S)e Ê^kióeSoii^ant ERGERNIS EN MISVERSTAND Eigenmachtig optreden in Zuid-Celebes India tracht Korea-knoop te ontwarren Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DINSDAG 18 NOVEMBER 1952 44ste JAARGANG No. 12743 Wie is het eens met de sultan? Papengracht 32» Tel. 20015» Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w.» f 2.p. mnd.» f 6»p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 M Het is niet onze gewoonte, wan neer in een der in Leiden en om geving verspreide dagbladen over de Katholieke Kerk geschreven wordt op een wijze, die ons niet aanstaat, daar onmiddellijk op af te springen. Vooreerst kan door onoplettendheid en zelfs Jupiter knapte wel eens een uiltje een beschouwing door glippen, welker inhoud achteraf door het blad zelf wordt betreurd. Ver volgens dient men zich op het stand punt te stellen, dat andersdenkenden anders denken over het Katholicisme dan wij, maar evenzeer als wij het bij het rechte eind menen te hebben. Hen er kwaad op aan te kijken, dat zij hun eigen mening verkondigen, is een uiting van onverdraagzaam heid, waarvoor, al zouden anderen er zich altijd en overal aan schuldig maken, wij ons naar beste weten po gen'te ho-dën. In dat opzicht stel len we er de hoogste prijs op het blazoen smetteloos te houden, want men kan heel spits de degen met elkaar kruisen in een ridderlijk tour- nooi zonder aan de tegenstander wonden toe te brengen. De tegen- si.ano.er doet dat van zijn kant wel eens, maar aangezien wij altoos aan nemen, dat het niet zijn bedoeling was te kwetsen, letten we niet op een schrammetje meer of minder. Dit vooropgesteld, achten we het nuttig aanmerking te maken op een Romeinse correspondentie in een neutraal dagblad, welke de verdruk king van het Protestantisme in Italië behandelt. Misschien dat eigener be weging wij ons ervan zouden hebben onthouden deze aanmerking te ma ken we zijn gewoon aan een stootje doch in de lezerskring ge wekte ergernis nopen ons ertoe. Wan neer deze correspondentie in een Protestants dagblad was gepubli ceerd, zouden we dat hebben be treurd, maar het op zijn beloop heb ben gelaten (uit overwegingen in de aanhef dezer vermeld), maar in een neutraal dagblad opgenomen, moet dezelfde correspondentie als voor zulk een blad ontoelaatbaar worden afgewezen, en dient wat er scheef in staat openbaar te worden recht gezet. 'en kan er vrede mee hebben, dat een dagblad, al zou het een ka tholiek dagblad zijn, een beschou wing geeft over de verdrukking van het Protestantisme in Italië, in Span je of in Columbia of waar ter we reld ook. We zijn niet bereid om de hand in het vuur te steken en de handelwijzen van Katholieken in an dere landen goed te praten, omdat we er helemaal niet zeker van zijn dat die handelwijzen, door ons Ne derlands oog bekeken, de beugel kunnen passeren. Wanneer onrecht ten aanzj^n van andersdenkenden wordt geconstateerd en er tegen wordt geprotesteerd, onderschrijven we dat protest, indien vaststaat, dat het gepleegde onrecht niet door een onrechtmatig en uitdagend optreden is uitgelokt. Van dat laatste zijn we evenmin zeker als van de juistheid van de handelwijzen van bepaalde Katholieken in een bepaald land: en dat maakt het zo verbazend moeilijk een afgewogen oordeel te vellen. Wij houden ons dan liever op de vlakte van de neutraliteit, de men taliteit van onze Pappenheimers in andere landen enigszins kennend. Die Pappenheimers moeten hun Pap- penheimse onenigheden op hun Pap- penheimse manier in het reine bren gen. In 't geheel niet op de vlakte der neutraliteit houdt zich echter de Romeinse correspondentie in het be proefde neutrale blad. Daarom be hoeven we er geen vrede mee te ne men. Deze correspondentie is zeer •grondig tendentieus geverfd. De er in opgesomde feiten, het sluiten van kerken van de Pinkstergemeente op Sicilië en de beperking van de acti viteit van de „Church of Christ" in Rome en andere steden, nemen we voetstoots voor waar aan. Van de „Church of Christ", blijkbaar een Amerikaans genootschap weten we niemendal af, maar wanneer, de cor respondent van de Pinkstergemeen te schrijft: „In de wijze waarop de Pentecostalen herhaling van het Pinksterwonder afsmeken en menen te beleven, is een extatisch element", beginnen we, althans wat de Pente costalen betreft, wel iets te begrij pen, waarom de Italiaanse politie zich gedwongen voelde in te grijpen. Men moet de Sicilianen „in afgele gen plaatsjes" kennen, om te weten, dat het voor de openbare orde zeer ongewenst kan zijn er „een extatisch element" in te brengen! Zo'n Sicili- aanse Pinkstergemeente heeft, ver onderstellen we, een heel ander as pect gehad dan een Nederlandse Pinkstergemeente. De Nederlandse autoriteiten zouden wellicht ook be zwaren maken, als hier te lande een of ander Kerkgenootschap op Sici- liaanse wijze „het extatisch element" g'-ng uitdragen. Het ingrijpen der Italiaanse politie in dat geval te rangschikken onder het verzamel- hoofd: „Protestantisme in Italië in verdrukking", doet twijfel rijzen aan het gehele betoog, dat „het" Protes tantisme in Italië in strijd met de grondwet verdrukt zou worden, te meer daar de correspondent ver meldt. dat lidmaten van het genoot schap der Waldenzen hoge posten bekleden (en) een heel wat groter invloed op het Italiaanse le ven (hebben) dan men gezien het leringe aantal (80.000) zou verwach ten". Blijkbaar kunnen Protestantse Italianen in het Katholieke Italië dus heel wat in de melk te brokken krij gen! |"\e Romeinse correspondent met wie we het nu aan de stok heb ben, schrijft voorts: „In R.K. bladen vindt men diep-verontwaardigde artikelen over het feit, dat zendelingen worden gestuurd naar Rome, de „wieg van het Christendom" en men vergeet, dat Italiaanse mis sionarissen werkzaam zijn in Mo hammedaanse, Boiidhistische en Hindoe-landen". Dit naar aanleiding van de aan zegging, dat de voorgangers van „Church of Christ" zich uitsluitend mogen richten tot burgers van hun eigen nationaliteit. Oo' de 1;-Me maatregelen ten aanzien van de „Church of Christ" norm... iti een ander daglicht te staan, aan een verdrukking van „het" Protes tantisme. Meent men, dat het tactisch zou zijn; meent men, dat het géén beroering zou wekken, als de Paus Italiaanse missionarissen naar Ne derland zond om de niet-katholieke Nederlanders te bekeren? Daar zou je wat van beleven! Datzelfde bele ven de niet-Italiaanse zendelingen, j wanneer zij met enige ophef optreden i in de Eeuwige Stad. Die Romeinse j correspondent moet al akelig wemig j van de stad zijner gastvrijheid ken- nen. Wie Rome en de Romeinen i kent, weet dat geen stad zo trots gaat i en terechtop de bizondere plaats 'die zij in de wereld inneemt, ais juist i de bevolking van Rome. Deze is zich j zeer wel bewust van de ontzaglijke j invloed, welke Rome op de Westerse i beschaving heeft. „Men neemt aan, dat de houding der regering wordt bc'.'.ivloed door de katholieke actie en door de orde van Jezusschrijft de zeer on Romeinse Romeinse correspondent. Het zou wel wonder zijn, als niet de Jezuieten (want bedoeld is de „So ciëteit van Jezus") er bij gehaald móesten worden. Hij citeert uit een herderlijk schrijven van Kardinaal Schuster, „een Jezuiet". Kardinaal Schuster is echter een Benedictijn. Het lijkt ons niet meer dan een staaltje van hun plicht, dat de gees telijke autoriteiten van een totaal Katholiek land als Italië met alle ge oorloofde middelen er naar streven de haar toevertrouwde zielen te vrij waren van het inaruppelen van vreemde leerstellingen, met alle ge oorloofde middelen blijkbaar, want Kardinaal Schuster heeft nog eens verklaard, wat geen nieuwigheid it, dat „het geloof niet wordt opgedron gen en de kerk heeft steeds de vtij heid van geweten beschermd door Ivoor te schrijven, dat zelfs de Joden ongestoord hun synagogen konden bezitten". Wanneer men zich herinnert, dat de vooroorlogse S.D.A.P. hardnekkig en met een bepaalde bedoeling Ko ningin met een kleine „k" schreef, kan men taxeren, waarvoor een Romeinse correspondent alle namen van secten en hun aanhangers met hoofdletters schrijft, maar de Katho lieken en de Katholieke Kerk slechts een kleine „k" gunt. Maar dit voor bijgezien op dat „zelfs" in de toe spraak van kardinaal Schuster heeft het in Italië verschijnende blad „Is raël" spitsvondig vlam gevat. Ten onrechte, want' het is duidelijk, dat het „zelfs" correspondeert met de verleden tijd „konden" en dat er her innerd wordt aan het steeds hoog houden, ook in het verleden, van de gewetensvrijheid, toen de Joden in andere landen het vee] harder te ver duren hadden dan in Italië. Maar de Romeinse correspondent lijkt die verdraaide opmerking van „Israël" „volkomen juist" en hij voegt er een moralisatie aan toe over de bittere klacht van de Kerit (Kerk) over de vervolging ach er het IJzeren Gordijn. Hij geeft toe, dat er „ver schil in grootte" bestaat (ofschoon-hii eerst in zijn artikel schreef: met be trekking tot de Pinkstergemeente „al is het wat sterk over geloofsver volging te spreken....!), maar hij vindt „het ogenblik wel heel slechl gekozen om moeilijkheden in de weg te leggen aan mensen, die Christus willen belijden op een wijze, die c-f wijkt van de dogma's der R.K. Kerk". Wij achten het in hoge mate onge past een dergelijke moralisatie neer te pennen, naar aanleiding van en kele Italiaanse maatregelen-, welke schuchter mogen heten in verge!li king met het, processieverbod hin te lande en met de ondergronds^, maar onmiskenbare methode, welke hier in j Nederland worden toegepast, om de I Katholieke invloed op het openbare j leven zo veel mogelijk te fnuiker, nota bene in een land, dat niet voor de fractie van een percent (zoals het Protestantisme in Italië) maar voor meer dan een derde Katholiek is. Het zou wel eens grappig zijn, als de Nederlandse correspondent van een Italiaans blad een eveneens bui ten alle verhoudingen opgeblazen ar tikel schreef over de onverdraag zaamheid van het niet-Katholieke deel van Nederland. Maar wij ver moeden, dat de redactie van het Ita liaanse dagblad de tendanpe er on middellijk in zou onderkennen en het dat verdient zulk overdreven geschrijf naar de prullemand zou verwijzen. Dat had ook de brief van de Romeinse correspondent ver diend. Heel wat ergernis en heel wat misverstand zou dan zijn voorkomen. Militaire commandant afgezet Actie tegen sultan van Djokja De binnenlandse politieke crisis in Indonesië heeft een nieuwe ernstige wending genomen. In het toch al onrustige gebied van Zuid-Celebes en de iVIolukken heeft overste Warrouw, de chef staf van de zevende territoriale divisie, welke daar gelegerd is, de commandant dezer divisie, kolonel Soe. broto, eigenmachtig afgezet, omdat deze pro de minister van Defensie, sultan Hamengkoe Boewono van Djokja was. De overste heeft zich het bevel over deze divisie toegeëigend en laten weten, dat hij het pas weer aan ko- 'onel Soebroto zal overdragen, wanneer president Soekarno, als opperbe velhebber van de strijdkrachten, het geschil in het leger over de figuur van de minister van Defensie, heeft geregeld. DE TWEEDE MILITAIRE MACHTSGREEP. Dit is in korte tijd de tweede maal, dat een hoofdofficier een dergelijke greep naar de macht doet, omdat hij tegen het beleid van de sultan is. Op litaire missie. Na langdurige debat ten nam het parlement een motie der regeringspartijen aan, waarbij een onderzoek naar het defensiebe leid werd geëist. Dit was het sein voor de bekende onlusten in Djakarta en andere ste- 24~October was het de wnd. chef staf den van Indonesië, waarbij onder de vijfde divisie op Oost-Java, meer de Nederlandse vlag van het overste Soedirman, die de comman dant deze divisie aan de dijk zette, omdat deze zich achter de sultan had geschaard. Overste Warrouw heeft verklaard, dat de steun, welke de door hem af gezette kolonel Soebroto aan de sul- nen. Hoge Commissariaat werd ver scheurd. Deze actie was op touw ge zet door enkele officieren, die het parlement wilden laten verdwijnen en aan president Soekarno een soort dictatoriale positie wilden toeken tan gaf, „in strijd was met de poli tiek van de divisie en een gevaar vormde voor de eenheid van het le ger." Als andere grief noemde Warrouw „de mondelinge orders, die de aan de gang zijnde operaties ir. Zuid- Celebes en andere delen van Indo nesië afbreuk doen en volk en staat in gevaar brengen." Hij eiste verder verbanning van de „provocateurs, die poogden sommige legerofficieren te misleiden." Het nieuws van overste Warrouw's machtsgreep werd Zondagmorgen bekend via radio Makassar Behalve de verklaring van de overste werd ook een boodschap aan de gouver neur van het territorium Oost-Indo- nesië voorgelezen. Deze deelt hierin mede, Zaterdagnacht 12 uur van Warrouw's maatregel op de hoogte te zijn gesteld. Zij moet volgens de gouverneur als ee „interne maat regel" worden beschouwd en hij achtte het noodzakelijk de zaak „in de juiste verhoudingen" te zien en de rust te bewaren. Het Indonesische kabinet is on middellijk na het bekend worden van deze machtsusurpatie bijeenge- j komen, om, zoals een communiqué later meldde, „de recente ontwikke lingen in Makassar zeer zorgvuldig te bestuderen." Besproken werden ook „de pogingen van sommige le gerofficieren, een staatsgreep uit te Voeren en het staatshoofd te intimi deren". De „kwestie van de sultan" De „kwestie van de sultan" in het leger ontstond, toen in het parlement een motie van wantrouwen tegen deze minister werd ingediend, waar in hij o.a werd gelaakt wegens het handhaven van de Nederlandse mi- Daarna ontstond echter in leger- kringen een ander verschil over de sultan. Een deel der officieren steun de zijn beleid en zijn besluit om aan te blijven. Een ander deel verweet hem een slappe houding tegenover het parlement. Het is van deze zijde, dat thans tegen de sultan wordt ge ageerd. Onder hoge legeroffiéieren schijnt het, alsof de kwestie gaat om de vraag „Soekarno of de sultan". Twee stromingen. De hele situatie wordt nog gecom pliceerder, doordat er in het leger twee stromingen zijn, die van de voormalige TNI-militairen en die van de voormalige mannen- van het KNIL. Onder eerstgenoemde groep zijn er, die zich (naar hun zeggen, door het beleid van de sultan) bij de KNIL-groep voelen achtergesteld. Maar er speelt nog meer in deze affaire. Reeds lange tijd wordt in le- gerk^ingen gedebatteerd over de vraag, wat het leger nu eigenlijk be hoort te zijn, een dienaar van de Staat, van het volk, of /an de ge meenschap. Anderen kennen het le ger een eigen machtspositie toe en het recht een eigen politiek te voe ren. Tot deze categorie schijnt overste Warrouw te behoren blijkens zijn uitlating „kolonel Soebroto's houding was in strijd met de politiek van de divisie". De uit zijn functie gezette kolonel Soebroto was op Celebes een zeer geziene figuur, zowel onder de Indonesiërs als onder de Nederlan ders. Zijn onverwachte ontslag is gekomen, te meer daar zijn positie dan ook als een volkomen verrassing zeer sterk werd geacht. BIJ VOORBAAT REEDS VERWORPEN India heeft de UNO-delegaties gisteren een gedetailleerd plan (17 punten) om de impasse over de krijgsgevangenenkwestie op Korea te doorbreken voorgelegd doch enige uren later werd het al door een Amerikaanse woordvoerder verworpen, terwijl aan de andere kant, ook een communis tische afgevaardigde het er niet mee eens was. In de kern komt India's voorstel dat morgen of Donderdag officieel zal worden ingediend, maar dat gisteren alvast aan de delegaties was toegezonden hierop neer, dat de gevangenen worden overgebracht naar een gedemilitariseerde zóne, waar zij dan onder de hoede van een repatriëringscommissie zouden komen. Ais lid van deze commissie stelt India voor: Tsjecho Slowakije, Polen, Zweden en Zwitserland, of vier andere landen, die niet aan de strijd deel nemen en niet tot de Grote Vijf behoren. ook aan Noord-Korea en China ge zonden moeten worden. De Amerikaanse woordvoerder verklaax-de, dat afschoon de resolutie wel het beginsel van vrijwillige re patriëring aanvaardt waar de Russen het overigens niet mee eens zijn, hetgeen dus al een struikelblok betekent de V.S. toch geen genoe gen nemen met een gang van zaken, die gevangenen, mogelijk ze'fs met geweld, zou overleveren aan de „on bepaalde bewaking" door een re patriëringscommissie. De bestands overeenkomst zou de krijgsgeva.n- genenkwestie eens en vooral moeten De gevangenen, die willen repa triëren, kunnen dit direct doen, ter wijl de kwestie wat er moet ge beuren met hen, die niet naar hun land willen, na 90 dagen zou moeten worden voorgelegd aan de politieke conferentie, die krachtens het ont- werp-bestandsovereenkomst zal wor den bijeengeroepen. Bij gebrek aan overeenstemming onder de repatrië ringscommissie zou een onpartijdige scheidsrechter de doorslag moeten geven. De tekst van het pi an zou t /V y//f c/i fime* ft"* O ft JfOooT A Mr/* e/ii.o ■a r*t - F'fïriJ/y (-/Art, ft epjc/iy /f f*> o Vt* My JiéfstL/Xs/At/o Nieuw strijdwapen in Korea Amerikaanse mariniers hebben aan het Oostelijk front van Korea de „tankdozer" ingevoerd een voertuig met de vuurvastheid van een tank en trek- en duwkracht van een bull dozer. Het nieuwe werkstuk wordt gebruikt om van te voren pasklaar gemaakte kazematten in de vuurlinie te plaatsen. Deze kazematten twee ton zwaar en van hout gemaakt kunnen in anderhalf uur geplaatst worden. De bemanning van de tank dozer graaft een kuil, het montser zelf laat de kazemat daarin zakken en duwt er genoeg aarde tegen aan om het houten gevaarte muurvast te zetten. In een gepubliceerd overzicht van de geallieerde inlichtingendienst wordt verzekerd, „dat het moreel van de Noordkoreraanse burgerbevol king gedaald is ot een rampspoedig dieptepunt en dat de meerderheid van de bevolking een offensief van de Verenigde Naties om de oorlog te beëindigen zou toejuichen". Volgens het overzicht is de kans op een groot communistische offensief gering en uit de gezichtshoeken van de be voorrading bekeken haast onmoge lijk. De burgerbevolking is uit de gebombardeerde steden gevlucht. In de hoofdstau Pjongjang woont nog slechts een tiende van de voor oorlogse bevolking van een half mil- lioen zielen. Boeren en burgers wor den door de staatspolitie gedwon gen te werken aan het herstel van wegen, het spoorwegnet en fortifi caties. Er bestaat practisch geen eco nomisch lever. meer. De industrieën vervaardigen ïog in beperkte mate lichte wapens en uitrusting. Alle zware uitrusting zoals tanks, vlieg tuigen, artillerie en grote granaten moeten uit Rusland of China ko men. ■JiameHje Van de grote os leert de kleine het ploegen. De Amerikaanse Commissie voor de Atoomenergie heeft bekend gemaakt, dat de eerste waterstofboom is ont ploft: Verdere bijzonderheden konden niet worden bekend gemaakt. Bovenstaande foto, geeft een aan schouwelijke voorstelling van de ontploffing, gefotografeerd naar de tekening van een ooggetuige: van onder naar boven, het eiland waarop de ontploffing plaats vond; le wolk, „dit was hoofdzakelijk rood met een massa grijs en wit"; 2e wolk, dit was oranje en wit"; 3e wolk, „dit was geheel wit slechts één geweldige wol.k, die er uitzag als een reusachtige rooinijshoorn de wolk zelf was waf ruw, maar leek toch glad zoiets als een bloemkool." „Lulu" (zoals de ontploffing hier werd genoemd). Bijschriften, links: „het leek alsof de wolken kracht verzamelden, een mijl of zo naar boven schoten, en daarna een andere wolk vorm den, om tenslotte in één definitieve wolk te eindigen." Rechts: pijlen van onder naar boven: „tenslotte werd het oranje", in het midden werd het grijs!"; „toen begon het aarde omhoog te voeren"; „dit gedeelte bestond geheel uit vlammen." regelen op basis van vrijwillige te rugkeer, zonder dat dit vraagstuk zou moeten worden overgedragen aan een politieke conferentie „Als er een bestand is, mag er geen en kele kwestie meer openstaan", al dus de woordvoerder, „want anders komt er een „onbehaaglijke wapen stilstand", waardoor nog altijd grote aantallen troepen op Korea moeton blijven". Ook andere Westelijke delegaties vonden, dat het Indiase voorstel vol „gaten" zat en in wezen de kern kwestie van de vrijwillige repatrië ring omzeilt. En bovendien achten velen het thans onmogelijk voor Oost en West om het eens te wor den over wat beschouwd kan wor den als een „onpartijdige scheids rechter". En een communistische woordvoerder meende, dat de plan nen „niet ver genoeg" gingen. Inmiddels hebben de 21 landen, die de eerste resolutie over Korea hebben opgesteld een groep van acht gevormd, die alle tot dusver gedane voorstellen zal gaan bestuderen. Papagos kabinetsformateur Koning Paul van Griekenland heeft Maandagmiddag maarschalk Papa gos, de elider van de „Griekse Volks- centrati" die de Zondag gehouden parlementsverkiezingen won, ont vangen. Na het onderhoud verklaarde Pa pagos: „De koning heeft mij een mandaat voor vorming van een ka binet toevertrouwd. Mijn regering zal Woensdag worden beëdigd". De officiële verdeling van de 300 zetels van het nieuwe parlemeftt luidt: Griekse Concentratie 241; Cen trumpartijen 59, linkse E.D.A. 0. Maarschalk Papagos verklaarde Maandag, dat zijn concentratie zou streven naar verhoging van de le vensstandaard der arbeiders en naar verzekering van de goede function- nering van het overheidsapparaat. Werk, zelfopoffering en geloof in de zending van Griekenland onder de vrije volken zouden het land betëre tijden brengen. Maarschalk Alexander Papagos trad in 1906, na aan de militaire aca demie te Brussel te hebben gestu deerd. in dienst van het Griekse le ger. Hij vocht in de Balkanoorlog, in de eerste wereldoorlog en in de campagne Klein-Azië. Toen de Ita lianen in October 1940 Griekenland binnenvielen, werd Papagos benoemd tot opperbevelhebber. Hij weigerae Griekenland te verlaten na de over winning der Duitse legers en werd gevangen genomen. In 1945 v/erd Papagos door de Amerikanen be vrijd. OVERSTROMING OP JAVA Ten gevolge van de zware regens in de afgelopen dagen is de kali Se- raju bij Tjilatjap op verschillende plaatsen buiten naar oevers getre den. In het gebied van Maos werd de bevolking door een overstroming bedreigd. 1500 personen zijn naar el ders geëvacueerd. Honderden huizen kwamen onder water te staan, an dere werden geheel vernield. De dienst voor sociale zaken van Tjila tjap heeft onmiddellijk maatregelen genomen om de nood van de bevol king zo veel mogelijk te verlichten De schade is nog niet bekend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1952 | | pagina 1