3>e&2idóe6ouhmuX De wraak van Mau Mau Churchill over de Britse atoombom gratie Woedende elementen eisen hun tol Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN VRIJDAG 24 OCTOBER 1952 44ste JAARGANG No. 12723 Fregat vergast Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abono. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., 2p. mnd., 6— p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 et. p. mm. Telefoontjes f 1.50 ZEVEN JAAR VER. NATIES Zeven jaar geleden, op 24 October 1945, trad de organisatie der V.N. in werking door het van kracht worden van haar Handvest. Aan het eind van een oorlog, verschrikkelijker dan men ooit gekend had, was de wereld hoopvol gestemd over een nieuw tijd perk van vrede en welvaart, dat nu een aanvang zou nemen. Men was vol vertrouwen dat de grote mogend heden die in een hecht bondgenoot schap hun gemeenschappelijke vijand hadden verslagen, dit bondgenoot schap zou den laten voortduren bij hun streven naar opbouw en vrede. Al spoedig bleek echter dat de ver wachtingen, die men van de nieu we wereldorganisatie had gekoesterd, te hoog gespannen waren geweest. De toenemende verwijdering tussen de Sovjet-Unie en de Oost-Europese staten aan de éne en de Westerse de mocratieën aan de andere zijde druk. te haar stempel op het werk van de Verenigde Naties. Het misbruik dat de Sovjet-Unie van haar veto recht maakte en de weinig parlemen taire taal die de debatten kenmerkte, lieteli niet na ernstig afbreuk te doen aan het prestige van de Veiligheids raad, het orgaan, belast met de hand having van vrede en veiligheid. De idealistisch gestemde verwachtingen sloegen om in een bittere teleurstel ling en velen spraken schouderop halend over de V.N. als een „praat college". Thans, na 7 jaar van haar bestaan, valt echter de neiging waar te nemen tot een meer realistische be schouwing van de organisatie. Wan neer men zich er in verdiept wat er aan positieve resultaten en mogelijk heden staat tegenover de tekortko mingen en teleurstellingen, blijkt dit onderzoek veel meer ten gunste van de V.N. uit te vallen dan men aan vankelijk zou menen. Niettegenstaande het veto hebben de V.N. in een aantal dreigende situa ties ingegrepen. Hoewel zij daarbij in sommige gevallen geen oplossing voor het conflict hebben gevonden, hebben zij toch uitbreiding daarvan weten te voorkomen en een einde gemaakt aan het bloedvergieten. Haar vuurproef moesten de Ver enigde Naties doorstaan toen op 26 Juni 1950 Noord-Koreaanse troepen Zuid-Korea binnenvielen. De wereld wachtte in spanning of de Organisa tie evenals haar voorgangster de Volkenbond had gedaan bij d^e Japan se inval in China en de Italiaanse in Abessynië deze uitdaging over haar kant zou laten gaan, öf dat zij niet zou aarzelen de beginselen van het Handvest met de wapens te ver. dedigen. Het antwoord kwam zeer spoedig. Voor het eerst in de ge schiedenis werden door een interna tionale organisatie collectieve mili taire maatregelen genomen ter af weer van een aanval. Onder het Ge meenschappelijke Opperbevel strij den thans troepen van 17 landen. Het ingrijpen in Korea was op deze wijze mogelijk geweest door een min of meer toevallige factor; het afwezig zijn uit de Veiligheidsraad van de Sovjet-Unie ten tijde van de behan deling van deze zaak. Haar vertegen woordiger zou anders ongetwijfeld zijn veto hebben laten horen. Daar het duidelijk was dat men bij even tuele volgende conflicten niet op der gelijke factoren kon rekenen, heeft de Algemene Vergadering sindsdien besloten dat, indien bij een geval van bedreiging van de vrede de Veilig heidsraad tengevolge van een veto niet tot een besluit kan komen, de Algemene Vergadering (waar het vetorecht niet geldt) de zaak in be handeling kan nemen en zo nodig aanbevelingen kan doen voor het ge bruik van militaire middelen. Het vetorecht heeft door dit besluit veel van zijn verlammende kracht verlo ren. Er bestaat thans dan ook geen enkele reden om aan te nemen dat West-Europa de Verenigde Naties werkeloos zullen blijven toezien. Door deze ontwikkeling is de te genstelling tussen communistische en niet-communistische landen, die dwars door de Verenigde Naties heenloopt natuurlijk niet verminderd. Een Verbetering van de wereldsitua tie hangt in de eerste plaats af van de regeringen der betrokken landen afzonderlijk. De Organisatie is slechts een instrument dat hen het contact gemakkelijker maakt en dat zij kunnen gebruiken voor het uit voeren van hun gemeenschappelijke politiek. De hiergenoemde tegenstelling is echter geenszins de enige waarmee de Verenigde Naties te kampen hebben. De tegenstelling tussen de zgn. oude en nieuwe landen doet zich eveneens zeer sterk gevoelen. Het streven naar onafhankelijkheid van de „koloniale" gebieden stelt de wereld voor wat men het grootste politieke vraagstuk van deze eeuw zou kunnen noemen. Ook op dit gebied vormen de Ver enigde Naties een ontmoetingsplaats waar de dikwijls tegenstrijdige be ginselen en belangen zich kunnen doen horen. Verreweg de meest posi tieve resultaten hebben de Verenig de Naties echter bereikt op econo misch, sociaal en cultureel gebied. Te weinig realiseren wij ons dat tweederde deel der mensheid in ar moede, ziekte en honger leeft. Om de levensstandaard van deze mil- hoenen te verbeteren en daarmee te vens een economisch meer stabiele wereld te scheppen zijn de Verenig de Naties begonnen met een grootse actie voor de ontwikkeling van de 2gm minder ontwikkelde gebieden. Door de vérbetering van landbouw methoden, medische zorg, openbaar bestuur eni arbeidsvoorwaarden, be strijding van het analphabetisme en andere maatregelen zijn door de Ver enigde Naties en de met haar samen werkende organisaties reeds meer dan duizend deskundige adviseurs naar de betrokken gebieden gezonden. Vele honderden beurzen voor de stu die in verder gevorderde landen zijni reeds aan inwoners uit die gebieden verleend. Naast deze internationale technische hulp waaraan Neder land in belangrijke mate bijdraagt zijn er nog tientallen activiteiten der Verenigde Naties te noemen ter ver betering van economische en sociale toestanden. Zo werden door de inter nationale vluchtelingen organisatie in de drie en half jaar van haar be staan meer dan een millioen vluchte lingen aan een nieuw vaderland ge holpen. Het lot van het ondervoede en zie ke kinid hebben de Verenigde Naties zich eveneens aangetrokken. Het Kindernoodfonds (UNICEF) helpt bij kleding, voeding en medische zorg van meer dan 60 millioen kinderen in 72 landen. gespecialiseerde Organisaties der Verenigde Naties, zoals de Voed sel- en Landbouworganisatie, de In ternationale Arbeidsorganisatie, de Wereldgezondheidsorganisatie en de Unesco doen ieder op hun terrein werk, dat weliswaar weinig op de voorpagina's der dagbladen vermeld wordt, doch uiteindelijk wellicht als de belangrijkste en vruchtbaarste ar beid van de wereldorganisatie, die er kenning zal vinden, die het verdient. Het is waar, het werk der U.N.O. is en blijft mensenwerk ,doch wij kunnen ons gelukkig prijzen een der ONRUST NEEMT TOE De Mau Mau heeft, zoals gisteren reeds in een deel van onze editie vermeld, bloedig wraak genomen voor de razzia's onder haar leden. Zij heeft een der opperhoofden van de Kikoejoe-stam en een Afrikaanse po- litie-agent vermoord en in stukken gehakt. Men is direct een grote actie be gonnen, om de moordenaars van het opperhoofd op te sporen. Meer dan duizend man aan troepen en politie zochten het reservaat af, waarbij zij door pantserauto's en verkenmings- vlegtuigen werden gesteund. Toen de troepen 4 km. van de plaats, waar Nderi werd vermoord, veertig ver dachten arresteerden, poogden enke len van hen te vluchten. De soldaten openden het vuur en twee van hen werden gewond. Tot nu toe zijn zes tig verdachten aangehouden. In de gehele streek is het thans onrustig en men vreest uitbarstingen. Intussen is de kruiser „Kenya" vandaag in de haven van Mombassa aangekomen. Bij wijze van machts vertoon zal de marine vandaag door de straten van de stad trekken. In een gestencilde brief hebben vele blanken de mededeling ontvangen, dat zen, „de moordende blanken", vermoord zullen worden. „Wij zijn zes millioen sterk en als onze tijd is gekomen, zullen wij geen medelij den tonen". Officieren van de inlichtingen dienst melden, dat de „hersens" van de Mau-Mau en dit zouden volgens deze officieren geen inheemsen zijn gelijke organisatie te hebben en wij nieUwe moordaanslagen voorberei. kunnen instemmen met de woorden den. Zij verklaarden tevens, dat vol- van onze permanente vertegenwoor diger bij de U.N.O.de heer von Bal- luseck, die zeide: „Als de V.N. van daag de laatste adem zouden uitbla zen, zeu er morgen een anclere or ganisatie in de plaats moeten komen". gens hun overtuiging de richtlijnen voor de Mau-Mau-activiteit van buiten Kenya komen. Andere verontrustende tekenen zijn, dat de Kikoejoe-arbeiders op twee koffieplantages het werk heb Fregat was geheel in damp opgegaan Bij de in de Monte Bello-archipel genomen proef met het Britse atoom-wa pen ging het er om, na te gaan wat de gevolgen zijn van een atoom-ontplof fing in een haven, vertelde Churchill gistermiddag in het Lagerhuis, dat met spanning had gewacht op een verklaring van de premier over de proef. Het atoom-wapen over de aard ervan verkeert men nog steeds in twijfel en Churchill heeft daarover ook gisteren niets losgelaten werd tot ont ploffing gebracht aan boord van het fregat Plym. Van het 1450 ton metende schip was na de ontploffing zo goed als niets meer over. Het was eenvoudig verdampt. Slechts een paar gloeiende scherven metaal ontkwamen aan dat lot en werden later op een van de eilanden gevonden. Kort na de ontploffing namen twee marine-officieren de gevaarlij ke taak op zich om met een helicop ter boven het gebied van de proef te vliegen en monsters zeewater op te halen om de graad van radio-activi teit te kunnen bepalen. De temperatuur was, toen het ge weld van de ontploffing zich een fregat, bijna de explosie was de temperatuur ech ter nog veel hoger. Het wapen heeft zich in het algemeen precies zo ge dragen als men had verwacht. Technische gegeven wilde Chur chill niet geven. Hii was ervan over tuigd, dat het feit dat Groot-Brittan- nië succes gehad heeft met het tot ontploffing berengen van zijn eerste atoom-wapen, ertoe zal leiden dat de Amerikanen wat vrijgeviger zullen worden met wat zij weten op het ge bied van kern-energie. Zij zullen on getwijfeld Groot-Brittannië laten de len in hun kennis. Eenmaal heeft Churchill in zijn verklaring het woord bom gebruikt. Daaruit zou men conclusies kunnen trekken omtrent de aard van het wapen. Dr. William George Penny, de 42 jaar oude geleerde, die de Britse atoombomproef heeft geleid, is door koningin Elizabeth in de adelstand een millioen graden verheven. De verlegen en bescheiden Pen ney werkte met Amerikaanse geleer den aan de eerste atoombomproeven in New Mexico en was daar in 1945 getuige van de eerste atomische ex- ploisie. Hij was de enige Britse geleerde, die het atoombombardement op Na gasaki waarnam. Penney droeg de verantwoorde lijkheid voor de ontwerpen van de eerste Britse atoombom. Hij was be last met het technische werk op het proefterrrein in de Monte Bello-ar chipel. Stadium vaat Medetland Iu het Radio-Therapatisch Instituut aan de Bergweg 325 te Rotterdam heeft de Directeur van het Koningin Wilhelminafonds, de heer P. C. Besanger, 1395 milligram radium overgedragen, een waarde vertegenwoordigend van. f 125.000.Voor de aankoop van het radium diende een deel van het geld, dat door het Nederlandse volk via de Haak-in-Actie werd bijeengebracht. De 1395 milligram radium wordt verdeeld over vijf centra, nl. de Universi teiten van Amsterdam, Groningen, Utrecht en Leiden en het Radio Thera- patisch Instituut te Rotterdam. Het radium, verpakt in een zware loden kist wordt uitgepakt. Van links naar rechts, Dr. A. Somerwil, hoofd van het Laboratorium, de heer P. C. Besanger, Directeur van het Koningin Wilhel minafonds en Dr. K. Breur, Geneesheer Directeur van het Radio-Therapa tisch Instituut. ben gestaakt. De Mau-Mau had een dode kat neergelegd met een briefje er aan bevestigd. Daarop stond, dat alle Kikoejoe's, die voor Europeanen zouden blijven werken, gedood zullen worden. In het reservaat van de Kikoejoe's wordt thans het laatste opperhoofd, dat zich tegen dt Mau-Mau verzet, dag en nacht bewaakt. Veertien da gen geleden werd het hcofd Waro- hioe doodgeschoten. Gisteren verloor de 70-jarige Nderi op heroïeke wijze het leven. Ontslag van Figl niet aanvaard Theodor itörner, de Oostenrijkse president heeft het door de coalitie regering aangeboden ontslag niet aanvaard, en zijn beslissing voorbe houden. De regering onder leiding van kanselier Figl die zijn bezoek aan ons land overhaast afbrak we gens een meningsverschil over het begrotngstekort in de boezem van het kabinet blijft dus voorolpig aan. Mogelijk zullen de coalitiepartners ir. de komende dagen een compromis bereiken, waarna het ontslag zou worden ingetrokken; of anders zou de president Figl kunnen belasten met het vormen van een nieuwe re gering op dezelfde bassi als die van het ogenblik. Ontnaasting Britse staalindustrie Premier Churchill heeft de eerste slag op de weg naar ontnaasting van de staalindustrie gewonnen. Met 303 tegen 269 stemmen gaf 't Lagerhuis n.l. zijn goedkeuring aan een voorstel van de conservatieve re gering om de genaaste ijzer- en staalfabrieken weer terug,te verko pen aan de particuliere ondernemers (In een voltallig Lagerhuis van 625 leden beschikt de regering over een meerderheid van 17 stemmen.) Bevan aan de ketting De Labour-fractie in het Lager huis heeft de „rebel" Aneurin Bevan én zijn linkse aanhangen aan de ket ting gelegd door een ultimatum goed te keuren, waarin Bevan wordt be volen zijn actie tegen het officiële partijbestuur te staken en zijn groep, die „een partij in de partij'' is ge noemd, te ontbinden. Attlee,. op wiens voorstel dit ulti matum in stemming was gebracht, behaalde er een grote meerderheid voor: 188 tegen 51 stemmen. Bevans „rebellen" lieten weten, dat zij toch nog op zijn minst één vergadering zouden houden om positie te be spreken. Het wordt algemeen waar schijnlijk geacht, dat Bevan het hoofd zal buigen, maar niettemin zal de strijd tussen uiterst links en ge matigd in de Labour-partij zich in Mandenwacfitin JCatea T-T-T— i -•ïfe'■'■"'V - Soldaat en hond houden de wacht bij een vliegtuig, dat geland is op het achtste vliegveld voor bombardements- on gevechtsvliegtuigen in Zuid- Korea. Zij maken deel uit van een speciaal getrainde groep, die verantwoor delijk is voor de bewaking van de vliegvelden. Senaat van Perzië Kesselring krijgt weggestemd kiesverenigingen I gekozen. De Perzische Tweede Kamer heeft een voorstel om de zittingsperiode van senatoren terug te brengen van zes jaar tot twee jaar aangenomen. Aangezien de hiudige senatoren drie jaar geleden werden gekozen, zullen dus nieuwe senaatsverkiezingen moe ten worden gehoudena Deze zullen worden uitgeschreven als premier Mossadeq de nieuwe kieswet, die nu voorbereid wordt, zal hebben goedge keurd. De Perzische senaat wordt veelal beschouwd als een pro-Britse haard van verzet tegen Mossadeq. Als gevolg van het besluit der „Madjlis" (Tweede Kamer) hebben de senatoren hun parlementaire on schendbaarheid verloren. Zij zullen in het vervolg, naar een der indieners van het wetsontwerp Donderdagoch tend verklaarde, de vergaderingen van het parlement slechts als bezoe kers kunnen bijwonen. De senaat bestaat uit zestig leden: dertig senatoren worden aangewezen door de Sjah, de andere helft wordt Honderden doden Uit alle windstreken zijn berichten binnengekomen over natuurrampen, uiteenlopend van aardbevingen, vloedgolven, wolkbreuk en storm. En honderden mensen zijn daarbij om 't leven gekomen. De aardschokken kwamen voor In Zuid Turkije en Californië. Terwijl de aardbeving in deze Amerikaanse staat zich in het plaatsje Bakersfield beperkte tot een stevige schok zonder meer, die geen schade aanrichtte, en in Francisco tot een schok, die één persoon verwondde, telde in de Turkse stad Adana (150.000 inwo ners) de dodenlijst tenminste acht tien namen, terwijl 40 mensen zware verwondingen opliepen. Er werd gro te schade aangericht, doch door het vertireken van de verbindingen kent men er de juiste omvang nog niet In Napels was het een wolkbreuk, die duizenden tonnen modder door de laaggelegen straten en sloppen binnenspoelde soms tot een dikte van 50 cm., zoals op een der voor naamste pleinen. Op de Philippijnen wordt ge rouwd om, naar schatting, 370 do den, die gevallen zijn bij de onge kend hevige typhoon, gevolgd door een vloedgolf, op dit eiland. Honder den mensen zijn gewond en nog ze ker 200 worden vermist. Ook voor de Noordkust van Japan heeft een zware storm gewoed, die 'n vissersboot deed kapseizen, waar door vermoedelijk 25 mensen ver dronken zijn. Verder hoort men niets meer van een Koreaans vissersvaar tuig met 18 man aan boord. En ten slotte worden 20 opvaren den van de Chileense sleepboot „Bri- to" vermist, die nabij Quintero, ten Noorden van Valparaiso, is vergaan. Vier zeelieden wisten zidh te redden nadat het vaartuig gisteravond aan de grond was gelopen en vanochtend bovendien nog geteisterd werd door een explosie. Negen lichamen zijn reeds geborgen. KOREA VOOR DE UNO. De politieke commisie der Ver enigde Naties heeft zich met 54 te gen vijf stemmen bij éénu onthou ding, uitgesproken voor het uitnoui- gen van een Zuid-Koreaanse dele gatie, om de besprekingen door de Algemene Vergadering van het Ko reaanse vraagstuk bij te \vonen. Zij weigerde met 38 tegen elf stemmen, bij acht onthoudingen, ook 'n Noord- Koreaanse delegatie uit te nodigen. De Amerikaanse minister van buitenlandse zak :n heeft aangekon digd, dat hij vanmiddag een rede van j hebben drie uur zal houden. De Britse autoriteiten in Wcst- Duitsland hebben ex-veldmaarschalk Albert Kesselring gratie verleend. Hij is Donderdag vrijgelaten uit de ge vangenis voor oorlogsmisdadigers te Werf. Kesselring bevond zich reeds op erewoord in vrijheid. Hij wordt ver pleegd in een kliniek. Zijn gezond heidstoestand is zeer slecht. Hij lijdt aan kanker. Kolonel E. R. Vickcrs, commandant van de gevangenis in Werl is gisteren naar Bochum gegaani om Kesselring van zijn vrijlating op de hoogte te stellen. Bij het tegen hem gevoerde proces te Venetië voor een Brits militair gerechtshof in Mei 1947 werd Kessel ring mede verantwoordelijk geacht voor het terdoodbrengen van 335 Ita liaanse burgers in Noord-Italië in het laatste jaar van de tweede wereld oorlog. Na het proces zijn verscheidene stemmen opgegaan voor een nieuwe behandeling van de zaak op grond van nieuwe bewijzen, die ten gunste van Kesselring pleitten. De enige belangrijke Duitse oppcr- officier, die zich thans nog op grond van oorlogsmisdaden in Britse ge vangenschap bevindt, is de voorma lige veldmaarschalk Von Manstein. Deze werd in 1949 tot 12 jaar gevan genisstraf veroordeeld wegens mede plichtigheid aan massamoord op Jo den en Russen door speciale S.S.- commando's in het gebied, dat onder zijn bevel stond. Von Manstein be vindt zich op het ogenblik voorlopig op vrije voeten in verband met een oogoperatie, die hij onlangs te Kiel heeft ondergaan. Men verwacht thans niet, dat hij nog naar de gevangenis van Werl zal terugkeren. Zijn straf loopt, na kwijtschelding van een der de wegens goed gedrag en na aftrek van voorarrest, in Mei van het vol gende jaar af. CHINESE TROEPENBEWEGINGEN Volgens berichten, die Donderdag in Birma zijn ontvangen, zou het Chinese 39ste leger naar de strate gisch belangrijke Westelijke provin cie Joennan gedirigeerd zijn. Reizi gers, die in Rangoon zijn aangeko men, hebben melding gemaakt van intensieve communistische troepen bewegingen langs de grenzen van Tailand en Indo-China. De Nobelprijs voor geneeskunde is dit jaar toegekend aan de Ameri kaanse professor Selman Waksman voor zijn ontdekking van s terp to my - cine het eerste bestrijdingsmiddel van tuberculose waarmee in bepaald» gevallen resultaat kan worden be reikt. Foto van bemande „vliegende schotel"? Een 29-jarige Italiaan, Monguzzi genaamd, heeft verklaard foto's te gemaakt van een vliegende schotel, die op een gletsjer van het Bernina massief (Alpen) was ge land. Monguzzi bevond zich op dat ogen blik met zijn vrouw in de buurt. Uit de „schotel" was een persoon geko men, gekleed in een soort duikers- pak, die om het toestel heengelopen was als om het te inspecteren. Daar na was de persoon weer in het toe stel gegaan, dat met „adembenemen de snelheid" en zonder geluid was opgestegen om in de richting van Zwitserland te verdwijnen. Een en ander, zo zeide de Italiaan, gebeurde ongeveer twee maanden geleden. JCaweCtje is veel, volhouden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1952 | | pagina 1