HET BISDOM HAARLEM STAAT
VOOR ENORME OPDRACHT
Kerkelijke noodtoestand dreigt in Hollands „Randstad"
^„tó!Ontevredenheid over pensioen
uitte zich tijdens vergadering
Vrede, welvaart,
verbetering der wereld
ra - 2°%
WAT BRENGT DE NIEUWE
SCHOENENMODE?
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1952
DE LE1DSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
VAN TUINBOUW NAAR INDUSTRIE
UET BISDOM HAARLEM NEEMT IN AANTAL KATHOLIEKEN SNEL
TOE. Gedurende de periode 19301947 groeide het aantal katholieken
er met niet minder dan 200.000 of yK van de totale toeneming van het aantal
katholieken in geheel Nederland in dezelfde periode, n.l. 800.000. De groei
van het aantal katholieken in dit bisdom bedroeg ten opzichte van 1930 niet
minder dan ongeveer 23 dus bijna 34 en was relatief veel hoger dan de
toeneming van het aantal niet-katholieken dat slechts met ongeveer 14
vermeerderde. Bij 'n beschouwing van de afzonderlijke dekenaten blijkt, dat
relatief genomen, de katholieke bevolking het snelst gegroeid is in het
dekenaat Schagen, n.l. met ruim 50 in de dekenaten Alkmaar, Leiden en
Poeldijk nam het aantal katholieken met meer dan 40 toe, in de dekena
ten Purmerend, Noordwijk en Haarlem met meer dan 35 In het dekenaat
Rotterdam bleef het aantal katholieken practisch gelijk (toeneming slechts
1/10%), in het dekenaat Amsterdam was de toeneming na Rotterdam het
geringst (12y2
De verklaring van deze zeer uit
eenlopende cijfers is uitermate moei
lijk. Tal van factoren werken hier
door elkaar heen. Zowel de migratie
(vestiging en vertrek van katholie
ken van, resp. naar andere dekena
ten) als hogere geboortecijfers, maar
daarnaast ook de geloofsafval kunnen
hier een rol spelen. Het Katholiek So
ciaal-Kerkelijk Instituut stelt op het
ogenblik hierover een onderzoek in.
j Over het algemeen kan worden ge
zegd, dat relatief de snelste groei in
landelijke dekenaten te constateren
valt.
Wanneer men de kaart van de toe
neming van het aantal katholieken
per dekenaat vergelijkt met deze van
de beroepsstructuur en van de ge
boortefrequentie (aantal geboorten
per 1000 inwoners) blijkt, dat de ka
tholieke bevolking juist in tuinbouw
gebieden met een zeer hog= geboorte-
frequentie sterk is toegenomen, b.v.
in de dekenaten Schagen, Alkmaar,
Poeldijk en Noordwijk (bollencul-
tuur). In verband met de beperkte
mogelijkheden voor werkgelegenhed
in de tuinbouw ontwikkelt zich juist
in deze gebieden een problematigk,
welke slechts door industrialisatie of
emigratie een oplossing kan. vinden.
Ook uit dit oogpunt verdienen deze
gebieden alle aandacht van de katho
lieke overheid.
De burgerlijke overheid is er reeds
toe overgegaan een welvaartsplan af
te kondigen voor één van deze ge
bieden, n.l. West Friesland, dat ten
doel heeft de werkgelegenheid te ver
ruimen.
Daarnaast is ook in bepaalde in
dustriegemeenten waarin na 1947
en snelle ontwikkeling plaats vindt
als bijv. Beverwijk en Vlaardingen,
het aantal katholieken irn deze perio
de reeds sterk gegroeid n.l. met resp.
53% en 51%.
De absolute toeneming van het aan
tal katholieken was het grootst in de
dekenaten 's-Gravenhage en Haar
lem met resp. ruim 35.000 en 22.500.
In het dekenaat Amsterdam bedroeg
het aantal katholieken in 1947 bijna
21.000 meer dan in 1930, in de deke
naten Leiden en Alkmaar nam het
aantal katholieken met meer dan
12.000 toe.
Van de gemeenten had 's-Graven
hage de grootste toeneming, n.l.
29.000, daarna volgden Amsterdam
Haarlem met resp. bijna 21.000 en
14.000. Zowel bij de relatieve als bij
de absolute cijfers dient men te be
denken, dat de groei van het aantal
katholieken parallel kan lopen met
de toeneming van de totale bevol
king m.a.w. deze cijfers zeggen als zo
danig niets over de relatieve groei
van de katholieke bevolking ten aan
zien van de niet-katholieke.
Zoals reeds gezegd groeide voor het
Bisdom Haarlem in zijn geheel het
aantal katholieken aanmerkelijk snel
ler dan het aantal niet-katholieken.
Deze algemene tendenz is in bijna
alle dekenaten terug te vinden, be
halve in de dekenaten Rotterdam en
Ouderkerk waar de niet-katholieke
bevolking relatief sneller groeit dan
de katholieke. In het eerstgenoemde
dekenaat heeft waarschijnlijk naast
geloofsafval ook uitwijking van een
aantal katholieken naar elders on
der invloed van de oorlogsomstandig
heden zijninvloed doen gelden, in
het laatstgenoemde heeft waarschijn
lijk een zeer sterke vestiging van
niet-katholieken plaats gehad. Het
dekenaat Ouderkerk omvat n.l. een
groot aantal rand-forensen-gemeen-
ten van Amsterdam.
Vergeleken met de niet-katholieke
bevolking groeide het aantal katho
lieken het sterkst in de vier noorde
lijke dekenaten: in de dekenaten
Schagen, Hoorn en Alkmaar bedroeg
dientengevolge de toeneming van het
percentage katholieken ongeveer 5%,
in het dekenaat Wervershoof ruim
4%.
In de dekenaten Alphen aan den
Rijn, Purmerend, Poeldijk en Bever
wijk nam het percentage katholieken
met ongeveer 3% toe. Deze toene
ming van de katholieke bevolking is
in zeker opzicht tegengesteld aan de
wijzigingen in de bevolkingsconcen
tratie, welke zich landelijk bezien
in de laatste decennia in Nederland
heeft voorgedaan. Terwijl de totale
bevolking zich voor een steeds gro
ter gedeelte concentreerde in de ste
delijke agglomeratie van de rand
stad Holland, was dit bij de katho
lieken blijkbaar slechts in mindere
mate het geval.
In Moerwijk wordt een nieuw Den Haag opgebouwd.
randstad Holland woont 34 van het
aantal katholieken van Nederland.
En juist in deze stedelijke agglomera
ties en industriële centra is de ge-
geloofspractijk en de godsdienstige
beleving blijkens de ervaring het on
gunstigst.
Verwacht mag worden, dat deze
groei van de randstad Holland vooral
wat betreft de grote en middelgrote
steden en industriegebieden als de
Nieuwe Waterweg en de IJmond
(Noordzeekanaal en omgeving) zich
nog verder zal doorzetten.
DE BOUW VAN KERKEN IN DIT
BISDOM IS DAAROM JUIST DES
TE MEER NOODZAKELIJK OMDAT
DE ONTWIKKELING IN HET VER
LEDEN HEEFT UITGEWEZEN
WELKE RAMPZALIGE GEVOL
GEN HET NIET TIJDIG OPVAN
GEN VAN DE KATHOLIEKE BE
VOLKINGSAANWAS VOOR DE
GELOOFSBELEVING, VOORAL IN
DE GROTE STEDEN EN INDUS
TRIEGEBIEDEN HEEFT GHAD.
Evenals de Burgerlijke overheid,
welke zich voor de taak gesteld ziet
de woningvoorraad van geheel Ne
derland, welke in 1947 nog geen 2.1
millioen bedroeg, in 30 jaar tijds met
1.6 milloen of meer dan 75% nieuwe
woningen op te voeren, staat de ker
kelijke overheid in het bisdom Haar
lem voor een enorme opdracht.
In 20 jaar tijd wordt in dit bis
dom een toeneming van het
katholieken met meer dan 200.
verwacht (toeneming, welke bere
kend is op grond van de groei van
het aantal katholieken in de vooraf
gaande periode) hetgeen betekent,
dat volgens een voorzichtige schat
ting, mede gezien de reeds bestaande
achterstand ongeacht de herbouw
gemiddeld per jaar 5 nieuwe ker
ken gebouwd moeten worden.
H.M. DE KONINGIN NAAR
LIMBURG.
H.M. de Koningin zal Donderdag
18 September een bezoek brengenl
aan Limburg, waarbij de plaatsen
Posterholt, Roermond en Venray be
zocht zullen worden. Het bezoek van
Hare Majesteit geldt speciaal het or
ganisatieleven van de Limburgse
Land- en Tuinbouwbond en de Ka
tholieke Boerinnenbond.
IN PLAATS VAN DREES.
De voorzitter van het Centraal
Stembureau voor de verkiezing van
de leden van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal heeft in de vaca-
ture-dr. W. Drees benoemd ver
klaard de heer H. Peschar te Haar
lem.
PRINS B^RNHARDKAZERNE
WORDT GROTER.
Op het terreincomplex lang-: de
spoorbaan Amersfoort—Utrecht ter
hoogte van de „Vlasakkers" wordt
thans met man en macht gewerkt aan
de uitbreiding van de Prins Bern-
hardkazerne. Deze kazerne, die in
1939 werd gebouwd, was oorspron
kelijk berekend op éér. eskadron
pantserwagens. Na de oorlog werd
dit complex bestemd voor het on
derbrengen van een tankregiment.
De accomodatie was voor dit doel
dus bij lange na niet toereikend.
Thans wordt gewerkt aan een nieu
we afrastering rond het terrein, dat
een oppervlakte heeft van 40 a 50
H.A. Voorts zullen verrijzen een ge
nie-werkplaats, een benzinestation en
een lesgebouw.
EV'N LACH'N
Smart u de strijd om het bestaan?
Mens laat u dan niet kenn'n:
Spoor spoorslags naar ons
Groningen
En laat u daar verwenn'n.
Daar rekent men voorkomendheid
Tot één der eerste plicht'n.
Daar ziet u deze hele maand
Slechts vrolijke gezicht'n.
Daar schatert u nog in uw slaap
Om leuke visioen'n
Daar poetst men snel en onverwijld
De modder van uw schoenen.
Al geeft u af als vreemdeling
Op de Martinitoor'n,
Al wilt u 't Grönnens dialect
Zelfs helemaal niet hoor'n.
Al zou u van de zoete koek
Ook in het minst niet repp'n,
Al zou u daar een hoofdagent
Zelfs met uw bromfiets
schepp'n
Al zou u daar ik v eet niet wat
Voor rare ding'n pleeg'n;
Toch straalt u vriendelijk en bly
Het optimisme teeg'n!
Daar krijgt u geen verbaal of bon,
Al zou u er om vraag'n;
Daar schijnt de zon de hele dag,
Wat zeg ikDèrtig daag'n!
Daarheen moest Gronings V.V.V.
Nu trips organiseer'n
Voor Stalin, Truman, Churchill en
Nog and're hoge heer'n.
Dan zou 't September-wereld-
nieuws
Niet meer uw dag vergall'n,
Al zou 't op 1 October wel
Ontzett'nd teeg'nvall'n
JAAP MIJDERWIJK.
(Nadruk verboden).
RUMOER BIJ DE H.T.M.
Vakbond, vindt optreden onverstandig
De betekenis en tegelijk ook de
zielzorgproblematiek van dit bisdom
is gelegen in het feit, dat het het
dichtstbevolkte en tegelijk zeer snel
groeiende gedeelte van Nederland de
z.g. randstad Holland binnen
grenzen heeft liggen. De drie grote°P ^e
steden Amsterdam, Rotterdam en
Den Haag, die over het algemeen
toch bekend staan als steden met een
DOEL VAN ROZENKRANSKRUISTOCHT
Zondag, 28 September, Rozenkransbede
stonden in Nederlandse Maria-oorden
Op de laatste Zondag van Sep
tember, 28 September 1952, organi
seert het hoofdkwartier van de Ro
zenkranskruistocht te Huissen in tal
van Maria-oorden in Nederland Ro
zenkransbedestonden als voorberei-
0 _r maand October, de
maand van de Rozenkrans bij uit-
I stek. De tochten gaan, parochiege-
wijs, naar O.L. Vrouw van Genooi,
Venlo; O.L. Vrouw van het Zand,
sterke niet-katholieke meerderheid Roermond; O.L. Vrouw van het H.
tellen, tezamen bijna een/zevende i Hart, Sittard; O.L. Vrouw ter Nood,
(12.8%) van het totaal aantal ka
tholieken van Nederland, en 45%
Heiloo; O.L. Vrouw van Fatima,
Breda O.L. Vrouw van Langen-
boom, O.L. Vrouw van Handel, O.L.
van het totaal aantal katholieken) yr0uw van Renkum en O.L. Vrouw
van het bisdom Haarlem. In de z.g.
DE DEKENATEN VAN HET BISDOM
HAARLEM GERANGSCHIKT IN VIER
GROEPEN NAAR DE OMVANG VAN
DE TOENEMING VAN HET AANTAL
KATHOLIEKEN VAN 1930 TOT 1947
TOENEMING IN%
WmM 20. i - 30%
Iggggg 30.I - 40%
I 40.l% en meer
DE DONKERSTE DEKENATEN
VERTONEN DE SNELSTE GROEI
OE GEMIDDELDE TOENEMING IN HET BiSOOM
BEDRAAGT 225%
van Nijmegen,
j De diverse parochies trekken bid-
dend naar de plaats van hun keuze
j hetzij hardop biddend, waar zulks
i mogelijk is, hetzij in stilte. Een pre-
dikant afkomstig van het Dominica-
j nenklooster te Huissen, waar het
I hoofdkwartier onder leiding van pa
ter D. A. Linnebank O.P. is geves
tigd, predikt dkruistocht en bidt
het Rozenhoedje voor. Duizenden
deelnemers aan deze bedestonden
worden verwacht.
Het doel van ld Rozenkransbede
stonden is de mensen aan te sporen
de Rozenkrans air dagelijks gezins
gebed in eer te herstellen en om
dat te bereiken aan de Rozen
kranskruistocht grotere bekend
heid te geven. Dit alles voor de
grote en belangrijke intenties: Vre
de, Welvaart en Wereldverbetering.
Om deze Rozenkransbedestonden
goede ingang te doen vinden heeft
het hoofdkwartier de medewerking
ingeroepen van de parochiegeeste
lijkheid.
Rozenkranskruistocht.
De Rozenkranskruistocht, in 1951
voortgekomen uit het Apostolaat van
de Rozenkrans, ropageert voorna
melijk de gezinsrozenkrans. De
Kruistocht heeft van meet af aan
groot succes gehad. Van Maart 1951
af zijn er ruim 40.000 opgaven bij het
Hoofdkwartier van dc Kruistocht
binnen gekomen. De meeste namen
zijn van gezinnen, doch ook vele
afzonderlijke personen en verschil
lende kloostergemeenschappen heb
ben zich aangesloten. Wanneer wij
dit getal om rekenen in personen, ko
men wij zeker aan ruim 200.000. Dit
succes werd bereikt door affiches in
kerkportalen, door het verspreiden
van folders, door verschillende arti
kelen in dag-, week- en maandbla
den, door het houden van predika
ties, door het organiseren van Rozen
kransbedestonden, door medewer
king van allerlei organisaties en door
de steun van de parochiegeestelijk
heid en particulieren.
Na October zullen pater Domini
canen van Huissen, uitgezonden
door het Hoofdkwartier, parochie na
parochie in Nederland gaan bewer
ken.
Voor de kinderen is er de Leven
de Rozenkrans, u.w.z. een groep van
vijftien kinderen, van wie ieder kind
per dag een tientpe van de Rozen
krans bidt. Op deze manier bidt iede
re groep dagelijks de hele Rozen
krans. Onder de militairen heeft
dit systeem reed- grote opgang ge
maakt.
De namen van hen, die zich voor
de Rozenkranskruistocht opgeven,
zullen worden opgetekend in het
„Gulden Doek", dat tijdens de Natio
nale Bedevaart naar Fatima door
pater Linnebank aan de voeten van
O.L. Vrouw van Fatima zal worden
neergelegd en daar zal worden be
waard, tezamen met de talrijke an
dere Gulden Boeken uit de gehele
wereld. Dit lulden Boek zal het be
wijs zijn, dat ook de Katholieken in
Nederland de roepstem van O.L.
Vrouw van Fatima hebben gehoord
en gehoor geven aan Haar vurige
wens, dat de Rozenkrans zal worden
gebeden voor een betere wereld.
Een reeds jarenlang bestaand ge
schil tussen het personeel van de
H.T.M. (Haagse Tram Maatschappij)
betreffende de toepassing van de in
validiteitswet 1919 is Dinsdag tot ui
ting gekomen tijdens 'n vergadering,
die door 300 personeelsleden in Ami-
citia te Den Haag werd gehouden.
Eon uit het personeel gevormd
comité ter behartiging van de belan
gen der leden van het pensioenfonds
heeft verklaard, dat de deelnemers
aan genoemd pensioenfonds niet die
uitkeringen genieten, waarop zij
recht hebben. I^et eist daarom, dat
de leden weer in het bezit gesteld
worden van de gebruikelijke rente-
kaarten en tevens eist het teruggave
van de geïnde gelden.
Een der sprekers van Dinsdagmid
dag heeft verklaard, dat hij wil po
gen de zaak onderling te regelen.
Wanneer dit niet mogelijk zou blij
ken, zou het comité de kwestie in
kort geding voor.de rechtbank bren
gen.
Geen vakbondsteun
Inmiddels is bekend geworden, dat
de bonafide vakbenden zich van dc
actie gedistancieerd hebben en hun
leden geadviseerd hebben de voorge
stelde handeling van het comité niet
te steunen.
De heer J. de Later, de vice-voorz.
van de Ned Ver. van Vervoerper
soneel, heeft desgevraagd het stand
punt van de bond verklaard.
Toen in 1927 het betreffende pen
sioenfonds werd gesticht, moest nven
rekening houden met het feit, dat 'n
gedeelte van het toenmalige perso
neel reeds vele jaren in dienst van
de H.T.M. was. Teneinde de uitke
ringen van deze personen, op de door
het rijk vastgestelde basis van 1,75
pet. per dienstjaar, doorgang te doen
vinden, werd een basiskapitaal van
1.550.000, door de maatschappij ge
stort. Bij wijze van herverzekering
bleef het fonds de zgn. rentezegels
plakken, teneinde aan de toenmalige
wettelijke verplichting te voldoen,
De opbrengsten van deze rentekaar-
ten zouden natuurlijk in het fonds
terugvloeien.
Onderhandelingen w^ren gaande
Toen deze wettelijke bepaling op
geheven werd en dus het plakken
van zegels voor ieder afzonderlijk
wanneer een eigen fonds de taak van
de rijksverzekeringsbank overgeno
men had geen voorschrift meer
was, is men hiermede gestaakt. Voor
het personeel bleef toen de mogelijk
heid over, om bij wijze van extra
verzekering de zegels vrijwillig te
blijven doorplakken, maar even
als bij het overheidspersoneel, waar
zich hetzelfde geval voordeed
maakte niemand hier gebruik van.
De kwestie was dus als volgt ge
steld. Het pensioenfonds betaalde
haar leden een zeker pensioen uit,
terwijl^ uitkeringen, gedaan van rijks
wege, in het fonds terugvloeiden.
In 1948 kregen de rentezegels een
geheel nieuwe waarde door de ver
hoging van dc ouderdomsrente en de
gezinsbijslag. De ontevreden leden
betogen nu, dat zij door de directie
niet in staat zijn eesteld vrijwillig de
rentezegels te blijven plakken. De
heer De Later verklaart echter, dat
deze gelegenheid wel bestaan heeft,
maar dat niemand hiervan gebruik
gemaakt heeft.
Daar iedereen rr.'instens datgene
ontvangt, waarop hij volgens de wet
telijke beoalinpen recht heeft, acht
de heer De Later het optreden van
het in het leven geroepen comité,
zeer onverstandig.
Wel gaf de heer De Later toe, dat
de toestand, zoals deze momenteel
aanwezig is, niet ideaal genoemd kan
worden, want sommige leden ont
vangen nu een pensioen, dat het so
ciale minimum niet bereikt. De vak
bond was echter al bezig een wijzi
ging van het reglement te verkrijgen
in die zin. dat, wanneer een nader te
bepalen bedrag van uitkering niet
bereikt wordt, de directie alsnog zou
overgaan tot het toekennen van een
gezinsbijslag. De actie van het comité
heeft echter de onderhandelingssfeer
niet verbeterd.
Slankere leest
De gebruikelijke schoenenshow te
Amsterdam vanwege het Modecen
trum voor de schoen- en lederbranche
heeft ons aangetoond, dat er een nei
ging voor de slankere Italiaanse leest
valt te bespeuren. Dat betreft dan in
hoofdzaak de damesschoen, want we
hebben tevens moeten constateren,
dat de herenschoen vaak het pom-
peuse model heeft behouden en zelfs
is „opgeluisterd" met gespen vol
dierenemblemen. Toch wordt ook
voor de heren een terugkeer naar het
fijnere model ingeluid door een lich
te tendenz naar minder grove zolen.
In het algenjeen kan worden gezegd,
dat die slankere leest een spitsere
neus zal brengen.
De nadruk gaat vallen op simpele,
voorname en vooral rustige lijnen,
waarbij dan in vele gevallen fijne, in
het overleder gestikte motieven als
garnering worden toegepast. Intussen
handhaven zich de flats voor dames,
met als gevolg dus: lage en platte
hakken. Maar toch ook de Louis XV
hak van vier tot zeven centimeter
komt sterk naar voren. Hier en daar
wordt toegegeven aan de Amerikaan
se mode van laag uitgesneden model
len, die wel eens op pantoffels gelij
ken.
Meer in het sportieve soort komt
een type schoen met langs de zool de
enveloppe rand „Canasta" en sier
randen van overleer. Die randen ge
ven het effect, alsof de schoen kleiner
is en ook wel minder grof en zwaar.
En het sportschoeisel, dat er deson
danks zwaar en massief uitziet, wordt
thans meer buigzaam gemaakt. Het
deed ons genoegen te bemerken, dat
er een neiging bestaat, de prêpe- en
rubberzoleni te vervangen door lede
ren zolen, hetgeen in elk geval meer
gezond is.
In het genre avondschoentje voe
ren de sandaalmodellen met goud
nylon en grote teenuitsnijding de bo
ventoon. Men toonde ons een avond,
sandaaltje van gerold goudleer, dat
stellig furore zal maken. Veel be
langstelling werd getoond voor het
damesschoentje met ingebouwde
steunzool, maar zodanig, dat het mo
del niets heeft geleden. Een steeds
belangrijker plaats krijgen de hele
en halve bontgevoerde laarsjes, thans
ook uitgevoerd met drie-kwart hak,
waardoor dit schoeisel meer gekleed
is geworden.
Natuurlijk ontbreekt het ook nu
niet aan snufjes. We noemen er en
kele: het damesschoentje met schijn-
vetersluiting, asymetrische modellen
en de ingesnoerde hak. Ook werden
schoenen gedemonstreerd, die of
schoon van bruin leder met zwar
te smeer een aardig effect geven.
Van deze speelse ontwerpen ko
men we tot de kleuren voor het ko
mende seizoen. Naast het klassieke
zwart volgen hazelnoot en reebruin;
in het grijs zijn de donkere tinten als
lood- en anthraciet in trek. Nadat
groen» en rood in mindere mate in
het modebeeld zijn opgenomen, komt
de olijfkléur naar voren. Bepaald
nieuw zijn de gemetaliseerde leer
soorten in grijs en brons. Ofschoon
suède het ook nu nog zal doen, gaan
de gladde leersoorten het toch win
nen.
In het sportieve soort zal beige do
mineren, naast bruin, grijs en groen.
Al die kleuren hebben een matte
glans, die een fijn cachet aan het
schoeisel geeft.
Ook prachtige geschenkdozen van 5Q
NAdvertentie)
