Leidse Kamer van Koophandel wenst controle op openbare nutsbedrijven WOENSDAG 6 MEI 1953 Ut LtlDSE COURANT tt'KSTE BLAD - PAGINA 2 Monument geplaatst te Noordwijk op het graf van Maria Montessori CAROANOVERBRENGING WORtVAAR GARAGE UOQtmBSTPMT 41-TU. 23730 (Advertentie.) Vandaag is het een jaar geleden, dat Maria Montessori de Italiaan se vrouw, die het kleuteronderwijs in nieuwe banen leidde in Noord- wijk overleed. Haar sterfdag heeft men niet on opgemerkt laten voorbijgaan. Op haar graf op de R.K. Begraafplaats aan de Goowcg is vandaag een mo nument gereedgekomen, dat de her innering aan deze grote vrouw leven dig' zal houden. Het monument is ontworpen en uitgevoerd door de steenhouwerij G. Keuzenkamp te 's-Gravenhage. Het geheel, dat bestaat uit Ro maans Travertine (geslepen) heeft een clipsvorm met pilasters en af- dekbanden. Links op het monument staat de Alfa, in het midden het Griekse kruisteken en rechts de Omega. Daaronder Maria Montessori 31/8/1870 6/5/1952. Dan volgt over de gehele breedte van het monument een Italiaanse tekst, waarvan de Nederlandse ver taling luidt: Ik vraag aan de lieve kinderen, die alles vermogen, om zich met mij te verenigen voor het bewaren van de vrede over de wereld in de harten van de mensen. Dc inscripties zijn uitgevoerd in het Oud-Romeinse lettertype. Bij dc plaatsing van het monument is het graf zelf onberoerd gebleven. I-Iet wordt geheel door beplanting gedekt. Het ligt in de bedoeling, dat ieder land een ceramiquc tegel-embleem zal inzenden, welke emblemen oo het monument zullen worden aange bracht. Harwich-boot aangevaren Hedenmorgen vroeg, om 4.45 uur is de Harwich-nnchtbool „Duke of York" op ongeveer 45 mijl ten O.Z.O. van Harwich in botsing gekomen met bet Amerikaanse s.s. „Haiti Victory". Dc „Duke of York" begon water tc maken en daarom werden dc pas sagiers in de boten gezet cn werd om assistentie gevraagd. Hoeveel passagiers aan boord wa ren staat nog niet vast; volgens een sagiers aan boord geweest cn 37 le- herieht uit Harwich zouden 440 pas den der bemanning; volgens dc agent der Britse spoorwegen in Hoek van Holland waarvan dc boot om 12 uur was vertrokken bevonden zich echter niet meer dan 341 pas sagiers aan boord cn 76 beman ningsleden. Om kwart voor tien zond dc „Duke of York" een S.O.S. uit, omdat een bekneld geraakte vrouw en kind wa ren waargenomen. Het schip vroeg om zwaar reddingsmateriaal, aange zien vermoed werd, dat de vrouw on het kind ernstig gewond waren. Volgens een ander radiobericht is de gehele boeg van het schip vóór de brug afgebroken en gezonken. De „Haiti Victory' heeft de „Duke of York" op sleeptouw genomen. Uit Harwich is de „Norfolk Fer ry", eveneens een schip van de Brit se spoorwegen vertrokken om de passagiers op te halen, die door ver schillende schepen in de buurt zijn opgenomen. Ben tweede vrachtschip van de maatschappij, de „Dewsbury", op weg van Antwerpen naar Harwich,, is eveneens naar de plaats van de aan varing gedirigeerd. Later werd uit Dover gemeld, dat dc opgesloten vrouw en het kind zijn gered. Onder de geredden, die aan boord van de „American" zijn opgenomen, bevindt zich een gewonde, die m aankomst in Dover naar een zieken huis vervoerd zal worden. Arrestaties in Argentinië Dc Argentijnse politic heeft giste ren bekend gemaakt, dat zij elf voor aanstaande mannen van tussen de Hedenmorgen werd op hot graf van Maria Montessori een krans gelegd door een deputatie van Montessori scholen. VOORSCHOTEN Zilveren priesterfeest pater Calasanctius Op „Bercsteyn" hebben de studen ten van het seminarie van dc paters Capucynen het zilveren priesterfeest gevierd van hun studieprefect, pater dr. Calasanctius. Het eigenlijke feest viel in de vasten en daardoor werd het nu pas gevierd. In de mor gen droeg dc jubilaris een plechtige is voorbijgegaan. Voor de rest her innerde niets er aan, dat 8 jaar ge- geleden, na vele moeilijke jaren en een nog mocil'j'k.r winter, eindelijk de vrijheid heroverd was! LEIDERDORP BRANDWEERWEDSTRIJDEN. Dc jaarlijkse wedstrijden van de Provinciale Brandweerbond zullen dit jaar gehouden worden te Leider dorp en wel op Zaterdag 9 en 16 Mei a.s. des middags om half twee nabij dc Hoogmadese weg. Aan deze wed strijden nemen niet minder dan 33 ploegen deel, welke bestaan uit vrij willige gemeente-brandweren en be- drijfsbrandweerploegen. Op Zaterdag 9 Mei zullen elkaar bekampen de ge meente-brandweerploegen van Was senaar, Lcidschcndam, Oostvoorne, Poortugaal, Boskoop, Dordrecht 3x, Schiedam, H.I. Ambacht, Dirksland, Lekkerkerk, Numansdorp, Spijkenis- se en Ridderkerk, in totaal 15 ploe gen. Op Zaterdag 16 Mei volgt dan het tweede deel der wedstrijden en zullen opnieuw 18 ploegen aantreden. Afhaaldienst K.V.P. Het bestuur van de Kath. Volkspartij afd. Lei derdorp maakt bekend, dat voor de genen, die niet in staat zijn persoon- Stijgend gevoel van onbehagen UITVOERIG RAPPORT SAMENGESTELD lijk hun stem uit te brengen bij de H~*MUop. da^rbij'^ca^isteertT döor I gemeenteraadsverkiezing Sp 27 Mei dc dir. peter mr. Laetantms cn de geen gebruik kunnen of w.l- overstc pater Eusebiue. Na de H. U'n ™><en van een volmacht, er ge- Mis vond een receptie plaats, waar- 1 te" "°Idu",T' u - -♦..m ut.» j I legenheid naar het stembureau. Zij bu de studenten het hoogste woord h- gebruilc wensen maU_ hadden, voordrachten zang, muziek kcn moe(en ZQ di lyk <*n onptip sawn vnrmrion spjampn- —0 opgeven bij de heer F. Zandbergen, en goede gaven vormden gezamen- iijk het geschenk, 's Middags was Hoogmadesë wee ~40. het weer de beurt aan pater Ca lasanctius, die de leerlingen een ge zellige middag aanbood en waarvan de gehele jeugdige schare en de pa ters zeer genoten hebben. BEVRIJDINGSDAG. De bevrijdingsdag is gisteren in Voorschoten onopgemerkt voorbij gegaan. Het was een dag ais alle an dere, alleen wappei oen driekleuren van gebouwen cn huizen. Op de scholen is nog iets gedaan om dc kinderen het besef van deze dag bij te brengen. Zo is op dc scholen iets Uit een enquête, vóór dc oorlog in de voornaamste landen ter wereld in gesteld door dc Internationale Kamer van Koophandel, is gebleken, dat Ne derland het grootste aantal staats-, provinciale- en gemeentebedrijven bezat. Hoe deze situatie thans is, zal moeilijk met enige zekerheid te zeg gen zijn, maar zoveel staat wel vast dat het probleem de. overheidsbedrij ven en hun beheer een vraagstuk is dat vooral voor Nederland van^grote betekenis is. Aldus vangt het rapport aan, dat de Kamer van Koophandel en Fa brieken voor Rijnland te Leiden heeft samengesteld over dc Bureaux voor Controle en Advies, dat op de vergadering van gistermiddag be handeld is. Uit de kamerstukken, bijv. de voorlopige verslagen van dc Eerste Kamer op de begroting van Water staat en van de P.T.T. voor het jaar 1953, is wel gebleken, dat er ook in de Staten-Generaal oen ernstig ge voel van onbehagen leeft t.a.v. het toezicht cn de controle op bepaalde overheidsbedrijven. In hoeverre deze bedrijven deskun dig, met de nodige soberheid en in de juiste richting geleid worden, men kan er in het algemeen zich een in druk over vormen, doch voor een buitenstaander is het vrijwel onmo gelijk een grondig inzicht in een en ander te ver'cepger nat v :lgens een aantal leden van de Eerste Kamer de overheid de eigen vervoersonderne mingen, of althans die bij welke zij finantieel geïnteresseerd is, een voor voorbeeld inmiddels door veel plaat sen in de omgeving werd nagevolgd is zo te zien hard op weg om een voor Oegstgeest onafscheidelijk 011- verteld over deze dag, bij sommige derdeel van de bevrijdingsdag te tussen het gewone werk door, wijl op een van de scholen naar ons bekend is, dc geheie middagschool De tweede braderie te Oegstgeest werd ook weer 'n geweldig succes Het vorig jaar door de plaatselijke i meter of wat naar voren verplaatst middenstand genomen initiatief tot en er van alles te kust en te keur het houden van een Braderie welkj uitgestald, zodat het doorgaans vrien- worden. Want ook op deze vijfde Mei had- HHpVÜPIVlHH! IVPHHH den een aantal winkeliers .n het win- tijd in een feeststemming met pop- kelccntrum Deutzstraat, Geversstraat, penkast, een tractatie cn spelletjes Kemper.aerstraat hun étalages een Vrouw bewaarde een jaar lang rattenkruid om man te vergeven 20 Jaar geëist slagen te Buenos Aires, die de politie aan een bende „terroristen" toe schrijft. Dc politie zet haar reeks van overvallen te Buenos Aires en elders in Argentinië voort. De meesten van dc gearresteerden zijn leiders van de oppositiepartijen. Gisteren gaf de politie bovendien een aantal foto's vrij van wapens, die bij al die overvallen zouden zijn ge vonden. Op deze foto's waren machi negeweren, geweren, automatische pistolen en handgranaten tc zien. Ook was er een tclescopiseh vizier by, hetgeen bij de politic het vermoeden had gewekt, „dat de terroristen" voornemens waren ook „op lange af- 1 stand" tc moorden. Twintig jaar met aftrek heeft de officier van justitie bij de Almelose rechtbank gisteren geëist tegen de 45-jarige vrouw J. K.-G. uit Hengelo. Zij stond terecht omdat zij haar man met rattenkruid vergiftigd had. Reeds een jaar lang had zij met dit plan rondgelopen. De vrouw legde een volledige be kentenis af voor de rechtbank. Het betrof ook hier weer het oude liedje. De vrouw was haar man on trouw; hierdoor kwamen ruzies en ten slotte begon de vrouw de man „vervelend" te vinden. Reeds een jaar voor de vergiftiging, die op 12 Nov. 1952 geschiedde, had verdachte rhodent bij een drogist gekocht. Na dien had zij het vergif op zolder in een oude schoen bewaard. Ter zitting bleek, dat zij op een geschikte ge legenheid had gewacht. Toen dc man een restant tanden cn kiezen had la ten trekken, nam de vrouw de kans waar. Eerst na zeven dager.- was dc uit werking van de rhodent aan de dag getreden. Uit het verhoor tijdens het onder zoek bleek dat de kinderen uit het gezin geen wrok tegen hun vader hadden, zelfs waardering. Wel trad hij op als zijn dochter te laat thuis kwam, maar dat achtte iedereen nor maal. De officier van justitie ging eerst de voorgeschiedenis na, waarna hij tot de conclusie kwam dat verdachte het misdrijf met voorbedachte rade heeft gepleegd en voorts dat het toe dienen van het vergif de oorzaak van de dood is geweest. Typerend voor verdachte noemde de officier het feit dat zij haar man van onaangenaam optreden jegens haar heeft beschul digd, terwijl zij hem ruim 20 jaar heeft bedrogen. Vrijwel direct nadat verdachte was getrouwd heeft zij haar man met andere mannen bedro gen. Eerst was de rnan hier mee niet op dc hoogte, doch later koi hij dit redelijk vermoeden. Het betreft hier ZEEPOST. Met de volgende schepen kan zee post worden verzonden. De data waarop de correspondentie uiter lijk ter post moet zijn bezorgd, staan tussen haakjes, achter dc naam van het schip vermeld: Indonesië cn Ned Nw.-Guinca: jn.s. Oranje (27 Mei), Ned. Antil len: m.s. „Oranjestad" (11 Mei). Su riname: m.s. „Bonaire" (13 Mei). Unie van Zuid-Afrika cn Z.W. Afri ka: m.s. Carnarvon Castle" (9 Mei). Canada: m.s. „Prins Frederik Wil lem" (9 Mei). Zuid-Amerika: m.s. „Alhena" (13 Klei). Australië cn Nieu/w-Zeeland: via Engeland (9 Mei). eigenlijk het zwaarste misdrijf dat de Nederlandse wetgeving kent en de zwaarste straf zou hier dan ook op zijn plaats zijn, was het niei dat in een psychiatrisch rapport wordt ge concludeerd dat verdachte vermin derd toerekeningsvatbaar is, zij het, dat zij wel aansprakelijk voor haar daden kan worden gesteld. De eis luidde 20 jaar met aftrek. De verdediger trok de dood tenge volge van dc toediening van vergif in twijfel, Volgens pleiter is het in het belang van deze vrouw, dat een gecombineerde straf wordt opgelegd, met dien verstande dat zij een be paald aantal jaren ter beschikking van de regering wordt gesteld. De uitspraak werd bepaald over 14 dagen. By Koninklijk Besluit is met ingang van 30 April 1953 de kolonel C. F. Pahud de Mortanges, van het regi ment Huzaren van Boreel, tijdelijk benoemd en aangesteld tot brigade generaal bij het wapen der Cavale rie. Generaal Pahud vervult de functie van ahef staf van de inspecteur-ge neraal der Koninklijke Landmacht. Hij zal te zijner tijd door H.M. de Koningin worden benoemd tot ad judant in gewone dienst, tevens sous-chef van het militaire huis van Hare Majesteit. Naar wij thans vernemen, is Zon dag j.i. het zestienjarig meisje A. B. uit de Bilt vermoord. Zij werd sinds Zondagmiddag vermist. Maandag is zij levenloos in de gracht by het fort Rlhynauwen in de gemeente Bunnik gevonden. Het lichaam droeg tekenen die wijzen op een ge welddadige dood. De politie zet het onderzoek met kracht voort. .LOODS OVERBOORD GESLAGEN? Dc loods van het Franse stoom schip Oradour, dat gisteravond om streeks half zeven nabij lichtboei 15 voor de haven van Vlissingen lag, is plotseling verdwenen. Alle naspo ringen op het schip waren tever geefs. Het schip heeft gisteravond omstreeks, half elf de ankers weer gehesen en is doorgevaren naar Duinkerken, nadat de schepen in de nabijheid waren gewaarschuwd. Aangenomen v.ordt, dat de loods overboord is geslagen. Vannacht konden noch het Nederlandse, noch het Belgische loodswezen nadere in lichtingen verstrekken. Van Neder landse zijde werd echter medege deeld, dat het hier geen Nederlan- der betreft. delijke cn rustige Oegstgeest deze dag gemetamorphoseerd werd in een gezellige cn levendige marktplaats. In de anders ze nette winkelstra ten stonden nu de kramen aaneen en daartussen bewoog zich voetje voor voetje een dichte, menigte, die ogen en vooral monden te kort kwam om van alles te genieten wat er te zien, te horen ente eten was. De deel nemers hadden veel werk gemaakt tfan de diverse stands en hadden over het algemeen niet te klagen over gebrek aan belangstelling. Zelfs veel mensen van buiten de gemeen te bleken door deze Braderie te zijn aangetrokken. Natuurlijk genoten de stands, waar de inwendige mens op diverfce manieren kon worden verwend, wel dt meeste belangstel ling, dqch daar bleef het niet bij, want ook de andere deelnemers kre gen kijkers en kopers. Door een aan tal luidsprekers schalde vrolijke mu ziek, en op verschillende punten werd zelfs „echt" muziek gemaakt, hetgeen later op de avond de jonge lui noodde tot een dansje. Opening. De opening geschiedde door bur gemeester Du Boeuff, die daartoe met zyn echtgenote per Glippertje van zijn woning werd afgehaald door het Middenstandscomité en met en kele enthousiaste openingswoorden de Braderie in gang zette, waarna een tocht door het centrum volgde. Er was dus direct al een feestelijke stemming, die s avonds na ontsteken van de verlichting er niet minder op werd; en daar dc weersomstandighe den goed waren en de belangstel ling groot, hebben we zo'n idee, dat de Oegstgeester middenstand wel te vreden is. Wij voor ons vinden het eigenlijk wel een beetje jammer dat we nu weer een heel jaar moeten wachten op een volgende Braderie; het is zo'n gezellige afwisseling in het gezapige leven van alle dag rang verschaft boven andere onder nemingen, is slechts een van de as pecten die zich hierbij voordoen. Wat t.a.v. de P.T.T. geldt is ook van toe passing op de spoorwegen en de an dere overheids- of semi-overheids- bedrijven. Om misverstand tc voorkomen moet worden opgemerkt, dat het hier niet gaat om controle op de zuivere staat-, provinciale- of gemeentetaak. Deze zuivere overheidsbemoeiingen blijven hier buiten geding. Het gaat om „bedrijven", die in het ene land in particuliere en in het andere land in handen van dc staat, provincie of ge meente zijn of geweest zijn. In de Verenigde Staten is een groot aantal commissies van over heidswege belast met het toezicht op de genoemde bedrijven. Hier te lande is de ontwikkeling helaas in een ge heel andere richting gegaan n.l. in die van staatsbedrijven, zonder dat met ernst getracht is het particulier bedryf een goede kans te geven door deze bedrijven onder controle te brengen teneinde te bereiken, dat de algemene belangen niet verwaarloosd maar daarentegen goed behartigd zouden worden M-m «-ag klaarblijke lijk maar één mogelijkheid: naasting van bedryven. De hier bedoelde overheidsbedry- ven, die in navolging van Amerika al gemeen aaygeduid worden met de naam „Openbare nutsbedrijven", die nen naar de mening der Kamer ook inderdaad „Openhuar' te -zijn. Dit brengt mede, dat zij zich niet in een waas van onaantastbare geheimzin nigheid mogen hullen. Vooral het be drijfsleven is bij dergelijke bedryven zeer geïnteresseerd en bovendien zeer wel in staat om de bedrijfsvoe ring dier openbare nutsbedrijven te beoordelen. Daartoe is echter nodig, dat inderdaad voldoende openbaar heid wordt betracht en ook verder voldoende gegevens ter beschikking staan. Zeggenschap bij Regering. Uiteindelijk dient de zeggenschap over het beheer der overheidsbedrij ven te blijven bij de Regering die ook over dit beheer rekenschap moet af leggen tegenover de Staten-Generaal. Anderzijds dienen er, nu er steeds meer klachten komen, ook uit de Staten-Generaal zelve, dat bij de te genwoordige methode niet voldoende openbaarheid ten aanzien van deze openbare nutsbedrijven bestaat en dat een deugdelijke controle op- en goed inzicht in de zaken ''ier bedrij ven niet verkregen kunnen worden, maatregelen getroffen te worden om deze dan wel te verzekeren. Heeft in Amerika de staat grote invloed op de particuliere onderne mingen, in Europa, althans in ons land zou deze openbaarheid kunnen worden in- en controle op deze be drijven verkregen kunnen worden als er van overheidswege Bureaux voor Controle en advies wel niet benoemd, maar wel mogelijk gemaakt, althans erkend zouden worden, welke Bu reaux bevoegdheid zouden moeten hebben alle door hen gewenste gege vens op te vragen en te controleren en hun bevindingen en adviezen aan de daarvoor in aanmerking komende organen te doen toekomen. Deze Bureaux zouden zoveel mo gelijk de openbaarheid moeten be vorderen, waaromtrent var.- over heidswege regelen waren te stellen. Telkenjare zouden deze Bureaux een verslag van hun werkzaamheden, be vindingen en adviezen moeten publi ceren. Evenals in Amerika zouden de bedryven de kosten dier Eureaux moeten opbrengen. Deze Bureaux zouden moeten bestaan uit een tech nische staf en voorts uit eèn bestuur, benoemd door organen van het be drijfsleven. Daar er veel regionale aangelegen heden in dei-gelijke bedrijven aan de orde komen, zou het aanbeveling ver dienen de Kamers van Koophandel en Fabrieken aan te wijzen als de or ganen die de bestuurders dier Bu reaux benoemen of mede benoemen. In geen geval zouden dit personen mogen zijn, aangewezen door bepaal de staatsorganen, zoals bij de Post- raad b.v. indertijd het geval was. De besturen zouden tegenover de staat en zijn organen geheel vrij en onaf hankelijk. moeten zijn. Voorgelicht door deze Bureaux voor Controle en Advies zouden de Ministers, Staten-Generaal en Re kenkamer hun taak veel doeltref fender dan thans kunnen verrichten, zouden deze openbare nutsbedrijven veel meer dan voorheen de aandacht van ons volk trekken en zou de rich ting waarin deze bedryven geleid en de wijze waarop zij bestuurd moe ten worden veel beter dan voorheen kunnen worden vastgesteld. Van belang is ten deze nog dat de openbare nutsbedrijven niet, zoals b.v. de Raden van Arbeid „verant woordelijk en rekenplichtig" zijn aan de hier bedoelde B-ir^aux voor Con trole en Advies; dit blijven zij uit sluitend aan het boven hen gestelde overheidsorgaan; maar dat zij slechts onder contróie staan en adviezen in ontvangst kunnen nemen. Als er aan merkingen gemaakt en bevelen ge geven moeten worden, komt aller eerst het betreffende overheidsorgaan aan bod. Tot zover het rapport, dat aan de andere Kamers van Koophant- del zal worden toegezonden en daar na ter kennis van de regering zal worden gebracht. Overige agendapunten. De vergadering, die onder leiding stond van de voorzitter, de heer T. M. H. van Waveren, herbenoemde de heren G. C. A. van Dorp en C. F. Meerpoel in de plaastelijke commis sie Leiden voor het middelbaar on derwijs en besprak uitvoerig het Rot terdamse rapport over de opleiding van jonge Indonesiërs in Nederlandse bedrijven. Opgemerkt werd, dat dit wel bevorderlijk is voor het aan knopen van vriendschapsbanden en zakenrelaties met Indonesië, maar dat dit geen grotere werkloosheid van Nederlanders ten gevolge mag hebben -en dat hef onjuist is deze Indonsiërs later een vestigingsver gunning in Nederland te geven. Het bestuur zegde toe deze opmerkin gen ter kennis van Rotterdam te brengen. De Kamer van Alkmaar stelde voor de datum van de halfjaarlijk se zomer-seizoenopruiming van 15 Juli te vervroegen tot 11 Juli a.s. De Leidse Kamer betuigde adhaesie aan dit voorstel. Goedgekeurd werd, dat leden van de Kamer een vergoeding kunnen krijgen voor loonderving en reis kosten. Vroeger was dit niet gebrui kelijk, maar au er ook werknemers in de Kamer zitten, is net nodig ge worden. Met belangstelling nam de Kamer kennis van het rapport Belastingen druk, dat enige maanden geleden reeds verschenen is en nu ook in zeer populaire vorm het licht gezien heeft. Dit gemakkelijk te begrijpen rapport, rijkelijk geïlustreerd met geestige tekeningen, zal in een op lage van 10.000 exemplaren gedrukt worden. Bij de rondvraag werd de sugges tie geuit jaarlijks door de Kamer een flinke boeken- cf studieprijs toe te kennen aan een leerling van het nijverheidsonderwijs, die zich bij zonder onderscheiden heeft. Het voor stel ondervond veel by val, hoewel men zich afvroeg op welke wijze dit te verwezenlijken is. Het bureau zal de zaak bestuderen. Burgerlijke Stand Geboren: Marianne, d. van H. de Tombe en J. S. Bolhuis: Maartje, d. van C. de Jong en H. Wessels. Overleden: R. M. Merkx vrouw 43 j.; A. de Neef man 76 j.: J. Duiven voorden dochter 31 j.; M. P, M. E1-. derhorst dochter 7 j.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 2