Toekomst van Wassenaar gewogen
Leids Schaakgenootschap
afdelingskampioen
Wenselijke en natuurlijke ontwik
keling naast elkaar
MAANDAG 10 MAART 1952
DE LE1DSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 4
k—
WEDSTRIJDDATA VASTGESTELD
In de te Utrecht gehouden verga
dering van het hoofdbestuur van de
Kon. Ned. Korfbalbond werd o.m.
de definitieve agenda van bijzonde
re wedstrijden voor deze zomer vast
gesteld.
Deze luidt als volgt:
27 April: GelderlandOverijssel.
18 Mei: NederlandBelgië in Den
Haag.
22 Mei: NoordhollandZuidhol
land te Bussum.
25 Mei: NoordbrabantGelder
land.
8 Juni: Oost NederlandNoord
Nederland.
22 Juni: ZuidhollandNoordbra
bant. (Plaats wordt nog vastgesteld).
De interlandontmoeting België
Nederland zal vermoedelijk op 8 of
15 Juni te Antwerpen plaatsvinden.
Verder werden in overleg met de
afgevaardigden van de districtskam
pioenen en de vermoedelijke kam
pioenen reeds de volgende wedstrij
den om het kampioenschap van Ne
derland vastgesteld: 16 Maart: Wes
terkwartierDeto; 30 Maart: Het
ZuidenWestêrkwartier; 6 April:
Het Zuiden'Deto.
Om het kampioenschap: Deto
Het Zuiden 88.
N.H. Ie klasse: SwiftRohda 5—8;
DEDLuto 76; Koog Zaandijk
Blauw Wit 58; Westerkwartier
Allen Weerbaar 84*
Z.H. Ie klasse: AchillesVicus
Oriëntis 211; DeetosFluks
Tweede klasse B: Vicus Oriëntis II
Spangen 2, 71; ActiefReady 5
0; Het Zuiden II—Gymnasiasten
2, 7—0.
CRESCENDO—DE ALGEMENE 3—2
Door een prima tweede helft is
het Crescendo gelukt de volle winst
binnen te halen. Crescendo speelde
Ihaar laatste competitiewedstrijd en
probeerde zo goed mogelijk uit de
bus te komen. Aanvankelijk lukte
dit niet. Zij speelde met verschillen
de invallers en in 't begin waren zij
nog niet op elkaar ingespeeld.
Algemene profiteerde hiervan
spoedig was de stand 10 voor De
Algemene. Crescendo stelde teleur,
daar z ij niet op deze achterstand
reageerde. Het plaatsen liet veel te
wensen over en De Algemene had
dan ook geen moeite de stand op
20 te brengen. Hierin kwam voor
de rust geen verandering. Wel kreeg
De Algemene nog verschillende op
gelegde kansen om de voorsprong te
vergroten, doch deze werden niet be
nut. Na de rust hoopten wij een
hersteld Crescendo te zien, doch dit
duurde nog wel ruim 20 minuten.
De Algemene verhoogde het tempo
en wij hadden ons reeds verzoend
met een nog grotere nederlaag, toen
plotseling Crescendo het initiatief
overnam. De supporters gingen weer
hopen en zij gingen hun twaalftal
luid aanmoedigen. Het spel liep nu
vlot en wel zo vlot, dat De Algemene
geheel werd overspeeld. Indien het
De Algemene gelukte de bal uit de
verdediging te werken, dan was het
middenvak van Crescendo daar, om
de bal opnieuw in de aanval te
plaatsen. Een kwartier voor het
einde gelukte het de achterstand tot
21 te verkleinen. Crescendo had
echter nog de nodige reserves en het
tempo werd nogmaals versneld. De
bal ging van hand tot hand, zonder
dat De Algemene kans zag dit te
verhinderen. Na een prachtige aan-
sen beide clubs, zodat Wifra thans
definitief op de tweede plaats staat
achter Nedlloyd.
Treffers (R'veen). De uitsla
gen van vorige week zijn: Dames:
SVLV 1—Treffers 4 10—0; Esso
SC 1—Treffers 3 0—10; Treffers 2—
Tra va 1 100; Sportief 3Treffers
3 28. Junioren: Treffers BSt.
Vooruit B 100.
't Programma voor deze week:
Woensdag, Dames: PTT 3Treffers 3.
Heren: Treffers 3St. Vooruit 2;
Treffers 4Tempo 4. Donderdag:
Tactiek 1Treffers 2.
Deze week Maandag en Woensdag
trainen. Bij de wedstrijden van
Rapid om het Komeetschild, waar
aan door de sterkste speler van Ne
derland werd deelgenomen, behaal
de Wout Heemskerk de tweede prijs.
Hij schakelde onder meer uit:
Broné, Wolters en Jan Hogendoorn.
BILJARTEN
H. de Ruyter Ned. biljart
kampioen le klasse
drie banden
In „Du Corbeau" te Den Haag wer
den gistermiddag de laatste wedstrij
den om de nationale titel le klasse
groot biljart driebanden gespeeld.
Henny de Ruyter uit Waalwijk won
zijn laatste partij tegen de Utrechte
naar van Dillen Jr. en bereikte hier
door een totaal van 12 matchpunten,
dat voldoende was om de titel te be
halen.
De Hagenaar de Leyster, die bij het
begin van de laatste ronde nog met
de Ruyter in matchpunten gelijk
stonc, verloor zijn laatste partij tegen
de Rotterdammer Bornkamp. Een ze
ge had de Leyster echter ook weinig
geholpen, daar het algemeen-gemid
delde van Henny de Ruyter 0.595
onbereikbaar voor hem was geble
ven.
De wedstrijden leverden niet min
der dan 3 promoties naar de hoofd
klasse op. t.w. de kampioen de Ruy
ter, Popeijus uit Barendrecht en van
Dillen Jr. uit Utrecht, die allen bo
ven het minimum algemeen gemid
delde van 0.550, dat voor de hoofd
klasse vereist is, speelden. Genoemde
3 spelers waren de jongste deelne
mers aan het kampioenschap. De an
dere vijf biljarters spelen reeds meer
dere jaren in de eerste klasse.
Het tournooi-gemiddelde was 0.536.
De eindstand luidt:
m.p
.car.
brt.
h.s.
alg.
gem.
H. de Ruyter
12
345
579
5
0.595
Bornkam
10
325
609
7
0.533
de Leyster
10
339
648
7
0.523
Popeijus
6
332
568
7
0.586
v. Dillen Jr.
6
311
561
6
0.554
Lubach
6
321
586
5
0.547
Koenders
4
288
615
6
0.463
Heemskerk
2
297
602
7
0.493
Volgend jaar hoofdklasser
In groep B II werd voor de hoofd
klasse competitie van de KNSB te
Den Haag de wedstrijd gespeeld tus
sen Discendo Discimus H (Den Haag)
en het Leads Schaakgenootschap. De
uitslag werd 73 voor Leiden. De
Leidenaars zijn hiermede kampioen
van hun afdeling en promoveren
naar de hoofdklasse, hetgeen voor
•het volgend competitieseizoen inte
ressante wedstrijden waarborgt. De
gedetailleerde resultaten waren:
J. Heufke Kantelaar (D.D. 2)C.
B. van der Berg (L.S.G.) 01; G. A.
BeijeProf. dr. W. van der Woude
y„y2\ mr. H. W. MuzerieW. G.
Demmendal y,]/2\ mr. Jacobson
A. A. Idema 01;. dr. W. Euwe
prof. dr., J. Droste 01; mr. W. J.
van Eijkernmr. A. de Groot x/2y2;
mr. C. J. LeembruggenG. Bosscha
01; H. R. E. Naegelemr. A. G. de
Blecourt 10; G. W-. J. Zittersteyn
dr. P. C. van Arkel 01; A. Breet
P. M. van Beenekom y3x/2.
PAARDENSPORT
PRINSES IRENE WON
TE RENKUM
De Zuid-Veluwse jachtvereniging
hield ter propagande van de hippi
sche sport onder de jeugd Zaterdag
middag in de manege van Nol in
'i Bosch te Renkum spring- en dres
suur wedstrijden voor junioren. Deze
wedstrijden kregen een bijzonder
cachet door de deelneming van de
prinsessen Beatrix en Irene, terwijl
H. M. de Koningin, Z.K.H prins
Bernhard en prinses Margriet de
verrichtingen der jeugdige ruiters
en amazones met belangstelling van
de tribune volgden. Prinses Irene
won voor de eerste maal de door
mevr. M. H. Gruppelaarvan Dalf-
sen voor de dressuur beschikbaar
gestelde zilveren wisselbeker.
De uitslagen waren:
Lichte dressuur: 1. E. van Metsch
met „Patrick" 93 XA pnt.; 2. Hedy
von Metsch met Patrick" 92,'4 pnt.;
3. Mieke Daalderop met „Venus"
83 V\ pnt.
Zware dressuur: 1. Prinses Irene
met „Atalia" 116)4 pnt; 2. Marjan
van Zee met „Cheery" 115)4 pnt.; 3.
Hella van Doorn met „Samba"
110% pnt.
Springen: 1. Basje Hensen met
„Falcade" 0 ft.; 2. Marja van Zee
met „Cheery" 4 ft.; 3. Prinses Bea
trix met „Atalanta" 8 ft.
De door Z.K.H. prins Bernhard
uitgeloofde medaille voor de jong
ste deelnemer of -ster viel ten deel
aan de negenjarige Doei Dericks 'uit
Druten.
Het jaar 1909 kan op tal van pun-l laag. Weliswaar zijn enkele bran-
ten als een jaar van ommekeer voor ches aan te wijzen waar de omzet
per inwoner bijzonder hoog ligt
Wassenaar worden beschouwd zo
lezen we in het rapport van het Eco
nomisch Technologisch Instituut
voor Zuid Holland. Voordien had de
gemeente in hoofdzaak een agrarisch
karkter gehad. In zeer vroege tijden
was het turfsteken, later de veeteelt
een belangrijk middel van bestaan.
Daarnaast werd Wassenaar in de 17e
en 18e eeuw een toevluchtoord voor
rijke partriciers die het stedelijk mi
lieu gaarne verwisselden voor de
schone landelijke dreven.
Bij het onderzoek naar de bevol
kingsstructuur, de werkgelegenheid,
de beroepsstructuur er. de volks
huisvesting bleek, dat na 1909 de si
tuatie veranderde. Een snelle bevol
kingsgroei zette in*. Zij werd voor
namelijk gevoed door industriëlen
en zakenlieden, na 1930 meer door
ambtenaren en personen uit de vrije
beroepen. Dit vestigingsoverschot
bracht vooral in de eerste decennia
veel werk aan huisbedienden,tuin
lieden en dergelijken. Na 1930 was
de groei van dit soort beroepen ech
ter minder krachtig dan de toeneming
van de bevolking. Dit hangt nauw
samen met het feit, dat de personen
die zich na 1930 in de gemeente ves
tigden minder welgesteld waren dan
degenen, die daarvoor naar Wasse
naar kwamen. De werkgelegenheid
is in verhouding tot de totale bevol
king betrekkelijk gering gebleven.
De nijverheid heeft een vrijwel uit
sluitend verzorgend karakter. Zij is
geleidelijk aan gegroeid en heeft ten
slotte op de arbeidsmarkt buiten
Wassenaar (Leiden, Katwijk, Voor
schoten) een beroep moeten doen,
omdat die in de gemeente zelf niet
aan de eisen van de nijverheid kon
voldoen.
Geringe omzet per hoofd.
Anders dan men geneigd is te ver
wachten in een gemeente met zulk
een hoog gemiddeld inkomen per in
woner, is het bedrag besteed aan
consumptiegoederen bij de plaatse
lijke detailhandel verhoudingsgewijs
U nadert een
oversteekplaats voor
voetgangers.
BELGISCHE NEDERLAGEN TE
FRANKFORT.
Te Frankfort heeft de Duitser Lüt-
gehetman in een partij 47/2 van de
Belg Gabriëls gewonnen. Lütgehet-
mann maakte de 400 vol in 16 beur
ten, hoogte serie 152, gemiddelde 25.-
Gabriëls bleef op 230 staan, gemid
delde 14.37.
HAZERSOU IN VREUGD EN ROUW
Zondagsmorgens stond voor iedereen
brood en koffie klaar
r\E TUSSEN KATHOLIEKEN EN PROTESTANTEN GESLOTEN OVER
EENKOMST bepaalde verdeï, dat de inkomsten van het begraven aan
de hervormden bleef, terwijl de gelden voor het beluiden van de daden aan
de burgerlijke gemeente zouden komen. Daarom verviel voor de hervorm
den de plicht om de schoolmeester jaarlijks 18 gulden te betalen voor het
waarnemen van de klok". Ook werden zij ontslagen van de verplichting
r0_ De driebanden-partij Tiedtke—Vin- j om de H. Geest-armen ruim 17 gulden per jaar te betalen; van de jaarlijkse
val wisten zij gelijk te maken. Er gerhoedt bracht eveneens een Duitse bijdrage van 25 gulden aan de regenten van het Catharina gasthuis te
moest toen nog 10 min. worden ge- zege. Tiedtke scoorde 50 punten in 52 j Leiden en enkele andere lasten,
speeld en nogmaals werden zij aan- beurten, gemiddelde 0.561, tegen Vin-
1 wat i gerhoedt 45, gemiddelde 0.865. In Hazerswoude was, na het ver- j gen en emeritus te worden. Hij ging
De Belg maakte in deze partij een trek van pastoor van den Yver naar J in Leiden op de Heerengracht wo-
•rie van 8. Zoetermeer, Vincentius Martinus van nen, vierde daar zijn gouden pries-
der Valk hem opgevolgd. Hij was het terfeest in het kleine huiskapelletje
(bloemen, garages, alcoholica), doch
in het algemene bleek de omzet per
hoofd van de bevolking gering. Daar
het aantal winkels echter ook zeer
laag is beweegt de omzet per bedrijf
zich op een bevredigend niveau. De
inwoners van Wassenaar doen zelfs
voor de dagelijkse verbruiksartike-
len hun inkopen voor een groot deel
bij Haagse en Leidse winkeliers.
Een door stedebouwkundige
tieven geremde ontplooiing van het
winkelapparaat in bepaalde wijken,
alsmede een zeer snelle groei van de
gemeente na de eerste wereldoorlog,
moeten als oorzaken voor deze ver
schijnselen worden genoemd.
De woningbouw heeft met de ont
wikkeling uiteraard gelijke tred ge
houden althans in zoverre, dat na
1909 veel buitenplaatsen werden
aangekocht en na 1930 de woning
bouw in de richting van de gegoede
middenstandswoningen ging.
Nog op een ander gebied heeft de
woningbouw invloed op de Wasse-
naarse samenleving uitgeoefenr. Wij
merkten reeds op, dat het Wasse-
naarse bedrijfsleven boven d. plaat
selijke arbeidsmarkt uitging. De ar
beidskrachten werden uit de omge
ving aangetrokken, doch zij bleven
in hun oude woonplaats gehuisvest.
Het feit, dat in Wassenaar met
het oog op de rol welke deze ge
meente, in Zuid Holland had te ver
vullen aan de bouw van arbeids-
woningen weinig aandacht besteed is,
zal hieraan niet vreemd zijn.
Geen eigen leven.
Uit deze analyse blijkt, dat de ont
wikkeling van Wassenaar de ontwik
keling van westelijk Nederland is
geweest. Dat wil zeggen, de gemeen
te leidt niet een eigen leven, maar
dat van anderen.
Nivellering van inkomens, rege
ling van het economisch leven bren
gen middenstand en ambtenaar thans
en in de toekomst op de voorgrond,
zeker in de onmiddellijke omgeving
van het nationale regeringscentrum.
Dit betekent dat als huidig perspec
tief van Wassenaar de voorzetting
van de tendenzen uit de dertiger ja
ren moet worden gezien. Hierdoor
zou een krachtige groei van de ge
meente te verwachten zijn en een
sterke groei van het verzorgende be
drijfsleven.
In deze ontwikkeling schuilt echter
ook een gevaar. De arbeidsmarkt
wordt door een grote verzorgende
industrie omvangrijk en men zal de
arbeiders tenslotte in de gemeente
zelve moeten laten wonen, omdat
nu eenmaal geen duizenden arbei
ders van de plaatselijke bedrijven in
Leiden of Katwijk kunnen worden
gehuisvest. Door het bestaan van de
ze arbeidsmarkt en door de uitste
kende verkeersligging is dan echter
de ontwikkeling van de stuwende in-
dustrie welhaast niet tegen te gaan.
Er zijn voorbeelden in ons land te
noemen van gemeenten, die evenals
Wassenaar aanvankelijk een zeer
exclusieve woonfunctie vervulden,
die echter deze gevaren van de groei
en snelle ontwikkeling niet tijdig on
der-kenden, en tenslotte eigen karak
ter verloren en een industriegemeen
te werden. Een typisch voorbeeld
hiervan is Zeist.
vol te houden
niemand meer had verwacht, ge
beurde, Crescendo nam de leiding
door een zeer mooi schot. Hierna
probeerde De Algemene nog wel de
stand weer op gelijke voet te bren
gen, doch de verdediging hield goed
stand en met 32 kwam het einde
van deze zeer spannende en spor
tieve wedstrijd.
Het tweede twaalftal kon het met
vier invallers niet bolwerken tegen
KNS II en verloor met 3—1. De rust
stand was 21. Het derde verloor
met 110 tegen het zeer sterke
eerste twaalftal van De Demiping.
TAFELTENNIS.
DE HOOFDKLASSE
COMPETITIE.
In het afgelopen weekeinde werd
slechts één wedstrijd voor de hoofd
klasse gespeeld, n.l. WifraQuick.
Het werd een puntenverdeling tus- 4542.
enig kind van Petrus van de Valk,
j pluimgraaf en jachtmeester van stad-
houder Willem V, en Clasina Geer-
trudis Heynsbroek en werd in 1772
j *n I^en Haag geboren. Zijn peetoom
Te Den Haag werdenl weJ was Vincent Nerinx, pastoor van de
gehouden om het floretk^pioen- stompwijk en ook de familie
schap van Nederland. Dat Terwrer
riin titel prolongeerde was voor nie- Schietbaan was aan het geslacht van
mand een verrassing, want inderdaad eTr Valk geparenteerd.
hij de sterkste van de in totaal
12 schermers, die op de lopers ver
schenen. Niettemin heeft de Hage
naar gedurende driekwart van de
wedstrijd een concurrent gehad in
Munnik van d'Artagrian.
De uitslag luidt: 1. Ter weer met
26 ontv. en 52 geg. tr.; 2. van Huls-
sen 3547; 3. Ch. van Uden 3945;
Montfoort jr. 4146; 5. Munnik
In de tijd van de woelingen tus
sen oranjegezinden en patriotten
moesten de ouders van Vincent van
der Valk de wijk nemen uit Hol
land; de familie trok naar Brabant
en overleed er op 2 December 1847.
Bij zijn afscheid van Oud-Ade had
bij beloofd, dat zij hem nog eens
zouden terug zien Daarom wilde hij
begraven worden op het kerkhof
van die statie, die in de gelegenheid
werd gesteld om langs de open kist
te defileren en nog eens 'hun vroe
gere pastoor, die er 37 jaar was ge
weest, te zien.
Wenselijke ontwikkeling.
De vraag bleef tot op heden be
staan, of het genoemde perspectief
als onontkoombaar moet worden be
schouwd, Hiertoe is de functie van
missie en schreef daarin over deze
statie: „an den Rhijndijk schuyns
over Koudekerk, welk dorp, evenals
het nabij gelegen Ley derdorp tot
deese gemeente behoort, staat eene
tamelijke groote kerk met eraan be
lendende priesterwoning. Nog staat
er voor deze uytgestrekte gemeente
eene tweede of bijkerk aan den
en de jonge Vincent ging school in man vf." versterving en gebed; zo Groenendijk. Dit is een bouwvallig
Turnhout. Na korte tijd trokken zij eenvoudl.g was h)J> dat hy een nieu-J gesticht." Tijdens het pastooraat van1
terug en vestigden zich te Leiden. ™e. manier van verwarming in de Fase moest aartspriester in 1804
Vincent ging studeren in Leuven huizen, we ke toen mode werd, in nQg eeng zij-n bemiddeling verlenen)
de gemeente in het breder verband
van de samenleving in westelijk Ne
derland te bezien.
De nadruk werd gelegd op de snel
groeiende steden in dit gebied, op
gebrek aan recreatieve mogelijkhe
den in Hollands polderlandschap, op
gemis aan een waarlijk exclusieve
sfeer, en op de noodzaak welke uit
een en ander voortvloeit om het be
staande natuurbezit zowel als het re
presentatieve karakter »van Wasse
naar te handhaven.
Een dergelijke handhaving werd
echter onverenigbaar geacht met de
zogenaamde natuurlijke ontwikke
ling. Niet alleen dat deze grote op
pervlakten voor woningbouw zou
opeisen en dus het behoud van na
tuurschoon in de waagschaal zou leg
gen, maar de woonwijken welke al
dus zouden ontstaan en zelfs de in
dustriële ontwikkeling welke uit een
en ander dreigt voort te vloeien,
zouden het behoud Yan het repre-
constatieve karakter van de gemeen
te in de toekomst illusoir maken.
De noodzaak werd dus bepleit te
genover de natuurlijke een wense
lijke ontwikkeling te stellen, waar
bij dan de nadruk moest vallen op
een beheerste, niet te snelle groei,
de vestiging van welgestelden en
middentanders, het onverkort hand
haven van het natuurschoon en het
representatief karakter.
Bij de behandeling van de bevol
kingsaanwas in de komende jaren
werd uiteengezet in welke orde van
grootte de beide ontwikkelingsmo
gelijkheden moeten worden gezien.
Steunende enerzijds op een schatting
van de geboorte-overschotten, ander
zijds op een berekening van de vesti
gingsoverschotten werden twee uit
eindelijke cijfers verkregen, name
lijk één voor de natuurlijke groei
tot 47.000 inwoners in 1980, de an
dere voor de wenselijke groei tot
33.800 inwoners in datzelfde jaar.
De finale ontwikkeling.
Bij de latere uitwerking van deze
kwantitatieve uitgangspunten be
doeld om alle consequenties van bei
de ontwikkelingsmogelijkheden te
laten zien en eventuele hindernissen
aan te tonen is gebleken dat het
aanbeveling verdient de wenselijke
tevens als een finale ontwikkeling
te beschouwen. Het hoofdstuk over
de volkshuisvesting heeft namelijk
aan het licht gebracht, dat wanneer
men het natuurschoon wil sparen en
toch tot de aanlag van ruime villa
parken wil komen, de woningbouw
welke met deze wenselijke ontwik
keling gepaard gaat zoveel ruimte
zal vergen dat het gehele noord-oos
telijke deel van de gemeente tussen
Rijksstraatweg, Kaswatering en Ho-
geboomseweg, Ammonsluantj e, Lijs
terbeslaantje en de thans bestaande
dorpskern in beslag wordt genomen.
Zou de gemeente dan nog verder
groeien, dan zou óf aan de oostzijde
van de Rijksstraatweg, óf in het ge
bied der landgoederen moeten wor
den gebouwd. Nu zou deze situatie
zich al eerder kunnen voordoen in
geval de aanwezigheid van het vlieg
veld Valkenburg het bouwen in het
bovenaangeduide gebied in meer of
mindere mate zou belemmeren. Aan
gezien in dit opzicht echter geen
voorschriften bekend zijn, is het
uiterst moeilijk met deze factor in
de beschouwingen over de bevol
kingsaanwas van Wassenaar reke
ning te houden. Het is echter duide
lijk dat een belemmering van de wo
ningbouw in de door ons aangegeven
richting de gemeente voor ernstige
moeilijkheden stelt, daar in dit ge
val de bouw in het recreatiegebied
van de gemeente óf ten oosten van
de Rijksstraatweg reeds veel eerder
actueel wordt. Gebleken is, dat voor
de natuurlijke ontwikkeling eigen
lijk nauwelijks meer grond nodig
zou zijn en dat dus ook in dit geval
het natuurschoon in Wassenaar on
der bepaalde voorwaarden ten volle
behouden kan blijven.
Een verstorven man.
Pastoor van der Valk was een
24 9nituunenten.
Van 't aoetfraCveld nam 't datnöatd
De bekende voetballer Bep Bakhuys, de voetballer die als eerste Neder
landse prof naar Frankrijk vertrok, (hij speelde daar in F.C. Metz). ligt)
momenteel ziek in het Sanatorium „Oranje Nassau Oord" te Renkum.
Bakhuys is zover hersteld dat* hij met medepatiënten zo nu en dan een
partijtje dam speelt.
werd na zijn priesterwijding
pelaan bij aartspriester ten Hui
zijn pastorie niet duldde, hoewel hij
kon begrijpen, dat andere mensen
seher, die tevens pastoor was van de f* die "luxe" Permitteerden.
Amsterdamse statie op de Boom-
markt. Op eigen verzoek werd ka
pelaan van der Valk benoemd tot
pastoor van Hazerswoude; de aarts
priester had hem liever in Amster
dam de zorg voor de gasthuizen op
gedragen om hem later voor een an
der ambt te bestemmen.
Maar de ouders van der Valk wa
ren vrijwel berooid en nu kon Vin
cent als pastoor zijn ouders bij zich
nemen in de landelijke pastorie van
Hazerswoude. Hij bleef er tot 1807
en werd toen pastoor te Oud-Ade. Zo
erg was hij gekant tegen al wat pa
triot was, dat hij, toen hij daar eens
op bezoek was bij een van zijn voor
namere, doch patriottisch gezinde
gemeentenaren op de hofstede. „Zijl-
eind", opstond en weg ging met de
woorden: mynheer, met dit §las
drinken wij onze vriendschap af".
Slechts met tegenzin had hij met het
voorstel hem van Hazerswoude naar
Oud-Ade te verplaatsen ingestemd;
liever was hij er tot zijn dood geble
ven. Eenmaal in Oud-Ade wilde hij
ook daar heel zijn verder leven zijn.
Pastoor was geen blijvertje.
Met een toespeling op de naam
van de polder, waarin de pastorie
stond, zei de pastoor: „ik woon in de
grote vasten was voor hem een tijd, I
waarin nooit vlees noch vis noch
zuivel werd gebruikt en^zijn bre-
vier bad hü altijd op dezelfde tijden; dê^."= Malr pastoor van der Valk
en geknield. Hem daarbij storen
mocht men alleen voor een bedie-
in een kwestie tussen de oude en de
nieuwe statie. Want die van de Rijn- j
dijk hadden bij de splitsing zich con-1
tractueel verplicht mee te betalen
aan het onderhoud van de armen i
statie. Hazerswoude i
nmg.
Dat laatste hield hij zo strak vol,
dat landdeken Kervel, die met
pastoor de Mol hem kwam bezoe
ken, om hem mee te delen, dat de
pastoor tot provisor van het se
minarie Warmond was gekozen,
hem niet te spreken kregen omdat
hij met zijn brevier bezig was en
zonder de pastoor gezien te heb
ben weer vertrokken. Hij was
echt een herder, die nauwlettend
acht gaf op het geloofsleven en
het gedrag van zijn schapen;
vooral hield hij de hand er aan,
dat het gemeenschappelijk avond
gebed in de gezinnen wel werd ge
beden. En op Zondag stond de pas
torie open voor een ieder, die de
H. Communie had ontvangen en
in een kamer onder de kapel de
tafel met brood en koffie vond
klaar staan.
Na afsplitsing van Hazerswoude
dorp van de grote statie aan de Rijn
dijk, bleef het overblijvende deel,
Koudekerk Groenendijk en Leider
dorp toevertrouwd aan pastoor Fa-
Blijverpolder". Maar ook hier werd se, die er ruim 80 jaar oud, op 23
anders beschikt; in 1844 in Augustus Januari 1814 kwam te sterven. Aarts-
zag pastoor van der Valk zich ge- j priester ten Hulscher maakte in
noodzaakt „om hooge jaren en zie- 1807 een verslag over de toestan-
kelijkheid" zijn ambt neer te leg-1 den in zijn deel van de Hollandse
ondervond hoe onwillig de Rijndij-1
kers waren om die verplichting na i
te komen en wendde zich ten einde j
raad tot de aartspriester. Tot 1839
bleven Koudekerk en Groenendijk
een geheel; op de 23ste Februari
van dat jaar keurde de nuntius goed,
dat de bijkerk te Groenendijk zelf
standige statie werd.
Toen eenm?al Hazerswoude zelf
standig was geworden leefde dat
verlangen naar zelfstandigheid ook
bij de Groenendijkers. Maar na de
dood van pastoor Fase in 1814 werd
Joannes Kok er pastoor. Hij was in
1760 te Rotterdam geboren en ka
pelaan geweest te Amsterdam in de
statie van het Maagdenhuis; daarna
pastoor geworden te Gouda in de
statie „De Braesem". Al in 1819 werd
•hij pastoor te Oudorp tevens land
deken; daar stierf hij in 1822 op 10
September.
Na zijn vertrek werd Joannes Roe-
levink pastoor van de statie Leider
dorp, Koudekerk en Groenendijk;
de laatste herder van deze vrij uit
gestrekte statie. In Haarlem in 1781
geboren, werd hij in 1804 priester
gewijd. Hij was pastoor te Warmen-
huizen toen hij zijn benoeming kreeg
voor Koudekerk. Toen hij op 28
Januari 1839 overleed, was de ge
legenheid gunstig voor een verdere
splitsing van de Rijndij kse statie,
waarover in een volgend artikel
Zweden's muzikaalste man mis
schien wel de muzikaalste man van
Europa is een zekere heer Oscar
Rundqvist uit Stockholm. Wij zien
hem hier met een aantal instrumen
ten, welke hij gewend is te bespelen.
Het is slechts een deel van de vieren
twintig instrumenten, waarop hij zijn
muzikale gaven ten beste geeft. Hij
bespeelt bastuba, zingende zaag, gui
taar, mandoline, saxofoon, viool,
trompet, cither, fluit, klarinet, Pans
fluit, ukulele, mondharmonica, occa-
rino, piano, orgel, balalaika, trom
bone, altviool, trommel en nog enige
andere instrumenten-
t
