3>e&2idóe6ouhmuX
De wraak van Mau Mau
Churchill over de Britse
atoombom
gratie
Woedende elementen
eisen hun tol
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VRIJDAG 24 OCTOBER 1952
44ste JAARGANG No. 12723
Fregat vergast
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abono. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., 2p. mnd., 6— p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 et. p. mm. Telefoontjes f 1.50
ZEVEN JAAR
VER. NATIES
Zeven jaar geleden, op 24 October
1945, trad de organisatie der V.N. in
werking door het van kracht worden
van haar Handvest. Aan het eind
van een oorlog, verschrikkelijker dan
men ooit gekend had, was de wereld
hoopvol gestemd over een nieuw tijd
perk van vrede en welvaart, dat nu
een aanvang zou nemen. Men was
vol vertrouwen dat de grote mogend
heden die in een hecht bondgenoot
schap hun gemeenschappelijke vijand
hadden verslagen, dit bondgenoot
schap zou den laten voortduren bij
hun streven naar opbouw en vrede.
Al spoedig bleek echter dat de ver
wachtingen, die men van de nieu
we wereldorganisatie had gekoesterd,
te hoog gespannen waren geweest. De
toenemende verwijdering tussen de
Sovjet-Unie en de Oost-Europese
staten aan de éne en de Westerse de
mocratieën aan de andere zijde druk.
te haar stempel op het werk van
de Verenigde Naties. Het misbruik
dat de Sovjet-Unie van haar veto
recht maakte en de weinig parlemen
taire taal die de debatten kenmerkte,
lieteli niet na ernstig afbreuk te doen
aan het prestige van de Veiligheids
raad, het orgaan, belast met de hand
having van vrede en veiligheid. De
idealistisch gestemde verwachtingen
sloegen om in een bittere teleurstel
ling en velen spraken schouderop
halend over de V.N. als een „praat
college". Thans, na 7 jaar van haar
bestaan, valt echter de neiging waar
te nemen tot een meer realistische be
schouwing van de organisatie. Wan
neer men zich er in verdiept wat er
aan positieve resultaten en mogelijk
heden staat tegenover de tekortko
mingen en teleurstellingen, blijkt dit
onderzoek veel meer ten gunste van
de V.N. uit te vallen dan men aan
vankelijk zou menen.
Niettegenstaande het veto hebben
de V.N. in een aantal dreigende situa
ties ingegrepen. Hoewel zij daarbij
in sommige gevallen geen oplossing
voor het conflict hebben gevonden,
hebben zij toch uitbreiding daarvan
weten te voorkomen en een einde
gemaakt aan het bloedvergieten.
Haar vuurproef moesten de Ver
enigde Naties doorstaan toen op 26
Juni 1950 Noord-Koreaanse troepen
Zuid-Korea binnenvielen. De wereld
wachtte in spanning of de Organisa
tie evenals haar voorgangster de
Volkenbond had gedaan bij d^e Japan
se inval in China en de Italiaanse in
Abessynië deze uitdaging over
haar kant zou laten gaan, öf dat zij
niet zou aarzelen de beginselen van
het Handvest met de wapens te ver.
dedigen. Het antwoord kwam zeer
spoedig. Voor het eerst in de ge
schiedenis werden door een interna
tionale organisatie collectieve mili
taire maatregelen genomen ter af
weer van een aanval. Onder het Ge
meenschappelijke Opperbevel strij
den thans troepen van 17 landen.
Het ingrijpen in Korea was op deze
wijze mogelijk geweest door een min
of meer toevallige factor; het afwezig
zijn uit de Veiligheidsraad van de
Sovjet-Unie ten tijde van de behan
deling van deze zaak. Haar vertegen
woordiger zou anders ongetwijfeld
zijn veto hebben laten horen. Daar
het duidelijk was dat men bij even
tuele volgende conflicten niet op der
gelijke factoren kon rekenen, heeft
de Algemene Vergadering sindsdien
besloten dat, indien bij een geval van
bedreiging van de vrede de Veilig
heidsraad tengevolge van een veto
niet tot een besluit kan komen, de
Algemene Vergadering (waar het
vetorecht niet geldt) de zaak in be
handeling kan nemen en zo nodig
aanbevelingen kan doen voor het ge
bruik van militaire middelen. Het
vetorecht heeft door dit besluit veel
van zijn verlammende kracht verlo
ren. Er bestaat thans dan ook geen
enkele reden om aan te nemen dat
West-Europa de Verenigde Naties
werkeloos zullen blijven toezien.
Door deze ontwikkeling is de te
genstelling tussen communistische en
niet-communistische landen, die
dwars door de Verenigde Naties
heenloopt natuurlijk niet verminderd.
Een Verbetering van de wereldsitua
tie hangt in de eerste plaats af van
de regeringen der betrokken landen
afzonderlijk. De Organisatie is
slechts een instrument dat hen het
contact gemakkelijker maakt en dat
zij kunnen gebruiken voor het uit
voeren van hun gemeenschappelijke
politiek.
De hiergenoemde tegenstelling is
echter geenszins de enige waarmee de
Verenigde Naties te kampen hebben.
De tegenstelling tussen de zgn. oude
en nieuwe landen doet zich eveneens
zeer sterk gevoelen. Het streven naar
onafhankelijkheid van de „koloniale"
gebieden stelt de wereld voor wat
men het grootste politieke vraagstuk
van deze eeuw zou kunnen noemen.
Ook op dit gebied vormen de Ver
enigde Naties een ontmoetingsplaats
waar de dikwijls tegenstrijdige be
ginselen en belangen zich kunnen
doen horen. Verreweg de meest posi
tieve resultaten hebben de Verenig
de Naties echter bereikt op econo
misch, sociaal en cultureel gebied.
Te weinig realiseren wij ons dat
tweederde deel der mensheid in ar
moede, ziekte en honger leeft. Om
de levensstandaard van deze mil-
hoenen te verbeteren en daarmee te
vens een economisch meer stabiele
wereld te scheppen zijn de Verenig
de Naties begonnen met een grootse
actie voor de ontwikkeling van de
2gm minder ontwikkelde gebieden.
Door de vérbetering van landbouw
methoden, medische zorg, openbaar
bestuur eni arbeidsvoorwaarden, be
strijding van het analphabetisme en
andere maatregelen zijn door de Ver
enigde Naties en de met haar samen
werkende organisaties reeds meer dan
duizend deskundige adviseurs naar
de betrokken gebieden gezonden.
Vele honderden beurzen voor de stu
die in verder gevorderde landen zijni
reeds aan inwoners uit die gebieden
verleend. Naast deze internationale
technische hulp waaraan Neder
land in belangrijke mate bijdraagt
zijn er nog tientallen activiteiten der
Verenigde Naties te noemen ter ver
betering van economische en sociale
toestanden. Zo werden door de inter
nationale vluchtelingen organisatie
in de drie en half jaar van haar be
staan meer dan een millioen vluchte
lingen aan een nieuw vaderland ge
holpen.
Het lot van het ondervoede en zie
ke kinid hebben de Verenigde Naties
zich eveneens aangetrokken. Het
Kindernoodfonds (UNICEF) helpt bij
kleding, voeding en medische zorg
van meer dan 60 millioen kinderen in
72 landen.
gespecialiseerde Organisaties
der Verenigde Naties, zoals de Voed
sel- en Landbouworganisatie, de In
ternationale Arbeidsorganisatie, de
Wereldgezondheidsorganisatie en de
Unesco doen ieder op hun terrein
werk, dat weliswaar weinig op de
voorpagina's der dagbladen vermeld
wordt, doch uiteindelijk wellicht als
de belangrijkste en vruchtbaarste ar
beid van de wereldorganisatie, die er
kenning zal vinden, die het verdient.
Het is waar, het werk der U.N.O.
is en blijft mensenwerk ,doch wij
kunnen ons gelukkig prijzen een der
ONRUST NEEMT TOE
De Mau Mau heeft, zoals gisteren
reeds in een deel van onze editie
vermeld, bloedig wraak genomen
voor de razzia's onder haar leden. Zij
heeft een der opperhoofden van de
Kikoejoe-stam en een Afrikaanse po-
litie-agent vermoord en in stukken
gehakt.
Men is direct een grote actie be
gonnen, om de moordenaars van het
opperhoofd op te sporen. Meer dan
duizend man aan troepen en politie
zochten het reservaat af, waarbij zij
door pantserauto's en verkenmings-
vlegtuigen werden gesteund. Toen de
troepen 4 km. van de plaats, waar
Nderi werd vermoord, veertig ver
dachten arresteerden, poogden enke
len van hen te vluchten. De soldaten
openden het vuur en twee van hen
werden gewond. Tot nu toe zijn zes
tig verdachten aangehouden.
In de gehele streek is het thans
onrustig en men vreest uitbarstingen.
Intussen is de kruiser „Kenya"
vandaag in de haven van Mombassa
aangekomen. Bij wijze van machts
vertoon zal de marine vandaag door
de straten van de stad trekken.
In een gestencilde brief hebben vele
blanken de mededeling ontvangen,
dat zen, „de moordende blanken",
vermoord zullen worden. „Wij zijn
zes millioen sterk en als onze tijd is
gekomen, zullen wij geen medelij
den tonen".
Officieren van de inlichtingen
dienst melden, dat de „hersens" van
de Mau-Mau en dit zouden volgens
deze officieren geen inheemsen zijn
gelijke organisatie te hebben en wij nieUwe moordaanslagen voorberei.
kunnen instemmen met de woorden den. Zij verklaarden tevens, dat vol-
van onze permanente vertegenwoor
diger bij de U.N.O.de heer von Bal-
luseck, die zeide: „Als de V.N. van
daag de laatste adem zouden uitbla
zen, zeu er morgen een anclere or
ganisatie in de plaats moeten komen".
gens hun overtuiging de richtlijnen
voor de Mau-Mau-activiteit van buiten
Kenya komen.
Andere verontrustende tekenen
zijn, dat de Kikoejoe-arbeiders op
twee koffieplantages het werk heb
Fregat was geheel in damp opgegaan
Bij de in de Monte Bello-archipel genomen proef met het Britse atoom-wa
pen ging het er om, na te gaan wat de gevolgen zijn van een atoom-ontplof
fing in een haven, vertelde Churchill gistermiddag in het Lagerhuis, dat
met spanning had gewacht op een verklaring van de premier over de proef.
Het atoom-wapen over de aard ervan verkeert men nog steeds in twijfel
en Churchill heeft daarover ook gisteren niets losgelaten werd tot ont
ploffing gebracht aan boord van het fregat Plym. Van het 1450 ton metende
schip was na de ontploffing zo goed als niets meer over. Het was eenvoudig
verdampt. Slechts een paar gloeiende scherven metaal ontkwamen aan dat
lot en werden later op een van de eilanden gevonden.
Kort na de ontploffing namen
twee marine-officieren de gevaarlij
ke taak op zich om met een helicop
ter boven het gebied van de proef te
vliegen en monsters zeewater op te
halen om de graad van radio-activi
teit te kunnen bepalen.
De temperatuur was, toen het ge
weld van de ontploffing zich een
fregat, bijna
de explosie was de temperatuur ech
ter nog veel hoger. Het wapen heeft
zich in het algemeen precies zo ge
dragen als men had verwacht.
Technische gegeven wilde Chur
chill niet geven. Hii was ervan over
tuigd, dat het feit dat Groot-Brittan-
nië succes gehad heeft met het tot
ontploffing berengen van zijn eerste
atoom-wapen, ertoe zal leiden dat de
Amerikanen wat vrijgeviger zullen
worden met wat zij weten op het ge
bied van kern-energie. Zij zullen on
getwijfeld Groot-Brittannië laten de
len in hun kennis.
Eenmaal heeft Churchill in zijn
verklaring het woord bom gebruikt.
Daaruit zou men conclusies kunnen
trekken omtrent de aard van het
wapen.
Dr. William George Penny, de 42
jaar oude geleerde, die de Britse
atoombomproef heeft geleid, is door
koningin Elizabeth in de adelstand
een millioen graden verheven.
De verlegen en bescheiden Pen
ney werkte met Amerikaanse geleer
den aan de eerste atoombomproeven
in New Mexico en was daar in 1945
getuige van de eerste atomische ex-
ploisie.
Hij was de enige Britse geleerde,
die het atoombombardement op Na
gasaki waarnam.
Penney droeg de verantwoorde
lijkheid voor de ontwerpen van de
eerste Britse atoombom. Hij was be
last met het technische werk op het
proefterrrein in de Monte Bello-ar
chipel.
Stadium vaat Medetland
Iu het Radio-Therapatisch Instituut aan de Bergweg 325 te Rotterdam heeft
de Directeur van het Koningin Wilhelminafonds, de heer P. C. Besanger,
1395 milligram radium overgedragen, een waarde vertegenwoordigend van.
f 125.000.Voor de aankoop van het radium diende een deel van het geld,
dat door het Nederlandse volk via de Haak-in-Actie werd bijeengebracht.
De 1395 milligram radium wordt verdeeld over vijf centra, nl. de Universi
teiten van Amsterdam, Groningen, Utrecht en Leiden en het Radio Thera-
patisch Instituut te Rotterdam. Het radium, verpakt in een zware loden kist
wordt uitgepakt. Van links naar rechts, Dr. A. Somerwil, hoofd van het
Laboratorium, de heer P. C. Besanger, Directeur van het Koningin Wilhel
minafonds en Dr. K. Breur, Geneesheer Directeur van het Radio-Therapa
tisch Instituut.
ben gestaakt. De Mau-Mau had een
dode kat neergelegd met een briefje
er aan bevestigd. Daarop stond, dat
alle Kikoejoe's, die voor Europeanen
zouden blijven werken, gedood zullen
worden.
In het reservaat van de Kikoejoe's
wordt thans het laatste opperhoofd,
dat zich tegen dt Mau-Mau verzet,
dag en nacht bewaakt. Veertien da
gen geleden werd het hcofd Waro-
hioe doodgeschoten. Gisteren verloor
de 70-jarige Nderi op heroïeke wijze
het leven.
Ontslag van Figl niet
aanvaard
Theodor itörner, de Oostenrijkse
president heeft het door de coalitie
regering aangeboden ontslag niet
aanvaard, en zijn beslissing voorbe
houden. De regering onder leiding
van kanselier Figl die zijn bezoek
aan ons land overhaast afbrak we
gens een meningsverschil over het
begrotngstekort in de boezem van
het kabinet blijft dus voorolpig
aan.
Mogelijk zullen de coalitiepartners
ir. de komende dagen een compromis
bereiken, waarna het ontslag zou
worden ingetrokken; of anders zou
de president Figl kunnen belasten
met het vormen van een nieuwe re
gering op dezelfde bassi als die van
het ogenblik.
Ontnaasting Britse
staalindustrie
Premier Churchill heeft de eerste
slag op de weg naar ontnaasting van
de staalindustrie gewonnen.
Met 303 tegen 269 stemmen gaf 't
Lagerhuis n.l. zijn goedkeuring aan
een voorstel van de conservatieve re
gering om de genaaste ijzer- en
staalfabrieken weer terug,te verko
pen aan de particuliere ondernemers
(In een voltallig Lagerhuis van 625
leden beschikt de regering over een
meerderheid van 17 stemmen.)
Bevan aan de ketting
De Labour-fractie in het Lager
huis heeft de „rebel" Aneurin Bevan
én zijn linkse aanhangen aan de ket
ting gelegd door een ultimatum goed
te keuren, waarin Bevan wordt be
volen zijn actie tegen het officiële
partijbestuur te staken en zijn groep,
die „een partij in de partij'' is ge
noemd, te ontbinden.
Attlee,. op wiens voorstel dit ulti
matum in stemming was gebracht,
behaalde er een grote meerderheid
voor: 188 tegen 51 stemmen. Bevans
„rebellen" lieten weten, dat zij toch
nog op zijn minst één vergadering
zouden houden om positie te be
spreken. Het wordt algemeen waar
schijnlijk geacht, dat Bevan het
hoofd zal buigen, maar niettemin zal
de strijd tussen uiterst links en ge
matigd in de Labour-partij zich in
Mandenwacfitin JCatea
T-T-T—
i -•ïfe'■'■"'V
-
Soldaat en hond houden de wacht bij een vliegtuig, dat geland is op het
achtste vliegveld voor bombardements- on gevechtsvliegtuigen in Zuid-
Korea. Zij maken deel uit van een speciaal getrainde groep, die verantwoor
delijk is voor de bewaking van de vliegvelden.
Senaat van Perzië Kesselring krijgt
weggestemd
kiesverenigingen I gekozen.
De Perzische Tweede Kamer heeft
een voorstel om de zittingsperiode
van senatoren terug te brengen van
zes jaar tot twee jaar aangenomen.
Aangezien de hiudige senatoren drie
jaar geleden werden gekozen, zullen
dus nieuwe senaatsverkiezingen moe
ten worden gehoudena Deze zullen
worden uitgeschreven als premier
Mossadeq de nieuwe kieswet, die nu
voorbereid wordt, zal hebben goedge
keurd.
De Perzische senaat wordt veelal
beschouwd als een pro-Britse haard
van verzet tegen Mossadeq.
Als gevolg van het besluit der
„Madjlis" (Tweede Kamer) hebben
de senatoren hun parlementaire on
schendbaarheid verloren. Zij zullen
in het vervolg, naar een der indieners
van het wetsontwerp Donderdagoch
tend verklaarde, de vergaderingen
van het parlement slechts als bezoe
kers kunnen bijwonen.
De senaat bestaat uit zestig leden:
dertig senatoren worden aangewezen
door de Sjah, de andere helft wordt
Honderden doden
Uit alle windstreken zijn berichten
binnengekomen over natuurrampen,
uiteenlopend van aardbevingen,
vloedgolven, wolkbreuk en storm. En
honderden mensen zijn daarbij om 't
leven gekomen.
De aardschokken kwamen voor In
Zuid Turkije en Californië. Terwijl
de aardbeving in deze Amerikaanse
staat zich in het plaatsje Bakersfield
beperkte tot een stevige schok zonder
meer, die geen schade aanrichtte, en
in Francisco tot een schok, die één
persoon verwondde, telde in de
Turkse stad Adana (150.000 inwo
ners) de dodenlijst tenminste acht
tien namen, terwijl 40 mensen zware
verwondingen opliepen. Er werd gro
te schade aangericht, doch door het
vertireken van de verbindingen kent
men er de juiste omvang nog niet
In Napels was het een wolkbreuk,
die duizenden tonnen modder door
de laaggelegen straten en sloppen
binnenspoelde soms tot een dikte
van 50 cm., zoals op een der voor
naamste pleinen.
Op de Philippijnen wordt ge
rouwd om, naar schatting, 370 do
den, die gevallen zijn bij de onge
kend hevige typhoon, gevolgd door
een vloedgolf, op dit eiland. Honder
den mensen zijn gewond en nog ze
ker 200 worden vermist.
Ook voor de Noordkust van Japan
heeft een zware storm gewoed, die
'n vissersboot deed kapseizen, waar
door vermoedelijk 25 mensen ver
dronken zijn. Verder hoort men niets
meer van een Koreaans vissersvaar
tuig met 18 man aan boord.
En ten slotte worden 20 opvaren
den van de Chileense sleepboot „Bri-
to" vermist, die nabij Quintero, ten
Noorden van Valparaiso, is vergaan.
Vier zeelieden wisten zidh te redden
nadat het vaartuig gisteravond aan
de grond was gelopen en vanochtend
bovendien nog geteisterd werd door
een explosie. Negen lichamen zijn
reeds geborgen.
KOREA VOOR DE UNO.
De politieke commisie der Ver
enigde Naties heeft zich met 54 te
gen vijf stemmen bij éénu onthou
ding, uitgesproken voor het uitnoui-
gen van een Zuid-Koreaanse dele
gatie, om de besprekingen door de
Algemene Vergadering van het Ko
reaanse vraagstuk bij te \vonen. Zij
weigerde met 38 tegen elf stemmen,
bij acht onthoudingen, ook 'n Noord-
Koreaanse delegatie uit te nodigen.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zak :n heeft aangekon
digd, dat hij vanmiddag een rede van j hebben
drie uur zal houden.
De Britse autoriteiten in Wcst-
Duitsland hebben ex-veldmaarschalk
Albert Kesselring gratie verleend. Hij
is Donderdag vrijgelaten uit de ge
vangenis voor oorlogsmisdadigers te
Werf.
Kesselring bevond zich reeds op
erewoord in vrijheid. Hij wordt ver
pleegd in een kliniek. Zijn gezond
heidstoestand is zeer slecht. Hij lijdt
aan kanker. Kolonel E. R. Vickcrs,
commandant van de gevangenis in
Werl is gisteren naar Bochum gegaani
om Kesselring van zijn vrijlating op
de hoogte te stellen.
Bij het tegen hem gevoerde proces
te Venetië voor een Brits militair
gerechtshof in Mei 1947 werd Kessel
ring mede verantwoordelijk geacht
voor het terdoodbrengen van 335 Ita
liaanse burgers in Noord-Italië in het
laatste jaar van de tweede wereld
oorlog.
Na het proces zijn verscheidene
stemmen opgegaan voor een nieuwe
behandeling van de zaak op grond
van nieuwe bewijzen, die ten gunste
van Kesselring pleitten.
De enige belangrijke Duitse oppcr-
officier, die zich thans nog op grond
van oorlogsmisdaden in Britse ge
vangenschap bevindt, is de voorma
lige veldmaarschalk Von Manstein.
Deze werd in 1949 tot 12 jaar gevan
genisstraf veroordeeld wegens mede
plichtigheid aan massamoord op Jo
den en Russen door speciale S.S.-
commando's in het gebied, dat onder
zijn bevel stond. Von Manstein be
vindt zich op het ogenblik voorlopig
op vrije voeten in verband met een
oogoperatie, die hij onlangs te Kiel
heeft ondergaan. Men verwacht thans
niet, dat hij nog naar de gevangenis
van Werl zal terugkeren. Zijn straf
loopt, na kwijtschelding van een der
de wegens goed gedrag en na aftrek
van voorarrest, in Mei van het vol
gende jaar af.
CHINESE TROEPENBEWEGINGEN
Volgens berichten, die Donderdag
in Birma zijn ontvangen, zou het
Chinese 39ste leger naar de strate
gisch belangrijke Westelijke provin
cie Joennan gedirigeerd zijn. Reizi
gers, die in Rangoon zijn aangeko
men, hebben melding gemaakt van
intensieve communistische troepen
bewegingen langs de grenzen van
Tailand en Indo-China.
De Nobelprijs voor geneeskunde
is dit jaar toegekend aan de Ameri
kaanse professor Selman Waksman
voor zijn ontdekking van s terp to my -
cine het eerste bestrijdingsmiddel
van tuberculose waarmee in bepaald»
gevallen resultaat kan worden be
reikt.
Foto van bemande
„vliegende schotel"?
Een 29-jarige Italiaan, Monguzzi
genaamd, heeft verklaard foto's te
gemaakt van een vliegende
schotel, die op een gletsjer van het
Bernina massief (Alpen) was ge
land.
Monguzzi bevond zich op dat ogen
blik met zijn vrouw in de buurt. Uit
de „schotel" was een persoon geko
men, gekleed in een soort duikers-
pak, die om het toestel heengelopen
was als om het te inspecteren. Daar
na was de persoon weer in het toe
stel gegaan, dat met „adembenemen
de snelheid" en zonder geluid was
opgestegen om in de richting van
Zwitserland te verdwijnen.
Een en ander, zo zeide de Italiaan,
gebeurde ongeveer twee maanden
geleden.
JCaweCtje
is veel, volhouden