De operatie „Drietand
begonnen
Goede toekomst mogelijk
voor Nieuw-Guinea
Onze roeping tegenover
„de zonde van verzuim"
Dr. Knibbe over: Recreatie aan
Duindamse Slag te Noordwijk
DINSDAG 4 AUGUSTUS 1953
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA
A.S. DONDERDAG PAS GOED
Vandaag, op de tweede dag van
de Operatie Drietand zal de gehele
derde divisie op de opkomstcentra
arriveren, waarna tot Woensdag
avond wordt voortgegaan met het
uitrusten van de manschappen.
Woensdagnacht klinkt het opmars
bevel en dan zullen konvooien van
verschillende delen van het land
naar het concentratiegebied trek
ken. Om te voorkomen, dat de colon
nes elkaar bij kruispunten in de
wielen rijden, zijn ze aan een nauw
keurig tijdschema gebonden.
De eigenlijke oefening te velde
begint Donderdag. Dan worden bij
een der grote rivieren de stellingen
betrokken en bereidt de divisiestaf
zich voor op vijandelijke infiltraties
van over het water.
Zaterdag zullen de gemobiliseerde
troepen hiertegen ten strijde trekken
en er zijn levendige gevechtsacties
te verwachten. Kort voor midder
nacht is de oefening afgelopen.
Dan keren de troepen terug naar
de mobilisatiecentra. De oefening
staat onder direct commando van de
commandant der derde divisie, de
generaal-majoor J. G. Warringa.
De proefmobilisatie tot nu toe
vrij goed geslaagd
IN EEN MOBILISATIE-OPSLAG
PLAATS. De twee wachten van
het bewakingskorps Koninklijke
Landmacht het B.K.L. met de
fcaan als teken van waakzaamheid
^ls embleem op hun schouderpatjes
en uitgerust met de Amerikaanse
zwarte helm met gele band, draaien
de hekken van de mobilisatie-op
slagplaats nabij Den Haag eerst
open, als zij onze passen op hun
deugdelijkheid hebben onderzocht.
Aan dit corps is de bewaking toe
vertrouwd van de vele millioenen
guldens aan materiaal, dat hier ligt
opgeslagen en dat zal worden ge
bruikt bij de oefening „Drietand".
Ruwweg gezegd zijn er vijf drietons
vrachtwagens nodig voor een com
pagnie van ongeveer 220 man, en er
zijn vele compagnieën bij deze oefe
ning betrokken
Trompet in papieren zak.
In de tientallen loodsen van deze
opslagplaats liggen de voorraden zo
opgestapeld, dat het niet langer dan
een uur heeft te duren om de uitrus
ting voor een compagnie in de
vrachtauto's te laden.
Behalve de transportmiddelen en
de munitie, die een aparte plaats in
deze geweldige legervoorraden heb
ben gekregen, staat in de loodsen al
les bataljons- en compagniesgewijs
klaar, van noodrantsoenen en gewe
ren, met bont gevoerde battledresses
en schrijfmachines, tot kompassen en
alle denkbare verbindingsmateriaal
toe, ja zelfs de zorgvuldig in een pa
pieren zak verpakte trompet ont
breekt niet. Alles wat een modern
leger nodig heeft, is hier in ruime
mate aanwezig.
De bedrijvigheid bij de loods,
waarbij enkelen staan te kijken, hoe
in snel tempo de goederen .in de
vrachtauto's verdwijnen, blijkt niet
overal even groot te zijn. Hier en
daar loopt nog niet alles geheel naar
wens en een kolonel richt zijn schre
den naar het gebouw, waarin de ad
ministratie is ondergebracht, om te
informeren, waar de stukken blijven,
waarmede zijn regiment het mate
riaal in ontvangst kan nemen.
De gevatheid van de soldaten, die
in afwachting van de verdere ont
wikkeling zich een makkelijke plaats
in het gras hebben gezocht, blijkt in
het jaar, dat zij burger zijn geweest,
niet te hebben geleden en de goed
aardigste opmerking is nog wel, dat
„het noghetzelfde ouwe leger van
ome Jan van vroeger is". Maar ook
deze critiek blijkt niet van eenzij
digheid te zijn ontbloot: in een mo
bilisatiecentrum in Leiden blijkt een
bataljon al het grootste gedeelte van
zijn uitrusting uit de opslagplaats te
hebben ontvangen.
Het is nu nog moeilijk te zeggen,
hoe de opkomst van de militairen in
de proefmobilisatie is verlopen. Uit
verklaringen van commandanten
van diverse eenheden valt op te ma
ken, dat vele mobilisanten snel ge
reageerd hebben en verrassend vroeg
zich hebben aangemeld. In een van
de mobilisatiecentra in de buurt van
Leiden was gistermiddag 75 van
de opgeroepen sterkte al aanwezig.
Dit deelde de commandant van het
311de bataljon infanterie van het
garderegiment grenadiers en jagers
mede, wiens onderdeel wordt gele
gerd in vijf scholen in en rondom
Leiden.
Overigens bleek hier, dat de me
dedeling van hedenochtend, dat in
het hele land in totaal 30 scholen
zijn gevorderd, niet juist is. Het
juiste aantal is niet bekend, maar
bedraagt veelvouden ervan.
Ook in Leiden was het hetzelfde
beeld: commandanten met hun staf,
administratief personeel, koks,
chauffeurs, kortom de kwartierma
kers, die scholen tot geïmproviseer
de kazernes maken, in afwachting
van de totale mobilisatie van de der
de divisie. De meesten voelen zich
'nog, zoals de compagniecommandant
zeide, „als een verklede burger".
Geen wonder, dezelfde ochtend
waren zij nog vreedzame burgers,
die zich opmaakten om naar het werk
te gaan of al aan de arbeid waren,
en nu zijn zij militairen, die over
enkele dagen gevechtsklare stellin
gen hebben betrokken.
Voordat zij over een kleine twee
weken naar huis zullen terugkeren
zullen zij er wel weer aan gewend
zijn en meerderen niet met de han
den in de zakken aanspreken en
voor zover dat in overeenstemming
is met de Nederlandse geaardheid
militair zijn, die zich de eerste dagen
na de demobilisatie weer wat on
wennig gevoelen in het „burger
kloffie".
De buitenlandse belangstelling
voor de oefening bleek gistermiddag
op in de mobilisatie-opslagplaats,
die werd bezocht door de militaire
attaché's van de Nato-landen, van
Indonesia en van Pakistan.
Als onderdeel van de oefening
werden vanochtend in een aantal
plaatsen de proefvordering gehouden
van motorvoertuigen.
Salarisherziening
lagere organen?
De minister van Binnenlandse Za
ken is voornemens zich zeer binnen
kort met een circulaire te wenden
tot de provinciale en gemeentebestu
ren met het verzoek maatregelen te
nemen, opdat de bezoldiging van het
personeel ingaande 1 Januari 1953
op gelijke wijze wordt herzien als
dit voor het rijkspersoneel is ge
schied. Het betreft hier het perso
neel in dienst van provincies, ge
meenten, polders en waterschappen.
Het bestuur van de St. Radboud-
stichting van de R.K. Universiteit te
Nijmegen heeft tot rector magnificus
voor het studiejaar 19531954 be
noemd prof. dr. J. H. Robbers, S.J.
DIRECTEUR-KANSELIER
VOOR UNIVERSITEIT
VAN AMSTERDAM.
Naar „Trouw" verneemt, zullen
B. en W. van Amsterdam binnen
kort de gemeenteraad ter goedkeu
ring een voordracht voorleggen tot
benoeming van een directeur-kanse
lier en van een rector voor de tijd
van vijf jaar. voor fle Gemeentelijke
Universiteit van Amsterdam.
Voor de eerste functie staat op de
voordracht dr. F. Bender, chef van
de afd. buitenlandse betrekkingen
van het ministerie van O, K. en W.;
voor de tweede functie prof. dr. M.
W. Woerdeman, hoogleraar in de fa
culteit der geneeskunde aan de uni
versiteit van Amsterdam.
Dit betekent een uitvoering van
het plan tot reorganisatie van het
bestuur en de leiding dezer univer
siteit, waarbij het organisatorisch
beleid gescheiden is van het onder
wijskundig beleid.
Klaarblijkelijk om in de naaste
toekomst tegemoet te komen aan het
nijpend gebrek aan parkeerruimte
in de Haagse binnenstad, overwe
gen B. en W- de aankoop van het
grote, zeer verouderde complex win
kelgebouwen van „Eigen Hulp" aan
de Prinsestraat, Papestraat en Oude
Molstraat.
B. en W. zouden hiervoor een
som van ƒ600.000,bij de raad wil
len aanvragen.
Minister Kernkamp terug in Nederland
„Uitwisseling van gegevens met
Australië, besprekingen over ge
meenschappelijk onderzoek, een ge
coördineerd gezondheidsplan: dat
zijn enige concrete resultaten van
mijn reis naar Nieuw-Guinea".
Dit verklaarde prof. dr. W. J. A.
Kernkamp, de minister van Unie
zaken en Overzeese Rijksdelen, na
dat hij gistermiddag in de KLM-
Constellation „Vlaardingen" uit Biak
op Schiphol was geland. „Die resul
taten komen dus neer op samenwer
king met Australië, zoals die ook
wordt weerspiegeld in de nieuwe
luchtlijn LaeHollandia".
Vaklui welkom.
Prof. Kernkamp werd bij zijn
aankomst verwelkomd door zijn col
lega zonder portefeuille, mr. J. M.
A. H- Luns, die enige weken geleden
op Nieuw-Guinea met hem is samen-
geweest, en door de heer A. T. Stir
ling, Australisch ambassadeur in
Nederland. Hij was vergezeld van dr.
W. J. de Stoppelaar, hoofd van de
afdeling Financiële Zaken van zijn
departement, en de heer B. Krijger,
hoofd van de afdeling Nieuw-Gui
nea ,die hem op zijn reis had bege
leid.
„Mijn besprekingen met Australië
zijn gunstig geweest voor de poli
tieke ontwikkeling van Nieuw-Gui
nea", vervolgde de minister.
„Wat de economische ontwikke
ling betreft, met wat geluk, voor alles
indien met exploratie spoedig iets
Soldaten-ontvangst in schoollokaal
De kwartiermakers voor de proefmobilisatie zijn Maandagmorgen op hun
standplaatsen aangekomen om alles voor de ontvangst van de troepen in
gereedheid te brengen. Foto: in een schoolgebouw, dat als opvangcentrum
dienst doet, worden de soldaten met een vriendelijk verzoek ontvangen.
wordt gevonden, dat geld oplevert,
heeft het land een goede toekomst.
Er wonen nu 14.000 Nederlanders en
er is geen reden, waarom dat er in
een jaar of vijf niet 25.000 zouden
zijn. Alle vaklui zijn er welkom.
Voor de Indische Nederlanders zie
ik in Nieuw-Guinea geen tweede va
derland, maar zij die er wonen zijn
merendeels tevreden".
Helicopterdienst Brussel-Rotterdam officieel geopend
In tegenwoordigheid van vele autoriteiten en genodigden arriveerde Maandagmorgen op het Rotterdamse vlieg
veld aan de Hofdijk, dat de naam Heliport heeft gekregen, het eerste hefschroef-vliegtuig een Sikorsky S-55
van de luchtdienst Rotterdamvia Antwerpen, Brussel en terug. Zoals bekend zal met dit type helicopter een
dienst van drie maal per dag worden uitgevoerd door de Belgische Maatschappij „Sabena". Deze maand zul
len tijdens de vluchten uitsluitend vracht- en poststukken worden vervoerd en in September a.s. begint dan de
passagiersdienst. Hier zien we het moment, waarop het Sikorsky hef schroef vliegtuig, waarin als passagiers de
reis medemaakten: de Belgische minister van verkeerswezen, P. W. Segers, de burgemeester van Brussel, J.
baron van de Meulenbroeck en de Amerikaanse vliegtuig-instructeur Igor A. Sikorsky, op het punt staat te
landen. Op de voorgrond in gala-uniform gestoken leden van de kapel der Koninklijke Luchtmacht, die ter
opluistering van de gebeurtenis aanwezig was.
ROLDUCSE STUDIEDAGEN
ROLDUC, 4 Augustus.
Toen dr. A. Gerats M.S.C. te Heer
len, de „zonde van verzuim" behan
delde, stelde hij voorop, dat er niet
slechts fouten bestaan bij anders
denkenden, maar ook b'j de katho
lieken. Wij hebben begrippen afge
staan aan anderen zonder er zelf
gebruik van te maken en wij zijn er
niet steeds van doordrongen, dat we
met de andere Christenen een po
sitieve taak hebben bij de vorming
van een algemene orde. De zonde
van verzuim openbaart zich volgens
deze lesgever op de studieweek ook
in de huidige crisis in het sociale
leven der katholieken.
Waar de roeping van de mens nu
eenmaal ligt in het spanningsveld
van rechtvaardigheid en naasten
liefde, moet hij weten, dat de geest
leeft in de stof, en de vorm in de
materie. Deze geestelijke en stoffe
lijke factoren tezamen vormen de
christelijke beschaving; zij demon
streren het samengaan van christen
dom en wereld, over welke begrip
pen deze Rolducse week zich be
raadt. De inleider heeft daarbij be
klemtoond, dat voldoende aandacht
Vragen aan Ged. Staten
Dr. P. G. Knibbe, lid van de Prov.
Staten van Zuid Holland, heeft op 2
Juli j.l. de volgende schriftelijke
vragen voorgelegd aan Ged. Staten:
1. Heeft het College kennis geno
men van het feit, dat op warme da
gen zich vele honderden baders be
vinden op het strand bij de Duindam-
se Slag in het Noorden van de ge
meente Noordwijk, welke aldaar ba
den zonder dat er toezicht is, en dat
op 28 Juni j.l. aldaar een bader is
verdronken?
2. Acht het College het, vooral
ook om daardoor verzekerd te zijn
van voldoende toezicht, niet wense
lijk ten spoedigste met het gemeente
bestuur van Noordwijk in overleg te
treden om dit ruime en zeer mooie
strand voor de recreatie tot ontwik
keling te brengeni?
Het antwoord hierop van Ged. Sta
ten luidt:
Vraag 1. Het is ons bekend, dat op
warme dagen zich baders op het
ZEEPOST.
Met de volgende schepen kan zee
post worden verzonden. De data,
waarop de correspondentie uiterlijk
ter post moet zijn bezorgd, staan
tussen haakjes achter de naam van
het schip vermeldt:
Indonesië m.s. „Willem Ruys" (17
Aug.).
Nederlands Nieuw-Guinea m.s.
„Pyrrhus" (11 Aug.).
Nederlandse Antillen s.s. „Benne-
kom" (12 Aug.).
Suriname m.s. „Nestor" (19 Aug.).
Unie van Z.-Afrika en Z.W. Afri
ka m.s. „Pretoria Castle' (8 Aug.).
Canada s.s. „Groote Beer (17 Aug.),
m.s. „Johan Willem Friso" (11
Aug.).
M.s. „Prins Willem V" (12 Aug.).
Zuid-Amerika s.s. „Alcantara"
(10 Aug.).
Brazilië m.s. „Alhena" (12 Aug.).
Australië s.s. ..Otranto" (10 Aug.)è
Nieuw-Zeeland via Engeland (8,
Aug.).
strand bij het Duindamse Slag be
vinden, zoals dat op vrijwel het ge
hele zeestrand het geval is. Op 2 J
Juni j.l. is inderdaad een bader in
zee verdronken, evenwel niet bij het
Duindamse Slag, maar ongeveer twee
kilometer ten zuiden daarvan en wel
even benoorden het Noorderbad,
binnen het bewakingsgebied van de
reddingsbrigade. De bader is, niette
genstaande hij persoonlijk gewaar
schuwd was en de politie bovendien
tevoren rode vlaggen langs het
strand had geplaatst met het oog
op het verdrinkingsgevaar, toch in
zee gegaan met het vermelde nood
lottige gevolg.
Vraag 2. Een streekplan voor het
Langeveld, met inbegrip van het
Duindamse Slag, is in voorbereiding
en zal eerlang aan de Provinciale
Staten ter vaststelling worden aange
boden. Het vraagstuk van de recrea-
tie in Noordwijk wordt in het kader
van dit streekplan in nauw overleg
met de gemeente Noordwijk bestu
deerd. Zolang het streekplan niet is
vastgesteld, is uitsluitend het ge
meentebestuur ter zake competent.
PRACTIJKDIPLOMA
MACHINAAL MELKEN.
Voor de eerste maal zullen deze
week examens voor het practijkdi-
ploma machiaal melken worden af
genomen. De instelling van dit prac-
tijkdiploma is geschied in samen
werking van de centrale melkmachi
ne commissie van de Stichting voor
de Landbouw met de stichting exa
mens van de georganiseerde land
bouw.
In totaal hebben zich veertig can-
didaten voor dit examen gemeld en
wel 10 uit Overijssel, 14 uit Noord-
Brabant, en 16 uit Gelderland.
De candidaten zijn mensen uit de
practijk, die minstens één jaar met
de machine moeten hebben gemol
ken en in het bezit moeten zijn van
een diploma handmelken. Het ge
middelde resultaat, dat met machi
naal melken op deze examens wordt
verwacht bedraagt ongeveer VA kg
melk per minuut netto melktijd.
moet worden besteed aan dé beide
factoren waaruit deze beschaving
zal worden gevormd.
Ieder tijdstip heeft zijn eigen vor
men en normen, beginselen worden
dan op de eigen wijze voor die tijd
toegepast. Maar "uit het beginsel al
leen zijn de vraagstukken niet op te
lossen. En nu is het onze zonde van
verzuim, dat wij katholieken vaak
achter de feiten aanlopen. Het zal
nu moeten komen tot een synthese
van theorie en practijk, die rekening
houdt met de harde werkelijkheid
van onze tijd. Daarbij moet men open
oog houden voor de eigen gemeen
schap.
Samenwerking op politiek en
maatschappelijk gebied.
In vorige lessen was aangetoond,
dat de christelijke beginselen in de
tijdelijke orde moeten worden ge
ïncarneerd. Tot deze orde bëhoren
de politieke en maatschappelijke ge
bieden, waarover onderscheidenlijk
prof. mr. W. C. L. van der Grinten
van de Kath. Economische Hoge
school te Tilburg en dr. F. J. C. F.
Nuyens uit Heerlen hebben gespro
ken.
Wat met name de politieke samen
werking betreft, betoogde prof. v. d.
Grinten, dat deze politiek waarlijk
christelijk moet zijn en niet een com
promis tussen verschillende groeps
belangen. En met het uitzicht op
actuele gebeurtenissen werd ver
klaard, dat onze politiek er een moet
zijn van eenheid, die op een bepaald
vlak met bestaande mogelijkheden
de beginselen concretiseert tot een
maatschappelijk ideaal, afgestemd op
de hedendaagse tijd. Overeenkom
stig het inzicht van Maritain, die wel
eens in verkeerde zin wordt geci
teerd, heeft de inleider betoogd, dat
de beginselen moeten worden gecon
cretiseerd op grond van een realis
tische kennis van de gemeenschap
en haar mogelijkheden. Tijdens de
gedachtenwisseling kwam deze ver
zekering nog beter tot haar recht.
Maar politiek is slechts een van
de sectoren van het maatschappe
lijke leven. De vraagstukken, die zich
thans voordoen op dat meer beperkte
terrein van het politieke leven, doen
zich ook voor in de samenwerking
van de verschillende groepen in het
maatschappelijke leven.
Hier raken wij de kern der voor
dracht van dr. Nuyens. Deze inlei
der confronteerde zijn gehoor met
de maatschappij van onze tijd en niet
de krachten en factoren die het he
dendaagse maatschappelijke beeld
bepalen. Gezien nu de bestaande mo
gelijkheden zou de samenwerking
zoveel iftniger kunnen zijn. En ge
zien de toestand van technidk en
economie, van ontwikkeling en over
vloed, van de eenheid en de samen
hang van vele factoren zou onze
maatschappij er anders, zoveel beter
kunnen uitzien.
Helaas, aldus dr. Nuyens, wordt
de samenwerking op maatschappe
lijk gebied ernstig belemmerd, en de
eenheid wordt zeer verzwakt door
het feit, dat men noch de gemeen
schap, noch de eigen plaats in die
gemeenschap kent.
Terugkerende tot hetgeen is ge
zegd over het politieke leven, moet
worden herinnerd aan de uitspraak
van magister Janssens, dat de vrij
heid van geloof en geweten een be
ginsel is, dat men van de staat moet
kunnen opeisen. Teneinde nu de
vrijheid van geweten te kunnen ver
zekeren, werd de noodzakelijkheid
van een eigen politiek apparaat be
pleit. Zo'n apparaat is geen afzonde
ring, maar beveiliging van het staats
leven.
En dan nog werd aangedrongen op
de vorming van leken tot eigen spi
ritualiteit, en op behoud van de
standsorganisatie.
Over de voordracht van prof.
Peters heeft men nog lang nagespro
ken als over een grootse visie op 't
thema „Christus en de \yereld". In
beeldspraak en rijk aan voorbeelden
heeft de spreker er aan herinnerd,
dat de mensheid zich bevindt in 'n
wereld, die gevaarlijk is als men er
zich door laat opzuigen. Doch er is die
andere wereld, waarin wij allen blij
kunnen leven en waarin Christus
overheerst. Het werd alles gezegd in
verheven taal.
Wederom de standsorganisatie.
Voorzitter Karei Roncken heeft
gesproken over de onrust in onze
dagen. Eerst was er onrust in de
zielzorg, toen in het politieke leven
en nu in de sociale organisaties,
waarbij de verhouding tussen stands-
en vakorganisatie een belangrijke
rol speelt. De commissie-Beaufort,
die op verzoek van het Episcopaat
deze aangelegenheid bestudeert, is
intussen doorkruist door beschou
wingen van dr. Cassianus Hentzen,
O.F.M., en dr. J. Ponsioen, S.C.J., te
gen de standsorganisatie aangevoerd
en aanleiding gevend tot allerlei
misverstand.
Aalmoezenier Roncken heeft in
deze zaak herinnerd aan de opvat
ting van dr. Poels „dat de katholie
ken moeten beseffen, wat het wezen
en de verstrekkende betekenis is
van de katholieke standsorganisaties.
Deze zijn in eerste instantie de struc
tuur van onze volksgemeenschap die
door haar katholieke levensopvat
ting en wereldbeschouwing ook in
landen met gemengde bevolking 'n
ware levensgemeenschap is."
In deze woorden ligt voor de
voorzitter het bewijs der overtuiging
van een man, die vlak voor zijn dood
stond en toen misschien zuiverder
en helderder zag dan .ooit.
Om aan deze woorden kracht bij
te zetten, werd na de eerste dag van
de Studieweek onder de aanwezigen
een brochure verspreid, waarin voor
zitter Roncken en dr. A. Gerats,
M.S.C, de stands- en vakorganisatie
ook voor de tegenwoordige tijd ver
dedigen. Deze brochure berust vrij
wel geheel op de visie van dr. Poels,
op de structuur van de maat
schappij en op de wijze van aanpas
sing.
Onder degenen, die de eerste da
gen van deze Studieweek bijwoon
den, waren mgr. A. Hanssen, minis
ter prof. dr. L. Beel en de Commis
saris der Koningin dr. mr. F. Hou-
ben.
BREDA VIERDE ZOMER
CARNAVAL.
Breda heeft drie dagen zomercar
naval besloten met een grote op
tocht door de straten der stad, die
duizenden inwoners uit het gehele
gewest op de been heeft gebracht.
Muziekcorpsen bliezen er de carna
valsvreugde dwars doorheen en de
kakelbonte optocht, overgoten door
een warme zon, heeft, ofschoon Car
naval in het voorjaar wordt gevierd,
de pret in de stad slechts verhoogd.
Serpentines golfden door de lucht,
confetti, stroomde als regen over de
hoofden. De „prins" reed mee in een
door vier paarden getrokken red
dingboot van het stoomschip „De
Volendam" omgeven door zijn hof
houding en ambassadeurs. Voor het-
eerst in de Bredase carnavalgeschie
denis reed ook prins Nilles de Eerste
uit het Krabbegat (Bergen op Zoom)
in de optocht mee. Hij was verge
zeld van een tweetal Bergse carna
valsgroepen, die in de Bredase stra
ten de „leut" behoorlijk aan haar
trek lieten komen. In de stoet trok
ken onder meer twee groepen mee,
die de ontsnapping van de zeven po
litieke gevangenen uit de Bredase
koepel uitbeelden. Het carnaval was
begonnen met een intocht van prins
Maskerado de Derde in de versierde
straten van de stad en een kinder
carnaval op de Grote Markt is de dag
tevoren gehouden. Aan het einde
van de dag zijn de prijzen van de
optocht bekend gemaakt. In het ten
tenkamp, waar Breda thans feest
viert, steeg de stemming met het jiur.
