Eenvoudige procedure in civiele
kantongerechtzaken
Werkeloosheid in December
aanmerkelijk toegenomen
De „Frameggen1' koos het
ruime sop
Veestapel aanpassen aan de
eigen productie-mogelijkheden
Fabrieksdampen bederven de
bloementeelt
De „Rota" de kerkelijke
huwelijks-rechtbank
DONDERDAG 10 JANUARI 1952
DE LE1DSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Verzoekschrift in plaats van dagvaardingen
De bezwaren tegen de huidige
-wijze van procederen in civiele za
ken bij het kantongerecht en de
noodzaak om het besluit van de se
cretaris-generaal van het departe
ment van Justitie van 15 October
1942 ter vergemakkelijking van de
inning van kleine geldvorderingen te
vervangen door een door de Neder
landse wetgever vastgestelde regeling
hebben geleid tot de indiening bij de
Tweede Kamer van een wetsontwerp
tot herziening van de bestaande voor
schriften omtrent het geding voor
de kantonrechter.
De regeling, die in het besluit in
ning kleine geldvorderingen was ge
troffen voor vorderingen tegen schul
denaren met een bekende woon- of
verblijfplaats hier te lande ter zake
van de nakoming ener overeenkomst
is in het ontwerp overgenomen en
tot alle kantonrechtszaken uitge
breid. Hierdoor krijgen de eisers,
wier tegenpartij niet meedeelt, dat
zij verweer wenst te voeren, op de
enkele indiening van een verzoek
schrift een in executoriale vorm uit
gegeven dwangbevel thuisgezonden.
De zaken, waarin de gedaagde wel
verweer wil voeren, worden naar de
rol verwezen. Hier vindt een verdere
differentiatie plaats. De algemene
regel is, dat na het mondelinge ver
weer van gedaagde de zaak naar een
afzonderlijke zitting wordt verwezen,
tene-inde mondeling te worden be
handeld;
Op eenparig verzoek van partijen
of indien de kantonrechter van oor
deel is, dat de zaak te ingewikkeld
Salonrijtuigen voor
Uruguay
Het Argentijnse s.s. „Tucuman",
dat tegen het eind van deze maand
in de Amsterdamse haven zal zijn,
zal de eerste treinformatie van vier
spoorwegrijtuigen aan boord nemen,
door Allan en Co's, Kon. Ned Fa
brieken van Meubelen en Spoorweg-
materieel N.V., te Rotterdam ge
bouwd voor de Uruguayse spoorwe
gen. Het betreft hier het eerste vier
tal van 16 salonrijtuigen, die besteld
zijn. Elke treinformatie van vier is
bestemd om getrokken te worden
door een diesel-electrische locomo
tief. Elke treinformatie bestaat uit
een rijtuig eerste klasse, een dito
met keuken en buffet, een rijtuig
tweede klasse en een dito met een
post- en bagage-afdeling Er zijn
zitplaatsen voor 136 eerste en voor
180 tweede klas passagiers.
In de eerste klas rijtuigen zijn
tussen de banken afneembare tafels
geplaatst voor het gebruiken van
verversingen en lichte maaltijden,
die in de keuken van het tweede
rijtuig kunnen worden toebereid.
Deze belangrijke opdracht is tot
stand gekomen na een bezoek van
de Uruguayse spoorwegdirectie aan
verschillende fabrieken in de Ver.
Staten en in Europa, waarbij ook de
Allan-fabrieken en de werkplaatsen
van de Nederlandse Spoorwegen
werden bezocht.
„Wij hebben", zo vertelde ons de
directie van Allan, „het voordeel ge
had, dat de Nederlandse Spoorwegen
hun eisen steeds zo hoog hebben ge
steld. Daardoor hadden wij een tech
nische voorsprong. De rijtuigen zijn
b.v. geheel electrisch gelast, tot zelfs
de daken, iets dat men in het bui
tenland zo goed als niet aantreft".
In Uruguay zijn vele nieuwe trein
stellen nodig en Allan acht dan ook
de kans groot, dat na deze order van
16 rijtuigen, die eind April gereed
zal zijn, er nog meer opdrachten zul
len volgen.
is om mondeling te worden behan
deld, kan behandeling worden bevo
len op dezelfde wijze als voor de
rechtbank.
De minister beraadt zich nog over
de vraag of de instelling van arbeids
kamers aanbeveling verdient.
Voorgesteld wordt de kantonge
rechtsprocedure met een verzoek
schrift te doen aanvangen. Dit bete
kent dat de deurwaarders de inkom
sten verbonden aan het uitbrengen
van kantongerechtsdagvaardingen
zullen missen.
Voorgesteld wordt als kantonge
rechtsgemachtigden, die hun beroep
maken van het verlenen van rechts
geleerde hulp, slechts toe te laten
advocaten, procureurs, deurwaarders
en candidaat-deurwaarders.
De positie van gemeente
ambtenaren
Belangrijke verbeteringen
Talrijke verbeteringen in hun po
sitie zullen de ambteneren in de
naaste toekomst ten deel vallen, in
dien de gemeenten, aangesloten bij
het Centraal Orgaan, het zojuist ver
schenen ontwerp-ambtenarenregle-
ment aanvaarden. De voornaamste
verbeteringen betreffen de positie
der arbeidscontractanten, de over-
werkregeling, pensioenbijdragen,
tificaties en verloven alsmede de me
dezeggenschap.
Het aantal wijzigingen, dat ten op
zichte van het oude ontwerp is aan
gebracht, is omvangrijk. Enige bij
zonder in het oog springende veran
deringen zijn de volgende:
1. De aanstelling in tijdelijke dienst
wordt in de meeste gevallen na 3 ja
ren, in elk geval na 6 jaren dienst
door een aanstelling in vaste dienst
vervangen".
De hier genoemde termijnen wa-
I ren in het oude reglement 5 resp. 10
Voorgesteld wordt, dat personen,
die geen candidaat-deurwaarders zijn
het beroep van kantongerechtsge-
machtigde mogen uitoefenen, indien Jaar-
zij dit beroep op 1 September 1951 2. „Om tot ambtenaar in vaste
uitoefenden. dienst te kunnen worden aangesteld
In December nam het aantal werkloze mannëh toe van 112.453 tot 145.385,
t.w. 109.588 geheel werklozen (vorige maand 82.691), 34.717 DUW-arbeiders
(29.113) en 1080 geheel werkloze wachtgelders (649), zo deelt het ministerie
van Sociale Zaken en Volksgezondheid mede.
Ofschoon de werkloosheid onder invloed van het seizoen elk jaar toeneemt
in December, was de stijging ditmaal groter dan in 1950. Enerzijds moet de
oorzaak hiervan gezocht worden in de beperking van het bouwvolume,
anderzijds in de afzetmoeilijkheden waarmede enkele bedrijfstakken o. m.
ten gevolge van de consumptiebeperking te kampen hebben.
Maar de weg naar veiligheid is lang
Onder eenzelfde dreigende lucht,
die de stranding van de „Frameggen"
verleden week Woensdagochtend be
geleidde, is de bij Petten op de
Hondsbosse Zeewering gestrande
Noor gistermiddag om tien minuten
voor twee door drie sleepboten uit
zijn benarde positie bevrijd.
De „Holland 2" van de rederij
Doeksen uit Terschelling en de „Nes
tor" en „Hector" van het IJmuidense
bureau Wijsmuller hebben het water
van de woelige Noordzee met hun
schroef zo lang tot schuim geklopt
tot er beweging in de Noor kwam en
het schip met vier triomfantelijke
stoten op de stoomfluit het vrije wa
ter opzicht.
Toen de vloed het hoogst was...
De positie van het vaartuig was
sinds gisternacht, toen er 50 meter
schot in de romp kwam, niet zo ple
zierig: De „Frameggen" deinde bijna
dwars op de punt van een strekdam
en het scheen een haast onmogelijk j
karwei de 2000 tonner over de weer-
barsige basaltkeien te trekken, on
danks de twee uitgebrachte hek-
ankers, die aan weerzijden van de
Noor via de lier van het schip mee
hielpen dit laatste obstakel te over
winnen. Maar op het hoogst van de
vloed lukte het eindelijk: De „Fra
meggen" maakte eerst een slag naar
links, gehoorzamend aan de aanma
ning van de „Holland 2" om dan
stevig in bedwang gehouden door
het trio slepers, met de achtersteven
tegen de woedende op te tornen.
Een scherm van schuim.
Het schuim sloeg in lange gordij
nen tot over de scLoorsteen en in
het open water deinde de Noor nog
zo vervaarlijk, dat de toekijkende
menigte niet vreemd had opgekeken
als de trots was gebroken en het
schip ten tweede male naar de kust
was afgedreven. De bemanningsleden
hadden hun reddingvesten aan. Oe
drie slepers, die hun commando's
kregen van hun kapitein D Moer
man, een oude rot in het bergings
vak en een van de meest gewaar
deerde krachten van 't bureau Wijs
muller in IJm".-'den, ^okken de „Fra
meggen" voorzichtig naar Den Hel
der met de felle Zuidwester schuin
in de rug.
In het zicht van de haven.
Nog waren de moeilijkheden niet
achter rug!
Enkele mijlen voor Den Helder, ter
hoogte van Huisduinen, werd de
„Frameggen" gedwongen voor anker
te gaan. Het schip gierde namelijk
zo hevig op de woeste zee, dat het
onmogelijk was binnen te komen en
het zou bovendien gevaar voor de
scheepvaart in het Marsdiep opleve
ren. Vannacht om twaalf uur werd
door de sleepboten „Oceaan", „Hol
land". „Hector", „Nestor" en „Sten
tor" de sleep naar Den Helder
voortgezet.
De sleepboot „Oceaan" van Doek
sen heeft gistermiddag bij het ma
ken van een verbinding nog een aan
varing gehad met de „Frameggen".
De voorste mast van de „Oceaan"
knapte af en sloeg overboord. Op
deze mast bevond zich de antenne,
zodat de radio onklaar raakte. De
marconist van de „Oceaan", P. de
Boer liep bij deze aanvaring een
lichte verwonding op.
moet men de leeftijd van 21 jaar
hebben bereikt".
In het oude reglement was daaraan
toegevoegd: „en die van 40 jaren
niet hebben overschreden". Deze toe
voeging is nu vervallen.
In het oude reglement was be
paald, dat 4% pensioensbijdrage
werd ingehouden en voorts, dat voor
zoveel nodig, het ingehoudene plus
rente primair werd bestemd voor in
koop. Thans wordt 7y,% ingehou
den, terwijl geen inkoopverhaal
plaats vindt.
4. De overwerkregeling is aange
past aan de Rijksregeling.
5. „B. en W. stellen telken jare
algemene regels vast omtrent de toe
kenning ener jaarlijkse vacantie-toe-
lage."
Dit is een zeer belangrijke toevoe
ging, waarmede principiëel het recht
op vacantietoelage is vastgelegd.
6. „De duur van het vacantiever-
ïof bedraagt ten minste 14 dienstda-
gen per jaar.
7. Bij de bepalingen t.a.v van het
bijzonder verlof is thans ook opge
nomen het bijwonen van ten hoogste
6 bondsraadsvergaderingen per jaar.
(Vroeger 1).
8. De regelingen t.a.v. van ziekte
gelduitkering zijn aangepast aan de
Rijksregeling. Voorts is vastgesteld,
dat in geval van t.b.c. de ambtenaar
in elk geval gedurende de eerste drie
jaren de volle bezoldiging ontvangt.
9. „De beloning is bij 25-, 40- en
50-jarige diensttijd in overheidsdienst
een gratificatie gelijk aan een bedrag
overeenkomende met het salaris on
derscheidenlijk over 1/4, 1/2 en 1
maand".
In het oude reglement werd geen
concrete regeling voor gratificaties
bij ambtsjubilea gegeven.
10. Met betrekking tot de mogelijk
heden van ontslag zijn enige wijzi
gingen aangebracht, die verband
houden met een bepaalde gezindheid,
welke geen voldoende waarborg
geeft, dat de plichten als ambtenaar
onder alle omstandigheden getrouwe
lijk zullen worden volbracht.
11. „Ter beraadslaging over onder
werpen betreffende de werkwijze
ven en de dienstvoorwaarden bij een
tak van dienst een medezeggen
schapscommissie worden ingesteld".
De oliefabriek Calvè Delft ont
vangt in de nacht van 10 op 11 Janu
ari een flessenspoelmachine van 11
meter lang, 1.82 meter breed en 2.80
hoog. welke bedrijfsklaar ongeveer
20.000 kg. weegt.
De machine wordt over de weg per
auto van Brussel af vervoerd. Met
een drijvende bok zal zij van de auto
worden gehaald en over de straatweg
de nieuwe fabriek worden ingescho
ven. Dat zal des- nachts geschieden,
om zo weinig mogelijk stagnatie over
de weg te veroorzaken.
„RIJNSTREEK-WEST"
„De harmonie tussen voederproduc
tie en veebezetting, als basis voor
een economische bedrijfsvoering",
was het onderwerp waarover C. P.
Scheepers zijn licht liet schijnen op
de ledenvergadering van de Ver.
voor Bedrijfsvoorlichting „Rijnstreek-
West". Gisteren maakten we reeds
melding van deze vergadering, die
gistermorgen in Den Burcht werd ge
houden.
De prijs van 1 kg. stikstofvrije zet-
meelwaarde (st. V.Z.W.) van het voe
der uit eigen bedrijf bedraagt, vol
gens rapporten van het Lanbouw
Economisch Instiuut (L.E.I.) 1016
cent; die van het aan te kopen ruw-
voer 1830 cent, een vrij groot prijs
verschil, dat de vraag wettigt, of
aankoop van ruwvoer rendabel is.
Bedrijfs-economisch bezien is het voor
de boer z'n portemonnaie voordeliger
géén voer bij te kopen. Een en an
der werd met voorbeelden aange
toond.
Het landbouwbedrijf kunnen we
echter niet zuiver theoretisch bekij
ken; er zit aan dit bedrijf ook een
practische kant, welke moeilijk te
beoordelen valt. Gebaseerd op prac
tische ervaringen, kwam spr. tot de
conclusie, dat beperkte ruw- en
krachtvoer-aankopen op de zuivere
graslandbedrijven aan te raden is om
de volgende redenen:
le. Verschillende aangekochte ruw-
voermiddelen hebben een gunstige
werking op de melkproductie. Zo heb
ben b.v. bieten, pulp e.d. een z.g.
melkdrijvende werking.
2e. Verschillende ziekteverschijn
selen by het rundvee zijn een gevolg
van een te kort of een te veel aan
bepaalde elementen; door aankoop
van ruwvoermiddelen, welke op an
dere bedrijven en dus ook op andere
grondsoorten zijn verbouwd, kunnen
deze ziekteverschijnselen door een be
ter gevarieerd rantsoen beperkt wor
den.
3e. Bij het winnen van eigen voe
dermiddelen (hooi, kuilgras en ge
droogd gras) met een hoge voedings
waarde, is aanvulling van zetmeel-
rijke producten volkomen verant
woord en misschien zelfs noodzake
lijk.
Ir. Scheepers wilde echter liever
niet verder gaan dan 20 pet. van de
totale wintervoerbehoefte aan te ko
pen als ruwvoermiddelen. Een hoger
percentage zal de economische basis
van het bedrijf te veel verzwakken.
Aan krachtvoer is een wereldte
kort, waardoor hoge prijzen in ver
houding tot voor de oorlog. Kracht
voer is nog steeds een distributie-arti
kel, waardoor veel voeren onmoge
lijk is. Ook economisch bezien zijn
ruime krachtvoeraankopen niet ver
antwoord.
Uit bovenstaande beschouwingen
kunnen, rekening houdend met de
150 kg. krachtvoer welke op de bon
per koe wordt verstrekt, de volgende
richtlijnen worden gegeven:
le. bij een algehele zelfvoorziening
met voer uit eigen bedrijf, onafhan
kelijk van de productiviteit van de
bodem, moet de gehele oppervlakte
grasland éénmaal gemaaid worden
dus 100 pet.;
2e. bij aankoop van 20 pet. ruw
voer dient men ongeveer 80 pet. van
de oppervlakte grasland te maaien.
Volgens de L.E.I.-rapporten over
1947, 1948 en 1949 werd resp. 58 pet.,
80 pet. en 54 pet. van de oppervlakte
gemaaid, zodat de veestapels in het
algemeen nog niet zyn aangepast aan
de productiviteit van de bodem.
Voor een economische bedrijfsvoe
ring is aanpassing van de veebezet
ting aan de productiviteit van de bo.
dem een dringende eis met matige
ruwvoer- en geringe krachtvoeraan
kopen.
Blijkens onlangs verschenen officiële rapporten lijdt de bloembollenteelt
in Midden-Kennemerland ernstige schade door de niet afgewerkte g3ssen
van de vele industrieën in dit gebied. De toppen van de bladeren van Iris
sen, Gladiolen Tulpen en andere bolgewassen vertonen een bruine kleur en
sterven af, waardoor de bloemen voor de verkoop waardeloos worden.
De streek waar deze schade voorkomt beslaat de gemeenten Beverwijk,
Heemskerk en Velsen, maar het hevigst gedupeerd zyn de kwekers in het
gebied van het voormalige „Holland op zijn smalst". De gassen hangen als
een kolendamp boven de tuinderijen en verwoesten de planten, wat som
mige tuinders al duizenden guldens heeft gekost.
Onderzoekingen hebben aangetoond, dat de P.E.N.-centrale te Beverwijk
de voornaamste verwekker is van deze giftige gassen. Stappen die dooi de
Kennemer bloembollenkwekers bij de directie van dit bedrijf zijn onder
nomen, hebben echter niet tot resultaten geleid, zodat men thans een be
zwaarschrift aan Gedeputeerde Staten van Noord-Holland voorbereidt,
waarin een beroep gedaan wordt op de bepalingen van de Hinderwe' De
meest voor de hand liggende maatregel ter bestrijding van dit ernstige
euvel is het verhogen van de fabrieksschoorstenen, waardoor de zware gas
sen minder snel naar de grond zakken. Met het oog op de nadering van het
voorjaar bepleiten de kwekers snel ingrijpen.
Wat lezers schrijven
O VERHEIDS-TOESLAG OP
SCHILDERWERKEN.
LEIDEN, 9 Januari.
Op 8 Januari 1952 werd officieel
bekend gemaakt, dat op schilder
werken opgedragen door particulie
ren, 20% door de overheid bijgedra
gen zal wordien, mits dit schilder
werk minstens ƒ600,bedraagt en
uiterlijk voor 31 Maart opgeleverd
is; een en ander in verband met
werkloosheid-bestrijding in het schil
dersbedrijf.
Aangezien particulieren hoogstens
het buitenschilderwerk laten doen
(tenminste als ze daar nog financieel
voor in staat zijn, binnenwerk is
vanzelf uitgesloten), dan laten zij
dit werk in ieder geval niet uitvoe
ren in de wintermaanden. Een elk
toch. die maar enigszins op de hoogte
is (de Minister toch ook?) van bui
tenschilderwerk, weet toch wel, dat
het voor 100 weggegooid geld zou
zijn, om des winters buitenschilder
werk te laten verrichten.
Ik voor mij beschouw dan ook
deze overheids-geste, hoe goed ook
bedoeld, als een wassen neus.
Ik ben er dan ook zo goed als
zeker van, dat onze Minister voor
deze toeslag geen speciale post op de
rijksbegroting behoeft uit te trekken.
J. 'T HART.
DE GEWONDE S V.L.V.-KFEPER.
Oegstgeest 9 Januari
Naar aanleiding van de ingezon
den stukken op 7 en 8 Jan. j.l. in uw
blad, zou ik u gaarne verzoeken om
enige plaatsruimte voor het volgende
Volgens „enige supporters" zou de
verbandtrommel Zondag j 1 bij de
wedstrijd St. BoijsS.V.L.V niet ge
heel volledig geweest zijn zoals ge
wenst of voorgeschreven is.
Met het volgende zou ik het tegen
deel gaarne bewijzen. In de wedstrijd
St. Boijs 3U.D.O. 2 welke om 12
uur dezelfde dag is gespeeld, werd
ik als speler van U.D.O. 'n kwartier
voor 't einde gewond aan mijn been.
Terstond ben ik naar de kleedkamer
gedragen en in record tempo is mijn
been door toedoen van enige heren
van St. Boijs verbonden uit 'n geheel
goed gevulde verbandtrommel. De
behandeling was in één woord: „Af"
en beter dan waar ik op zou reke
nen waarvoor ik dan bij deze de
voetbalvereniging St. Boijs en in 't
bijzonder de heren in kwestie har
telijk dank zeg, Hiermede het schrij
ven van de heer J, de Kier volledig
beamende, dank ik u voor de ver
leende plaatsruimte,
J. TH. VAN RIJN.
Men denkt met Jan te trouwen, en het is Piet....
Volstrekt onpartijdig
oordeel
In „St. Bavo" kwam een
belangwekkende beschou
wing voor over de kerkelij
ke huweljjksreohtbank, wel
ke met toestemming van het
maandblad wordt overgeno
men ter voorlichting van
een veelbesproken aangele
genheid. Hieronder volgt het
eerste gedeelte dezer be
schouwing.
„Voor een paar millioen lires krijgt
men bij de Rechtbank van de Rota
het prachtigste verlof tot echtschei
ding in de meest klassieke stijl van
de Curie en bovendien verdient men
er ook nog zijn eeuwige zaligheid
mee En daar kan men natuurlijk
nooit genoeg voor betalen"
Dit fraais kon men lezen in een der
Ital:aanse communistische bladen,
als slot-tirade op een reeks verwijten
van Simonie en corruptie.
Op diezelfde dag verklaarde een
ander blad v&n dezelfde communisti
sch'* allure, dat de rechtbank van de
Rota wel geen echtscheiding toe
stond, maar dat zij in Italië zich iede
re cngeldig-verklaring van het hu
welijk voorbehield, om slechts dan de
nietigverklaring uit te spreken, als
de aanvrager een dik gevulde porte
feuille voor de rechter op tafel legde.
Dtze perscompagne viel samen met
de zware strijd, die in het Italiaanse
parlement werd gevoerd om het toe
laten van de burgerlijke echtschei
ding door te drijven. Dit betekende,
dat Art 34 van het Concordaat dat
op 11 Februari 1929 door Italië met
de H. Stoel was gesloten, zou wor
den opgeheven.
De Pauselijke Rechtbank had aan
vankelijk op al deze aanklachten en
lasterlijke aantijgingen, op koel-
voorname wijze geantwoord door aan
het Parlement haar statistisch mate
riaal en een volledig overzicht van de
aanhangig gemaakte processen te
overleggen. Deze cijfers, nuchter en
zakelijk, spraken duidelijke taal, wel
ke door ieder eerlijk mens verstaan
werd.
Toen echter openlijk in de pers de
integriteit en de waardigheid, de eer
en de onkreukbaarheid van de Pau
selijke Rechtbank werden aangetast,
zweeg de Rota niet langer Want de
Rota is niet alleen een internationaal
tribunaal maar zelfs het oudste en
beroemdste gerechtshof ter wereld.
Deze Pauselijke Rechtbank kan bo
gen op een achthonderdjarige prak
tijk- haar uitspraken en beslissingen,
welke sinds de XlVe eeuw worden
gepubliceerd vormen gehele biblio
theken.
Deze Pauselijke Rechtbank heeft
niet alleen in de loop der eeuwen het
canonieke recht gevormd, maar even
eens het burgerlijke recht, dat tot
op de dag van vandaag nog de grond
slag vormt voor de moderne wetge
ving'.
Immers, de Rota was als Pause
lijke Rechtbank ook competent inza
ke van burgerlijke rechtspraak in de
kerkelijke staat, en Kardinaal de
Lucca, een van haar voortreffelijkste
leden, wordt dan ook algemeen er
kend als een der meesters van het
burgerlijk recht.
De onkreukbaarheid van haar
rechters is sedert eeuwen de trots
van deze Pauselijke Rechtbank.
EEN VOORBEELD UIT DE
GESCHIEDENIS.
Ofschoon het dreigend gevaar van
een schisma tastbaar werd en de af
val te voorzien was van een geheel
land van de oude Moederkerk, heeft
de Rota tóch het huwelijk van Hen
drik VIII van Engeland met Cathari.
na van Arragon geldig verklaard Zó
heeft deze rechtbank, ondanks ver
wijten en aanvallen, ongeacht uiter
lijke sohade voor de Kerk, altijd zon
der aarzelen consequent en objectief
recht gesproken.
Het moeten wel zeer zware rede
nen geweest zijn, die deze Pauselijke
Rechtbank ertoe hebben gebracht om
na achthonderd jaar onwankelbare
trouw aar het recht en een recht
spraak vrij van alle sensatie, naar vo
ren te treden om volledig rekenschap
af te leggen van haar handelingen.
Als eenmaal het vertrouwen in
haar eerlijkheid van rechtspraak zou
gebroken zijn en de rechtsregels van
haar handelen in twijfel zouden wor
den getrokken, kon het de vijanden
van het recht gemakkelijker geluk
ken de staat ertoe te brengen de
burgerlijke echtscheiding by de wet
mogelijk te maken en te regelen.
Daarom diende op 28 Juni 1949 het
Pauselijk Gerechtshof van de Rota,
door middel van haar vertegenwoor
diger. Mgr. Dino Staffa, een aan
klacht in tegen de laster en de bele
diging deze Rechtbank aangedaan.
Dc vertegenwoordiger van de Rota
gaf aan de belasteraars van de Recht
bank de ruimste gelegenheid om hun
beschuldigingen voor het Gerechtshof
van de Staat waar te maken en de
bewyzen te leveren Telkens op
nieuw moest de termijn worden ver
scheven en zelfs de uitspraak, welke
op 19 Januari 1950 werd vastgesteld,
werd ook naar een toekomstige da
tum verplaatst. De lasteraar? tracht
ten langs allerlei wegen tot een op
lossing te komen. Zij wilden zelfs in
alle stilte hun aanklacht wel herroe
pen. maar de Rota, het hoogste Hof
van Appèl van heel de Katholieke
wereld, wenste géén afstand te doen
van de openbare behandeling tot de
uitspraak was gevallen en openlijk
alle lasterlijke aantijgingen waren
herroepen.
Het woord Rota betekent „rad" en
de rechtbank,die deze naam draagt
dankt die naam aan het feit, dat zij
haar zittingen hield in het Pauselijk
Paleis te Avignon, in een zaal die ge
heel rond was en waarvan de vloer
in mozaiek-figuren de vorm ver
toonde van een rad.
De rechters worden door de Paus
gekozen uit de priesters over heel de
wereld; zij moeten doctor zijn zowel
in het kerkelijk- als in het burgerlijk
recht en onder hen moet er altijd een
Duitser, een Fransman, een Engels
man een Pool en een Amerikaan
zijn Aan het hoofd van de Rechtbank
staat een Deken.
Ais advocaten worden zowel pries
ters als leken toegelaten, zij moeten
echter doctor zijn in het kerkelijk
recht en het diploma verworven heb
ben dat hen het recht geeft voor de
Rota te pleiten Als Pauselijk Ge
rechtshof is de Rota niet gebonden
aan territoriale grenzen In de eerste
plaats is het de taak van de Rota om
uitspraak te doen in alle gevallen, die
de H. Stoel zich heeft gereserveerd
en aan de Rota heeft overgedragen.
Maar bovendien is zij het Hof van
Appèl en Hoge Raad tevens voor alle
processen in kerkelijke aangelegen
heden; zowel financiële processen,
strafzaken, beledigingsklachten als
huwelijkszaken. Verreweg het groot
ste gedeelte der gevoerde processen
betreft echter de geldigheid van het
huwelijk. De uitspraken van de Rota
worden negen jaar na de datum der
uitspraak zonder vermelding van de
naam der partijen gepubliceerd in
een Jaarboek: „Sacrae Romanae Ro-
tae. Decisiones sen Sentential"
ECHTSCHEIDING EN
ONGELDIG VERKLARING.
In de loop der tijden zyn er heel
wat grove misverstanden ontstaan
over de rechtspraak der kerkelijke
rechtbanken in het algemeen en de
Pauselijke Rota in het bijzonder In
hoofdzaak kamt hat verwijt altijd
hierop neer, dat de Kerk langzamer
hand het beginsel van de onontbind
baarheid van het huwelijk prys geeft
en in werkelijkheid de echtscheiding
wél toelaat. De oorzaak van dit mis
verstand is de telkens terugkerende
grove verwarring tussen de nietig
verklaring van een van het begin
af-aan als ongeldig en derhalve als
niet-bestaand huwelijk én de werke
lijk0 echtscheiding, de ontbinding van
de feitelijk bestaande huwelijksband,
zoals zij in de burgerlijke wetgeving
van de moderne staten voorkomt.
De Kerk kent geen echtscheiding,
maar wél stelt Zij na een regelmatig
en grondig gevoerd proces en bij
rechterlijke uitspraak vast. of een
huwelijk op het moment van sluiten
inderdaad geldig is of niet
Haar oordelen zyn derhalve be
slissingen over het bestaan van een
huwelijksband.
De Rota verklaart ofwel dat uit de
bewijzen iri de loop van het proces
geleverd, de nietigheid van het hu
welijk vaststaat (constat de nulhtate)
dan wel dat uit de geleverde bewij
zen de nietigheid van de huwelijks-
ban.; niet vaststaat (non constat).
Omdat deze uitspraken nimmer
definitief bindend worden kon on
der bepaalde voorwaarden een
nieuw proces met nieuw bewijsma
teriaal aanhangig worden gemaakt.
Hel recht echter om wéder een huwe
lijk aan te gaan verkrijgt men slechts
wanneer het „constat de nullitate"
betreffende het eerste huwelijk door
de rechtbank is uitgesproken in twee
uitspraken, welke op gelijke wijze de
nietigheid van het eerste huwelijk
vas'leggen. Hieruit volgt dat de ver
dediger van de huwelijksband tegen
het eerste oordeel tot nietigverkla
ring altiid Ww«n oantolronon
ONGELDIGHEID VAN HET
HUWELIJK.
Et is een hele reeks van beletselen
welke de geldige totstandkoming van
het huwelijk verhinderen.
Behalve deze beletselen kan de
geldige totstandkoming van een hu
welijk worden belet door een gebrek
in dc- vorm waarmee het huwelijk is
gesloten.
Maar ook komt een huwelijk niet
geldig tot stand als de echte en be
wuste vrije wil om te trouwen ont
breekt.
Deze vrije wil om te trouwen kan
ontbreken ook al is het jawoord ge-
gevfn, wanneer men omtrent de we
zenlijke eigenschappen van het hu
welijk onwetend is. wanneer er zich
een zeer ernstige dwaling voordoet
ten opzichte van de persoon met wie
men het huwelijk dacht aan te gaan.
Di; betekent niet dat men zich ver.
gis-, heeft bijv in het karakter van
die persoon maar dat men byv. meen
de het huwelijk 33n te gaan met
Joannes en dan blijkt dat het niet
Joannes maar Petrus is
Voorts kan de eerlijke en ernstige
wil die vereist wordt om tot een gel
dig huwelijk te komen ontbreken
tengevolge van dwang en pressie.
Ook het uitsluiten van de rechten
van het huwelijk kunnen van een
ontbreken der vereiste wil tot het
Huwelijk getuigen.
Het ontbreken van de wil op de
hietboven gegeven gronden komt
meestal eerst na langere tijd aan het
licht en wordt dikwijls pas aanlei
ding tot een proces als het huwelijks
lever al verwoest is.
Van de andere kant laat het zich
denken dat in een ongelukkig huwe
lijk de partijen spoedig geneigd zijn
om naar argumenten te grijpen wel
ke het ontbreken van de wil om te
huwen moeten bewijzen en dat deze
dan niet zelden zullen worden over
dreven.
Vandaar dat de rechtbank hier de
hoogste eisen stelt aan de te leveren
