Het grote avontuur van 366 dagen is ook voor Nederland ten einde Geen schokken schokten ons land maar schokjes schreven schokkend verhaal y%.u BHnmpi PK LEIDSE COURANT PE LEIDSE COURANT DERDE BLAD - PAGINA J VANAVOND precies om 12 uur zal het grote avontuur, dat wij 366 dagen geleden begonnen, weer ge ëindigd zijn. Op Oudejaarsavond 1951 lag het nieuwe jaar voor ons als een groot mysterie, waarvan we diep in ons hart zo enorm veel verwachtten. Als we toen de lange, eindeloos lange staat van gebeurtenissen voor ons gezien hadden, zoals deze thans voor ons ligt, dan hadden wij het nieuwe jaar hoogstwaarschijnlijk als een re volutiejaar beschouwd. Maar nu we de gebeurtenissen niet met een oog opslag hebben kunnen kennen, nu ze tot ons gekomen zijn met de ge leidelijkheid van 366 dagen, ieder weer onderverdeeld in 24 uren, nu beschouwen we 1952 als een jaar, waarin ongetwijfeld enkele merk waardige dingen gebeurd zijn, maar dat toch niet zo heel veel afwijkt van zijn vele voorgangers. Ook in die voorgaande jaren zijn er merkwaardige dingen gebeurd, maar de geschiedenis heeft deze al reeds lang uitgewist of tot de juiste afmetingen teruggebracht en maar zeer weinige van al die feiten, waar door we gedurende korte of langere tijd geschokt zijn geworden, zullen een lettertje in het geschiedenisboek waardig geacht worden. De stem van het volk en van Westerling. Maar om nu te zeggen, dat 1952 zonder schokken verlopen is, zou be zijden de waarheid zijn. Het nieuwe jaar begon zelfs vrij sensationeel, want het was nog geen week oud, toen de Huissenaren in de nacht van 5 op 6 Januari een aanval lanceerden op de in hun plaats gevestigde Do- irtinicanerkerk, ten einde volgens het vermeende recht van een oud gebrujjc de opheffing van deze paterskerk als parochiekerk te voor komen. Het maakte niet zo erg veel in druk op de kerkvoogden vah Neder land evenmin als de stem van Wes terling, die via een gramofoonplaat op 14 Januari in Den Haag de Ne derlandse regering wilde laten schrikken, de departementen in Den Haag deed schudden op hun grond vesten. Toen een ijverig reaher- cheurtje echter Westerling op 17 April uit de orangerie van een land goed te Laag Keppel plukte, zat men toch wel even met hem in zijn maag. Hij werd onrpiddellijk weer vrijgela ten en Indonesië, dat een verzoek tot uitlevering indiende, werd na een lang proces gerustgesteld met de me dedeling, dat Westerling een heuse, echte Nederlander was en deswege niet uitgeleverd kon worden. De zee schreef zwarte bladen. Ondertussen zijn we al aardig 1952 ingerend, maar het oude jaar had meer in zijn registers staan, dan al leen de memoires van kapitein Wes terling! Het had zoals al zijn voorgan gers en hoogstwaarschijnlijk ook al.] zijn opvolgers een bonte, telkens weerkerende tooi van schone en le lijke dingen, van moorden en onder- scheidingen, van inbraken en ten-1 toonstellingen, van oplichting en I moedige daden. Er verongelukten i auto's en er werden uitvindingen ge daan, honderd-jarigen werden ge huldigd en drielingen geboren, we reldrecords werden gebroken en ge liefde personen met bloemen en mooie woorden naar hun laatste rustplaats gebracht. En in ons landje, dat nu een maal beneden de zeespiegel ligt, heeft natuurlijk de zee ook het afgelopen jaar weer een grote rol gespeeld. Deze wijde watermas sa, die duizenden mensen van brood voorziet, geeft echter maar zelden aanleiding tot opgewekte beschouwingen en ook nu moeten wij beginnen met een zwarte bladzijde. Op 18 Januari verging voor de Noorse kust de „Alk maar", bij welke ramp 14 Ned. zeelieden een graf in de golven vonden. Op dezelfde dag verloor de reddingsboot „Pres. Jan Leis" haar schipper A. Brinkman, die bij een poging de 4 dagen daar voor gestrande „Radmar" hulp te bieden, om het leven kwam. Neen, aan de vissers heeft het af gelopen jaar nu niet direct een over vloed aan voorspoed gegeven. De Urker vissers, die 14 Januari naar Argentinië vertrokken om daar een nieuw bestaan te vinden, zouden er nog wel eens een nachtje over gesla pen hebben, als ze alles van te voren geweten hadden! Wim noch de Kamer wisten het! Zo zou ook Wim Jansen, de K.R. O.-reporter zijn beroemde speech tij dens de haringrel in Mei nog wel eens over gelezen hebben, als hij de gevolgen van te voren gekend had. Maar evenmin als wij had ook Wim aan het begin van het jaar een staatje voor zich liggen, dus die we tenschap kwam te laat voor hem. Wat zou er feitelijk een zee van tijd uit te sparen zijn, als iedereen van te voren het resultaat van zijn daden zou kunnen overzien. Want indien dit zo was dan 'kunnen wij moeilijk aannemen, dat de Tweede Kamer zoveel kostbare uren besteed zou hebben aan het wetsvoorstel tot uitbreiding van haar ledental, waar over het debat al in 1951 geopend werd, vele dagen van 1952 vulde om ten slotte te struikelen over het veto van Neerlands Nestoren op 31 Juli. Zo op een rijtje gezien was Januari maar een drukke maand, want tus sen al die bedrijven door hebben we ook nog afscheid genomen van dei koffiebon, de zinken munt en minis ter Drees. De twee eerste verdwenen voorgoed, maar de min.-president kwam na een bezoek aan Amerika weer in Nederland terug, waar hem zware Kamerdebatten wachtten over Nieuw-Guinea, dat toen een probleem vormde en sindsdien niet zo erg veel duidelijker is geworden. Januari sloot met het heengaan van de laatste der Tachtigers, Lode- wijk van Deyssel, die Zondag 27 Januari te Haarlem overleed. Romantiek en rumoer. Geduldige lezeres en lezer, wan neer wij het blad van Februari open slaan, gevoelen wij ons gedrongen tot een bekentenis: In ons hart be minnen wij de echte romantiek van verleden eeuwen en wij kunnen he lemaal opleven, wanneer wij horen van ouderwetse staaltjes vol moed ën durf, die een jongeman onder neemt, teneinde het hart van zijn aangebedene te vermurwen. Deze zwakheid in acht genomen, zal nie mand het ons kwalijk nemen, wan neer we als eerste in Februari de jongeman vermelden, die op de 16e van deze maand boven op het Dam- paleis te Amsterdam klom om daar een brief voor het meisje van zijn dromen te deponeren, dat hem een paar dagen daarvoor de bons gege ven had. Overigens had deze jonge man niet alleen een donkere dag in Februari, want de Ned. huismoeders zullen op 4 Febr. ook niet vrolijk ge keken hebben, toen zij vernamen, dat het brood 5 cent duurder gewor den was. Wie wel een blij gezicht zette was Heleentje van Kapelle, toen er bekend werd gemaakt, dat van haar plaat „De Speeltuin" in een paar maanden tijds meer exemplaren verkocht waren dan van het beroem de citerspel van de „Derde Man". Ondertussen was de Tweede Ka mer in drukke debatten gewikkeld over de in 1951 ingediende en op 1 Juni 1952 van kracht geworden werkeloosheidswet. Doch niet alleen in de Tweede Kamer werd er die maand zwaar geboomd, ook in de binnenkamers van de K.V.P., waar men maar liefst 258 amendementen op het concept verkiezingsprogram ma had binnen gekregen. Ten einde de K.V.P. meer gelegenheid te geven zich op dit werkstuk te bezinnen werd de „Groep Steenberghe" die gepoogd had de „gfoep Duynstee" met de K.V.P. te verzoenen, ontbon den. Prof. Duynstee gunde de K.V. P. deze rust echter niet en de gevol gen zijn dan ook niet uitgebleven. Maar dat vormt een apart verhaal voor de maand Juni. Donkere maand met lichtpuntjes. Maart staat in het teken van rouw, want op de 22e van die maand ver ongelukte het K.L.M.-vliegtuig „Prinses Juliana". Op die onheil-Za- De zwarte dag in Maart. terdag stortte dit vliegtuig nabij Frankfurt omlaag en 44 personen verloren bij deze ramp het leven. Toch gaf Maart ook wel enige lichtpuntjes te zien en voornamelijk voor de heren der schepping, die de sigaren goedkoper zagen worden en voor hen, die van plan waren hun vacantie in Arnhem door te brengen. Arnhem verzekerde zich in deze maand tegen regen en een regen achtige dag, in de Gelderse hoofd stad doorgebracht, leverde alleen maar lachende toeristen op. Wie niet lachten waren de be woners van de Torenstraat in Den Haag, toen daar in de mor genuren van de 8e Maart een ammoniaketel sprong, waardoor alle omwonenden tot tranen ge roerd werden. Nog een andere gemoedstemming kwam in die maand tot uiting, n.l. het gevoel van grote dankbaarheid voor de hulp, die Amerika ons land tijdens de oorlog betoonde en als tastbaar bewijs hiervan werd er een carillon naar het land van Uncle Sam gestuurd. Bedloze buitenlandse bollen- bezoekers. In April ondernamen de Ned. ver kenners een poging om hun kapelle tje te Persingen weer in goede staat te krijgen. Zij vroegen karweitjes en kregen in ruil daarvoor heitjes en blijde gezichten van geholpen huis moeders. Wie zij echter niet konden helpen en wie de toenmalige staats secretaris van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen ook niet tevre den kon stellen, waren de Neder landers, die zo bitter teleurgesteld waren in de resultaten van de Ned. televisie. .Jullie hebt je er heus te veel van voorgesteld", was alles wat mr. Cals op 10 April wist te zeggen. Maar de tijd is momenteel druk doende deze wonde te helen, want de Ned. televisie gaat met sprongen vooruit. Waar nog niet zo erg veel vooruitgang mee is gemaakt, is de beroemde, beruchte of befaamde Friese kwestie, die juist in de maand April weer erg hoog opliep. Nee het oude jaar laat nog wel enkele zorgé- kindjes achter, maar of het in 1953 nog zal voorkomen, dat de buiten landers, die onze bollenvelden ko men bezoeken in hun auto's moeten overnachten, willen we toch ernstig betwijfelen. De les van de Paasda gen van 1952 heeft vele onderne mende lieden aan het peinzen gezet. Over pijproken gesproken. Rookten de Buitenlandse Bollen Bezoekers zonder Bed dus tijdens de Paasdagen een zware pijp, Opa Klijzing uit Purmerend daarentegen rookte zijn pijp op 19 April heel lichtjes, want hij wilde er het we reldkampioenschap langroken mee verdienen. Opa sloeg alle records en werd onbetwist kampioen! Nu mag Opa menen, dat hij met zijn 87^ minuut een lange pijp ge rookt heeft, de Staatsmijnen lachen om dit record, want zij herdachten in April, dat zij al 50 jaren de pijp rokende hebben gehouden en tegen dit record moet zelfs Opa het afleg gen ^Een ander jubileum, zij het min der leuk voor de betrokkene, was het 25-jarig bestaan van het faillis sement van de Haagse jonkheer. Zijn schuldeisers hadden kalm gewacht, tot hij zijn erfenis in handen kreeg en kwamen toen met de nota's aan gerend. De jonkheer, hevig verbol gen, begon een proces en op de uit slag daarvan kon het oude jaar niet meer wachten, zodat dit een sensatie van het nieuwe jaar wordt. Wat in het Nieuwe Jaar ook nog eens definitief uitgevochten zal moe ten worden is de kwestie van de „aannemers-opzetjes". In April kre gen 2.000 van deze noeste werkers een uitnodiging van Vrouwe Justi- tia om hun manier van aanbesteden eens op de weegschaal van deze ge blinddoekte dame te komen wegen., men is nog steeds aan het wegen! Koningin Kitty verzoette smartelijk scheiden. Met veel pijn en moeite kwam op 28 April het vredesverdrag met Ja pan tot stand en alhoewel Neder land nu niet direct overliep van en thousiasme over het opgemaakte verdrag, zette dr. Van Rooyen toch maar zijn handtekening. Waar Ne derland ook niet geestdriftig over was, waren de herhalingsoefeningen van die maand Nieuwsgierige Ka merleden vroegen tot in den treure of het de minister wel bekend was en minister Staf beloofde vlug be terschap. En zo zijn we dan in de bloeiende Meimaand beland. Kunt U het ons kwalijk nemen, dat wij, denkende aan deze verwachtingsvolle maand vol romantiek, beginnen met het be richt, dat de ons zo diebare Kitty Knappert gedurende vijf volle dagen onbetwist heerseres is geweest van □en Haag Bloemenstad? Heus, U zult het wellicht moeilijk kunnen geloven, maar de vijf dagen van vitty's Koningschap zijn ons veel en veel dierbaarder, dan de 28e Mei, toen wij met stapels zakdoeken op Schiphol gereed stonden om pre mier Mossadeque te ontvangen, die. naar Nederland gekomen was om' aan het Internationale Hof te ver- Ook dit jaar schreef weer met wissel vallige pen over de gladde, ondoor grondclijke zee. Wij hebben toen niet met deze tranenstortende staatsman mee kunnen wenen, want wij hadden al onze tranen al geplengd op de 17e Mei, toen bekend werd, dat de meestgeziene man in Nederland, ons aller prof. Lieftinck, na de verkiezingen niet meer in het ka binet zou terugkeren. Prpf. Lief tinck, zou naar Turkije gaan en heus wij zijn ruim genoeg van hart om met de Turken mee te kunnen lijden. Voordat minister Lieftinck echter van het Nederlandse volk losge scheurd zou worden, kreeg hü eerst nog een lastig karweitje op te knap pen. Op 20 Mei sloot de Amsterdam se effectenbeurs plotseling haar poorten en weigerde deze weer te openen voordat de regering een dui delijk antwoord gegeven had op de vraag, wat er met de tijdens de oor log verhandelde effecten diende te gebeuren. Op vertrouwd Hollandse wijze werd een studie-commissie in het leven geroepen, de beurs ging weer open en de commissie studeert nog! Wat niet zo'n zwaar studie-object bleek te zijn was de aanslag op de Indonesische attaché in Den Haag, waardoor deze de 21e Mei lichtge wond werd. Eerst riep iedereen: „Natuurlijk Westerling", maar deka-l pitein waste zijn handen in onschuld en de daders waren een paar dagen naderhand gevonden. Gevolgen van eigenwijs geschreeuw. De eerste dag van de zomerse Ju nimaand gaf al heel weinig zon en 1 in Brabant zelfs een cycloon, die ver-1 schillende boeren in Boekei en Biest-1 hoek binnen een paar seconden dak-1 loos maakte. Juni was trouwens voor de rest ook niet erg rooskleurig. want de 25e van die maand gaf al 1 evenmin reden tot grote juichpar- j tijen. De K.V.P. had weliswaar j maandenlang gepoogd om de 258 amendementen van Februari in haar verkiezingsprogramma te verwerken, maar door de acties-Duynstee en j -Welter was het kath. volksdeel van Nederland zó de kluts kwijt geraakt, dat velen uit deze gelederen meen den h*un eigen belangetjes, die zij niet gediend o f in gevaar meenden te zien te moeten stellen boven het algemene, grote belang, waar-1 mede Katholiek Nederland het beste j is gediend. Deze verwarring kost te de K.V.P.-fractie twee zetels. Dit verlies was voor een niet gering deel j oorzaak, dat Nederland ruim twee maanden met een officieel ledig ka- binetje gezeten heeft. We schreven al, dat Juni een som bere maand is geweest en hoe denkt U, dat die militair, die op herha- lingsoefeningen moest, deze maand zal bekijken? Hij had herrie gehad met zijn schoonmoeder en jleze had toen zijn geweer afgepakt. Natuurlijk kan men beter zonder geweer leven, dan zonder woning en dit dacht het Hilversums echtpaar ook, dat ten einde raad in het wacht huisje van de Hilversumse buson derneming ging wonen. Maar ef is toch ook nog wel iets aardig van de Junimaand te vertellen. Aan de rand van Den Haag werd het miniatuur stadje Madurodam geopend en prin ses Beatrix mocht zich vast trainen voor een mogelijke latere landsrege ring door over deze dwergenstad de burgemeestersscepter te zwaaien. In dezelfde maand poogde minis ter Rutten met zijn onderwijswet wat licht te brengen in de duisternis van het huidige onderwijssysteem, maar de reacties, die op de wet ge volgd zijn, hebben er weer een groot mysterie van gemaakt en we vrezen, dat zelfs het nieuwe jaar tijd te kort zal komen om deze puzzel geheel te ontcijferen. Ik zie, ik zie Nu komen we zo zoetjesaan in de beruchte komkomrr.crmaanden te recht. Iedereen gaat heerlijk op va cantie en de journalistiek wordt een ondankbaar vak, omdat er niets ge beurt! Krampachtig grepen we ons daarom vast aan het bericht van de 24e Juli, waarin verteld werd, dat men boven Arnhem, ja zelfs boven ons eigen Katwijk vliegende schotels gezien had. Wie men echter op een gegeven moment niet meer zag, wa ren de diverse jongedames, wier fa milie besloten had om te emigreren, maar die hun hart hier in Holland aan een kloeke jongeman gegeven hadden en zonder hart niet mee wil den gaan. Na een paar dagen kwamen ze meestal weer boven water en moes ten tenslotte dan toch hun familie over het water volgen. In Augustus kwam tevens boven water het Haag se leraarsgezin, dat in 1951 op avon- turenjacht getogen was met de mys- terieuse „President Robert". Het jacht is momenteel te koop en wat er nu allemaal precies aan de hand is geweest, is een geheim, waarvan mis schien het nieuwe jaar de sluier zal lichten. Schrijvende over mysteries en sluiers moeten wij en U onge twijfeld ook weer denken aan die lugubere spookgeschiedenis in dat verlaten landhuisje bij Arn hem. Nu goed, het bleek nader hand storing in de electriscbe lei ding geweest te zijn, maar ijzig was het! Voor Breda had Augustus niets angstigs of dreigends. Daar vierde men het 700-jarig bestaan en gedu rende vele weken kon iedere gast, die maar een vriendelijk gezicht wil de zetten, in deze jarige stad de,feest vreugde met volle teugen meegenie ten. Het gehuurde cadeau en koude rechtscollege. Na maandenlang passen en meten, confereren cn informeren, afwijzen en aarzelend toegeven, werd op 2 September eindelijk het (gevulde) Ned. kabinet aan de volksvertegen woordiging getoond. Omstreeks die zelfde tijd toonde een scheidende burgemeester in het Oosten van ons land een mooi Perzisch tapijtje, dat hy voor een minzaam onder couvert aangeboden bedrag, als afscheids cadeau van de raad gekocht zou hebben. Het viel de burgemeester een beetje koud op het lijf, toen hij moest merken, dat enige raadsleden luide misbaar maakten, omdat hij het kleedje niet gekocht, maar voor die ene raadszitting slechts gehuurd had. Ook de Nederlandse militairen, die deelnamen aan de grote intergeal- lieerde oefeningen in Duitsland, be klaagden zich bitter over de koude en ledigheid, maar we zitten nu oen- maal in een -uropees leger en daar moeten we wat tou voor over heb ben. Dat moest trouwens het rechtscol lege uit Zutfen o-1-, toen zij in Sep tember ter plaatse v ilde controleren of een zomerhuisje in Beekbergen werkelijk zo mobiel was als de be klaagde, verdacht van overtreding der bouwvoorschriften, betoogde. Nu, binnen het half uur was het land huisje nog slechts een stapeltje plan ken en de officier van justitie bijna een blokje ijs. September eindigde somber, want de 21e overleed plotseling de in Ne derland zo geliefde toneelspeler Cor Ruys. Hierdoor ontstond er op het Nederlandse toneel ten ledige plaats, die wel nooit meer gevuld zal wor den. Niet helemaal op rolletjes. October kenmerkte zich door een grote stapel berichtjes, die in iedere maand van ieder jaar geschreven zouden kunnen zijn. Er werd een reeks van trouwlustige dametjes op gelicht door mannen met een onge voelig hart maar diepliggende ogen, avontuurlijke jongens verdwenen naar Frankrijk voor een „leuke" tijd bij het vreemdelingenlegioen maar kwamen na een paar weken huilend weer bij moeder terug en de rechts- gebouwen kregen enkele befaamde typen te zien, waarvan Manus Oly en Gerrit de Stotteraar wel de hoofd figuren vormden. Ondertussen had de schamele zon allang weer afscheid van ons ril lerige landje genomen. Reeds in Sep tember werd de zoete zon verdre ven door koude dagen en gierende stormen. Het gevolg van een dezer stormen was, dat op 7 October de „Faustus" voor Hoek van Holland vastliep, door de pier sloeg en we kenlang een interessant studie-object vormde voor vele colleges deskundi gen en een grote last voor de scheep vaart. Niet alleen de „Faustus" vloog echter een heel eind uit de koers ook de om hun veiligheid zo beroemde Ned. Spoorwegen voeren niet altijd de goedgeloodste vaart. Op 7 Nov. kostte dit aan 2 mensen het leven, toen bij Rotterdam een arbeiders- trein op een voorganger reed; vele ongelukken met meer of minder ern stig gevolg waren hieraan voorafge gaan en hebben dit ongeval sinds dien gevolgd. Neen, het rolt bij de Ned. Spoorwegen de laatste tijd niet allemaal op rolletjes. Wie wel zeer binnenkort zullen gaan rollen, zijn onze ouderwetse guldens en rijks daalders. Op 21 November werd be kend gemaakt, dat Nederland in de naaste toekomst weer met klinkende njunt zal kunnen betalen. Ook in November verloor Neder land een figuur, c at he slechts node zal kunnen missen. Op de 21e van deze maand overleed te Amsterdam in de leeftijd van 82 jaai Henriëtte Roland Holst, die in de geschiedenis zal blijven voortleven als een vrouw met een warm hart en een rijkdom aan kunst, die zij gedurende haar lange leven beide volledig aan haar medemensen heeft medegeaeeld. Het Zalige Uiteinde. Rest ons nog te vermelden, dat Prins Bernhard in de nu afgelopen maand terugkeerde van een goodwill- reis door Zuid-Amerika, dat Sint Nicolaas in Leeuwarden met appels bekogeld is en .at Bolsv/aid en Delft zich best thuis zullen votlen in een toekomstige Europese staat, zoals zij op de 17e van deze maand verklaard hebben. Het oudejaar is nu gesloten en vol verlangen en verwachting staren wc naar 1953. En wat zal het nieuwe jaar ons schenken? Er zal weer ingebroken worden en er zullen weer jongemensen verliefd worden, belastinginspecteurs zullen weer onregelmatigheden ontdekken en de honderdduizend zal ook weer een of meerdere mensen gelukkig maken. Wanneer we nu een staatje voor ons hadden van de gebeurtenis sen, die ons in 1952 te wachten staan, dan zouden we het nieuwe jaar een revolutiejaar noer cn. Maar verdeeld over de komende 365 dagen, die ieder 24 uren zullen tellen, zullen we hoogstwaarschijnlijk in de dagelijkse cirkelgang onze kleine vreugden en kleine verdrietjes tegenkomen, die ons gedurende korte f langere tijd zullen schokken, maar die de geschie denis zal terugbrengen tot de juiste omvang en waarschijnlijk geheel zal uitwissen. Wel Europees, maar niet Nederlands.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1952 | | pagina 11