8)e CcidieSoivtcmt Ktdne. SiakiA Blokkade van radio-station opgeheven Het weerspannige gevangenenkamp Ma&&adeq, en zijn 3ietzi&cfi& o£ie De geheimen van het kippenhok Beraadslaging der Grote Drie Korea en de „koude oorlog" 5)e >cuöt ap Jiaje waidt fiewietd Jiameitje Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DINSDAG 10 JUNI 1952 43ste JAARGANG No. 12608 Het verraderlijke kippenhok Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs 0.47 p. w., f 2.— p. mnd., f 6p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes t 1.50 STUDIEFONDSEN TENEINDE meer accent tussen Rijk en Provincie inzake het verstrek ken van studietoelagen in het alge meen te bevorderen, zijn reeds ver leden jaar besprekingen gevoerd tus sen vertegenwoordigers van het Mi nisterie van Onderwijs en van de verschillende provincies. Dit is een zaak, welke meer de aandacht ver diént dan zij tot nu toe heeft gehad. Vooral in de niet-Westelijke provin cies leeft deze zaak veel sterker, om dat men daar verder verwijderd leeft van de centra der universiteiten en men daar dus meer te maken heeft met het probleem van jongeren met grote natuurlijke aanleg en bijzon dere gaven, die niet verder kunnen studeren. Het zijn deze jongeren, die niet in de financiële omstandigheden verkeren om huni verdere studie door hun ouders 'bekostigd te zien en zo dreigen er krachten verloren te gaan, die het land vooral nu bij zijn her opbouw zeker niet zal mogen ver- waarlozem Juist waar dit probleem in het Oos ten en Zuiden des lands sterker leeft dan in het Westen, waar de univer siteiten in vele gevallen dicht ge noeg bij de hand zijn, zijn daar het eerst de studiefondsen gesticht, die tenminste voor een deel in dergelijke gevallen kunnen voorzien. Zo be staan er reeds studiefondsen in Friesland, Drente, Overijsel, Gelder land, Utrecht, Limburg en Noord- Brabant. En dan doet het toch wel erg vreemd aan om van een ge brek aan sociaal gevoel ti gevoel voor de toekomst van ons land niet te spreken dat noch in Zuid-Hol land noch in Noord-Holland van zulk een studiefonds sprake is. In Zuid- Holland is het stichten van een stu diefonds een punt van bespreking geweest, doch vooralsnog zonder re sultaat. Eerst bij het opstellen van de provinciale begroting voor 1953 zal dit punt opnieuw ter sprake komen. In de provincies Groningen, Noord- Holland en Zeeland bestaan derge"- lijke fondsen niet; de provincie Noord-Holland heeft zelfs verklaard niet van plan te zijn om tot het ver strekken van toelagen over te gaan. DIT nu achten wij zeer diep te be treuren. Een land, dat zo geha vend uit de oorlog is gekomen als ons land, kan zich toch moeilijk de weelde veroorloven om na al het materiële verlies ook nog de geeste lijke krachten te verwaarlozen, die in potentie in ons volk aanwezig zijn en die wij maar al te hard nodig zul len hebben op allerlei terrein om in de toekomst te kunnen herwinnen wat wij door de oorlog hebben ver loren. Ook in Noord- en Zuid-Holland zal men niet dcunnen volhouden, dat er geen begaafde jongeren zijn, die door financiële omstandigheden niet in staat zouden zijni de studie te maken en te voltooien, waarop zij krach tens hun aanleg recht kunnen doen gelden. Het Zuiden heeft dit beter begre pen. Daar vooral in Limburg werken de studiefondsen uitstekend en worden tal van jongelieden voor uit geholpen, die aniders niet in de gelegenheid zouden zijn om te stu deren. Dat is op de eerste plaats een landsbelang en daar begrijpt men dat belang blijkbaar beter dan in het Westen. Dat minister Rutten een coördina tie tot stand heeft gebracht tussen fondsen en het Rijk is juist, omdat dit voor een goede werking van deze fondsen onontbeerlijk is, aangezien Rijk, provincies en in sommige ge vallen ook gemeenten elk voor zich en met weinig onderling contact toe lagen verstrekken voor de verschil- Walter Soeley, die optreedt in het „Madison Square Boys club Circus in New York", blaast geheimzinnige tonen door zijn pijp en bezweert daarmee zijn „gevaarlijke slang" als een heuse fakir. De kleine Orpheus heeft echter meer van een „faker" dat is in zijn landstaal een kleine jokkebrok dan van een fakir. Want zijn „slang" is niets anders dan ten kunstig met ijzerdraad omspon nen koord met een goed getekende slangenkop. Maar hoe dan ook, de jonge fakir is een voortreffelijke kleine acteur en zijn instrument be speelt hij heel welluidend en met kinderlijke charme. De grootste scepticus ontdooit als het aardige kereltje in het circus zijn „gevaar lijk nummer" maakt en met lokkende tonen zijn „slang" betovert. lende opleidingen. Zonder deze coör dinatie komt men tot gevallen als deze, dat een jongeman een toelage had aangevraagd bij het Rijk voor de studie aan een kweekschool voor de opleiding tot onderwijzer. Op grond van bepaalde normen kon aan belang hebbende geen toelage worden ver strekt, waarna deze jongeman bij een provinciaal studiefonds om steun aanklopte met het gevolg, dat hij van dat fonds een grotere toelage ontving dan hij, ook indien hij aan de normen zou hebben voldjaan, vani het Rijk zou hebben ontvangen. DIT is een aspect van deze zeer be langrijke zaak. Een ander aspect is hoe deze zaak in het algemeen het best zou kunnen worden geregeld. Het is nu zo, dat het Rijk reeds grote sommen aan studietoelagen uitgeeft en dat valt alleen maar tae te jui chen. Maar daarnaast mag worden verlangd, dat deze toelagen zo wor den verstrekt, dat zij naar alle waar schijnlijkheid het hoogste rendement opbrengen en tevens, dat zij niet worden onthouden aan jongeren, die daarop krachtens hun aanleg het meeste recht kunnen doen gelden. Uit welk milieu deze dan ook komen. Dit kan alleen als men werkt vanuit de kleinste mogelijke gemeenschap, als men reeds vanuit de gemeente of dernoods vanuit de wijk de jongeren bijeenzoekt,die hierop voor in aanmer king komen. Begint men direct bij provincie of bij Rijk, dan zullen er nog altijd jongens zijn, die ofwel de weg niet weten of door de moeilijker weg naar hogere regionen zullen worden afgehouden van wat hun be lang vraagt. Dat gevaar zal niet bestaan als de kleinste gemeenschap, waaruit de be gaafde jongeman voortkomt, zijn be lang reeds ter harte neemt. Het zul len dus de gemeenten moeten zijn, waar men met de selectie zal moeten beginnen en dan zijn het alweer de gemeenten in het Oosten en het Zui den, waar men dit het eerst heeft in gezien. Hierbij zal ongetwijfeld de kwestie van het recht der ouders om de hoek komen kijken. De socialisten staan immers op het standpunt van kosteloos onderwijs. Onderwijs door de staat. De katholieken beroepen zich op het recht en op de verant woordelijkheid van de ouders om de richting te bepalen, waarin hun kin deren zullen worden opgevoed. Een algehele financiering van het onder wijs door de overheid zou het gevaar kunnen scheppen, dat met de verant woordelijkheid ook de invloed van de ouders op het onderwijs, dat is de opvoeding van de kinderen te loor zou gaan. Dat nu wenst men aan katholieke zijde niet. Maar dat neemt de Staat niet de plicht uit de hand er tegen te waken, dat er geen poten tiële krachten in de jeugd, die door hun natuurlijke aanleg voor verder studie in aanmerking komen, voor het land verloren zouden gaan. Daarom valt de coördinatie die mi nister Rutten op het oog had te prij zen. Maar dan moet deze coördina tie ook de gemeenten omvatten, die deze jongeren herbergen. De toe komst van ons geschonden land eist, dat er geen enkele kracht verloren Personeel moet speciale pas hebben Het Britse militaire cordon om het Russische radiostation in West-Berlijn is vanmorgen opgeheven, maar het Duitse personeel zal voortaan een pas moesten hebben om zich door de Britse sector naar het radio-gebouw te kunnen begeven. De maatregel is bedoeld als represaille voor de door de communisten aan de inwoners van West-Berlijn opgelegde verplichting, zich van passen te voorzien voor een «ezoek aan de Oostelijke zóne van de stad. Intussen houdt de stroom van dooi de Russische maatregelen veront ruste Oostduitsers naar het Westen aan, ondanks verscherpte Oostduitse grensbewaldng. Coburg heeft in drie dagen meer dan duizend vluchtelin gen opgenomen. NA ONTRUIMING DER ENCLAVES. Hiermede is dus een eind gekomen aan de blokkade van de Russische zender in de Britse sector, die juist een week geduurd heeft. Generaal Coleman, de Britse commandant te Berlijn, heeft aan de bewakingstroe pen opdracht gegeven, de prikkel draadversperringen te verwijderen. De Russische bewakingstroepen kunnen het gebouw thans weer on gehinderd betreden. De opheffing van de Britse blok kade komt na de berichten, dat de Russen en de Oostduitsers een eind hebben gemaakt aan hun hinderlij ke maatregelen tegen kleine randge meenten van Berlijn, die tot de Wes telijke sectoren behoren, maar op Oostduits gebied liggen. John MacCloy, de Amerikaanse hoge commissaris in West-Duitsland, heeft Zondagavond gezegd, dat de Westelijken vastbesloten zijn Ber lijn te houden en er te blijven. Twee jaar Korea Offensief als verjaardaqsviering Eind Juni zal de tweede verjaar- dag van het uitbreken van de oorlog op Korea herdacht kunnen worden. Zullen de Chinezen deze dag „vie ren" met een nieuw offensief? De" rode legers hebben de laatste tijd nieuwe versterkingen ontvan gen van ten minste drie Chinese le gers, die in de buurt van Sjanghai, Kanton en Hongkong zijn opgeleid en nu gereed staan aan een nieuw offensief deel te nemen. De communisten beschikken nu ook over grote hoeveelheden prima artillerie, hoofdzakelijk van Russisch fabrikaat. Reeds hebben zij de laat ste dagen kleine proefaanvallen ge daan en er worden over het alge meen meer gevechtsactiviteit en pa trouille-acties van het front gemeld. Maar generaal James Van Fleet, de opperbevelhebber van het UNO- leger op Korea, heeft gisteren ge waarschuwd, dat zijn troepen meer dan ooit paraat zijn om „iedere dwa ze aanval van de vijand af te slaan". „De uitrusting en het moreel van de UNO-troepen zijn van dien aard, dat men bijna een aanval zou wensen", aldus Van Fleet. WEER EEN AFDELING GESCHEIDEN Vandaag is het in de gevangenis op het eiland Koje tot nieuwe ongeregeld heden gekomen, toen zesduizend gevangenen een bevel, zich in groepen van 150 uit de afdeling 76 te begeven, niet opvolgden. Eén Amerikaanse soldaat kwam om het leven, dertien soldaten werden gewond. Van de gevangenen kwamen 32 om het leven en werden 85 gewond. Bij de gevangenen vielen de meeste slachtoffers door de hand van leiding gevende mede-gevangenen. De operatie werd uitgevoerd door Amerikaanse en Ned. manschappen. De manschappen der V.N. maak- over. ten gebruik van traangas en hand-1 De militairen vonden een twaalf granaten en rukten op, door tanks meter lange tunnel, met triplex af- gesteund, de bajonet op het geweer,1 gezet, die naar een aangrenzende af- om de gevangenen in kleiner een- deling voerde, benevens een volledig heden te verdelen. Om 8 uur plaatselijke tijd meld den de officieren, dat ongeveer vier duizend gevangenen waren overge bracht. De gevangenen staken hun eigen voorraden benzine en petro leum in brand. De gebouwen vlogen met geweldige ontploffingen de lucht in. Toen de operatie om over half ne gen geëindigd was, waren 32 gevan genen om het leven gekomen. Kolonel Lee Hak Koe, een lid van het gevangenencomité, die voor de operatie het bevel van generaal Boatner had gekregen de gevange nen rustig uiteen te laten gaan, gaf zich tegen het eind van het gevecht Stille Oceaan was niet stil telefoonschakelbord ontvangtoestel. en een radio- Het oliegeschil Voor het Internationaal Gerechts hof in Den Haag, is de mondelinge behandeling der competentiekwestie in het Engels-Perzische oliegeschil begonnen. Dit geschil zelf is voor 't eerst voor het hof gebracht in Mei 1951, nadat de regeringen der beide landen er niet in geslaagd waren tot overeenstemming te komen over de nationalisatie van de „Anglo Iranian Oil Company". In Juli van dat jaar deed het hof een tussentijdse uit spraak, waarin aan beide landen werd opgedragen, de status quo te handhaven. Perzië heeft zich aan deze uitspraak niet gehouden, omdat het van mening was, dat het Hof in deze zaak niet bevoegd was.. Met deze aangelegenheid is giste ren een begin gemaakt. Eerst heeft de Perzische premier, Mossadeq, het standpunt van zijn regering uiteen gezet, waarna in de middag prof. Henri Rolin, de advocaat der Iraanse delegatie, zijn pleidooi hield. De competentie van het Hof is volgens Rolin, gebaseerd op de vrijwilligheid. Het Hof dient zich ex officio niet competent te verklaren, door toe passing van artikel 2 paragraaf 7 van het Handvest der V.N., daar de mate rie, die door de nationalisatie-wetten van 20 Maart en 1 Mei 1951 is gere geld, geheel tot de nationale compe tentie behoort en geen aangelegen heid kan zijn van interventie door welk lichaam van de V.N. dan ook. Voor het Internationaal Gerechtshof te 's-Gravenhage is Maandagmorgen de behandeling aangevangen van het Brits-Perzische oliegcschil. De Iraanse premier Dr. Mohammed Mossadeq in gesprek met de verdediger vaa de Perzische zaak, de Belgische professor Henri Rollin. Franse communisten in de kaart gekeken De ontdekking van geheime docurru^iten van de Franse marine ten huize van communistische vakbondsleiders in de havenstad Toulon zal de Franse autoriteiten vermoedelijk weldra in staat stellen, de communistische partij in hun land in staat van beschuldiging van spionnage ten behoeve van een buitenlandse mogendheid te stellen. In het kippenhok van een militante communist te Toulon zijn de bewijzen gevonden van een waarlijk onrustba rende activiteit der plaatselijke communisten, die naar men aanneemt ver takkingen heeft in andere havensteden van Frankrijk. Vijf communisten te Toulon zijn gearresteerd. De inval in het kippenhok stelde de Franse autoriteiten onder meer in het bezit van een rapport over het geheime marinelaboratorium van Brusc bij Toulon, waar nieuwe ra darinstallaties voor duikboot-afweer worden beproefd. Voorts kwam een kaart van de havenwerken van Tou lon aan het licht, een plan voor de sabotering van het gemeentelijke electriciteitsbedrijf, zomede bijzon derheden over militaire convooien naar Indo-China en richtlijnen voor Een woordvoerder van het Amerikaanse departement van Buitenlandse Zaken te Washington heeft medegedeeld, dat minister Acheson, die 22 Juni uit Washington naar Londen hoopt te vertrekken, in de Britse hoofdstad zal beraadslagen met zijn Britse en Franse collega's Eden en Schuman. Men verwacht, dat zij van gedachten zullen wisselen over de algemene., wereld situatie, waarbij vooral aandacht zal worden geschonken aan het vraagstuk Korea en het verloop van de „koude oorlog" in Europa. hadden ook overlegd met de West- duitse kanselier Adenauer. De uit werking van de tekst zou in Was hington geschieden. 0 Er zijn nog geen data vastgesteld voor de bezoeken, die Acheson aan Berlijn en Wenen denkt te brengen. De Amerikaanse minister van Bui tenlandse Zaken zal 25 Juni door het curatorium van de hogeschool van Oxford tot „doctor honoris causa" worden benoemd. Onderwijl bereiden vertegenwoor digers van de drie mogendheden te Londen het antwoord aan het Krem lin voor op de laatste Sowj et-nota over Duitsland. Van Franse en Ame rikaanse zijde zou een gemeenschap pelijk voorstel zijn ingediend. De Engelse afgevaardigde had een eigen voorstel. De drie ministers van Buitenland se Zaken zouden het eind Mei te Pa rijs eens zijn geworden over de hoofdlijnen van het antwoord. Zij Een hevige storm heeft Zondag de Stille Oceaankust van Guatemale ge teisterd. Millioenen bananenbomen zijn ontworteld en in de havens van San José en Champerico is grote schade aangericht. Op een onderne ming van de „United Fruit Compa ny" bevonden zich oorspronkelijk millioenen bananenbomen. Een groot gedeelte hiervan werd ontworteld door een hevige storm, de in Septem ber 1951 boven het zelfde gebied' woedde. Er bleven er zes honderd Manschappen van de verbonden strijdkrachten trekken met de bajonet op duizend over, deze vielen Zondag. het geweer de afdeling 602 van het krijgsgevangenenkamp op Koje binnen In de haven van Champerico zijn om de communistische vlaggen en propagandaborden, die door de oproerige verscheidene kleine schepen gezon-1 gevangenen waren aangebracht te verwijderen. De infanteristen zijn uitge- ken; er zijn evenwel geen slachtof- rust met gasmaskers; de soldaten op de tank zijn bewapend met sabels en fers te betreuren. 1 baseballbats. Koningin Zain dook onder Onder bescherming der politie Koningin Zain, de gevluchte ge malin van koning Talal van Jorda nië, heeft zich met drie harer kin deren onder bescherming gesteld van de Zwitserse politie en houdt zich, onder valse naam, verborgen „ergens in de omgeving van het Meer van Genève". De Zwitserse politie, die dit nieuws thans bevestigd heeft, bewaart echter de zorgvuldigste geheimhouding over koningin Zains verblijfplaats, totdat de verwarde politieke situatie in Jordanië is opgeklaard. Uit dit land kwamen vandaag berichten, dat ko ning Talal thans definitief zou zijn afgezet. Koning Talal zelf vehblijft nog steeds in Lausanne, maar er hangt een dichte sluier van geheimzinnig heid over de pogingen, die hij doet om zijn gemalin op te sporen. Koningin Zain is in 1934 met ko ning Talal gehuwd, uit welk huwe lijk vier kinderen zijn geboren. Zij is een dochter van koning Talals oom van moederzijde, wij'len emir Jamil ibn Nasser. In het begin van deze maand was zij naar Zwitserland ge gaan, waar koning Talal zich dan Zaterdag jl. bij haar zou voegen. De Zwitserse regering is maar weinig ingenomen met -het geval. Zij is niet onkundig van de politieke achtergrond van het conflict, dat zijn oosprong vindt in de anti-Britse ge zindheid van Talal. De anti-Britse groep in Jordanië, die Talal zo spoe dig mogelijk naar zijn land terug wil halen, schijnt echter in sterkte en invloed te worden overtroffen door de pro-Britse fractie, die de koning voorlopig liever in Zwitserland ziet. De adjudant van de koning, die per vliegtuig poolshoogte is gaan ne men in Amman, wordt deze week te Lausanne terug verwacht. Wellicht zal de verwarde toestand van het ogenblik dan enigszins worden opge helderd. het organiseren en leiden van een spionnagenet. Aangenomen wordt, dat nog meer communisten behalve de vijf gear resteerden bij het complot zijn be trokken, dje voorlopig door de mazen van het net zijn geslipt. De Franse contraspionnagedienst spoort hen op. Terwijl er nu 162 communisten te Parijs gevangen zitten onder verden king van inbreuk op de veiligheid van de staat, zijn de communistische leiders die nog op vrije voeten zijn overal in het land bezig documenten te verbranden of onder te duiken, in afwachting van eventuele nieuwe acties van de regering-Pinay, die er nu wel de schrik onder heeft. Nieuwe Oostduitse speldeprik Oost-Duitsland heeft Maandag zon der nadere toelichting langlopende contracten met Westberlijnse firma's betreffende de levering van steen kool en andere grondstoffen opge zegd. De betrokken Westberlijnse handelshuizen moeten voortaan da gelijks en voor elke wagon aange voerde grondstoffen, in plaats van over veel langere perioden en voor honderden tonnen tegelijk, betaler:. De directeur vani het Westberlijnse gemeentelijke vervoersstelsel Neu- becker verklaarde n.a.v. de nieuwe Oostduitse maatregel: „Dit is een ramp voor ons. Wij zullen twee maal zoveel moeten betalen voor het ver voer van deze grondstoffen uit Oost- Duitsland naar West-Berlijn". De Westberlijnse gas-, electriciteits- en vervoersbedrijven zullen door de maatregel worden getroffen. Geallieerde beambten zijn van me ning, dat dit een nieuwe Oostduitse stap is om een blokkade van West- Berlijn mogelijk te maken. Zij wijzen er op, dat een stelsel van dagelijkse verrekening, ook al is dit omslachtig en kostbaar voor zowel Oost- als West-Duitsland, het de Oostduitsers mogelijk zal maken om, indien zij dit wensen, een blokkade van West- Berlijn te beginnen, zonder dat zij te grote verliezen zouden lijden door het alsdan eventueel niet door West- Berlijn betalen van verschuldigde vracht voor reeds geleverde goede ren. Taft ligt 70 kies mannen voor Volgens de laatste, niet-of^iciële tellingen, kan senator Taft rekenen op 462, Eisenhower op 390 kiesman nen naar de nationale conventie van de republikeinse conventie, die de candidaat voor het Amerikaanse pre sidentschap zal aanwijzen. Andere candidaten genieten de voorkeur van 130 kiesmannen en 211 hunner heb ben hun keus nog niet bepaald. Bij de democraten hebben 246 af gevaardigden naar de nationale con ventie vani deze partij zich uitgespro ken voor senator Kefauver, 86 voor zijn collega Russell en 85 voor Har- riman, de directeur van het Ameri kaanse programma voor hulpverle ning aan het buitenland. Als ge niet geroepen zijn tot grote dingen, wees dan getrouw in het kleine.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1952 | | pagina 1