S)e ftjidaeSowïa/ut ERNSTIGE ONLUSTEN IN STAD CASABLANCA In Cassablanca ging 't er heet toe Duizenden Marokkanen bedreigden de Franse politie De mist kost Londen millioenen Zij die eens de Kominform oprichtten Talkpoeder doodde 13 baby's Blijft Epvofe monarchie? Er wordt weer gearresteerd in Praag JCattetije Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. doofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DINSDAG 9 DECEMBER 1952 44ste JAARGANG No. 12761 Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 De Sociaal- economische Raad DE WET op de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie is een raam wet. Dat wil zeggen: hij kan al of liet worden toegepast via Konink lijke of Ministeriële Besluiten of via speciale wetten. De Vestigingswet iQeinbedrijf 1937 is eveneens een voorbeeld van een raamwet. Succes- lievelijk zijn de meeste branches uit unbacht en detailhandel thans on- ler de werking van deze wet gesteld. Bij de wet op de Publiekrechtelij ke Bedrijfsorganisatie heeft men achter één lichaam direct bij de wet ingesteld, nl. het top-orgaan, de So ciaal-Economische Raad. Dit lichaam werkt dus nu ruim twee jaar. Wat is de betekenis van dit lichaam, hoe is het samengesteld en wat heeft het tot nu zoal voor werk verricht, in zoverre dit laatste uit de publicaties kan blijken? De Sociaal-Economische Raad Heeft tot taak een het belang van het Nederlandse volk dienende werk zaamheid van het bedrijfsleven te bevorderen, alsmede het belang van het bedrijfsleven en de daartoe be horende personen te behartigen. Het bevorderen van het belang var. het gehele Nëederlandse volk staat dus voorop. Bovendien dient de Sociaal- Economische Raad de Kroon van ad vies over de uitvoering van de Wet op de Publiekrechtelijke Bedrijfsor ganisatie en andere zaken van socia le of economische aard. De Raad be strijkt dus het gehele bedrijfsleven. De Sociaal-Economische Raad be staat uit minstens 30 en hoogstens 45 leden. De Raad heeft een voorzitter, 2 plaatsvervangende voorzitters (één vertegenwoordiger van de werkge vers-organisaties en één van de werknemersorganisaties), een dage lijks bestuur en een secretariaat. Minstens 2/3 van de leden van de Sociaal-Economische Raad wordt be noemd door organisaties van werk gevers en werknemers, welke daar toe door de Kroon zijn aangewezen. Deze organisaties moeten represen tatieve organisaties van werkgevers of werknemers zijn., hetgeen door de Kroon wordt uitgemaakt. Door de organisaties van de werk nemers worden evenveel leden be noemd als door de organisaties van de werkgevers. De overige leden van de Raad maximaal 1/3 van het totale aantal worden door de Kroon aangewezen. Zij zijn de leden die speciaal als deskundigen door de Kroon in de Raad worden aangewe zen. Zowel de leden van de Sociaal- Economische Raad als de besturen van de andere lichamen hebben ge heimhoudingsplicht en stemmen zon der last of ruggespraak. Zij treden om de 2 jaar tegelijkertijd af en kunnen terstond opnieuw worden benoemd. Voor elk lid kan een plaatsvervanger worden benoemd. De betrokken Ministers of hun plaatsvervangers kunnen de verga deringen van de Sociaal-Economi sche Raad en van de besturen van de andere lichamen bijwonen. Deze vertegenwoordigers van centrale overheid hebben in de vergaderingen slechts een raadgevende stem. De Sociaal-Economische Raad heeft verordenende bevoegdheid ten aanzien van de onderwerpen, waar van de regeling bij de wet aan hem is overgelaten. Dit is de autonomie van de Raad. Overtreding van deze verordeningen kan tot het geven van straffen leiden. VOOR HET VASTSTELLEN VAN verordeningen is een meerder heid van twee derde van de uitge brachte stemmen nodig. Andere be sluiten kunnen met volsterkte meer derheid worden genomen. De veror deningen kunnen door de Kroon worden vernietigd. Zo lang dat niet is gebeurd, wordt een verordening geacht een onderwerp te regelen als bedoeld in de taakopdracht van de Raad. Besluiten van de Raad kunnen door de Kroon worden geschorst of vernietigd, voorzover zij met de wet of het algemeen belang strijden. Hier treedt duidelijk naar voren wat wij in ons vorig artikel zagen, n.l. dat de Publiekrechtelijke Bedrijfsorga nisatie de ontwikkeling naar een „wereld van monopolies" in goede banen houdt, d.w.z. zorgt dat deze regelingen en verordeningen niet in strijd komen met het algemeen be lang. Naast de autonomie geniet de So ciaal-Economische Raad evenals de andere lichamen het recht van zelfbestuur of medebewind. De wet kan hem nl. verplichten mee te wer ken tot uitvoering van wetten van de centrale Overheid. De Raad kan bij verordening ook bepalen, dat de uitvoering van die verordening door de andere lichamen geschiedt. De Sociaal-Economische Raad dient desgevraagd of uit eigen be weging de diverse Ministers van ad vies over de uitvoering van de Wet op de Publiekrechtelijke Bedrijfs organisatie en andere aangelegenhe den van sociale of economische aard. De Ministers zijn verplicht adviezen aan de Sociaal-Economische Raad te vragen over alle belangrijke maat regelen op sociaal en economisch ter rein, tenzij het landsbelang zich hiertegen verzet. Nu de Raad ruim twee jaar werkt en allerlei adviezen heeft gegeven of nog andere in stu die heeft krijgt men blijkens re cente uitlatingen in de Staten Gene raal de indruk dat wel eens zo- Het aantal doden bedraagt reeds vijftig In Casablanca zijn Maandag ernstige onlusten uitgebroken, waarbij een vijftigtal personen zijn gedood. De schietpartijen tussen de duizenden demon stranten en de Franse politie hebben urenlang geduurd. Zeven Europeanen onder wie twee vrouwen werden door inheems gepeupel gestenigd en gedood. Terwijl in allerijl aangerukte Franse verslerkingen, mariniers en Marokkaanse Goumiers met tanks de Europese wijken van de stad bewa ken hebben Franse vliegtuigen de eentra van onrust gedurende een halfuur met traangasbommen gebombardeerd. Van militaire zijde werd dit later evenwel tegengesproken. Het bericht over het bombardement was echter afkomstig van de polilie. Europeanen, die in de buurt van deze wijken wo nen zijn geëvacueerd en zwaar-gewapende afdelingen militairen en politie patrouilleren door de stad. HET BEGON ZONDAGAVOND. De rebellie brak uit, toen na een rede van Mohammed Bouazza, de se cretaris-generaal van het communis tische Marokkaanse algemene vak verbond, ongeveer 3000 Marokkanen Zondagavond onverwacht een anti- Westerse demonstratie begonnen, welke reeds spoedig uitliep in een gevecht met de met Marokkaanse troepen versterkte politie. De demonstranten, die in het be zit waren van geweren, scheermessen en stokken, verwondden een aantal politie-agenten en namer. enkele gij zelaars mee, die echter later, tijdens een hevig gevecht, konden worden ontzet. De politie kreeg toen langzamer hand een overwicht over de oproer lingen, waarna zij tot de arrestatie van de grootste raddraaiers kan over gaan. V0ngeveer 70 demonstranten, onder wie ook Bouazza, werden inge sloten, terwijl de verliezen aan de zijde van de politie twee vermisten en een groot aantal gewonden be droegen. Staking. Rond de arbeiderswijk van Cassa blanca had de Isiqlal, de Marokkaan se nationalistische partij, gisteroch- ten een aantal wachtposten opge steld die de arbeiders, welke het be vel voor een 24 uursstaking van deze partij niet wildan opvolgen, van hur voornemen moesten afbrengen. Dit stakingsbevel is vrijwel alge meen opgevolgd en de duizenden op gewonden arbeiders, die nu niets te doen hadden, begonnen gisterochtend nieuwe demonstraties. Ongeveer 6000 Marokkanen tracht- FRANS MAROKKO ten reeds vroeg in de ochtend met de va^idels van de Istiqlal de na- tiona|plische beweging voorop, door net Franse cordon te breken. De Fransen, die door de opdringende menigte onder de voet gelopen dreig den te worden, openden het vuur en 25 oproerlingen werden gedood. ,Tegen de middag kwam het op nieuw tot wanordelijkheden. Duizen den Marokkanen verzamelden zich in de inheemse stadswijk Carrières Cen trales en weer moesten de Franse troepen, hoofdzakelijk Marokkanen onder Franse commando het vuur openen, waarbij ten minste tien men- ten het leven verloren. Tegen de avond waren de Franse ka wordt besproken. troepen de toestand meester en was het betrekkelijk rustig in de ftad. Er is een uitgaansverbod voor de racht afgekondigd en het Franse be stuur heeft drie nationalistische kranten verboden. Wel moest de politie nog geweld gebruiken om het hoofdkantoor van deze bond binnen te kunnen dringen. Een 2000 nationalisten hadden zich in dit gebouw verschanst en de poli tie, die het reeds gisterochtend vroeg omsingeld had, werd met stenen be kogeld toen zij trachtte de ingang te forceren. Ook hier werd de orde ech ter hersteld, nadat een aantal met dolken gewapende lieden in arrest was gnomen. OOK IN ALGIERS EN TUNIS. Ook in Algiers kwam het tot een overigens niet ernstig relletje, toen de politie enkele demonstranten, die pamfletten verspreidden, arres teerde. Een Europees lid van de com munistische partij werd o.a. gevan gen genomen. In de rest van Algerië was het rustig, evenals in Tunis, waar de demonstraties beperkt ble ven tot het bekogelen van een tram. Te Parijs noemden woordvoerders van de Franse regering de toestand in Noord-Afrika ernstig, daar er voor het eerst gelijktijdig in Tunesië en Marokko grote spanning heerst. Er bestaat vrees, dat de onlusten ook raar Algerië zullen overslaan. Hier kwamen Zondag reeds kleine inci denten voor tijdens een begrafenis. Men is in de kringen van de Fran se regering van mening, dat deze on lusten het werk zijn van extreme na tionalisten, die hierdoor druk willen uitoefenen op de UNO, waar op het ogenblik de toestand in Noord-Afri- Koude in Frankrijk De Londenaren hebben slechts een kort respijt van de mist gekregen. Na drie dagen „nacht" brak gister morgen omstreeks elf uur de zon door, de mist de zwaarste sinds mensenheugenis trok op en hef verkeer kwam langzamerhand weer op gang, na drie da^en practisch stil gelegd te zijn geweest. Maar met het naderen van de nacht kwam eveneens het mengsel van rook en mist terug en om vier uur 's middags was het zicht in de Noordwestelijke districten weer „vrij wel nihil". Volgens schattingen van deskun digen kost de mist Londen dagelijks meer c'anr 20 millioen gulden. Op de weg kwamen vele ongeluk-1 ken voor, met als resultaat vele ge land reden ten gevolge van de mist twee treinen op elkaar in„ waardoor één persoon werd gedood en elf ge wond. De scheepvaart op de Elbe en in het Kielerkanaal was gestremd. Op de Rijr. bij Ivrefeld-Uerdingen zijn Maandag in dikke mist een on bekend aantal Rijnaken met elkaar in botsing gekomen. Waarschijnlijk zijn twaalf tot vijftien schepen bij deze aanvaring betrokken. Door de mist waren reddingsvaar tuigen niet in- staat uit te varen om de schepen te helpen. Volgens de ri vierpolitie gelooft men niet, dat er gewonden zijn te betreuren. Midden-Frankrijk werd geteisterd door een koudegolf. In Tours zijn drie ouden van dagen aan de koude bezweken. België en Denemarken hebben eveneens met verkeersstremmingen Keizer Bao Dai en de verdedigers van Nasam Keizer Bao Dai heeft de strijdkrachten geïnspecteerd, belast met de verde diging van Nasam. Enige dagen lang hebben zij de woedende aanvallen van de Vietminh moeten weerstaan. De Keizer drukt de hand van een van de soldaten. „Hoe zere vielen ze af..." Nu er de laatste tijd zovele voor malige kopstukken van het commu nisme in ongenade gevallen zijn, is het wel interessant eens na te gaan, I hoevclen er nog overgebleven zijn van degenen, die in 1947 de Komin form hebben opgericht. Van de 18 op richters is nog slechts de helft over gebleven. De andere negen zijn dood, gevangen, verwijderd, in ongenade, of hebben zicli afgescheiden. Twee werden reeds binnen negen maanden uitgeworpen: de Joegoslavi sche vice-premier Eduard Fardelj en minister zonder portefeuille Milovan Djilas. Twee zijn gestorven: Andrei Zjdanow, die men zag als de „archi tect van de Kominform". stierf in goeddeels verbroken en het scheep vaartverkeer op de Schelde is tot stil stand gekomen. Intense koude heerst ook in We nen. In Zweden: een strak-blauwe lucht, zonrteschijn, maar temperatu ren beneden het vriespunt. Aan de mond van de rivier de Po staan grote gebieden onder water. Een vloedgolf uit de Adriatische Zee te kampen. De luchtverbindingen zijn 1 doorbrak de dijken in dit gebied. wonden. Een vrouw verdwaalde, kwam in een verlaten gebied terecht en stierf van uitputting. Eén weg moest worden afgesloten nadat vijf tien voertuigen op elkaar waren ge reden. Maar ook dit kwam voor: in zie kenauto's die in de mist bleven ste ken, werden gisteravond twee babies geboren. Deze toestand van verwarring en chaos deed zich ook in een groot deel van- West-Europa voor. In Noord-Duits veel problemen aan de Raad ter stu die worden gegeven, dat de Raad gaat dienen als kapstok voor allerlei moeilijke of penibele problemen. El ke medaille pleegt nu eenmaal een keerzijde te hebben. Tot zover de taak en de organisa tie van de Sociaal-Economische Raad de industrie; premievaststelling verplichte ziekenfondsverzekering; voorontwerp-Vestigingswet 1951; v oorontwerp-Bedrijfsvergunningswet 1951; wet tot regeling van de zieken fondsverzekering; wettelijke voorzie ningen ten behoeve van de grote ge- Bevatte arsenicum jLfnaïr" na te ziin gepoederd, op verschrikke- De Franse publieke opinie wordt Hike wijze is ontstoken en beschadigd thans beziggehouden door een ernstig en dat een aantal van hen aan de ont- geval van vergiftiging dat zich bij stane vergiftiging is overleden, een groot aantal baby's in de omge-1 Bij h t onderzoeU is reeds komen ving van de stad Quimpcr heeft voor-1 vast ,e staan dat ook dezc fabricaf,e oror ->or. n o «ion <- weer met de „Franse slag" werd vol- wat de Raad gedurende de laat ste twee jaar zoal gedaan heeft voor zover dat uit publicaties althans blijkt. Men kan voor beantwoording van deze vraag het beste de reeds verschenen nummers van het „Me dedelingenblad Bedrijfsorganisatie" raadplegen. Deze publicatie i op 1 Dec. 1950 aangevangen. Naast dit Mededelingenblad geeft de Sociaal- Economische Raad uit het Verorde ningenblad Bedrijfsorgan'satie. In dit laatste blad zullen ook de ver ordeningen van de andere lichamen worden opgenomen. De Raad hield zijn eerste openba re vergadering op 21 Juli 1950 en heeft er daarna nog vele gehouden Vele vaste commissies zijn opge richt, zoals de Beneluxcommissie; Organisatie-Commissie; Comprssie- Ondcrnemingsraden; Sociale Com missie; Commissie voor Landbouw en Voedselvoorziening; Commissie cadeaustelsel. Daarnaast zijn er di verse tijdelijke commissies geweest of momenteel nog werkzaam, zoals die voor de lonen en prijzen; de Vestigingswet; gezinsinkomsten; eco nomische mededinging; invoering werkloosheidswet; werkgelegenheid en werkloosheid. Tevens heeft de Raad reeds vele adv'ezen uitgebracht aan de Minis ters zoals inzake het Wetsontwérp Toezicht Credietwezen; assurantiebe middeling; wachtgeld- en werkloos heidsverzekering; ploegenarbeid van vrouwen en jeudige personen in Daarnaast heeft de Raad reeds ve le adviezen uitgebracht betreffende de in te stellen bedrijfsschappen en productschappen. nog lang niet volledige upsom- ming opmaken dat de Raad reeds volop werkt en een uiterst belangrij ke functie ir het sociaal-economische leven van ons land vervult. In de di verse commissies hebben als regel vele deskundigen die geen lid van de Raad zijn zitting. Het zou an ders onmogelijk zijn dat dit vele werk in zo korte tijd verzet had kunnen worden. De adviezen van de Raad hebben een groot gezag. Het is< des te meer jammer dat het kortge leden uitgebrachte advies over de kinderbijslag aan grote gezinnen te recht in katholieke kring geen waar- der'ng kon vinden, zowel wat betreft de conclusies als he" wetenschappe lijk gehalte van he* advies. De katho lieke leden van de Raad hebben bij die gelegenheid een minderheidsno ta uitgebracht. Het is te hopen voor het gezag van de Sociaal-Economi sche ^Raad dat dergelijke soort advie zen tot een zeer gering aantal be perkt zullen blijven of hetgeen nog beter zou zijn niet meer zul len verschijnen. Overigens mag men ni' overdrijven wat betreft de ge voelens ten opzichte van de Raad. Al kan de Raad over bepaalde on derwerpen niet bevredigend advi seren, tot nu toe bleek dat dit met de meeste wel bevredigend kon gebeu ren. gedaan. In totaal telt men reeds der tien gevallen met dodelijke afloop. Ze zijn te wijten aan het feit dat in de fabriek van een bepaald soort talkpoeder bij de fabricage fouten ziin gemaakt, meldt het Alg. Dag blad. Het baby-poeder bestond voor 98 pet. uit talk en voor 2 pet. uit andere stoffen o.a. 1 pet. zink-oxyde. Bij het vergiftige poeder heeft men dit uit nalatigheid, in plaats van dat zinkoxyde, arsenicum door de talk Vrijdag a.s. hoopt de Katholieke Eco nomische Hogeschool te Tilburg haar 25ste Dies Natalis te herdenken. De rector magnificus van deze Hoge school is prof. dr M. J. H. Smeets, die o.a. ter ere van het jubileum de nerdenkingsrede zal uitspreken. bracht en gecontroleerd, Via de dagbladen en de radio zijn thans alle mogelijke gebruikers ge waarschuwd dat het poeder in kwes tie vergiftigd kan zijn en men heeft in alle gemeenten door de Dlaatselij- ke politie bij de wederverkopers op de voorraden beslag laten leggen. Als gevolg van de slechte administratie van de fabriek het namelijk niet meer mogelijk na te gaan, waar de vergiftige partij is verkocht. Waar men bovendien bevreesd is dat er op de radio luistert f zulke bestaan er zeer vele in dit land) nog van het ooeder zou kunnen zijn, hebben de burgemeesters van plattelandsge meenten opdracht gekregen, de be woners van zulke veraf liggende woonsteden door de plaatselijke poli- Me mondeling te doen waarschuwen. Tegen de directeur van de fabriek wordt een vervolging ingesteld; bo vendien hebben reeds drie ouderpa ren van overleden baby's een rechts vordering tegen hem aanhangig ge maakt. Een Egyptische regeringswoord voerder heeft gisteravond aangekor.»- digd, dat de nationale grondwettelij ke commissie binnen een week zal beslissen of de kwestie van de staats vorm republiek of monarchie aan het volk voorgelegd zal worden. Het is mogelijk dat de kwestie op genomen wordt in een clausule van de nieuwe grondwet of dat de com missie opdracht geeft tot het houden van een volksstemming om te be slissen over het regiem. Augustus 1948, Vladimir Poptomov van Bulgarije stierf in Mei van dit jaar. Rudolf Slansky van Tjechoslo- wakije werd Woensdag j.l. geëxecu teerd. De andere Tsjechoslowaakse me de-oprichter Stefan Bastovansky be vindt zich thans, naar men aanneemt, in de gevangenis. Wladislaw Gomulka van Polen be vindt zich ook in de gevangenis, in afwachting van zijn „berechting". De enige vrouw onder de oprichters, Ana Pauker, voormalig minister van Bui tenlandse Zaken van Roemenië, ver loor deze zomer al haar functies. Deelnemers aan volgende Komin- form-conferenties vielen ook uit: Be- clrich Geminder van Tsjechoslowa- kije werd met Slanskv en anderen geëxecuteerd. Gustav Bares, een an dere Tsjech, viel ook in ongenade en wacht waarschijnlijk op zijn proces. De voormalige Roemeense minister van Buitenlandse Zaken, Vasile Luca. viel dit voorjaar aan de „zuivering" ten offer. In 1949 besloot de Kominform, dat „de Joegoslavische partij gevallen is in handen van de vijanden des volks". Dit betekende het uitstoten van Tito, Kardelj, Rankovitsj e.d. Kominform-leiders, die nu nog in het rode kamp in tel ziin, zijn: Geor ge Malenkow (Rusland), Duclos en Fajon (Frankrijk). Togliatti en Lon- go (Italië), Georghioe-Dej (Roeme nië), Tsjèrvenkov (Bulgarije). Far- kas en Revai (Hongarije) en Hilary Mine (Polen). WISJINSKI VERTREKT. De Sovjet-minister van buiten landse zaken, Wisjinski, zou zich naar in goed ingelichte kringen is verno men vandaag op de „Liberté" in schepen om de terugreis naar Moskou te aanvaarden. Wisjinski is leider van de Sowjet-afvaardiging bij de Algemene Vergadering van de Ver enigde Naties. Het officiële Joego-SIavische pers bureau Tanjoeg maakt melding van een nieuwe golf van arrestaties in Tsjecho-Slowakije, waaraan vijf oud- ministers en „vele anderen" ten slachtoffer zijn gevallen. De arres tanten worden beschreven ais vrien den van Rudolf Slansky, de vroegere secretaris-generaal van de Tsjecho- Slowaakse communistische partij, die vijf dagen geleden met tien andere ■communistische leiders wegens ver raad en spionuage is terechtgesteld. Radio-Praag heeft echter over de arrestaties nog niets gezegd. Onder de Hist van arrestanten was ook de naam van oud-premier Fier- Jinger, maar latei werd gemeld, dat dit een vergissing was. De oud-mi nisters, die wèl in arrest zijn ge steld volgens radio-Belgrado: op bevel van Moskou zijn Gregor (Buitenlandse Handel), generaal Svo- boda) (Defensie) Kopriva (Politie), Erban (Openbire Werken en Socia le Veiligheid, later gezant in Den Haag) en Kliment (Zware Industrie). Het leven is strijden met een doel, daarom volharding.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1952 | | pagina 1