Robinson regeerde 27 jaren een rijk zonder onderdanen Wie Kepsfpuggeit et* mee VORST ZONDER VAZALLEN Win een Kerstkrans! KERSTNUMMER 1952 DE LL1DSE COURANT EERSTE BLAD PAGINA 3 Als men de naam weet van de vo- ;cls, waarvan er op dit plaatje één staat afgebeeld, en daarachter schrijft welk voorwerp hij met zijn vleugel .asthoudt, dan hebt u de naam van •en man, die heel wat mensen heeft aten lachen. blijkt zijn vader te zijn. De Span jaard vertelt Robinson, dat hu tot de bemanning van een Spaans schip be hoort, dat enige jaren geleden ver gaan is en waarvan de bemanning een gastvrij onthaal heeft gevonden op een eilandje in de buurt van Robinsons rijk. Robinson stelt hem voor met de vader van Vrijdag naar het eiland te varen om zijn kameraden over te halen naar Robinsons rijk te ko men. Te zamen kunnen zij dan trach ten een schip te bouwen. Dit plan vindt instemming, maar om vol doende voedsel te hebben voor al de mannen, gaan zij eerst twee jaar hard werken, opdat de korenoogst en de veestapel voldoende uitge breid zullen zijn. Robinsons bevrijding nadert echter van een geheel andere zijde. Op ae- kere dag komt Vrijdag ademloos binnengerend en vertelt zijn mees ter, dat blanken op het strand ver schenen zijn om een paar van hun eigen mensen op te eten. Na een kort onderzoek blijkt, dat de bemanning van een En gels schip aan hot muiten is ge slagen en nu het plan heeft, hun ge- zogvoerder op hot ogenschijnlijk DE wanhopige stem van de kapi tein overschreeuwt het bulderend geweld van de storm: „De boot in, on middellijk de reddingsboot in; we vergaan!" Aan boord heerst paniek en de mensen zijn nauwelijks in staat het bevel uit te voeren. Reeds enkele weken is de trotse driemaster een speelbal geweest van de woeste na tuur. Zij is in de maand Juni van het jaar 1659 uit Brazilië vertrokken voor een reis naar Afrika, maar een hevige storm heeft haar uit de koers geslingerd en haar gebracht voor een klein onbekend eilandje, waar zij gedoemd is een graf te vinden. De drang tot lijfsbehoud zet de op varenden tot daden aan en weldra is de boot uitgezet. Nauwelijks heeft deze echter het water bereikt of de woeste zee neemt haar op en smijt haar huizenhoog de lucht in of laat haar metersdiep wegzinken in een zwarte, gapende afgrond. De inzittenden klemmen zich vast aan de rand van het weerloze bootje en staren met starre doodsangst in de lugubere duisternis rondom hen. Doch ook hun lot is bezegeld! Even nog strijdt het scheepje zijn ongelijke strijd tegen de oppermach tige zee, maar dan wordt het ver pletterd tussen twee botsende golven. De zee brult vol wellust als zij haar prooi bespringt en de stakkers in doodsangst worden weggezogen in een peilloze diepte. Maar wat het schip mislukt is, tracht een simpel mensje te berei ken en het slaagt! Met bovenmenselijke krachtsin spanning trotseert een man de vraat zucht van de zee en deze spuwt hem tenslotte teleurgesteld op het vreem- de strand. Als een dier kruipt de man over i het vochtige zand en eenmaal buiten het bereik van de gulzige golven, I verliest hij door uitputting en ver- schrikking het bewustzijn. Wanneer deze man, die de zoon is 1 van een welgesteld Engels koopman, en die tegen de zin van zijn vader dc gevaren van de zee en het avontuur verkoos boven een gemakkelijk le ven wanneer deze als door een wonder geredde drenkeling eindelijk weer bij bewustzijn komt, is de zee glad als een spiegel en vult zich zijn hart met een starre wanhoop, omdat hij de enige overlevende is op een eiland, waarvan de wereld zelfs het bestaan niet weet. Dc nacht nadert en de 26-jarige j Robinson Crusoe gaat angstig zoeken i naar een schuilplaats. Hij vreest dat het eiland bewoond wordt door kan nibalen. Hij kiest zich tenslotte een boom, waar hij op een stevige tak de nacht doorbrengt. Als de volgende morgen aanbreekt, ziet Robinson, dat het schip onbe schadigd op een zandplaat vlak bij de kust gelopen is en bitter bedenkt hij, dat al zijn kameraden gered had den kunnen worden, wanneer zij aan boord waren gebleven. Robinson gaat voorzichtig de om geving verkennen en kan geen en kel spoor van een mens vinden. Hij ziet geiten, schildpadden en een over vloed aan vogels. „Eiland van Wanhoop" noemt hij zijn nieuwe vaderland. Dan besluit hij te trachten aan boord van het schip te komen, teneinde goederen en voed- maakt uit dierenvellen over het strand lopen teneinde de verzengende zonnestralen te veren. Er verlopen 15 jaren. Robinson is nu een man van mid delbare leeftijd, die het menselijk verkeer totaal ontgroeid is, het zelfs niet meer mist. Hij praat met Poll, zijn papegaai, melkt zijn geiten en voelt zich gelukkig. Op zekere dag echter ontdekt hij tijdens een wandeling op een ver verwijderd stuk strand een vreemd voetspoor.... Dit is het begin van acht verschikkelijkt jaren. Spoedig ontdekt hij, dat het strand, aan dc andere zijde van ztfn rijk gelegen, door menseneters gebruikt wordt om er bloedige feesten te vieren. Robinson begint zich in de meest felle kleuren voor te stellen, wat er met hem zal gebeuren, als de wil den hem vinden en deze overpein zing inspireert hem tot het bouwen van een extra versterking rond zijn huisje. Ongeveer acht jaren nadat Robin son het voetspoor gevonden heeft, landt een aantal wilden vlak bij zijn hutje, zonder hem echter te ontdek ken. Bevend slaat Robinson hun bloedig spel gade, als een der slachtoffers plotseling weet te ont snappen en in zijn richting rent. Horizontaal: 1. met ribbels gewe ven lakenstof, 6. wanorde, 11, letter grepenraadsel, 17. Oriënt-express (afk.), 18. jongensnaam, 19. tegen- lopen, 21. wereldtaal, 22. voorzetsel, 23. herhaling, 26. papiersoort, 29. meisjesnaam, 30. boom, 31. tussenzet- sel, 33. vergissingen voorbehouden (afk. Lat), 34. zuivelproduct. 35. militair commando, 36. lidwoord, 37. zetboer in Drente, 39. uitgave (afk.), 41 grassoort, 43 Meisjesnaam, 44. hebben thans de kinderen, 45. groen te, 46. bastaarduitgang, 48. voedsel, 49. buurtschap tussen Leur en Roo sendaal met een retraitehuis, 52. ei land van Griekenland, 54 voornaam woord, 55. vaarwel, 57. zelfkant, 58. meisjesnaam, 59. bekende afkorting, 60. voorzetsel, 61. vlaktemaat, 62. deel v. d. bijbel (afk.), 63. wezenlijk, 65. snee. 67. ter plaatse (afk. Lat.), 70. namelijk (afk. Lat.), 71. badplaats in Duitsland, 73. dorp in Groningen, 81. hardbevroren plek in de aarde, 83. geliefde van Zcus, moeder van Castor, 85. jongensnaam, 86. gejuich (Eng.), 87. eilandje van de Banta- groep, 88. vuurspuwende berg op Si cilië, 89. broedplaats voor vogels, 91. rijksgrens (afk.). 93. afgesloten be bouwd veld, 94. muzieknoot, 95r ge kneed meel, 96. dorp in Groningen tussen Zuidbroek cn Vecndam, 99. verdrogen, 102. dat is (afk. Lat.), 103. tijdrekening, 104. roofdier van het vr. geslacht, 107. eind, 103. muziek noot, 109 hemellichaam, 110. over dracht, 111. gem in Gelderland. Verticaal: 1. jongens- of meisjes naam, 2. de hele schepping, 3. al de haringnetten van een schuit, 4. on bepaald voornaamwoord, 5, mclk- schaep, 6. vennootschap (afk.), 7. in dezo zin (afk. Lat.), 8. ccn der drie gratiën, 9. bekende afkorting, 10. levensvocht in organische lichamen, 12. wordt veroorzaakt door samen trekking van het middenrif, 13. bijb. figuur, 14. wijnglas, 15. water in Overijscl, 16. boomloot, 19. verkeerd, 20. plaats op Ameland, 24. neteldicr, 25. zwak, 27. schoorstccnzwart, 28. uitlating van een klinker (spraak kunst), 31 munt in Boclgarije, 32. zware, zoete wijn, 35. lichaamsdeel, 36. schcepsvloer, 37 mount (afk.), 38. deel van dc mast. 40. spijstafcl, 42. snelle volksdans in Z. Italië, 47. strijkmes voor zalf, 48. op enige plaats, 50. dorp in Zeeland, 51. wars van alle laagheid, 52. vrucht, 53. deel van het gebit, 56. voegwoord, 57, voorzetsel, 64. gom. in Limburg, 66. bijwoord, 68. ieder, 69. lopend touw tot hot inkorten der zeilen, 72. ouder wetse Franse dans, 74. plaats, plek, 75. hij heeft het gegraveerd, gebeeld houwd (afk, Lat.), 76. lidwoord (Eng) 77. dorp in Groningen, 78. latwerk, 79. familielid (afk.), 80. vreemd, 82, stad aan dc Maine, 84. bloem, 88. dorp in N. Brabant, 90. voorzetsel, 92 hoffeest, 94. leeg, 95. rivier in Rus- onbewoonde eiland achter te laten. Te zamen met Vrijdag weet Ro binson de bemanning wederom aan hun bevelhebber te onderwerpen en dan is het einde van zijn gevangen schap in zicht. Het schip heeft een voorspoedige reis en de 19e December 1686, 27 ja ren, 2 maanden en 19 dagen nadat Robinson op het eenzame strand ge worpen werd, bereikt aij wederom de bewoonde wereld. Veel bekenden vindt hij er niet meer terug, maar het blijkt, dat een bezitting van hem in Brazilië grote winsten afgewor pen heeft en Robinson is een welge steld man. Vrijdag blijft bij hem cn dit zij speciaal vermeld voor dc dames, die hot maar moeilijk zullen kun nen verkroppen, aat een man zich zelf Zo wist te .•odden, zonder hun deskundige hulp Robinson trouwt met een Engels meisje, dat hem drie kinderen schenkt, waarvan de enige jongen later wederom de zee op zoekt. Robinson .«ezoekt op oudere leef tijd nog eens zijn eiland, waar Span jaarden, die op zijn advies overge stoken waren, een bloeiende kolo nie gevormd hadden. Tabago is thans een eiland, zoals al dc kleine stukje-grond voor de Zuid-Amerikaanse k ist. Er zal wel een grote bioscoop staan en een groot restaurant en weinig zal er nog maar aan herinneren, hoe er eens, bijna 300 jaar geleden, op een stormach tige dag een halfverdronken man op dat strand geworpen werd, die daar een geheel oigen leven schiep en wat meer wil zeggen, trots de eenzaamheid van meer dan 20 ja ren, er zich gelukkig voelde.. De Engelsman Daniël Defoe heeft in 1719 zijn verhaal opgetekend. Het ooek van deze Lngclse schrijver is in practisch alle talen vertaald en heeft reeds meer dan twee eeuwen vele winteravonden aan jong en oud een zachte glans van spanning en avontuur geschonke-. land, 96. niet goed uitgevallen, 97. doorweekt, 98, onb. voornaamwoord, 99. koudbloedig dier, 100 rivier in Wales, 101 keurig, 105. hoogliggend bouwland ener gemeente in Drente en Overijscl, 106. werktuigkundig in genieur (afk.). Bij juiste oplossing leest men op de cijfers 17, 73, 16, 23, 33, 25, 89, 84, 1, 12, 60, 45, 11, 2, 5, 74, 104, 71, 41, 15, 43, 20, 95, 56, 36, 8, 77, 92, 105, 97, 7, 9, 28, 44, 13, 57, 81, 93, 91, 22, 100, 66, 75, 76, 18, 67, 86, 35, 53, 99, 30, 108, 40, 80, 87, 111, 69, 103, 62, een citaat uit Gij9brecht van Aemstcl, Als hoofdprijs wordt beschikbaar gesteld ccn prachtig Dagmissaal (uit gave „Het Spectrum"). Als tweede en derde prijs ontvangen dc resp. winnaars ccn grote Kerstkrans. Bo vendien zijn er nog vijf kleine prij zen: sigarettenkoker, portemonnaic, -manchetknopen, briefopener en sleu telring. Twee wilden achtervolgen hun „maaltijd", maar het „diner" is hun to vlug af en weet een grote voor sprong op hen te verkrijgen. De jon gen komt regelrecht op de stelling van Robinson toegelopen en de een zame man besluit de terdoodveroor- deelde te redden. Hij pakt zijn ge weer en schiet de twee belagers neer, terwijl' de jongen, bevend van schrik over het geluid en de uitwerking van het wapen, voor hem op de knieën valt. Daar het volgens de kalender, die Robinson trouw bijhoudt, de op één na laatste dag der week is, noemt hij de jongen Vrijdag. Robinson laat de jongen de twee gedode mannen begraven en neemt hem mee naar zijn huis, waar hij hem eten, drinken en rust geeft. De wilde schenkt Robinson zijn volledige vertrouwen, maar het is nog ccn echte kannibaal. Zo denkt hij Robinson te verrassen door de lij ken van de twee doodgeschoten mannen op te graven, opdat Robin son zich daarvan een lekker maal tje kan bereiden. Robinson is na tuurlijk minder enthousiast en leert hem na verloop van tijd met veel moeite en geduld hoe zich te gedra gen als een Christenmens.. Enkele jaren leven Robinson en Vrijdag op het eenzame eiland, als er plotseling weer een invasie van wil den komt. Ditmaal hebben z^j een blanke bij zich, die zij willen ver moorden. Met Vrijdag aan zijn zijde doet Robinson een aanval op hen, weet het merendeel te doden en drijft de overigen in zee, waar dezen in hun kano's weten te ont komen. Vol schrik bereiken deze kannibalen hun stammen en vertel len daar, dat de bliksem in eigen persoon op het eiland woont. De blanke, die een Spanjaard blijkt te zijn was bestemd voor het eerste deel van de wildenmaaltijd cn de tweede „gang" ontlokt aan Vrij dag vreugdevolle kreten, want het sel aan land te brengen, waarmede hij zich in leven zal kunnen houden. Dit werk vult vele dagen. Telkens opnieuw vaart hij op een vlot naar het schip en brengt alles aan land wat hij kan vervoeren. Des nachts stapelt hij de goederen rond zich als een vesting en hoopt zo beveiligd te zijn tegen onverwachte aanvallen. Dan breekt op zekere nacht de storm weer los en verpulvert het schip. Maar practisch alles wat hij kon be machtigen, is door Robinson van boord gehaald en daaronder bevinden zich een grote hoeveelheid etenswa ren, enkele gereedschappen van de scheepstimmerman, ijzer en hout, maar wat wel het belangrijkste is een aantal geweren met een grote voorraad munitie. Nu de zee hem niets meer bieden kan, trekt Robinson het land in en gaat zoeken naar een geschikte plaats, die hem en zijn goederen tot schutse moet zijn. Hij kiest een plekje tegen een heu vel en hier maakt hij zich een tehuis. Hij graaft een hol in de grond en bouwt een hutje daarvoor. Weldra kan Robinson 's nachts ongestoord slapen Maar steeds is dc eenzame man bevreesd voor onverhoedse aan vallen van mens of dier Daarom bouwt hij zich een kleine vesting. Hij sluit zijn gehele huisje in met palen en zoals later blijkt komt de natuur hem te hulp. Want wan neer vijf jaren verlopen zijn, hebben al de palen wortel geschoten en is zijn huis omheind door een onver woestbare muur van in elkaar ge vlochten takken. Ook op ander gebied toont de na tuur, die deze man zoveel ontnomen heeft, haar welwillendheid. Nadat Robinson een van de zakken met graan, die hij van boord gered heeft, teleurgesteld heeft weggeworpen, omdat ratten het voedsel bedorven hebben, ziet hij na maanden een klein korenveld bij zijn hutje op schieten. Na vele mislukte pogingen gelukt het hem het graan zó te zaaien, dat hij voldoende heeft, om van de oogst te leven. Dit is echter een werk van ja ren. Want Robinson is een zee man, die noch van het boerenbedrijf, noch van enig handwerk het minste verstand heeft en daarbij bezit hij practisch geen enkel gereedschap. Dit moet hij zelf maken maar hij be schikt hiervoor over weinig meer dan hout. Doch een man in nood is tot grootse dingen in staat en Robinson v/eet zich tenslotte een leven te scheppen, dat hem alles geeft, wat zijn hart begeert, behalve menselijk ge zelschap. De jaren rijgen zich aaneen; Ro binsons linnen kleding is vergaan en vervangen door vellen van geslachte geiten. De wanhoop, die Robinson de eer ste maanden gevoeld heeft, is weg- geëbt en na een zware koortsaanval is de eenzame man tot het inzicht gekomen, dat, al is hij door iedereen verlaten, God hem zal blijven be schermen. Een bijbel, die hij op het schip gevonden heeft, wordt zyn trouwe vriend. Op zekere dag besluit hij het eiland eens te gaan verkennen. Het wordt een tocht van vele dagen en onder weg vindt hij vruchten, die hem doen denken aan druiven. Hij laat deze drogen in de zon en heeft voortaan een nieuw gerecht op tafel: rozijnen. Op diezelfde tocht vindt hij een jong geitje, dat hij tam opvoedt en dat het begin is van een bloeiende veestapel. Ook vangt hij een papegaai, die hij leert praten en die gedurende vele jaren het enige wezen is, waarmee hij kan „converseren". Het idee om nog eens van het eiland te ontsnappen achtervolgt hem echter voortdurend en alhoewel hij zich heeft onderworpen aan dc bestaan de toestand, toch peinst hij voort. Hij bouwt 'n boot, die een speelbal van de golven wordt en hem bijna de oceaan optrekt, waar dc honger dood hem gewacht zou hebben. Tijdens deze tocht leert Robinson de waarde van zijn „rijk" kennen. Terwijl hij in het stuurloze bootje met dc sterke stromen meegezogen wordt, maakt hij zich bittere verwij ten, dat hij ooit zijn eiland verlaten heeft Als een speling van de na tuur hem weer naar zijn gevangenis terugvoert, kust hij wenend van blijdschap de grond. Zo leeft hij ve" jaren als 'n onge kroonde vorst op zijn eiland. Hij maakt zich steeds meer zaken, die hem 't le ven veraangenamen en zo zien de verbaasde vogels hem op zekere dag zelfs met een parapluie ge- De oplossingen (in rijen onder el kaar, dus niet op de figuur ingevuld) worden tot en met Maandag 29 De cember op ons bureau verwacht. Op de enveloppe vermelden: „Kerst- puzzle". Op Zaterdag 27 December zal er geen gewone puzzle verschij nen. De uitslag wordt hekend ge maakt in ons blad van Woensdag 31 December en de eetbare prijzen wor den nog op Oudejaarsavond thuis be zorgd. Er was alleen een ruïne in de om geving, toen de beide wandelaars in het bos door ccn regenbui verrast werden. Eén holde naar de ruïne en verstopte zich. Wie kan hem vinden?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1952 | | pagina 11