De gratieverlening van Lages in de
Tweede Kamer
DE AFSLACHTINGEN BIJ
MOND- EN KLAUWZEER
Nederlandse #siertelers gaan tonen
welke vooruitgang er gemaakt werd
Een uiaeatyn
DONDERDAG 16 OCTOBER 1952
DE LEIDSE COURANT
i WEEDE BLAD PAGINA 1
Minister Donker: Lages was een der ergste oorlogsmisdadigers
Maar: twee jaar sollen met veroordeelde niet goed te keuren
De Fractieleider der P.v.d.A., mr.
Burger, heeft gistermiddag in de
Tweede Kamer de minister van Ju
stitie, mr. L. A. Donker, geïnterpel
leerd naar aanleiding van het feit,
dat de doodstraf van de oorlogsmis
dadiger Lages door gratie is veran
derd in levenslange gevangenisstraf.
De heer BURGER begon met een
aanval op de communisten, die naar
zijn mening een spel proberen te spe
len met de in opstand gekomen ge
voelens van vele eerlijke en rustige
Nederlanders. Hij noemde 't vreemd,
dat de heer Gortzak Dinsdag geen in
terpellatie had aangevraagd. Wil de
C.P.N. de zaak rekken om een reden
tot agitatie te laten voortbestaan?
De heer Burger herinnerde dan
aan de „oceaan van leed" die Lages
over Amsterdam en Nederland heeft
gebracht. De oorlogsmisdadiger is nu
aan zijn gerechte straf ontkomen. In
het regeringscommuniqué over de
gratieverlening worden twee gron
den genoemd: de feiten zijn meer
dan zeven jaar geleden gepleegd en
de einduitspraak is reeds twee jaar
geleden gevallen.
Waarom, zo vroeg mr. Burger, heb
ben de berechting en de beslissing
op het gratieverzoek zo lang op zich
laten wachten? Er is na het verzoek
van Bonn om Duitse oorlogsmisdadi
gers vrij te laten, geen enkel dood
vonnis meer voltrokken. Is dat toe
vallig?
De interpellatie informeerde of de
minister bij zijn beslissing misschien
in ecu morele dwangpositie had ver
keerd.
Antwoord
Minister DONKER achter de
regeringstafel had ook de minister van
Binnenlandse Zaken plaats genomen
antwoordde, dat het Nederlandse
volk over het algemeen heeft begre
pen in welke moeilijke positie hij
stond ten aanzien van de gratiever
lening aan Lages.
De minister herinnerde aan de mis
daden, waaraan Lages door de rech
ter is schuldig bevonden: de dood van
268 gearresteerde Nederlanders; Sil-
bertannemoorden op 6 Nederlanders;
vergassing van 70.000 Joodse land
genoten en nog vele andere misdaden
Lages was niet de correcte politie
officier, die zich niet vergreep aan
zijn slachtoffers. Zo willen enkelen
hem wel eens voorstellen, maar dat
is volkomen onjuist, zei de minister.
Ten bewijze hiervan citeerde de mi
nister getuigenverklaringen uit het
dossier-Lages.
„Ook ik ben van mening, dat Lages
een van de ergste oorlogsmisdadigers
is geweest en dat hij de doodstraf
volkomen heeft verdiend," sprak de
minister. Hij verklaarde dat het goed
zou zijn, als men in West Duitsland
aan deze misdaden eens zou denken
Kamer deponeren ter vertrouwelijke
kennisneming door de leden.
Ten slotte betoogde mr. Donker,
dat deze gratieverlening niet te zien
is als een consequentie van het na
oorlogse gratiebeleid.
Bij de replieken ontleende de heer
Peters (KVP) een principieel tegen
stander van de doodstraf te zijn. Hij
herinnerde de Kamer er aan, dat hij
zelf in de oorlog voor het vuurpelo
ton heeft gestaan en gered werd toen
hij het leven reeds had afgeschreven.
Men kan in een straf het element van
verbetering hanteren. Dat is bij de.
doodstraf uitgesloten. Ook de vergel
ding kan men als element van de
straf zien, maar dit achtte de heer
Peters onchristelijk. De doodstraf
van Lages wordt geëist uit een soort
nationaal bewustzijn, maar zijn be
genadiging is geen uiting van lafheid
maar van de opperste grootmoedig
heid van een volk, dat leeft in wat
Lages op gruwelijke wijze heeft mis
kend.
De andere leden van mijn fractie,
aldus de heer Peters, zijn geen tegen
standers van de doodstraf, maar on
derschrijven de argumenten van de
minister.
Jkvr. WITTEWAAL VAN STOET-
WEGEN (C.H.) was het principieel
met de heer Peters niet eens, maar
ook zij stond op het standpunt, dat 7
jaren na de oorlog geen doodstraffen
meer voltrokken mogen worden. Zij
betreurde het, dat dit in twee geval
len verleden jaar nog gebeurd is.
Is de lange onzekerheid, waarin
Lages heeft moeten verkeren wel in
strijd met een behoorlijke rechtsple
ging, zo vroeg de heer OUD (VVD)
zich af. Een doodvonnis mag ook niet
te snel voltrokken worden. Deze spr.
vreesde, dat de minister het voor
zichzelf en zijn opvolgers wel moei
lijk gemaakt heeft. De Duitse aan
drang zal tqenemen. Er kan 'n ogen
blik komen, dat de Nederlandse rege
ring er gehoor aan moet geven. Mr
Oud had bezwaren tegen de gratie.
Zij is op onvoldoende gronden ver
leend.
Ook de heer ZANDT (SGP) meen
de, dat in dit geval geen gratie ver
leend had mogen worden. Uit liefde
tot de mensheid heeft God de dood
straf bevolen.
Een moeilijk te verteren brok is
deze zaak voor ons, zo zei vervolgens
de heer BRUINS SLOT (AR). Da
na het lange uitstel geen andere be
slissing mogelijk was, zeide spr. te
begrijpen, maar toch betreurde hij
dat het gebeurd was. De tegenstel
ling tussen gerechtigheid en barm
hartigheid, die de heer Peters gepo
neerd had, wees spr. van de hand.
GEJODEERD ZOUT IN HET
BROOD.
In een aantal gemeenten mag
ingevolge een besluit van de minis
ter van Sociale Zaken met ingang
van 1 November a.s. slechts brood
worden verkocht dat is bereid met
gejodeerd zout in plaats van met
keukenzout.
Het zijn de gemeenten: Ameide,
Anloo, Arkel, Beilen, Bergeijk, Bergh
Bladen c.a., Diepenveen, Dokkum,
Dongen, Duiven, Eersel, Gieten,
's Gravendeel, Hedel, Heino, Hoog-
blokland, Hoogeloon c.a., Hoornaar,
Kedichem, Lange Ruige Weide, Leer
dam, Lexmond, Loon op Zand, Maas
dam, Maasdriel, Nederhemert, Noord-
dijk, Noordeloos, Oud-Beijerland,
Oudenbosch, Papekop, Reusel, Rhe-
den, Riethoven, Rietveld, Schelluinen,
Slochteren, Smilde, Tienhoven, Tiet-
jerksteradeel, Valkenswaard, Veld
hoven, Waalre, Waardenburg, Waar
der, Wedde, Westerfoork, Westerho
ven, Zuidbroek, Zuidlaren.
de broodbafckerijen in deze
In het Voorlopig Verslag van de
Tweede Kamer op de begroting van
Landbouw worden van verschillen
de zijden klachten geuit over de
schaderegeling bij de afslachting van
vee in verband met het mond- en
klauwzeer. In sommige gevallen
wordt wel bedrijfsschade in rekening
genomen, in andere gevallen daaren
tegen niet. Ook werd opgemerkt, dat
de overheid wel bijzonder laat
maatregelen heeft genomen ten aan-
ken van vaccin tegen varkenspest.
Sommige leden wezen er op, dat
vele veehouders zijn ontstemd door
de maatregel, waarbij gezonde, niet
geënte dieren werden afgemaakt, ook
indien slechts één dier op jiet bedryf
door het mond- en klauwzeer was
aangetast. Bovendien is het voorge
komen, dat op een bedrijf, waar wel
gent was tegen het mond- en klauw
zeer, doch waar een der ingeënte
dieren xoch werd aangetast, niet al-
uitvoerige uiteenzetting van het ter
zake gevoerde beleid werd op prijs
gesteld.
Enkele leden vroegen de aandacht
voor de mening van verschillende
deskundigen, die beweren, dat het
m wc cw ontbreken van voldoende kracht
plaatsen zal geen ander voor con-1 voer mede de oorzaak is van de
1 1 grote omvang, die de varkenspest
heeft gekregen. Het grote verbruik
van voeraardapeien zou voor de ont
wikkeling bevorderlijk zijn. Heeft de
minister hierover ook zijn mening?
Deze leden pleitten voor het kosteloos
of tegen gereduceerdeprijs verstrek-
zien van het voorkomen en bestrij-i leen dit dier, maar ook jongere bees-
den van varkenspest. Een enigszins I ten, die om hun leeftijd nog niet wa-
sumptiedoeleinden geschikt keuken
zout aanwezig zijn dan gejodeerd
zout.
Winkel-omzetten in
Augustus achteruit
Volgens 'het Economisch Instituut
voor de Middenstand is het omzet-
verloop in het midden- en kleinbe
drijf gedurende Augustus, ten op
zichte van de overeenkomstige maand
God kan zijn barmhartigheid verdis- jin 19.51„n}®t steeds bevredigend ge-
conteren in zijn gerechtigheid. Daar
om kan ook de overheid een beslis
sing inzake de doodstraf nenten. Spr.
geloofde niet, dat er waarborgen ge
geven kunnen worden dat Lages niet
op jaren zal worden gesteld. Op
practische en op grondwettelijke
gronden zijn die waarborgen niet mo
gelijk. Ten slotte kunnen wij dus het
grote verdriet beleven, dat wij de
heer Lages weer op straat tegenko
men, zo besloot spr.
weest. Zulks was met name het ge
val in een aantal winkels in duur
zame consumptiegoederen (o.a. tex
tiel, meufbelen en huishoudelijke ar
tikelen), in welke de Augustus-
omzetten in 1952 niet het peil be
reikten van die in 1951. Weliswaar
moet hierbij worden bedacht, dat
prijsdalingen mede tot een vermin-
Mijnhardtjes: sterke
pijn-, kou- en grlepbestrijders
Dooi 41 cer.1 - Koker 60 cent
(Advertentie)
tegen slechts vier in Augustus 1951.
Laatstgenoemde omstandigheid geeft
mede een verklaring voor het feit,
dat in winkels in voedings- en ge
notmiddelen over het algemeen ho
gere geldomzetten werden genoteerd
dan in Augustus 1951. Daarnaast
diene men in aanmerking te nemen,
dat de prijzen van een aantal arti-
dering van de geldomzet hebben kelen (men denke hierbij b.v. aan
bijgedragen, doch daarnaast moet j brood en vlees) ten opzichte van
worden opgemerkt, dat in Augustus Augustus 1951 een stijging hebben
1952 vijf Zaterdagen voorkwamen1 vertoond.
FLORA 1953 IN OPBOUW
dat Nederland het volgend jaar te
wachten staat. Gemakkelijk hebben
zij het niet gehad. Op de eerste
plaats is het in het algemeen geen
pretje om de ene regenbui na de an
dere op je hoofd te krijgen, maar het
is tevens moeilijk om, schuilend in
het skelet van een toekomstige ere-
hal, een fantasietje te brouwen over
een lentefeest, als je niets anders
ziet dan ondergelopen paden en
modderpoelen.
En toch zijn we er, ondanks regen
ittpIaatsTvan steeds wiStTe te voerenen hagel van overtuigd, dat hier een
Een vrij flink aantal journalisten i verspreid zullen hoveniers tonen,
heeft gisteren in het park „Groenen-wat er van een stadstuintje te ma-
daal" en naaste omgeving te Heem- j ken is. In totaal betreft dit 70 in-
stede rondgewandeld om een indruk j zendingen, waarvan de bezoekers sa-
te krijgen van de opbouw van de men met de jury mogen bepalen,
„Flora 1953", het grote bloemenfeest, j welke tuin de mooiste is.
De rotstuintjes spelen een heel
aparte rol. In 1935 werd hier niet
veel aan gedaan, maar sindsdien is
de toestand veranderd en men kan
nu zien, wat er ook in dergelijke
tuintjes met bloembollen gedaan kan
worden.
Het warenhuis bevat een collectie
ve inzending. Ongeveer 50 inzenders
zorgen hier voor 300 variëteiten tul
pen.
Om deze grootse opzet te verwe
zenlijken, is heel veel arbeid nodig.
voor fle vrijlating van Duitsers door werk tot stand wordt gebracht, dat
Nederland. Spr. zeide. dat h« bij z«nhonderdduizenden mensen m het ko-
overwegingen de aandrang van Duit
se zijde volkomen buiten beschou 1
wing heeft gelaten. „Deze Duitse in
menging beschouw ik als een betreu
renswaardig tekort aan schuldbesef
bij de Duitsers ten aanzien van de
ellende, die Duitse oorlogsmisdadi
gers over Nederland hebben ge
bracht."
Het lange tijdsverloop sinds de be
vrijding kan men echter niet wegcij
feren. Hierin is de voornaamste
grond gelegen voor de gratieverle
ning. Dat de overheid twee jaar solt
met een veroordeelde kon de minis
ter niet goedkeuren. Onze rechtbede-
ling modht door een dergelijke han
deling niet bezoedeld worden.
Na afweging van alle factoren bleef
geen andere keus over.
In het algemeen wenst de minister
geen op jaren stellen van hen, die
gratie hebben gekregen van de dood
straf. Er zijn honderd van de dood
straf gegratieerden. In 27 gevallen
werd de levenslange gevangenisstraf
gewijzigd in een tijdelijke. Twaalf
van hen zijn reeds in vrijheid ge
steld. Het betreft hier wapendragers,
die eigenlijk voor de tribunalen had
den dienen te verschijnen.
In verband met de mogelijkheid,
dat nog verdere doodvonnissen ge
veld zullen worden, kan de minister
niet de richtlijnen bekend maken
Hij zal die echter op de griffie der
mende voorjaar weer dichter zal
brengen bij die harmonie van kleur
en vorm, welke wij met een koud
Nederlands .woord aanduiden als
„bloem".
De „Flora 1953" zal een oppervlak
te beslaan van 25 h.a. Ongeveer 15
h.a. zijn bestemd voor de volle-
grondstentoonstelling, 4 h.a. voor het
gebouwencomplexen de rest voor
tuintjes, rotspartijen enz.
Er komt een grote erehal, een
bloemenpaleis, twee expositiehallen,
een winkelgalerij, een groot restau
rant, een theehuis en een snelbuffet.
In de verschillende ruimten zullen
bloemenexposities worden gehouden,
die iedere week van aanzien veran
deren. Drie dagen zullen er zijn, dat
de bloemen door andere vervangen
worden, maar de regeling is zó, dat
men in ieder weekend iets anders te
zien krijgt.
Het belangrijkste gedeelte, de vol-
legrondstentoonstelling, wordt voor
ongeveer 2/3 opgebouwd uit inzen
dingen van de plaatselijke afdelin
gen van Bloembollencultuur. Voorts
wordt er een wedstrijd gehouden,
waarin de nieuwe aanwinsten en
dat zijn er sinds 1935 heel wat
naar een bekroning zullen dingen. In
200 perken kan men deze bloemen
bewonderen, Overal over het terrein
Als men momenteel in Heemstede is,
treft men het tentoonstellingsterrein
in wanorde aan. Overal zijn stukken
omgespit en planten nijvere handen
de ontelbare bollen, die het feest
zijn pracht moeten geven. De "paden
worden verhard en de gebouwen op
getrokken. Een werk, dat millioenen
guldens kost. En dat alles voor een
tentoonstelling, die drie maanden
zal duren. Waarom getroosten de or
ganisaties van de sierteelt zich deze
kosten en moeite?
ANTWOORD OP VRAGEN.
Ir. A. W. van der Plassche, direc
teur-generaal van de landbouw, be
antwoordde de vragen, die in een
niet deskundig gemoed plegen op te
rijzen als men in vogelvlucht de
voorbereidingen van de „Flora 1953"
ziet en enkele cijfers hoort noemen.
Dat Nederland zeer dicht bevolkt
is en steeds dichter bevolkt raakt, is
geen nieuwtje. Evenmin als het feit,
dat hiermede ook het probleem cul
tuurgrond verband houdt. Nederland
heeft 2J4 millioen h.a. cultuurgrond
en de aspecten voor eventuele uit
breiding zijn niet zo gunstig. Als alle
mogelijkheden worden aangeboord,
kunnen we er nog 280.000 h.a. bij
winnen. Bij de steeds groeiende be
volking zal ongeveer de helft van
deze aanwinst weer verloren gaan
door huizenbouw en het scheppen
van recreatiegelegenheid. Het gevolg
hiervan is, dat men dé grond zo in
tensief mogelijk moet benutten. De
opbrengsten moeten zo groot moge
toonstelling gehouden in navolging
van Gent, dat op zijn beurt Enge
land na-aapte.
Die tentoonstellingen waren zeer
beperkte verzamelingen bloemen.
Men was al heel blij, indien men 250
planten in potten bij elkaar kon
krijgen. In 1840 echter brak een pe
riode van voorspoedige groei aan.
De eerste provinciale landbouwver-
enigingen werden opgericht en de
Mij. tot aanmoediging van de tuin
bouw bracht de eerste tentoonstel
lingen in de steden.
In 1860 kwam de Alg. Ver. voor
Bloembollencultuur tot stand en 10
jaar later was de eerste grote ten
toonstelling in de concertzaal te
Haarlem. Om de vijf jaar zou deze
tentoonstelling herhaald worden,
maar in 1905 kwam de klad er in.
Hamburg gaf in 1897 de nieuwe
richting aan door in een stadspark
een grote bloemententoonstelling te
organiseren, welke zes maanden
duurde. Nederland zag er heil in en
zo werd in 1910 de eerste volle-
grondstentoonstelling gehouden, die
wij thans kennen als de Flora.
Deze tentoonstelling zou iedere 10
jaar gehouden worden, maar twee
wereldoorlogen verhinderden dit.
Toch bleef de Flora bestaan en daar
door kan men volgend voorjaar het
grootste en mooiste, wat ooit op dit
gebied gepresteerd is, gaan bewon
deren.
TWEE TEGELIJK!
Wat 1953 betreft, zal Nederland
zelfs twee van dergelijke tentoon
stellingen hebben, want ook de Keu
kenhof expositie gaat dat jaar ge
woon door. Na enige strubbelingen
zijn de besturen van Keukenhof en
Flora zover gekomen, dat er een
vorm van samenwerking geschapen
is, waarbij beide tentoonstellingen
geheel zelfstandig blijven. Ieder voor
zich voert propaganda, maar er is
ook een gecombineerde reclame in
het buitenland.
In Keukenhof komen jaarlijks 3
tot 4 honderdduizend mensen. De
Flora trok in 1935 ongeveer 6 hon
derdduizend belangstellenden en
men is er van overtuigd, dat dit aan
tal thans aardig in de richting van
het millioen zal gaan.
Wij hopen, dat bollenkwekers van
Keukenhof en de siertelers van Flo
ra niet door politieke of klimatolo
gische omstandigheden in hun ver
wachtingen zullen worden teleurge
steld en dat een stroom van bezoe
kers uit het binnenland en uit den
vreemde hun hart zullen verpanden
m ententoonstellingen. In 1818 werd aan het grote bloemenfestival van
in Nederland de eerste bloementen- Holland.
lyk zijn, maar er moeten ook zoveel
mogelijk arbeidskrachten een 'boter
ham aan kunnen verdienen.
Uit dit oogpunt bezien is de sier
teelt van zeer groot belang, hetgeen
blijkt uit het feit, dat bij de sierteelt
bedrijven de opbrengst per h.a. on
geveer 14.000 bedraagt en bij de
overige agrarische bedrijven slechts
2000,—.
GAAT NIET VANZELF.
Men kan helaas niet in het wilde
weg de productie van sierteeltgewas
sen gaan opdrijven. Er moet afzet
voor zijn en gezien de vele be
perkingen, die het buitenland vaak
oplegt is dit een nieuw probleem.
Op de eerste plaats moet men zich
op kwaliteitsverbetering toeleggen.
Voorts dient bodem, klimaat en vak
kennis zoveel mogelijk te worden
uitgebuit. In Nederland staat de be
werking van de bodem op hoog peil.
Wat de bloembollenexport betreft
hebben wij byna een monopolie-po
sitie.
Dit gaat allemaal niet vanzelf 1
Waar voorsprong is, moet die voor
sprong behouden blijven en in an
dere gevallen moet men alles doen
om aan de top te komen. Wij hebben
daartoe in Nederland de proeftuinen,
het wetenschappelijk onderzoek en
zeer goede opleidingen in het leven
geroepen.
En tegen een dergelijke achter
grond moet men een tentoonstelling
als de „Flora 1953" zien. Hier toont
de Nederlandse sierteler, wat hij
mans is aan mensen van het vak in
binnen- en buitenland. Hier brengt
men de burger liefde bij voor de
bloemen, hetgeen uiteindelijk de om
zet op de binnenlandse markt zal
vergroten.
Kortom de „Flora 1953" is een
groots opgezette propaganda voor
Nederlandse producten van klasse.
IN HET KLEIN BEGONNEN.
Als men ziet, welk een hoogte
de bevordering van productie en ex
port heeft bereikt in de bloemenwe
reld, is het bijna grappig, om even
terug te gaan naar de eerstt bloe
ren ingeënt, moesten worden afge
maakt. Gaarne zouden zij vernemen
van wie deze maatregel is uitgegaan
en op grond van welke wet. Zij be
pleitten, dat niet meer gebruik zou
worden gemaakt van het afmaaksy-
steem ten aanzien van niet-aangetaste
dieren enerzijds om de betrokken
veehouders geen schade te berokke
nen, anderzijds omdat de inenting
geen waarborg geeft tegen aantas
ting.
MINISTER LUNS 27 OCTOBER
NAAR AMERIKA.
Minister Luns zal op 27 October
naar New York vertrekken om daar
gedurende veertien dagen de leiding
op zich te nemen van de delegatie
bij de Veremgde Naties. Er is nog
een kleine mogelijkheid dat het ver
trek van minister Luns wordt ver
vroegd. Dat zou het geval kunnen
zijn indien het grote debat over Ko
rea vroeger zou beginnen dan thans
wordt verwacht.
Dean Acheson, minister van Bui
tenlandse Zaken der Verenigde Sta
ten, heeft reeds te kennen gege
ven, dat hij voor zijn lard persoonlijk
aan dit debat zal deelnemen, en de
verwachting is gerechtvaardigd, dat
dit ook voor de andere ministers van
Buitenlandse Zaken een reden zou
zijn om eerder naar New York te
gcan.
Werkloze gezinnen
gaan verhuizen
Er zullen in de naaste toekomst
ongeveer vijfhonderd gezinnen van
werkloze arbeidskrachten uit gebie
den van ons land - waar de werkloos
heid groot is verhuizen naar streken
waar nog gebrek aan werkkrachten
heerst. Voor de vestiging van deze
gezinnen is aan enkele gemeenten
bouwvolume verleend.
De scheepswerf- en machinefabriek
Boele te Bolnes kan evenals de
N.V. Koninklijke Mij. De Schelde te
Vlissingen, de Scheepswerf Smit te
Slikkerveer en de B.P.M. te Pernis
een aantal arbeiders uit de gebie
den met een hoog werkloosheids
cijfer laten overkomen.
Daar het hier gaat om ongeschool
de arbeiders, zullen de industrieën
dezen eerst moeten opleiden. Maar
tijdens die opleidingsperiode krijgen
ze een normaal loon uitbetaald, zo
dat de overplaatsing voor hen geen
financieel nadeel betekent.
Een tijdje geleden zijn reeds zes
tig gezinnen uit Emmen naar Alblas-
serdam verhuisd. De gezinshoofden
zijn daar te werk gesteld op de N.V.
Ned. Kabelfalbriek. De directie, die
over de prestaties van de arbeiders
zeer tevreden is, heeft al om meer
arbeidskrachten gevraagd.
DE GRAAF VAN RECHTEREN.
Het is wel zo goed als zeker, dat
graaf S. van Reohteren Limpurg te
Laag-Keppel voor de Arnhemse
rechtbank terecht zal moeten staan
wegens het verbergen van kapitein
Westerling in April j.l. Hem is ten
laste gelegd, dat hij dit heeft gedaan,
wetende of kunnende weten dat
Westerling door de Nederlandse jus
titie werd gezocht, en dat er tegen
deze een gerechtelijk vooronderzoek,
was gelast. Westerling bevond zich
in de orangerie van het afgebrande
kasteel Enghuizen, die als woning
voor de graaf dienst doet.
Als datum van de zitting wordt 21
October genoemd. Kapitein Wester
ling zelf zal tijdens de zitting als
getuige optreden. De graaf zal wor
den verdedigd door mr. J. H. Arnold
uit Arnhem.
Wegens de te verwachten belang
stelling en de beperkte ruimte in de
villa aan de Velperweg, waarin de
rechtbank gewoonlijk zitting houdt,
is aan de president toestemming ge
vraagd de zaak te behandelen in de
villa Renenk, eveneens aan de Vel
perweg.
RAAKT ZOEK
DOOR WILLY WATERMAN
76)
„Ik eiste, dat hij de schade zou
vergoeden, maar dat wou hij niet
doen. Toen zei ik hem, mee naar de
politie-ohef van het district te gaan
en dat wou hij ook niet. Ik hield
voet bij stuk en toen wilde hij weg
lopen. We hielden een kleine vecht
partij en toen moest hij wel meeko
men. Hier heb ik 'm." Hij stak een
reusachtige vuist onder de kap en
trok een slappe gestalte aan de kraag
van zjjn jas te voorschijn.
„Hij is nog niet helemaal bijgeko
men," verklaarde hij, „maar dat
'"°mt wel in orde.ik ben verdui-
"Td zuinig met het beetje geld, dat
heb, en daar komt me zo'n vent
en% rijdt iets, wat nog geen vieren
twintig uur nieuw is, finaal in grui-
mls.... de schade is acht dollar en
'ie wil ik betaald hébben. Sluit 'm
:'P in een cel en als-ie bijkomt, kunt
I u ons allebei verklaringen af laten
leggen. Ik wil mijn acht dollar terrug
hébben, ik heb die hard nodig!"
De chef kreunde opnieuw.
„Het lijkt wel of de gehele U.S.A.
samenspannen om mijn ene cel vol
te rammen," klaagde hij, zijn zakken
nazoekend. Hij vond adht dollar in
klinkende munt en stak ze buiten het
raam.
„Hier zijn acht dollar," zei hij,
neem die vent mee en jaag hem weg,
dan zijn we overal van af!"
„Ik denk er niet over," zei de jon
geman, zy'n handen in zijn zak ste
kend, „ik lever deze vent over aan
de justitie, en ik ben niet van plan
voor vuilnistransportdienst te gaan
fungeren en.... jaag hem zelf maar
weg!"
Hij keerde zich woedend om en be
gon het slappe lichaam verder uit de
wagen te sleuren.
De chef zag het vreselijke moment
naderen, waarop het lichaam onder
zijn hoede zou achterblijven.
,,'t Recht heeft uitspraak gedaan"!"
brulde hij vertwijfeld, „hier zijn 8
dollar schadevergoeding, mits je die
man meeneemt en uit de wagen
gooit op de plaats, waar je hem hebt
gevonden! Ik wil hem niet!"
„Ik denk er niet over," verklaarde
het jongmens over z'n schouder heen
hijgend door het sjorren, „ik ben
geen rijkstransportdienst."
„Dan veroordeel ik je wegens mis
handeling en sluit je voor een volle
week op. Dacht je, dat je in dit land
vreedzame burgers knock-out kon
slaan? Een volle week in de cel als
je met alle geweld herrie wilt heb
ben! Begrepen?"
„Ja. Begrepen!" brulde de jonge
man terug, „ze hébben altijd gezegd,
dat Iers bloed koppig is, en je zult
merken dat het zo is! Je kimt me
voor een week opsluiten, accoord!
Maar ik vertik het om deze vaatdoek
mee rond te slepen! Dat kan niemand
me bevelen, en ik doe het niet! Recht
is recht!"
„Twee weken cachot!" gilde de
chef, zich uit het raam buigend, in
vertwijfeling.
„Al was het drie jaar!" brulde het
rode jongmens, zijn prooi loslatend
en zich in zijn volle lengte oprich
tend, „ik neem hem niet mee!"
Er viel een diepe, plotselinge stil
te. De chef richtte zich op uit zijn
gebogen houding en veegde met de
goudgegalonneerde mouw van zijn
jas over zijn voorhoofd.
„Wat moet ik doen?" fluisterde hij,
„geven jullie me in vredesnaam
raadDie gekdadelijk zit ik
met twee arrestanten te kijken,
waarvan er één met ale geweld blij
ven wilwat ben ik begonnen!"
Peter, wiens hoofd rood zag door
de vele pogingen om zijn lachen in te
houden, opende juist zijn mopd om
raad te verschaffen, toen een gil van
Clim hem deed opschrikken. Hij keek
op en zag Clim' met één geweldige
sprong door het raam in het stof op
het plein belanden. Dan uitte Peter
een tweede kreet.
„Hemingway! Die vent daar.... 't
is Morescu!"
Een tweede sprong en Peter kniel
de naast Cllim in het stof. De gestal
te, die door de rode jongeman uit de
wagen was gesleurd, had zich bewo
gen, was omgevallen en als Morescu
herkend.
Peter rukte Morescsu's jas open en
haalde diens portefeuille V? voor
schijn. Eén blik was volldoende. Het
opgevouwen officiële perkament was
zó groot, dat het tussen de twee helf
ten van de portefeuille uitstak.
„Daar is het!" fluisterde Peter met
ontzag. „Hemingway, het is waar
achtig te goed om waar te zijn! Daar
is het! Stop het weg, man, stop het
weg!"
Hemingwaf stopte het weg, plotse
ling weer een en al actie en wendde
zich dan tot de douanechef, die nog
steeds voor het raam tond.
„Doe mij één pleizier," smeekte hij
op Morescu wijzend, „en sluit hém op
voor een uur of zes. Sluit hem op in
een kamer zonder ramen en zet een
machinegeweer voor de deur. Zes
uur is al wat ik nodig heb om met
dit papier naar mijn hoofdkwartier
te komen. Als jij het niet wilt doen,
moet Peter hem vastbinden en met
een geladen revolver voor zijn neus
zwaaien, zes uur lang."
De douanechef, zijn Wallace-Beery
gelaat in wanhoop vertrokken, brul
de.
„Heb ik het niet gezegd! Sing Sing
is er niets bij! maar breng hem naar
binnen.of er nou een gros is, of
een gros en ééner ontstaat hier
vast en zeker hongersnood. Waar al
het eten voor die lui vandaan moet
komen! Ik weet het nietEh wie
ze al dat eten moet brengen?"
Tierend keerde hij zich om, uit 't
gezicht verdwijnend.
„Het is in orde," zei Peter, „Clim,
help eens een handje!"
Samen droegen ze Morescu naar
binnen en sloten hem op iri de kamer
van de chef. Toen ze terug kwamen,
was Hemingway nog bezig, zijn bin
nenzak dicht te naaien. De roodhari
ge jongeman zat op de treeplank van
zijn wagen. Hij had de motor nu af
gezet en alom heerste een hete, lo
me rust.
Peter, Hemingway en Clim, staar
den neer op de man op de treeplank.
Het was duidelijk, dat de zonderlin
ge jongeman hen een dienst bewezen
had, die duizelen dollars waard was
maar
Hemingway trad naar voren en
stak zijn hand uit.
„Uit naam van de Allied Oil Com
panies of Mexico moet ik u allerhar
telijkst bedanken voor de buitenge
wone grote dienst, die u haar zo
juist hebt bewezen en ik wilde dat er
een manier was om
(slot volgt)
