pallBM
Een „vredes-oplossing"
voor Korea
Neo-nazi's ontbinden zichzelf
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1953
43ste JAARGANG No. 12689
HUPT oe BISSCHOP 1
rT BOUW5H.' 1
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
WAAR HET
OM GAAT
IN de beide voorafgaande dagen is
gepoogd het hart van de Katho
lieken murw te maken voor de ont
zaglijke nood aan kerken, welke er
in het bisdom heerst. De lezers zijn
bekogeld met cijfers van de woning-
bouw-bij-duizenden; zij zijn volgens
de griezelige methoden van de stra
tegie ondermijnd door even griezeli
ge uiteenzettingen over hele nieuwe
steden zonder kerken. Het is nu onze
beurt, nog even een paar verken-
nin^s-vliegtuigen de lucht in te zen
den; alvorens morgen de bisschop
zelve de stormloop op de harten van
de hem toevertrouwden inzet. Moge
aller hart bezwijken en aller verstand
zijn borstwering van kille zelfgenoeg
zaamheid slopen, wanneer de bisschop
morgen- in ieder kerk het woord zal
nemen.
Ronduit en zonder omwegen ge
zegd: de collectes, iedere Zondag,
eerste schaal, voor de nieuwbouw
van kerken gehouden, hebben bevre
digd en toch niet helemaal of hele
maal niet voldaan. Wanneer de Ka
tholieken op deze wijze blijven ge
ven, zullen dit jaar slechts twee,
hoogstens drie nieuwe kerken kun
nen worden gebouwd en dat, ter
wijl ten laste van het bisschoppelijk
fonds 7 spoed-gevallen op de lijst
staan, behalve de 3 wederopbouw-
kerken, waarvan de kosten gedeelte
lijk op het fonds komen te rusten. En
behalve de 35 andere nieuwe kerken,
die op het programma staan om de
uitdijing en verhuizing der bevolking
bij te kunnen houden.
„Ieder zal zijn eigen last dragen"
zal met St. Paulus opgemerkt wor
den, doch dan wordt vergeten, dat
de apostel vlak aan deze snedigheid
een andere snedigheid laat vooraf
gaan: „Draagt elkanders lasten". Hoe
Paulus deze ogenschijnlijke tegen
strijdigheden met elkaar verzoekt,
kan voor 't ogenblik in het midden
worden gelaten. Wat ons hier meer
interesseert, is de normale doodge
wone plicht, welke ieder doodge
woon Katholiek heeft, te zorgen voor
de instandhouding van zijn eigen
kerk, met bovendien een iflinke schep
erboven-op voor de stichting van
nieuwe kerken.
Zondag 14 September a.s.
zal op verzoek van de Bis
schop in alle kerken van het
Bisdom Haarlem de collecte
voor Bisschoppelijke Noden
bij uitzondering gehouden
worden onmiddellijk na
het voorlezen van het herder- -
lijk schrijven.
PR zijn namelijk enige omstandig-
*-i heden, welke de bouw van nieu
we kerken zo moeilijk maken, dat de
eigen parochianen het met geen mo
gelijkheid klaar spelen. Daar zijn als
eerste handicap de gestegen bouw
kosten, welke 3 tot 3% maal zo hoog
zijn als voor de oorlog. Een nieuwe
kerk, in de bescheiden, toren-loze
trant zoals men die kent aan de
Haagse Schouw, Noordwijk-aan-Zee,
Roelofarendsveen en Lisse, komt in
de grote steden op een bedrag van
on-geveer 700.000 gulden-. Men zou
misschien minder architectonisch-
verantwoord kunnen bouwen en het
bisdom kunnen volzetten mét
schuur-kerken, maar dat is de
tweede handicap daar nemen de
stedebouwkundige diensten geen ge
noegen mee. De uitbreidingsplannen
wordep tegenwoordig volgens strenge
eisen opgezet en uitgevoerd en de
kerken, welke ini dat plan meestal op
pleinen en kruispunten zijn gepro
jecteerd, ontkomen daar niet aan.
Ook gaat het niet meer zo, dat
langzamerhand een nieuwe wijk
groeit, waarin zich een reeds geves
tigde kern van nieuwe parochianen
vormt. De nieuwe steden van» 4000 h
5000 (soms meer) woningen tegelijk
worden uit de grond gestampt en
vliegen vol met gezinnen, welke op
zolderkamers en door inwoningen el
ders tijdelijk een dak boven hun hoofd
hadden. Ieder sociaal verband in de
moderne woonwijken- is aanvankelijk
zoek dat is de derde handicap en
de vierde volgt op de voet: de uit
breiding is zo snel en zo fors, dat
er de grootste haast bij is een kerk
klaar te hebben. Men kan niet be
ginnen met liefdadigheids-kermissen
en andere gezellige middelen om geld
voor een nieuwe kerk bijeen te zame
len, want dan duur. het jaren en al
die tijd staat daar een stad van 40.000
in woonblokken opgestapelde mensen
zonder kerk. Want nood-kerkjes wor
den in de tegenwoordige massa
woonwijken niet meer geduld.
WANNEER de nieuwe kerk er
staat, betaald uit het fonds dat
door bijdragen van alle Katholieken
in dit bisdom wordt gevoed, komt als
vijfde moeilijkheid, dat, gelijk be
kend, de huishuren in die moderne
reuzen-wijken zeer hoog zijn, terwijl,
gelijk ook bekend, de meer kapitaal
krachtigen- bij voorkeur niet hun in
trek nemen in huizen met vier, vijf
woonlagen. Niettemin staan de pa
rochianen van de nieuwe kerken
voor de last, de renteloze lening, ver-
strekt van uw geld, aan de bisschop
In een bepaalde periode af te lossen,
lijdelijk, gedurende enige tientallen
Russisch-Chinees aanbod verwacht
Kringen, die in nauw contact staan met de Russische diplomaten bij de UNO,
verwachten, dat Rusland en zijn communistische bondgenoten in het Verre
Oosten vóór het eind van deze maand aan het Westen een volledige „vredes-
oplossing" voor Korea en andere delen van Azië zullen aanbieden. Waar
schijnlijk zal dit voorstel worden gedaan tijdens de „vredes-conferentie voor
het Verre Oosten", die voor de laatste week van September in Peking,
hoofdstad van communistisch China, is bijeengeroepen.
3. Opneming op de agenda der
conferentie van een algemene be
spreking van de hangende politieke
problemen in het Verre Oosten, w.o.
de toekomst van het Chinees-natio
nalistische bolwerk op Formosa en
de toelating van communistisch Chi
na tot de UNO.
Dit aanbod zou een der voornaam
ste punten van bespreking zijn ge
weest tijdens de recente ontmoeting
tussen Stalin en de Chinese premier
Tsjou En-Lai te Moskou. Het zou de
volgende punten behelzen:
1. Bijeenroeping van een speciale
Oost-West-conferentie in October.
2. Wapenstilstand op Korea, met
dien verstande, dat alle nog niet op
geloste kwesties, zoals die van de
uitwisseling der krijgsgevangenen,
op deze conferentie zullen worden
besproken.
Prinses Elisabeth
van Luxemburg
Prinses Elisabeth van Luxemburg,
van wie gezegd werd, dat Konin<
Boudewijn zich met haar zou ver
loven.
jaren-, dragen wij dus elkanders las
ten, maar ten slotte zal toch iedere
parochie zijn eigen last moeten dra
gen, naar vermogen, want er blijven
natuurlijk parochies over en dat
juist op de meest bedreigde punten
waarbij wij altijd de hand over ons
hart zullen moeten blijven strijken.
Lepe lieden zullen onmiddellijk in
zien, dat na verloop van enige tien
tallen jaren- door de binnen vloeiende
aflossingen het bisschoppelijk fonds
aanmerkelijk zal worden versterkt,
maar laten we ons maar geen zorgen
maken over de over twintig jaar bin-
nenvloeiende gelden, terwijl er de
eerste tien jaren alleen maar gelden
zullen uitvloeien.
Wie weet, wat er dan weer voor
zorgen zijn.
De bisschop en zijn staf van des
kundigen hebben op 't ogenblik wel
andere zorgen dan het probleem, hoe
zij over twintig jaar de gelden van
het fonds zullen moeten besteden!
IN een onderhoud, dat wij dezer da-
gen met de bisschop mochten heb
ben, noemde mgr. de toestand „cri-
tiek". Ofschoon de bisschop het ze
ker niet zo bedoelde, houdt deze cri-
tieke toestand ook crjtiek in op de
beminde en dierbare „gelovigen" of
„de broeders en zusters in» Chris
tus", gelijk men soms pleegt te zeg
gen.
Het is ondoenlijk, dat de bisschop
voor al zijn toevertrouwden excursies
laat houden naar de reusachtige
woonwijken in de grote steden en in
dustrie-gebieden. Dan zou ieder, die
Zondags zo vergenoegd naar zijn ver
trouwde parochiekerk gaat, plotseling
beseffen, dat de Kerk van Christus
in die massa-uitbreidingen een ge
vecht moet leveren, een gevecht op
leven en dood, om de zielen te red
den. Deze snelle uitbreidingen, deze
bijenkorven vol mensen, roepen pro
blemen van zielzorg op, duizeling
wekkend. Er moeten daar kerken ko
men, en als niet ieder de bisschop
daarbij een hand toesteekt, zou iede
re nalatige te ongelegener tijd het
het bittere verwijt kunnen horen: „Ik
was zonder dak en ge hebt Mij niet
gehuisvest".
IJET gaat namelyk hierom: Chris-
tus een huis te bezorgen in de
moderne industrie-wijken en de nieu
we steden, en wie, die de naam van
Christus op zijn» lippen heeft, zal Hem
niet volgaarne en zonder bedenkin
gen een dak boven het hoofd geven?
Met deze stap zou de Sovjet-Unie
de bedoeling van de V. S. en de
Westelijke geallieerden om de kwes-
tie-Korea in de komende UNO-As-
semblée ter sprake te brengen, wil
len doorkruisen en bovendien zou
zij daarmee aan het Westen het ini
tiatief ontnemen en een eventuele
actie van de UNO omzeilen.
In Moskou en Peking speculeert
men er op, dat dit plan in de Azia
tische landen veel weerklank zal
wekken, met name in India, zodat
het Westen het niet gemakkelijk zou
kunnen verwerpen.
Koelbloedige piloot
Rustig bleef een Engelse piloot gis
teren 13 minuten lang zitten in zijn
onbestuurbaar geworden vliegende
driehoek, terwijl hij via zijn radio
aan de technici van de fabriek in
lichtingen gaf over het vreemde ge
drag van zijn toestel. De storing trad
op toen de machine vloog op een
hoogte van 3500 meter.
Toen het toestel de zeshonderd me
ter naderde, vond de piloot, dat de
toestand te gevaarlijk werd en hij
sprong er met zijn parachute uit. Be
houden bereikte hij de grond; een
paar tellen later stortte het vlieg
tuig neer en vloog in brand.
Marokko-kwestie
Op initiatief van de Indonesische
delegaties bij de Ver. Naties heeft
de groep van dertien Aziatische en
Arabische landen gisteren besloten,
de secretaris-generaal der Verenigde
Naties te verzoeken, de Marokkaan
se kwestie op de agend van de ko
mende najaarszitting te plaatsen.
Hetzelfde verzoek zal waarschijn
lijk binnenkort worden gedaan met
betrekking tot de Palestijnse kwestie
en de rassenpolitiek van de regering
van de Zuid-Afrikaanse Unie.
Reuter meldt uit Port Elizabeth,
dat daar gisteren weer 160 inheemsen
zijn veroordeeld tot 'n boete van 150
gulden of negentig dagen hechtenis
wegens overtreding van de apart-
heidswetten.
Camouflage of onenigheid
De Socialistische Rijkspartij heeft besloten, zichzelf te ontbinden. De leden
van deze neo-nazistische partij zuMen hun zetel in de Bondsdag en in de par
lementen van de Duitse deelstaten behouden. Dit besluit van het partijbe
stuur komt enkele weken vóór het vonnis van het constitutionele hof, dat
op verzoek van de West-Duitse regering moest beslissen over de al dan niet
ongrondwettigheid van de S. R. P. Deze partij heeft haar bolwerk in Ncder-
Saksen, waar zij verleden jaar bij de verkiezingen elf procent van het totaal
der stemmen behaalde.
Verleden week ontstond een ern
stige breuk in de partijleiding tus
sen de twee voornaamste figuren:
Graaf Von Westarp werd toen ge-i
royeerd na zijn medebestuursleden
te hebben beschuldigd van verstand
houding met Oost-Duitsland en plan
nen om ondergronds te gaan werken
als de partij zou worden verboden.
Over de vraag, of het besluit van
gisteren een camouflage-maatregel
is lopen de meningen uiteen. Vol
gens de Westduitsc socialisten hoeft
de ontbinding van de partij nog niet
het eind van haar extremistische ac
tiviteiten te betekenen.
Op het ministerie van justitie te
Vaticaan toont
belangstelling
Bonn staat men voor de moeilijk
heid, hoe een partij die zichzelf ont
bonden heeft voor de rechtbank te
krijgen. De rechter zou kunnen be
slissen, dat de S.R.P. in staat van li
quidatie blijft voortbestaan; ook zou
hij in elk geval een principieel von
nis kunnen wijzen, omdat de verdwe
nen partij in de eén of andere vorm
wel een opvolger zal krijgen.
Het partijbestuur zelf geeft als re
den voor zijn besluit op, dat beoogd
wordt hiermee de leden veiligheid
van lijf en goed te waarborgen. De
ledenlijsten waren op de een of an
dere duistere wijze in handen van
Oostduitse communisten gevallen, en
figureerden thans onder de zwarte
lijst van vijanden van de arbeiders
klasse van de Oostduitse geheime
dienst.
De partij had vrijwel geen fondsen
en niet veel meer dan tussen de 30
en de 40.000 leden, maar over de
370.000 aanhangers, die 'droomden
van het herstel van een autoritaire
regeringsvorm. Het besluit tot zelf
opheffing zou al maanden geleden
zijn genomen, doch om redenen van
opportuniteit eerst nu bekend zijn
gemaakt.
Churchill aan de pijp
Volgens een bijzondere correspon
dent van „I.e Monde" wordt van de
zijde van het Vaticaan op bijzondere
wijze belangstelling voor de Europe
se instellingen tot uiting gebracht
door een bezoek, cat kardinaal Tisse-
rant in de komende dagen aan
Straatsburg zal brengen. De kardi
naal wordt daar a.s. Zondag, 14 Sep
tember, verwacht na bezoeken aan
een zusterhuis te Ribeauville en aan in Londen heeft een bericht uit
dr. Albert Schweitzer, die in Guns- Zuid-Frankrijk groot opzien gebaard
bach vertoeft. j Churchill zou een pijp gerookt
De kardinaal zal in contact treden hebben. Churchill brengt daar zijn
met persoonlijkheden van de Kolen- vacantie door.
en Staalgemeenschap en de Raad van De Londense „Star" sprak van
Europa en men verwacht, dat hij ook „wereldschokkend nieuws". Nie-
de openingsbijeenkomst van de mand in Downing Street heeft Chur-
herfstzitting van de Raad van Euro- chili ooit met een pijp gezien. Zelfs
pa zal bijwonen evenals de vergade- zijn dochter, mevrouw Anthony
ring waarop Eden, de Britse minister Beauchamp, verklaarde, dat zij haar
van buitenlandse zaken, het woord i vader nooit anders dan sigaren had
zal voeren. zien roken.
Verdrag Israël-West-Duitsland
Door Bondskanselier Dr. Adenauer voor West-Duitsland en door Moshe
Sharett, de minister van Buitenlandse Zaken van Israël, werd het verdrag
IsraëlWest-Duitsland, waarvoor o.a. besprekingen werden gevoerd in Den
Haag, te Luxemburg ondertekend. Hierdoor heeft de Duitse Bondsrepubliek
zich verbonden tot het betalen van een aanzienlijke som schadevergoeding,
een tegemoetkoming in de verliezen en de schade, die Joden, door toedoen
van Duitsland hebben geleden. De foto toont het moment, waarop de beide
vertegenwoordigers zullen gaan tekenen. Links minister Moshe Sharett,
rechts Dr. Adenauer.
HOE HET
GROEIDE
macht vormen, waarmede niet te
spotten zou vallen.
IIET BEGON IN 1948 met een
Congres te Den Haag, waarin
800 gedelegeerden uit verschillende
landen van Europa zich achter de
verklaring plaatsen „dat de tijd ge
komen was voor de Europese landen
om bepaalde souvereine bevoegdhe
den gezamenlijk te gaan uitoefenen".
Als eerste stap in die richting vroe
gen zij om de oprichting van een
Europese Raadgevende Vergadering.
Die kwam er in 1949. Het was een
lichaam, dat kon dienen als een fo
rum, waarop de publieke opinie van
de diverse landen zich kan uitspre
ken, maar een werkelijke macht be
zet het niet. Het mocht en mag
dat nog adviezen geven aan het
comité van ministers (van buiten
landse zaken) der desbetreffende
landen, maar meer ook niet. Teza
men raadgevende vergadering en
ministerscomité vormden zij de
Raad van Europa, welke Raad zich
zelf reeds zag als het toekomstige
parlement van Europa.
De ontwikkeling ging echter niet
in die richting. Te Straatsburg, waar
de Raad byeen kwam, bleek al spoe
dig, dat men de verwezenlijking van
de politieke eenheid van West-Euro
pa een te grote greep ineens vond;
men besloot deze eenheid geleidelijk
tot stand te brengen door het bevor
deren van z.g. functionele gemeen
schappen, of wel gemeenschappen
op beperkte schaal. Daar ging het
toen op af en de eerste gemeenschap,
welke ontstond, was de Kolen- en
0Staal Gemeenschap (het z.g. plan-
te staan en geïsoleerd verslagen te Schuman). De tweede, welke nog in
worden. Wat gisteren gebeurd was, j wording is, is de Europese Defensie
kon morgen opnieuw gebeuren en Gemeenschap. Twee vormen van sa-
derhalve kropen de staten bij elkaar, menwerking dus op economisch en
Aanvankelijk dacht men uitslui-1 h k
tend of althans op de voornaamste I j: p f,lnr*;nnApewpp i?0
plaats aan een economische samen-I ?po.edl/?
werking, van welk streven bijv. de "l0nestpP7^?^"' ZT ?PC°laal b'J
Benelux een der eerste vruchten j ff" defefs e moe*
was. Maar weldra begon men zich I f*3™"1l«k® zmen ver-
ook bewust te worden van een nieu-rnpnn;ifq jA j ook iets geza-
we oorlogsdreiging en besefte men I ]t J wpll.p 'jnnr lAf «f ruf"
de noodzaak van een gezamenlijke u»apr'ppo«„liriri «Juf, ^ZaifZ
defensie. En bovendien waren er ^er gestand en gehandhaafd moest
worden. Men kan maar niet door
blijven gaan met het maken van
HET STOLLINGSPROCES van de
eenwording van Europa verloopt
op een weinig spectaculaire wijze;
de massa kan er moeilijk warm voor
lopen. De massa begrijpt het ook
niet allemaal, want met al die ra
den en assemblées is het langzamer
hand een vry onoverzichtelijke ge
schiedenis geworden. Er zou heel
wat meer enthousiasme losgeslagen
zijn, wanneer men het eenvoudiger
had kunnen doen; wanneer men bijv.
een grote vergadering bijeen had ge
roepen, die als óén man was opge
staan een stante pede de Verenigde
Staten van Europa had uitgeroepen
en vlak daar bovenop een president
had gekozen.
Dat zou inderdaad een groots ge
baar geweest zijn, maar zo simpel
weg gaat dat tegenwoordig niet meer.
Er is toch al een wereldoorlog
0 voor nodig geweest om de de
mocratische volken van het
Westen het besef bij te brengen, dat
zij op elkaar zijn aangewezen. Want
vóór de oorlog kende men reeds de
eenheidsbeweging van graaf Cou-
denhove-Calerghi, welke bezig was
in het zand van de apathie dood te
lopen. Pas door de oorlog, die ons
in West-Europa als een stelletje uit
geschudde en gehavende paupers
achterliet, begreep men, dat de eni
ge hoop op herstel samenwerking
was. Ook had men aan den lijve ge
voeld wat het zeggen wil, geïsoleerd
mensen, die met schrik zagen, hoe
de kleine staten van West-Europa
als een school haringen kwamen te
zwemmen tussen twee grote haaien,
de Amerikaanse en de Russische sta
tenblokken. Al zouden ze geen van
tweeën honger hebben in haring, dan
nog dreigden de kleine visjes ver
pletterd te worden tussen de twee
kolossen, zodra die twee op elkan
der zouden stoten.
En zo herleefde de idee van een
federale statenbond, de Verenigde
Staten van Europa. Bij elkaar zou
den de kleine staten een geduchte
Verzamelen: voor oefening Main Brace
In de Blitse zeemonden de Forth en de Clyde verzamelden zich de deelnemers aan de oefening Main Brace.
Op de voorgrond ziet U het Engelse Slagschip „Vanguard", de overige schepen behoren aan de acht landen, die
deel uitmaken van het Atlantisch Pact, en die gezamenlijk deelnemen aan de 13-daagse oefeningen. Ruim 160
schepen, waaronder acht vLiegkampschepen, zullen meedoen. Sinds jaren zijn er niet zoveel oorlogsschepen in
de Britse wateren geweest.
kleine aparte bouwseltjes in de hoop,
dat deze alle tezamen op een goede
dag een groot gebouw zullen vor
men. Daarvoor is een planmatige
bouw noodzakelijk.
Zo kwam men er toe te erkennen,
dat er een Europese Grondwet moet
komen en één of andere vorm van
een Europese regering, hoge autori
teit of hoe men het noemen wil. En
deze week is aan het parlement van
de Kolen- en Staal Gemeenschap de
taak opgedragen om zo'n Grondwet
op te stellen. Men koos dit parle
ment en niet de bovengenoemde
raadgevende vergadering van de
Raad van Europa, omdat het parle
ment van de Kolen- en Staal Ge
meenschap een kleiner lichaam is
van mensen met groter bevoegdheid
en dus met groter autoriteit. Er was
ook gedacht aan het parlement van
de Defensie Gemeenschap, maar dat
is er nog niet en als het er zijn zal,
zal het waarschijnlijk toch wel uit
dezelfde personen bestaan als de Ko
len- en Staalmensen. Zodoende werd
deze taak opgedragen aan het Ko-
lenparlemcnt. De eerste fout heeft
dit parlement al achter de rug n.l.
door te laten merken, dat de natio
nale sentimenten toch nog een gro
tere rol spelen dan wenselijk is. Men
koos nl. de Belg Spaak als voorzit
ter boven de Duitser Brentano, of
schoon Duitsland de grootste partner
is en dus op zuiver zakelijke gron
den het meeste recht had op de
voorzittersplaats.
Deze mentaliteit zal het kolenpar-
lement snel moeten afleren, anders
strandt het zo goed begonnen werk
op gemis aan een Europese geest,
welke geest onmisbaar is om het be
lang van de hele gemeenschap te
dienen.
JCaweCtje
De beste dingen zijn ons in deze
wereld door tranen en verdriet ge
worden.
