Voedselvoorziening wordt verlengd
Churchill gelooft
in zijn idee
nog
Toelating van vluchtelingen
in Amerika
Ruim f 1.500.000
van Zuid-Afrika
Engelse handel
op China
Politieke chaos
in Italië
Ook al op hoog
niveau 1
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOUEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 30 JULI 1953
44ste JAARGANG
No. 12953
Hoog niveau
in trek
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs I 0.47 p. w-, f 2.— p. mnd„ I 6— p. kwart. Franco p. p. 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1-50
NIJVERHEIDS-
ONDÊRWIJS
I
MEN BEHOEFT SLECHTS twee
welsprekende getallen naast
elkaar te plaatsen om te kunnen con
stateren, dat het Nijverheidsonder
wijs in Nederland sedert enige jaren
een enorme vlucht genomen heeft. In
1946 bedroeg het aantal leerlingen
bij het Nijverheidsonderwijs 42.000;
in 1952 was het reeds gestegen tot
59.000.
De oorzaak hiervan ligt voor de
hand. Na de oorlog heeft ons volk
een structuurwijziging ondergaan, die
pas gedeeltelijk ten einde is. Wij zijn
van een handelsnatie (Indië!) tot een
industrialiserend volk géwordén. De
regering heeft een sociaal-econo
misch plan voor industrialisatie op
gesteld, waarbij de ntadruk is gelegd
op het fabriceren van kwaliteitspro
ducten, die zeer arbeidsintensief zijn
en in verhouding weinig materiaal
vragen,omdat Nederland zelf weinig
grondstoffen bezit en die dus gro
tendeels moet importeren.
Plannen maken is minder moeilijk
dan ze uit te voeren en het zou dan
ook overdreven zijn te beweren, dat
de industrialisatie reeds een succes
geworden is; investeringsmoeilijkhe
den spelen hierbij helaas een te grote
rol. Maar het begin is er.
Wil ons land zich echter opwerpen
als industrieland, speciaal wat kwali
teitsproducten betreft, dan zal er een
groot leger van goed geschoolde vak
lieden nodig zijn. Bovenstaande cij
fers van het nijverheidsonderwijs to
nen aan, dat er ook met de opbouw
van dit leger een begin gemaakt is.
Een moeilijkheid is echter, dat de
leerlingen, die zich aanmelden voor
de lagere technische scholen, niet
allen geschikt zijn. De vervaardiging
van kwaliteitsproducten eist een
hooggeschoolde arbeidèrsbevolking,
zowel in de industrie als in het a'm-
bacht, zodat de eisen die aan de ge
schoolde vaklieden gesteld moeten
worden slechts vervuld kunnen wor
den door hen die intellectueel niét
onder de middelmaat blijven. Alge
meen hoort men de klacht van lera
ren bij het nijverheidsonderwijs, dat
vele leerlingen op een te laag intelli
gentiepeil staan.
De oorzaak daarvan is niet moeilijk
te vinden. Want nog steeds heerst er
een mentaliteit van: „Die jongèn kan
niet leren, dan moet hij maar naar de
Ambachtsschool, dan moet hij maar
een vak gaan leren", alsof men daar
geen hersens voor nodig heeft en als.
of vakbekwaamheid zomaar komt
aanwaaien, zonder noemenswaardige
inspanning. Met deze mentaliteit gai t
samen een overwaardering vóór het
„witte boordje", alsof een administra
tieve functie op kantoor de meest be
nijdenswaardige sport op de maat
schappelijke ladder is. Hoe vaak
hoort men in arbeiderskringén: „Mijn
kinderen zullen het beter hebben'",
waarmede dan bedoeld wordt, dat zij
hun vaders voorbeeld niet zullen vol
gen, maar naar Mulo, H.B.S. of Gym
nasium moeten om eens te bereiken,
dat zij 's morgens met een actetas op
de tram stappen, naar kantoor.
Nu kan het niet onze bedoeling
zijn denigrerend te schrijven over
welke vorm van voortgezet onderwijs
dan ook. Ons bezwaar geldt slechts
de leerlingen, die er qua aanleg niet
thuishoren en er dan ook prompt
mislukken. Luning Prak geeft als
landelijke gemiddelden aan, dat
slechts 20 pet. der leerlingen zonder
haperingen de Mulo doorlopen; voor
H.B.S. en Gymnasium is het 30 pet.
Het percentage leerlingen, dat, na
eenmaal of vaker zitten blijven, de
eindstreep haalt, is zowel voor Mulo
als voor H.B.S. en Gymnasium 20
pet., waaruit volgt, dat op de Mulo
60 pet. en op H.B.S. en Gymnasium
50 pet. van. de leerlingen uitvallen.
Deze cijfers tonen duidelijk aan, dat
velen te hoog grijpen. Hun falen be
hoeft overigens niet te betekenen,
dat deze leerlingen een tekort aan
intelligentie hebben; het kan ook een
tekort aan aanleg zijn voor deze vor
men van onderwijs, terwijl zij uitste
kend in staat zouden zijn het nijver
heidsonderwijs te volgen en later als
goed vakman een eerlijk stuk brood
te verdienen. Helaas ziet men al te
vaak, dat dergelijke mislukte leer
lingen toch de richting van het „wit
te boordje" uitgaan als jongste be
diende op kantoor, enz., met het ge
volg dat zij meestal niet veel verder
komen. De functie, die zij uiteinde
lijk bereiken, wordt over het alge
meen slechter gehonoreerd dan die
van een goed vakman, terwijl de
laatste bovendien veel meer vreugde
aan zijn scheppende arbeid zal bele
ven. Hun afschuw vöor de overall en
hun verering van het witte boordje
drijven deze jonge mensen aldus in
een ongewenste richting.
Een hogere en juistere waardering
van het nijverheidsonderwijs zal lei
den tot een verschuiving van leer
lingen. Enerzijds zullen van de am
bachtsschool verwijderd blijven de
jongens die beslist niet kunnen leren.
Anderzijds zullen leerlingen, die de
aanleg missen voor Mulo, H.B.S. en
Gymanisum, maar wel geschikt zijn
voor nijverheidsonderwijs, hun schrik
voor de overall moeten overwinnen.
Het nijverheidsonderwijs zou er wel
bij varen, de Nederlandse industrie
eveneens.
Rijen hongerigen groeien met de dag
Onafzienbare rijen Oost-Duitsers verdringen zich, uur na uur, voor de
uitreikposten in West-Berlijn, waar zij gratis voedselpakketten kunnen ver
krijgen. Zó onverwacht groot is de stroom hongerige mensen, dat de uitde
ling met vier dagen is verlengd, tot 13 Augustus, fin om te voorkomen, dat
de voorraden in West-Berlijn uitgeput raken, wordt van qit Hamburg
waar inmiddels de eerste scheepslading Amerikaanse levensmiddelen is
gelost met vliegtuigen en vrachtauto's een „voedselbrug" op Berlijn
ondérhouden.
GROTEWOHL FULMINEERT.
De Oostduitse premier Grotewohl
fulmineerde gisteren heftig tegen de
uitreiking, die hij een „pure Ameri
kaanse provocatie" noemde. En zijn
„Volkspolitie", die weliswaar niets
op grote schaal tegen de voedselha-
lers onderneemt, heeft toch tal van
mensen gearresteerd. Niet voor lang
en hun pakketten mochten zij behou
den maar hun namen werden ge
noteerd en hun identiteitskaarten af
genomen. De namen worden nu door
de Oostduitse radio afgedreund, en
de bladen bevatten eveneens lange
reeksen namen. En daarbij wordt in
bedekte termen te verstaan gegeven,
dat zij wellicht voor het gerecht zul-
moeten verschijnen als spion
nen
Maar zelfs, deze terreuractie weer
houdt de Öostduitsers niet van de
(soms urenlange) reis naar West-
Berlijn. Geduldig wachten zij bij de
tientallen uitreikposten voor hun
pakket met 5 kg. levensmiddelen,
vlees, blikjes melk, erwten en meel.
Berlijn wordt een gigantisch knoop
punt: uit het Oosten voeren dé Oost
duitse treinen steeds meer mannen,
vrouwen en kinderen aan uit het
Westen brommen de vliegtuigen en
vrachtwagens in lange rijen naar de
ze benarde stad, een eiland in de
Sovjetzóne.
„Speldeprikken".
Ook de voedselbrengers ondervin
den de Oostduitse „speldeprikken".
De repatriëring der
krijgsgevangenen
De eerste groep communistische
krijgsgevangenen, die naar huis te
rugkeren, is vanmorgen te Intsjon
aan land gegaan. Het zijn tenminste
2Ó00 Noord-Koreanen en 600 Chine
zen. Zij zijn per schip van kampen
bij de Zuidkust van Korea naar het
Noorden gebracht. De Chinezen zijn
inmiddels per trein naar Moensan,
in de buurt van de gedemilitariseerde
zóne, vertrokken. De Noórd-Ko-
reanen zouden later per trein naar
Jongdongpo bij Seoel vertrekken.
Naar te Seoel officieel is meege
deeld, hebben de Noordelijken er mee
ingestemd, dat de verbondenen on
middellijk ongewapend personeel bin
nen de gedemilitariseerde zone in
Korea brengen voor de bouw van
kampen voor de krijgsgevangenen,
die naar een communistisch land zul
len worden gerepatrieerd.
Ongeveer vierduizend man Indi
sche troepen zullen eind Augustus
aan boord van twee Britse schepen
naar Korea gaan om toezicht uit te
oefenén op de krijgsgevangenen, die
verklaard hebben niet naar huis te
rug te willen.
Op het controlepunt Helmstedt, op de
grens van West- en Oost-Duitsland,
waar de grote „corridor" naar Ber
lijn begint, hield de Oostduitse
douane de eerste vrachtwagens met
Amerikaanse levensmiddelep aan.
Vier uur lang werden de chauffeurs
ondervraagd daarna mochten zij
doorrijden.
Het eerste vliegtuig uit Hamburg
bracht 2000 kg. meel en erwten. Alle
vliegtuigen, die naar Berlijn gaan,
vullen hun vrije laadruimte aan met
voedsel, en zo nodig zullen er toestel
len worden ingeschakeld, die uitslui
tend levensmiddelen overbrengen.
Volgens de eerste opzet zou er 5000
ton voedsel nodig zijn Maar de grote
toeloop maakt een aanvulling van
zeker 4000 ton noodzakelijk.
Grotewohl zingt
oud liedje
„Zo spoedig mogelijk overleg tus
sen beide delen van Duitsland, het
liefst nog in Augustus", was het pa
rool van premier Grotewohl van
Oost-Duitsland gisteren in een re
geringsverklaring aan de Volkskam-
mer van de Sovjetzone gaf Onder
herhaling van de oude communisti
sche propagandaleus: „Duitsers aan
één tafel", stelde hij voor bij een
dergelijke bespreking allereerst een
nieuwe Duitse kieswet, het ophef
fen van de persoonlijke beperkingen
in het interzonale verkeer en uit
breiding van de interzonale handel
op het tapijt te brengen. De onder
handelingen tussen beide regeringen
zouden een komende conferentie
van de „Grote Vier" een tastbaar
resultaat als basis moeten kunnen
bieden.
Hij verwierp het denkbeeld van
verkiezingen in geheel Duitsland,
„die onder toezicht van de Weste
lijke mogendheden gehouden zouden
worden".
In Westduitse regeringskringen
zegt men, dat reeds herhaadelijk van
Westduitse zijde is verklaard, dat de
Bondsregering niet bereid is onder
handelingen te voeren met een re
gering, die niet geacht kan worden
de Oostduitse bevolking te vertegen
woordigen.
Tragische taferelen hij voedseluitreiking
Bij de uitreiking van de voedselpakketten, beschikDaar gestem tToor tTe 7.S.
aan Oost-Duitsers, kwam het soms tot tragische taferelen. Van heinde en
verre kwamen de Oost-Duitsers naar West-Berlijn, om een voedselpakket,
dat bevatte, reuzel gecondenseerde melk, meel, erwten en bonen, te be
machtigen. Vele vrouwen vielen flauw, door de -grote hitte, de honger en
het lange staan. Meer dan een kwart millioen mensen passeerde de grens
van Oost-Duitsland, om in West-Berlijn een voedselpakket te bemachtgen.
De Roode Kruisverplegers hadden handen vol werk met het verzorgen van
de flauwgevallen Oost-Duitsers. Met het oog op eventuele repressaillemaat-
regelen, heeft men de gezichten van de omstanders onherkenbaar gemaakt.
Conferentie op
hoogste niveau
President Eisenhower is scherp ge
kant tegen Churchill'? idee om spoe
dig besprekingen op het hoogste ni
veau te houden met de Sowjet-Unie
over de mogelijkheden om een eind
te maken aan de spanningen in de
wereld, Deze uitleg geven diplomatie
ke kringen te Londen aan een ver
klaring die lord Salisbury, de waar
nemende Engelse minister van Bui
tenlandse Zaken, gisteren in het Ho
gerhuis over de conferentie van de
„Grote Drie" in Washington heeft af
gelegd.
Churchill heeft gisteren bij monde
van zijn voornaamste waarnemers,
lord Salisbury in het Hogerhuis en
de waarnemend premier Butler in
het Lagerhuis, laten verklaren, dat
Enge interpretatie
De Amerikaanse Senaat heeft
Woensdag met 63 tegen 30 stem
men het wetsontwerp aangenomen,
waarbij in de volgende drie jaar een
aantal vluchtelingen en andere spe
ciale immigranten in de Verenigde
Staten zullen worden toegelaten. De
Senaat gaf zijn goedkeuring voor het
toelaten van 209.000 personen.
Het door de Senaat goedgekeurde
wetsontwerp voorziet in de toelating
van 17.500 Nederlandse vluchtelingen
i.p.v. het oorspronkelijke gevraagde
aantal van 20.000. Volgens de versie
van de Senaat moeten de vluchtelin
gen van Nederlandse afkomst zijn
en in Nederland verblijf houden. On
der vluchtelingen worden verstaan
zij, die zich wegens vervolging, uil
angst voor vervolging, wegens na
tuurrampen of militaire operaties
niet meer in hun woonplaatsen be
vinden, er niet terug kunnen keren
en nog niet ergens anders een vaste
woonplaats hebben gevonden.
In Nederlandse kringen te Washi
ngton wordt betreurd, dat de defi
nitie van vluchteling in de lezing van
de Senaat in het geheel geen reke
ning houdt met het vraagstuk van
de overbevolking in Nederland, een
factor. waaraan oorspronkelijk
Amerikaanse regering ,wel gedacht
had.
In genoemde kringen wordt zeer
betwijfeld of er, indien de interpre
tatie van de Senaat gehandhaafd
blijft, wel 17.500 Nederlanders voor
toelating in aanmerking komen.
Voor het Rampenfonds
Gistermiddag heeft- Z.K.H. prins
Bernhard als voorzitter van het
Rampenfonds een cheque van
1.665.164,72 in ontvangst genomen,
welk bedrag de ambassadeur van de
Unie van Zuid-Afrika hem namens
het Zuid-Afrikaanse volk en de re
gering aanbood.
Er waren enkele bedragen in deze
som van ruim anderhalf millioen,
waaraan de gevers graag een bepaal
de bestemming hadden willen ge
ven. Zo schonk de gemeente Middel
burg in Zuid-Afrika pdst. 557.4.10
aan de gemeente van dezelfde naam
in Zeeland. De Geref. Kerk schonk
pdst. 3566.13.9 aan het bureau van
deze kerk in Utrecht. De Langenho-
venskool in Pretoria gaf ,aan de Ver
eniging voor Uitgebreid Chr. Onder
wijs te Zwolle 178 pond. Dordrecht
krijgt van de gemeente met dezelf
de naam in Z.-Afrika pdst. 300.
In het midden op de foto zien we
.generaal b.d. P. Alens, directeur van
het - Nationaal Rampenfonds.
Groot-Brittannië nog steeds aan
stuurt op een conferentie van de
„Grote Vier" op het hoogste niveau.
Butler zeide, dat de uitnodiging
aan de Sowjet-Unie voor een confe
rentie op ministerieel niveau de in
stemming nad van alle NAVO-landen
en West-Duitsland. Een bespreking
op het hoogste niveau was even wei
geenszins uitgesloten. Lord Salisbury
verklaarde onomwonden dat hij daar
ir.< Washington op had aangedrongen.
Churchill was evenwel niet teleurge
steld over de gang van zaken tot dus
ver. Hij was van oordeel, dat de
omstandigheden in aanmerking ge
nomen, de test mogelijke resul
taten bereikt waren. Lord Salisbury
verklaarde verder dat de EDG een
beveiliging te meer voor de Sow jet
tJ.nie zou betekenen. Het voorstel van
Adenauer om de F,DG de kern te ma
ken van een veiligheidsstelsel, met
inbegrip van de Sowjet-Unie, strook
te geheel met Churchill's plannen
voor een ontwapeningsaccoord in
Europa.
Engeland heeft de onmiddellijke
uitvoer toegestaan van niet-strategi-
sche goederen ter waarde van onge
veer 40 millioen, die besteld wa
ren voor communistisch China, aldus
werd meegedeeld door een onofficiële
handelsdelegatie voor de handel tus
sen Oost en West.
Een groep Britse zakenlieden heeft
schikkingen getroffen voor 'n bijeen
komst deze week met de minister
van handel, Peter Thorneycroft, om
te trachtten verlof te krijgen voorde
uitvoer van f 40 millioen aan goe
deren voor China. Deze goederen
behoren tot de categorie, die ligt op
de grens van wat Engeland defini
eert als strategisch en niet-strate-
gisch.
Er bestaan grote vooruitzichten
voor de handel met China indien de
beperkingen op de uitvoer uit Enge
land verzacht worden nu de gevech
ten op Korea afgelopen zijn.
Russische opruiming
In Italië dreigt een politieke chaos
te ontstaan tengevolge van de val
van het achtste kabinet-de Gasperi.
In hoge politieke kringen is men
zelfs in twijfel over wat de toekomst
brengen zal. Enkele politici toonden
zich zelfs openlijk pessimistisch.
De regerlng-de Gasperi is Dins
dag door een gezamenlijke actie van
de linkse en uiterst rechtse partijen
ten val gebracht. De Gasperi heeft
onmiddellijk daarna aan president
Einaudi zijn ontslag aangeboden,
maar heeft er in toegestemd, dat
zijn kabinet voorlopig aan zal blij
ven.
De 79-jarige president is begon
nen te zoetcen naar een nieuwe for
mateur. Hij ontving daartoe de se
nator Enrico de Nicola. Vandaag en
volgende dagen zal Einaudi andere
politieke leiders uitnodigen om
over de crisis te spreken.
Het is niet uitgesloten dat Einaudi
tenslotte de Gasperi opnieuw zal
vragen een regering te vormen, on
danks het feit, dat de premier de
vorige maal slechts aarzelend heeft
aanvaard.
Generaal Naguib, de Egyptische
president heeft verklaard; dat hij be
reid is met de Britse premier, sir
Winston Churchill, besprekingen te
voeren over het geschil tussen En
geland en Egypte over de Suez-ka-
naalzöne. Generaal Naguib zeide tot
"verslaggevers: „Het doet er niet toe
waar de bijeenkomst wordt gehou
den in Londen of ergens anders
als wij maar tot een oplossing komen,
die te verenigen is met de souvereini-
teit van Egypte".
Generaal Naguib legde zijn ver
klaring af naar aanleiding van bui
tenlandse persberichten, volgens wel
ke hij wellicht binnenkort met sir
Winston zou samenkomen op Cyprus
of Rhodos om het vraagstuk van de
Suez-kanaalzóne te bespreken.
i een schilderijenmuseum te
Rennes is een gravure ontdekt, die
de opwekking van Lazarus voor
stelt. Vermoed wordt, dat het een
werk van Rembrandt is. Het stuk is
voor een luttel bedrag aangekocht.
SOWJET-UNIE BETAALT
BEZETTING.
Het Oostenrijkse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft Donderdag
medegedeeld, dat de Sowjet-Unie
van Augustus af alle bezettingskos-
ten in Oostenrijk zal overnemen en
deze in het vervolg zelf zal betalen.
weer
(Geldig van Donderdagavond
X tot Vrijdagavond. Opgemaakt
X te 19 uur(.
AFNEMEND BUTiG.
X Wisselend bewolkt met aan- J
vankelij k nog enkele buien en
kans op onweer. Iets hogere tem.
peraturen. Zwakke tot matige
wind tussen Noordwest en Zuid-
X west.
Bang voor de bui
Zestien van de twintig oppositie -
afgevaardigden in het Perzische par
lement hebben te Teheran asyl ge
zocht in het gebouw van de Kamer.
Zij vrezen waarschijnlijk wegens
anti-regeringsactiviteit te zullen wor
den vervolgd, als zij hun parlemen
taire onschendbaarheid verliezen ten
gevolge van de ontbinding der Ka
mer.
Er worden voorbereidingen getrof
fen voor een nationaal referendum
over de vraag, of het parlement moet
worden ontbonden of niet. Waarne.
mers twijfelen er niet aan, of de
volksuitspraak zal ten gunste van
ontbinding zijn. Zoals bekend, heeft
premier Mossadeq herhaalde malen
op ontbinding aangedrongen.
Volgens A.F.P. zal het referendum
Maandag a.s. worden gehouden.
Het te Minsk verschijnde blad
„Sovietskaya Byelorussia" heeft gis- J gen 7 uur luiden:
teren meegedeeld, dat Aleksei Klest-
sjef ontheven is van zijn functie van
premier van Wit-Rusland. De opper
ste Sovjet van Wit-Rusland heeft
Kiril Mazoerof tot zijn opvolger be
noemd.
Mazoerof was tot dusverre eerste
secretaris van de afdeling Minsk van
de communistische partij; Klestsjef
is premier geweest sinds 1948.
39 Juli: zon op 4.58, onder 20.34;
maan op 21.50 en onder 10.25 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor-
HET BEZOEK VAN DE
JAPANSE KROONPRINS
De Japanse kroonprins is vanmor
gen om 10 uur met zijn gevolg ver
trokken naar Delft, voor een bezoek
aan het Waterloopkundig Laborato
rium.
Om half twaalf begaf het gezel
schap zich naar Rotterdam, waar de
dag verder wordt doorgebracht.
Gisteravond na terugkeer uit
Amsterdambood de regering ter
gelegenheid van zijn bezoek een di
ner aan in het Kurhaus. Als tafel
president fungeerde de minister
zonder portefeuille, mr. J. M. A. H.
Luns. O.m. zaten aan prof. Duyven-
dak uit Leiden.
gisteren
HELSINKI
licht bew.
19 C.
STOCKHOLM
zwaar bew.
11
OSLO
licht bew.
15
KOPENHAGEN zw. bew.
20
AMSTERDAM
regenbui
20
EDINBURGH
zwaar bew.
18
LONDEN
zwaar bew.
20
LUXEMBURG
zwaar bew.
19
PARIJS
zwaar bew.
20
BORDEAUX
regenbui
24
GRENOBLE
geheel bew.
29
NICE
zwaar bew.
27
GENèVE
gehel bew.
28
ZURICH
regenbui
26
LOCARNO
zwaar bew.
26
BERLIJN
zwaar bew.
22
FRANKFORT
regen
23
MUNCHEN
zwaar bew.
25
WENEN
licht bew.
27
INNSBRUCK
geheel bew.
26
ROME
onbewolkt
32
Korreltje
Wie de mensen leert sterven, leert
hun tevens te leven.
