S)e Ê£idóe(5oii/fc<wit
Hoe een koning werd
afgezet
Perzische senaat haalde
bakzeil
Fatima-kerk inLisse nadert voltooiing
Hervormingspolitiek in
Egypte
DINSDAG 12 AUGUSTUS 1952
43ste JAARGANG No. 12662
Weer een
afgezette koning
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
KONINGS
TRAGEDIE
SCHAP een carrière voor het le
ven betekende, schijnt voorbij te
zijn. De laatste jaren zijn er weer
zoveel koninklij'ke hoofden gevallen,
dat het ons nauwelijks meer raakt
als er in het Midden-Oosten opnieuw
een kroon in het zand rolt.
In het geval van koning Talal van
Jordanië schuilt evenwel een flink
'uk menselijke tragiek; deze koning,
nog slechts kort zijn vermoorde
.Ier was opgevolgd, heeft zijn af-
__tting niet te wijten aan een schro
melijke uitbuiting van zijn onderda
nen of aan andere wandaden, maar
aan het feit, dat hij geestesziek is.
Aanvankelijk heeft de wereld wel
eens getwijfeld aan de ernst van deze
geestesziekte; men dacht, dat
0 het meer zijn anti-Britse in
stelling was, welke hem een
ongewenste heerser deed zijn over
Jordanië. Ongetwijfeld heeft de po
litiek van het Midden-Oosten ook
haar draden gesponnen rondom het
arme hoofd van koning Talal, met
het gevolg, dat hij er zodanig in ver
ward raakt, dat heengaan nog de
enige uitweg scheen. Maar de koning
moet inderdaad ongeneeslijk krank
zinnig zijn. Tal van medici hebben
hem onderzocht en hun uitspraak
luidde, dat Talal's geestelijke toe
stand zodanig was, dat hij de verant
woordelijkheid om te regeren niet
kan dragen. Daarop heeft het Jor
daanse parlement hem gisteren afge
zet en zijn zoon Hoessein tot koning
uitgeroepen. De nieuwe koning is wel
iswaar geen baby meer zoals de ko
ning van Egypte, maar hij is ook nog
niet volwassen. Hij is juist als zijn
riëef, koning Feisal van Irak, 17 jaai
en staat dus nog onder de voogdij
van een regeentschapsraad.
Moge hij gelukkiger zijn dan zijp
vader en moge het lot van zijn groot
vader hem niet beschoren zijn.
Grootvader Abdoellah, die ruim
een jaar geleden te Jeruzalem werd
doodgeschoten, was een krachtige
persoonlijkheid en prins Talal had
•het ongeluk, dat hij steeds in de
schaduw stond van deze krachtige
persoonlijkheid. In hoeverre deze on
bevredigende toestand van invloed
is geweest op de ontwikkeling van
zijn geestesziekte, wagen wij .niet te
beoordelen, maar zijn neiging tot
moedeloosheid, welke in later jaren
is uitgegroeid tot krankzinnigheid,
zal er allicht niet beter op geworden
zijn, toen het hem duidelijk werd,
dat hij als kroonprins niets te bedui
den had. Men noemde hem „de een
zame prins" en die eenzaamheid werd
er niet beter op ,toen zijn afkerigheid
van de Britse politiek in volmaakte
tegenstelling kwam tot de pro-Britse
politiek van zijn vader.
De nieuwe koning Hoessein is in
Engeland opgevoed en zal zich waar
schijnlijk heel wat gemakkelijker
voegen in de Britse stroming van zijn
land.
Londen is dan ook opgelucht nu
het probleem-Talal van de baan is.
Althans voorlopig, want in het Mid
den-Oosten is de politiek gewoonlijk
vrij dynamisch en houdt men zich
niet lang bij dezelfde toestand. Er
zijn ook in Jordanië nog tal van am
bitieuze heren die graag een rol wil
len spelen denken wij slechts aan
Talal's broer emir Naif, die graag
regent was geworden, met plezierige
vooruitzichten en daarom lijkt
het ons nog niet zo zeker, dat de
jonge koning Hoessein een onbekom
merde regeringsperiode tegemoet
gaat. I AL
Jordanië onder een regentschapsraad
Zoals gisteren werd gemeld, zou koning Talal van Jordanië Maandag af
treden. Men kan misschien beter zeggen, dat hij is afgezet. Het parlement
beeft n.l. zyn regering voor geëindigd verklaard en zijn oudste zoon, de
17-jarige prins Hoessein, tot koning uitgeroepen. In een communiqué wordt
gezegd dat de geestestoestand van de ex-koning hem niet langer in staat
stelde zijn regeringsfuncties waar te nemen. De jonge vorst, die aan de
universiteit van Harrow in Engeland studeert, zal pas na het bereiken van
de 18-jarige leeftijd, op 2 Mei 1953, op de troon komen. Tot zolang zal zijn
koninklijke verantwoordelijkheid worden gedragen door de troonraad die
reeds tijdens het bewind van ex-koning Talal werd ingesteld.
regeren. De «/ordaanse regering ver
zocht hei. parlement aan de hand van
deze conclusie de ambtsperiode van
koning Talal te doen beëindigen en
zijn zoon Hoessein tot koning uit te
roepen.
Ex-koning Talal, die ruim een jaar
geleden aan de regering kwam, na
dat zijn vader, koning Abdoellah, was
vermoord, woont thans in het Bas
man-paleis in Amman. De Jordaanse
regering is van mening, dat de toe
komst van Talal eer. familie-aangele
genheid is, waarover koning Hoes
sein en koningin-moeder Zaine bij
hun terugkomst in Jordanië moeten
beslissen. Hoessein bevindt zich mo
menteel bij zijn moeder in Lausanne.
Beiden worden over enige dagen in
Amman yerwacht.
MET VEEL MACHTSVERTOON.
Tijdens de zitting van de beide hui
zen van het Jordaanse parlement, die
achter gesloten deuren werd gehou
den, was een grote politiemacht in
Amman op de been. Gevechtswagens
van het Arabische Legioen trokken
op naar de stad en zwaarbewapende
wachtposten stelden zich voor het
parlementsgebouw op. Zelfs werden
gedurende enkele uren alle telefoon
verbindingen met de buitenwereld
afgesloten. De afgevaardigden onder
vroegen drie artsen die verslag uit
brachten over de gezondheid van ex-
koning Talal. In een regeringsrap
port werd later gezegd dat Talal „niet
langer in staat is als gezagsdrager op
te treden en dat hoop op herstel is
uitgesloten.
Aan de beslissing van het parle
ment is een maand van grote poli
tieke spanning in Joranië voorafge
gaan. Toen Talal in het begin van Ju
li uit Zwitserland, waar hij in een sa
natorium verbleef, naar Jordanië te
rugkeerde, benoemde de volksverte
genwoordiging een commissie van
drie senatoren en zes afgevaardigden
om medische rapporten over de ko
ning te bestuderen. Deze commissie
wees drie artsen aan, onder wie een
dokter, die 20 jaar Talal's lijfarts is
geweest, die op hun beurt de bevin
dingen van twee Egyptische genees
heren bestudeerden welke Talal in
Europa hebben verpleegd. De dokto
ren uit Amman kwamen tot de con
clusie dat Talal tengevolge van
krankzinnigheid niet instaat v/as tot
OPLUCHTING IN LONDEN.
In Londen heeft het nieuws van
het afzetten van Talal een gevoel van
opluchting gewekt. In een periode,
dat de tronen in het Midden-Oosten
zo niet wankelen of ineenstorten
(zoals in Egypte), dan toch in ieder
geval niet al te veilig lijken, vreesde
men n.l. dat de toestand van de
heerser over het met Engeland zo
bevriende Jordanië weieens ernstige
consequenties zou kunnen hebben.
Een gevoel van opluchting, dat
ook verklaarbaar is uit het feit dat
Talal bekend stond om zijn anti-
Britse gevoelens. Eens zou hij zelfs
gezegd hebben: „Als ik niet bij mijn
verstand ben, dan komt dat, omdat
ik de Engelsen zo haat"
De moord op de aan Engeland ver
knochte Abdoellah was reeds een
zware slag geweest voor de stabili
teit in het Midden-Oosten.
Door de gebeurtenissen van giste
ren heersen nu in de beide Hasjemi-
Devaluatie van
roepiah
De maatregelen, die de Indonesische «sche koninkrijken Jordanië en
dezer dagen in het parle- Irak, twee neven, beiden 17 jaar, die
regering
ment zal aankondigen, zouden, naar
verluidt, neerkomen op een devalua
tie van de Roepiah voor die impor
ten, welke niet als vitaal worden
beschouwd voor de Indonesiche eco
nomie.
Reuter maakt melding van de vol
gende indeling der importen, welke
zou worden afgekondigd:
1. Vitale goederen, waarbij de hui
dige wisselkoers onveranderd blijft.
2. Niet vitale, maar nuttige goede
ren waarvoor het dubbele van de
huidige wisselkoers zal gelden.
3» Luxe-goederen, waarvoor buiten
landse valuta alleen voor drie keer
de gewone koers beschikbaar wordt
gesteld.
4. Luxe-goederen, waarvoor geen
•buitenlandse valuta meer beschik-
graag 1 baar gesteld zal worden.
Gedetailleerde lijsten van de goe
deren, die tot deze categorieën be
horen, zijn nog niet gepubliceerd en
in afwachting hiervan mogen de ban
ken geen import-credieten meer
openen.
Twee, die de moed hadden
De Perzische senaat is, zoals giste
ren gemeld, gezwicht voor het drei
gement van minister-president dr.
Mossadeq, dat hij zou aftreden als
hem de volmachten werden geweigerd
waarom hij heeft gevraagd. Met over
weldigende meerderheid van stem
men heeft de senaat het wetsontwerp
goedgekeurd, waarbij Mossadeq het
recht krijgt om Perzië zes maanden
lang op dictatoriale wijze te bestu
ren. Het ontwerp behoeft alleen nog
door de Sjah te worden ondertekend.
Vijfendertig senatoren waren in de
zaal aanwezig en allen, met uitzon
dering van twee, stonden aan het
eind van het debat op om hun goed-
keiiring aan het wetsontwerp te ge-
ven. De twee enigen die tegen de
wet stemden waren Matin Daftari,
de schoonzoon van dr. Mossadeq en
Abolfazl Lesani, een van de meest
vooraanstaande juristen van Perzië.
Groepen volgelingen van Mossadeq
hadden zich tijdens de stemming
buiten het gebouw verzameld. Toen
de senatoren na de stemming naar
buiten kwamen juichten 300 natio
nalisten hen toe, maar riepen tevens
„dood aan Daftari, dood aan Lesani".
Twee dagen geleden hadden bijna
alle senatoren het wetsontwerp nog
verbitterd aangevallen en gezegd dat
het in strijd was met de grondwet.
Alleen de twee tegenstemmers zeiden
gisteren dat het toekennen van vol-
ledige bevoegdheden een „schending
I van de parlementaire traditie" bete-
beiden het volgend jaar de troon zul
len bestijgen en die tot nu toe samen
op dezelfde Engelse school, de oude
kostschool van Harrow, met Eton
een van Engelands oudste en be
kendste onderwijsinstellingen, hun
opleiding hadden gekregen.
Koning Faisal in
Amerika
Vandaag wordt de zeventienjarige
koning Faisal van Irak in New York
verwacht voor, wat officieel wordt
genoemd, een „oriëntatiereis zonder
politieke bedoelingen". Koning Fai
sal, die wordt vergezeld door de
prins-regent Abdoel Ilah, zal gedu
rende drie dagen in Washington de
gast zijn van president Truman.
Politieke waarnemers zijn echter
van mening, dat van de gelegenheid
gebruik zal worden gemaakt voor
een gedachtenwisseling over Iraks
houding ten aanzien van het voor
gestelde verdedigingspact voor het
Midden-Oosten, het afzetten van ko
ning Talal van Jordanië, de Israë
lisch-Arabische betrekkingen en de
olie van het Midden-Oosten.
Struikrover af
kent. Daftari verklaarde echter te
vens dat hij Mossadeq steunt wat
betreft het krachtiger „optreden te
gen vreemdelingen".
Twee jaar dienstplicht
nodig
Te Parijs zullen vandaag, Dinsdag,
deskundigen van de zes landen van
de Europese Defensiegemeenschap
bijeenkomen, om de kwestie van de j
twee-jarige diensttijd te bespreken. j
Reuter tekent hiérbij aan, dat Bel
gië, het enige land waar de dienst
tijd van 24 maanden is ingevoerd rn
waartegen stakingen en demonstra
ties zijn gehouden, verzocht heeft de
vergadering te beleggen. Men zal
geen beslissingen kunnen nemen en
het ziet er naar uit, dat zelfs geen
overeenstemming zal worden bereikt
omtrent aanbevelingen aan de respec
tieve regeringen.
De opperbevelhebber van de At
lantische strijdkrachten in Europa,
generaal Ridgway, heeft op een pers
conferentie te Parijs verklaard, dat
de middelen van de Atlantische Ge
meenschap „nog ernstig onvoldoende
zijn wat betreft bepaalde belang
rijke aspecten van haar verdediging".
Over de duur van de militaire
dienstplicht zei hij, dat deze in alle
landen van de Atlantische Gemeen
schap uniform op twee jaar diende
te worden vastgesteld. De reden daar
voor was „het aantal en de ingewik
keldheid van de moderne wapens".
Een oude Philippino, lid van de
struikroversbende van de beruchte
Datoe Kamlon, die lange tijd de
Philippijncn onveilig maakte maar
zich nu heeft overgegeven, toont zijn
geweer en zijn zwaard op de plaats,
waar de overgave geschiedde. Kam
lon capituleerde op voorwaarde dat
hem ƒ200.000 zou worden betaald
als vergoeding voor de schade, wel
ke tijdens militaire operaties in zijn
gebied was toegebracht en de vrij
lating van een aantal van zijn man
nen.
De nieuwe parochiekerk te Lisse met sacristie en pastorie.
Het inwendige der kerk, in de trant ener vroeg-Christelijkc „basilica".
Volgende week inwijding door Haarlems bisschop
Op Vrijdag 22 Augustus zal de consecratie plaats heb
ben van de derde parochiekerk van Lisse, welke is toe
gewijd aan het Heilig en Onbevlekt Hart van Maria
(O. L. Vrouw van Fatima). De bisschop van Haarlem,
mgr. J. P. Huibers, zal de avond te voren feestelijk te
Lisse worden ingehaald. De kerkwijding zal aanvangen
Vrijdagmorgen te half 8, waarna te ongeveer half 10 de
plechtigheden openbaar worden met de wijding van het
hoogaltaar.
De nieuwe parochiekerk waarvan pastoor Jac.
Staadegaard de bouwheer is verrees onder architec
tuur van het architectenbureau Paardekoopcr—Barn-
hoorn te Lisse, onder supervisie van ir. Nico van der
Laan te den Bosch.
Agrarisch plan stuit op tegenstand
Het Egyptische kabinet heeft Maandagavond laat vergaderd en verschil
lende besluiten genomen van binnenlandse aard, die Dinsdagochtend vroeg
•zijn bekend gemaakt. Deze houden o.m. in, dat Cairo een nieuwe gouver
neur zal krijgen. Het is Abdel Hadi Ghazali, gouverneur van het Noorde
lijke deel van de Suez-kanaalzóne. Hij vervangt Kamel Gawisj, die na de
staatsgreep van generaal Naguib gevangen genomen werd.
Het Egyptische kabinet heeft voorts
besloten 180.000 ton suiker uit suiker
producerende landen in te voeren in
ruil voor katoen. Volgens een nieuw
rantsoeneringsstelsel zal elke inwo
ner van Egypte maandelijks 625 gram
ontvangen voor 7,5 piaster. De suiker
zal ook op de vrije markt verkocht
worden voor 10 piaster per 1,25 kg.
De distributie van bakolie zal ver
licht en er zullen lagere prijzen voor
groenten vastgesteld worden.
Een voorstel om de landeigendom
te beperken is ook overwogen, doch
er is geen besluit genomen. Een mi
nister zeide na afloop van de kabinets
vergadering, die door premier Ali
Maher werd voorgezeten, dat deze
kwestie een grondige studie vereiste.
Op dit punt lopen de inzichten van
generaal Naguib en van premier Ali
Maher uiteen. De generaal eist on
middellijk ingrijpende agrarische
hervormingen, waarbij de landeigen
dom in Egypte tot ongeveer 80 ha.
wordt beperkt.
Ongeveer 500 rijke voormalige
pasja's bezitten het grootste deel van
de 2.400.000 ha. bouwland van Egypte.
2 millioen personen bezitten gemid
deld ongeveer 0.16 ha. ieder. De land
loze boeren maken het grootste deel
uit van de 20 millioen zielen tellende
bevolking van Egypte.
Ali Maher is in tegenstelling tot de
generaal van mening, dat een derge
lijk hervormingsplan grondige voor
bereiding vraagt; hij wil het land niet
aan grote economische schokken
blootstellen. Een progressieve belas-
tingpolitiek is volgens hem de beste
manier om de levensstandaard om
hoog te brengen zonder 's lands eco
nomie in gevaar te brengen.
Faroek vindt het
te duur
Nicola Farace, de eigenaar van het
hotel op Capri, waar ex-koning Fa-
roek logeert, maakt zich zorgen over
de prijs, welke de ex-koning in reke
ning kan brengen.
Oorspronkelijk had hij 250.000 lire
per dag gevraagd, maar toen Faroek
dat te veel vond, verlaagde hij de
prijs met 50.000 lire per dag.
Faroek weigerde echter ook 200.000
lire per dag te betalen voor de appar
tementen en de tuin, die voor hem en
zyn gevolg gereserveerd zijn. Farace
wil nog 50.000 lire laten vallen in
dien Faroek spoedig betaalt, daar zijn
onkosten dagelijks stijgen. Sedert Fa
roek is aangekomen geeft hij gemid
deld 20.000 lire per dag uit voor wa
ter. Het eiland heeft geen drinkwa
terleiding en is aangewezen op aan
voer uit Napels. Farace koopt extra
kolen voor de boilers omdat Faroek
van zeer warme baden houdt.
Overigens leeft prins Faroek in
grote „soberheid". Maandag veror
berde hij voor zijn ontbijt tien eieren.
Na vijf zacht gekookte eitjes naar
binnen te hebben gewerkt veegde de
cx-koning zijn,kin af en riep zijn
kellner. „Ze zijn zeer goed", zei hij,
„maak er nog vijf klaar". Hij voegde
er, zachter, aan toe: „Ik houd van
eieren". Zijn ontbijt omvatte verder
toast, marmelade, boter en een grote
kop koffie.
ONTPLOFFING IN OOSTZEE
BADPLAATS.
Het afgelopen weekeinde is in de
Oostzeebadplaats Ahlbeck (Sowjet-
zóne) een vrachtauto met gascylin-
ders in de lucht gevlogen. Naar oog
getuigen melden, zijn de chauffeur
en zijn vrouw, alsmede negen kinde
ren, die om de auto heen stonden,
gedood. Zeventien kinderen en twee
volwassenen werden zwaar gewond.
Het gas in de cylinders was be
stemd voor het vullen van kinder
ballons. Er zou een feest gehouden
worden ter gelegenheid van het hon
derdjarig bestaan van Ahlbeck. De
feestelijkheden zijn daarna afgelast.
WINKELS DICHT OP 15 AUG.
De Nederlandse Katholieke Mid
denstandsbond en de Nederlandse
Katholieke Bond van Handels-, Kan
toor- en Winkelbedienden hebben
gezamenlijk een oproep gericht tot
alle Katholieke ondernemers in het
middengroot en kleinbedrijf, op het
feest van Maria ten Hemelopneming
indien dit enigszins mogelijk is
hun winkel en bedrijf gesloten te
houden, om de viering van deze ver
plichte Zondag mogelijk te maken.
Het publiek wordt verzocht met
hun inkopen en bestellingen daar
mede rekening te houden en een
even principiële houding aan te ne
men als de zakenmensen die op de
ze feestdag sluiten.
JCovteEtje
Boeken zijn het venster, waardoor
men uitzicht heeft op de wereld.
