Dokter Van Nes en de Anna-kliniek
Het bestuur beantwoordt een open brief
Verkiezings-verlangeri van
de K.V.P.
Lijstenverbinding bij de KVP
WOENSDAG 9 JANUARI 1952
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
Het Bestuur van de Vereniging
voor Misvormden te Leiden verzoekt
het volgende antwoord te publiceren,
op de „open brief" van dr. ir A. M.
van Deventer en dr, T. Sperna Wei
land d.d. 30 December 1951 gericht
aan prof. dr. L. J. van Holk, voor
zitter der vereniging inzake de moei
lijkheden in de Anna-Kliniek te Lei
den. Ofschoon deze open brief ge
richt is tot prof. van Holk persoon
lijk, meent het bestuur dat de strek
king van deze brief zodanig is, dat
hij een oprecht onomwonden en vol
ledig antwoord vraagt van het be
stuur in zijn geheel.
Vraag 1:
Aoht u het etisch verantwoord,
statuten van de Vereniging voor
Misvormden zó samen te stellen, dat
het bestuur van de vereniging be
slist wie als lid dezer vereniging
wordt toegelaten?
Antwoord:
De statuten der vereniging zijn
vastgesteld niet door het bestuur,
maar bij besluit van de ledenverga
dering van 24 November 1945 na toe
lichting en discussie.
Het is niet ongebruikelijk de toe
treding tot lid ener vereniging af
hankelijk te stellen van de goedkeu
ring van het bestuur.
Deze gedragslijn, die reeds in de
oude statuten was vastgelegd, werd
wenselijk geacht teneinde te voorko
men, dat op een gegeven moment
bepaalde personen zich een machts
positie in de ledenvergadering zou
den kunnen scheppen, met onjuiste
doelstellingen.
Vraag 2:
Acht u het etisch verantwoord de
ze bepalingen der statuten te gebrui
ken om de ledenvergadering o.a.
door het aannemen als lid van echt
genoten, vrienden en kennissen van
bestuursleden zó samen te stellen,
dat het bestuur steeds zeker is de
meerderheid van de ledenvergade
ring achter zich te hebben?
Antwoord:
De procedure om leden te werven
door de stellers gewraakt, is juist
door dr. van Nes reeds eerder toege
past in de vereniging.
Zo heeft hij, evenzeer als de be
stuursleden, in 1945 enige leden ge
worven. Daar er destijds geen con
flicten tussen het bestuur en dr. van
Nes waren kan er geen sprake zijn
van een tevoren vastgestelde meer
derheid, waarover het bestuur altijd
zou kunnen beschikken.
Zodra de conflicten ontstonden, is
de status quo eerlijkheidshalve ge
handhaafd, en zijn geen leden meer
toegelaten.
Vraag 3:
Acht u het etisch verantwoord door
middel van statutenwijziging de ge
neesheer-directeur van de Anna Kli
niek zijn statutair vastgesteld recht
op beroep bij een commissie van toe
zicht te ontnemen?
Antwoord:
Toen op de ledenvergadering van
November 1945 de statutenwijziging
werd voorgesteld, waarbij de com
missie van toezicht werd geschrapt,
verkreeg dit de instemming zowel
van de commissie zelve als van de
ledenvergadering. De voorgestelde
statutenwijziging werd met algeme
ne stemmen aangenomen. Het con
tract met dr. van Nes is tot stand ge
komen in Maart 1946 dus een half
jaar NA de statutenwijziging.
Dr. van Nes heeft nooit enig be
zwaar gemaakt om deze commissie
te laten vervallen.
Vraag 4:
Acht u het etisch verantwoord een
medisch adviseur voor het bestuur
te benoemen, wiens taak het is een
reorganisatieplan uit te voeren, waar
bij de in functie zijnde geneesheer
directeur wordt ontslagen, en daar
na deze medische adviseur aan te
stellen als geneesheer-directeur?
Antwoord:
In het licht der bestaande verhou
dingen „JA".
Bovendien is de Medisch Adviseur
van het bestuur pas benoemd toen
het reeds voor het bestuur vaststond
dar dr van Nes zou worden ontsla
gen en het dus geboden was, dat zijn
opvolger zich moest inwerken.
Vraag 5:
Acht u het etisch verantwoord,
een geneesheer-directeur, die meer
dan 16 jaar zijn beste krachten aan
de Anna Kliniek heeft gegeven en
onder wiens directoraat deze kliniek
een nationale en internationale ver
maardheid heeft gekregen zonder op
gave van redenen het arbeidscon
tract op te zeggen?
Antwoord:
Dr. van Nes wist zeer goed na al
de onderhandelingen en besprekin
gen van ruim een half jaar, om wel
ke redenen hij ontslagen werd.
Daar voor een geneesheer-direc
teur nog geheel andere eigenschap
pen vereist worden dan alleen een
bekwaam operateur te zijn, kan „16
jaar zijn beste kracht geven" niet
als de enige overweging gelden.
Vraag 6:
Acht u het etisch verantwoord, dat
door het bestuur van de Vereniging
voor Misvormden om arbitrage inza
ke de controverse bestuur van de
Vereniging voor Misvormden dr.
van Nes, voorgesteld door verschei
dene leden van de vereniging, wordt
geweigerd?
Antwoord:
Waneer in een vereniging enig
verzoek bijv.: om arbitrage (hier zal
wel bedoeld zijn bemiddeling) „door
verscheidene leden van de vereni
ging" wordt aangevraagd, maar op
een ledenvergadering door de meer
derheid verworpen wordt, dan
spreekt het vanzelf dat dit verzoek
door het bestuur als afgedaan zal
worden beschouwd zoals in een de
mocratische samenleving trouwens
niet anders te verwachten is.
Vragen 8 en 9:
Acht u het etisch verantwoord,
dat het bestuur van de Vereniging
voor Misvormden een arbitraal on
derzoek in genoemde controverse,
voorgesteld door het comtié van oud
patiënten, weigert?
Acht u het etisch verantwoord,
dat het bestuur van de Vereniging
voor Misvormden een arbitraal on
derzoek, voorgesteld door het perso
neel van de werkplaats van de Anna
Kliniek, weigert?
Antwoord:
Het is duidelijk na het ad. 6 be-
sprokenen, dat het bestuur van ver
zoek, door de ledenvergadering ver
worpen, niet zal kunnen aanvaarden
van een commissie van oud patiën
ten of van het personeel van de
werkplaats al was het alleen maar
omdat beide groepen, niet de minste
verantwoordelijkheid dragen voor
het beheer van de kliniek en dus ook
geen recht van spreken hebben.
Vraag 7:
Acht u het etisch verantwoord,
dat het bestuur van de Vereniging
voor Misvormden een door het Ar
beidsbureau voorgestelde medische
commissie van onderzoek inzake bo
vengenoemde controverse, aan wel
ker samenstelling het aanvankelijk
zelf heeft medegewerkt, op het ogen
blik, dat de commissie in werking
kan treden, weigert?
Antwoord:
De commissie in dit punt bedoeld,
was een medische commissie van
voorlichting voor de directeur van
het Gewestelijk Arbeids Bureau van
Leiden die de ontslag aanvrage van
dr. van Nes ambtshalve moest behan
delen.
Begin December 1950 werd aan dr.
van Nes en aan het bestuur verzocht,
elk een lid voor deze commissie aan
te wijzen.
Op 4 Januari 1951 berichtten wij
aan het G.A.B., wie onze vertegen
woordiger zou zijn, dr. van Nes was
niet genegen of in staat een Neder
lands arts voor deze commissie aan te
wijzen. Toen het G.A.B. eindelijk me
dio Mei besloot zonder medische ad
viescommissie een uitspraak te doen,
tenzij dr. van Nes alsnog een Neder
lands arts zou aanwijzen, hetgeen dr.
van Nes medegedeeld werd, weigerde
hij wederom. Eerst een maand later,
dus half Juni was dr. van Nes einde
lijk bereid een Nederlandse arts te
benoemen. Zes en een halve maand
nadat deze commisie was ingesteld.
Het bestuur achtte toen langer uit
stel niet verantwoord en heef. op een
beslissing van de zijde van het G.A.
B. aangedrongen welke dan ook 14
dagen later is gegeven.
Geen weldenkend mens zal het be
stuur na deze uiteenzetting er nog
van kunnen beschuldigen, niet aan
deze commissie te hebben willen me
dewerken.
Hoewel de punten 10, 11 en 12 met
het ontslag van dr. van Nes niets te
maken hebben, is het bestuur niet
temin bereid, hierop te antwoorden.
Vraag 10:
Acht u het etisch verantwoord, na
al de genoemde pogingen om tot een
onderzoek te komen, te verklaren,
dat noch officieel, noch officieus iets
bekend was van een wens om een
arbitraal onderzoek inzake de ge
noemde controverse?
Antwoord:
Toen in het telefonisch onder
houd met een der heren van de pers
aan de voorzitter gevraagd werd of
hii van acties ten gunste van dr. van
Nes iets afwist, kon hij in alle op
rechtheid verkaren, dat hem daar
„noch officiceel noch officieus" iets
van bekend was. Immers eerst na
dien bereikte het bestuur officieel
een brief, terwijl officieus de voor
zitter niet eens wist, dat het om ar
bitrage ging in deze acties maar al
leen om vaag geformuleerde protes
ten.
De neus van de Russische straaljager Mig 15, die hier één van zijn eerste
Westerse landen, dat de Russen hun jagers met radar uitrusten, waardoor
vluchten maakt, heeft een ongewone vorm. Dat bevestigt de vrees van de
ze tevens geschikt zijn voor nacht-verkenningsvluchten. Deze opname is
gemaakt op een Oost-Duits vliegveld en is gepubliceerd in de Aviation Age
Magazine.
Vraag 11:
Acht u bet etisch veram woord,
dat bei bestuur van de Ve;eniging
voor Misvormden tijdens een druk
ke operatiedag door stoiende en
enerverende handelingen het werk
van de operateur en zijn operatie
kamer-personeel hindert?
Antwoord:
Achten de stellers het etisch ver
antwoord iat een zuster dit de vo
rige dag door het bestuui wegens
beledigende uitlatingen tegenover
d»t bestuur in het openbaar geuit,
was ontslagen door de gentesheer-
dnecteur de hand boven het hoofd
wordt gehouden, en tegen de uit-
örukehjke wens van nel oes-uur in
de kliniek wordt gehandhaafd?
Vraag 12:
Acht u het etisch verantwoord,
dat een lid-medicus en de medische
adviseur van het bestuur zonder
dringende reden een operatieruim
te binnendringen, terwijl daar een
patiënt in ruggegraatsverdoving
dus bij bewustzijn in behande
ling is?
Antwoord:
Daar deze aangelegenheid voor
de afdelingsraad van de Koninklijke
Nederiandsche Maatschappij tot be^
vordering van de Geneeskunst is ge
bracht, verwijst het bestuur voor de
be^-ordeling er van naar de uit
spraak dezer afdeling, terwijl het er
nans reeds opmerkzaam op maakt,
dat de betrokken rpedici ter stellig
ste ontkennen, dat er op net tyds .ip,
dat zij de gipskamer betraden, ge
opereerd werd.
De zeer tendentieuse berichtge
ving hierover is voor rekening van
de inzenders dezer artikelen.
Vraag 13:
Acht u het etisch verantwoord,
da: het bestuur der Vereniging voor
Misvormden, door aan di van Nes
de gelegenheid te onfr.°mtn in een
speciaal geouth'eerde kliniek en
met speciaal getraind personeel zijn
i-rihopaed'.sch werk voort te zetten,
aan vele gerekkigen, die hun hoop
op dr van Nef- gevestigd hebben,
de rr ogelijkhe'd ontneemt zich door
htm te laten behandelen?
Antwoord:
Het zou ongerijmd zijn van het
bestuur te verlangen dat bet tegen
strijdige maatregelen neemi Wan
neer het beduur aan dr. van Nes de
gelegenheid ontneemt zijn werk m
de kliniek voort te zetten, kan het
ncm niet tegelijkertijd toestaan zijn
werk wel voort te zetten.
Het is ons een troost, dat er veel
gectekkigen zijn die hun r.oop blli
ven vestigen op de Anna Kliniek en
de medische hulp die daar wordt ge
noden.
Vraag 14:
Acht u het etisch verantwoord om
na alles, wat over het ontslag van dr.
van Nes in de pers en in de Tweede
Kamer is gesproken, en na al de
uitingen van bezorgdheid, die u stel
lig van de zijde der patiënten be
reikt zullen hebben, alsnog een na
der onderzoek in de controverse be
stuur van de Anna Kliniekdr. van
Nes te weigeren?
Antwoord:
Noch de „uitingen van bezorgd
heid" van de zijde van patiënten,
noch de stukken in de pers bevatten
enig materiaal dat, ;n de ogen van
het bestuur, op het ontslag van dr.
van Nes nieuw licht werpt, terwijl
Tweede Kamer evenmin aanleiding
voor het bestuur kan zijn om op de
genomen beslissing terug te komen.
Het bestuur meent, in verband
mei de puolicaties in de pers, aan
het bovenstaande nog enige opmer
kingen te moeten toevoegen.
1. De patiënten van dr. van Nes
hebben inderdaad op 31 December
de Anna Kliniek verlaten en voor
zover zij niet naar huis konden gaan,
werden zij door dr. van Nes naar el
ders overgebracht.
Het spreekt vanzelf, dat het voor
alle partijen mindeT prettig zou zijn
geweest, indien dr van Nes na 1 Ja
nuari 1952 nog in de Anna Kliniek
zou moeten komen om zijn patiënten
verder te behandelen, waar het be
stuur hem natuurlijk toe in staat zou
hebben gesteld Dr van Nes wilde
dit om begrijpelijke redenn niet,
en bracht zijn patiënten over naar
het Verpleeghuis Zonnewende, zoals
tevoren ook regelmatig geschiedde.
Het „leeglopen" der Anna Kliniek
betreft dus uitsluitend een over
gangstoestand, welke door het be
stuur voorzien was.
2. Inzake het vertrek van de me
dische staf is in een deel van de
pers een onjuiste voorstelling van
ken gegeven.
Een tweetal zeer jonge assisten
ten, van wie een de schoonzoon van
dr. van Nes was, waren in de loop
van het tweede half jaar 1951 door
het bestuur, op /erzoeK van dr. van
Nes, aangesteld tot uiterlijk 1 Ja
nuari 1952. Het vertrek op 1 Januari
stond bij het aangaan van hun
verbintenis reeds van tevoren vast
Ze waren beide in militaire dienst en
slechts enkele uren per dag in de
Anna Kliniek werkzaam
Sinds 2 Januari 1952 wordt m de
Anna Kliniek gewerkt door een staf
van 4 doctoren, n.l. een eerste be
handelend Geneesheer, benevens 2
oudere assistenten die reeds jaren
lang als zelfstandig chirurg werk
zaam zijn gewees' en nu hun Ortho-
paedische opleiding hier voltooien,
verder een jongstt assistent, die hier
een volledige Orthopaedische oplei
ding zal krijgen
Het Bestuur van de Vereniging
voor Misvormden.
Prof. dr. H. J. v. HOLK, voorzitter.
Mr. dr. F. DLTARC, secretaris.
G. R. D. CROMMELIN, penningm.
Prof. dr. D. J STEENHUIS.
Dr. P C. v. ARKEL.
P. J. KAISER, arts.
iïettóiaett, aak vaat uetplegendett
Door de gezamenlijke Werkgevers- en Werknemersorganisatie op het gebied
van Volksgezondheid en Maatschappelijk Werk is opgericht het Pensioen
fonds voor Volksgezondheid en Maatschappelijk Werk, dat een betere ouder
domsverzorging beoogt voor hen, die op deze gebieden werkzaam zijn Tot
nog toe waren deze oud-verplegenden en maatschappelijk werkenden in de
meeste gevallen geheel onverzorgd. Maandagmiddag is het kantoor van het
P. V. M., Vondelstraat 9 te Amsterdam, officieel in gebruik genomen.
Mej Zr. C. Heine van het Pensioenfonds ontving gistermorgen van enige
jonge verpleegsters een kleine bloemenhulde. Geheel links dr C. K. A. W.
Blankenstijn, voorzitter van het P. V. M.
Voor '52 staat nog meer op 't program
II (Slot)
Wat eist het gezamenlijk dragen
van de lasten van de overheid? Wat
onze afweer van het communisme?
Wat is ons standpunt in de zaken staatsbemoeiing naar
van het Rijk en in internationaal SC^PP^^ ^®n'1
verband? En wat wil ons program
ten aanzien van het buitenlands be
leid? Dit wordt als volgt weergege
ven in het ontwerp-program 1952,
waarvan wij hier het slot van de
hoofdpunten weergeven:
IV. Het gezamenlijk ciragen van
de lasten eist van de overheid:
een zuinig beheer van de door zo
SAonduxdiwifyiging, inyed end
Prins(es) van Oranje meerderjarig
op 21 jaar
In huidig tijdsgewricht leeftijd van 18 jaar te laag
Het reeds enige maanden geleden
door ons aangekondigde achtste
voorstel tot grondwetswijziging be
trekking hebbende op de meerder
jarigheid van de koning, heeft de
regering thans bij de Staten-Gene-
raal ingediend.
Tot nu toe luidt het eerste lid van
kennis van de vorst veel hogere
eisen worden gesteld dan in vroe
gere jaren. Het zou daarom te be
treuren zijn, aldus meent de rege
ring, dat, in geval een gerechtigde
tot de kroon reeds in de aanvang
van zijn 19de levensjaar geroepen
wordt de regering op zich te nemen,
art. 31 van de grondwet: „De koning hem in feite de pas wordt afgesne-
meerderjarig als zijn achttiende den tot het vervolgen van zijn op de
jaar vervuld is".
I vervulling van de hem wachtende
De regering stelt voor dit artikel gewichtige taak gerichte studies,
aldus te doen luiden: De regering stelt niet voor art 76
lie. drie van de Grondwet te wijzi-
Een minderjarige koning, die geri) waarbij is bepaald, dat de Prins
zijn 18de jaar heeft vervuld, kan van 0ranje en de dochter des ko-
bij een wet meerderjarig worden - 1
verklaard.
Ten aanzien van een minder
jarige koning, die zijn 18de jaar
nog niet heeft vervuld, kan bij
een wet worden bepaald, dat hij
meerderjarig zal zijn, zodra hij
zijn 18de jaar zal hebben ver
vuld.
Het bepaalde in de vorige le
den geldt mede ten aanzien van
de prins van Oranje en de doch
ter des konings, die de vermoe
delijke erfgenaam is van de
kroon.
Over het ontwerp van een
wet, als in dit artikel bedoeld,
beraadslagen en besluiten de
Staten-Generaal in verenigde
vergadering.
Naar het oordeel der regering be-
nings, die de vermoedelijke erfge
naam is van de kroon, nadat hun
18de jaar is vervuld, van rechtswege
zitting hebben in de Raad van State,
omdat deelneming aan de werk
zaamheden van dit college juist in
belangrijke mate kan bijdragen tot
de vorming van de a.s. drager of
draagster der kroon.
(Dit achtste voorstel tot Grond
wetswijziging beoogt dus de meer
derjarigheid van prinses Beatrix,
onze kroonprinses, van 18 op 21 jaar
te brengen. Door wijziging van het
eerste lid van art. 29 dei Grondwet,
geniet zij pas op 21-jarige leeftijd
een jaarlijks inkomen uit 's rijks kas
van 200.000, tenzij zij eerder meer
derjarig verklaard wordt, dan wel
eeider een huwelijk heeft aange
gaan, waartoe bij jle wet toestem
staan er klemmende redenen, °m de verjeen(jt Red.).
leeftijd, voorgeschreven voor het 5
meerderjarig worden van de koning, j
te verhogen tot de voor de meerder
jarigheid algemeen geldende grens
Het motief, hetwelk indertijd voor
zal bij het bepalen van een lage
leeftijd voor het meerderjarig wor
den van vorsten, namelijk de wens
om een eventueel regentschap zo
kort mogelijk te doen duren, moge
ook thans niet van betekenis zijn
ontbloot, niet ontkend kan worden,
dat in het huidige tijdsgewricht de
hier bedoelde leeftijd van 18 jaar te
laag moet worden geacht.
Het staatsbestuur is immers in de i
loop der laatste decennia zozeer in
ingewikkeldheid en omvang toege
nomen, dat aan het inzicht en de
7WA miUtfflPUPM
Vatbaar voor vocht en tocht?
Niet nodig de hele winter te
hoesten I Neem bij de minste
klacht de snel werkende, ver
zachtende, slijmoplossende,
j AKKERS
ABDUSIROOP
Na hetgeen gisteren is medege-Arnhem-Nijmegen
deeld voor de candidaatstelling in deAmsterdam
aaneengevoegde kringen Leiden, Rotterdam 4
Dordrecht en Middelburg volgen
hieronder de lijstenverbindingen van
de K.V.P. voor het gehele land, waar
bij rekening is gehouden met de ver
wachtingen voor de K.V.P. zowel bij
100 Kamerleden als, wanneer de be
treffende Grondswetherziening ,er
door" gaat, bij 150 Kamerleden. De
aan te wijzen candidaten zijn de z.g.
kwaliteitszetels, voor welke de na
men door de verkiezingsraad defini
tief worden vastgesteld; de aldus be
noemde candidaten komen dus voor
de groslijststemming niet meer in het
geding.
Kringen 12 3 4
Den Bosch
het antwoord van de minister in de Tilburg 4 1
Den Haag
Leiden
Dordrecht
Middelburg
Haarlem
Den Helder
Utrecht
Zwolle
Groningen
Leeuwarden
Assen
Maastricht
32 10 48 16
1 bij 100 zetels aantal zetels.
2 aantal aan te wijzen candidaten
3 bij 150 zetels aantal zetels.
4 aantal aan te wijzen candidaten.
hoge belastingen verkregen gelden;
het breken met perfectionisme in
de uitvoering van de staatstaak;
overheveling waar mogelijk van
het maat
verdeling der lasten met inacht
neming der behoef ten verschillen;
belasting-faciliteiten ter bevorde
ring der particuliere charitas.
V. Afweer van het communisme:
wetgeving en bestuur volgens de
christelijke leer van rechtvaardig
heid en liefde;
scherpe bestrijding van de com
munistische leer en de communisti
sche practijk, o.a. wat betreft haar
pogingen tot doorkruising van het
werk der bonafide vakbeweging door
misbruik van het wapen der sta
king;
bijzondere maatregelen ter hand
having der veiligheid in buitenge
wone omstandigheden;
wijziging der drukpersvrijheid
c'oor mogelijkheid tot verbod van
bepaalde uitgaven;
mogelijkheid tot vervallenverkla
ring van lidmaatschap van revolu-
tionnaire volksvertegenwoordigers.
VI. Overige werkpunten.
Van de overige werkpunten (zie
Werkprogram punten 40 t.m. 45)
dienen nadrukkelijk de aandacht te
hebben:
a. de principiële punten vermeld
onder Binnenlandse Zaken en Jus
titie.
b. de belangrijkste punten vermeld
rnder: Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen, Wederopbouw en
Volkshuisvesting, Volksgezondheid.
B De zaken van het Rijk.
De rijksverbondenheid van Neder
land, Suriname en de Nederlandse
Antillen zijn gegrondvest op het Ne
derlanderschap der burgers en ge
lijkwaardigheid der landen.
De zelfstandigheid van elk der
drie landen blijve behouden en wor
de versterkt.
Onderlinge hulp en bijstand wor
dt verleend, in het bijzonder van
Nederland tegenover de beide an
dere landen.
De uitoefening van het Neder
landse gezag over Nieuw-Guinea zij
gericht op het belang der bevolking.
Dus op haar godsdienstige, geestelij
ke en stoffelijke ontwikkeling. En
op de verzekering van haar zelfbe
schikkingsrecht, wanneer de rijpheid
daarvoor verkregen is.
Vrijheid van missie en zending
blijve gewaarborgd.
De economische openlegging van
hel land worde bevorderd en de in
schakeling der bevolking in het
openbare leven gestimuleerd.
C Het b oven-nationale en het in
ternationale verband.
De K.V.P. heeft ruimhartige be
reidheid tot verdragsgetrouwe sa
menwerking met Indonesië in een
doeltreffend verband, met volledige
aanvaarding van het feit der soeve
reiniteitsoverdracht.
Zij wil daarmee dienen de belan
gen der beide landen en bijdragen
tot de wereldvrede.
De K.V.P. streeft naar versterking
van de volksbelangstelling voor het
buitenlands beleid en voor de ont
wikkeling der volkerensamenwer-
king.
Zij wil de versterking van de in
vloed der Staten-Generaal op het
buitenlands beleid.
Zij verlangt een snelle totstand
koming der Benelux.
Zij komt op voor een krachtige be
vordering van de federale eenheid
van Europa met waarborging van de
levensbelangen ook van de kleinere
landen en met inachtneming van het
nationaal-eigene.
Zij wil op de grondslag van het
Noord-Atlantisch Verdrag krachtig
deelnemen aan de noodzakelijke
weerbaarheid der betrokken volken
er. ook in economisch opzicht de At
lantische gemeenschapsgedachte ver
sterken.
Zij verlangt een steeds hechtere
Europese en Nederlandse samen
werking met de Verenigde Staten
van Amerika en Canada.
Zij wil Nederlandse kennis en
energie benutten in de vreemde,
vooral ten behoeve van de ontwik
keling van daarvoor in aanmerking
komende gebieden.