S)e£cid6eSon4cmt
Zweden gaan
terugschieten
De neergeschoten Zweedse
Catalina
Zweden schieten voortaan terug
Diplomatieke besprekingen
te Londen
Acheson neemt er ook aan deel
Indonesië zit zwaar in de zorgen
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VRIJDAG 20 JUNI 1952
43ste JAARGANG No. 12617
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
BREED
F\E „Nieuwe Rotterdamsche Cou-
rant" het toon-aangevende li
berale dagblad van Nederland is
bezig de balans op te maken van het
beleid, dat in de aflopende parlemen
taire periode, ja eigenlijk in de ge
hele zeven jaar sinds de bevrijding is
gevoerd.
Het blad geeft in het kort de ge
schiedenis van de kabinets-formatie
vóór en na de oorlog en vermeldt,
hoe de verbreding van de kabinetsba
sis in 1948 en in 1951 op aandrin
gen van prof. mr. Romme door de
socialisten „contre-coeur", met tegen
zin, werd aanvaard, waardoor zij blijk
gaven van „een te waarderen verant
woordelijkheidsbesef" bij de uitvoe
ring van „een onaangenaam beleid als
het noodprogram 1951" aldus de
Nieuwe Rott. Crt. Het kabinet, dat nu
op 't punt van aftreden staat, had
zowèl wat de zetelverdeling, als 't
program, als de persoonskeuze betreft
de instemming van de K.V.P., de P.
v. d. A., de C.H.U. en de V.V.D., ter
wijl de Anti-Rev. het program onder
schreven, doch bij de zetelverdeling
en de persoonskeuze tot geen verge
lijk konden komen.
IJET programma, dat dit kabinet
**van bijna volledige nationale
saamhorigheid kreeg uit te voeren,
was een nood-programma in de nood
toestand, ontstaan tengevolge van de
onverhoedse inval in Korea en het
plotselinge zich bewustworden in de
vrije wereld van een geweldige oor
logsdreiging. Men sust zichzelf in
slaap indien men denkt, dat deze oor
logsdreiging geweken is. De afweer
der vrije volkeren, welke hun vrede
en vrijheid beschermen moet, vor
dert gestadig. De zware last, welke
deze afweer-bewapening op ons land
heeft gejegd, zal het volk moeten op
brengen in het afgelopen en in de
volgende 3 jaar. Dat kost milliarden.
Het heeft geen zin tenzij "men de
dekens over zijn hoofd trekt dit te
verbloemen, terwijl het ook goed is er
aan te herinneren, dat Nederland nog
steeds bezig is onder de gevolgen van
de afgelopen oorlog uit te kruipen,
hetgeen slechts kan geschieden door
nationale inspanning en nationale
zelfbeheersing.
Keren we nu terug tot de balans,
welke de Nieuwe Rotterdamse Cou
rant opmaakt van het in de 7 magere,
na-oorlogse jaren gevoerde beleid.
Het blad besluit zijn politieke be
schouwing aldus:
Wij blijven dan ook nog steeds
van mening, dat de grondslag van
een samenwerking mede met de
socialisten de best mogelijke was,
welke in het licht van de ingewik
kelde en moeilijke Nederlandse par
tijverhoudingen en gelet op 's lands
belang bereikbaar was. Daarbij
dient men te bedenken, dat de ver
antwoordelijkheid voor de noodza
kelijke herstel-arbeid op zo breed
mogelijk vlak gedragen moest wor
den. Dit klemt des te meer, omdat
bij deze partijpolitieke formatie de
verheugende samenwerking tussen
arbeiders en werkgevers op sociaal-
economisch gebied, waarvan de
Stichting van de Arbeid de expo
nent is, geheel aansloot. In dit ka
der is een verdeling van politieke
en maatschappelijke verantwoorde
lijkheid mogelijk gebleken, welke
de sociale rust heeft geschapen,
waaraan wij voor onze herstelar-
beid zo nodig behoefte hadden. Ve
len, die op de politieke grondslag
van de na-oorlogse kabinetten cri-
tiek hebben, verliezen dit meestal
uit het oog, doch ten onrechte. Na
de oorlog immers bleken politieke
en maatschappelijke vraagstukken
een zo sterke onderlinge samen
hang te vertonen, dat de aard der
politieke samenwerking niet meer
los van de maatschappelijke ont
wikkeling mocht worden gezien.
Hetgeen de N. R. Crt. schrijft, is een
ons welkom bewijs van hetgeen wij
gisteren schreven, namelijk dat de
moderne liberalen vaak een voor
beeldig sociaal gevoel aan de dag
leggen. Voorbeeldig inderdaad, want
sommige Katholieke kringen kunnen
aan deze breedheid van geest en deze
onbevangen kijk op de verdiensten
van politiek-andersdenkenden een
verfrissend voorbeeld nemen.
Men behoeft waarlijk niet alles te
beamen, wat de regering doet, om
waardering te hebben voor haar on
dankbare taak, evenmin als men als
zoete jongetjes alles in de K.V.P.
behoeft te slikken en te prijzen en
toch trouw kan blijven aan, zoals
mr. Steenberghe onlangs schreef:
„ónze K.V.P."
WANNEER men over enige, nog
maar geringe, zelfkennis be
schikt, zal men geneigd zijn toe te ge
ven, dat de ingewikkelde samen
hang van sociale, economische en fi
nanciële problemen en de lands
regering moet al deze problemen als
één geheel bezien de beperkte ge
zichtskring van een normaal ontwik
keld man te boven gaat.
Die kiezers zijn van vooringeno
menheid niet vrij te pleiten, die, wan
neer de groot-industrieel mr. Regout
in een met cijfers en feiten toege
lichte rede van minister Lieftinck
zegt, dat deze:
„het belang van de openbare finan
ciën op uitnemende wijze heeft ge
diend, evenals aan deze minister
de eer toekomt, dat na de bevrijding
het geldwezen voor ineenstorting
is behoed",
dan toch hun minachting niet onder
stoelen of banken steken, en ook niet
te bekeren zyn als de Christ.-Hist.
financiële specialist mr. Pollema als
zijn zienswijze geeft:
„dat eigenlijk het financieel beleid,
dat op dit ogenblik een kundige
minister van Financiën zou moeten
voeren, in feite nooit zo heel veel
kan verschillen van het met name
het laatste jaar door minister Lief
tinck gevoerde beleid.... Geen
enkele minister zou het nog kunnen
stellen zonder tal van die maatre
gelen, die wel min of meer een so
cialistisch karakter dragen, maar
die toch momentelijk nog niet kun
nen worden gemist vanwege de on
vrijheid van handelen, waarin
noodgedwongen de Ned. regering
verkeert door de internationale om
standigheden en de dikwerf dis
criminerende maatregelen van an
dere landen."
Dergelijke verklaringen van des
kundigen over het algemeen beleid
welke een critiek op de details daar
van geenszins uitsloot manen de
kiezers toch tot voorzichtigheid in het
vellen van een oordeel.
r\E „Econom. Statistische Berich-
ten" van 11 Juni jl.l. geven in een
drietal doorwrochte beschouwingen
De Zweedse vloot en luchtmacht hebben order gekregen om terstond het
vuur te openen, indien zij op de Oostzee worden aangevallen. Deze maat
regel volgde op een uitwisseling van protestnota's tussen Stockholm en
Moskou over het neerschieten van een Zweeds Catalina-reddingsvliegtuig
door Russische straaljagers op Maandag jl. Terwijl Zweden zich eigener be
weging heeft verontschuldigd voor een onbedoelde schending van Russisch
gebied door een Zweedse Catalina-vliegboot op Vrijdag 13 Juni, heeft Rus
land nog niet geantwoord op het Zweedse protest tegen het neerschieten van
de andere Catalina-vliegboot.
OOK DE DAKOTA
NEERGESCHOTEN
Politiedeskundigen hebben een
l rubberboot, afkomstig van de sinds
Het veto-recht van
de Bondsraad
- I De commissie van buitenlandse be-
een overzicht van zeven jaren loon-1 teeklci van de Westduitse
en prijspolitiek, zeven jaren werk-1 Bondsraad heeft eenstemmig een re-
gelegenheidspolitek, zeven jaren solutie goedgekeurd, waarin zij de
schuldpolitiek. Het is leerzaam ken- j Raad competent acht de conventies
nis te nemen van de veelheid der
problemen, welke zich voordeden en
voordoen en het is zeer raadzaam de
kalme, bezadigde toon te proeven,
welke deze deskundigen bezigen. Dit
is wat anders dan kiezers-krantjes-
lectuur! Er is niemand, die de zeer
grote bekwaamheid van de minister
van Economische Zaken, prof. dr. Van
den Brink in twijfel trekt ofschoon
men wel eens over het hoofd ziet, dat
hij mede en in niet geringe mate ver
antwoordelijk is voor het gehele re
geringsbeleid maar het is altijd de
minister van Financiën, die als hoofd
van Jut dienst doet. Daarom kan het
weer geen kwaad uit de nuchtere
„Econ. Stat. Berichten" aan te halen:
„Het is slechts zeven jaar gele
den, dat de in Nederland aan het
bewind komende Regering gecon
fronteerd werd met een overheids
schuldpositie, die iii het licht van
de vermogens-verhoudingen, waar
mede men hier te lande vertrouwd
was, uiterst ongunstig mocht wor
den genoemd(p. 450). Over
ziet men het geheel der verhoudin
gen op 't stuk van de staatsschuld
ontwikkeling, dan kan men zich
niet aan de indruk onttrekken, dat
de oplossing der problemen tot een
gunstig resultaat heeft geleid. De
Minister heeft hier stellig van een
scherp inzicht in de verhoudingen
en mogelijkheden en van een grote
beleidskracht blijk gegeven." (p.
454).
Deze aanhalingen, het zij grif toe
gegeven, zijn met vooropgezette een
zijdigheid gekozen, doch deze eenzijdig
heid verhindert toch niet tot de slot
som le komen, dat het aan te raden
is zowel met lofprijzing als met cri
tiek wat zuiniger te zijn. Wanneer
men er steeds op uit is de regering
af te kammen en er niets geen goeds
in te zien, vervalt men in een an
dere eenzijdigheid, welke onze een
zijdigheid „pour besoin de la cause"
rechtvaardigt.
De leuze zij niet: zo'n slechte rege
ring hebben we nooit gehad!
Evenmin: zo'n uitnemende regering
hebben we nooit gehad!
Maar wel verdient deze regering,
die zeven jaar in een noodtoestand het
land kop-op boven water hield, de
erkenning een verantwoording te
hebben getorst, welke menigeen niet
zou kunnen dragen.
van Bonn en het verdrag voor een
Europees leger te behandelen, on
danks alle door kanselier Adenauer
voor de commissie aangevoerde argu
menten.
Enkele uren tevoren had de juri
dische commissie van de raad een
zelfde resolutie aangenomen. Vton-
daag (Vrijdag) zal de Raad met de
bespreking dezer onderwerpen be
ginnen. Het debat, zo zegt men, zal
slechts bestaan uit een reeks verkla
ringen der vertegenwoordigers der
landsregeringen over het standpunt
vani hun regering.
Zoals men weet is de vraag, of de
Bondsraad (Eerste Kamer) het recht
heeft een besluit van de Bondsdag
(Tweede Kamer) inzake deze kwes
ties te corrigeren, van groot belang.
Adenauer beschikt n.l. wel over een
meerderheid in de Bondsdag, maar
niet in de Bondsraad.
Nader wordt gemeld: De West
duitse Bondsraad heeft Vrijdagmor
gen eenstemmig de mening uitge
sproken, dat de Europese verdragen
in alle punten door hem zullen moe
ten worden goedgekeurd. De verte
genwoordigers der landen staan daar
mee op de uitoefening van hun veto
recht over de verdragen. Zij hebben
zich daarmee geplaatst tegenover de
regering, die bij monde van
Adenauer verklaard had, dat zij
slechts enkele onderdelen der ver
dragen aan het vetorecht vian de
Raad wilde onderwerpen. Het ge
schil zal nu waarschijnlijk door het
Staatsgerechtshof moeten worden
opgelost.
De bondraad heeft voorts de me
ning uitgesproken, dat met de rati
ficatie der verdragen zal moeten
worden gewacht totdat het Staatsge
rechtshof een uitspraak zal hebben
gedaan over de grondwettelijke toe
laatbaarheid ervan.
De vertegenwoordigers der landen
zullen hun mening over de inhoud
der verdragen zelf eerst vastleggen,
nadat deze door de Bondsdag zijn af
gehandeld.
Het besluit van de bondsraad be
tekent een verdere moeilijkheid voor
Adenauers pogingen, de verdragen
nog in Augustus te doen ratificeren.
Ondanks een tweede poging is de
kanselier er nog niet in geslaagd de
meerderheid van de Bondsdag voor
dit doel te bewegen tot een uitstel
van de parlementaire vacantie. De
Bondsdag zal over het tijdschema der
ratificatie volgende week Donderdag
opnieuw beraadslagen.
JCafteEuewieuutew aan het w&iH
zonden, waar men zal pogen na te
gaan, of de Dakota werd neerge
schoten dan wel op andere wijze
verongelukte.
Volgens A.P. zou dit onderzoek al
hebben aangetoond, dat de Dakota
inderdaad is neergeschoten, zonder
dat hiervan overigens een officiële
bevestiging werd gegeven.
De hoop op berging van het wrak
der Dakota neemt intussen af, om
dat onderzeese stromingen en slecht
weer het buiten bereik van duikers
en mijnenvegers hebben gebracht.
Het ligt 20 m diep voor de kust van
Gotland.
De Russische minister van Buiten
landse Zaken, Wysjinsky, heeft gis
teravond een nota overhandigd aan
de Zweedse ambassadeur te Mos
kou, zo meldt het Russisch persbu
reau Tass.
Daarin houdt de Sovjetregering
staande, dat de Catalina over Rus
sisch gebied had gevlogen en het
eerst geschoten had.
Cheston Newhall, directeur van de
„Babb Company" in Canada, heeft
te Montreal verklaard, dat de neer
geschoten Zweedse Catalina er een
is van drie voormalige patrouille
vliegtuigen van de Canadese lucht
macht, die in 1948 aan Zweden zijn
verkocht. Zij waren tevoren van de
militaire uitrustihg ontdaan en uit
gerust als opsporings- en reddings
vliegtuigen, zulks op verzoek van de
Zweedse regering. Het was „bela
chelijk aan te nemen, dat zulk een
vliegtuig een schot zou kunnen los
sen".
Intriges om
koning Talal
Volgens uit Amman te Damascus
ontvangen berichten vertrekt de Jor
daanse minister-president Aboe el
Hoeda Tawfiq de volgende week
naar Zwitserland, teneinde te trach
ten koning Talal te overreden in Zwit
serland of te Amman in een zieken
huis te gaan.
Op weg naar Zwitserland zal de
minister-president te Damascus be
sprekingen voeren met Syrische rege
ringspersonen.
De minister-president van Irak,
Noeri al Said, is Donderdag per vlieg
tuig uit Rome te Genève aangekomen
en onmiddellijk per auto naar Lau
sanne Vertrokken. Naar verluidt zal
ook hij een onderhoud hebben met
koning Talal.
De portier van het college Rol
due te Kerkrade, de heer Sjang Derix,
is t.g.v. zijn gouden ambtsjubileum
onderscheiden met de Pauselijke
derscheiding -
tifice".
AUeuuie muntbiljetten aan f 2.50
Binnenkort zal de Nederlandse Bank nieuwe muntbiljetten van twee en
een halve gulden uitgeven. Deze nieuwe biljetten, die wat de versieringen
betreft overigens niet verschillen van de muntbiljetten van een gulden,
worden uitgevoerd in donkerblauw op grijze achtergrond. Het blauwgrijze
papier, waarvan de biljetten worden vervaardigd, vertoont bij doorzicht
over het gehele oppervlak een watermerk van kubussen. De afmetingen
zijn gelijk aan die van 't bestaande model t.w. 60 x 114 mm. De voorzijde is
uitgevoerd in donkerblauwe kleur op een grijze achtergrond, de linkerhelft
vertoont de afbeelding van H. M. de Koningin, terwijl op de rechterhelft
de waardeaanduiding 2^, de handtekening van de minister van financiën
prof. mr. P. Lieftinck om de dagtekening 8 Aug. 1949 voorkomen. Onderaai)
in de rand zijn de woorden „twee en een halve gulden" en „wettig betaal
middel" in wit uitgevoerd. De achterzijde is uitgevoerd in donkerblauw en
grijs. In het midden staat de waarde-aanduiding 2*4 in een ruitvormig
schild. De waarde-aanduiding 2*A komt verder voor in de linker boven en
de rechterbenedenhoek. Het serienummer komt tweemaal voor. De rand
bevat in van groot tot klein verlopende letters de woorden „twee en een
halve gulden", „muntbiljet Nederland" en „wettig betaalmiddel uitgegeven
krachtens de koninklijke besluiten van 5 Februari 1943 en van 18 Mei 1945."
De Britse hoofdstad is de tweede helft van deze week en de volgende weck
het centrum van belangrijke diplomatieke rendez-vous. Een der belang
rijkste ontmoetingen van de komende dagen is wel die tussen minister
Acheson (die Maandag in de Britse hoofdstad verwacht wordt) en „Mr. X.",
George Kennan, thans ambassadeur der Ver. Staten te Moskou en een der
beste kenners van Rusland. Daarnaast zal Acheson confereren met zijn
Britse ambtgenoot Eden, terwijl later in de week de Franse minister van
Buitenlandse Zaken Robert Schuman zich ook nog bij het diplomatieke
gezelschap zal voegen. Op het ogenblik voert minister Eden inmiddels be
langrijke besprekingen met de Britse diplomatieke vertegenwoordigers In
het Nabije Oosten.
WERELDSITUATIE ONDER DE
OGEN GEZIEN.
Minister Acheson zal Dinsdag reeds
zijn besprekingen met Eden beginnen.
■Met minister Schuman, die Donderdag
„Pro ecclesia et pon-1 of Vrijdag wordt verwacht, zal men
de algemene wereldsituatie onder
Het Nederlandse Rijkskabelschip „Poolster" en het Deense kabelschip
„Eduard Svenson" werken nabij de Ierse kust gezamenlijk aan de vernieu
wing voor het eerst sinds twintig jaar van de eerste vijf mijl van drie
Frans Atlantische kabels en van twee kabels naar Penzance in Cornwall.
De „Poolster" aan de Zuid-Oostkust van Ierland. Op de achtergrond Va-
lentia. Inzet: kapitein Neutegom uit Amsterdam.
Financiële positie is somber
In een avondvergadering, die tot kwart voor elven duurde, heeft het Indo
nesische parlement Donderdagavond besloten, de Indonesische regering ge
legenheid te geven, het regeringsprogramma uit te voeren Dit geschiedde
door het aannemen van een motie van het lid I. J. Kasomo van de partij
katholik, waarin een uitspraak werd gevraagd van het parlement. De
motie werd aangenomen met 12 tegen 5 stemmen. Tegen stemden de frac
ties van de Partai Moerba en van de sarekat kerakjatan Indonisië. Vóór de
stemming begon, hadden de fracties van de partai Indonesia raya, de Fraksi
demokrat, de Fraksi progressief en enkele partijlozen de zaal verlaten
Een onderzoek naar de stand van
zaken van de laatste jaren kan niet
anders dan een teleurstellend beeld
geven, aldus begint de gisteren eer
der op de dag door premier Wilopo
voorgelezen regeringsverklaring, die
antwoord geeft op de veelal critische
vragen van tientallen parlementsle
den.
De laatste jaren hebben ons niet
dichter bij de verwerkelijking van
idealen inzake nationale economie,
volkswelvaart, democratisch bestuur,
regionale autonomie en dergelijke
gebracht. De financiële positie van
het land is ernstig en somber.
De stemmen van hen, die radicale
stappen vragen, zijn toegenomen,
maar de regering zal in vele geval
len niet aan de gekoesterde verwach
tingen kunnen voldoen. Veel kan
worden gedaan, aldus het antwoord,
indien de aandacht wordt geconcen
treerd op bepaalde kwesties en de
regering heeft, door een beeld van
de toestand te geven, willen aanto
nen, dat de mogelijkheden voor het
uitvoeren van idealistische herzie
ningen beperkt zijn.
Vandaar, dat de regering zich zal
ogen zien.
Volgens de diplomatieke correspon
dent van de „Times" ligt het niet in
de bedoeling qen speciale internatio
nale kwestie aan te snijden, maar wel
is het zo goed als zeker, dat de drie
ministers zich zullen bezighouden met
het Westelijk antwoord aan Moskou,
dat nog steeds niet gereed is en waar
omtrent nog zekere meningsverschil
len tussen de Westelijke Drie bestaan,
al zjjn zij het over de grote lijnen
wel eens.
Bij deze besprekingen zal stellig
van groot belang zijn. wat Acheson
van Kennan zal vernemen. Deze laat
ste, die Zaterdag via Berlijn te Bonn
arriveert, en vandaar begin volgende
week naar Londen doorreist, is wel
bij uitstek de man, die de Ameri
kaanse minister zal kunnen inlichten
over de jongste ontwikkelingen in de
Russische politiek en de motieven ach
ter de wisseling van Sovjet-ambas
sadeurs te Londen en Washington.
WEER DE COLORADOKEVERS.
Volgens het Oost-Duitse persbureau
ADN heeft de Oost-Duitse politie ver
klaard, dat een Amerikaans straal
vliegtuig, komend uit de richting
Helmstedt, deze week dozen met co
loradokevers heeft uitgeworpen bo
ven de plaatsen Beendorf en Schwa-
nefeld in Saksen-Anhalt. Boeren had-
bepalen tot het practische werk. Er
moet rekening worden gehouden met
de beperkte vermogens, onder meer
ten aanzien van de deskundigheid
van het personeel.
De regering is van oordeel, dat de
onderhandelingen met Nederland
moeten worden voortgezet. De tot m i.QU-
dusver gevoerde discussies hebben cjen dit echter gezien en onmiddellijk
np ïnnriilf tmtrowon ir\ n/nrrH no^aciA
maatregelen genomen zodat er geen
schade werd berokkend aan de aard
appeloogst.
de indruk gegeven, zo wordt gezegd,
dat ook de Nederlanders de Unie zin
loos achten.
De regering is thans in staat te
verklaren, dat inzake de hulpverle
ning een goed resultaat binnen haar
bereik komt. De nieuwe overeen
komst heeft geen betrekking op de
pogingen van de regering om de zeer
nodige wapens te verkrijgen.
De regering is van plan een con
sulaat-generaal in Japan te openen,
„om de bestaande handelsbetrekkin
gen aan te houden".
De plaatsvervangende voorzitter
van het parlement heeft nog ver
klaard, dat de Australische bezwa
ren tegen absorptie van het door de
Nederlanders beheerde gebied door
Indonesië „onethisch" zijn.
AUDIëNTlE BISSCHOP VAN
HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem zal Dinsdag 24 en Woensdag 25
Juni a.s. geen audiëntie verlenen.
JCowceCtje
Opvoeden is wekken, wat slaapt,
met sneeuw wrijven, wat bevroren is
en afkoelen wat brandt.
