S)e fozidóeSou/fccmt
Mossadeq tapt
de beurzen af
Onafhankelijkheid
bracht geen voordeel
Uit de spelonk des doods
Om de schatkist van
Mossadeq te vullen
Italië kan bewapening
niet op peil houden
De spoorwegwegwerken van Eindhoven hebben een vlot verloop
Jlovieitje
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WOENSDAG 20 AUGUSTUS 1952
43ste JAARGANG No. 12668
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. i 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Intelligentie-proef
ten plattelande
Naar aanleiding van 't rapport van
de Commissie voor de Midden
groepen der Kath. Volkspartij, uit
gebracht door drs. Th. J.Platen-
burg over de middengroepen in de
Nederlandse samenleving veroorloof
ik m;j enige kanttekeningen te ma
ken.
In dit rapport komt zonder meer tot
uiting, dat het intelligentie-peil van
de ondernemers gedrukt wordt door
het intelligentie-peil der boeren en
dat het intelligentie-peil der arbeiders
gedrukt wordt door het intelligentie
peil der landarbeiders.
Deze conclusie wordt getrokken uit
het testresultaat van één jaarklasse,
nl. 1932, door het Departement van
Oorlog.
Na lezing van het rapport komt het
mij voor, dat deze conclusies wel wat
al te gemakkelijk zijn genomen, zon
der voldoende rekening te houden
met de omstandigheden, welke het
volkomen normaal doen zijn, dat boe
ren- en landarbeiderskinderen bij de
gehouden test niet dezelfde resulta
ten behaalden als anderen.
Ik vraag dan aandacht voor be
paalde oorzaken, welke dit resultaat
zeer begrijpelijk maken.
Ben ik wel ingelicht, dan werd de
test van het Dep. van Oorlog gehou
den om te kunnen bepalen, welke a.s.
militairen geschikt geacht konden
worden, om in het kader te worden
opgenomen. Het was de a.s. militai
ren bekend, dat dit kader minstens
een half jaar langer militaire dienst
plicht zou moeten vervullen, dan de
gewone soldaat, zonder dat hierte
genover een redelijk inkomen stond.
Het is dxis niet geheel ondenkbaar,
dat een deel van de a.s. militairen
niet bijzonder gebrand was op een
goed resultaat van deze test, omdat
dit voor hen een half jaar langere
diensttijd betekende.
Dat het voor jongelieden, welke
alleen de lagere school hadden door
lopen, heel wat gemakkelijker was.
die test in minder gunstige zin te
doen verlopen dan voor hen die na
de lagere school Mulo, Gymnasium
of H. B. S. hadden gehad, is nogal
begrijpelijk. Voor zover deze om
standigheden niet van invloed zijn
geweest, moge ik er op wijzen, in
tegenstelling met dr. Platenburg, die
meende te mogen aannemen, dat de
ontwikkelings-kansen voor boerer.
arbeiders gelijk waren aan die van
andere groepen (p. 14) dit zeer be
slist naar mijn mening, zeker in de
jaren waar het hier om gaat, niet
het geval is geweest.
Uit de gegeven staten blijkt al reeds
hoeveel groter aantallen boeren
zoons en landarbeiders-kinderen ir
militaire dienst zijn, dan die voort'
komen uit de administratieve beroe
pen Van deze laatsten kwamen 55
uit gezinnen van 10 kinderen of
meer, terwijl dit aantal bij de boeren
was 3965 en bij de landarbeiders 685.
Hieruit blijkt al overduidelijk, dat
de ontwikkelingskansen voor studie
niet gelijk lagen, omdat op de grootste
gezinnen de kosten van onderwijs
zwaai der drukken dan op kleinere
gezinnen.
Neemt men hierbij ook eens in aan
merking, dat wanneer iemand ten
plattelande woont (en de boeren en
landarbeiders wonen niet in de ste
den) hoeveel meer kosten het mede
brengt om in grotere plaatsen voort
gezet onderwijs te genieten dan ii
dit mede een der oorzaken. Door de
achterstelling bij de classificatie moet
men aannemen, dat de beste leer
krachten als regel naar de steden
trachten weg te komen, waar zij .be
ter betaald worden en meer kansen
voor eigen kinderen hebben.
Wie weet, hoeveel doorzettingsver
mogen en wilskracht gevorderd is ge
worden van alle jongelieden (ook
kinderen va,n ambtenaren en onder
wijzers) om ander dan lager onder
wijs te volgen, kan hiervoor niet an
ders dan het grootste respect hebben.
Velen van hen hebben per dag,
toen in de oorlog het autobus-ver
keer v/as gestaakt, of ontwricht, soms
20, 30 of 40 km. per fiets moeten af
leggen (en welk een fiets), toen de
bewoners der steden in onmiddellijke
nabijheid dit onderwijs konden vol
gen.
De jaarklasse van 1932 is opge
groeid in de crisisjaren, toen boeren
en landarbeiders een zodanige ach
tergestelde positie hadden, dat men
in die jaren eigenlijk alleen maar
dacht: hoe hc#ud ik het hoofd boven
water.
Sommige boerenkinderen moesten
al op zeer jeugdige leeftijd o.a. mel
ken en kwamen dan op school om
uit te slapen.
Het ware, dunkt mij, bij het publi
ceren van een zodanig rapport wel
wenselijk geweest, met bovenstaande
omstandigheden ook rekening te hou
den en te erkennen, dat de ontwikke-
lings mogelijkheden deze achterstand
in niet geringe mate moeten hebben
beïnvloed.
Op blz. 6 van het rapport wordt
erkend, dat de econ. waarde, haar
stabiliserende invloed op het maat
schappelijk leven, alsmede als over
dragers van andere cultuur-elemen-
tëh dan die in het rapport bedoeld
daarom niet minder zijn dan die van
andere maatschappelijke groeperin
gen „Integendeel" zegt het rap
port,
Mijn conclusie inzake het uitge
brachte rapport is de volgende: Wan
neer men het nodig acht, dat door de
z.g. achtergebleven groepen ten plat
telande, ook als regel, ander dan la
ger en vakonderwijs wordt genoten,
dan dient er voor gezorgd te worden,
dat de ontwikkelingskansen van deze
achtergebleven grepen meer in over
eenstemming gebracht worden met
die der bewoners der steden en gro
tere plaatsen, waar deze onderwijsin
stellingen gevestigd zijn, en dus zal
moeten worden tegemoet gekomen om
de extra-kosten, welke excentrisch-
gelegen gebieden ondervinden, te
vergoeden. Of men deze gevolgtrek
king aandurft, hiernaar zullen velen
ten plattelande nieuwsgierig zijn.
M. P. VAN DER WEIJDEN.
GESCHIKTHEID
IN. verscheidene avondbladen wordt
de indruk gevestigd, dat de moei
lijkheden bij de kabinetsformatie
voornamelijk veroorzaakt worden
door de moeilijkheid in Katholieke
kringen de geschikte personen te vin
den voor de post van minister van
buitenlandse zaken.
Het is altijd een grief geweest, dat
de Katholieken slechts door nauwe
mazen in de geheimen van dit depar
tement werden toegelaten. Er is een
historisch'-gegroeide achteruitzetting
van Katholieken in de diplomatieke
leiding en, als gevolg daarvan, een
historisch-gegroeide mindere belang
stelling bij Katholieken voor de di
plomatieke dienst.
Maar men doet zowel het Katholie
ke volksdeel als het departement van
buitenlandse zaken te kort, indien
meni aanneemt, dat er geen geschik
te candidaten voor het onderhavige
ministersambt kunnen worden gevon
den. Deze mening wordt ook wel in
Katholieke kringen gehoord, doch wij
zijn het met de Nieuwe Rotterd. Cou
rant eens: „Het komt ons voor, dat
men wat dit laatste betreft, niet al
te somber moet zijn".
Er zijn wel geschikte figuren, maar
zij schikken öf de K.V.P. niet öf de
fermateur niet of het schikt de per
sonen zeiven niet. „Het Vaderland"
weet b.v. te melden, dat drs. Spee
kenbrink, thans te Djakarta, geqn
lid is van de K.V.P. „en moeilijk als
vertegenwoordiger van die partij aan
buitenlandse zaken zou kunnen wor
den beschouwd". Dat er bezwaren
zyn van verschillende aard bij een
benoeming van pater Beaufort is zon
der meer voor ieder duidelijk. De
commissaris der Koningin in Over-,
ijssel, ir. ridder De van der Schueren,
heeft evenmin heil gezien in een por
tefeuille, terwijl mr. Baisse, pas-be
noemd lid der Tweede Kamer in re
serve blijft voor de tweede post van
buitenlandse zaken.
De moeilijkheid schuilt dus niet in
niet kunmen vinden van geschikte
personen, doch veel meer in de vondst
van die éne persoon, welke èn be
kwaam èn politiek goed thuis èn be*
reid is, zodat hij èn in de ogen van
de K.V.P. èn in de ogen van de for
mateur èn in zijn eigen ogen de por
tefeuille mag, kan en wil aanvaarden.
De fractie van de K.V.P. zal zich
over de situatie rond de vorming van
dit z.g. ..extra-parlementaire" kabi
net beraden. „Trouw" acht, dat de
moeilijkheden voor de formateur wel
bijzonder groot worden als de K.V.P.
de eerste man aan buitenlandse zaken
verliest:
.want een andere schadeloos*
stelling voor de K.V.P. is naar het
ons voorkomt in het schema van
de formateur moeilijk te vinden,
tenzij de P. v. d. A. tenslotte bereid
blijkt ook een veer te laten, het*
geen tot dusver niet het geval is
geweest. De mogelijkheid hiervan
lijkt ons niet geheel uitgesloten,
omdat het opvallend is, dat de for-1
mateur tot dusver de portefeuille
van Justitie nog geheel heeft vrij
gehouden. Voor zover bekend wer
den hiervoor nog geen K.V.P.-car>
didaten gepolst. Enige speling om
met de zetels te schuiven blijft hem
dus nog over, hoewel wij er direct
aan toe moeten voegen, dat de for
mateur voor alle socialistische pos
ten reeds een minister heeft gevon
den.
Het zou ons niet verwonderen
indien na de eventuele bijeenkomst
van de Tweede-Kamerfractie van
de K.V.P. ook de fractie van de
Partij van de Arbeid gaat verga-t
deren om haar standpunt te bei
palen.
En zo sukkelt de kabinetsformatie
voort op de 56ste dag van het hard
nekkig pogen Nederland een regering
te geven.
In stormboten over Drentse Hoofdvaart
De parate onderdelen uit de legerplaatsen op de Veluwe maken een drie
daagse oefening in regimentsverband. Deze oefening, genaamd „Over-
sticht", wordt uitgevoerd in de provincie Drente in het gebied tussen Steen-
wijk en Schoonoord. De aanvallende partij, (de groenen) het versterkte
32ste regiment infanterie steekt nabij Dieverbrug in stromende regen
met stormboten de Drentse Hoofdvaart over om contact te zoeken met de
verdedigers (de blauwen).
Fotograaf beraamt nieuwe afdaling
Indonesische leiders
zoeken populariteit
De Indonesische oud-minister van
financiën, Jusuf Wibisono, komt in
het blad „Mimbar Indonesia" tot de
conclusie, dat Indonesië na bijna drie
jaar vrij en souverein te zijn eerder
achteruit dan vooruit is gegaan. In
materiaal opzicht is dit zichtbaar in
de slechter ordende economische toe
stand van de staat en op moreel ge
bied is dit te bespeuren in de crises
op politiek, gezags- en moreel ter
rein. De materiële en geestelijke
achteruitgang wordt volgens Wibi
sono ten dele veroorzaakt door de
houding van de politieke leiding en
de vakbonden, die het verwerven
van populariteit belangrijker achten
dan het geven van leiding. Er zijn
slechts weinig volksleiders, die open
lijk willen verklaren, dat de slechte
toestanden in de Indonesische staat
het gevolg zijn van het feit, dat wij
zelf terugschrikken voor hard en
disciplinair werken. Zelden hoort men
de leiders zeggen, dat de bron van
welvaart niet anders is dan hard
werken. Een dergelijke uiteenzetting
zal niet met applaus ontvangen wor
den. Anders is de reactie, wanneer
een leider betoogt, dat de slechte toe
stand niets anders is dan het gevolg
van de aanwezigheid van vreemd
kapitaal en vreemde bedrijven en
dat op de regeringskantoren nog bui
tenlandse kraohten de lakens uitde
len, wanorde stichten en sabotage
plegen.
Wibisono schrijft, dat het doen op
laaien van de volkssentimenten niet
moeilijk is. Het is echter erg moeilijk
de sentimenten in toom te houden,
durf dient te bezitten de radicale
eisen van arbeiders af te wijzen, in
dien de eisen niet overeenstemmen
met de algemene economische toe
stand, ook al zou de regering daar
door aan populariteit verliezen. Het
is beter bij deze groep niet populair
J.e zijn, als de staat maar gered wordt
van ineenstorting.
Slechts enkele uren, nadat ook dr.
Mayret uit de „grot des doods" in de
Pyreneeën naar boven was gehaald,
kondigde de fotograaf Tazieff die
vóór hem werd opgetakeld aan,
opnieuw naar beneden te willen
gaan om de onderzoekingen in het
binnenste der aarde voort te zetten.
Tazieff, de fotograaf, die Maandag
twee uur lang aan de kabel hing voor
hij kon worden opgehaald, heeft nog
bijzonderheden verteld over de dood
van Loubens en de 36 angstige uren
na diens val.
„Terwijl Labeyrie het kamp in
richtte, onderzochten Marcel Lou
bens en ik enige uren lang de Eli
zabeth Castert-zaal, de reusachtige
grot, die reeds het vorige jaar was
ontdekt. Op 11 Augustus voegde
Occhialini zich bij ons en met ons
vieren deden wij fluorescerende verf
in de onderaardse rivier om te zien,
hoe de loop van deze stroom is.
De volgende dag, 12 Augustus, trof
Loubens voorbereidingen om weer
HEFFING INEENS
Perzië's opperste economische raad
heeft premier Mossadeq een wets
ontwerp voor een nieuwe eigendoms
belasting voorgelegd, die speciaal
gericht is tegen de welgestelden. Met
de opbrengst van deze belasting zou
de financiële crisis van het land be
streden moeten worden.
De wet, die als zij wordt goedge
keurd, zal worden uitgevaardigd
krachtens de noodbevoegdheden van
Mossadeq, voorziet in een progres
sieve belasting tot 10 op alle be
zittingen (zoals landeigendom), wel
ker waarde de 36.000,te boven
gaan. Het is niet bekend, of deze be
lasting elk jaar geheven zal worden.
Zij komt waarschijnlijk in de plaats
van een jaarlijkse heffing van 2
op alle eigendommen, die Mossadeq
wanneer zij eenmaal zijn opgelaaid.eigenlijk wilde opleggen; naar de
Wibisono besluit, dat de regering de mening van de economische raad
zou rijk en arm daardoor echter even
zwaar getroffen worden.
Straatgevechten.
Intussen hebben de reeds een
maand vrijwel dagelijks voorkomen
de botsingen tussen aanhangers van
de fascistische Soemkapartij en de
communistische Toede'n gisteravond
geleid tot grote ongeregeldheden,
waar zelfs troepeneenheden aan te
pas moesten komen.
Tevergeefs had de politie getracht,
de gewapende en schietende betogers
met traangas te verdrijven. Samen
scholingen van communisten konden
slechts met de grootste moeite ver
spreid worden. Bovendien werd het
„vredescentrum" van - -
partij in brand gestoken. De straat
lantaarns brandden niet, en het ver
keer werd omgeleid uit de winkel
wijk, die het centrum van de onlus
ten was. De politiecommandant,
generaal Sheibani, heeft volmacht ge
kregen om naar eigen goeddunken
op te treden.
naar de oppervlakte te gaan. Hij zou
worden vervangen door een ander
lid van de expeditie, dat nog niet be
neden was geweest.
Op ongeveer 330 meter stopte Lou
bens en hij probeerde een toorts aan
te steken, maar door de wind en
naar beneden sijpelend water werd
het licht weer gedoofd.
„Die verdraaide toorts wil niet aan,
hoorde ik Loubens zeggen," het wa
ren zijn laatste woorden, want even
later hoorde ik een gil en ik zag een
licht de lamp van mijn makker
naar beneden flitsen.
Labeyrie en ik schreeuwden van
schrik en wij maakten Occhialini, die
rustig lag te slapen, wakker. Met ons
drieën droegen wij Marcel, die be
wusteloos was, naar een van rots
blokken gemaakte schuilplaats.
Later voegde dr. Mayret zich bij
ons; hij onderzocht Loubens en stel
de vast, dat hij een schedelfractuur,
een gebroken linkerarm, een kaak-
fractuur en waarschijnlijk een ge
broken ruggegraat had. Ruim 24 uur
later stierf Loubens. Wij konden zijn
lijk niet naar boven brengen,
kloof, waarin wij zaten, is verschrik
kelijk; hadden wij het toch gepro
beerd, dan zou vrijwel zeker een of
enkelen van ons er het leven bij heb
ben ingeschoten."
„Later zijn dr. Mayret en ik -
vertelde Tazieff verder om de
moed niet te verliezen een ander
deel van de grot gaan onderzoeken,
waarbij wij een nieuwe zaal ontdek
ten, nog groter en mooier dan de
„Castert-zaal". Er stroomt een schit
terende rivier door. „Wij hebben
deze zaal de „Marcel Loubenskamer"
genoemd en ik zal er zeker eens te
rugkeren."
Tazieff vertelde ten slotte, dat toen
hij twee uur lang in de spelonk aan
de kabel hing, doordat de lier vast
was gelopen, er ijskoud water van
een klein beekje langs zijn rug
stroomde. Meer dood dan levend
werd hij ten slotte naar boven ge
bracht.
ZWITSERSE
GROTONDERZOEKERS
GEÏSOLEERD.
Vier Zwitserse grotonderzoekers,
die vijf dagen in de diepe grotten van
Hoell-Loch, in het Zwitserse Muota-
thal, hebben vertoefd, zijn thans van
de buitenwereld afgesloten, doordat
zich tengevolge van zware regenval,
een meer gevormd heeft aan de in
gang van de grotten.
De president van de Zwitserse Ver
eniging van Grotonderzoekers, André
Gobet, is met speciale reddingsuit
rusting naar Muotathal vertrokken.
Men heeft reeds geprobeerd met
pompen het peil van het water zoda
nig te laten zakken, dat de ingang
vrij komt voor kano's.
Volgens D.P.A. bestaat er geen le
vensgevaar voor de opgesloten on
derzoekers ,daar zich in de grotten
een voorraad levensmiddelen be
vindt voor tien dagen, die door een
vorig gezelschap onderzoekers is ach
tergelaten.
De balans van de
overstroming
Het aantal bij de overstromings
ramp in het plaatsje Lynmouth vol
komen verwoeste huizen bedraagt 42.
Daaronder bevinden zich verschei
dene hotels en pensions. Zeventien
huizen zijn voor het grootste deel
vernield en twintig zwaar beschadigd.
Tot dusverre heeft men de lijken
geborgen van vijftien slachtoffers.
Vier daarvan heeft men in zee ge
vonden. Eén en twintig mensen wor
den er nog vermist.
Alle Engelsen die kleren of meu
bels naar de geteisterde streek wil
len zenden, kunnen dat doen zonder
port te betalen. De regering betaalt
de transportkosten. Veertienduizend
pakketten zijn er al verzonden. Aan
geld is er al een bedrag van 235.000
gulden byeen gebracht.
Volgens een officiële schatting zal
het 2.000.000 pond sterling (ongeveer
20.000.000 gulden) kosten om de we
gen en bruggen, de waterleidingen,
de riolering, de electrische leidingen
en andere installaties van de open-
diensten in het overstroomde deel
van Noord-Devonshire te herstellen.
Zeventien bruggen zijn geheel ver
nield.
Honderden arbeiders met bulldo
zers en grote kranen zijn doende
enige orde in de chaos te scheppen.
Ongeveer 2000 daklozen moeten
gevoed en ondergebracht worden.
TENZIJ AMERIKA HULP VERLEENT
De Amerikaanse minister voor het leger, Frank Pace, die thans Italië be
zoekt, is te Napels aangekomen. Zijn Italiaanse collega Randolfo Picciardi
heeft hem gisteravond tijdens hun eerste bespreking op het eiland Ischia
in de Golf van Napels medegedeeld, dat Italië zich strikter dan enig ander
Europees land heeft gehouden aan de in Februari te Lissabon aangegane
verplichtingen voor bewapening in het kader van de Noord-Atlantische
wem Verdrags Organisatie: Italië bezit thans het grootste leger der Europese
de ™Toedëh- j NAVO-leden, doch zal dit niet kunnen handhaven, laat staan uitbreiden,
indien de Verenigde Staten de helpende hand niet bieden.
Vandaag zou minister Pace bespre-1 zijn chronisch dollartekort heen te
kingen voeren met de ministers voor I helpen.
I Men verwacht, dat de minister voor
del Italië hoopt 250.000.000 dollar lde Buitenlandse Handel, Pace, voor-
steun te verkrygen in de vorm van stellen zal doen betreffende een grote
uitbreiding van de Italiaanse uitvoer
Amerikaanse „off shore"-aankopen
en 200.000.000 dollar om het land over
Het Eindhovense spoorwegplan, waarvan de kosten op 25 millioen gulden zijn begroot, loopt geheel volgens het schema. De tweede phase, welke de
aanleg van het hoogspoor en andere werken omvat, heeft een vlot verloop. Op de overzichtsfoto van de werkzaamheden zien we op de voorgrond de
oude spoorbaan. Op de achtergrond de tunnels, waarvan enige reeds klaar zijn. Geheel rechts op de achtergrond zien we de plaats, waar het nieuwe
station gebouwd zal worden.
naar de Verenigde Staten.
Als demonstratie van hetgeen Italië
op het gebied der landsverdediging
bereikte, zullen eenheden van lvger
en luchtmacht Donderdag en Vrijdag
een grote oefening langs de Italiaanse
Noord-Oostelijke grens houden.
Pace kwam in Italië aan na bespre
kingen in Joegoslavië, Turkije en
Griekenland.
Sophocles Venizelos, de Griekse
vice-premier, heeft verklaard, dat de
Griekse coalitieregering waarschijn
lijk om nieuwe verkiezingen zal vra
gen, zelfs wanneer zij deze week een
vertrouwensvotum krijgt. Er zijn
sterke aanwijzingen dat de coalitie
een campagne zal voeren voor een
inkrimping van het leger met meer
dan 50 van 170.000 tot 80.000
man voor het grootste deel ten ge
volge van de verminderde Ameri
kaanse dollarhulp.
Tevergeefs gebruikt men veel
woorden om iets te weigeren; de an
der hoort van dit alles slechts het
„neen". (Goethe).
