8)e CcidieSoivtcmt
Ktdne. SiakiA
Blokkade van radio-station
opgeheven
Het weerspannige gevangenenkamp
Ma&&adeq, en zijn 3ietzi&cfi& o£ie
De geheimen van het kippenhok
Beraadslaging der Grote Drie
Korea en de „koude oorlog"
5)e >cuöt ap Jiaje waidt fiewietd
Jiameitje
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 10 JUNI 1952
43ste JAARGANG No. 12608
Het verraderlijke
kippenhok
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs 0.47 p. w., f 2.— p. mnd., f 6p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes t 1.50
STUDIEFONDSEN
TENEINDE meer accent tussen Rijk
en Provincie inzake het verstrek
ken van studietoelagen in het alge
meen te bevorderen, zijn reeds ver
leden jaar besprekingen gevoerd tus
sen vertegenwoordigers van het Mi
nisterie van Onderwijs en van de
verschillende provincies. Dit is een
zaak, welke meer de aandacht ver
diént dan zij tot nu toe heeft gehad.
Vooral in de niet-Westelijke provin
cies leeft deze zaak veel sterker, om
dat men daar verder verwijderd leeft
van de centra der universiteiten en
men daar dus meer te maken heeft
met het probleem van jongeren met
grote natuurlijke aanleg en bijzon
dere gaven, die niet verder kunnen
studeren. Het zijn deze jongeren, die
niet in de financiële omstandigheden
verkeren om huni verdere studie door
hun ouders 'bekostigd te zien en zo
dreigen er krachten verloren te gaan,
die het land vooral nu bij zijn her
opbouw zeker niet zal mogen ver-
waarlozem
Juist waar dit probleem in het Oos
ten en Zuiden des lands sterker leeft
dan in het Westen, waar de univer
siteiten in vele gevallen dicht ge
noeg bij de hand zijn, zijn daar het
eerst de studiefondsen gesticht, die
tenminste voor een deel in dergelijke
gevallen kunnen voorzien. Zo be
staan er reeds studiefondsen in
Friesland, Drente, Overijsel, Gelder
land, Utrecht, Limburg en Noord-
Brabant. En dan doet het toch wel
erg vreemd aan om van een ge
brek aan sociaal gevoel ti gevoel
voor de toekomst van ons land niet
te spreken dat noch in Zuid-Hol
land noch in Noord-Holland van zulk
een studiefonds sprake is. In Zuid-
Holland is het stichten van een stu
diefonds een punt van bespreking
geweest, doch vooralsnog zonder re
sultaat. Eerst bij het opstellen van de
provinciale begroting voor 1953 zal
dit punt opnieuw ter sprake komen.
In de provincies Groningen, Noord-
Holland en Zeeland bestaan derge"-
lijke fondsen niet; de provincie
Noord-Holland heeft zelfs verklaard
niet van plan te zijn om tot het ver
strekken van toelagen over te gaan.
DIT nu achten wij zeer diep te be
treuren. Een land, dat zo geha
vend uit de oorlog is gekomen als
ons land, kan zich toch moeilijk de
weelde veroorloven om na al het
materiële verlies ook nog de geeste
lijke krachten te verwaarlozen, die in
potentie in ons volk aanwezig zijn
en die wij maar al te hard nodig zul
len hebben op allerlei terrein om in
de toekomst te kunnen herwinnen
wat wij door de oorlog hebben ver
loren.
Ook in Noord- en Zuid-Holland zal
men niet dcunnen volhouden, dat er
geen begaafde jongeren zijn, die door
financiële omstandigheden niet in
staat zouden zijni de studie te maken
en te voltooien, waarop zij krach
tens hun aanleg recht kunnen doen
gelden.
Het Zuiden heeft dit beter begre
pen. Daar vooral in Limburg
werken de studiefondsen uitstekend
en worden tal van jongelieden voor
uit geholpen, die aniders niet in de
gelegenheid zouden zijn om te stu
deren. Dat is op de eerste plaats een
landsbelang en daar begrijpt men dat
belang blijkbaar beter dan in het
Westen.
Dat minister Rutten een coördina
tie tot stand heeft gebracht tussen
fondsen en het Rijk is juist, omdat
dit voor een goede werking van deze
fondsen onontbeerlijk is, aangezien
Rijk, provincies en in sommige ge
vallen ook gemeenten elk voor zich
en met weinig onderling contact toe
lagen verstrekken voor de verschil-
Walter Soeley, die optreedt in het
„Madison Square Boys club Circus
in New York", blaast geheimzinnige
tonen door zijn pijp en bezweert
daarmee zijn „gevaarlijke slang" als
een heuse fakir. De kleine Orpheus
heeft echter meer van een „faker"
dat is in zijn landstaal een kleine
jokkebrok dan van een fakir.
Want zijn „slang" is niets anders dan
ten kunstig met ijzerdraad omspon
nen koord met een goed getekende
slangenkop. Maar hoe dan ook, de
jonge fakir is een voortreffelijke
kleine acteur en zijn instrument be
speelt hij heel welluidend en met
kinderlijke charme. De grootste
scepticus ontdooit als het aardige
kereltje in het circus zijn „gevaar
lijk nummer" maakt en met lokkende
tonen zijn „slang" betovert.
lende opleidingen. Zonder deze coör
dinatie komt men tot gevallen als
deze, dat een jongeman een toelage
had aangevraagd bij het Rijk voor de
studie aan een kweekschool voor de
opleiding tot onderwijzer. Op grond
van bepaalde normen kon aan belang
hebbende geen toelage worden ver
strekt, waarna deze jongeman bij
een provinciaal studiefonds om steun
aanklopte met het gevolg, dat hij
van dat fonds een grotere toelage
ontving dan hij, ook indien hij aan de
normen zou hebben voldjaan, vani
het Rijk zou hebben ontvangen.
DIT is een aspect van deze zeer be
langrijke zaak. Een ander aspect
is hoe deze zaak in het algemeen het
best zou kunnen worden geregeld.
Het is nu zo, dat het Rijk reeds grote
sommen aan studietoelagen uitgeeft
en dat valt alleen maar tae te jui
chen. Maar daarnaast mag worden
verlangd, dat deze toelagen zo wor
den verstrekt, dat zij naar alle waar
schijnlijkheid het hoogste rendement
opbrengen en tevens, dat zij niet
worden onthouden aan jongeren, die
daarop krachtens hun aanleg het
meeste recht kunnen doen gelden.
Uit welk milieu deze dan ook komen.
Dit kan alleen als men werkt vanuit
de kleinste mogelijke gemeenschap,
als men reeds vanuit de gemeente of
dernoods vanuit de wijk de jongeren
bijeenzoekt,die hierop voor in aanmer
king komen. Begint men direct bij
provincie of bij Rijk, dan zullen er
nog altijd jongens zijn, die ofwel de
weg niet weten of door de moeilijker
weg naar hogere regionen zullen
worden afgehouden van wat hun be
lang vraagt.
Dat gevaar zal niet bestaan als de
kleinste gemeenschap, waaruit de be
gaafde jongeman voortkomt, zijn be
lang reeds ter harte neemt. Het zul
len dus de gemeenten moeten zijn,
waar men met de selectie zal moeten
beginnen en dan zijn het alweer de
gemeenten in het Oosten en het Zui
den, waar men dit het eerst heeft in
gezien. Hierbij zal ongetwijfeld de
kwestie van het recht der ouders om
de hoek komen kijken. De socialisten
staan immers op het standpunt van
kosteloos onderwijs. Onderwijs door
de staat. De katholieken beroepen
zich op het recht en op de verant
woordelijkheid van de ouders om de
richting te bepalen, waarin hun kin
deren zullen worden opgevoed. Een
algehele financiering van het onder
wijs door de overheid zou het gevaar
kunnen scheppen, dat met de verant
woordelijkheid ook de invloed van
de ouders op het onderwijs, dat is
de opvoeding van de kinderen te
loor zou gaan. Dat nu wenst men aan
katholieke zijde niet. Maar dat neemt
de Staat niet de plicht uit de hand
er tegen te waken, dat er geen poten
tiële krachten in de jeugd, die door
hun natuurlijke aanleg voor verder
studie in aanmerking komen, voor
het land verloren zouden gaan.
Daarom valt de coördinatie die mi
nister Rutten op het oog had te prij
zen. Maar dan moet deze coördina
tie ook de gemeenten omvatten, die
deze jongeren herbergen. De toe
komst van ons geschonden land eist,
dat er geen enkele kracht verloren
Personeel moet speciale pas hebben
Het Britse militaire cordon om het Russische radiostation in West-Berlijn
is vanmorgen opgeheven, maar het Duitse personeel zal voortaan een pas
moesten hebben om zich door de Britse sector naar het radio-gebouw te
kunnen begeven. De maatregel is bedoeld als represaille voor de door de
communisten aan de inwoners van West-Berlijn opgelegde verplichting, zich
van passen te voorzien voor een «ezoek aan de Oostelijke zóne van de stad.
Intussen houdt de stroom van dooi
de Russische maatregelen veront
ruste Oostduitsers naar het Westen
aan, ondanks verscherpte Oostduitse
grensbewaldng. Coburg heeft in drie
dagen meer dan duizend vluchtelin
gen opgenomen.
NA ONTRUIMING DER
ENCLAVES.
Hiermede is dus een eind gekomen
aan de blokkade van de Russische
zender in de Britse sector, die juist
een week geduurd heeft. Generaal
Coleman, de Britse commandant te
Berlijn, heeft aan de bewakingstroe
pen opdracht gegeven, de prikkel
draadversperringen te verwijderen.
De Russische bewakingstroepen
kunnen het gebouw thans weer on
gehinderd betreden.
De opheffing van de Britse blok
kade komt na de berichten, dat de
Russen en de Oostduitsers een eind
hebben gemaakt aan hun hinderlij
ke maatregelen tegen kleine randge
meenten van Berlijn, die tot de Wes
telijke sectoren behoren, maar op
Oostduits gebied liggen.
John MacCloy, de Amerikaanse
hoge commissaris in West-Duitsland,
heeft Zondagavond gezegd, dat de
Westelijken vastbesloten zijn Ber
lijn te houden en er te blijven.
Twee jaar Korea
Offensief als
verjaardaqsviering
Eind Juni zal de tweede verjaar-
dag van het uitbreken van de oorlog
op Korea herdacht kunnen worden.
Zullen de Chinezen deze dag „vie
ren" met een nieuw offensief?
De" rode legers hebben de laatste
tijd nieuwe versterkingen ontvan
gen van ten minste drie Chinese le
gers, die in de buurt van Sjanghai,
Kanton en Hongkong zijn opgeleid
en nu gereed staan aan een nieuw
offensief deel te nemen.
De communisten beschikken nu
ook over grote hoeveelheden prima
artillerie, hoofdzakelijk van Russisch
fabrikaat. Reeds hebben zij de laat
ste dagen kleine proefaanvallen ge
daan en er worden over het alge
meen meer gevechtsactiviteit en pa
trouille-acties van het front gemeld.
Maar generaal James Van Fleet,
de opperbevelhebber van het UNO-
leger op Korea, heeft gisteren ge
waarschuwd, dat zijn troepen meer
dan ooit paraat zijn om „iedere dwa
ze aanval van de vijand af te slaan".
„De uitrusting en het moreel van de
UNO-troepen zijn van dien aard, dat
men bijna een aanval zou wensen",
aldus Van Fleet.
WEER EEN AFDELING GESCHEIDEN
Vandaag is het in de gevangenis op het eiland Koje tot nieuwe ongeregeld
heden gekomen, toen zesduizend gevangenen een bevel, zich in groepen van
150 uit de afdeling 76 te begeven, niet opvolgden. Eén Amerikaanse soldaat
kwam om het leven, dertien soldaten werden gewond. Van de gevangenen
kwamen 32 om het leven en werden 85 gewond. Bij de gevangenen vielen
de meeste slachtoffers door de hand van leiding gevende mede-gevangenen.
De operatie werd uitgevoerd door Amerikaanse en Ned. manschappen.
De manschappen der V.N. maak- over.
ten gebruik van traangas en hand-1 De militairen vonden een twaalf
granaten en rukten op, door tanks meter lange tunnel, met triplex af-
gesteund, de bajonet op het geweer,1 gezet, die naar een aangrenzende af-
om de gevangenen in kleiner een- deling voerde, benevens een volledig
heden te verdelen.
Om 8 uur plaatselijke tijd meld
den de officieren, dat ongeveer vier
duizend gevangenen waren overge
bracht. De gevangenen staken hun
eigen voorraden benzine en petro
leum in brand. De gebouwen vlogen
met geweldige ontploffingen de
lucht in.
Toen de operatie om over half ne
gen geëindigd was, waren 32 gevan
genen om het leven gekomen.
Kolonel Lee Hak Koe, een lid van
het gevangenencomité, die voor de
operatie het bevel van generaal
Boatner had gekregen de gevange
nen rustig uiteen te laten gaan, gaf
zich tegen het eind van het gevecht
Stille Oceaan was
niet stil
telefoonschakelbord
ontvangtoestel.
en een radio-
Het oliegeschil
Voor het Internationaal Gerechts
hof in Den Haag, is de mondelinge
behandeling der competentiekwestie
in het Engels-Perzische oliegeschil
begonnen. Dit geschil zelf is voor 't
eerst voor het hof gebracht in Mei
1951, nadat de regeringen der beide
landen er niet in geslaagd waren tot
overeenstemming te komen over de
nationalisatie van de „Anglo Iranian
Oil Company". In Juli van dat jaar
deed het hof een tussentijdse uit
spraak, waarin aan beide landen
werd opgedragen, de status quo te
handhaven. Perzië heeft zich aan
deze uitspraak niet gehouden, omdat
het van mening was, dat het Hof in
deze zaak niet bevoegd was..
Met deze aangelegenheid is giste
ren een begin gemaakt. Eerst heeft
de Perzische premier, Mossadeq, het
standpunt van zijn regering uiteen
gezet, waarna in de middag prof.
Henri Rolin, de advocaat der Iraanse
delegatie, zijn pleidooi hield. De
competentie van het Hof is volgens
Rolin, gebaseerd op de vrijwilligheid.
Het Hof dient zich ex officio niet
competent te verklaren, door toe
passing van artikel 2 paragraaf 7 van
het Handvest der V.N., daar de mate
rie, die door de nationalisatie-wetten
van 20 Maart en 1 Mei 1951 is gere
geld, geheel tot de nationale compe
tentie behoort en geen aangelegen
heid kan zijn van interventie door
welk lichaam van de V.N. dan ook.
Voor het Internationaal Gerechtshof te 's-Gravenhage is Maandagmorgen
de behandeling aangevangen van het Brits-Perzische oliegcschil. De Iraanse
premier Dr. Mohammed Mossadeq in gesprek met de verdediger vaa de
Perzische zaak, de Belgische professor Henri Rollin.
Franse communisten in de kaart gekeken
De ontdekking van geheime docurru^iten van de Franse marine ten huize
van communistische vakbondsleiders in de havenstad Toulon zal de Franse
autoriteiten vermoedelijk weldra in staat stellen, de communistische partij
in hun land in staat van beschuldiging van spionnage ten behoeve van een
buitenlandse mogendheid te stellen. In het kippenhok van een militante
communist te Toulon zijn de bewijzen gevonden van een waarlijk onrustba
rende activiteit der plaatselijke communisten, die naar men aanneemt ver
takkingen heeft in andere havensteden van Frankrijk. Vijf communisten te
Toulon zijn gearresteerd.
De inval in het kippenhok stelde
de Franse autoriteiten onder meer in
het bezit van een rapport over het
geheime marinelaboratorium van
Brusc bij Toulon, waar nieuwe ra
darinstallaties voor duikboot-afweer
worden beproefd. Voorts kwam een
kaart van de havenwerken van Tou
lon aan het licht, een plan voor de
sabotering van het gemeentelijke
electriciteitsbedrijf, zomede bijzon
derheden over militaire convooien
naar Indo-China en richtlijnen voor
Een woordvoerder van het Amerikaanse departement van Buitenlandse
Zaken te Washington heeft medegedeeld, dat minister Acheson, die 22 Juni
uit Washington naar Londen hoopt te vertrekken, in de Britse hoofdstad zal
beraadslagen met zijn Britse en Franse collega's Eden en Schuman. Men
verwacht, dat zij van gedachten zullen wisselen over de algemene., wereld
situatie, waarbij vooral aandacht zal worden geschonken aan het vraagstuk
Korea en het verloop van de „koude oorlog" in Europa.
hadden ook overlegd met de West-
duitse kanselier Adenauer. De uit
werking van de tekst zou in Was
hington geschieden. 0
Er zijn nog geen data vastgesteld
voor de bezoeken, die Acheson aan
Berlijn en Wenen denkt te brengen.
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken zal 25 Juni door het
curatorium van de hogeschool van
Oxford tot „doctor honoris causa"
worden benoemd.
Onderwijl bereiden vertegenwoor
digers van de drie mogendheden te
Londen het antwoord aan het Krem
lin voor op de laatste Sowj et-nota
over Duitsland. Van Franse en Ame
rikaanse zijde zou een gemeenschap
pelijk voorstel zijn ingediend. De
Engelse afgevaardigde had een eigen
voorstel.
De drie ministers van Buitenland
se Zaken zouden het eind Mei te Pa
rijs eens zijn geworden over de
hoofdlijnen van het antwoord. Zij
Een hevige storm heeft Zondag de
Stille Oceaankust van Guatemale ge
teisterd. Millioenen bananenbomen
zijn ontworteld en in de havens van
San José en Champerico is grote
schade aangericht. Op een onderne
ming van de „United Fruit Compa
ny" bevonden zich oorspronkelijk
millioenen bananenbomen. Een groot
gedeelte hiervan werd ontworteld
door een hevige storm, de in Septem
ber 1951 boven het zelfde gebied'
woedde. Er bleven er zes honderd Manschappen van de verbonden strijdkrachten trekken met de bajonet op
duizend over, deze vielen Zondag. het geweer de afdeling 602 van het krijgsgevangenenkamp op Koje binnen
In de haven van Champerico zijn om de communistische vlaggen en propagandaborden, die door de oproerige
verscheidene kleine schepen gezon-1 gevangenen waren aangebracht te verwijderen. De infanteristen zijn uitge-
ken; er zijn evenwel geen slachtof- rust met gasmaskers; de soldaten op de tank zijn bewapend met sabels en
fers te betreuren. 1 baseballbats.
Koningin Zain
dook onder
Onder bescherming
der politie
Koningin Zain, de gevluchte ge
malin van koning Talal van Jorda
nië, heeft zich met drie harer kin
deren onder bescherming gesteld van
de Zwitserse politie en houdt zich,
onder valse naam, verborgen „ergens
in de omgeving van het Meer van
Genève".
De Zwitserse politie, die dit nieuws
thans bevestigd heeft, bewaart echter
de zorgvuldigste geheimhouding over
koningin Zains verblijfplaats, totdat
de verwarde politieke situatie in
Jordanië is opgeklaard. Uit dit land
kwamen vandaag berichten, dat ko
ning Talal thans definitief zou zijn
afgezet.
Koning Talal zelf vehblijft nog
steeds in Lausanne, maar er hangt
een dichte sluier van geheimzinnig
heid over de pogingen, die hij doet
om zijn gemalin op te sporen.
Koningin Zain is in 1934 met ko
ning Talal gehuwd, uit welk huwe
lijk vier kinderen zijn geboren. Zij
is een dochter van koning Talals oom
van moederzijde, wij'len emir Jamil
ibn Nasser. In het begin van deze
maand was zij naar Zwitserland ge
gaan, waar koning Talal zich dan
Zaterdag jl. bij haar zou voegen.
De Zwitserse regering is maar
weinig ingenomen met -het geval. Zij
is niet onkundig van de politieke
achtergrond van het conflict, dat zijn
oosprong vindt in de anti-Britse ge
zindheid van Talal. De anti-Britse
groep in Jordanië, die Talal zo spoe
dig mogelijk naar zijn land terug wil
halen, schijnt echter in sterkte en
invloed te worden overtroffen door
de pro-Britse fractie, die de koning
voorlopig liever in Zwitserland ziet.
De adjudant van de koning, die
per vliegtuig poolshoogte is gaan ne
men in Amman, wordt deze week te
Lausanne terug verwacht. Wellicht
zal de verwarde toestand van het
ogenblik dan enigszins worden opge
helderd.
het organiseren en leiden van een
spionnagenet.
Aangenomen wordt, dat nog meer
communisten behalve de vijf gear
resteerden bij het complot zijn be
trokken, dje voorlopig door de mazen
van het net zijn geslipt. De Franse
contraspionnagedienst spoort hen op.
Terwijl er nu 162 communisten te
Parijs gevangen zitten onder verden
king van inbreuk op de veiligheid
van de staat, zijn de communistische
leiders die nog op vrije voeten zijn
overal in het land bezig documenten
te verbranden of onder te duiken, in
afwachting van eventuele nieuwe
acties van de regering-Pinay, die er
nu wel de schrik onder heeft.
Nieuwe Oostduitse
speldeprik
Oost-Duitsland heeft Maandag zon
der nadere toelichting langlopende
contracten met Westberlijnse firma's
betreffende de levering van steen
kool en andere grondstoffen opge
zegd. De betrokken Westberlijnse
handelshuizen moeten voortaan da
gelijks en voor elke wagon aange
voerde grondstoffen, in plaats van
over veel langere perioden en voor
honderden tonnen tegelijk, betaler:.
De directeur vani het Westberlijnse
gemeentelijke vervoersstelsel Neu-
becker verklaarde n.a.v. de nieuwe
Oostduitse maatregel: „Dit is een
ramp voor ons. Wij zullen twee maal
zoveel moeten betalen voor het ver
voer van deze grondstoffen uit Oost-
Duitsland naar West-Berlijn". De
Westberlijnse gas-, electriciteits- en
vervoersbedrijven zullen door de
maatregel worden getroffen.
Geallieerde beambten zijn van me
ning, dat dit een nieuwe Oostduitse
stap is om een blokkade van West-
Berlijn mogelijk te maken. Zij wijzen
er op, dat een stelsel van dagelijkse
verrekening, ook al is dit omslachtig
en kostbaar voor zowel Oost- als
West-Duitsland, het de Oostduitsers
mogelijk zal maken om, indien zij
dit wensen, een blokkade van West-
Berlijn te beginnen, zonder dat zij te
grote verliezen zouden lijden door
het alsdan eventueel niet door West-
Berlijn betalen van verschuldigde
vracht voor reeds geleverde goede
ren.
Taft ligt 70 kies
mannen voor
Volgens de laatste, niet-of^iciële
tellingen, kan senator Taft rekenen
op 462, Eisenhower op 390 kiesman
nen naar de nationale conventie van
de republikeinse conventie, die de
candidaat voor het Amerikaanse pre
sidentschap zal aanwijzen. Andere
candidaten genieten de voorkeur van
130 kiesmannen en 211 hunner heb
ben hun keus nog niet bepaald.
Bij de democraten hebben 246 af
gevaardigden naar de nationale con
ventie vani deze partij zich uitgespro
ken voor senator Kefauver, 86 voor
zijn collega Russell en 85 voor Har-
riman, de directeur van het Ameri
kaanse programma voor hulpverle
ning aan het buitenland.
Als ge niet geroepen zijn tot grote
dingen, wees dan getrouw in het
kleine.