1951 bracht geen schokkende gebeurtenissen
in het dagelijks leven van de Sleutelstad
Kath. leven van Leiden in 1951
Hier en daar een losse greep
Maar u/at er gebeurde raakte ons
het u/as een deel van ons leven
Alleen bescheiden u/ensen
MAANDAG 31 DECEMBER 1951
üE LEIDSE COURANT
VIERDE BLAD - PAGINA 1
IEDER JAAR OPNIEUW VRAGEN WE ONS AF: heeft het wei zin een
Oudejaars-overzicht over Leiden te schrijven? Ieder jaar opnieuw is
het antwoord uiteindelijk „ja". Want ieder jaar opnieuw ervaren we bij
het doorbladeren van ruim 300 kranten, dat de stad een eenheid is, die
mensen samenbindt tot een maatschappelijk geheel, dat samen lief en leed
steeds deelt. We mogen op de eerste plaats ons eigen persoonlijk leven
leiden, daarnaast zijn we toch ook gemeenschapsmens, zijn we Leidenaars,
die dag in dag uit samen het leven in de stad uitmaken. Leiden is geen
wereldstad en het nieuws is er meestal niet wereldschokkend Maar juist
daarom heeft dit overzicht zin, omdat Leiden klein genoeg is een eenheid
te vormen. Zo wordt hetgeen in de stad gebeurt een deel van ons eigen
leven. Er stierf een man; we kenden hem. Er werden nieuwe huizen in ge
bruik genomen, we hebben ze zien bouwen Er werd een fel woord gespro
ken in de Gemeenteraad; we kenden de man die sprak. Er was een ver
eniging, die zoveel jaar bestond; we waren er lid van. Er werd een brug1
gebouwd; we hebben er de last van ondervonden. Kleine zaken maai bij
elkaar belangrijk, omdat zij samen het leven in Leiden uitmaakten. liet
leven van 1951, dat op het punt staat uitgeblazen te worden. Nu de onweer
houdbaar voortschrijdende Tijd op het punt staat een bladzijde van het boek
der wereldgescshiedenis om te slaan, proberen we even zijn machtige hand
tegen te houden en een laatste blik te werpen op die bladzijde, voordat zij
bij de duizenden andere in het stof van de geschiedenis verdwijnen gaat.
Het Militair Hospitaal aan de Mors singel werd afgebroken.
Ben laatste blik. We zien Leiden
liggen in zijn groene krans van wei
landen; oud maar immer levend;
een monument van historie, maar
jong genoeg om zich aan te passen
aan de moderne tijd, om mee te
gaan met de vliegende tijd, die steeds
om vernieuwing en verandering
vraagt. We zien Leiden liggen als een
centrum van wijsheid en weten
schap. We zien het liggen als een
orgel van bruisende klanken, met or
gelpijpen, die de rook uitblazen van
onze fabrieken. We zien bet liggen
als de veilige veste, waarin meer dan
90.000 mensen een jaar lang hun be
staan gevonden hebben.
Dan is het eerst een gevoel van
grote dankbaarheid, dat in ons op
welt, want toen 90.G60 Leidenaars
op 1 Januari 1951 anstig aan de
drempel van het nieuwe jaar ston
den, hebben zij zich afgevraagd, wat
er na 12 maanden var hun stad ge
worden zou zijn. En daar ligt Lei
den nu, ongeschonden nog steeds de
vertrouwde veste. Dankbaarheid.
Er is meer om dankbaar te zijn.
We zagen Leiden groeien weliswaar
nieuwe Trèkvaartsbrug geopend
werd, een grote verbetering in het
Singelverkeer. eW zagen ook hoe op
de Stationsweg de trambaan werd
verlegd en hje de Leeuwenbrug her
steld werd.
Ondertussen groeide het nieuwe
stationsgebouw. Dt toren verrees
boven de stellingen en de schutting
rondom is reeds niet meer in staat
aan ons oog te onttrekken wat daar
worden gaat Over een half jaar
hoopt men he' nieuwe gebouw klaar
te hebben. Er kwamen enige tunnels
gereed en de hoge spoorbaan is zo
goed als klaar.
Aan de Rijnsburgerweg waren we
op 13 Juli aanwezig bij de opening
van een prachtig, gloednieuwe Con
sultatiebureau voor de T B.C.-bestrij-
ding en op 24 Juni werd het nieuwe
St. Antonius Clubhuis, het „Scala
van Leiden", in gebruik genomen.
Een reuze aanwinst!
Er waren ook minder mooie din
gen. We denken aan de woning
bouwvereniging „De Goede Woning",
waarvan de woningen niet zo heel
erg goed bleken te zijn, want hun
onderhoud had een kwart millioen
gulden teveel gevraagd, welk tekort
door de Gemeenteraad werd aange
zuiverd. We hoorden een concert van
jammerklachten opstijgen over de
baldadigheid van onze Leidse jeugd,
welk probleem door de Leidse
Jeugdactie stevig werd aangepakt.
Aan de Herengracht werd een „rom-
melspeelplaats" ingericht, die door
de te snelle opze4 geen succes bleek
te zijn. Er gingen protesten op tegen
de plaatsing van reclameborden in de
stad; een aantal hiervan is reeds
gesneuveld, dank zij de lieve
jeugd.
HET STADHUIS.
Het nieuwe jaar begon goed. Na
een afwezigheid van enige maanden,
zagen we burgemeester jhr. mr. F.
H. van Kinschot op 2 Januari voor
het eerst weer in functie. Hij was
aanwezig op het eeuwfeest van A. W.'
Sijthoff's Uitgeversmaatschappij. Ter
gelegenheid hiervan werden histori
sche stenen in de muur aan de Doe-
zastraat gemetseld en kreeg de Raad-
zaal twee gebrandschilderde ramen.
Nu we toch op het Stadhuis zijn,
kan tegelijkertijd even herinnerd
worden aan het afscheid van de
heer J. Diebeis, chef van de Bur-
gerlijke Stand op 26 Jan. en aan het j
vertrek van dr. ir. P. Fehmers, ad-1
junct-directeur van dc Lichtfabrie-
ken, op 28 Dec. 1.1.
Hetzelfde Stadhuis beleefde op de j
Het Glippertje reed duizenden vreemdelingen door Leiden.
Dit herinnert ons aan twee ko
ninklijke bezoeken in het voorbije
jaar. Koningin Juliana bezocht op 11
Febr. de bijeenkomst van de Chris
ten Studentenraad en Prins Bern-
dit verband ook aan het gekrakeel
rond de melk-sanering, die nog steeds
geen feit geworden is, en aan de
koopavond, waarover ook de zaken
lieden zelf het nog steeds niet eens
hard was op 6 Nov. aanwezig bij het j zijn ^Ër ontstond rumoer over de
85-jarig bestaansfeest van ..Pro Pa-
tria", om in de stromende regen een
parade af te nemen.
We spraken juist al over 3 Octo
ber. Daarbij mag niet vergeten wor
den, dat voorzitter W. v. d. Laan na
28 jaar de voorzittershamer neer
legde (28 April) en dat de vereniging
het 65-jarig bestaan vierde met een
groot concert, waaraan alle zeven
Leidse muziekgezelschappen deelna
men. De heer B. de Koning, vele ja
ren de bezielende promotor van on
ze 3 Octoberoptochten, overleed op
20 Juni, waardoor de Midza die
haar 12 ys-jarig bestaan vierde een
eminente voorzitter verloor.
GEKRAKEEL.
Zelfs in de beste gezinnen komen
wel eens onenigheden voor. Ook in
een stad als Leiden. Het nieuwe jaar
was nauwelijks begonnen of de woon
schip-bewoners klaagden steen en
been over de te hoge liggelden. Later
vergaderde de Gemeenteraad er over,
zonder aan de voorgestelde verhogin
gen iets af te doen. We denken in
slechte toestand, waarin zich de in
richting „Endegeest" zou bevinden
en het ontslag van dr. C. P. van Nes,
directeur-geneesheer van de bekende
Annakliniek doet zeer veel stof op
waaien.
Rustig was 1951 over de kwestie,
van het al of niet dempen van de
Mare. Het beroep van de burgemees
ter op de Kroon werd ongegrond ver
klaard, zodat het raadsbesluit zal
worden uitgevoerd. Gemeentewerken
is al bezig aan een plan voor dem
ping.
De eenheid van dc Leidse bevol
king werd gesymboliseerd in de
stichting van een Burgerijfonds, dat
de beschikking kreeg over een kwart
millioen gulden, overgebleven van de
gaarkeuken.
EN VERDER
Hoewel dit overzicht geenszins op
volledigheid kan bogen, mogen we
toch niet vergeten, dat burgemeester
van Kinschot op 23 Februari ere
burger van Zuidlaren werd, dat de
Zeepfabriek Sanders op 1 Oct. het
100-jarig bestaan vierde, dat we in
Foto's uit.het cliché-archief van „De
Leidse Courant".
de afgelopen zomer de sensatie van
het Glippertje door Leiden beleefd
hebben, dat er een weekm irKt voor
groente en fruit kwam op Woens
dag, dat honderden Leidenaarr tij
den de Verkeersweek geprobeerd
hebben geen fouten te maken op de
proefweg van het Schuttersveld en
dat de Stichting „De Mens en z'n
Vrije Tijd" in het leven geroepen
werd, wat o.a. een aantal geslaagde
wagenspelen in verschillende wijken
van de stad tot gevolg had
Herinnert U zich tenslotte nog. dat
het Belastingkantoor aan de Bree-
straat tweemaal met een inbraak ver
rast werd? In de nacht van 27 op 28
Januari klom een student door het
raam, om zomaar-voor-de-leut een
groot aantal dossiers op straat te
gooien En op 12 November werden
de daders gegrepen, die in de afge
lopen zomer de brandkast opensne
den, om er met 53.000 vandoor te
gaan.
EEN SPIEGEL-VRIEND.
Hierbij zullen we het laten. Dit
overzicht is bij lange niet volledig;
daar streefden we ook niet naar. Het
ging er ons slechts om hier en daar
een greep te doen, om aan te tonen,
dat het leven in Leiden gedurende
1951 vol is geweest van gebeurtenis
sen, die dit leven levend gemaakt
hebben.
Veel hiervan heeft U zelf meege
maakt, Of U heeft er over horen
spreken* heeft het In Ie dei geval
's avonds in onze courant kunnen le
zen. De Leidse Courant is ook in het
afgelopen jaar voor U weer een spie
gel geweest, waarin U het leven in
Leiden weerspiegeld hebt gezien.
Ook het komend jaar hopen wy
onze overigens zeer bescheiden
krachten te gebruiken om U die spie
gel voor te houden, om voor U de
trouwe vriend te zijn. die 's avonds
als het werk is gedaan, U komt ver
tellen wat er allemaal in de stad ge
beurd is. Het is een mooie taak: onze
ogen de kost te geven en onze oren
te luisteren te leggen dft&r waar U
niet bent en waarvan U toch op de
hoogte wilt blijven. Een taak die wij
beter kunnen vervullen naarmate
wij er meer van overtuigd zijn, dat
U onze vriendschap op prijs stelt.
niet hard maar net groeide. Steeds
weer werd er geknabbeld aan de
groene stasdzoom verrezen ei
nieuwe hui? en, waarip duizend.-n
met smart zolang gewacht hadden
Kei waren er meer aan 500 en dat
zij er kwamen, danken we voor een
groot deel aan wethouder A. J. Jon-
geleen, die we op 2 April een paal in
de grond zagen slaan voor 115 nieu-
we woningen aan de Lammenschans- vooravond" van 3 October een glo-
weg. Enige weken later hoorden we rierijk moment, toen de burgemees- j
van een plan voor 500 woningen aan ter het nieuwe carillon in werking j
de Haagweg Aanvankelijk zou er stelde en de monumentale lantaarn
reeds in Juli aan begonnen worden, op het stadhuisplein ontstak. Oud- 1
maar wethouder D. v. d. Kwaak liet burgemeester mr. A. van de Sande
een lege schatkist zien Daarop trok Bakhuyzen, die van 927 tot 1946 de
f. Verstegen, gemeente- gemeente leidde, in welke periode
heer
ontvanger, er op uit en inderdaad
slaagde hij er in de nodige contan
ten bij elkaar te brengen, zodat men
nu aan de uitvoering van het plan
begonneu is.
het oude Stadhuis afbrandde en het
nieuwe verrees, overleed op 23 April.
Geheel afgebouwd is het Stadhuis
nog niet, maar het werd toch een
versiering rijker toen op Koningin
nedag, 30 April, door de commissa-
VERANDERINGEN. ris der Koningin, mr. L. A. Kesper,
in de prachtige Burgerzaal twee
We zagen de stad veranderen. Niet j marmeren plaquettes onthuld wer-1
ingrijpend, maar hier en daar een i den, voorstellend Koningin Juliana
trekje. We zagen hoe op 26 Mei de I en Prinses Wilhelmina.
Op het Stadhuisplein verrees een
monumentale lantaarn.
Hosson, werd gekozen tot voorzitter mont volgde hem op (18 Jan.). De
Wanneer we het katholieke leven de Kath. Middenstandsbond, omdat I van de Diocesane Bond in het Bisdom
in Leiden ever. apart bekijken, j haar voorzitter, de heer F. C. de HaarlemDe heer J. TLamber-
springt het gouden priesterfeest naar
voren, dat pastoor Beukers op 15
Augustus vierde. We herinneren ons
dan ook de eerste plechtige H. Mis,
die pater G. v. d. Voort, O.F.M., op
droeg in de St. Leonarduskerk. Dat
was op 1 April. Hij is de eerste pries
terzoon uit de parochie, die het kleed
van St. Franciscus aantrok.
Van twee Franciscanen namen
we afscheid. Pater B. de Goede
legde zijn directeurschap van de
R.K. H.B.S. neer, nadat hij sedert
de oprichting in 1927 aan het roer
gestaan had. Aan dezelfde school
nam pater O. Thomaasse afscheid
als leraar, prefect en aalmoezenier
van de zeeverkenners, wegens ver
trek naar Leuven.
Vreugde heerste in het katholieke
kamp, toen op 2 December de pause
lijke onderscheiding „Pro Ecclesia et
Pontifice" werd uitgereikt aan de
heren H. Creyghton en Th. Brouwers.
Vreugde ook op 25 November, toen
prof. dr. Henri van Rooyen, studen-1
tenpastoor, zijn zilveren priesterfeest i
vierde entoen in September zowel
een Kath. Handelsavondschool als
een Kath. Paedagogische School wer
den geopend.
Op 1 November kwam het Lief
dewerk Opd Papier weer terug en
Itwee dagen later ontving Leiden be
te «k van Wim Jansen, die kwam ver
fden dat 2 X 1 1 de beste lijst
ms.
Leidse K.A.B. was blij, omdat J
oud-voorzitter, de heer Nyhuis,
4 ouden huwelijksfeest vierde, en De gouden pastoor Beukers werd door de schooljeugd gehuldigd.
zijn bescheiden. We kunnen nu wel
wensen, dat alle 3.000 woningzoe
kenden geholpen zullen worden, dat
alle werklozen weer aan het werk
kunnen gaan en dat de prijzen een
daling in plaats van een stijging te
zien zullen geven. Maar dat zijn al
lemaal zaken, die door omstandighe
den bepaald worden, welke U en wij
-n Leiden niet in hun macht hebben.
Neen, als Sladskok wensen gaat,
doet hij het anders. Dan wenst hij op
de eerste plaats voor alle Leidenaars
en voor al zijn lezers, dat het nieu
we jaar dat vleugje geluk en vrcug-
j de brengt, dat het nieuwe jaar tot
een Zalig Nieuwjaar maakt. Dat Lei
den Leiden mag blijven. En alle Lei-
I denaars Leidenaars.
En dan? Ja, nu moet U niet lachen,
want het zijn werkelijk bescheiden
wensen. Stadskok zou willen, dat
i burgemeester van Kinschot die zo
trots is op zijn Stadhuis, zou beslui
ten een bescheiden schijnwerpertje
te kopen en daarmede dat Stadhuis
en de wijzerplaat 's avonds een bee-
oud-voorzitter, de heer H. M. Simo- tje in het licht te zetten. Want wer-
nis, werd op 9 Jan. tot ere-voorzit- kelijk, burgemeester, zoals het nu is
ter van de Leidse afdeling benoemd, i lijkt het nergens op! Die voorgevel
o.a. ook uit erkentelijkheid voor het I is 's avonds een lichtje waard!
vele werk, dat hij in de Kamer van
Koophandel heeft verricht. Deze Ka
mer hervatte in begin 1951 weer zelf
standig haar werkzaamheden, nadat
de heer C. Meerpoel de ondervoorzit
tersplaats van de heer Simonis had
ingenomen.
Uit het kath. verenigingsleven mag
ook het vijfjarig bestaan genoemd
worden van de Jongeren-organisatie
in de K.V.P. op 12 Dec. Klein maar
dapper!
We denken ook terug aan het Feest
van de Arbeid, dat op 22 April door
alle kath. standsorganisaties werd ge
vierd in de Stadsgehoorzaal. Een goe
de poging tot samenwerking! Dc or
ganisatie lag in handen van de ver
eniging „Katholiek Leiden", die op 30
November werd opgeheven, onder
hartelijke dankzegging aan de zwoe
gers van het bestuur.
Wanneer Stadskok aan het kath.
leven in Leiden denkt, mag hij ook
nog eens herinneren aan het be
roemde en beruchte „Lekke Dak".
Weet U het nog? Welnu, de jongens
van het S.F.L. zitten weer droog,
inderdaad. Dat hebben zij voor een
groot deel aan de gulle lezers van
De Leidse Courant te danken. Over
de schulden, waarmee het bestuur i
nu nog zit opgescheept, praten we
maar niet. Al mag U gerust weten,
dat het gironummer nog steeds
230414 is en dat enveloppen met in-
houd op Nieuwe Rijn 52 nog steeds
zeer hartelijk welkom zijn. We be
doelen er niets me, maar als U
IsomsJe kunt nooit weten, op
Oudejaarsavond! Aalmoezenier
Duynstee werd eind Augustus op-
gevolgd door pater Evers.
Het komend jaar! Wensen? Ach, ze Verder, dat die vervelende trams
nu eindelijk eens uit de binnenstad
gaan verdwijnen. Stel U voor: vori
ge week kregen we nog een „opla
waai" van het „achterwerk van de
Blauwe"! Ja, heus. Wanneer de tram
op het Kort Rapenburg de bocht om
gaat, gaat dat „achterwerk" een heel
eind van de rails af.
Nog meer? Dat ze nu eens ophou
den met al die gevels af te bikken!
Wij vinden een gepleisterde of ge
verfde gevel tussen al het overige
baksteen van een straatwand juist
zo aardig als afwisseling.
En natuurlijk, dat er wat meer
gedaan wordt voor de jeugd, die
m de binnenstad op straat moet
spelen. Geef ze speelplaatsen! Hoe
dan ook!!
Laat ons ophouden, we zouden on
bescheiden worden. Of mogen we
nog even? Wat meer sumenwerking
in het katholiek verenigingsleven!
Samc-n zouden we veel meer kunnen
bereiken!
Nu houden we op; we zullen zien
wat er van terecht komt In afwach
ting daarvan wordt U allen van har
te een Zalig Nieuwjaar toegewenst
door
STADSKOK.
fcr waren in nei aigeiuiien jaar
ok belangrijke gebeurtenissen in
.ciden, die met de stad als zoda
nig niets te maken hadden. Als
voorbeeld daarvan noemen we de
belangrijke plechtigheid, die op 17
Mei in het Legermuseum plaats
vond, toen aan het wapen van de
Kon. Ned Marechaussee de nieu
we gala-uniformen werden over
gedragen.
