3)e CciclóeSoii^cmt
Molotof
HET NEDERLANDS EPISCOPAAT BIJEEN
ZURE APPEL
Molotof stelt een vijfmogendheden
bespreking voor
Het Westen wacht nu op daden
Jiaweltje
Directeur: C M v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WOENSDAG 29 APRIL 1953
53ste JAARGANG
Geen oude koek,
Papengracht 32» Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 10300-3. Abonnementsprijs f 0,47 p. w., f 2.— p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.; 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1 1.50
Recente foto van het Nederlands Hoogwaardig'. Episcopa at. Van links naar rechts: Mgr. J. W. M. Baeicn, Mgr.
J. P. Huibers, Mgr. Dr. B. J. Alfrink, Zijne Eminentie Joh. Kardinaal de Jong, Mgr. Dr G. Lemmens, Mgr. W.
P. A. M. Mutsaerts en Mgr. Dr. J. H. J A. Hanssen.
ZONDER al te veel schokken is
deze week door, de Tweede Ka
mer een wetsvoorstel aanvaard,
waardoor natuurlijk nadat het ook
door de Eerste Kamer zal zijr. aan
vaard aan niet minder dan 40.000
vroegere Nederlanders, die door een
of andere vorm Van samenwerking
met de Duitsers gedurende de oor
log hun Nederlanderschap verloren,
deze nationaliteit zal kunnen worden
teruggegeven. Het is de tweede maal,
dat de regering een poging heeft ge
waagd dit probleem tot een oplossing
te brengen. Want een probleem is
het gewis, als 40.000 Nederlands ge
borenen, met vrouw en kinderen
tezamen ongeveer 72000 verstoken
zouden blijven van hun nationaliteit.
Een dergelijke wonde kan men in
een behoorlijke samenleving niet
immer onverbonden laten zonder
daarvan de ergste gevolgen te moe
ten duchten. Daarom had minister
Mulderije, de vorige minister van
Justitie, reeds een poging gewaagd
dit probleem tot een oplossing te
brengen via een wetsontwerp, dat
eigenlijk een generale amnestie in
hield, waarmee de zaak eens en voor
goed zou zijn opgelost. Dit stuitte
toen echter op zoveel bezwaren, dat
het ontwerp na ac slechte ontvangst
in de Tweede Kamer bleef steken en
niet verder kwam dan een voorlopig
verslag, zodat ook het probleem on
opgelost bleef.
EIGENLIJK was dit wel begrijpe
lijk en men had het toen ook
kunnen voorzien. En zijn nog teveel
sentimenten overgebleven uit die
tijd, toen er Nederlanders waren, die
de Duitsers' meehielpen met het ter
roriseren van andere Nederlanders,
dat het ook wel wat veel gevraagd
was van het Nederlands gemoed om
deze mensen nu maar zo ineens, als
of er niets was gebeurd, het Neder
landerschap te hergeven. De rege
ring stond hier eigenlijk voor een
dilemma. Het probleem lag er, het
probleem van 72000 staatlozen in een
staat, die deze mensen had uitgesto
ten, maar van de andere kant was
er het probleem van deze mensen,
van wie men eenmaal had verklaard,
dat er voor hen in Nederland geen
plaats meer was. Dat is in een be
paalde tijd al3 een uiting des ge-
moeds zeer wel tt verstaan, maar als
later blijkt, dat dit eigenlijk alleen
maar rhetoriek is geweest, waaraan
de practijk zich niet heeft aangepast,
dan wordt het met een probleem van
72000 mensen wel heel moeilijk de
ogen voor die practijk te sluiten en
deze wondeplek te laten voortwoeke
ren.
Minister Donker heeft dit zeer goed
begrepen en het oude ontwerp van
minister Mulderije zo goed als ge
heel herschreven. Hij moet dat wel
doen, omdat hij eerstens met dat ont
werp te maken had, dat immers reeds
bij de Kamer was ingediend en hij
heeft het toen zo grondig gewijzigd,
dat de voornaamste bezwaren, die de
Kamer destijds had, wel zo ongeveer
waren komen te vervallen.
Natuurlijk waren de sentimenten
nog wel levend gebleven, maar daar
er een oplossing voor dat probleem
moest komen en de oplossing van
minister Donker wel de besi, moge
lijke moest worden genoemd, kan de
Kamer daaraan moeilijk meer ont
komen.
T"VE OPLOSSING, waarmee minister
Donker kwam, was deze, dat hij
de beoordeling of deze mensen hun
nationaliteit zouden kunnen terug
krijgen, in eigen handen nam. Geen
massale amnestie dus alleen maar
om een probleem op te lossen op
deze wijze is ieder probleem op te
lossen, men schuift dan het bestaan
de probleem eenvoudig ter zijde
maar een onderzoek naar ieder geval
afzonderlijk. De moeilijkheid was,
dat dit persoonlijk onderzoek geen
snelle oplossing hiervan in de weg
mocht staan. Indien men bedenkt,
dat de Kamer per jaar hoogstens
RODE INVAL IN LAOS WEKT
BEZORGDHEID
OUDE KONINGSSTAD LOOPT GEVAAR
Grote spanning heerst thans in Indo-China en Frankrijk en ook in de
politieke centra van het Westen ten aanzien van de scnijnbaar onweer
staanbare aanvallen van de Vietminh, welke zich hebben geconcentreerd tot
een rechtstreeks offensief op de oude koningsstad van Laos in Indo-China,
Loeang Prabang. De Vietminh, die hier met vier invasie-kolonnes opereren,
zijn de stad in het Noorden tot op twintig kilometer genaderd.
De diplimatieke missies in Laos maken zich ernstig bezorgd over het lot
van deze stad aan de rivier Mekong, waar koning Sisavang Bong, die aan
peen wijken denkt, de benedenverdieping van zijn paleis ter beschikking
heeft gesteld voor de legering van officieren. Indien de Vietminh de Mekong
zouden bereiken, zouden zij de poort geopend hebben naar Siam en Birma,
ItrwijL dan tevens de weg vrij zou zijn voor de aanvoer van Chinese voorra
den naar de grens van Malakka. Tevens zouden de Fransen het centrum
erloren hebben, van waaruit tot nu toe de strijd tegen de Vietminh-opstan-
uelingen werd geleid.
PSYCHOLOGISCH EFFECT
Een ander belangrijk punt zou zijn
het psychologisch effect van de val
van deze historische stad op de be
volking, in dé strijd tegen de op
standelingen In deze hoofdstad van
protectoraat Laos ligt de Prabang,
het nationale heiligdom, waarheen
grote bedevaarten plegen plaats te
vinden. De residentie is een stad met
ongeveer -200.000 inwoners, brede
straten,, een belangrijke markt en
voorts nog enkele one tempels, lig'
gende te midden van dicht beboste
bergen in de vallei van de Mekong.
Volgens bericht uit Parijs heeft de
ontwikkeling iri Laos de aandacht
gehad van de bijeenkomst van
Franse, Amerikaanse en Britse mi
nisters na de Navo-conferentie
Parijs. In het bijzonder werd deze
ontwikkeling gezien als in tegenstel
ling met de „vredesoffensieven" van
Moskou.
duizend naturalisaties kan verrich
ten, dan zouden, indien de Kamer dit
aantal zou kunnen verdubbelen, wat
onmogelijk moet worden geacht, er
nog 40 jaar nodig zijn om op dezelf
de wijze deze mensen hun Nederlan
derschap terug te geven. Daar lag de
oplossing dus niet. Minister Donker
greep dus naar richtlijnen waaraan
ieder van deze mensen zou moeten
voldoen om voor hernaturalisatie ir
aanmerking te komen en als aan de
ze voorwaarden was voldaan, dan
zou de minister bij eenvoudige mis
sive moeten kunnen naturaliseren
buiten de Kamer om.
De voorwaarden, waaraan deze
mensen dan moesten voldoen, waren
een goed gedrag en een termijn van
drie jaar, waarbinnen zij niet moch
ten zijn geïnterneerd of gedetineerd.
Deze termijn is by amendement
zelfs nog terug gebracht tot twee
jaar en minister Donker heeft o.i.
nogal optimistisch verklaard, dat hij
dacht binnen de termijn van twee
jaar deze hele zaak te kunnen heb
ben opgelost.
Hoe men hierover ook denken
mag en vooral voor hen, die met
dit soort Nederlanders onder de oor
log te maken hebben gehad, zal dit
wel wat zwaar te verduren zijn
regeren is vooruitzien en wie zijn
verstand gebruikt moet zijn gevoe
lens wel eens opbergen. Wij hebben
na de oorlog teveel schadelijke ge
volgen van na-oorlogse sentimenten
ondervonden om deze nu nog in der
gelijke problemen te laten meespre
ken.
Daarom is het goed, dat de Kamer
door deze zure appel heeft heengebe
ten.
In Amerikaanse regeringskringen
werd gisteren gezegd, dat een rui
mere rr.'ilitaire en diplomatieke hulp
verlening aan Indo-China wordt
overwogen, nu de invasie van Laos
de laatste twijfel heeft weggenomen
omtrent de bedoelingen der commu
nisten.
De Vietminh naderen Loeang Pra
bang intussen vanuit het Noordoos
ten, Oosten en Zuidoosten. De Fran
sen voeren met vliegtuigen in aller
ijl versterkingen aan. terwijl bom
menwerpers en gcvechttoestellcn de
vijandelijke coneentratics voordurend
bestoken. In de stad zijn alle ver
voermiddelen gerequireerd om dienst
te doen tussen de stad en het vlieg
veld, dat op ongeveer 10 km, af
stand ligt Dc Vietminh hebben de
buitenpost Pak Song, 70 km ter
Noordoosten van de residentie, be
zet. Het lot van het garnizoen is on
bekend Men neemt aan, dat de vij
and nveer dan vijf divisies in Laos
heeft.
Panmoendjon
blijft treuzelen
Ook de derde en vierde dag van
nieuwe besprekingen te Pan
moendjon over een wapenstilstand
hebben geen enkel succes opgele
verd en de verbondenen dreigden
na afloop zelfs al om de besprekin
gen maar geheel af te breken, wan
neer de communisten niet zeer spoe
dig met een constructief voorstel
voor de dag komen.
Vandaag zijn na ruim een uur de
besprekingen op verzoek van de
communisten tot morgen verdaagd
Generaal Harrison heeft verklaard
dat de Noordelijken te kennen heb
ben gegeven, dat zij wellicht een
Aziatisch land zullen kiezen als neu
traal ontvangstland voor krijgsge
vangenen, die niet willen worden
gerepatrieerd.
Het Amerikaanse departement van
defensie heeft verklaard, dat een
kleine groep Amerikaanse krijgsge
vangenen, die uit Noord-Korea is
teruggekeerd, per vliegtuig naar een
hospitaal bij Philadelphia zal worden
overgebracht voor een psychische
behandeling. De mannen vertoon
den tekenen, dat zij onder invloed
van de communistische leer waren
gebracht cn het leger voelde zich
tegenover deze militairen en hun fa
milieleden verplicht hen hiervan te
genezen.
VLIEGTl'IG IN ZEE GESTORT?
Naar het A.N.P. verneemt zou van
af dc Franse treiler ,Monts des Chats"
gezien zijn dat een vliegtuig op een
afstand van ongeveer 50 mijl ten
Zuid-Westen van Lands End in zee
gestort is.
Fataal
schooluitstapje
Men vreest dat 30 kinderen om het
leven zijn gekomen in de krater van
de vulkaan Aso Kloesjo, het Zuide
lijkste Japanse eiland Op het ogen
blik van de uitbarsting. Maandag
bevonden zich 400 schoolkinderen,
die een uitstapje maakten, op de
berg.
De politie heeft meegedeeld, dat
het nog wel twee dagen zal duren
voor reddingsploegen üe krater zu1-
ion kunnen betreden. Tot op heder
zijn 5 lijken geborgen en vtsi staal,
dat ten m nste 10 kinderen zijn cm
gekomen Men vreest echter, d, het
aantal slachtoffers lot 30 zal stijgen
Ongeveer honderd personen liepen
bij de uitbarsting i:chte verwondin
gen op
Er bestaat weinig hoop, dat zich in
de krater nog overlevenden schui'-
houden in grotten Zelfs indien zij
niet door de gloeiende lava zouden
zijn verteerd, zouden zij toch door de
grote hitte zijn omgekomen.
Dinsdag was de Aso nog niet tot
rust gekomen. Er werden krachtige
bevingen geregisteerd en men ver
wacht een nieuwe uitbarsting. Dir.s
dag werd gloeiende as de lucht in
geslingerd en vlammen uit de krater-
mond schoten hoog op.
H. M. Koningin Juliana, die morgen verjaart
Foto: Pnul Huf.
Bende-overvallen
op Java
De laaste dagen zijn verscheidene
cultuurondc-x nemingen op West-Ja
va door benden aangevallen Zon
dag waien de thec-ordcrncrmngen
..Rantjasoeni" en „Seperata Sinoek-
bra" het doel van een bende van eni
ge honiordcn mannen. Zu vic*en de
politiepost op de laatste onderne
ming aan en stagen deze in brand,
nadat de politiemannen uch na een
hevige strijd tegen een overmaent
hadden moeten terugtrekken. Een
woning var, een der planters werd
geplundero. Op Rantjasoeni" wer- I
den eveneens enkele planterswonin-
gen leeggeroofd.
Bij dc in de omgeving \ar. Perga- J
i.ngan (ten Zuiden van Bandoengl
gelegen thev-ordernerrirp „Kertasa- J
ri" werd een uevecht geleverd tus
•i r de po'Riebewakin^ >n pen b«-n
de van veertig man, die er niet in
slaagde het ondcncrur. ii»mp aer -
ment te bereiken. Op de thee- en ki
na onderneming „Pas;r Junghunn'
oveneens nab'i Pengalengan, plun
derde een bende van •vijftig man
cn.gt planterswoningen. Bi' ai dezv
aanvallen werden de fa j.ieken onec-
moe'd galaten
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Woensdag tot Don
derdagavond. Opgemaakt te 10
uur).
AF EN TOE REGEN.
Overwegend zwaar bewolkt
met af cn toe regen. Tot krach
tig of hard toenemende wind.
Aanvankel'jk Zuidelijk, later
ruimend na.-r Zuid-West. Weinig
verandering in temperatuur.
Opgewarmde oude voorstellen
hebben geen zin
Minister Molotof heeft gisteren gezegd, dat de Sovjet-Unie bereid is tot
het houden van een bijeenkomst van de Grote Vijf en een paar uur later
volgden de minister-president van Rood China en de Bulgaarse regering
zijn voorbeeld. Binnen twaalf uur reageerde het Westen met de korte zin-
alweer woorden en geen daden."
Het doel van de besprekingen van de Grote Vijf rou volgens Molotof rijn
het tot stand brengen van een vredespact tussen de Verenigde Staten, de
Sovjet-Unie, Frankrijk, Groot-Brittannië en China Rood China wel te
verstaan.
„OVERBODIG"
Het Amerikaanse departement van
buitenlandse zaken reageerde met te
zeggen: „Het departement wacht nog
steeds op een officiële acte van de
Sovjet-Unie waardoor dat land de
zaak van de vrede zal dienen. Niet
op alleen woorden. Een pact van dit
soort komt ons overbodig voor ge
zien het Handvest van de Verenig
de Naties, dat een instrument des
vredes is dat verbindend is voor alle
volken".
Het Foreign Office gaf als com
mentaar. dat't Handvest van de Ver
enigde Naties al een pact van vrede
is voor vier van de vijf landen die
door Molotof worden genoemd. Het
vijfde land. Rood China, is geen lid
van de Verenigde Naties. Bovendien
heeft de Sovjet-Unie al zo vaak
sinds het einde van de oorlog aan
gedrongen op een dergelijke confe
rentie, zegt het Britse deoartement
van buitenlandse zaken. De kansen
dat het voorstel zal worden aange
nomen, zijn veel geringer dan wan
neer het alleen maar betrekking had
op een conferentie van vier mogend
heden, nl. Amerika, Rusland, Frank
rijk en Engeland.
In Parijs was rr.\?n ook niet geest
driftig over het plan van Molotof.
Een woordvoerder voor het Franse
departement van buitenlandse zaken
zei. dat het voorstel weinig con
creets bijdraagt tot het Russische
vredesoffensief. Ook in Frankrijk is
men van oordeel dat Rusland eerst
door een feit, zoals het tot stand la
ten komen van een vredesverdrag
met Oostenrijk, moet bewijzen dat 't
inderdaad betere betrekkingen met
het Westen wenst.
Het Westen is erover teleurgesteld
dat de Sovjet-Unie niets beters weet
te doen dan weer aan te komen met
het oude voorstel van een Pact-van
vijf, dat onmiddellijk nieuwe moei
lijkheden zou scheppen omdat de
Verenigde Staten Rood China niet
erkend hebben (en dat ook niet zul
len doen) en dus eerst die kwestie
uit de wereld zou moeten worden
geholpen.
Bovendien is het plan dat Molotof
nu ter tafel brengt al drie maal ver
worpen. Tweemaal door dc Algeme
ne vergadering van de Verenigde
Naties, in 1949 cn 1950, en in 1951
door president Trurr/an.
30 April: zon op 5 13 cn onder 20.03;
maai, op 22.2U en onder 5 08 uur.
Het weer in Europa
Dc weerrapportero van hedenmor
gen 7 uur luiden:
weer
tem
HELSINKI
zwaar bew.
9
OSLO
regen
7
STOCKHOLM
onbewolkt
10
KOPENHAGEN
zwaar bew.
8
LONDEN
licht bew.
5
AMSTERDAM
regenbui
8
BRUSSEL
regenbui
8
PARIJS
licht bew.
7
BORDEAUX
regenbui
8
NICE
onbewolkt
14
WARSCHAU
zwaar bew.
11
BERLIJN
onbewolkt
8
FRANKFORT
zwaar bew.
8
MüNCHEN
regen
5
ZURICH
regenbui
5
WENEN
zwaar bew.
9
Italië gaat kiezen
Depressie in aantocht
Het K.N.M.I. deelt mede:
Na een langdurige periode van
droogte is het weer in geheel West-
Europa in het begin van dc week on
der invloed gekomen van depressies,
die welkome regen hebben gebracht,
niet alleen in Nederland, maar ook
in Engeland, België, Frankrijk. Duits
land, Zwitserland, Oostenrijk cn
Noord-Italië. Zwaar wa.s dc regenval
in de Po-vlakte; daar viel plaatselijk
meer dan 50 m.m. Zowel gisteren als
vandaag word het weer in Nederland
in het bijzonder beheerst door een
boven Schotland gelegen depressie,
waaromheen koele en tegelijkertijd
onstabiele luchtmassa's stromen.
Buien met onweer cn hagel kwamen
hierin tot ontwikkeling, terwijl dc
temperatuur sinds Maandag ongeveer
7 graden terugliep.
Van belang voor de verdere weers
ontwikkeling zijn nu de gedragingen
van een ten Westen van Ierland ge
legen depressie, die met steeds gro
ter wordende snelheid naderbij komt.
Het ziet er naar uit. dat deze de
pressie morgen dicht langs Nederland
zal trekker.. Dit betekent, dat de
wind nog wat zal aanwakkeren, ter
wijl het bovendien af cn boe zal
gaan regenen.
Zo langzamerhand begint ook in Ita
lië de verkiezingsstrijd weer, die
daar hevig kan oplaaien. Hoewel het
nog enige weken zal duren voor dc
Italianen ter stembus trekken, en
hoewel dc partijen waren overeen
gekomen geen aanplakbiljetten of
posters aan te brengen op de oude
monumenten, die Rome bezit, heb
ben de Sociaal Democraten reeds een
geweldig bord bevestigd aan de oude
Romeinse muur bij Porta Pinciana. In bepaalde omstandigheden is een
net was de eerste poster, die in Ro-i ons geduld meer dan een pond ver-
me verscheen. j stand.