Nederland niesde het jaar in
Regering struikelde over N. Guinea
VA/ij hadden moeite de eindjes aan elkaar te knopen
NEDERLAND NIET WILD
VAN TELEVISIE
Nieuu/-Guinea
Indonesië wil
van de UNO af
Onafgewerkte
problemen
test uw kennis even
MAANDAG 31 DECEMBER 1951
DE LErDSE COURANT
BLAD PAGINA 1
lyiET EEN MASSALE NIESPARTIJ is het jaar 1951 in ons land ingezet:
wij hadden allemaal de griep. Voor de variatie nu een» geen Spaanse
of Italiaanse griep, maar een goedaardige Zweedse griep. Maar aangezien
dat Zweedse virus-goedje in onze echt vaderlandse neuzen zat, was het in
werkelijkheid toch maar een onvervalste Hollandse griep en een echte on
versneden oudHollandse nies met een buitenlands accent.
Zo was ook de historie van hetgeen, in het afgelopen jaar hier te lande is
gebeurd onze eigen geschiedenis, maar zij droeg onmiskenbaar een buiten
lands tintje. Waren onze ergste ervaringen niet de kabinetscrisis en de be
wapening? Zij werden beide veroorzaakt door spanningen buiten onze
grenzen, want het oude kabinetje zou nog op z'n vier pootjes hebben ge
staan als Indonesië niet zo vreselijk gebrand was geweest op het bezit van
Nieuw-Guinea, en ons legertje zou nog achter de kachel gezeten hebben
als generaal Eisenhower niet zulke Amerikaanse krachttermen had geuit.
Om nog te zwijgen van Pietje Bruin, die onze centen naar het buitenland
sleepte, of van de piek-uren, veroorzaakt door een niternationale kolen-
schaarste. Alleen de televisie is helemaal van ons-zelf, want wij doen het
anders dan het buitenland, hebben onze eigen Nederlandse toestellen, onze
eigen beeldlijnen en kankeren op z'n zuiverste Nederlands. Dat vadertje
Stalin soms ons beeldscherm weet te vinden mag niet hinderen, wij kennen
toch geen Russisch.
DAT PRESIDENT SOEKARNO las
tig was met zijn aandringen op
de uitlevering van Nieuw-Guinea
wisten wij reeds eerder, maar dat
hij een kabinetscrisis rondom de
rustige Haagse vijver zou veroor
zaken, hadden wij in het begin van
het jaar toch niet gedacht.
Het kwam eigenlijk doordat ver
scheidene leden van de Partij v. d.
Arbeid meenden Soekarno te moe
ten sussen door hem te beloven, dat
wij de kwestie Nieuw-Guinea aan
internationale arbitrage zouden on
derwerpen. Maar daar wilde dr.
Drees toch niet aan en het geschil
met een deel van zijn partijgenoten
liep zo hoog, dat de leider van de
Tweede Kamerfractie v. d. Goes van
Naters zijn voorzitterschap neerlegde.
De regering van dr. Drees wilde ech
ter wel iets doen en deed het aanbod
om de souvereiniteit over Nieuw-
Guinea over te dragen aan de Ne-..
derlands-Indonesische Unie.
Het idee leek nogal aardig,' want
het was een verrassing te merken,
dat de Unie toch nog voor iets nut
tig zou kunnen zijn. Jammer genoeg
viel dat geenszins in de smaak van
de heren te Djakarta, want die wa
ren juist bezig om de Unie op te rui-
l Maar het viel nog minder ih de
smaak van de heer Oud, de leider
der V.V.D. die zijn partijgenoot, mi
nister Stikker er een verwijt van
maakte, dat hij niet geprotesteerd
had in de ministerraad tegen een
dergelijk besluit, genomen nog wel
zonder enig voorafgaand overleg met
de volksvertegenwoordiging.
De heer Oud diende dan ook op 23
Januari de volgende motie in: „De
Kamer, constaterende, dat het ka
binet zijn aan de Staten Generaal
medegedeeld standpunt, dat de Ne
derlandse souvereiniteit over West
Nieuw-Guinea behoort te worden ge
handhaafd heeft prijs gegeven zon
der de Kamer vooraf in de gelegen
heid te hebben gesteld van haar oor
deel omtrent deze wijziging in het
regeringsbeleid te doen blijken; van
oordeel, dat deze handelwijze niet in
overeenstemming is met hetgeen een
juiste constitutionele verhouding tus
sen regering en Staten-Generaal be
hoort mede te brengen, spreekt haar
teleurstelling uit over deze gang van
zaken".
Hoewel deze motie dus geen motie
van afkeuring was, noch speciaal ge
richt was tegen minister Stikker,
meende onze minister van buiten
landse zaken toch zijn consequenties
daaruit te moeten trekken. De motie
kwam in stemming en werd verwor
pen. De regering had dus schijnbaar
overwonnen, maar het was in feite
een nederlaag, want de fractie der
V.V.D. had vóór gestemd en daar
door één der vier poten van het ka
binet afgezaagd. Minister Stikker, die
zich door zijn partijgenoten in de
steek gelaten voelde, wilde aftreden,
maar dr. Drees zei: wij gaan alle
maal, want de grondslag is aanons ka
binet ontvallen. Op drie poten kan
het meubel niet staan.
IN DE MIST.
EN ZO ZATEN WIJ OPEENS gezel
lig midden in een regeringscrisis. De
wereld viel er wel niet van onderste
boven, maar wij zaten toch maar met
een kapot kabinet. Koningin Juliana
vroeg eerst aan mr. Stikker of hij er
eens naar wilde kijken. Mr. Stikker
informeerde, maar wist er geen raad
op. De firma Drees en v. Schaik
OOK NEDERLAND oefende zich in het oorlogsspel.
werd er bij gehaald, specialiteiten
in kabinetten en aanverwante arti
kelen, maar ook zij keerden onver
richter zake terug. Zelfs een man uit
de vrije economische wereld als mr.
Steenberghe moest de ontoereikend
heid van zijn krachten erkennen en
ging terug. Totdat eindelijk prof.
Romme er na veel vijven en zessen
in slaagde om een schaap weliswaar
niet met vijf poten, dan toch op vier
poten stevig overeind te doen staan.
Zelf nam hy geen deel aan de
nieuwe regering, maar hy leverde
toch een kabinetje af, dat er weer
fris opgeverfd uitzag, terwyl enkele
onderdelen door nieuw materiaal
waren vervangen. De nieuwelingen
waren de ministers: Staf, Mulderije,
Wemmers, Aibregts en Peters. En
tenslotte nog prof. Beel na het over
lijden van min. v. Maarseveen. Op
17 Maart trad het nieuwe ministerie
met z'n regeringsverklaring voor de
EISENHOWER kwam eens Inspecteren.
Er is natuurlijk verband geweest
tussen dit ontslag en het bezoek van
generaal Eisenhower, veertien dagen
te voren. De opperbevelhebber van
het Atlantische leger maakte toen
een inspectie-reis door de Europese
landen, welke aan het N.-Atlantische
verdrag deelnemen en had laten
merken, dat hij helemaal niet tevre
den was met hetgeen hem hier te
lande werd aangeboden als bijdrage
in de gezamenlijke verdediging. Of
ficieel wer dals reden van 't ontslag
aangegeven, dat generaal Kruis te
eigenmachtig optrad, een tweede
MacArthur dus in zakformaat.
Kolonel Hasselman volgde hem op.
Op aandringen van Eisenhower
werd het oorspronkeli'ke plan van
de Nederlandse regering om drie
mobilisabele divisies tegen eind '51 ter
beschikking te stellen, omgezet in een
veel verder gaand plan, hetwelk
inhoudt, dat op het eind van 1954
Nederland vier mobilisabele divisies
en 1 parate zal kunnen aanbieden.
Met de vorming daarvan is men op
het ogenbilk bezi«.
in de aard te liegen van iedere Oosterling. Het Westen voelt het veel
meer als een onontkoombare plicht om het eenmaal toegezegde woord
gestand te doen. In het Oosten sluit men verdragen en zweert dure eden
om er beter van te worden en als dan later blijkt, dat er ook nadelen
aan verbonden zijn, wordt ma^r al te gemakkelijk het verdrag omver-
gesmeten en de dure eed geschonden.
INDONESIË WILLEN WLJ NEET van
iets dergelijks beschuldigen, maar
het is wel duidelijk, dat ook Djakarta
zich niet helemaal onttrekken kan
aan die mentaliteit. Men komt op de
Ronde Tafelconferentie overeen om
een federale staat te stichten en
nauwelijks is die er, of hij wordt on
middellijk omgezet in een eenheids
staat. En nauwelijks een jaar later
wil men ook de toen opgerichte Ne
derlands-Indonesische Unie ontbin
den, omdat deze teveel herinnert aan
de vroegere koloniale verhouding.
De eerste omzetting voltrok zich zon
der enig overleg, by de ontbinding
van de Unie wil men althans komen
praten. Te Djakarta overheerst de
neiging om de omzetting van de
Unie in een gewoon tweezijdig ver
drag te koppelen aan de oplossing
van het Nieuw-Guinea-vraagstuk;
weike twee geheel verschillende
vraagstukken men te D.en Haag
evenwel strikt gescheiden wil hou
den. In Nederland is de publieke
opinie niet geheel tegen een ophef-
schimmige instituut gemerkt heeft.
Met de Guinea-kwestie zit de vork
anders in de steel. Een sterke stro
ming in Nederland is tegen elke
overdracht der souvereiniteit en toen
het Nederlandse kabinet in het begin
van het jaar zover wilde gaan om de
souvereiniteit over Guinea aan de
Unie op te dragen, werd zij daarover
fel aangevallen. Het geval werd zelfs
aanleiding tot een regeringscrisis en
de nieuwe regering heeft toen de
kwestie N.-Guinea maar weggezet in
de ijskast. En daar ligt zij nu nog ais
Sneeuwwitje in haar glazen kastje,
totdat het de prins uit het sprookje,
nresident Soekarno, die „van haar
bezeten" is gelukt haar uit de kast te
halen. Hij doet er moeite genoeg
voor, door by iedere gelegenheid, te
pas en te onpas, te verkondigen, dat
N.-Guinea Indonesisch is, rechtens bij
Indonesië behoort en dat de Neder
landers er nog altijd onrechtmatig
zitten.
PN ZO NEEMT HET jaar 1952 de
zware tas met onopgeloste pro
blemen, onafgewerkte conferenties
en nog niet voltooide besprekingen
weer op z'n jonge schouders. Moge
het hem gelukken, ze tot een goed
eind te brengen, althans een deel er
van, en hopen we, dat er niet teveel
MIN. v. MAARSEVEEN,
die heenging.
Kamer en ih die verklaring kondig
de het meteen een prijsverhoging van
brood, margarine, vetten, kolen en
benzine aan. De steen des aanstoots,
de kwestie Nieuw-Guinea, werd zorg
vuldig in de ijskast gezet met de
mededeling, dat de regering er geen
andere oplossing voor wist, dan een
afwachtende houding aan te nemen.
DE PRIJSVERHOGING, door het
nieuwe kabinet aangekondigd, werd
veroorzaakt door de gedeeltelijke op
heffing van de subsidie op de ge
noemde artikelen. Op aandringen van
de verschillende vakcentrales werd
dit hogere prijspeil opgevangen door
een nieuwe loonronde van 5 la
ter gevolgd door een verhoging van
de kinderbijslag. En toen begon de
vermaarde economische spiraal z'n
evolut'es te vertonen: hogere prij
zen, hogere onen, daardoor weer
nóg hogere prijzen enz. De spanning
van deze spiraal-veer voelen we da
gelijks bij ieder bezoek aan een
winkel, terwijl de winkelier op zijn
beurt wanhopig zit te puzzelen hoe
hij zijn klanten kan behouden zon
der zelf straatarm te worden. Want
terwijl vadertje staat tot op f 8,50
nauwkeurig heeft zitten uitrekenen
wat de werknemer te kort is geko
men, vallen de z.g. middengroepen
tussen de wal en het schip in het
water. Het is thans zover, dat men
de wanhopige posit'e van deze mid
den eroenen wel begint in te zien,
maar met het vinden van een oplos
sing wordt nog niet veel haast ge
maakt.
Het is hier al juist als met de Be-
ne'ux; men ziet wel hoe het eigen
lijk moet (nl. denken als één geheel
en niet uitsluitend afgaan op de
voordeeltjes voor één der partijen)
maar als puntje bij paaltje komt, kan
men de oude Adam toch niet kwijt
raken. Nu eens is het de groente, „dne
het 'm doet", dan weer zijn het de
waterwegen, maar het is altijd wat
en de Benelux-ministers kunnen ver
gaderen wat ze willen en waar ze
willen en in nog zo'n prettige sfeer,
veel opschieten doen ze niet.
CENTENKWESTIE.
DE KWESTIE VAN DE PORTE-
MONNAIE is natuurlijk de grote
factor in het spel. Evenals bij de be
wapening in het kader van het
Noord-At'antisch Pact. Reeds onder
het oude kabinet bleek in het begin
van het jaar, dat er meningsverschil
was tussen de regering en de leger
leiding hetgeen leidde tot het ontslag laten. Vooreerst trok kardinaal de
van generaal Kruis, Jong zich terug en werd het daad-
PRES. SOEKARNO
fing van het Unie-statuut, omdat nieuwe brandende kwesties bij ko-
niemand ooit iets van dat hersen- men.
MIN. STIKKER
trok z'n consequenties.
PRINS OP REIS.
ZO BLIJKT OOK HIER WEER, hoe
zeer de geschiedenis van Neder
land verweven is met de gebeurte
nissen in het buitenland. Neder
land dobbert nu eenmaal mee op de
stroom van de wereld en kan zich
niet terugtrekken in het isolement
van een rustig polderslootje. Daar
om is het goed als het nauw contact
houdt met het buitenland en tot dit
contact heeft in de afgelopen lente
prins Bernhard in niet geringe ma
te bijgedragen. In Maart en April
heeft de prins in opdracht van de
regering een grote reis gemaakt naar
Zuid-Amerika en daardoor nuttige
banden aangeknoopt, waarmede de
Nederlandse industrie en handel hun
voordeel kunnen doen.
KARDINAAL IN RUSTE.
OP KERKELIJK GEBIED heeft het
afgelopen jaar de topleiding van on
ze geestelijkheid niet onberoerd ge-
werkelyke bestuur over het aarts
bisdom overgedragen aan zijn coad
jutor mgr. dr. Bernardus Johan
nes Alfrink tot dan toe hoogleraar
aan de universiteit te Nijmegen. Op
18 Februari overleec vervolgens
mgr. P. A. Hopmans, bisschop van
Breda, op 85-jarige leeftijd, terwyl
ons bisdom Haarlem getroffen werd
door de dood van mgr. N. L. A. Am-
merlaan, de vicaris-generaal.
Mgr. Alfrink kon op 17 October
de plechtige opening verrichten van
de medische faculteit van de Nij
meegse universiteit op het landgoed
Heyendaal.
PROF. ROMME,
de kabinetsformateur.
En als wij het over de medische
wetenschap hebben, dan denken wij
weer terug aan de succesvolle „Haak-
In"-actie, waardoor het gelukt is
de enorme som van 3 millioen gulden
bijeen te schrapen ten bate van de
kankerbestrijding in Nederland.
Een ongelukkig meisje schonk zelfs
haar mooie poppenhuis weg, doch
werd beloond met een fraai televisie
toestel. Gelukkig liep het toen net
naar het ogenblik, waarop de Neder
landse televisie van wal stak. Dat
was op 2 October, toen met enige
plechtigheid te Bussum het eerste
officiële programma werd uitgezon
den via de zender van Lopik en
weer ontvangen werd voor een se
lect gezelschap van genodigden en
verder door alle toestelbezitters in
een straal van circa 60 km. rondom
de zendermast. Het had lang ge
duurd voordat men hier in Neder
land tot het televisie-experiment
durfde overgaan, zodat de eerste
start natuurlijk heel wat bekyks
had. Het enthousiasme bekoelde
echter spoedig er menigeen wacht
nu maar met het aanschaffen van
een duur toestel tot het experiment
wat uit de kinderschoenen is ge
groeid en totdat het bestur vnn de
Kon. Ned. Voetbalbond de uitzen
ding van internationale voetbalwed
strijden toestaat.
EN NU IS HET WACHTEN op het
geen 1952 ons brengen zal. Zal het
een rustig jaar worden met een mi
nimum van schokkende gebeurte
nissen maar met een maximum aan
goed nieuws? Wij hopen er telken
jare op Sylvestordag opnieuw op,
maar al is het ene jaar wat beter dan
het andere, een aards paradijs wordt
het hier op aarde toch niet. En daar
om laten wij het maar over aan de
leiding van de Voorzienigheid.
Welk land heeft het grootste leger
ter wereld?
Bekende berg uit Bijbelse ge
schiedenis (N. T.)?
Sterkste Britse vlootbasis in Z.
O. Azië?
Hoofdstad van Noorwegen?
Het grootste schip van Nederland?
Land, waarheen in 1951 de mees
te Nederlanders emigreerden?
Land, in 1951 geteisterd door over
stromingsramp?
Het grootste eiland ter wereld?
Wapenstilstandsonderhandelingen
in 1951?
Welk land werd in 1951 door Chin,
troepen bezet?
Welke is de kleinste republiek van
Zuid-Amerika?
Welk land tekende in 1951 een
vredesverdrag?
De hoofdstad van een wereld
macht?
Welk land hield in 1951 belang
rijke verkiezingen?
De langste rivier in Afrika?
Aan welk land bracht Prins Bern
hard in 1951 een bezoek?
De grootste vulkaan in Europa"
Met welk land werd in '51 de staat
van oorlog beëindigd?
Hoogste berg ter wereld?
De grootste haven ter wereld?
Land, geteisterd door hongersnood
in 1951?
Waarop stelt Rusland eisen t.a.v.
de toegang tot de Middellandse Zee?
Land waar in '51 grote spanning
waren om een kanaal?
