COEBERGH'S LORRIE Vrije loonvorming wenselijk en mogelijk Haags wethouder trad „staande de vergadering" af en verliet de zaal Ook in Utrecht liep een van de leden weg DINSDAG 9 DECEMBER 1952 DE LE1DSE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA 1 Inschakeling van bedrijfschappen in sommige bedrijfstakken te verwezenlijken Weer een rapport van het „Centrum" Bij de bestaande sociale en econo mische situatie van ons land is het wenselijk en ook mogelijk, over te gaan tot een vrijere loonvorming, waarbij grotere verantwoordelijkheid en zelfstandigheid gelegd wordt bij het georganiseerde bedrijfsleven. Het Is in sommige bedrijfstakken moge lijk, bedrijfsschappen met verorde uende bevoegdheden ten aanzien van het loon en andere arbeidsvoorwaar den te bekleden. Controle echter van de overheid blijft, omwille van de werkgelegenheid en de betalings balans, nodig, Deze globale conclusies kan men vinden in het zojuist verschenen rap port over de loonpolitiek in ons land, dat het Centrum voor Staatkundige Vorming heeft laten samenstellen met betrekking tot de vraag of meer vrijheid in de loonvorming mogelijk is en of deze vrijheid moet en kan worden toegepast met inschakeling van de Bedrijfsorganen. De commissie is er in geslaagd in een half jaar tijds een eenstemmig antwoord te geven op deze belangrij ke en actuele vragen met betrekking tot de loonpolitiek. Zij wijst in haar rapport de wijze aan van aanpas sing der loonpolitiek aan de gewijzig de en de zich steeds wijzigende om standigheden. In de dynamische tijd waarin wij leven, noodzaakt een stelsel van ge bonden vrijheid bij voortduring toe te zien op de juiste verhouding van vrijheid en gebondenheid. De wijzi ging in de omstandigheden, die zich heeft voltrokken, maakt het vrij heidselement niet alleen mogelijk, maar ook noodzakelijk. De commissie die het rapport uit gebracht heeft, was als volgt samen gesteld. Prof. dr. Th. L. M. Thurlings, hoogleraar te Wageningen; dr. P. A. J M. Steenkamp, bedrijfseconoom, secretaris; mr. Fr. X. Cerutti, secre taris van de Stichting voor de Land bouw; mr. A. J. Hammerstein, eerste secretaris A.K.V.; J. A. Middelhuis, voorzitter K.A.B.; dr. A. F. M. Smul ders, dir. Gen. voor de Industrialisa tie, allen leden. Probleemstelling De commissie kreeg de volgende vragen te beantwoorden: a. Is het bij de bestaande sociale en economische situatie van ons land mogelijk over te gaan tot een vrijere loonvorming? b. Is het uit een oogpunt van juiste maaschappelijke opbouw wenselijk, aan de in te stellen bedrijfsschappen de bevoegdheid te verlenen, loonver- ordeningen vast te stellen? Moet de ze eventuele bevoegdheid beperkt worden tot vaststelling van mini mumlonen of moet ook de maximum hoogte van lonen kunnen worden be paald? c. Moet toezicht worden uitgeoe fend op de loonsverorderingen van bedrijfsschappen en zo ja, door welke organen en op welke wijze moet dit toezicht worden geëffectueerd? d. Moet, indien vraag a bevestigend wordt beantwoord, aan een centraal orgaan (zoals de Soc. Econ. Raad of het College van Rijksbemiddelaars) enige bevoegdheid ten aanzien van de loonvorming verblijven en waarin behoort deze bevoegdheid te bestaan? (bijv. de bevoegdheid algemene mi nima voor te schrijven) Ambtenaren uitgezonderd De commissie heeft haar beschou wingen en conclusies beperkt tot die groepen van loontrekkend en wier ar beidsvoorwaarden de goedkeuring behoeven van het College van Rijks- bemiddelaars; overheidspersoneel en huishoudelijk personeel en bepaalde groepen uit het particuliere bedrijfs leven zijn dus buiten beschouwing gelaten. Vergeet niet deze week nog alle spaarpotten, collectebussen e.d. na te gaan, raadt het ministerie van Fi nanciën aan. Zij bevatten misschien nog vele zinken centen. Deze zijn met ingang van 15 September 1952 buiten omloop gesteld. Tot en met 15 December kunnen ze nog worden ingewisseld bij alle postkantoren, bij- en hulpkantoren der posterijen en poststations. Na een verklaring van B. en W. Moord ob Keesje Schreurs De daderes gaat in hoger beroep Naar wij vernemen, heeft de ver dediger van de wegens moord op Keesje Schreurs door het Bossche Ge rechtshof tot twaalf jaar veroordeel de 42-jarige weduwe J. M. G.-H. uit Zierikzee, beroep van cassatie aan getekend. Na een dramatische raadszitting, waarbij de wethouder van Openbare Werken van Den Haag, drs. C. A A. van Luttevelt (WD) eerst door twee interpellanten was aangevallen over zijn beleid in zake de rioolwa terzuivering en vervolgens door een verklaring van de burgemeester, mr. F. Schokking namens B. en W. was gedesavoueerd, heeft de heer Van Luttervelt Maandagmiddag, staande de vergadering, zijn ontslag als wet- j houder aangeboden en de raadszit ting verlaten. Het betreft hier de plannen voor een millioenenobject, namelijk de zuivering van alle rioolwater in Den Haag, waarvoor een installatie aan de Leyweg zou worden gebouwd, waartoe de raad reeds op 10 Maart j jl. een bedrag van 6,8 millioen had j gevoteerd. Dit was het eerste gedeel-1 te, dat betrekking had op de afvoer van rioolwater van 125.000 inwoners, later zou de installatie worden uit gebreid en geschikt worden gemaakt voor 250.000 inwoners en nog later voor 800.000 inwoners, waardoor het gehele plan op een uitgave van 28 millioen zou komen te staan. Bezwaren. Later is gebleken, dat het Rijks instituut voor de zuivering van af valwater (de RISA) en ook het Hoogheemraadschap Delfland ernsti ge bezwaren hadden tegen de uit breiding tot 800.000 inwoners, om dat het rioolwater dan niet voldoen de gezuiverd zou zijn om vooi de be sproeiing van cultuurgronden ge bruikt te worden. De twee interpellanten, de heren mr. H. Schuurman (KVP) en H. I Smitskamp (A-R) hadden er vooral bezwaar tegen, dat de raad maan denlang in het onzekere was gelaten en niet anders meende dan dat Delf- land zich met de plannen kon ver- j enigen en zonder dat men wisl, dat de R.I.S.A. ook bezwaren had Voorts was over de mogelijkheid van de af- voer van het rioolwater naar de j Nieuwe Waterweg nooit gerept. Dit: nam men de wethouder ook kwalijk, j In een uitvoerige verdediging heeft j de wethouder, de heer Van Lutter velt, betoogd, dat de R.I.S.A oor- j spronkelijk wel voor het plan wasi en dat met Delfland overleg ge-1 pleegd was, zij het op technisch ni- j veau en niet op bestuursniveau wat j hij thans betreurde. Hoewel hij daar- voor verantwoordelijk is, kon spr. niet nalaten mede te delen, dat de directeur van Gemeentewerken hem niet voldoende van enkele bespre kingen op de hoogte had gehouden noch van een bepaalde briefwisse ling had kennisgegeven. Hij meende niet anders dan dat Delfland volko men met de plannen accoord ging, wat achteraf niet het geval bleek te zijn. Met nadruk verklaarde spr.. dat niet opzettelijk, maar door een mis verstand de raad niet voldoende op de hoogte is gehouden. De voorzitter, burgemeester mr. Schokking heeft hierna namens de grootst mogelijke meerderheid van het college van B en W. een verk'a- ring voorgelezen, waarin staat, dat zij van verschillende zaken bij de voorbereiding van het plan niet op de hoogte is geweest, en dat B en W. in de overtuiging leefden, dat overleg met Delfland in volle om vang had plaats gehad, hetgeen voor haar vanzelfsprekend overeenstem ming met Delfland insloot, zowe". op technisch als op bestuursniveau. Deze verklaring was voor de wet houder aanleiding direct het woord te vragen om te verzoeken dadelijk zijn wethouderschap te mogen neer leggen en de vergadering te mogen verlaten omdat uit de verklaring van mr. Schokking wel bleek, dat de no dige samenwerking met het college 'van B. en W. ontbrak. Onder veel beweging werd de raadsvergadering, die door vele be langstellenden werd bijgewoond, voor enige tijd geschorst om B en W. en de gemeenteraad gelegenheid te geven tot nader beraad. Na drie kwartier werd de vergadering her opend. De beide interpellanten ver klaarden na het aftreden van de wethouder van replieken af te zien. Namens B. en W. deelde de voor zitter nu mede, dat spoedig een nota bij de raad zal worden ingediend, nadat eerst een oplossing voor de verdere plannen met de rioolwater zuivering zal zijn bestudeerd. De afgetreden wethouder, de heer Van Luttervelt heeft nog niet als raadslid bedankt. Mist over West Europa ileel West-Europa zit sinds twee dagen „dicht". Dat betekent, dat de mist zo dik boven de landen hangt, dat geen vliegtuig de vlieghavens kan verlaten; dat het verkeer er ernstig door wordt gestagneerd, en dat ongelukken erdoor in de hand worden gewerkt.. Ook Nederland heeft last van de dikke mist, die slechts enkele meters zicht geeft. Vooral de bestuurders van snelle voertuigen, staan meer nog dan anders aan het gevaar voor ongelukken bloot. En tóch zit er ook wel iets romantisch in die mist. kijkt U maar eens naar dit stemmingsbeeld dat op het Damrak te Amsterdam werd genomen. De Oudekerks.oren verheft zich wazig in de grijze massa; de huizen aan de Warmoesstraat tonen slechts hun contouren Dames! Vooral nu Hamea-Gelei voor Uw handen (Advertentie) Hier was het de fractie-voorzitter van de K.V.P. Tijdens de algemene beschouwin- deze met de grootst mogelijke meer- gen over de begroting, heeft gister -1 derheid accoord kan gaan met het middag de fractievoorzitter van de door B. en W gevoerde financiële K.V.P. in de Utrechtse raad, notaris beleid, maar niettemin de bejege- Swane, de raadzaal verlaten. De ning jegens haar voorzittei betreurde, fractie-leider was beledigd over en- Voordat gisteravond, tijdens de Moordenaar bekent: Zes jaar geleden werd meisje te Zwolle vermoord Eerst thans is een misdrijf opge helderd, dat Zwolle en omgeving ruim zes jaar geleden in rep en roer heeft gebracht. De 33-jarige Zwolle naar J. S. heeft thans bekend. d?t de twaalf-f rige Henny Koezen op 6 October 1946 door zijn toedoen het leven heeft verloren. kele schriftelijke uitlatingen, welke B. en W. in de memorie van ant woord aan zijn persoonlijk adres had den gericht. Deze waren volgens hem onaangenaam van aard. Voordat hij de zaal verliet legde de heer Swane een verklaring af. Op de ach tergrond van t et conflict staat het gemeentelijk financieel beleid, waarin Utrecht volgens de heer Swane te veel tegen het Rijk leunt. voortgezette vergadering, de wet houder van financiën, dr. De Nooy (AR), aan zijn replieken begon, leg de burgemeester De Ranitz namens het college van en W. een ver klaring af omtrent het gebeurde. Hij deelde mee meldt de „Volkskrant", dat ofschoon in het onderhavige geval geen anonimiteit kon bestaan, de zinsnede in het antwoord, waar mee verwezen werd naar de hou ding van de heer Swane bij de be- Een van de verwijten, die notaris handeling van vorige begrotingen, Swane gistermiddag richtte tot B. en achterwege had kunnen blijven. W., is gegrond op een schending van In het verslag van het afdelings- anonimiteit. Het college had name- onderzoek waren, volgens de burge- lijk duidelijk laten uitkomen dat hij meester, enkele passages omtrent het het was, die het financieel beleid j standpunt van de heer Swane opge- critiseerde. Nu wil het toeval echter, nomen> welke het college van B. en dat de katholieke fractie-voorzitter Qp z>n minst onaangenaam heb- met betrekking tot het financieel be- j ken getroffen. Hierdoor is een be leid eenzaam op zijn standpunt treur ens waardigt gevoeligheid ont staat. Het beledigde raadslid is ver- staan Het college betreurt het, dat der verstoord ove. critiek op zijn heer gwane zjch door het aan karakter en over een terechtwijzng, hern gegeven antwoord, gegriefd welke B. en W. hem hadden gege- heeft gevoeld. Het heeft niet willen ven door te spreken over misvattin- kwetsen of het karakter van de heer gen, die moeilijk voor verbetering Swane in geding willen brengen en vatbaar zijn. Nadat de heer Swane was ver- tiokken, dee. Ie mr. W. Derks na mens de katholieke fractie mee, dat hoopt dan ook, dat de goede ver standhouding tussen de raad en B.' en W onder het gebeurde niet zal lij den. BESSEN JENEVER l/oor de feestdagen In de Zwollerkerspelse buurtschap Berkum vond men indertijd aan de oever van de Overijsselse Vecht het levenloze lichaam van het meisje met het hoofd in de rivier. Achttien dagen later werd J. S. verdacht van dit misdrijf, aangehouden. De man ontkende en wegens gebrek aan be wijs moest hij na vijf dagen vrijge laten worden. Onlangs is deze oude zaak door de justitie weer aan de or de gesteld. Toevallig werd ook een maand geleden J. S. weer aangehou den, verdacht voor een heel andere zaak. Als depothouder van een Til- burgse textielfabriek had hij name lijk 18.000 verduisterd. J. S. werd door de Zwolse politie nog eens da nig aan de tand gevoeld inzake het drama van het najaar 1946. Ditmaal bekende hij het meisje met het hoofd in de rivier gelegd te hebben. Hij heeft in de buurt van een bun- j j l ker aan de Vecht het meisje ont- Upa dachtdat het griep Was Maar 210 eieren per kip per jaar Sprekende over de afzetmogelijk heden van eieren, achtte dr. Lou- wes verdere uitbreiding van de pluimveestapel niet gewenst. Dat de productie in de andere landen weinig toeneemt, noemde hij een voor ons land gunstige omstandigheid. Neder land gaat achter Denemarken hier aan de kop. De Nederlandse pro ductie is 175 eieren per kip per jaar, doch'het moet mogelijk zijn de Deen- sp productie van 210 eieren te evena ren. De eenzijdigheid in onze eierex- port, waarvan 82 pet. naar Duitsland gaat, noemde spr. een gevaar. Teveel hangt af van de financiële positie van Duitsland Maatregelen dienen over wogen te worde*: voor een spreiding van onze export en voor vergroting van het binnenlands verbruik Deze beide omstandigheden werden door dr Louwes beschouwd als twee voor name voorwaarden voor een blijvend bloeiende pluimveehouderij in Ne derland aldus f.eelde hij mede op de jaarvergac eirng van de Ned. Pluimveefederatie. Gezin bedwelmd door kolendamp moet en haar met grote kracht vast gegrepen. Naderhand werden sporen van geweld aan de hals van het meis je gevonden. Toen het slachtoffertje op de grond viel, dacht J. S. dat zij dood was en hij legde haar vervol gens met het hoofd in de rivier. Uit de sectie, die naderhand op het lichaam gehoud'en is, bleek, dat het meisje door verdrinking om het le ven is gekomen. Millioenen eieren naar het buitenland Over het geheel zijn de opbreng sten van de Nederlandse pluimvee- bedrijven in 1952 met 19 procent ge stegen. Ook de export is in 1952 om hoog gegaan en wel tot een aantal van 1072 milboen eieren. Duitsland was weer de grootste afnemer met 92 pet. van de totale uitvoer. Daar boven zijn aan het Amerikaanse be zettingsleger nog 28 millioen eieren 1 gekomen. De toestand van de be- geleverd. dwelmden baart geen zorg. Zondagmorgen kwam een Hagenaar zijn getrouwde dochter opzoeken en vond het gehele gezin, bestaande uit man vrouw en baby in bed, terwijl men hem lusteloos mededeelde, dat men ziek was. De man dacht, dat het een aanval van griep was en waarschuwde de dokter, die echter niet aanv/ezig was. Hij keerde daarop terug naar de woning van zijn dochter en besloot bij de zieken te waken. Na een kort poosje begon hy zich ook minder prettig te voelen eri sufte langzaam weg. Zo vond een tweede bezoeker groot vader, vader moeder en baby in een uiterst matige stemming en hij dacht niet aan een griepje, maar belde on middellijk de geneeskundige dienst op, die de familie naar het zieken huis bracht. Het bleek, dat de kachelpijp in het huis vol roet zat, waardoor kolendamp in de kamer was DOOR CHARLES GARVICE 44) „Neen, neen!" „Ja, ik vind van wel, Het bete kent voor hem immers niets „Dat geloof ik graag," stemde de dominé toe, hoewel hij in zichzelf rilde over de opschepperige toon van de ander, Maar daar hij het niet heeft ge daan, moet u mij het genoegen gun nen, om de rest er bij te passen, do- miné," zei Seymour met een lichte buiging. ..My'n beste mijnheer Meiford! De hele rest? Werkelijk...." Seymour knikte. „Ik wilde eerst zeggen, dat het voor mij even weinig betekent als voor mijn vader, maar ik vrees, dat dit toch niet het geval is. Toch kan ik wel zeggen, dat ik er weinig van zal merken „Ook dat geloof ik heel gaarne," zei de dankbare dominé. „Maar niettemin vind ik het heel royaal van u om van uw toelage zo'n grote som af te staan." Seymour glimlachte. „Als ik het van m'n toelage moest doen dan zou de som inderdaad zeer groot zijn," zei hij zorgeloos, „maar hoe groot die ook is, toch hang ik er niet geheel en al van af, mijn heer Latimer." De dominé boog. Hij was dank baar voor het geld, dat hem in staat zou stellen, de oude, propvolle scho len door ruimere en betere te ver vangen, maar het kon hem volstrekt niet schelen, hoe Seymour Meiford aan zijn inkomen kwam. Maar deze heer scheen vastbeslo ten om vertrouwelijke mededelin gen te doen. „Neen," hervatte hy het geesprek terwijl hij achterover in zijn stoel leunde en schijnbaar in openhartig en eerlijk vertrouwen vertelde: ,1'k ben evengoed zakenman als m'n va der, dominé." „Zo, dat wist ik niet," gaf deze ten antwoord. „Waarschijnlijk niet," glimlachte Seymour. „Mijn vader is in commer ciële kringen goed bekend. Ik doe mijn werk in stilte en niettemin heb ik, als ik het zo eens mag zeggen, veel succes gehad." „Ik ben bly het te horen," ant woordde de dominé bedaard. „Io- mand, die een gedeelte van zyn geld besteedt, zoals u dit vanmor gen hebt gedaan, mijnheer Meiford, verdient het, om succes in zaken te hebben." „Dank u dominé. Ik was blij, dat ik er de gelegenheid toe vond en ik hoop, dat u het mij zult laten weten wanneer de parochie iets nodig heeft en dat u mij de kans zult gun nen, u te helpen." „Daar kunt u van op aan," zei de dominé. Een ogenblik zwegen ze en toen ging Seymour Meiford verder: „U vraagt mij niet wat voor za ken ik eigenlijk doe." De dominé schudde zijn hoofd. „Ik vrees, dat ik er niets van zal begrijpen, wat het ook is," veront schuldigde hij zich. „Ik ben de slechtste zakenman van de wereld." „Ik handel in effecten en aande len." „Zo!" zei de dominé onnozel, daar deze opmerking hem nog niet veel vertelde. „Ja. Dat is voordelig zaken doe, dominé, wat gemakkelijk te begrij pen is, als ik u vertel, dat ik per jaar verscheidene duizenden pon den verdien." „Geweldig," zei de dominé. „Maar dan bent u toch erg gelukkig. Ik heb altijd gehoord, dat de meeste mensen geld verliezen, wanneer zij het wagen zich met aandelen en ef fecten in te laten." Weer glimlachte Seymour. „Zo gaat 't de meeste mensen in derdaad ook," stemde hij toe, „om dat de meeste mensen de zaak niet begrijpen. En tochIk kocht bij voorbeeld een paar maanden gele den aandelen in een maatschappij, waarvoor ik per aandeel één pond gaf. Toen ik ze verkocht waren ze vijfmaal zoveel waard. In een paar doen met vierduizend pond. De dominé begon belang te stel len in 't verhaal. Vierduizend pond in een paar weken, Het scheen hem onmogelijk. Wat zou hij er niet voor geven om vierduizend pond in een paar jaar te verdienen. Dan zouden er niet altijd moeilijkheden met sla ger en bakker zijn. De rekeningen van Jack zou hij kunnen betalen; Greta en Lorrie konden dan nieuwe japonnen krijgen, die ze zo hard no dig hadden. Wat zou je niet kunnen oen met vierduizend pond! Zoals bij de vlieg in de fabel, klonk het lied van de spin zoet in zijn oren en hij zuchtte verlangend. De spin keek hem oplettend aan vanonder zijn neergeslagen oogle den. Je hebt er een goed oordeel en de kracht tot het nemen van snelle be sluiten voor nodig," zei hij, „het komt niet zelden voor, dat mensen in een paar jaar tijd een groot for tuin maken. Mijn vader is rijk, maar als ik zoveel succes blijf hebben als tot nu toe, hoop ik even rijk te wor den, mijnheer Latimer." „Wel wel, dat is heel interessant," zei de domnié. „Maar u spreekt tot een man mijnheer, wiens handen gebonden zijn. Ik zou ze zelfs naar de mooiste gouden appelen niet kunnen uitstrekken. Ik ben te arm. U zult waarschijnlijk wel weten, dat deze parochie niet genoeg oplevert voor het bestaan van ons gezin en wanneer ik niet een klein inkomen had, uit wat privé kapitaal, dan zou den we niet kunnen leven." En hij glimlachte. Seymour zweeg een ogenblik alsof hij over iets nadacht; toen zei hij met vriendelijke openhartigheid, ronduit: „Dominé, ik zal u iets zeggen, wat ik waarschijnlijk tegen nie mand anders in de wereld zou zeg gen. Wij zakenmensen zijn nogal te ruggetrokken, weet u; wij hebben onze geheimen en die vertellen we aan niemand, die buiten het vak staat, om zo te zeggen." De dominé knikte. „Dat kan ik me voorstellen." „Wij krijgen op verschillende wij ze informaties* waarop wij steunen en waardoor wij onze winst maken. Mag ik u iets vragen, dat u, hoop ik niet al te onbescheiden zult vinden?" „Zeker, zeker," zei de dominé ver ward. „Geloof me, ik vraag het niet uit louter nieuwgierigheid," zei Seymour Meiford ernstig. „Maar kunt u me vertellen hoe groot uw privé kapitaal is en hoeveel rente u er van trekt?" „Met genoegen," antwoordde de dominé. „He* is een heel klein kapi taaltje, mijnheer Meiford. Iets minder dan vijfduizend Dond en h»t inkomen dat ik eruit trek, bedraagt nog geen tweehonderdvijftig pond per jaar," en hii zuchtte. „Juist zoals ik dacht. Die vijfdui zend pond moesten minstens duizend pond per jaar opbrengen." De dominé kreeg een kleur van op gewondenheid. Duizend pond per jaar Dat was een weeelde, waaraan hij zelfs in zijn stoutste dromen niet had durven denken. „Waarde heer, u „Zeker, ik meen het. Duizend pond per jaar. En dat zou gemakke lijk kunnen." (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1952 | | pagina 6