voorwaarde
lijk met een proeftijd van 2 jaar.
Het was niet de bedoeling de wet
te ontduiken, verweerde verd. zich.
Naar aanleiding van verschillende
meningen over het gebruik van de
penhamer was het de bedoeling een
gerechtelijke uitspraak te krijgen.
De eis viel hem erg tegen.
Het werd tenslotte 200.boete,
waarvan f 150.voorwaardelijk met
een proeftijd van drie jaar.
