3)e OeidóeOvufto
Waar zaten
die Migs?
HET INCIDENT MET DE NEER-
GESCHOTEN „THUNDERJET"
Protesten over en weer over de schuld
Waar is Remer?
„WERELDOORLOG NIET
ONVERMIJDELIJK"
Tito's aanstaand bezoek
aan Engeland
Italiaanse rechter achter
Mossadeq
79 millioen
gulden
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDtRDAG 12 MAART 1953
44ste JAARGANG No. 12836
Papengracht 32t Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w.» f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. relefo»»ntjes 1 1.50
ZONDAGSWET
I.
F"\E volgende week zal dan eindelyk
de nieuwe Zondagswet, het wets
ontwerp, dat deze materie opnieuw
zal regelen, in de Tweede Kamer
worden behandeld.
Reeds de tijd, welke verstreken is
tussen het aanvaarden van de oude
Zondagswet, zóais deze tot nu heeft
gevigeerd, en dit nieuwe ontwerp,
is op zich al een bewijs, dat het
de hoogste tijd werd deze wetgeving
aan de nieuwe vormen der samenle
ving aan te passen. De oude Zondags
wet dateert immers van 1815 tijdens
het koningschap dus van Willem I
en deze werd in de practijk ook niet
meer gehandhaafd. Minister Ruys de
Beerenbrouck probeerde het nog eens
in 1920 met het ontwerp voor een
nieuwe Zondagswet, maar deze po
ging had geen resultaat.
Tenslotte is minister van Maarse-
veen met dit ontwerp gekomen, dat
de plichtmatigheid, waarvan de oude
Zondagswet uitging, prijsgaf en niet
verder ging dan het geven van voor
schriften ter wegneming van belet
selen voor de viering en de verze
kering van de openbare rust op de
Zondag. Dit lijkt ons juist. Het is nu
eenmaal in deze moderne tijd onmo
gelijk de overtuiging van het chris
telijke deel van een volk aan de
rest van het voik dwingend op te
leggen.
Dit is ook niet de taak der over
heid. Wat weer met betexent, dat de
overheid niets met ue Zonaagsviering
van een deel van het voik te ma
ken zou hebben. De overheidstaak
heeft juist betrekking op het pu
blieke leven, dus ook ten aanzien
van de Zondag als het gaat om de
openbare rust. Hei gaat er voor de
overheid niet om, dat zij niet-ker-
kelijken en niet-gelovigen zou moe
ten dwingen de bondag door te bren
gen op een wijze, die de kerkelijken
en gelovigen voor zich verlangen. In
zoverre het goddelijk gebod betrek
king heeft op het openbare leven,
heeft de overheid de plicht de voor
waarden te scheppen om de bele
ving van dat goddelijk gebod moge
lijk te maken.
Men kan het aldus zeggen: A en B
en C moeten nun Zondag doorbren
gen zoals zij dat zelf willen. Maar D
en de overigen willen deze Zondag
voigens het gebod vai. God doorbren
gen, zoals God dat haar hun over
tuiging heeft bevolen in de Tien Ge-
boaen Gods of in de wetten van de
Kerk. Maar als A en B en C dan hun
Zondag willen doorbrengen op hun
wijze dan geeft nun dat nog niet het
recht de Zondagsviering en de over
tuiging van anderen daarbij te sto
ren en dan heeft de overheid daar
wel degelijk mee te maken. Dan heeft
de overheid deze storing van de Zon
dagsrust, welke de gelovige hindert
in de in hun ogen verplichte vie
ring van de Zendag, te verhinde
ren.
Het gaat er o.i in deze materie
niet om, aat de gelovige en de niet-
geiovige gelijke lecliten zouden heb
ben en dat de overheid indifferent
kan blijven als deze beide rechten
met elkaar in botsing komen, het
gaat er om, dat de gelovigen 't recht
moeten hebben om de Zondag als dag
van rust en heiliging te vieren. Zo
niet dan is onze staat geen christe
lijke staat meer, maai een staat
waarin de vrijheid godsdienst is ge
worden.
|"VE overheid heeft dus alleen te
zorgen voor de voorwaarden, die
de uitoeiening van een piicht, die
meer geldt dan de wetten der over
heid, omdat het hier ae wet Gods of
van de Kerk geldt, mogelijk te ma
ken. Van deze gedachtengang gaat
het ontwerp Zonuagswet uit. Bij de
oude Zondagswet was sprake van
een positieve verplichting, welke was
gebaseerd op een christelijke in
stelling van het hele land. Dit kan
nu eenmaal niet meer worden ge
handhaafd, ornaat de ontwikkeling
van opvatting en gebruiken aangaan
de de Zondag een radicale wijziging
heboen onaergaan in grote delen van
ons land. Indien men in de grote ste
den van ons land de Zondagsheiliging
zou willen awingun in de juiste rich
ting door een positieve wetgeving
zou net enige gevolg zijn, dat de
mensen niet zouden weten wat met
de Zondag aan te vangen en zouden
zij deze dag geen rustdag, maar de
saaiste en onmogelijkste dag van de
week vinden. De ontwikkeling in
wereldse richting kan men nu een- 1
maal maar niet stuiten met een wet. i
Dat is een taak „iet voor de overheid
maar voor het christnedom zelf. De
naleving van ~ïods wet moet uit de
harten der mensen zelf komen, men
kan deze niet opleggen met dwang,
dat zou op een totale mislukking uit
lopen.
Met deze realiteit heeft de over
heid rekening te houden en daarmee
heeft 't nieuwe ontwerp dan ook re
kening gehouden.
Daarom beperkt het ontwerp zich
tot de handhaving van de openbare
orde en rust op de Zondag, opdat
degenen, die de Zondag willen stel
len in het centrum van Kerk en ge
zin dit zonder stoornis zullen kunnen
doen.
Daarnaast heeft het ontwerp de
mogelijkheid opengelaten om de mate
van deze rust te regelen naar de sa
menstelling in geestelijke zin van de
bevolking in iedere gemeente van
ons land.
Indien een bepaalde gemeente in
overgrote meerderheid het beginsel
van volledige Zondagsrust is toege-
WIE SCHOND DE GRENZEN?
Terwijl Amerika fel protesteert te Praag tegen het neerschieten van de
Amerikaanse „Thunder.jet" door twee Migs van Russische mikel.Vj, dicht bij
de grens tussen de Amerikaanse zone van Duitslann en Tsjecho-Slowakije,
draaien de Tsjechen de toedracht geheel om en beschuldigen de Amerikanen
van grensschending. Volgens de Amerikanen werd de Thunder jet" neer
geschoten op verscheidene kilometers afstand van de grens op Duits grond
gebied; volgens de Tsjechen waren de Amerikanen ten Zuid-Westen van
Filsen boven Tsjechisch grondgebied geweest. De Tsjechen hebben deze
beschuldiging geuit in een nota, welke gisteren is overhandigd.
ER WAREN MEER MIGS OVER DE
GRENS.
Volgens berichten uit München
zou er iets haperen aan de waar
heidsgetrouwheid van de nota uit
Praag. De Beierse minister van Bin
nenlandse Zaken verklaart, dat het
West-Duitse gebied op de dag van
het incident vele malen door uit
Tsjechoslowakije komende vliegtui
gen werd geschonden. Bovendien
menen Beierse politie-autoriteiten,
dat een bij de beschie.ing betrokken
MIG ook een of meer lichte bommen
heeft laten vallen, om de terugtocht
te bespoedigen. Men hoorde explo
sies. En men ontdekte inderdaad na
bij de plaats Pemfling een kleine
bomtrechter, die „vers" was.
De Amerikaanse piloot Brown, die
tijdens dit incident door een MIG-15
(straaljager van Russische makelij)
werd aangevallen, heeft op een pers
conferentie in Wiesbaden zijn lezing
gegeven over de toedracht van de
zaak. Er waren zoveel fotografen
aanwezig, dat men zijn woorden
SOms niet kon verstaan door het ge
snor van al die camera's.
Hij maakte, te zamen met de piloot
Smith, die eveneens achter de stuur-
knuppel van een F-84 Thunder jet
zat, een patrouillevlucht nabij de
Duits-Tsjechische grens. Het was
helder licht. Zij konden duidelijk de
bergruggen zien, die hier de grens
aangeven.
Zij waren 11 tot 18 km van de
grens verwijderd, toen zij op een
hoogte van ongeveer 4000 meter twee
MIG's zagen naderen. Brown zei:
„Ze waren vóór ons iets aan de rech
terkant. Ik maakt onmiddellijk een
bocht naar links, zodat ik me nog
iets verder van de grens verwijderde
en tegelijkertijd Smith in de gaten
kon blijven houden.
Toen zag ik, dat een van de toe
stellen vlak achter me was. Ik
zwenkte nog meer'naar links en was
nog niet zekér van zijn bedoeling,
toen hij mij plotseling beschoot.
Ik denk, dat het enkele vuursto
ten uit verschillende mitrailleurs
('"ooiimrijk
waren. Ze floten in en langs mijn
kist. Ik verloor de controle over mijn
was bij het neerkomen met z'n ge
zicht langs de takken van een boom
geschuurd.
Iemar.d vroeg aan Brown en Smith
(die overigens slechts als toeschou
wer bij het incident betrokken was)
waarom zij in dit geval niet hadden
teruggeschoten: „Wij kunnen deze
vraag om militaire redenen niet be
antwoorden", zeiden zij.
Iets later echter onthulde Smith:
„Ik had na de beschieting de MIG's
achterna kunnen zetten, maar ont
ving dringende radio-instructies om
naar mijn basis terug te keren."
Er hangt een waas van geheim
zinnigheid rond een plotseling ver
trek van ex-generaal Otto Remer,
de vooraanstaande neo-nazi in Duits
land en vooral bekend om zijn aan
deel in het verijdelen van het com
plot tegen Hitler in 1944.
Remer is het laatst op 22 Februari
in zijn woonplaats Varel (Neder-
Saksen) gezien, toen zijn vrouw hem
naar het spoorwegstation bracht'.
Waar is hij heengegaan?
Volgens zijn vrouw is hij naar een
plaats gegaan, die zij niet nader wil
de aanduiden, voor het ondergaan
van een behandeling tegen tubercu
lose. En zij toonde een papier, waar
op staat, dat hij om gezondheidsre
denen uitstel heeft gekregen voor
het 'uitzitten van een veroordeling
wegens smaad. Maar uit andere bron
toestel. Achterom kijkend of de MIG I wordt gesuggereerd, dat Remer, die
mij nog volgde, merkte ik dat mijn
stuur zwaar geraakt was. Toen zag
ik ook, dat mijn rechtervleugel be
gon los te laten. Per radio zei ik aan
Smith, dat ik mij uit m'n schietstoel
moet laten werpen. Kort hierna hing
ik aan m'n parachute. Ik zag niets
meer van de MIG's. Het was hoog
stens VA minuut geleden dat men
mij aar.viel."
Brown, klein van stuk, met een
soort Clark Gable-snor, droeg een
pleister op zijn slaap en hij had klei
ne schaafwonden aan een oor. Hij
veel bagage bij zich had, naar Span
je is vertrokken.
ATTENTE AARDVERSCHUIVING
Een aardverschuiving bij Hieflau
in de Oostenrijkse provincL- Stier
marken heeft een spporlijn geblok
keerd, maar tegelijkertijd een sein
paal op onveiling gezet. Hierdoor
stopte een personentrein, die anders
in de rivier de Enns gestort zou zijn.
De aardverschuiving vond Dinsdag
avond plaats.
Eden in Uno-Assemblée
„Het is een misvatting te denken,
dat een wereldoorlog onvermijdelijk
is. Ondanks Korea is een derde we
reldbrand niet uitgebroken. Niemand
heeft daar belang bij. En eT is ook
geen reden voor de vrees, dat een
dergelijke catastrophe zich alsnog in
de nabije toekomst zal voltrekken".
Op 19 Maart as., ter gelegenheid
van het feest van St. Jozef, bescher-1 Deze woorden sprak de Britse mi-
mer der Kerk, zal Paus Pius XII voor j nister van Buitenlandse Zaken,
de eerste maal sedert zijn ziekte I Eden, gisteren in de UNO-Assem-
audiëntie verlenen. blée, die een door de politieke com-
Het verzet der
katholieke^
„De Engelse regering en haar aan
hangers vergissen zich, als zij met
het formalistische onderscheid tus
sen godsdienst en politiek menen hel
bezoek van Tito aan Engeland lou
ter in het politieke vlak te kunnen
houden. Dat is onlogisch, want on
herroepelijk zal de versterking van
Tito's politieke positie leiden toi ver
ergering der kerkvervolging in Joe-
go-SIavië".
Aldus commentarieerde Radio Va-
ticana Dinsdag in haar beschouwing
van de dag het bezoek, dat de presi
dent van Joego-Slavië spoedig aan
Engeland zal brengen.
Het hevig, verzet der Katholieken
tegen het bezoek van de kerkvervol-
ger Tito dateert reeds van het eer
ste ogenblik, dat Eden op huwelijks
reis (na zijn echtscheiding) in Joe
go-Slavië de president uitnodigde
een bezoek aan Engeland te brengen.
Geleidelijk is de betekenis van dit
bezoek toegenomen, totdat het nu
een formeel bezoek van een staats
hoofd is geworden. Churchill zal als
eerste minister Tito een diner op
Downir.gstreet 10 aanbieden en Ko-
daan dan bestaat er voor de gemeen
telijke overheid ie mogelijkheid om
in afwijking van de wettelijke hepa-
lingen de uren, waarin rust geboden
wordt uit te breiden. Maar verder
kan de wet n deze maatschappij niet
gaan. Op de eigenlijke bepalingen
van dit ontwerp komen wij in een
volgend artikel nog terug.
ningin Elisabeth zal hem aan een
lunch op Buckingham Palace ont
vangen.
Met de steeds groter wordende be
tekenis van het bezoek hebben de
Katholieken en Protestantten in En
geland ook hun protesten vermeer
derd. Er zijn de regering petities
aangeboden en er zijn vragen gesteld
in het Parlement. In een schriftelijk
antwoord aan het niet-Katholieke
parlementslid, Leslie Lever, heeft de
staatssecretaris van Buitenlandse Za
ken kortgeleden verklaard, dat het
Engelse standpunt over de gods
dienstige onverdraagzaamheid reeds
bekend gemaakt was tegenover de
Joego-Slavische regering. Hij ver
klaarde verder: „De sterke gevoelens
in dit lai.d, meer in het bijzonder on
der de Katholieken, die betrekking
hebben op de godsdienstpolitiek in
Joego-Slavië zijn ongetwijfeld ter
kennis van de maarschalk gebracht".
De Katholieken van Engeland zul
len, ofschoon zij aanvankelijk anders
van plan waren, geduhende de tijd,
dat Tito in Engeland zijn voorj aars-
bezoek brengt, geen demonstraties
houden. Bij nadere overweging is het
waardiger gebleken, dat H.H. Missen
worden opgedragen, gebeden gestort
en H.H. Communies worden ontvan
gen tot intentie van de slachtoffers
van het communistische regime in
Joego-Slavië. Bovendien gebeurt er
toch nog wel iets naar buiten, de Ka
tholieke organisaties zijn n.l. druk
bezig met het drukken van pamflet
ten, die op ruime schaal zullen wor
den verspreid. Zij zullen een gedocu
menteerde opsomming van de feitèn:
over Joego-Slavië te lezen geven.
Men kan er ook op rekenen, dat:
openbare bijeenkomsten aan dèi
kerkvervolging in dit land worden
gewijd.
missie aanbevolen resolutie voer
zich had, waarin mee steun ge
vraagd wordt voor het wederop-
bouwwerk in Korea een resolutie,
die met 55 tegen 5 stemmen (de
Sovjet-groep) aangenomen werd.
Een resolutie van het communisti
sche blok, die de ontbinding ver
langde van de UNO-commissie voor
de wederopbouw in Korea, omdat
deze zou dienen als „dekmantel"
voor de Amerikaanse „activiteiten",
werd verworpen met 54 tegen 5
stemmen.
Met grote klem drong Eden er op
aan, dat de UNO zou worden ge
handhaafd als de vergaderplaats,
waar „de wereld haar problemen
kan bespreken en aan de vrede kan
voortbouwen" opmerkingen, die
met luid applaus werden ontvangen.
Geruchten om Faroek
Er lopen telkens geruchten om
trent een scheiding tussen ex-koning
Faroek van Egypte en zijn tweede
echtgenote Narriman S: dele. Het
laatste op dit punt is een bericht
van het Egyptische dagblad „Al
Ahram", dat mededeelde, dat de
scheiding Dinsdagavond in Italië een
feit zou zijn geworden. Een o ud-
tante van Narriman in Egypte be
vestigde het bericht volgens U.P.
Narriman's moeder, die de vorige
week naar Rome reisde, zou getele
grafeerd hebben, dat de scheiding
„onherroepelijk" was geworden. Men
neemt volgens U.P. aan, dat zij de
Egyptische regering heeft verzocht
onmiddellijk voorbereidingen te ma
ken voor de terugkeer van haar
dochter en de jonge koning Foead
naar Egypte.
Faroeks secretaris maakte even
wel bekend, dat Faroek en Narriman
Maandagavond samen een voorstel
ling in de Sistina-schouwburg te
Rome hadden bijgewoond. Zondag
middag hadden zij samen met Fa
roeks drie dochters de paardenren
nen bezocht.
Sultan Hamids zaak
Het getuigenverhoor in de zaak
tegen sultan Hamid II is afgelopen
en op 25 Maart zal de officier van
Justitie zyn requisitoir beginnen.
Gisteren trad als laatste getuige
op overste Daan Jahja, destijds mi
litair gouverneur van Djakarta, ter
wijl tevens verklaringen werden
voorgelezen van Anak Agoeng Gde
Agoeng (thans ambassadeur te Brus
sel), mr. Jjoemhana (a.nbasadeur bij
het Vaticaan) en Willem Burger
dten tijde van de aanval op Ban
doeng politieman te Tjimahi, thans
in Nederland verblijvend).
Als de lente in aantocht is....
Als de Lente in aantocht Is kan men dergelijke tafereeltje? overal zien.
Schoonmaaktijd is in aantocht.
De olie van de
„Miriella"
De Italiaanse oliemaatschappij, de
Supor Cy, uit Rome, die in Perzië
5000 ton Perzische olie had aange
kocht en dezê met de tanker „Mi-
riëlla" naar Italië had vervoerd,
heeft de eerste ronde van haar ge
vecht met Anglo Iranian Cy, gewon
nen. Gisteren heeft een Venetiaans
Hof nl. de eis van de Britse oliemaat
schappij. de olie, die zij als haar ei
gendom beschouwt, verbeurd te ver
klaren, afgewezen en tevens de op
dracht gegeven, de olie, die hangen
de het proces in beslag genomen was,
onmiddellijk vrij te geven.
In Londen heeft deze uitspraak 'n
ware ontsteltenis teweeggebracht.
Nu het vervoer van Perzische olie
door buitenlandse ondernemingen,
juridtech gerechtvaardigd is, vreest
men onaangename gevolgen voor de
onderhandelingen met Mossadeq,
wiens positie versterkt is.
Maar in Irian heerst vreugde: „De
uitspraak van het Venetiaanse Hof
bewijst, dat een eensgezind en on
buigzaam volk erkenning van zijn
rechten kan krijgen, ondanks alle
provocaties," zo verklaarde Mossa-
deq's minister van Buitenlandse Za
ken, Fatemi.
De president van het Hof te Vene
tië zei in zijn uitspraak, dat hij de
naasting van de Perzische olie-indu
strie als wettig beschouwde en gaf
eveneens te kennen, dat de bewe
ring, als zou de Anglo Iranian geen
voldoende schadevergoeding zou zijn
aangeboden, niet juist was. Premier
Mossfedeq heeft zo betoogde hij
meermalen Perzië's verplichting, om
de Britten een schadevergoeding te
geven, erkend.
De Anglo Iranian heeft zich, zoals
Tc veel risico
Zestig parlementsleden zouden
gisteren een tochtje maken met een
Viscount, het nieuwe Engelse straal
vliegtuig dat binnenkort in exploi
tatie zal worden genomen op het
Europese luchtnet van de B.E.A.
Maar op het laatste ogenblik is de
trip afgelast, naar men hier zegt
cmdat Churchill gewaalrschuwd had
tegen het risico om zestig parle
mentsleden tegelijk te laten vliegen.
Droogjes merkte een politicus op:
„De kans op zestig plaatselijke ver
kiezingen, ingeval de Viscount te
pletter zou vallen, was te veel ge
vergd van de gemoedsrust van de
leiders van onze twee partijen".
NOODLOTTIGE BRAND
Door het uitbreken van brand in
een boerderij te Newark, in de Ame
rikaanse staat New Jersey, zijn
veertien mannen om het leven ge
komen. Er is voor twintig milliocn
dollar schade aangericht.
men reeds verwachtte, niet bij deze
uitspraak neergelegd. Onrr.'idddellyk
nadat het Hof zijn beslissing bekend
had gemaakt kregen de advocaten
van de Brits'e maatschappij in Rome
opdracht, hier een proces aanhangig
te maken. Volgens een woordvoerder
van de maatschappij, was met deze
uitspraak nog niet beslist, of de Per
zische Staat dan wel de Anglo Ira
nian, eigenaar van de Perzische olie
is'. De uitspraak zal dan ook niets af
doen aan de voornemens van de An
glo Iranian, om overal ter wereld
haar rechten op de Perzische olie te
verdedigen, aldus de woordvoerder.
Inmiddels heeft de „Supor Cy" de
kapitein van de „Miriëlla", die op 't
ogenbik in de buurt van de Perzi
sche Golf vaart, reeds opdracht gege
ven, onmiddellijk naar Perzië te sto
men en een tweede lading olie in te
nemen. Men bedenke, dat deze maat
schappij met de Perzische regering
een contract heeft gesloten, op
grond waarvan zij 2 millioen ton
ruwe olie en een 1/2 millioen ton
geraffineerde olie rr.'oet afnemen.
Het is' bovendien niet onmogelijk dat
nu ook andere Italiaanse maatschap
pijen. die het tot dusver te riskant
vonden, Perzische olie aan te kopen,
hiertoe zullen overgaan.
Spoorwegstaking in
Italië
Het Italiaanse spoorwegpersoneel,
aangesloten bij het grote door de
communisten geleide algemeen vak
verbond en de kleine sociaal-demo
cratische vakbonden, zijn te midder
nacht voor twee dagen in staking ge-
gaap om kracht bij te zetten aan
hun eisen tot loonsverhoging.
Dit is de derde spoorwegstaking
in acht maanden.
De Italiaanse regering heeft maat
regelen genomen om het effect van
de staking zo klein mogelijk te doen
zijn door het instellen van speciale
diensten.
Gisteravond had het Na
tionale Rampenfonds in totaal
79 millioen gulden ontvan
gen. Dat is dus anderhalf
millioen meer dan Dinsdag,
toen de stand 77.5 millioen
was.
JCatteÜje
Niets doet de ziel meer goed, dan
een andere ziel minder droevig te
maken.
Paul Verlaine.
