2)e CeidóeSoii^arit ENGELANDS BINDING IN EUROPA Jjiwifdinty ffiliia&apMcutn te Zeiói J[tedeï£ande*ó ia Jimea EUROPA KAN 'N MASSA KOLEN SPAREN Algemene biecht van candidaten Scheepsramp bij Azoren Moeder eiste haar zoon op JCaixeCtje Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOUEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DINSDAG 30 SEPTEMBER 1952 43ste JAARGANG No. Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs t 0.47 p. w„ f 2— p. mnd., f 6p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 WAT WIJ JONGEREN WILLEN vreugde, die ons beving, toen wij constateerden, dat 'een „se nior" zich verwaardigd had de door ons geuite mening in het artikel „Het debuut van een debat" (L.C. 25 Sept. j.l.) te commentariëren, belet ons niet de geworpen handschoen op te rapen. De sfeer, die wij menen te proeven in het artikel „Radicaal" (L.C. 2f Sept. j.l.) achten wij weinig hoop gevend voor de jongeren in de poli tiek, daar wij menen, dat zij min of meer bedekt laat uitkomen, dat het streven naar actie en het voeren van oppositie een schoon en gezond ver schijnsel is bij jongeren, dat vanzelf wel weer over zal gaan, zoals het „senior" blijkbaar ook vergaan is, toen hij „junior" was. In het artikel „Radicaal" wordt min of meer concreet gevraagd: „Wat willen jullie nu feitelijk? Waar lopen jullie warm voor? Door welk stra lend doel worden jullie geïnspireerd, wanneer je met de felheid, jongeren eigen, critiek levert op de huidige kath. eenheidspartij, de K.V.P.? Deze vraag werd ons niet alleen via het artikel, maar ook persoonlijk gesteld en daar wij niet direct klaar waren met een even concreet ant woord, vertelde de vraagsteller over „zijn" tijd, toen kath. Nederland zich hecht aaneensloot voor een school strijd en de doorvoering vani een so ciale politiek. I^E laatste leverde ons het concrete antwoord op de eerste vraag, maar voordat we dit antwoord ge ven, zouden we graag een zeer vluch tige blik slaan in het politieke verle den van Nederland, die zeer onvolle dig zal zijn, maar die ons antwoord beter zal doen uitkomen. Nadat in het begin van de vorige eeuw de absolute macht- van de vorst plaats moest maken voor de toen nog zeer beperkte volkssou- vereiniteit, onderscheidde men in Europa twee stromingen: het libera lisme en het nationalisme. De laatste stroming heeft Nederland slechts zeer zijdelings beïnvloed en kan hier bui ten beschouwing gelaten worden. Toen de volkssouvereindteit in het laatst van de eeuw meer uitge breid werd, ontstond uit de nood der tijden geboren het socialisme, dat, nauwelijks tot leven geroepen, een sterk gefundeerde en oppermach tige liberale geest tegenover zich vond. Deze twee stromingen, die lijn recht tegenover elkaar stonden en van geen compromissen wilden we ten, hebben tot voor de laatste oor log Nederland beheerst en beheersen nu nog vele Europese staten. Door hun extreme karakter waren beider doelstellingen voor een principiële katholiek onaanvaardbaar. Wanneer we ons tot Nederland beperken, dan zien we dan ook, dat met het her stel van de Kerkelijke Hiërarchie, een zoeken naar een voor katholie ken aanvaardbaar politiek program ma, dat tot uiting kwam in de K.S.P. Het is o.i. niet denkbaar, dat het toenmalige K.S.P.-programma door alle katholieken in Nederland beju beld werd, maar in het Nederland, waar eeuwenlang het katholicisme niet erkend was, vond men zoveel specifiek katholieke belangen, dat men voor deze idealtA gezamenlijk ten strijde trok, terwijl men de ge schilpunten naarde achtergrond schoof. Deed men dit niet „van har te", dan was men er als principieel katholiek wel toe gedwongen, want de niet-katholieke partijen, waarin de toenmalige in de verdrukking ge raakte volksgroep een felle voorvech ter voor haar belangen had gevonden, stonden op „de zwarte lyst". In de loop der jaren werd de schoolstrijd goeddeels gewonnen, kreeg de gezins politiek een vertrouwde klank en werden de „gemeenschappelijke be langen" successievelijk bereikt of be naderd. Ondertussen ontwikkelde zich het politieke leven in Nederland op merkwaardige wijze. Het liberalisme verflauwde, het socialisme werd ge matigder, kortom de extremen leer den elkaar verdragen. Daar zowel de een als de ander wat water by de wijn gevoegd had, verdween het ex treme van hun streven en kwamen zij zelfs binnen het vlak van het „niet-ontoelaatbare" te liggen. Om tot de katholieke politiek terug te keren, waren daar de specifiek Katholieke „strijddoelen" nagenoeg bereikt en daar eerst de K.S.P. en daarna de K.V.P. zich op het uiterst gevoelige vlak der soc.-ec, politiek liet leiden door een politiek van com promissen naar beide zijden, bleek op een gegeven moment, dat velen niet meer met haar streven tevreden waren en dezen zochten hun heil bij de inmiddels niet-ontoelaatbaar geworden niet-K.V.P.-partijen, omdat zij. hun ideaal daar beter voor ogen zagen. Een linkse groepering is afgezwaaid naar de P. v. d. A. en de rech ter vleugel is de heer Weiter erg dankbaar, omdat zij anders wellicht zoals een der Zondag aanwezigen openlijk verklaarde op de A.R. of V.V.D. had „moeten" stemmen. Als wij echter die Zondagavond de sfeer goed geproefd hebben, dan was de ondertoon van vele sprekers wel- licht onbewust het antwoord, dat j wij thans aan „Senior" willen geven: „Laat ons een katholieke eenheids partij maken, waarin wij allen ons thuis kunnen voele.., waar wij niet doorlopend bevreesd behoeven te zijn voor de aanval van hem, die Christus ons als broeder gegeven heeft. Laat ons streven naar een con- creet programma, waarin de verhou dingen geregeld zijn volgens de be doeling van God". Dit programma hierin verschil len wij van mening met „Senior" moet radicaal zij ra, want het moet de katholieken weer kunnen begeeste ren. Het moet hen weer een positief en concreet doel voor ogera stellen. Wij schrijven „moet" en o.i. is dit dan ook een harde noodzaak. Want wanneer men het voorgaande leest, zou men wellicht geneigd z$n te ver onderstellen, dat een katholieke een heidspartij een weinig overbodig is geworden, nu haar primaire doelstel lingen nagenoeg bereikt zijn en de onderlinge soc.-ec. belangen toch ver dedigd worden door de „niet-ontoe laatbare"- en voor de diverse groe pen speciaal actie-voerende partijen. Maar dan dienen wij ons af te vra gen: „Wie garandeert ons, dat de di- vei-se partijen binnen het „niet ontoe laatbare" vlak zullen blijven? Diver se, ogenschijnlijk kleine, gebeurtenis sen, die dagelijks geconstateerd kun nen worden we herinneren aan het ,geval-Arnhem" tonen aan, dat de extreme gedachten en idealen niet in het anitiquiteitskastje opgeborgen zijn. ¥>AARNAAST rust op ons katholie- ken en vooral op ons katholieke jongeren, een verantwoording voor de toekomst. Europa streeft naar een wording, maar deze unie zal ook po litiek met grote beroeringen gepaard gaan. We behoeven niet zo ver buiten onze grenzen te kijken, om te ontdek ken, dat niet in alle landen de extre me partijen geschaafd hebben, totdat ze tot op zekere hoogte elkaar leer den verdragen en wat voor ons ka tholieken van meer belang is door dit schaven op ons „toelaatbare" vlak terecht zijn gekomen. Wanneer wij, als katholieke macht, ons gaan ver snipperen in de diverse nu nog gematigde raiet-specifiek katholie ke partijen, dan zijn wij straks geen macht -"anneer onze overtuiging ons dwingt weer in het politieke harnas te klimmen, om de punten r-iarvan een katholiek niet mag wijken, te verdedigen. Is het nu zo vreemd, dat wij, jon geren, die niet de ballast van een schoolstrijd-overwinning of de vic torie van een gezinspolitiek behoe ven te torsen, een geluid willen la ten horen, en dit geluid ook beluis terd willen zien, bij de vorming van dat nieuwe en raaicale plan, het welk een herboren Katholieke een heidspartij zoveel als het voor ons feilbare mensera mogelijk is moet maken tot een huis, waar allen, die hun leven baseren op de katholieke beginselen, niet slechts een woning, maar een veilige woning zullen vin den? JUNIOR. Staatburg accoord met Brits plan De Europese Assemblée te Straatsburg heeft zich gisteren bezig gehouden met de verhoudingen tussen „Klein Europa" en Engeland en acht andere tot de Raad van Europa behorende landen. De loop der debatten over dit on derwerp doet verwachten, dat de vergadering vandaag haar zitting van dit jaar zal beëindigen met een aanvaarding van een advies aan de regeringen, om het Britse plan voor het leggen van nauwe banden tussen Engeland en de Kolen- en Staalgemeenschap te volgen. Het philosophicum op het landgoed Dijnselburg (gem. Zeist), werd Maan dagochtend plechtig ingewijd. Mgr. Dr. B. J. Alfrink, woonde de plechtig heid bij. Op de foto zien we Mgr. Dr. B. J. Alfrink, die de buitenmuren, van de kapel zegent. Dit plan beoogt, 1. de waarnemers der 9 niet-deelnemende landen toe te laten in het Kolen- en Staalpar lement en hun het recht van spreken te geven; 2. soortgelijke waarneming te garanderen in de ministerraad der gemeenschap; 3. de 9 buitenstaan ders ook uit te nodigen de onder handelingen bij te wonen over de vorming van een politiek gezagsor gaan; 4. het secretariaat van de Raad van Europa in Straatsburg te ont wikkelen als werkapparaat voor alle gemeenschappen. Tijdens de eerste helft van het de bat werd er weinig of geen oppositie tegen het plan gehoord. Slechts de Italiaanse socialist Caron riep uit, dat Engeland zichzelf zou hebben buitengesloten, omdat een aanvaar- Honger in Tsjechoslo wakije Demonstraties in de steden In Tsjechoslo wakije zijn de afge lopen dagen in de grote steden her haaldelijk hongerdemonstraties voor gekomen. Het is vooral het gebrek aan brood en aardappelen, dat de bevolking tot deze betogingen heeft gebracht. Zondag deed de Tsjechische radio om 3 uur een beroep op het volk de rust te bewaren. De regering zou zo spoedig mogelijk zorgen, dat er vol- dende voedsel kwam. Zondagavond verscheen een vijf tal Tsjechische regeringsleiders voor de radio om de boeren op te wekken hun oogst beter in te leveren. De minister van Landbouw, Josef Nepo- mucky, verklaarde, dat er dit jaar twee weken te laat is geoogst en in sommige gevallen zelfs nog later. Hij drong er op aan de Russische metho den voor uitbreiding van de aan voer van landbouw- en veeteeltpro ducten naar de steden over te ne men. De minister van de Handel in Landbouwproducten, Josef Krosner, verklaarde vervolgens, dat elke landbouwer, die achter is met zijn graanleveranties, thans de laatste gelegenheid heeft het oogstplan te doen slagen, door op tijd zijn groen ten, suikerbieten en aardappelen in te leveren. De minister van Binnenlandse Za ken, Vaclav Nosek, eiste, dat de communistenleiders op het platteland hun politieke werk beter zouden doen. Hij verbood de locale partij raden langer met de koelakken (de nog overgebleven zelfstandige boe ren) samen te werken. ding van de voorstellen de „volledi ge souvereiniteit van de gemeen schap der 6 in gevaar zou brengen." De Italiaanse socialisten trokken na derhand echter hun wijzigingsvoor stellen in. Verwacht kan worden, dat in de laatste helft van het debat nog enkele wijzigingsvoorstellen zullen worden gedaan, doch tot een alge mene aanval op het Britse project schijnt het niet meer te zullen ko men. De Britse motivering der voorstel len, gegeven door de conservatieve afgevaardigde Amery, hield zowel een belofte als een waarschuwing in. „Er is geen reden, waarom onze verbinding met de gemeenschap der zes landen niet zo nauw zou worden, dat zij in de practyk niet meer te onderscheiden zou zijn van volledige samenwerking" zo zeide Amery. Hij liet er op volgen: „Het zou zeer ge vaarlijk zijn, indien iemand zou den ken, dat de Britse-Europese politiek zou kunnen worden beïnvloed door het stellen van een serie voldongen feiten. Het zou niet minder ernstig zijn, wanneer iemand het fundamen tele karakter zou willen onderschat ten van de banden, die ons met de rest van Europa verbinden". Nederland kan trots zijn op de krijgsverrichtingen van het Nederlandse! detachement Verenigde Naties in Korea. Dit bleek duidelijk, toen Generaal Ridgway hen, tijdens zijn korte bezoek aan Nederland een officieel com pliment maakte. De vroegere opperbevelhebber van de troepen der Ver enigde Naties in Korea zei namelijk, dat hij de Nederlandse soldaten totl de beste rekende, waarmee hij ooit had gevochten. Een welverdiend com pliment, dat ook de thuisgebleven Nederlanders met trots vervult. Neder landse soldaten aan het front van Korea, vullen zandzakjes, waarmee zij hun stellingen zullen versterken. Door uitwisseling van electrische energie economische commissie der Ver. Naties voor Europa is tot de conclusie gekomen, dat Europa voor millioenen tonnen eerste kwaliteit kolen kan besparen, indien er een __i. KOien itan Di.spdri.il, muien er ecu SiJL 1:1 ElJ MS rationele uitwisseling; van electrische energie tussen de verschillende lan den tot stand kan worden gebracht. In een rapport vap tweehonderd pagina's wordt gezegd, dat er bin nen niet te lange tijd in vele van de sterk geïndustrialiseerde landen geen nieuwe bronnen voor electrische energie meer ontwikkeld zullen kun nen worden, terwijl in naburige lan den enorme bronnen onontwikkeld blijven omdat er geen goede afzet voor te vinden is. De commissie doet een aantal voorstellen aan de hand voor die uitwisseling, waarvan sommige om technische of politieke redenen voor lopig zeker niet uitvoerbaar zijn, maar andere zouden in de naaste toekomst toepassing kunnen vinden. Theoretisch schijnt er geen reden te zijn waarom niet de hydro-electri- sche energie, die Zuid-Polen produ- OOK STEVENSON OPENT ZIJN BOEKJE De bes^auldiging geuit tegenover Nixon, de republikeinse candidaat voor net vice-presidentschap der Verenigde Staten, als zou hij gelden hebben aangenomen en deze ten eiged bate hebben aangewend, heeft voor de demo craten gewerkt als een boemerang. De Amerikaanse bladen en radiostations hebben zich gisteren bijna uitsluitend bezig gehouden met het inkomen en ce belastingen van de democratische candidaat gouverneur Stevenson. Menige stem ging op om Eisenhower te vragen ook bekend te maken, hoe veel hij de laatste 10 jaar heeft verdiend en hoeveel belasting hij heeft be- laald, vooral op zijn boek „Kruistocht in Europa". Generaal Eisenhower oeeft beloofd, dat hij zijn gehele financiële toestand openbaat' zal maken. Het hoofdkwartier van Eisenhower heeft niet bekend gemaakt wanneer dit zal gebeuren. nen te lijf met het vuur, dat hem ln 1948 de overwinning bracht. Hij zei, dat de Republikeinen geen einde zullen maken aan de corrup tie. Als president heeft hij talloze keren geprobeerd een einde te ma ken aan benoemingen van politieke beschermelingen, maar het waren de Republikeinen, die hem tegenwerk ten. Truman sprak over Eisenhower medelijdend, een houding, die de ge neraal waarschijnlijk niet zal waar deren. De Republikeinen hebben geen candidaat uit hun eigen mid den durven kiezen, want zij wisten, dat de kiezers hen door hebben. Daarom hebben zij een man geno men, die zijn hele leven in het leger heeft gediend en die niet weet, wat zij hebben uitgevoerd. Toen somde Truman op welke mensen en belangen achter Eisen hower staan: lieden, die op de hoge prijs van het graan speculeren; die de vrachtprijzen hoog willen houden en de belastingen op de hoge inko mens laag; en zij, die hoge tarieven op de invoer eisen. „Kijk vooruit buurman", is een leuze op de ver- kiezingstrein, waarmee Eisenhower door het land reist. „Het zou eigen lijk moeten zijn: kijk uit, buurman", zei president Truman. De toon van de campagne is plot seling veel onaangenamer geworden. Stevenson en Truman beginnen te rug te bijten en de strijd wordt ver bitterd. STEVENSON IS EEN VERMOGEND MAN. Omtrent de geldzaken van de de mocratische candidaat Stevenson is onthuld, dat hij in 10 jaar tijds bijna één millioen 800.000 gulden heeft verdiend, waarop hij ruim 750.000 gulden aan belasting heeft betaald. Het bleek dus, dat de gouverneur een vermogend man is. Tussen 1949 en 1951 kreeg hij een salaris van 125.000 gulden, maar zijn inkomsten uit beleggingen bedfoegen in dezelf de tijd bijna 540.000 gulden. Steven son heeft zijn fortuin belegd in be kende maatschappijen zoals de Stan dard Oil Company en de Nationale Bank van Chicago. Stevenson heeft voor de radio gevraagd het volk inlichtingen over zyn inkomsten en belastingen te ge ven. Voor Eisenhowel is dit enigs zins pijnlijk. Hij heeft zich voortdu rend als een arm voorgedaan, of schoon het bekend is, dat hij aan zijn boek minstens 200.000 dollar heeft verdiend. Omdat hij geen schrijver van beroep is behoefde hij slechts 25 percent van de opbrengst af te staan aan de belastingen. Truman op het oorlogspad. Truman hield zijn eerste verkie zingsrede gisteren, toen zyn trein stopte te Sint Paul in Minnesota. Hij ging Eisenhower en zijn Republikei- ceert, over een afstand van 1000 ki lometer naar West-Europa wordt ge bracht. Daardoor zou in West-Euro pa een grote hoeveelheid kolen voor andere doeleinden vry komen. Ver der noemt het rapport de mogelijk heid van export van electrische energie uit Polen en Tsjechoslowa- kije naar Beieren. Met lange onderzeese kabels zou energie van Zuid-Slavië via de Adriatische Zee naar Zuid-Italië overgebracht kunnen worden of van West-Noorwegen naar Denemarken door het Skagerak. De huidige tech niek van de onderzeese stroomka bels staat dit echter nog niet toe. De kabel tussen Engeland en Frankrijk, waaraan thans gewerkt wordt, is een stap in die richting en zal na de vol tooiing, welke het volgend jaar ver wacht wordt, een oplossing kunnen brengen voor de moeilijkheden, wel ke piek-perioden in beide landen opleveren. Vrijwel onmiddellijk realiseerbaar ach de commissie een uitgebreia stelsel van uitwisseling tussen Italië, Zwitserland, Oostenrijk en Zuld- slavië. Ook acht de commissie een grote export mogelijk van energie van het Duitse Roergebied naar Frank rijk, Nederland en België, zolang alle energie, die in dit gebied verkre gen wordt, nog niet door Duitsland zelve kan worden gebruikt. „MUN OOG VOOR EEN BAAN!" Een 31-jarige vluchteling uit Oost- Duitsland heeft, uit wanhoop door zijn werkeloosheid, van Beieren uit een brief naar een dagblad in Auck land in Nieuw-Zeeland gezonden, waarin hij één van zijn ogen aan biedt om een blinde het licht in zyn ogen terug te geven. Als tegenprestatie wens hij de kans te krijgen naar Nieuw-Zeeland te emigreren. De man, Rudolf Kicsc- wetter, is getrouwd cn heeft twee kinderen. Hij noemt zichzelf gezond en krachtig en een bedreven her steller van tapijten, maar spreekt de wens uit in Nieuw-Zeeland op een boerderij, bij de bouwnijverheid of in de mijnen te mogen werken. Eén-en-tachtig opvarenden vermist Het Portugese schip „Joao Costa", dat op weg was van New Foundland naar Portugal, is naar eerst thans bekend is geworden, op 23 Septem ber 's avonds om negen uur, ten Zuid-Oosten van de Azoren vergaan. Van de bemanning van een kleine honderd koppen zijn twaalf mensen, die op drie kleine vletten ronddre ven, door het Amerikaanse schip „Compass" op een positie van 38.47 graden Noorderbreedte en 25.33 gra den Westerlengte opgepikt. Een-en tachtig opvarenden worden vermist, zij dryven nog op de Oceaan rond, of zijn inmiddels reeds verdronken. De gezagvoerder van de „Compass" seinde aanvankelijk geen hulp no dig te hebben, maar voegde hieraan toe dat zijn schip niet snel genoeg was om het zeegebied waar de schip breukelingen zich naar alle waar schijnlijkheid moeten bevinden, op doelmatige wijze af te zoeken. Later meldde de kapitein, dat de „Com pass" tengevolge van machineschade het zoeken had moeten opgeven. Hét schip verzocht daarop alle schepen die zich in de buurt bevonden, op te stomen naar het toneel van de ramp en scherp uit te zien naar overle venden van de „Joao Costa". Kindertragedie Iwan Pirccnik zijn Duitse pleeg ouders vaarwel zeggen de enige ouders die hij kent sedert de Duit sers hem als baby van zes maanden in Zuidslavië van zijn ouders weg rukten en met zijn 42 jaar oude moeder terug reizen naar zijn land. Zijn lot werd gisteren te Frank fort beslist voor het hof van beroep van de Amerikaanse hoge commis sie in Duitsland, dat een tegenge steld vonnis van een lager gerechts hof verwierp en terugkwam van zijn vroegere uitspraak, dat het kind bij zijn Duitse pleegouders moest blij ven. Scherp stonden by de rechtszitting tegenover elkaar de mening van rechter Clark, dat hij als Amerikaan niet met zijn geweten kon verenigen, dat de jongen terug zou gaan naar een communistisch geregeerd land, terwijl hij bovendien zelf bij zijn pleegouders wilde blijven en de me ning van de twee toegevoegde rech ters, die zich overtuigd achtten van de oprechte liefde van de moeder voor haar kind, en vonden dat zij niet mochten meewerken aan een voort zetting van de door de Duitsers in de door hen bezette landen in de Balkan gepleegde kinderroof. Zij distancieerden zich nadrukkelijk van de uitlatingen van hun voorzitter. Clark zei, dat hij nooit in Zuid- Slavië was geweest en er na dit von nis ook wel nooit zou mogen koment maar dat hij in Oost-Duitsland vol doende had gezien, om het kind niet de ellende van een leven in een communistisch land aan te doen. Hij was er van overtuigd, dat de jongen zijn echte moeder zijn leven lang zou haten. Toen de uitslag van de rechtszit ting bekend werd, verzamelden twee honderd opgewonden mensen zich buiten het huis van Iwans pleeg ouders in Kassei. De donkerblonde, stevige, levendige jongen klemde zich aan zijn pleegmoeder vast en zei dat hij niet van haar weg wilde. Maar hij heeft alvast een heleboel souvenirs uit Kassei verzameld, voor het geval men hem vandaag met ge weld naar zijn ware moeder brengt. De pleegouders mogen de jongen van tijd tot tijd in Zuidslavië bezoe ken, maar daar zal wel niet veel van komen, zegt de vrouw van huisschil der Sirsch, die Iwan al die jaren in huis heeft gehad in Kassei. Zijn moeder heeft niet eens de moeite genomen ons met één enkel woord te bedanken voor de zorgen die wij haar kind in de moeilijkste jaren hebben gegeven. Zichzelf te beheersen is de grootste heerschappij. Seneca.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1952 | | pagina 1