m
PANG
fel
3
Wanneer regering niet ingrijpt heeft
Ned+ na 1 October geen televisie meer!
Over renteloze voorschotten
aan studenten
Nijmegen krijgt
kankercentrum
Grondwetswijziging ten aanzien
van buitenlandse betrekkingen
Raddraaiers forceerden
wilde staking in R'dam
WOENSDAG 20 MEI 1953
BE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA I
WORDT TELEVISIE STAATSBEDRIJF?
Tien-jarenplan van 40 millioen gulden
Eén zender
Nadat Nederland bijna twee jaren
lang geëxperimenteerd heeft met de
televisie en er steeds betere resul
taten worden bereikt, die steeds
meer kijkers trekken, dreigt deze
nieuwe vinding voor de Nederlander
verloren te gaan, daar de gelden
van de stichting uitgeput zijn en er
in Nederland nog steeds geen kijk
gelden worden geheven, waardoor
er geen vaste bron van inkomsten
bestaat.
Wanneer de huidige toestand ge
handhaafd zou blijven, zou de Ne
derlandse Televisie-stichting na 1
October a.s. haar werkzaamheden
moeten stuken, met alle gevolgen
vandien. Niet alleen zouden de Ne
derlandse televisietoestelbezitters
voor een ledig schermpje komen te
zitten, maar tevens zouden Neder
landse industrieën belangrijke inves
teringen verloren zien gaan en zou
Nederland uit de druk bezette tele-
visie-aether verdrongen worden, zo
dat het uiterst moeilijk zou zijn in
de toekomst weer Nederlandse te
levisie te brengen.
gezaghebbende kringen ver
wacht men derhalve, dat de rege
ring de televisie-stichting te hulp
zal komen en zelfs, dat de regering
de gehele stichting zal overnemen.
Men meent te weten, dat de re
gering een 10 jarenplan ontworpen
heeft, waarin zij voor de televisie
40 millioen gulden uitgetrokken
heeft. Vijfentwintig millioen zouden
uit de rijkskas, dus uit algemene
belastinggelden betaald worden en
vijftien millioen zouden de kijkgel-
Kamerlid waarschuwt:
Geen .te sterk doorgevoerde
centralisatie ziekenvervoer
Het lid van de Tweede Kamer de
heer Verkerk heeft aan de minister
van Sociale Zaken en Volksgezond
heid de volgende vragen schrifte
lijk gesteld:
1. Is het de minister bekend, dat
van de zijde der ziekenfondsen
ten einde het tarief zo laag mo
gelijk te kunnen stellen druk
op de ondernemers van zittend
en liggend vervoer wordt uitge
oefend om te geraken tot ver
gaande centralisatie van het zie
kenvervoer?
2. Is de minister niet van me
ning, dat hierdoor een onvoldoen
de spreiding van het wagenpark
ontstaat, aangezien een aantal
ondernemers vooral ten platte-
lande wier omzet grotendeels
uit ziekenvervoer bestaat, zich
hierdoor niet kan handhaven,
waardoor de behandeling van
spoedgevallen in gevaar dreigt* te
komen?
3. Is de minister bereid te be
vorderen, dat de ziekenfondsen
met behoud van de centrale mel-
dingsposten een zo ruim moge
lijk aantal ondernemingen inscha
kelen, zodat door de verkregen
spreiding een verantwoorde voor
ziening van spoedgevallen wordt
gewaarborgd?
IN 1954 MEER EMIGRANTEN
NAAR AUSTRALIË
Het aantal Nederlandse emigran
ten naar Australië zal volgend jaar
waarschijnlijk nog aanzienlijk stij
gen. Is het quotum over 1953. voor
Nederland vastgesteld op 15.000, ver
moed mag worden dat dit volgend
jaar zal worden verhoogd tot mins
tens 20.000
Na een lichte depressie in Austra
lië is een aanzienlijke verbetering in
de economische situatie ingetreden.
Op grond van deze verbetering, me
de teweeggebracht door de verdere
industrialisatie en ook dank zij de
uitnemende ervaringen met Neder
landse emigranten, menen de Austra
lische emigratie-autoriteiten, dat
voor 1954 een verhoging van het Ne
derlandse quotum verantwoord is. In
het bijzonder blijft Australië geïn
teresseerd in Nederlandse geschool
de arbeiders, ook uit de landbouw.
Voorts heeft men grote belangstel
ling voor vestiging van Nederlandse
industrieën in Australië
PRIVE-GEBRUIK VAN
DIENSTAUTO
Reeds jarenlang hamert de Alg.
Rekenkamer op het misbruik maken
van dienstauto's voor privé-gebruik.
Ook in haar jongste verslag oordeelt
de Rekenkamer, dat nog niet de ver
eiste bezuiniging is bereikt, al wordt
wel een verbetering geconstateerd.
Dat ter beteugeling van het onno
dig gebruik van dienstauto's ook
wel straffe maatregelen worden 'ge
nomen, blijkt uit de bestraffing van
een ambtenaar, die zich schuldig had
gemaakt aan het dikwijls gebruiken
van een dienstauto voor privé-
doeleinden.
Hem werd niet alleen een schade
vergoeding opgelegd van 500. doch
tevens werd hij voorwaardelijk met
een proeftijd van twee jaar in rang
teruggesteld.
Het geweten spreekt
en de schatkist glundert
Om de veertien dagen verschijnt
in de Staatscourant een lijst van be
dragen, die door 's Rijks schatkist
zijn ontvangen wegens vrijwillige
voldoening van belastingen. Dat dit
gewetensgeld nog aardig wat op
brengt voor de schatkist, blijkt uit de
Staatscourant van heden. De laatste
weken is n.l. in totaal 108.634.21
binnengekomen. De verschillende
stortingen lopen nogal uiteen:: Er is
een bedrag bij van ƒ27.217.50 van
iemand uit Amsterdam wegens te
weinig betaalde inkomsten- en ver
mogensbelasting, terwijl een andere
Amsterdammer f 1.35 stortte wegens
te weinig betaalde dividendbelasting.
den in het laatje brengen.
Wanneer deze plannen doorgang
vinden, zou men tevens pogen om
de zendtijden op te voeren tot 18 y.
uur per week. Dit zal weer grote
onkosten met zich meebrengen wat
betreft de studio-ruimten en de per
soneelsbezetting.
Verder neemt men aan, dat slechts
één officiële Nederlandse zender
zal verrijzen. Hierdoor zal er dus
een programma bestaan, dat zoveel
mogelijk afgestemd zal moeten wor
den op de wensen en de geestelijke
stromingen, die in Nederland heer
sen.
De regering heeft nog geen defi
nitief standpunt ingenomen ten aan
zien van eventuele reclame voor de
televisie.
TWEEDE KAMER
„Verruiming van studiebeurzen noodzakelijk"
Pater Stokman
Schifting zij
verantwoord
De Tweede Kamer heeft gisteren
iu behandeling genomen de door
mevrouw FortanierDe Wit (WD)
in de zitting van 26 Februari voorge
stelde motie met betrekking tot
studietoelagen. Tevens kwam daar
bij aan de orde de door de minis
ter van onderwijs ingediende nota,
die enige beschouwingen omtrent
voorzieningen ten behoeve van stu
denten bevatte.
Mevrouw FORTANIER—DE WIT
(V.V.D.) gaf een uitvoerige toelich
ting, waarbij zij opmerkte met de
minister van mening te zijn, dat no
dig zijn vermindering der belasting
en verhoging der salarissen van le
raren en professoren. Studietoelagen
zijn volgens haar onontbeerlijk voor
die ouders, die niet in staat zijn hun
kinderen hoger onderwijs te doen
volgen. Ten aanzien van de midden
groepen is een salaris- en belasting-
politiek noodzakelijk die het moge
lijk maakt, dat de ouders redelijker
wijs zelf in staat zijn de financiële
lasten van de studie hunner kinde
ren te dragen.
Veel arme studenten
Uitbreiding van het aantal studie
beurzen is nog altijd noodzakelijk,
doch zij zag dit als een noodoplos
sing zolang de middengroepen niet
zijn geholpen. Tegen het systeem
van renteloze voorschotten opperde
zij bezwaren. Zeer veel studenten
zijn arm, ze zijn slecht gevoed en
beschikken over te weinig hulpmid
delen, die voor hun studie noodza
kelijk zijn.
De kwestie der selectie bespre
kend, zei zij van oordeel te zijn, dat
de normen, welke daarbij worden
toegepast, aanvechtbaar zijn. Het
systeem van het gemiddelde cijfer
achtte zij zeer gevaarlijk.
Voorts pleitte zij voor een meer
open oog voor de eenzijdig begaaf
den..
Tenslotte diende zij een nieuwe
motie in ter vervanging van de
eerste.
Daarin wordt als oordeel uitge
sproken dat het noodzakelijk is, het
stelsel van de renteloze voorschotten
te vervangen door de verstrekking
van rijksbeurzen a fonds perdu.
Voorts dat een kleine staatscommis
sie. van deskundigen dient te worden
benoemd, die op korte termijn met
voorstellen komt betreffende de
wijze waarop het eerste gevraagde
het best kan worden verwezenlijkt
en tenslotte, dat in afwachting van
de resultaten van bovengenoemd
onderzoek het verantwoord is reeds
voor de cursus 195354 het aantal
rijksbeurzen a fonds perdu te ver
hogen tot ongeveer duizend. Het be
drag per persoon per jaar dient
daarbij op een zodanige hoogte te
worden gebracht, dat het volgen
van de studie en het deelnemen aan
het daarbij behorende algemeen op
voedende gemeenschapsleven mo
gelijk is.
Al te gemakkelijk
Pater STOKMAN (K.V.P.) merk
te op, dat het de vraag is of weten
schappelijk en sociaal verantwoor
de normen voor selectie kunnen
worden vastgesteld en of die dwin
gend kunnen worden toegepast. Hij
achtte het wenselijk het gehele pro
bleem der selectie aan een grondig
wetenschappelijk en experimenteel
onderzoek te onderwerpen. Spreker
betoogde voorts, dat de nota van de
minister al te gemakkelijk heen-
glijdt over de noodzaak van vermin
dering van de belastingdruk en over
de kwestie der salariëring van le
raren en hoogleraren.
Hij vroeg of de Regering er niet
aan wil de studiekosten aftrekbaar
te stellen van het belastbaar inko
men. Hij was het er mee eens, dat
men moet komen tot een aanmerke
lijke verruiming van het aantal
beurzen, al was hij van mening dat
men de renteloze voorschotten niet
helemaal kan missen.
De heer ROOSJEN (A.R.) was van
mening dat alles wat zweemde naar
miskenning van de rechten der
ouders moet worden vermeden. Ook
hij zei tegen renteloze voorschotten
te zijn, al kunnen ze niet geheel
aantal beurzen achtte hij beter dan
afschaffing van het collegegeld.
Tegen verlaging van het college
geld had hij geen bezwaar, al zal
een zodanige verlaging consequen
ties hebben ten aanzien van de sub
sidies van het by zonder hoger on
derwijs. Wat de motie betrof, meen
de de heer Roosjen dat de minister
reeds op de goede weg is en dat hij
die por in de rug niet nodig heeft.
Studieloon
De heer VAN SLEEN (P.v.d.A.)
betreurde het dat de nota geen con
crete plannen bevatte en dat ze
slechts een basis wil zijn.
De grootte der beurzen en rente
loze voorschotten is naar zijn me
ning te gering. Hij stelde voor een
studieloon in te stellen ook al zou
daartegen aanvankelijk bezwaar
worden geopperd. Ook aan leerlin
gen van middelbaar- en kweek
school-onderwijs zou een toelage
dienen te worden gegeven.
De heer LEMAIRE (K.N.P.) was
ook van oordeel dat aan beurzen de
voorkeur behoort te worden gege
ven boven renteloze voorschotten.
Een stelsel van studieionen was voor
hem onaanvaardbaar. Met de motie
betuigde hij zijn instemming.
De heer TILANUS (C.H.) merkte
op dat vele ouders hun kinderen
niet naar ambachtsschool, kweek
school, HBS of gymnasium kunnen
zenden. Maar daarover gaat de mo
tie en de nota niet. Hij verwonder
de er zich over dat de minister in
zijn nota te kennen heeft gegeven
volkomen in te stemmen met de in
middels ingetrokken motie. Een
overmaat van zorg voor de studen
ten zal naar zijn oordeel verslap
pend werken. Dat er verruiming
komt achtte hij wenselijk. De drie
punten die in de motie worden uit
gesproken, hebben zijn instemming
niet en hij zal er zijn stem niet aan
kunnen geven.
Vanmiddag om één uur komt men
weer bijeen.
Verdeling opbrengst
Zomerzegels geregeld
Na langdurige onderhandelingen
zal de „Stichting Comité voor de Zo-
merpostzegels" weldra een feit wor
den.
Hiermede is een einde gemaakt
aan veel wry ving en ongenoegen over
zeggenschap en methode inzake de
verdeling van zomerzegelgelden,
waarvan vijftig percent voor sociale
en vijftig percent voor culturele doel
einden bestemd is.
- Tot dusverre werd over de op
brengst door (of namens) de minis
ters van O. K. W. en Sociale Zaken
beschikt. Dit nu werd onjuist geacht,
omdat het particuliere initiatief,
waardoor het geld bijeen kwam, daar
door geen enkel zeggenschap had.
Hierin is nu beslist, dat de nieuwe
stiohting verdedingsschema's zal ma
ken, welke de formele goedkeurin
gen van de ministers van O. K. W.,
Maatschappelijk Werk en Sociale
Zaken zullen behoeven. Een derge
lijke regeling bestaat ook voor de
kinderzegels.
Van de opbrengsten zal 25 percent
volgens een vastgesteld schema recht
streeks door provinciale instellingen
worden verdeeld; de resterende 75
percent wordt centraal over landelij
ke instellingen verdeeld.
De verkoop van zomerzegels wordt
op het ogenblik nog ietwat gehin
derd door de voorraadjes Watersnood
zegels, die hier en daar nog niet zijn
opgebruikt. De plaatselijke comité's
werken echter zeer hard en willen
alles op alles zetten om het bedrag
van ruim 131.000 gulden, dat in 1952
voör verdeling beschikbaar kwam, dit
jaar tenminste te evenaren.
Op Vrijdag 22 Mei zal te Nijmegen
worden opgericht de Stichting
„Universitair Kankercentrum te Nij
megen". De reeks universitaire kan
kercentra, die reeds zijn gevestigd
te Leiden, Groningen en Utrecht
wordt thans met dit vierde cen
trum uitgebreid. De oprichting van
het laatste centrum van de reeks,
n.l. lat van Amsterdam, zal plaats
vinden op 26 Mei.
De taak van de universitaire kan
kercentra is in de Stichtingsbrief om
schreven als: bestrijding van de
kanker door de behandeling van pa
tiënten, lydende aan kwaadaardige
gezwellen en Je bevordering van het
daartoe noodzakelijke wetenschap
pelijke onderzoek, het na onder
zoek van deze patiënten, de mede
werking aan de Centrale Kanker
registratie, het bevorderen van de
Opleiding van de kankerspecialisten
en de samenwerking met alle organi
saties, instellingen .en personen,
werkzaam in hét belang van de kan
kerbestrijding.
De oprichting van deze universi
taire kankercentra is mogelijk ge
maakt door bijdragen verstrekt door
het Koningin Wilhelmina Fonds voor
de kankerbestrijding.
GIFMENGSTER TOT 15 JAAR
VEROORDEELD
De rechtbank te Almelo heeft de
45-jarige B. J. K.—De G.. uit Hen
gelo, tot 15 jaar gevangenisstraf met
aftrek en ter beschikkingstelling van
de regering veroordeeld. Verdachte
had in November 1952 haar echtge
noot om het leven gebracht door
rattenkruid door de zuurkool te
mengen. De eis luidde 20 jaar met
aftrek.
EERSTE KAMER
In de Eerste Kamer kwam giste
ren aan de orde het wetsontwerp,
verandering in de grondwet, strek
kende tot wijziging en aanvulling
van de bepalingen betreffende de
buitenlandse betrekkingen (tweede
lezing)
De heer POLLEMA (CH), be
treurde het, dat de regering een aan
vullende toelichting op dit stuk heeft
gegeven. Intussen heeft het wets
ontwerp ten onrechte weinig indruk
op het volk gemaakt.
Bij de gehouden verkiezingen heeft
het volk zich totaal onverschillig ge
toond tegenover de grondwetsherzie
ning. Het schijnt zich niet bewust te
zijn van de kentering der tijden, die
van het grootste gewicht is voor on
ze bestaansmogelijkheid.
Spr. wees op verschillende bezwa
ren van zijn fractie, welke hij in
eerste instantie uitvoerig heeft be
sproken. Deze voorstellen zullen al
leen goed kunnen werken als er 'n
behoorlijke samenwerking is tussen
regering en Staten Generaal. Spr.'s
fractie zal dan ook alleen voorstem
men in het vertrouwen dat de rege
ring nimmer achter de rug van het
parlement om beslissingen zal ne
men in voor de souvereiniteit be
langrijke kwesties.
De heer VAN WALSUM (Arb.),
zeide, dat ook zijn fractie zal voor
stemmen. Zij achtte deze wijziging
een stap vooruit. De grondwet mag
geen beletsel zijn om de ontwikke
ling der nationale rechtsorde mede
te maken.
De heer ANEMA (AR), zeide, dat
in zijn oorspronkelijk oordeel geen
wijziging is gekomen. Ook thans zal
sprekers fractie gaarne haar stem
aan het ontwerp geven.
De heer SASSEN (KVP): Het
wetsontwerp is ingediend uit vage
en idealistische overwegingen; min-
j der dan uit integratie-noodzaak. Met
worden gemist. Verruiming van het dit wetsontwerp heeft men meer
opengehakt dan noodzakelijk en
menselijk was.
De heer DE VOS VAN STEEN-
WIJK (Vrijh.) achtte het geen fraaie
figuur om by algemene grondwets
herziening verschillende punten op
nieuw onder ogen te zien. Een grond
wetsherziening moet immers terdege
voorbereid zijn en bepaalde beslis
singen niet op losse schroeven laten.
Het is ook de vraag of de commissie
op deze manier haar eigen werk zal
willen desavoueren.
De vergadering werd verdaagd tot
Woensdag half elf.
W oonwagen-ruzie
eiste een dode
In een vechtpartij, die door onbe
kende oorzaak ontstond tussen de 32-
jarige A. L. en de 40-jarige P. in het
woonwagenkamp te Grave werd de
eerste, vader van vijf kinderen, zo
zwaar mishandeld dat hij is overle
den.
Toen de woordenwisseling tussen
de beide mannen een hoogtepunt had
bereikt, liep P. plotseling weg, maar
kwam even later terug met zijn» beide
zoons gewapend met een zware bijl
en een staaf ijzer. De deur van de
woonwagen, waarin L. zich had te
ruggetrokken, werd geforceerd, en
toen L. met zijn vrouw wilde vluch
ten werden beiden neergeslagen.
Door familieleden werden ze naar
de dokter te Grave gebracht; deze
moest de man echter opgeven. De
toestand van de vrouw is goed.
Twee van de daders, de vader en
zijn oudste zoom, zijn inmiddels ge
arresteerd. De jongste zoon is nog
voortvluchtig. De verhouding tussen
beide families was tot voor kort uit
stekend.
K
Vol sprankelend zonlicht.
Verrassend fijne smaken.
*t>e vetsnapmntf.
vast cte msïe zang.
U herkent RANG aan de
vrolijke kleurentinteling en
aan de naam RANG. die op
het beschermend omhulsel
(Advertentie)
Gisteren is bij Wilton Feijenoord
te Schiedam een wilde „sit down"-
staking uitgebroken. Deze werd ge
organiseerd door personen, die niet
in betrekking staan tot de vakbon
den. Zij maakten gebruik van het
feit, dat de fabriekskern op excursie
was en slaagden erin, het ongeveer
zesduizend man sterke personeel er
toe te brengen, het werk neer te
leggen. Dit ging overigens in vol
maakte orde, zodat er naar buiten
niets te merken viel.
Zodra de Unie van Vakbonden
kennis kreeg van de staking, hebben
OPGAVE DOODSOORZAAK DOOR
ARTS IS VERPLICHT
De Hoge Raad heeft gisteren ar
rest gewezen in de zaak van dr. J.
B. S., directeur van het Tilburgse
gemeenteziekenhuis, die in een over-
lijdensacte de doodsoorzaak van een
patiënt opzettelijk niet had ingevuld,
zich op het ambtsgeheim beroepen
de. De kantonrechter te Tilburg leg
de 6 gulden boete op, welk vonnis
werd bevestigd door de rechtbank
te Breda.
De Hoge Raad heeft het cassatie
beroep van de arts verworpen. Het
arrest werd ter zitting niet gemoti'
veerd.
vertegenwoordigers daarvan alles in
het werk gesteld, de arbeiders weer
aan het werk te krijgen.
Dit optreden van de vertegenwoor
digers der genoemde Unie had tot
resultaat, dat het werk om vier uur
des middags werd hervat. Het gaat
hier om een reeds enkele weken lo
pend intern conflict. In 1952 zijn
werkgevers en werknemers over
eengekomen, dat indien bij Wilton
Feijenoord een dividend van vier
procent werd uitgekeerd, de arbei
ders recht zouden hebben op acht
enveertig uren loon. Bij een divi
dend van acht procent zou dit aan
tal uren zesennegentig bedragen. Dit
jaar is inmiddels elf procent uitge
keerd, en nu ontstond er kwestie
over de vraag, of de arbeiders recht
hadden op een uitkering in verband
met deze.drie procent extfa.
De kwestie is bij het college van
rijksbemiddelaars aanhangig ge
maakt. en vandaag zal er in een
bijeenkomst van dit college en ver
tegenwoordigers van de Unie van
metaalbewerkers een beslissing wor
den genomen, namelijk over de
vraag, of de drie procent extra zo
als oorspronkelijk was aangenomen
als reserve voor het pensioenfonds
zou worden aangewend, of direct
uitgekeerd. Vier weken geleden
heeft eveneens een „sit down"-sta-
king gedreigd, maar die kon toen
door ingrijpen van de vertegen
woordigers der vakbonden voorko
men worden.
Nederl. Rampslachtofferjes in Zwitserland
Zesentwintig kinderen in de leeftijd van 6 tot 12 jaar, afkomstig van Schou-
wen-Duiveland en Zuid-Beveland, twee zwaar door de ramp getroffen
eilanden, zijn, begeleid door twee kinderverzorgsters, enige tijd geleden
naar Zwitserland vertrokken, om daar weer wat op verhaal te komen. De
kinderen verblijven drie weken in Crans, als gasten van Zwitserland, waar
zij een heerlijke onbezorgde tijd doormaken. Men had oorspronkelijk het
plan, de kinderen in militaire barakken onder te brengen, doch de hotel
eigenaar Charles Turini, besloot een étage van zijn hotel geschikt te maken
om de kinderen te ontvangen. In kamers van het elegante Golfhotel, waar
zelfs koningen en koninginnen hebben gewoond, huizen thans de Neder
landse kinderen, die de gehele dag omringd worden met de goede zorgen
van de heer Turini. Vaak gaat de heer Turini zelf mee op wandelingetjes
met de kinderen. Hier ziet U hem, aan iedere kant een Nederlandertje.
