Ons glaasje drinkwater een bron van problemen Speurtocht naar verdwenen partituren HET ZINGENDE NIJLPAARD Tropenliefde WOENSDAG 8 JULI 1953 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BLAD PAGINA 2 Om onze volksgezondheid In ons dagelijks leven is er op de ze wereld haast niet belangrijkers te noemen dan ons glaasje drinkwater. Gedachtenloos worden er liters drinkwater vermorst, zonder dat wij er bij stil staan dat dit drinkwater eigenlijk een kostbaar iets is. Misschien beseffen wij dit des te beter, als wij weten dat er in West- Europa een toenemend gebrek aan water heerst. Voor een deel vindt dit gebrek zijn oorzaak in het feit van de groei der bevolking. Door de ze bevolkingstoename is het water verbruik gestegen tot 80 maal van dat van het verbruik van 1900!! Dit is een feit dat ernstige waarschu- Duitsland b.v. bedroeg liefst 10% meer dan de regen die er viel. En van de regen moeten wij het toch hebben om de watervoorraad op peil te kunnen houden. De vorderingen van de cultuur brachten met zich dat de ontginning en ontwatering, samen met de kana lisatie, naast him opbouwend werk voor de menselijke samenleving, een afbrekende werking gaven aan de watervoorziening. Men heeft ge constateerd dat het waterpeil van de Rijn per jaar zo ongeveer 3 cm. zakt. Dit komt door de kanalisaties. Deze onttrekken veel water aan de Rijn. Een van de eerste gevolgen hiervan is, dat de Bovenrijnse-laag- vlakte alle tekenen van uitdroging Aetherklanken N DONDERDAG. HILVERSUM L 402 M. 7.00 KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO. 14.00—24.00 NCRV. KRO: 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.15 Gym. 7.30 Gram. 7.45 Morgengebed en lit. k. 8.00 Nws. en weerber. 8.15 Gram. 9.00 v. d. huisvr. 9.40 School radio. NCRV: 10.00 Gram. 10.30 Mor gendienst. KRO: 11.00 v. d. zieken. 11.45 Gram. 11.50 „Als de ziele luis tert", caus. 12.00 Angelus. 12.03 Lunchconc. (12 30—12.33 Land- en tuinb.meded.) 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws. en Kath. nws. 13.20 Piano spel. 13.35 Omr. ork. en soliste. NC RV: 14.00 Gram. 14.45 v. d. vrouw. 15.15 Promenade ork. 15.45 Gram. 16.00 Bijbellezing 16.30 Gram. 17.00 v. d. jeugd. 17.30 Gram. 18.00 Idem. 18.35 „Op de stelling". 18.45 Leger des Heils kwartier. 19.00 Nws. en weerber. 19.10 Levensvragen van al lerlei aard en een pastoraal ant woord. 19.30 Gram. 20.00 Radiokrant. 20.20 Radio vossenjacht. 21.15 „Over grachten wallen en kantelen", klank beeld. 21.45 Metropole ork. en solist. 22.15 Pianorecital. 22.35 Gram. 22.45 Avondoverdenking.* 23.00 Nws en SOS-ber. 23.15—24.00 Gram. HILVERSUM II. 298 M. 7.00—24.00 AVRO. (7.50—8.00 VPRO). AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Gram. VP RO (7.50 Dagopening). AVRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram. 8.45 ld. 9.00 Morgen wijding. 9.15 Koorzang. 9.30 v. d. vrouw. 9.35 Waterst. 9.40 Gram. 10.50 v. d. kleuters. 11.00 Gevar. muz. 12.00 Zang en piano. 12.25 In 't spion netje. 12.30 Land- tuinb.meded. 12.33 Orgelspel. 12.50 Uit het Bedrijfsle ven. 13.00 Nws. 13.15 Meded. of gram 13.20 Dansmuz. 14.00 Gevar. progr. 14.30 Pianorecital. 15.00 v. d. Zie ken. 16.00 Gram. 16.45 v. d. jeugd. 17.30 Mil. caus. 17.40 Gram. 17.45 Re- geringsuitz.: Drs. F. J. A. Terwis- scha van Scheltinga: „Zuid en Z.O. Azië". 18.00 Nws. 18.15 Sportproble- men. 18.25 Mil. ork. 18.55 Ronde v. Frankrijk. 19.05 Gespr. brief uit Lon den. 19.10 Lichte muz. 19.40 Rep. 19.50 Gram. 20.00 Nws. 20.05 Omr. ork. 21.10 Cabaret. 21.50 Amus. muz. 22.20 Disco-caus. 23.00 Nws. 23.15 Sportact. 23.30—24.00 Gram. gaat vertonen. (Zie kaart). In be paalde streken is de opbrengst van de landbouw danig aan het vermin deren. Ook voor ons land is de Rijn een belangrijke „waterbron". Men heeft echter moeten constateren dat de Rijn in ons land in toenemende mate aan het verzilte is. Dat dit een zeer ernstig probleem kan wor den, bevestigt het feit dat het water van de Rijn o.a. door Rotterdam en Maassluis gebruikt wordt. In 1908 bedroeg het zoutgehalte van de Rijn ca. 40 mg. per liter, thans is dit meer dan verdubbeld! Dit zouter worden van het Rijnwater vindt zijn oorzaak in het lozen van afvalwater door de grote industrieën en kolenmijnen in het Roergebied en de Elzas. (Zie kaartje). Als de verzilting van de Rijn in een dergelijk tempo voort gaat, zal dit omstreeks 19651970 in een critiek stadium kunnen treden, d.k.z. dat wij tegen dien tijd het Rijn water niet meer zouden kunnen ge bruiken! Naast de vervuiling van de Rijn, ligt voor ons land nog een groter ge vaar in de vorm van de verzilting van de bodem. Door het toenemende gebruik van drinkwater daalde ons grondwaterpeil. Hierdoor steeg het zoutgehalte van onze bodem. Deze toename van het zoutgehalte komt door het binnendringen van het zou te zeewater in de diepere lagen van ons land. Hoe meer het peil van onze zoetwaterstand afneemt, hoe meer de verzilting toeneemt. Ook onze ri viermonden zijn een ernstige bron van verzilting. Dag na dag stroomt een zoute onderlaag steeds verder landinwaarts en kan zich door de zijrivieren steeds verder verspreiden. Ook onze zeesluizen zijn een bron voor de verzilting. Zo kon de invloed van de sluizen bij IJmuiden reeds tot Amsterdam aangetoond worden. Zelfs in de Zaan is reeds enige ver zilting merkbaar. Men raamt dat als er één schip v.v. door de sluizen passeert er ge lijktijdig een hoeveelheid zout van ca. VA millioen kg. naar binnen stroomt. Deze hoeveelheden zijn de oorzaak dat de „verzoeting" van Noordholland, veroorzaakt door het wegvallen van de zoute Zuiderzee, vertraagd wordt. Ons drinkwater is echter een van de grote oorzaken van onze verzil ting. Liefst 32% van al ons leiding water komt uit de duinen. Per dag gebruikt de Nederlander ca. 105 li ter water. Tegen het jaar 2000 wordt dit geschat op ongeveer het dubbele! Alleen Den Haag gebruikt uit de duinen liefst 50% meer water dan de aanvulling door de regen be draagt. Een van de redenen waarom Den Haag het Lekwater wil gebrui ken. Wij zien dus dat onze verzilting en de watervervuiling een wel zéér be nauwende kwestie vormen. Wat ons land betreft, zitten wij zeker niet stil tegen deze bedreigingen Als maatregelen tegen de verzilting noe men wij hier, afdamming van de Brielse Maas, de Zuiderzeewerken, werkzaamheden in de Biesbosch. Verbetering van de afsluitmiddelen, verkorting van de schuttijden. Het zijn alle wapenen die wij gebruiken in onze strijd tegen het zout. Ook een ev. afsluiting van de zeegaten, een plan dat momenteel in studie is, zal een sterk middel zijn. Men heeft VERZILTING VAN NEDERLAND EN DE TOESTAND VAN OER'JN plannen om de Rijn en de IJsel te kanaliseren en gebruik te maken van stuwen. Nee, wij zitten zeker niet stil in de strijd tegen de verzilting. Neder land is terdege op zijn hoede. Er is o.m. een wetsontwerp voor water verdeling en zuiverheid. Wat de Rijn betreft, deze kan uiteraard alleen op internationaal niveau behandeld worden. Prof. Krul, directeur van het rijksinstituut voor drinkwatervoorziening, is dan ook van mening dat wij naast te spreken van een „groene pool" en „zwarte pool" ons ook bezig moeten houden met een „natte pool". Het lijkt ons dat het dagelijks glaasje drinkwater er belangrijk ge noeg voor is. 23 INBRAKEN IN OMGEVING VAN GOUDA GEPLEEGD In de omgeving van Gouda zouden de 22-jarige monteur J. M. de B. uit Rietveld en de 22-jarige gemeente werkman H. van N. te Waddinxveen 23 diefstallen hebben gepleegd. Ne gen er van, waarbij o.m. motorrij wielen werden buitgemaakt, waren hun tenlaste gelegd. Zij bekenden 't tenlastegelegde. De officier van ju stitie meende dat een zware straf hier op zijn plaats was. Tegen ieder van hen eiste hij 'n gevangenisstraf van drie jaar met aftrek. De raadslieden van de verdachten bepleitten clementie. Uitspraak op 18 Juli a.s. (Advertentie). „Wij hebben reeds meer dan 12.000 originele composities in Duitsland opgespoord en teruggezonden aan de bibliotheken, waar ze behoren te zijn", zo vertelde vanochtend dr. Car- leton Smith, de directeur van de Na tionale Kunst Stichting, National Arts Foundation, te New York, die op een reis door 20 Europese landen thans Nederland bezoekt. Deze stichting speurt in Europa naar de originele partituren en ma nuscripten van beroemde componis ten, waarvan er tijdens en na de oorlog talloze zijn verdwenen. „Opgespoord zijn inmiddels de Matthaeus Passion van Bach, Lieder ohne Worte van Mendelssohn en Schubert's Goethe Lieder". Maar twee groepen zijn nog steeds spoorloos. De eerste betreffen Wag ner's opera partituren, die voor de oorlog waren gekocht door de Kamer van Koophandel in Duitsland en in 1939 bij zijn 50e verjaardag aan Hit- Ier werden aangeboden. Men gelooft, dat ze in de laatste bombardemen ten van Berlijn verloren zijn gegaan. De tweede groep pmvat Beetho ven's 7e en 9e symphonieën, waar van slechts één exemplaar in Beet hoven's eigen handschrift bestaan heeft, aangezien hij er geen copie van heeft gemaakt. Bovendien zoekt men nog naar drie van zijn laatste strijkkwartetten. Samen met de Viool sonate van Brahms, Mozart's Zauberflöte en twee acten van de opera Figaro bevonden deze origi nele manuscripten zich in de rijks bibliotheek te Berlijn, toen ze tegen het einde van de oorlog naar een Benedictijns klooster in Grussau, Si- lezië, dat thans in Polen ligt, werden gebracht. „We kunnen daarover geen inlich tingen krijgen", vertelde dr. Smith een ANP-verslaggever. „Misschien zijn ze nog in Polen misschien in Rusland. We zullen echter voort gaan met onze speurtocht. De abt van dit klooster, die thans in West- Duitsland is, heeft ons gezegd, dat de partituren in kièten door soldaten zijn weggehaald en naar het Oosten zijn vervoerd". Tenslotte zoekt men ook nog naar een klerk van dezelfde bibliotheek in Berlijn, die 1 y3 jaar geleden spoorloos verdwenen is met meer dan 100 van Beethoven's originele conversatieboeken. Naar bekend was Beethoven doof geworden. Hij voerde dus steeds schriftelijk met zijn om geving conversatie. Uitreiking prijzen. Het doel van d» reis van dr. Smith is echter tweeledig. Hij is nl. tevens nuaar Europa gekomen om in de 20 landen advies te krijgen voor de uitreiking, die dooi zijn stichting zal geschieden, van prijzen die in waar de vergeleken kunnen worden met Nobel-prijzen. De stichting heeft het 2-JARIGE GEDOOD ONDER BOERENKAR Het 2-jarig dochtertje van de fa milie Bennenbroek uit de Zeilberg (gen? Deurne) is gisteren door een passerende boerenkar, die geladen was met zandzakken, gegrepen en gedood. De voerman had het meisje, dat met een broertje langs de zandweg liep, niet opgemerkt. plan ieder jaar vier tot vijf van deze prijzen' uit te reiken aan lieden, die zich voor de wereld bijzonder ver dienstelijk hebben gemaakt op ter reinen, waarvoor geen Nobel-prijzen worden verstrekt, zoals architectuur, de beeldhouwkunst, muziek, toneel, schilderkunst en opvoeding. Hij is reeds in Engeland geweest, waar hij o.a. bij Churchill, Attlee en de aartsbisschop van Canterbury ad- naar Europa gekomen om in de 20 ten zijn hem daarbij voor een prijs aangeraden. Dr. Smith voert thans in Ons land soortgelijke besprekingen. DE STAKINGENilN DIV. LANDEN Hetaanrai verforen arDeiasdaqen. DE AANLEG VAN FIETSPADEN IN MIDDEN-BRABANT STREEK-V.V.V. BRABANT'S CENTRUM HEEFT BAANBREKEND WERK VERRICHT. Na ruim een jaar van voorberei ding heeft de streek-V.V.V. Brabant's Centrum thans haar definitieve plan nen voor een prachtig rijwielpaden- net gereed. Met velerlei moeilijkhe den, o.a. de vaststelling van de tra- cé's en de financiering, heeft men te kampen gehad. De medewerking van alle betrokken instanties, speciaal van de Prov. Planologische Dienst Noord-Brabant, heeft echter geleid tot een goed resultaat. Het ligt in de bedoeling ten spoe digste te starten met de aanleg van 165 km. rijwielpad in Midden-Bra bant. Dit grote net zal, in aanslui ting op de bestaande wegen en pa den, een volledige ontsluiting beteke nen van het rijke natuurschoon. Te vens geeft het toeristische verbindin gen van de diverse invalspoorten van dit gebied. De grote steden, met na me Tilburg (126.000 inw.), krijgen een belangrijke nieuwe recreatie-mo gelijkheid. De betekenis van de totstandko ming van dit net voor het vreemde lingenverkeer naar en in Midden- Brabant is duidelijk. De wetenschap dat men daar per (brom)fiets tot in de verste brokken natuurschoon kan komen over mooie paden zal een ver groting van het toerisme betekenen. Ook als doorgangsgebied van noord naar zuid en omgekeerd wordt de gehele streek nog aantrekkelijker. De eigen bevolking van het gewest zal hieruit 'n belangrijke stroom van inkomsten kunnen trekken. Maar zij is, zelf fietsend, ook ten zeerste ge baat met het nieuwe net. Vele kor tere en betere verbindingen tussen dorpen en steden zullen n.l. tot stand komen. Zo zullen talloze forensen, industriearbeiders, landbouwers, scholieren etc. een dankbaar gebruik maken van de nieuwe paden. De opzet van het plan moet gezien worden als een raamwerk, waarin door de afzonderlijke gemeenten tal van locale schakels toegevoegd kun nen worden. Alle paden zijn volko men vrij liggend geprojecteerd. Door een eenvoudige afbakening zullen zij worden beschermd tegen beschadi ging door zwaar verkeer. In afwach ting van de officiële status van de bromfiets is besloten de paden open te stellen voor dit vervoermiddel. Bij de vaststelling van de breedte, 1.50 m., werd hiermede rekening gehou den. Voor de verharding wordt ge dacht aan betontegels, uitgevoerd in een speciale kleur, zich aanpassend bij het landschap. Deze uitvoering vergt belangrijke aanlegkosten doch het onderhoud is tot 'n minimum ge reduceerd. De totale kosten van aanleg en be planting zijn begroot op 1.650.000. In het kader der thans geldende sub sidie-regelingen worden voor dit plan subsidies aangevraagd. Ver wacht mag worden, dat deze het grootste deel van de kosten zullen dekken. De uitvoering wordt opge dragen aan een rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam, gevormd door de twintig samenwerkende gemeenten van Midden-Brabant. Dezer dagen hebben de gemeentebesturen de be treffende voorstellen ontvangen. Ge zien de voorbesprekingen met de aangesloten gemeenten ligt het ini de verwachting dat spoedig de „Ge meenschappelijke Regeling tot Uit voering van het Rijwielpadenplan Brabant's Centrum" tot stand komt. Als zetel hiervan is Hilvarenbeek gekozen. (Door CHARLES BRUCE) L Nadruk verboden. 18) „Het klinkt allemaal machtig aar dig en romantisch,'maar ik kan U uit ervaring meedelen, dat het soms geducht spannen kan op dergelijke tochten. Maar och, ik vind het een goed besteed leven, met de nodige afwisseling, waardoor het minder saai is dan men aanvankelijk ver moeden zou. Ik zou het niet graag willen ruilen met een kantoorkruk in Londen of zelfs voor een admini strateursbaantje op een onderne ming". „U moet me er alles van vertel len. Ik laat u niet los, voordat ik 't precies weet. Maar ik moet nu heus weg, anders roept moeder het hele hotelpersoneel bij elkaar om me te zoeken. Dat heeft ze rr?e in Tokio nog geleverd, toen ik rustig in de badkamer zat. Moeder is grappig soms, vindt U niet?" Zes dagen later stond het kleine gezelschap op het station van Fort Malcolm op de trein te wachten, die hen naar het binnenland zou bren gen. Al die dagen van uitgelatenheid waren Stella's vrolijkheid en leven digheid het aantrekkingspunt ge weest van alle vrijgezellen uit haar omgeving. Zonder uitzondering wa ren alle vertegenwoordigers der zor geloze mannen van Fort Malcolm aanwezig om afscheid te nemen en elk sloofde zich uit, om de geestig heid, waar hij al twee dagen op had zitten broeien zo braaf mogelijk te debiteren. Stella diende hen stuk voor stuk m'et een gevat antwoord. Mrs Temple vond de tweede dag al, dat de afwerking van het over dadige programme beslist funest zou inwerken op haar zenuwgestel, en zij en Jim hadden dan ook besloten om ,.de kinderen" rustig vrij te laten in het aflopen van alle genietingen. Jim Temple lachte in zijn vuistje, dat het hem zo heerlijk gelukt was een slachtoffer te vinden op wie hij zijn taak, on? Stella overal te chape ronneren, kon afschuiven. „Je weet moeder, dat ik een hekel heb aan al die danspartijtjes en di- nertjes." „Zeker, Jim, en ik weet ook, dat je na twee dagen je moeder als een stamgast behandelt. Leer nu toch eindelijk eens wat kieser op je woorden te worden en denk er om, dat je straks nog even met een scheermes langs je kin gaat, want zo kom je vanavond niet bij mij aan tafel." „Ja, moeder", vervolgde de man, die hier weer kind werd, „altijd de zelfde mensen elke dag dezelfde grapjes, die ze- debiteren, alsof ze zelf geloven, dat het hoogst oor spronkelijk was, dezelfde kletspraat jes. enfin, altijd hetzelfde gedoe." „Die laatste woorden zijn onge lukkig gekozen, Jim. Daar zat te weinig climax in. Je weet, hoe ik 'n pittig gesprek op prijs stel." „Zeker m'oeder. Ik hou het liever bij een rustig etentje." „Een wat?" „Een rustig dinertje, een kalme partij billard of een behoorlijk over legde robber bridge. Dat is mjjn ma nier om mezelf te amuseren. Toch wil ik Stella d'r genoegen niet ont nemen, en u ook niet. Die jonge Car- ruthers is een fidele vent en ik durf hem Stella op ieder uur van de dag en overal toevertrouwen. We zullen ons dus even laten zien op het bal en dan weer rustig naar ons hoekje terugkeren." Ze hadden zich telkens tot deze akte de présence bepaald en zo kwam het, dat Desmond door het zeer beperkte gezelschap al spoedig werd gedoodverfd als de officiële be schermer en geleider van Stella Temple. Van nature reeds een verle gen type, had hij daarbij de laatste 8 jaren doorgebracht op alle moge lijke negorijen in het binnenland. Juist de tijd, die zo sterk op de vor ming van een jongeman inwerkt. Maanden lang was daar het enige contact met de mensheid geweest 'n troepje bruine Maleiers, wilden, die van de Europese beschaving maar weinig kaas hadden gegeten. Een strenge code van zeden en gewoon ten heeft de doorsnee Maleier als 't ware immuun gemaakt voor het ver mogen om zijn gevoelens te uiten. Zijn wildere broeder in de jungle heeft dezelfde fundamentele terug houding. dezelfde grondige afkeer voor alles, wat door uiterlijke teke nen een inwendige ontroering ver raadt. Elke sterke uiting van woede, vreugde of verdriet is hun vreemd, en de onstuimige, de uitgelatene in genoegens of smart, zal er nooit in slagen de weg van vertrouwen naar hun harten te vinden. Gedurende de lange proeftijd als cadet assistent en later als districtsbestuurder, was deze les onbewust in Desmond's le ven doorgedrongen, zodat ze op de duur een integrerend onderdeel van zijn eigen gedachtengang uitmaakte: „Laat je nooit gaan, laat nooit de teugels vieren." Toen het hem dan ook duidelijk werd, dat mrs Temple, gerustgesteld door Jim's introductie, hem de zorg toevertrouwde, om Stella te begelei den en te bewaken als het ware, was hij instinctmatig voor deze taak te ruggeschrokken. Dat zij een grote aantrekkingskracht op hem uitoefen de, wist hij. De trots en het genoe gen dat hij vond in het feit, dat hij haar steeds mocht helpen en be schermen, waren hem daarvoor borg, maar een langzaam opduikend en een steeds sterker wordend kletspraatje op de club maakte hem argwanend. „Loopt allemaal naar de weerlicht dacht hij. „Als die stomme ezels al zoveel in de gaten hebben gekregen, dat ze over me beginnen te kletsen, moet ik me al danig hebben aange steld. en Stella is er natuurlijk ook schuldig aan. Arm kind. Ik moet er tussen uit. ik smeer hem. Ik geloof nog, dat ik gek wordt, omdat die lummels zulke rare gedachten in hun kop hebben gehaald. En Weef 't daar maar bij, doch, er is een soort mensen, dat nu eenmaal geen rust kent, voordat ze him stommiteiten hebben tentoongespreid." In deze sombere gedachten werd hij gestoord door Temple's altijd op gewekte stem. „Carruthers, wat sta jij daar over die verandah te staren. Heeft Stella je ook al behebt met een voorliefde voor natuurschoon? Boy, dua ginpa- hit. Zeg luister eens. Moeder en ik gaan weer naar ons hotel, het arme mens is doodop. Breng je Stella weer naar huis, als het hier op een eindje begint te lopen? Ze is aan de laatste games van haar set, geloof ik." „Ze vermaken zich hier allemaal opperbest, Temple." antwoordde Desmond, terwijl hij het glas aan zijn lippen bracht. „Hoor eens kerel, ik ga even met je mee. Ik druip, ik ben te vies om aan te pakken en moet even wat baden. Farrer zal zich wel even over je zuster ontfer men, als je hel hem vraagt." Desmond bloosde, terwijl hij deze woorden sprak en staarde langs de verandah van de club naar de dalen de zon. (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 6