Het oudejaar droeg het stempel van Eisenhower
Korea sleepte door alle maanden van het jaar
WOENSDAG 31 DECEMBER 1952
i—
DE LF1DSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
Koningin Juliana als ere-doctor van de Columbia Universiteit.
Bonn aarzelde op de drempel van het Westen
INDIEN WIJ MET ALI.E GEWELD een oepaald stempel willen drukken
op het afgelopen jaar, dan kunnen wij 1952 het jaar van Eisenhower
noemen, het draagt de ijk van Ike. Bijna het hele jaar door heeft de per-
soon van Eisenhower in het centrum gestaan van de publieke belangstelling
over de gehele wereld; het was Ike en nog eens Ike die bet wereldnieuws
beheerste. Dat was mogelijk, omdat het jaar 1952 betrekkelijk rustig is ge
weest. De nadruk valt hier op „betrekkelijk", want er is vanzelfsprekend
het nodige voorgevallen, dat de wereld niet onberoerd heeft gelaten; maar
geweldige gebeurtenissen, die zelfs de presidentsverkiezingen in Amerika
in de schaduw zouden kunnen stellen, zijn achterwege gebleven. Aan de
andere kant is de keuze van een nieuwe president van de Ver. Staten inder
daad een gebeurtenis van gewicht, omdat het nu eenmaal de Verenigde
Staten zijn, die de leiding hebben in het wereldgebeuren en het op zijn
beurt de president is, die de richting bepaalt van de Amerikaanse politiek.
Voor Europa had deze keuze nog een apart cachet, omdat het ging om gene
raal Eisenhower, de organisator van de Westerse verdediging en opperbe
velhebber van de strijdkrachten van de Noord-Atlantische Verdrags-organi-
satie in Europa. Zo werd de opbouw van onze defensie met op de achter
grond daarvan de politiek van het Kremlin en het Korea-probleem nauw
verbonden aan de presidentsvérkiezingen, want voor ons. Europeanen, ging
het erom, of de Amerikaanse politiek van steun aan de Westerse defensie
al of niet zou worden voortgezet. Als dus straks het Oude Jaar definitief
uitstapt door de poort van de Eeuwigheid en u kijkt eens op de revers van
zijn jasje, dan vindt U daar ongetwijfeld nog het speldje zitten met „I like
Ike" erop.
mocraten, Stevenson. De uitslag ligt
ons nog vers in het geheugen: Eisen
hower won met glans en met hem
wonnen de republikeinen de meer
derheid in de vertegenwoordigende
lichamen der Ver. Staten.
Amerika gaat dus varen op het
kompas der republikeinen, doch zal
onder commando van Eisenhower een
gematigde koers volgen, hetgeen
blijkt uit de aanstelling van zijn mi
nisters, welke de woede van de meer
radicale Taft heeft gewekt. Europa
ziet de nieuwe koers met optimisme
tegemoet.
Koninklijk bezoek
Amerika en Nederland zijn
dit jaar wel veel dichter bij
elkaar gekomen. Noord-Amerika
heeft ontdekt, dat wij een charman
te koningin hebben, die bovendien
op het juiste ogenblik dingen weet
te zeggen, waarvan je even stil
wordt. Zelfs de rumoerige en zelf
bewuste Amerikanen hebben met
verwondering en al spoedig met de
grootste bewondering geluisterd naar
de treffende woorden, welke onze
koningin zo eenvoudig maar met zo
veel kracht van overtuiging heeft ge
sproken tijdens haar grote tournée
door de Verenigde Staten in April
van dit jaar.
Tezamen met prins Bernhard ver
trok zij op 1 April per vliegtuig naar
Amerika, was in Washington de gast
van president Truman en sprak de
verenigde vergadering van het Con
gres toe. In New York maakte zij de
befaamde „ticker-tape-parade" mee
in Broadway, sprak in dit rumoeri
ge zaken-centrum over het nut van
de stilte en nam aan de Columbia-
universiteit de bul van het ere-doc-
toraat in ontvangst. Ook de leden
van de Veiligheidsraad zagen haar in
hun midden, terwijl de geëmigreerde
Nederlanders niet werden vergeten.
Deze reis heeft voor Nederland heel
wat „goodwill" gekweekt in de Ver.
Staten, een morele „goodwill", wel
ke al is zij niet op geld waardeer
baar zeker even voornaam is als
de meer zakelijke „goodwill", waar
van de prins in September j.l. de
grondslag heeft gelegd in Mexico en
in diverse landen van Zuid-Amerika.
De resultaten daarvan zullen nog
moeten blijken en wij hopen, dat zij
zich zullen openbaren onder het
nieuwe regiem van president Eisen
hower.
EISENHOWERS „GOODWILL".
Eisenhower is trouwens
zelf een voorbeeld van hetgeen
„goodwill" vermag, want de hele ge
schiedenis van deze presidentskeuze
wijst erop, van hoeveel kracht de
eenmaal gevestigde populariteit kan
zijn.
Toen de president nog generaal
was, dacht hij er aanvankelijk niet
over om zijn militaire loopbaan af
te zweren en in de politiek te gaan.
Ofschoon er reeds vroeg in het jaar
aandrang op hem werd uitgeoefend
om zich candidaat te stellen, weiger
de hij. Desondanks werd zijn naam
genoemd bij de z.g. voor-verkiezin
gen in diverse Amerikaanse staten
en de tegenstribbelende generaal had
daarbij zo'n succes, dat hij er anders
over begon te denken. Tenslotte was
een zitje op het Witte Huis toch niet
te versmaden. Hij besloot het erop
te wagen en kondigde tegen 1 Juni
zijn ontslag aan als opperbevelheb
ber van de Noord-Atlantische strijd
krachten in Europa.
De eerste strijd, welke hij had aan
te binden, was tegen zijn rivaal Taft,
die mededong naar het candidaat-
schap voor de republikeinse partij.
Taft werd verslager, en Eisenhower
werd officieel candidaat der repu
blikeinen. Nu ging de strijd tegen de
inmiddels gekozen candidaat der de-
KOREAANSE KNOOP.
CéN VAN DE EERSTE DADEN
van de nieuw gekozen president
was de inlossing van zijn verkiezings
belofte, dat hij persoonlijk naar Ko
rea zou gaan. Deze belofte en de
daaraan- door al te optimistische kie
zers verbonden verwachting, dat
Eisenhower daar wel eens de boel
recht zou zetten, heeft Eisenhower
ongetwijfeld veel stemmen opgele
verd. Hij is gegaan en moest op zijn
terugreis al dadelijk een domper zet
ter op te hoog gespannen verwachtin
gen door te verklaren, dat hij het
wondermiddel om de Koreaanse
knoop te ontwarren niet in zijn zak
had. „Ik wel", zei MacArthur,
„maar ik zal het alleen aan de pre
sident vertellen»". Wij geloven met
president Truman, dat MacArthurs
suggestie wel een opkooksel van zijn
oude ideeën zal zijn en dat Eisen
hower er zich weinig door zal laten
beïnvloeden. Want de Koreaanse reis
heeft hem in ieder geval geleerd, dat
de oplossing niet' te vinden is in een
uitbreiding van de oorlog met China.
Intussen is men er in geslaagd, om
de onderhandelingen over de wapen
stilstand het hele jaar door te rek
ken. Een waarlijk verbluffend resul-
het IJzeren Gordijn prachtig, maar
aan deze kant begrijpt men er niet
veel van en waardeert men het
slechts matig. De onderhandelingen
te Panmoendjon zijn ontaard in een
kwalijke klucht; men smeet elkaar
beschuldigingen en verwijten naar
het hoofd o.a. over een bacteriologi
sche krijgsvoering, en wrikte en ruk
te net zo lang totdat de knoop ho
peloos vast zat. Het grote struikel
blok bleek de kwestie van de krijgs
gevangenen; de Chinezen en Noord-
Koreanen, daarbij gesteund door Mos
kou, eisten de uitlevering van alle
gevangenen en de strijdkrachten der
Verenigde Naties konden niet anders
dan het recht zelfs van krijgsgevan
genen eerbiedigen om niet terugge
stuurd te worden naar een vader
land, waarvan zij slechts het ergste
hadden te verwachten.
Het Oude Jaar gaat heen, tot de
laatste minuut bezwaard met de Ko-
DEFENSIE-OPBOUW.
j^AUW VERBONDEN met het Ko-
rea-conflict is de Europese defen
sie-opbouw. Deze kreeg ml. zijn beslis
sende stoot pas goed, toen de commu
nistische overval op Korea ten dui
delijkste bewees, dat de rode revo
lutiegeest niet van plan was lijdelijk
toe te zien of de wereld soms vrij
willig van kleur wilde verschieten,
maar wel degelijk bereid en gereed
was om actief aan te vallen, zodra hij
de kans schoon zag.
Men begreep in Europa heel goed
wie aan de touwtjes getrokken had
en besefte klaarder dan ooit, dat de
Europese defensie moest worden op
gebouwd, koste wat het kost, en zo
vlug mogelijk. Want dezelfde geest
van agressie, welke zich zo bruut had
bloot gegeven in Korea, kon> zich ook
aan Europa openbaren, dat practisch
bloot lag voor elke overval uit het
Oosten.
Nu deed zich al spoedig de moei
lijkheid voor, dat men Duitsland no
dig had en .dus moest inschakelen in
het opbouwwerk, maar dat met name
Frankrijk zich verzette tegen de ge
dachte, de Duitsers opnieuw een ge
weer in handen te moeten geven.
Toen kwam de Franse minister
Schuman op de gelukkige gedachte,
om een Europees leger te maken,
waarover raet de deelnemende lan
den afzonderlijk de zeggenschap had.
den, maar een supra-nationaal
lichaam. Zo kon men de Duitsers tot
soldaten maken, zonder hen Duitse
soldaten te doen worden.
Dat idee sloeg in; doch men be
greep ook, dat de Duitsers dit idee
vrijwillig moesten aanvaarden, an
ders had Europa niets aan die Duitse
medewerking. En vóór wat hoort
wat; daarom zou men Duitsland te
vens begunstigen met een eenzijdig
Westers vredesverdrag en het als
autonoom erkennen, althans voor zo
ver het 't Westen en West-Duitsland
betrof.
Dat alles bij elkaar werden de Ver
dragen van Bonn en het Europese
legerverdrag.
In Januari werden de ministers
van de volgende landen het in prin
cipe eens: Frankrijk West-Duitsland,
Italië, Nederland, België en Luxem
burg. Zij zouden tezamen het Euro
pese leger vormen en dat Europese
leger zou als een eenheid worden ge-
incorporeerd in het z.g. NAVO-ver-
in de Bondsdag een meerderheid is i
te vinden voor de ratificatie, maar
dat de oppositie van de Duitse so
cialisten geducht is, terwijl zij zich
bovendien heel handig verschanst
hebben achter het Staatsgerechtshof
met het argument, dat het Europese
legerverdrag in strijd met de Grond
wet zou zijn.
Adenauer kronkelt zich als een aal
om er met zijn ratif catie tussen uit
te glippen, maar of het hem lukken
zal, is een vraag, waarvan wij het
antwoord aan het nieuwe jaar moe
ten overlaten.
IN DE KAART VAN MOSKOU.
|"\AT DE DUITSE SOCIALISTEN
hoog spel spelen en precies in de
kaart van Moskou, schijnen zij niet
in te zien of het deert hen blijkbaar
niet. Want zodra de inschakeling van
West-Duitsland in de Westerse defen
sie in het zicht kwam, heeft Moskou
alles gedaan om roet in het eten te
gooien, door enerzijds de geallieerden
op een zijspoor te lokken met voor
stellen over nieuwe conferenties en
anderzijds de Duitsers te intimideren
met dreigementen.
Het eerste duidelijke teken, dat de
Russen van plan waren de inschake
ling van Duitsland te verhinderen,
was de nota van 10 Maart aan Ame
rika, Frankrijk en Engeland, waarin
ONZE BEWOGEN WERELD IN 1952
T
reaanse nalatenschap van zijn voor- band, de Noord-Atlantische Verdedi-
ganger; alleen is hij onderweg een
illusie verloren', de illusie nl. dat er
te praten valt met Moskou of met
deszelfs satellieten.
De gang van zaken met de z.g. re
solutie van India, welke een onmid
dellijke staking van de vijandelijkhe
den en een nadere conferentie over
de krijgsgevangenen voorstelde, is
wel illustratief voor de ware ver
houdingen. De resolutie werd in de
Assemblée der Uno aanvaard door
alle landen behalve door het Sovjet-
bloc en daarna ter kennis gebracht
van de Chinese regering. Het Uno-
voorstel werd afgewezen in deze volg
orde: eerst door Moskou, vervolgens
door Peking en daarna door Noord-
Korea.
Intussen duurt het Korea-conflict
'nu reeds twee-en-een-half jaar en
onderhandelt men al bijna anderhalf
taat. Misschien vindt men het achter jaar over de wapenstilstand.
gings Organisatie.
De Conventie van Bonn werd op
26 Mei getekend en het contract van
de Europese Defensie Gemeenschap
(het Europese leger) de dag daarop
te Parijs.
Daarmee was alles nog niet in kan
nen en kruiken, want nu moesten de
parlementen der deelnemende landen
de verdragen nog ratificeren. Men
vermoedde wel, dat deze ratificatie
zowel in Frankrijk als in Duitsland
heel wat voeten in de aarde zou heb
ben». Maar nu zijn wij reeds een half
jaar verder en kan het nieuwe jaar
ons nog geen enkele garantie geven,
dat het met de ratificatie in orde
komt.
Hoe de stemming in Parijs zal uit
vallen, weten we nog niet; wèl hoe
de kaarten liggen te Bonn.
Men heeft na de stemming in twee
de lezing kunnen constateren, dat er
De ongelukkige „Flying Enterprise" die bij Engeland verging.
een viermogendheden-conferentie
werd voorgesteld om tot een vredes
verdrag met geheel Duitsland te ko
men. De hereniging van de twee ge
scheiden helften werd in uitzicht ge
steld, maar geëist werd, dat Duits
land geneutraliseerd zou worden, dus
geen militair bondgenootschap zou
aangaan. Natuurlijk mocht het wel
een legertje hebben, maar een eigen
leger, dat geen onderdeel was van
een andere krijgsmacht. Voelt u de
kneep? Is het wonder, dat vele Duit
sers er in vlogen, alsmaar starend
naar het heerlijke lokaas van de'be
loofde hereniging?
In de hoofdsteden der drie geal
lieerde .Westerse landen vloog men
er echter niet in. Men antwoordde:
„Goed, wij willen over een vredes
verdrag praten, maar niet over neu
tralisering noch ove. een eigen leger.
Maar als wij een vredesverdrag met
geheel Duitsland sluiten, moet er
eerst een vrij gekozen Duitse rege
ring zijn, om dat verdrag te tekenen.
Daarom vooraf vrije verkiezingen in
geheel Duitsland. En om te weten of
zulke vrije verkiezingen mogelijk
zijn, verzoeken wij u, de UNO-com-
missie-Kohnstamm die op het ogen
blik reeds met hetzelfde doel voor
het IJzeren Gordijn rondzwerft, in
Oost-Duitsland toe te laten. Een der
gelijke toelating zal beschouwd wor
den als een uiting van goede wil van
de kant der Sovjet-Unie".
„Dank je wel", zei Moskou, „geen
pottenkijkers. Wij willen alleen pra
ten op onze eigen voorwaarden".
Later, in Augustus, zou Wisjinski
het aanbod van een Viermogendhe-
den-conferentie nog eens herhalen,
doch het was maar al te duidelijk, dat
Moskou slechts vertraging en sabo
tage op het oog had en geenszins van
olan was tot overeenstemming te ko
men. De schoonschijnende belofte
had intussen zijn werk gedaan onder
de Duitsers, getuige de oppositie te
gen» de ratificatie der verdragen.
Anderzijds werden de Duitsers ge-
intimideerd door dreigen, en ten van
de Oostduitse premier Ulbricht, die
tegenmaatregelen aankondigde en
zeide: „Berlijn zal de gevolgen ervan
ondervinden". Men herinnere zich ook
de aanleg van een brede strook
Niemandsland dwars door Duitsland
en de mislukte betoging van duizen-
Eisenhower, de man voor wie het
oude jaar nog zo slecht niet was.
den jonge communisten op 29 Mei.
Ook de Fransen probeerde men
vrees aan te jagen door rode relletjes
op 28 Mei te Parijs en enige dagen
later door de uitroeping van een al
gemene staking. Hetgeen voor de
Franse communisten precies ave
rechts uitpakte, want het werd een
groot fiasco, waarover Moskou niets
te spreken was.
Noch de nota's van het Kremlin,
noch de rode dreigementen» hebben
de tot stand koming der verdragen
kunnen verhinderen, slechts de op.
positie der Duitse socialisten heeft
tot nu toe succes gehad.
De laatste stunt van Stalin is zijn
bereidwilligheid om met Eisenhower
te gaan praten. De wereld gelooft
hem niet meer.
BONDGEKLEURDE
RESTANTEN.
II7ANNEER WIJ ten slotte nog eni-
ge aandacht schenken aan de gro
te bonte rest van het wereklgebeur-
ren, dan» valt het eerste op: het ver
zet tegen de Westerse invloed in het
Midden-Oosten en in Afrika.
In» Perzië uitte dit verzet zich in de
befaamde olie-kwestie, welke het ge
hele jaar door hangende is gebleven.
De Engelsen wachten met geduld hun
tijd af en speculeren er op, dat Mos
sadeq tenslotte door zijn knikkende
knieën zal zakken» wegens geldge
brek. De Perzische schatkist is inder
daad hopeloos leeg, maar desondanks
houdt vriend Mossadocj stand en geeft
geen duimbreed toe. Hij kan zijn olie
niet kwijt, want het geval van de
„Rose Mary" bewijst, dat elk schip,
dat Perzische olie vervoert, in beslag
wordt genomen. In één opzicht heeft
Mossadeq succes gehad, toen hij in
Den Haag zijn zaak bepleitte voor het
Hof van Internationale Justitie. Het
Hof gaf Mossadeq gelijk en verklaar
de zich niet bevoegd. Maar dat is dan
ook alles.
In Egypte gaf het begin van het
jaar een grote herrie te aanschouwen
tegen de Engelse bezetting van de
Suez-kanaalzóne. Het zou op een re
gelrechte oorlog zijn uitgelopen als
koning Faroek niet had ingegrepen
en premier Nahas de bons had gege
ven». Het gevaar werd daardoor ech
ter niet geheel bezworen, want de
spanning bleef en de ene premier na
de andere trad op en af. Totdat ge
neraal Naguib het bewind in handen
nam en de koning eruit smeet. Dat
was op 26 Juli. Sindsdien is er rust
in Egypte en is de „sterke man" be
zig de binnenlandse Augias-stal uit te
mesten. Tot zelfs de Grondwet moet
er aan geloven.
In Mldden-Afrika opereert sinds
een half jaartje de Mau Mau, die men
nog altijd niet onder de knie heeft,,
terwijl in Zuid-Afrika Malan pro
beert zijn apartheidswetten te hand
haven.
Met de financiën» hebben wij alle
maal getobt, maar Engeland heeft
het vooral zwaar te verduren gehad.
Toen Churchill aan het bewind kwam
vond hij de staatsfinanciën in een ta
melijke ontreddering. Om de hulp
van Amerika in te roepen reisde hij
juist met de wisseling van het jaar
naar de Ver. Staten en later voerde
hij een sterke versobering door, o.a.
door een drastische beperking van» de
invoer. Geheel buiten dit verband zij
even aangestipt, dat op 6 Febr. geheel
onverwacht koning George VI over
leed en opgevolgd werd door zijn
dochter Elizabeth.
Naast Engeland lijdt ook Frankrijk
aan een chrorisch geldgebrek, dank
zij het feit, dat de Fransen niet graag
belasting betalen. Pinay heeft het dit
jaar klaar gespeeld om negen maanden
lang een regering in stand te houden,
hoewel bij elk financieel debat zijn
politiek leven aan een zijden draadje
hing. Tenslotte is ook hij gevallen
over de kinderbijslag. Frankrijk is
inderdaad zwaar belast, niet alleen
met de uitgaven voor de opbouw der
Europese defensie maar ook met de
oorlog in Indo-China, waar het Fran
se leger niet bijster succesvol opereert.
Overigens wordt het tijd, dat wy
de gedachte van een Verenigd Europa
vaste vorm gaan gever, (liefst in een
vlugger tempr dan de Benelux). De
eerste stap is van de zomer reeds ge
zet door de installatie van de Hoge
Autoriteit van de Kolen- en Staal
gemeenschap, wat alvast een stukje
Verenigd Europa betekent. Het
wachten is nu op de Grondwet voor
Europa, waarover wij in het volgend
jaar eens rustig zullen gaan kibbelen.
