S)e £ddóe(Somci/nt
Noren begroetten onze
koningin in hun land
DE RAMP MET DE „DUKE OF YORK
Belangrijk voorstel der
Noordelijken
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 7 MEI 1953
•Hsti JAARGANG No. 12883
Toch nog doden
op de Duke of York
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., t 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert*: 15 et* p. mm. Telefoontjes f 1.50
Koningin en prins waren te vroeg
Reeds geruime tijd vóór het vast-
gestelde uur van aankomst, wachtte
een aantal autoriteiten en een vrij
groot aantal belangstellenden, waar
onder vele schoolkinderen, op en
rondom het eenvoudige vliegveld
Fornebu op de komst van het Ned.
koninklijke paar. Maar ook geruime
tijd voor het uur van landing cirkel
de het koninklijke vliegtuig boven
Oslo. Pas op het vastgestelde tijdstip
zette majoor Sonderman het vlieg
tuig neer.
Koning Haakon en kroonprins
Olav waren enkele minuten tevoren
gearriveerd.
„GOEDEN DAG, HEER KONING"
Het was een aardig moment toen
de 80-jarige koning voor de erewacht
stond en de leden van de wacht ge
zamenlijk de groet brachten „God
dag herrekonge" (goeden dag heer
koning.) Nadat de koning de groet
aan het vaandel had gebracht en zich
nog enige tijd had onderhouden met
de minister-president, landde het
vliegtuig.
Koning Haakon en kroonprins
Olav, beiden gekleed in admiraals
uniform, liepen naar het vliegtuig
toe, op de voet gevolgd door een
schare persfotografen. Deze laatsten
drongen zo ver naar het vliegtuig,
dat de koning zich genoodzaakt zag
met enkele handbewegingen hen een
halt toe te roepen.
Konii-gin Juliana zag er na de
luchtreis nog zeer opgewekt uit en
werd begroet door koning en kroon
prins. Daarna volgde prins Bernhard
in de uniform van generaal van de
luchtmacht.
De koningin was gekleed in een
blauwgrijs toilet, met een lichtblauw
halsdoekje. Daarover droeg zij een
chinchilla bontcape. Als hoofdtooisel
had zij een klein grijs kapje met ai
grettes.
Voor het koninklijk paleis te Oslo
wachtte naar schatting een tweedui
zend mensen. Zij bleven rustig wach
ten totdat de deuren naar het balcon
werden geopend Ook toen werd nog
geen gejuich aangeheven. Dat klonk
eerst op hartelijke wijze op, toen ko
ning Haakon en de koningin op het
balcon verschenen, met prins Bern
hard, de kroonprinses Martha en de
prinsessen Ragnhild en Astrid.
Oslo was opgefleurd met vele
Noorse en Nederlandse vlaggen.
Langs de voornaamste straten waren
vlaggemasten geplaatst en van vele
gebouwen wapperden de vlaggen.
Naar Akershus.
Het was des middags in de stad
veel drukker dan bij de aankomst.
Langs de straten naar de vesting
Akershus stonden velen de koninklij
ke bezoekers af te wachten.
Na de inspectie van de erewacht
droegen de koningin en prins Bern
hard gezamenlijk een grote krans
van witte anjers, die aan de voet van
het monument op de binnenplaats
van de vesting werd neergelegd. Het
was een ontroerend ogenblik, tref
fend door de eenvoud, passend bij
het sobere gedenkteken voor de No
ren, die hun leven gaven voor de
strijd om de vrijheid. De krans had
twee grote linten in de rood-wit-
blauwe kleur, met op het ene een
gouden J. en op het andere een gou
den B.
Hierna maakten de koning met
koningin Juliana en de prins met
kroonprins Olav een kleine wande
ling langs een der wallen, vanwaar
men een prachtig uitzicht op fjorden
en havens heeft.
Koningin Juliana en Koning Haakon
gezeten in de auto, bij het verlaten
van het vliegveld. TELEFOTO.
Op het stadhuis.
Om kwart voor vier vertrokken
de koninklijke bezoekers, vergezeld
door koning Haakon en kroonprins
Olaf, met hun gevolg naar het stad
huis van Osló. De koningin toonde
grote belangstelling voor de muur
schilderingen, die in de grote hal en
in de vele zalen zijn aangebracht,
evenals voor de andere werken van
Noorse kunstenaars, waaraan dit
stadhuis rijk is. Men zou het als het
ware een museum van moderne
Noorse kunst kunnen noemen.
Het was een ongedwongen samen
zijn, als van een grote familie. De
tachtigjarige Noorse koning maakte
een bijzonder levendige indruk. Hij
onderhield zich met tal van gasten
en met de gastheren in het Noorse
stadhuis, maakte menige kwinkslag
en toonde zich al evenzeer geïnte
resseerd in de vele portretten van
vroegere burgemeesters, die in een
der zalen zijn opgehangen.
Toen men terugkeerde in de grote
zaal, die uitzicht geeft op de zee,
werd het kleine gezelschap een glas
champagne aangeboden. Koning
Haakon was de eerste, die een glas
champagne haalde en dit met vlugge
tred cn een charmante buiging aan
onze koningin aanbood.
Even voor vijf uur vertrok men
naar het paleis, waar de thee werd
gebruikt. De menigte buiten was in
middels sterk gegroeid. In Oslo slui
ten de meest kantoren om 4 uur, zo
dat velen eerst dan de gelegenheid
hadden iets van het koninklijk be
zoek te zien.
De Noren uiten zich anders dan
Zuidelijke volken, maar algemeen
kon men een warme belangstelling
beluisteren voor onze koningin, die
een zeer charmante indruk maakte.
H. M. de Koningin en Prins Bernhard
leggen tezamen de krans bij het
monument, terwijl Koning Haakon
(rechts) toeziet. TELEFOTO.
AARDBEVING IN CHILL
Een groot gebied tussen de Chi*
leense plaatsen Ttalca en Concep
tion is Woensdag door een aardbe
ving getroffen. Het vierhonderd ki
lometer ten Zuiden van Santiago ge
legen Conception is het middelpunt
van een belangrijk industrieel ge
bied.
Er zjjn minstens veertien personen
om het leven gekomen, waarvan
vijf te Chilian, waar ook nog twaalf
ernstig gewonden waren.
Men vreest dat het aantal
slachtofters in plaatsen in de omge
ving van Chilian mogelijk nog ho
ger zal zijn.
De verbindingen tussen Santiago
en het getroffen gebied zijn verbro
ken. Gemeld wordt dat" Concepcion,
Talca en Chilian het ergst zijn ge
troffen.
Laos voor de V.N.?
De Verenigde Staten plegen op het
ogenblik met velschillende bondge
noten overleg over een mogelijk be
roep oP de Verenigde Naties om op
te treden tegen de communistische
invasie in het Indo-Chinese konink
rijk Laos.
Tit is door de Arrerikaanse minis
ter Dulles medegedeeld in de com
missie voor buitenlandse aangele-
genheuen van het Huis van Afge-
vaard'gden
Frankrijk .aarze.t op dit punt, om
dat een „int »rnaticnalisering" van de
Irdo-Chinese oorlof zal kunnen lei
den tot een invasie van Chinese
„vrijwilligers".
Dulles herhaalde, dat de aanval
op Laos een kwestie van ernstige
zorg was.
Het ging volgens hem om meer
dan een Franse koloniale kwestie.
Thailand (Siam) werd militair be-
dreigri Een succesvolle invasie in
Thailand zou de positie van Birma
uiterst precai- maken, de positie van
Indonesië in gevaar brengen en op
den duur ernstige economische moei
lijkheden 'eroortaken vooi Japan.
Immers, lajvin moet om zichzelf
te kunnen u>Jr J'pen handel drijven
met Zuidoost Azië Zou dit gebied
onder de voet wreden gelopen, dan
zou Amerika de Japanners wellicht
moeten toestaan, om handel te gaan
drijven met het communistische
vasteland, dan wel meer geld uitge
ven om Japan te steunen.
De aanval op Laos aldus Dulles,
pretendeert niet eens meer een re-
volutionnaire bev/tging te zijn Het
is een rechtstreekse militaire agres-
die door strijdkrachten die grotendeels
geoefend en uitgerust zijn in rood
China.
SNELLE HULP VOORKWAM
ERGER.
De snelhêid waarmee vele schepen
gisteren dc schipbreukelingen van
de „Duke of York" te hulp zijn ge
schoten, heeft een grotere scheeps
ramp voorkomen. Aan boord bevon
den zich 72 Nederlanders.
„Aan boord hebben zich" aldus
vertelden schipbreukelingen bij aan
komst in Engeland, „vreselijke tone
len voorgedaan". „Het was een ont
zettend gezicht", zei een Amerikaanse
brigade-generaal, die met verlof was
Krijgsgevangenen mogen in Korea blijven
De Noordelijke onderhandelaars te Panmocndjon hebben Donderdag een
zeer belangrijk voorstel gedaan Zij stellen voor, een repatriëringscommissie,
bestaande uit vertegenwoordigers \an Tsjecho-Slowakije, Zwitserland, Po
len, Zweden en India, te vormen, „teneinde de terugkeer van de gevange
nen, die niet onmiddellijk worden gerepatrieerd, binnen twee maanden na
het sluiten van een bestand te vergemakkelijken."
CONTROLE-COMMISSIE
Volgens dit voorstel moet elk van
de genoemde landen een evengroot
aantal militairen zenden teneinde
de gevangenen geheel onder con
trole te houden. Voorts zouden de
landen, waaruit de gevangenen af
komstig zijn, de gelegenheid moeten
krijgen om vertegenwoordigers te
sturen, die de „bezorgdheid van deze
gevangenen moeten wegnemen".
Vier personen verloren het leven
Het is thans gebleken, dat in het geheel vier personen bij de ramp van de
„Duke of York" het leven hebben verloren. Drie van hen stierven aan
boord van het zwaar gehavende schip, de vierde, de 54-Jarige mevrouw
Margo Ansdell, overleed korte tijd, nadat zij was gered, in een ziekenhuis.
Zij was, na een week vacantie te Delft, op dc terugweg naar haar woning
in het Engelse graafschap Buckinghamshire. De namen van de andere drie
slachtoffers zijn nog niet bekend gemaakt. Donderdagochtend vroeg werd
meegedeeld, dat de toestand van alle gewonden „bevredigend" was.
Alle geredden zijn eenstemmig in hun lof voor de bemanningen van de
„Duke of York" en de schepen, die aan het reddingwerk hebben deelge
nomen.
uit Duitsland cn zich ternauwernood
kon redden. „Vrouwen en kinderen
werden eerst in de reddingboten ge
plaatst, maar de boten waren ze vol,
dat het niet mogelijk was te roeien.
Wij hebben enige tijd hulpeloos rond
gedreven in zee, vér van het wrak,
aar de redding in volle gang was.
Het was een nacht van verschrik
king".
Vele van de passagiers waren Brit
ten, die van bezoeken aan oorlogs
graven in Nederland terugkeerden.
Terstond na de aanvaring snelden
reddingboten, sleepboten cn andere
schepen te hulp. Dc „Haiti Victory"
de „Duke of York" op sleeptouw
naar Harwich. Twee sleepboten na
men deze taak later over.
OOGGETUIGE VERHALEN.
Ooggetuigen vertelden na aankomst
in Engeland, dat zij omstreeks half
vijf een geweldige slag hadden ge
voeld. Vele passagiers werden uit hun
bedden geslingerd, waardoor aanvan
kelijk paniek ontstond. Don Bellamy,
een Britse verlofganger uit Duits
land zag hoe een der passagiers door
de hevige aanvaring bekneld was ge
raakt tussen twee staalplaten van 't
schip. Zonder acht te slaan op het
grote gevaar, schoten mannen toe
met branders om dc passagier tusi
sen de staalplaten uit te branden.
Bij de appartementen, waar de
aanvaring plaats had, werd een
enorme ravage aangericht. Hier vie
len de meeste gewonden. De Ameri
kaanse bemanning van de „Haiti
Victory" en veel passagiers van dit
schip namen terstond het reddings
werk ter hand. Hierdoor zijn tiental
len, die niet zwemmen konden of
door verwondingen niet in staat wa
ren te zwemmen, van de verdrin
kingsdood gered.
Twee Amsterdamse zakenlui, die
zich aan boord van de „Duke of
York" bevonden, de heren Haye en
Blokker, vertelden dat zij, toen zij
na de hevige botsing aan dek van dc
„Duke" kwamen, zagen, dat het Ame
rikaanse schip vier meter in dc
scheepswand van het Britse schip
was doorgestoten. Vele passagiers
werden ernstig bedreigd door stoom
en hete olie, die zich verspreidde
over het dek. De mensen holden
rond, schreeuwend „Wat is cr ge
beurd", maar binnen een paar mi
nuten waren de eerste reddingsboten
uitgezet.
De Amsterdammers vertelden, dat
het ontzettend koud was, maar
niemand had tijd om daaraan te den
ken. Iedereen trachtte een plaats in
de reddingboot te krijgen, doch toen
Generaal Harrison verklaarde te
genover correspondenten dat dc
communisten hebben toegegeven, dat
er geen gevangenen uit Korea moe
ten worden weggevoerd.
Hij zeide voorts o.m.: „De kwestie
is zo belangrijk, dat de beslissing
door de regeringen zelf moet wor
den genomen".
Op verzoek van de verbondenen
zijn de onderhandelingen tot Zater
dag verdaagd.
De Perzische minister-president, dr.
Mossadecq. heeft verzocht meer Ame
rikaanse hulp te mogen ontvangen op
grond van het zogenaamde punt vier
van president Truman, dat betrek
king heeft op de hulpverlening aan
economisch minder ontwikkelde lan
den. Hij wil deze hulp in het bijzon
der hebben voor industriële ontwik
keling van het land. Hij dankte Ame
rika voor de in het verleden ontvan
gen hulp, maar zeide, d-t aan Perzië
meer aandacht diende te worden gc
schonken.
Luchtfoto van de „Duke of York"
met in de nabijheid een sleepboot
(rechts) en een motorsloep.
voorsteven van het Engelse schip is
geheel weggeslagen. TELEFOTO.
men van de eerste schrik van dc bot
sing bekomen was. was er van pa
niek geen sprake. Op ordelijke wijze
gingen eerst de vrouwen cn de kin
deren naar beneden in de boten en
toen volgden de mannen. Op enkele
boten werd gezongen om dc moed cr
in te houden, vertelde do heer
Blokker.
De eerste schipbreukelingen wer
den in Dover door dc „American
Merchant" aan land gebracht. Een
aantal moest naar het ziekenhuis
worden overgebracht voor een be
handeling van een zenuwschok; an
deren hadden verwondingen opgelo
pen.
In een telegram uit Londen van
de British Railway wordt medege
deeld, dat alle passagiers een shock
hebben gekregen; de Nederlanders
J. Held uit Den Haag cn H. J. Hoog
kamp, eveneens uit Den Haag, beho
ren tot de gewonden. Dc luitenant
van de American Air Force Baca
liep een bekken fractuur op. De Duit
ser Vassbcndcr heeft een hevige
shock. De namen van dc overige ge
wonden en vermisten zijn nog niet
bekend.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Donderdagavond
tot Vrijdagavond. Opgemaakt
to 10 uur).
NACHTVORST.
Tamelijk heldere nacht met
weinig wind cn op vele plaat
sen cn in het Noordoosten van
het land mogelijk zware nacht
vorst. Morgen overdag vrij zon
nig weer met een zwakke tot
matige Noordoostelijke wind en
ongeveer dezelfde temperaturen
als vandaag.
8 Mei: zon op 4 58 en onder 20.10;
maan op 2.45 en onder 14 18 uur.
Het weer in Europa
De wcerrapportcn van hedenmor
gen 7 uur luiden:
weer
temp.
HELSINKI
geheel
bcw.
4 C.
STOCKHOLM
onbewolkt
12
OSLO
zwaar
bcw.
8
KOPENHAGEN
half
bcw.
12
AMSTERDAM
licht
bcw.
10
EDINBURGH
gch.
bew.
16
LONDEN
zwaar
bcw.
18
LUXEMBURG
geheel
bcw.
11 H
PARIJS
zwaar
bcw.
18
BORDEAUX
onbewolkt
24
GRENOBLE
onbewolkt
20
NICE
geheel
bcw.
10
LOCARNO
half
bew.
24
BERLIJN
geheel
bcw.
13
FRANKFORT
regen
13
MUNCHEN
geheel
bcw.
12
WENEN
licht
bcw.
15
INNSBRUCK
regen
13
3\Cowtedje
Er zijn grijsaards van drie jaar
en kinderen van honderd.